PROGRAMKONTROLE I SMANJENJA POPULACIJE NAPUŠTENIH PASA I MAČAKA NA TERITORIJI GRADA POŽAREVCA("Sl. glasnik grada Požarevca", br. 9/2019) |
Programom kontrole i smanjenja populacije napuštenih pasa i mačaka na teritoriji Grada Požarevca (u daljem tekstu: Program) uređuje se kontrola i smanjenje populacije napuštenih pasa i mačaka na teritoriji Grada Požarevca (u daljem tekstu: Grad) prema specifičnostima sredine.
Svi pojmovi upotrebljeni u ovom programu u muškom gramatičkom rodu obuhvataju i muški i ženski rod lica na koja se odnose.
Veliki broj napuštenih pasa i mačaka na teritoriji Grada je posledica ponašanja vlasnika, građana i prirodne reprodukcije životinja.
U najvećoj meri, na povećanje populacije napuštenih pasa i mačaka, utiče neodgovorno ponašanje vlasnika, odnosno držaoca životinja. Naime, uprkos tome što Odluka o držanju domaćih i egzotičnih životinja na teritoriji Grada Požarevca propisuje način držanja pasa što podrazumeva i ograničavanje njihovog kretanja, mnogi vlasnici svesno ili nesvesno omogućavaju nekontrolisano kretanje pasa i mačaka po javnim površinama ili susednim dvorištima, čime doprinose povećanju njihove reprodukcije i čime otežavaju određivanje tačnog broja napuštenih životinja.
Za dugoročno rešavanje ovog problema, odnosno za smanjenje broja napuštenih pasa i mačaka, neophodna je potpuna saradnja između nadležnog ministarstva, Grada, komunalnih preduzeća, veterinarskih ustanova, udruženja za zaštitu životinja i građana, s tim što je lokalna samouprava, odnosno Grad nosilac svih aktivnosti shodno Zakonu o dobrobiti životinja koji propisuje da su organi jedinica lokalne samouprave dužni da izrade i sprovode Program prema specifičnostima sredine.
Glavni cilj svih aktivnosti je smanjenje populacije napuštenih pasa i mačaka na human način, a time i otklanjanje negativnih posledica njihovog prisustva na ulici.
III CILJEVI DONOŠENJA PROGRAMA
Program ima za cilj da poboljša i unapredi način rešavanja problema napuštenih pasa i mačaka, tj. da humanijim i savremenijim načinom pristupi rešavanju problema na duži vremenski period.
Ciljevi donošenja ovog Programa su:
- smanjenje broja napuštenih pasa i mačaka koji se nalaze na javnim površinama,
- smanjenje napada na građane kao i narušavanja javnog reda i mira,
- smanjenje troškova u slučaju odštetnih zahteva građana,
- sprečavanje širenja i prenošenja zaraznih bolesti, kao i bolesti koje su zajedničke ljudima i životinjama,
- sprečavanje rasturanja otpada iz posuda za sakupljanje otpada i sprečavanje prljanja površina javne namene,
- podizanje ukupne svesti građana u odnosu na način držanja pasa i mačaka i humano postupanje sa istima.
IV MERE ZA REALIZACIJU CILJEVA
Ciljevi propisani u tački III. ovog Programa realizovaće se sledećim merama:
1. registracija i obeležavanje svih pasa i mačaka (napuštenih i vlasničkih),
2. proširenje kapaciteta i poboljšanje uslova u prihvatilištu,
3. sterilizacija napuštenih pasa i mačaka,
4. udomljavanje,
5. promovisanje odgovornog vlasništva nad životinjama putem medijske kampanje,
6. edukacija i informisanje vlasnika ili držalaca životinja o osobinama i potrebama životinja i zakonskim obavezama vlasnika, odnosno držalaca,
7. ponovno hvatanje, kontrola pasa i mačaka i revakcinacija,
8. sterilizacija, odnosno kastracija vlasničkih pasa i mačaka,
9. dijagnostika, preventiva i lečenje zoonoza i
10. druge mere u skladu sa zakonom.
V OPIS MERA ZA REALIZACIJU CILJEVA
1. Registracija i obeležavanje
Registracija i obeležavanje pasa i mačaka je mera koja olakšava nadzor nad kretanjem, trgovinom, prevozom, kao i pronalaženjem izgubljenih, napuštenih i otuđenih životinja.
Zakon o veterinarstvu propisuje da veterinarske stanice i veterinarske ambulante vrše vakcinaciju pasa i mačaka u skladu sa Programom mera zdravstvene zaštite životinja, kao i da se vakcinisani psi moraju trajno obeležiti u skladu sa posebnim propisom. Obaveza vlasnika, odnosno držaoca da obeleži i vakciniše psa ili mačku je propisana i Odlukom o držanju domaćih i egzotičnih životinja na teritoriji Grada.
Za uspešno sprovođenje ove mere, potrebno je da građani (vlasnici, odnosno držaoci pasa i mačaka) budu upoznati sa obavezom registracije i obeležavanja i to putem sredstava javnog informisanja, kroz podelu obaveštenja, tribine, edukaciju i sl., a neophodna je i stimulacija odgovornog vlasništva.
Primenom ove mere bi se stvorili uslovi za jednostavnije pronalaženje vlasnika ili držalaca ukoliko napuste ili izgube životinju, odnosno ne spreče njihov nekontrolisani izlazak iz dvorišta na javne površine i u susedno dvorište, čime bi se u krajnjoj liniji omogućilo sankcionisanje ovakvog postupanja.
2. Proširenje kapaciteta i poboljšanje uslova u postojećem prihvatilištu
Nakon izgradnje prihvatilišta, organ jedinice lokalne samouprave ima obavezu da radi na poboljšanju uslova u prihvatilištu, što podrazumeva rad na proširivanju kapaciteta, rad na poboljšanju uslova za smeštaj napuštenih pasa i mačaka, stalno unapređivanje odnosa i tretmana zbrinutih pasa i mačaka, obezbeđivanje uslova za postupanje sa napuštenim psima i mačkama u skladu sa savremenim principima, propisima, standardima i načelima, poboljšanje zdravstvenog stanja svih pasa i mačaka na teritoriji Grada, smanjenje mogućnosti zloupotrebe pasa i mačaka, doprinos zaštiti životne sredine i posredno povećanje bezbednosti stanovništva.
3. Sterilizacija napuštenih pasa i mačaka
Sterilizