UREDBAO PROGLAŠENJU PREDELA IZUZETNIH ODLIKA "KULTURNI PREDEO TRŠIĆ-TRONOŠA"("Sl. glasnik RS", br. 51/2019) |
Ravničarsko-brežuljkasti predeo Jadra koji se nalazi na prelasku u brdoviti pojas Podrinskih planina na prostoru zapadne Srbije, u čijem se obuhvatu nalazi prostor oko Spomen kuće Vuka Stefanovića Karadžića u Tršiću, manastir Tronoša i šire okruženje, kao splet kulturnih i prirodnih vrednosti koje proizilaze iz materijalnog i nematerijalnog nasleđa, proglašava se zaštićenim područjem izuzetnog značaja, odnosno I kategorije kao predeo izuzetnih odlika pod nazivom "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" (u daljem tekstu: Predeo izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša").
Predeo izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" stavlja se pod zaštitu da bi se očuvala nepokretna kulturna dobra, prirodne vrednosti, specifična konfiguracija terena i regionalna različitost karaktera predela, a zbog jedinstvenog spoja prirodnih i stvorenih vrednosti, izdvojeni lokaliteti su posebno vredne ambijentalne celine.
Osnovne stvorene vrednosti zaštićenog područja, čine znamenito mesto "Spomen kuća Vuka Stefanovića Karadžića" sa zaštićenom okolinom, kao nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja, kao i Spomenik kulture od velikog značaja "Manastir Tronoša", nematerijalno kulturno nasleđe se održava kroz razne kulturne i umetničke manifestacije, Vukov sabor kao najstarija kulturna manifestacija u Srbiji i ratarske sveće kao jedinstven i veoma star verski običaj se nalaze na Listi nematerijalnog kulturnog nasleđa.
Prirodne vrednosti područja čine očuvani kompleksi autohtonih kserotermofilnih sladunovo-cerovih i drugih tipova šuma, kseromezofilnih kitnjakovih i grabovih, kao i mezofilnih bukovih šuma. Flora i fauna zaštićenog područja je relativno bogata i raznovrsna. Od ukupno 145 zaštićenih divljih vrsta biljaka i životinja, 83 su zaštićene, a 62 vrste pripadaju kategoriji strogo zaštićenih (zelenika ili božikovina (Ilex aquifolium. L.), mnoge lekovite biljke). Priobalni pojas vodotokova je stanište vodozemaca i gmizavaca, gde je determinisano 11 zaštićenih vrsta, među kojima je osam strogo zaštićenih. Od utvrđene faune ptica, srednji detlić (Dendrocopos medius), rusi svračak (Lanius collurio) i vinogradska strnadica (Emberiza hortulana), su strogo zaštićene vrste od međunarodnog značaja za zaštitu. Diverzitet faune sisara područja Tršić-Tronoša može se okarakterisati kao umereno visok i predstavljen je sa 52 vrste. Fauna slepih miševa predstavljena je sa 18 strogo zaštićenih vrsta.
Zaštićeno područje karakteriše i specifična konfiguracija terena, gde su vodotoci svojim usecanjem kroz šumske masive stvorili sedlaste prevoje, specifične i originalne. Područje odlikuje i agrarni kompleks koji se održava i razvija tradicionalnim korišćenjem zemljišta, čija su svojstva autentičnost, izvornost, originalnost, sa velikim brojem starih autohtonih sorti voća, koje predstavljaju izuzetan genetski potencijal u voćarstvu (trešnje đurđevke, bjelice i ruškinje, kruške takiše, karamanke, lubeničarke, pšeničarke i divljake, od jabuka petrovače, kolačarke i divljake, a kao pojedinačna stabla i oskoruše, mušmule i drenjine, nekoliko stabala pitomog kestena (Castanea sativa L.) za koje se smatra da su stari oko 200 godina, orasi (Juglans regia L.)).
Predeo izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" nalazi se na teritoriji grada Loznice i obuhvata katastarske opštine Korenita i Tršić.
Površina Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" iznosi 1802,57 ha, od čega je 41,21 ha (2,28%) u državnom vlasništvu, 1395,14 ha (77,39%) u privatnom, 366,22 ha (20,33%) u drugim oblicima vlasništva, od čega je II stepenom obuhvaćeno 4,1% i III stepenom 95,9% ukupne površine područja Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša".
Opis granice i grafički prikaz Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" dati su u Prilogu - Opis granice i grafički prikaz Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Na području Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti, za koje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode, utvrdi da mogu narušiti primarne prirodne i stvorene vrednosti i karakter predela, oštetiti populacije, zajednice i staništa biljnih i životinjskih vrsta iz člana 2. ove uredbe, narušiti prirodne procese i ekološku celovitost područja ili značajno nepovoljno uticati na estetska i kulturno-istorijska obeležja područja i životnu sredinu.
Na području Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" utvrđuju se režimi zaštite II i III stepena.
Režim zaštite II stepena, ukupne površine 73,18 ha, odnosno 4,1% područja Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", obuhvata sledeće površine, odnosno lokalitete:
1) lokalitet Tršić, površine 18,75 ha, KO Tršić i obuhvata znamenito mesto "Spomen kuća Vuka Stefanovića Karadžića" sa delom zaštićene okoline;
2) lokalitet Tronoša, površine 54,43 ha, KO Korenita i obuhvata nepokretno kulturno dobro od velikog značaja "Manastir Tronoša" sa manastirskom crkvom, konakom i ekonomijom, spomen česmu Devet Jugovića sa kapelom Sv. Pantelejmona i pripadajućim parkingom, kao i šumsko zemljište u neposrednoj okolini manastira, obuhvatajući i nekadašnji kamenolom.
Režim zaštite III stepena, ukupne površine 1729,39 ha, odnosno 95,9% područja Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", obuhvata preostali deo zaštićenog područja koji nije obuhvaćen režimom zaštite II stepena.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena, osim zabrana radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona o zaštiti prirode, zabranjuje se i:
1) kresanje lisnika za stočnu hranu, čista seča šuma koja nije planirana kao redovan vid obnavljanja šuma, osim u slučajevima propisanim zakonom, preterano opterećenje livadsko pašnjačkih površina, kao i neplanska gradnja šumskih puteva sa mekom podlogom, bez odgovarajućih evakuacionih organa za padavinske vode (rigole i putni propusti);
2) branje, lomljenje, kidanje i iskopavanje biljnih vrsta u prirodnim sastojinama;
3) korišćenje i uništavanje strogo zaštićenih vrsta biljaka, životinja i gljiva i preduzimanje aktivnosti kojima bi se mogla ugroziti njihova staništa;
4) sakupljanje zaštićenih vrsta izvan propisanog perioda i korišćenje tehničkih sredstava koja mogu oštetiti ili uništiti primerke zaštićenih vrsta, odnosno njihova staništa;
5) uklanjanje krajrečne vegetacije;
6) postavljanje (ukucavanje) tabli i drugih obaveštenja na stablima;
7) krčenje međa;
8) eksploatacija materijala iz korita vodotoka;
9) odlaganje/unošenje lišća/lisne mase, granjevine, ostataka stabala i drugog materijala u rečna korita;
10) trajno odlaganje i skladištenje inertnog materijala (pesak, šljunak, zemlja i dr.) i obavljanje sličnih radova i aktivnosti koji nisu u skladu sa principima održivog korišćenja prirodnih resursa;
11) formiranje poslovno-radnih zona i izgradnja privremenih ili stalnih industrijskih i privrednih objekata koji bi svojim pogonima, eksploatacijom ili otpadnim materijama ugrozili uslove životne sredine, ambijentalne karakteristike prostora i/ili nepokretna kulturna dobra;
12) izgradnja mini hidroelektrana, vetroelektrana i elektrana na bio-gas;
13) rukovanje otrovnim hemijskim materijama i naftnim derivatima na način koji može prouzrokovati zagađenje zemljišta i vode;
14) obrazovanje objekata za upravljanje otpadom, privremeno ili trajno odlaganje svih vrsta opasnih materija, kao i uspostavljanje transportne rute opasnog otpada;
15) izgradnja septičkih jama propusnog tipa i svako ispuštanje otpadnih i osočnih voda u vodotoke i zemljište;
16) paljenje vatre na otvorenom prostoru, osim na mestima određenim za tu namenu.
Osim ograničenja radova i aktivnosti propisanih zakonom, radovi i aktivnosti ograničavaju se i na:
1) gazdovanje šumama i šumskim zemljištem utvrđenim u planovima i osnovama gazdovanja šumama kojima se obezbeđuje umereno povećanje površina pod šumskim ekosistemima i poboljšanje njihovog sastava, strukture i zdravstvenog stanja, očuvanje raznovrsnosti i izvornosti drveća, žbunja i ostalih biljnih i životinjskih vrsta u šumskim sastojinama;
2) planski utvrđenu seču stabala;
3) primenu odgovarajućih bioloških mera protiv fitopatoloških i entomoloških oboljenja šuma;
4) izvođenje hitnih i neophodnih sanacionih šumskih radova nakon akcidentnih situacija prilikom vetroloma, vetroizvala, požara, kalamiteta insekata i slično;
5) regulaciju vodotokova i sve neophodne antierozione mere;
6) odvijanje lovnih aktivnosti i drugih redovnih mera korisnika usmerenih ka uzgoju, zaštiti i korišćenju divljači prema prihvaćenim planskim dokumentima (lovne osnove);
7) intervencije koje bitnije ne utiču na izmenu morfologije terena;
8) kontrolisano i racionalno korišćenje hemijskih i tehničkih sredstava u poljoprivredi u skladu sa potrebama očuvanja biološke raznovrsnosti;
9) skladištenje/deponovanje stajnjaka, osoke i drugih izvora eutrofikacije na, za tu svrhu predviđene, propisno opremljene lokacije, koje nisu u kontaktu sa podzemnim vodama;
10) kretanje transportnih vozila i poljoprivredne mehanizacije na postojeće puteve i oranice;
11) planski predviđenu izgradnju i rekonstrukciju saobraćajnica višeg reda (državni put I i II reda) i asfaltiranje i betoniranje postojećih nekategorisanih puteva;
12) formiranje novog građevinskog zemljišta na površine predviđene važećom prostorno-planskom dokumentacijom, uz primenu svih propisanih opštih pravila i uslova parcelacije, regulacije i izgradnje;
13) izgradnju objekata na minimalnoj površini građevinske parcele P=300 m², svih izgrađenih i zastrtih površina na parceli obračunatih u bruto razvijenu građevinsku površinu objekta, usklađene visine i spratnosti objekta sa visinom i spratnošću susednih objekata, arhitektonske kompozicije objekta kojom se obezbeđuje očuvanje i unapređenje graditeljskog nasleđa i tradicija graditeljstva, sa krovovima minimalnog nagiba od 45 stepeni, minimalnog procenta zelenih površina na građevinskoj parceli od 30%, bez ograde, sa transparentnom ogradom ili živicom maksimalne visine 1,4 m, odnosno tradicionalnim tipom ograde od pruća;
14) upravljanje komunalnim otpadom u skladu sa lokalnim planom upravljanja otpadom i normativnim aktima, a upravljanje ambalažnim, opasnim i ostalim vrstama otpada u skladu sa važećim propisima;
15) sprovođenje odgovarajućih mera protivpožarne zaštite.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena sprovodi se aktivna zaštita radi očuvanja i unapređenja prirodnih vrednosti, posebno kroz mere upravljanja populacijama divljih biljaka i životinja, održanje i poboljšanje uslova u prirodnim staništima i tradicionalno korišćenje prirodnih resursa.
Osim zabrana radova i aktivnosti iz člana 35. Zakona o zaštiti prirode i člana 6. ove uredbe, u režimu zaštite IІ stepena zabranjuje se i:
1) izgradnja objekata, osim objekata koji su u funkciji nepokretnih kulturnih dobara;
2) uređivanje prostora i/ili izvođenje radova i aktivnosti koji mogu da naruše utvrđena svojstva, statičku bezbednost i namenu objekata sa statusom nepokretnih kulturnih dobara;
3) izmena izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, materijala i funkcionalnih karakteristika izgrađenih objekata bez saglasnosti nadležnih službi zaštite prirodnih vrednosti i kulturnog nasleđa;
4) korišćenje za javni saobraćaj: puta na kat. parc. broj 545/16, KO Tršić od parkinga do puta na kat. parc. broj 547/6 KO Tršić do ukrštanja sa putem na kat. parc. broj 549/2, KO Tršić; dela puta na kat. parc. broj 549/2, KO Tršić od kamenog mosta do drugog kamenog mosta na reci Žeraviji; pešačke staze uz reku Žeraviju na kat. parc. broj 549/3, KO Tršić do kamenog mosta i završetka puta na kat. parc. broj 549/2, KO Tršić i dalje uz korito reke na kat. parc. br. 826, 948 i 952, KO Tršić;
5) korišćenje i uništavanje strogo zaštićenih vrsta biljaka, životinja i gljiva i preduzimanje aktivnosti kojima bi se mogla ugroziti njihova staništa;
6) korišćenje tehničkih sredstava koja mogu oštetiti ili uništiti primerke zaštićenih vrsta, odnosno njihova staništa i njihovo sakupljanje izvan propisanog perioda;
7) seča koja nije u skladu sa planovima gazdovanja šumama;
8) postavljanje (ukucavanje) tabli i drugih obaveštenja na stablima;
9) odnošenje stelje, lisnika i zemljišta sa površina pod šumama;
10) kampovanje i loženje vatre na šumskom zemljištu, osim na mestima koja su za to predviđena;
11) fragmentacija šumskih i agrarnih kompleksa;
12) krčenje međa;
13) promena vegetacijskog sastava bez prethodne saglasnosti nadležne ustanove zaštite prirode i kulturnih dobara;
14) uklanjanje krajrečne vegetacije, odlaganje/unošenje lišća/lisne mase, granjevine, ostataka stabala i drugog materijala u rečna korita;
15) izvođenje geoloških istražnih radova, izgradnja kamenoloma, eksploatacija i primarna prerada mineralnih sirovina;
16) spaljivanje otpada i obrazovanje deponija otpada;
17) izgradnja septičkih jama propusnog tipa i svako ispuštanje otpadnih i osočnih voda u vodotoke i zemljište;
18) postavljanje visokih antenskih postrojenja radio i televizijskih predajnika, predajnika mobilne telefonije, kao i drugih objekata visokogradnje koji narušavaju vizuelni integritet prostora.
Osim ograničenja radova i aktivnosti propisanih zakonom i članom 6. ove uredbe, radovi i aktivnosti ograničavaju se i na:
1) promene namene površina koje omogućavaju smanjenje intenziteta korišćenja prostora (prevođenje obradivih površina u pašnjake, formiranje zaštitnog pojasa i sl.), zaštitu i prezentaciju nepokretnih kulturnih dobara i u svrhu revitalizacije prirodnih staništa;
2) konverziju šumskih površina tj. prevođenje iz alohtonih šumskih površina u autohtone, u funkciji prezentacije nepokretnih kulturnih dobara i očuvanja vernakularnog kompleksa;
3) zaštitu obale vodotokova od fluvijalne i površinske erozije primenom tehničkih, biotehničkih i bioloških mera;
4) čišćenje korita vodotokova od vegetacije i nanosa u cilju očuvanja propusne moći, a po potrebi i produbljivanje korita;
5) kaptiranje izvora za potrebe nepokretnih kulturnih dobara;
6) izgradnju objekata turističkog smeštaja, turističke infrastrukture i ugostiteljskih objekata u tradicionalnom stilu;
7) rekonstrukciju, sanaciju i adaptaciju stambenih i ekonomskih objekata poljoprivrednih domaćinstava;
8) izgradnju podzemnih infrastrukturnih vodova;
9) izgradnju veštačkih površina (parking prostori, sportski tereni, staze i sl.) na parcelama sa uređenom zelenom površinom;
10) postavljanje mobilijara i vrtno-arhitektonskih elemenata na planski utvrđena mesta;
11) hortikulturno uređenje i postepenu zamenu dekorativnih starih jedinki dendroflore vrstama koje su autohtone, prema projektno-tehničkoj dokumentaciji.
Predeo izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" poverava se na upravljanje Centru za kulturu "Vuk Karadžić", Loznica (u daljem tekstu: Upravljač).
U obavljanju zakonom utvrđenih poslova upravljanja zaštićenim područjem, Upravljač je ovlašćen i dužan naročito da: organizuje čuvarsku službu; obeleži zaštićeno područje; donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi; obaveštava korisnike zaštićenog područja o mogućnostima za obavljanje radova i aktivnosti; učestvuje u postupku utvrđivanja naknade za uskraćivanje ili ograničavanje prava korišćenja; izdaje saglasnosti i odobrenja; prati stanje i vodi evidencije o prirodnim vrednostima, nepokretnostima i ljudskim aktivnostima; utvrđuje i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja.
Upravljač je dužan da izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti i registracija udruženja u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", sprovodi se prema planu upravljanja koji donosi Upravljač na period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja sadrži ciljeve i prioritetne zadatke očuvanja povoljnog stanja zaštićenog područja, kao i preventivne mere zaštite od požara u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od požara i propisima donetim na osnovu tog zakona.
Plan upravljanja Upravljač donosi i dostavlja ministarstvu nadležnom za poslove zaštite prirode (u daljem tekstu: Ministarstvo) najkasnije u roku od deset meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
U postupku davanja saglasnosti na Plan upravljanja, Ministarstvo pribavlja mišljenja ministarstava nadležnih za poslove kulture, nauke, prosvete, turizma, prostornog planiranja, rudarstva, poljoprivrede, šumarstva, vodoprivrede i finansija.
Upravljač je dužan da jednom u tri godine analizira sprovođenje Plana upravljanja i ostvarene rezultate i po potrebi izvrši njegovu reviziju.
Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač vrši poslove na osnovu godišnjeg programa upravljanja koji je dužan da donese i dostavi Ministarstvu na saglasnost u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Godišnji program upravljanja iz stava 6. ovog člana sadrži naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeve zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenje programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.
Upravljač je dužan da obezbedi sprovođenje režima zaštite, odnosno unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji donosi uz saglasnost Ministarstva u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
U okviru sadržine propisane Zakonom o zaštiti prirode, pravilnikom iz stava 1. ovog člana se bliže utvrđuju zabranjeni radovi i aktivnosti, kao i pravila i uslovi obavljanja radova i aktivnosti koji su dopušteni na području Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša".
Pravilnik iz stava 1. ovog člana se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Upravljač je dužan da na propisan način obeleži Predeo izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", njegove spoljne granice i granice površina, odnosno lokaliteta sa režimom zaštite II i III stepena najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač je dužan da u saradnji sa Republičkim geodetskim zavodom i Zavodom za zaštitu prirode Srbije, izvrši identifikaciju granica Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" na terenu, digitalnoj ortofoto karti i katastarskom planu, u roku od 12 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Na operat, odnosno zapisnik o utvrđivanju granica iz stava 2. ovog člana, saglasnost daje ministarstvo nadležno za poslove prostornog planiranja.
Granice utvrđene, opisane i verifikovane na način propisan u st. 2. i 3. ovog člana, smatraće se merodavnim u svim stvarima koje se tiču sprovođenja ove uredbe.
Upravljač je dužan da zasnuje digitalnu bazu podataka, odnosno geografski informacioni sistem o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Predelom izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Visinu naknade za korišćenje Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", svojim aktom utvrđuje Upravljač, u skladu sa zakonom kojim se uređuju naknade za korišćenje javnih dobara.
Zabrane i ograničenja propisana ovom uredbom, ne odnose se na vojne objekte i komplekse, kao i aktivnosti koje Vojska Srbije izvodi ili će izvoditi za potrebe odbrane Republike Srbije.
Sredstva za sprovođenje Plana upravljanja Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, od naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Upravljača i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Planovi, programi i osnove iz oblasti rudarstva, energetike, saobraćaja, šumarstva, lovstva, upravljanja ribljim fondom, vodoprivrede, poljoprivrede i turizma i drugih delatnosti od uticaja na prirodu, a koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša", usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, ovom uredbom i Planom upravljanja iz člana 9. ove uredbe.
Planovi, programi i osnove iz stava 1. ovog člana, donose se uz prethodnu saglasnost ministra nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICE I GRAFIČKI PRIKAZ PREDELA IZUZETNIH ODLIKA "KULTURNI PREDEO TRŠIĆ-TRONOŠA"
1. Granice Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša"
Granica Predela izuzetnih odlika "Kulturni predeo Tršić-Tronoša" počinje na tromeđi KO Zajača, Paskovac i Korenita, odnosno tromeđa u KO Korenita kat. parc. br. 4849 i 4848, na koti U=73 61 734 H=49 25 703. Granica dobra, odatle kreće ka zapadu prateći kat. parc. br. 3839, 4847, gde granica prelazi u KO Tršić. Granica prati kat. parc. broj 1046, skreće na zapad kat. parc. br. 1269, 892, 1267/1, 1266, 1428, 1260, 1256, 1255, 1254, 1246/2, 1245, 1430 i 885. Skreće severo-istočno i dalje ide severno kat. parc. br. 1231, 1231/2, 1431, 1229, 1215, 1214, 1156, 1201, 1426, 1202, 1203, 1200, 1199, 916, 917, 1198, 1192, 936, 1191, 1190, 1432, 1184, 1179, 1173, 1174 i 1170/1, ide uzvodno rečnim tokom, kat. parc. br.1054, 861, 814/1, 815/2, 815/1, 820/2, 820/1, 820/4, 820/3, 810/3, 810/5, 810/4, 801/3, 802/2, 801/6, 803/1, 800/2, 1052/1, 529/1, 529/3, 529/4, 529/2, 531/2, 531/5, 531/1, 531/3, 531/4, 532/1 i 1054 do tačke gde se kat. parc. spajaju kat. parc. br. 1054 i 535/3. Odatle granica seče kat. parc. broj 1054 do tačke gde se spajaju kat. parc. br. 547/3, 1054 i 545/16. Tu granica seče i kat. parc. broj 545/6 pravolinijski do tačke gde se spajaju kat. parc. br. 545/16, 545/32 i 545/3, pri čemu kat. parc. br. 545/32 i 545/3 ostaju van zaštićenog dobra. Granica odatle ide severo-istočno prateći kat. parc. br. 545/12, 545/27, 546/1, 546/2 i 550, gde dolazi do najsevernije tačke samog zaštićenog dobra. Odatle se blago spušta severo-istočno kat. parc. br. 547/1, 548/9 i 548/3, gde na dužini od oko 100 m od početka kat. parc. br. 548/3 pravolinijski seče kat. parc. broj 549/2 (put) u koti U=73 62 959 H=49 29 728, odlazi do tačke gde se spajaju kat. parc. br. 549/2, 515/1 i 516/1 odakle granica prati kat. parc. broj 516/1 koja ulazi u dobro, a 515/1 ostaje van dobra. Granica nastavlja severo-istočno kat. parc. br. 516/2, 518/1, 507/3, 507/1, 507/2, 508/3, 508/2, 508/1, 858/6, 508/5, 495, 493, 485/2, 485/1, 483, 473, 468, 469/3 i 463/7 i kat. parc. br. 463/6, 463/8, 463/11 i 463/3 izlazi na granicu između KO Tršić i Korenita. Na kat. parc. broj 463/3 na dužini od oko 60 m na koordinati U=7364066 H=49 29 485, prelazi u KO Korenita, prateći zajednički put (kat. parc. br. 4847 KO Korenita i 1065 KO Tršić), 1546, 1547, 1552/4, 1552/2, 1548/1, 1548/2, 1549/1, 1549/2, 1550/9, 1550/9, 1550/11, 1550/14, 1550/4, 1550/8, 1550/13, 1550/12, 1550/7, 1550/3 i 1550/2 odakle se spušta jugo-istočno. Dalje ide kat. parc. br. 1551/2, 1551/1, 1640/2, 1640/1, 1645, 1644, 1647, 1670, 1671, 1677, 1679, 1680, 1784, 1793 i 1792. U tački na kat. parc. broj 1792 U=73 67 760 H=49 29 027 seče kat. parc. broj 4816 pravolinijski do tačke U=73 65 752 H=49 29 024, prati dalje kat. parc. br. 4816, 2115/4, 2114, 2112, 2180/1, 2116, ponovo 2180/1, 2128, 2180/2, ponovo 2180/1, 2129/1, ponovo 2180/1, 2131, 2180/1, 2135, 2180/1, 2141/1, 2141/2, 2180/1, 2158, 2180/1, 2159/2 i 2180/1, dolazi do granice između KO Zajača i Korenita i dalje ide ka jugo-zapadu, prati kat. parc. br. 2180/1, 2159/1, 2160, 2180/1, 2161 i 2162. Granica skreće na sever kat. parc. br. 2180/1, 3842 i 3839 ide ka severu do početne tačke tromeđe KO Zajača, Korenita i Paskovac, do početne tačke opisa granice zaštićenog područja.
2. Granice površina i lokaliteta u režimu zaštite II stepena
1) Lokalitet Tršić
Granica lokaliteta definisana je katastarskim podelama i prelomnim tačkama.
Granica lokaliteta Tršić počinje na tački gde se Lujin potok uliva u reku Žeraviju, što je ujedno i najjužnija tačka ovog lokaliteta, na tački spajanja četiri kat. parc. br. 814/4, 1054, 861 i 814/1. Od te tačke, granica ide dalje severo-zapadno, prateći granice kat. parc. br. 814/1, 815/2, 815/1 i 820/3, zatim se poklapa sa spoljnom granicom područja u tri kat. parc. br. 810/3, 810/5 i 810/4. Granica lokaliteta tu skreće na istok kat. parc. broj 810/4 kada dođe do kat. parc. broj 800/4, koju preseče pravolinijski, prateći pravac okolnih parcela, prelazi na kat. parc. broj 810/1 koju prati dok granica parcele ne dođe do tromeđe kat. parc. br. 812/1, 810/1 i 1054. Kat. parc. broj 1054 je reka Žeravija i granica je prati nizvodno do koordinate U=73 62 770 H=49 29 670, gde pravolinijski preseca kat. parc. broj 1054 do kote U=73 62 774 H=49 29 671, dalje prati granicu kat. parc. br. 547/6, 547/5, 547/9 i 547/1, gde dolazi do svoje najsevernije tačke lokaliteta i kat. parc. broj 547/1. Odatle granica skreće na jug, prateći istočnu granicu kat. parc. broj 547/1, zatim nastavlja granicom kat. parc. br. 548/2 i 548/3.
Istočnom granicom kat. parc. broj 548/3 ide u dužini od oko 100 m, gde pravolinijski preseca kat. parc. broj 549/2 u pravcu jugo-istok da bi se nastavila granicom kat. parc. br. 516/1, 523/7, 523/2, 525/2, 525/1, 523/6, 958/1, 954, 951/1, 951/1, 951/2, 950/3, 950/4 i 950/5. Tom parcelom skreće na zapad, dolazi do kat. parc. br. 1054 koja je Lujin potok. Granica u dužini od oko 25 m ide uzvodno Lujinim potokom, preseca ga pravolinijski da bi došla do granice spajanja kat. parc. br. 814/1, 814/4, 861 i 1054 što je ujedno najjužnija tačka lokaliteta i početna tačka opisa.
2) Lokalitet Tronoša
Granica lokaliteta definisana je katastarskim podelama i prelomnim tačkama.
Granica lokaliteta Tronoša počinje na karakterističnoj najjužnijoj tački kat. parc. broj 2180/5 gde se dodiruje sa kat. parc. broj 2174 koja je Hajdučki potok. Iz te tačke, granica ide jugo-zapadno, prateći južnu i zapadnu granicu te kat. parc. skreće na severo-zapad do kote U=73 63 466 H=49 25 131, odakle granica prati granicu odeljenja 42 GJ Tronoša. Prelomne tačke su U=73 63 637 H=49 25 311 i U=73 63 654 H=49 25 529, kojom se dolazi do Česminog potoka kat. parc. broj 2167 koji ulazi u površinu lokaliteta. Granica nastavlja ka severu kat. parc. broj 3845/1 do tačke U= 73 63 702 H=49 25 631, i prolazi kroz kat. parc. broj 3839, u prelomnim tačkama U=73 63 677 H=49 25 660, U=73 63 591 H=49 25 655, U=73 63 568 H=49 25 713, U=73 63 590 H=49 25 751, U=73 63 656 H=49 25 713, U=73 63 676 H=49 25 862, U=73 63 593 H=49 25 850, U=73 63 565 H=49 25 875, U=73 63 579 H=49 25 930, U=73 63 461 H=49 25 911, U=73 63 466 H=49 25 131, U=73 63 463 H=49 25 968, U=73 63 564 H=49 25 977, U=73 63 574 H=49 26 002. Ovom prelomnom tačkom je granica došla do kat. parc. broj 3847, čiju granicu dalje prati ka istoku. Granica dalje ide kat. parc. br. 3846, 3850, 3860 i 4816 koja je vodotok. Dolazi do koordinate U=73 64 119 H=49 25 960, odakle se spušta skoro pravolinijski južno, seče kat. parc. broj 3868 do tačke U=73 64 158 H=49 25 645 gde se nastavlja kat. parc. broj 3868. Granica dolazi do tačke U=73 63 902 H=49 25 287 na kat. parc. broj 3868 gde pravolinijski preseca kat. parc. broj 3869, prati je, zatim prati kat. parc. broj 2176 do tačke U=73 63 895 H=49 25 325, preseca pravolinijski tu kat. parc. nastavlja zapadno granicom kat. parc. broj 2175/1 do tačke U=73 63 824 H=49 25 248, U=73 63 841 H=49 25 214, U=73 63 778 H=49 25 094, U=73 63 706 H=49 25 101 koja se nalazi na granici kat. parc. broj 2174 i dalje je prati do početne tačke opisa.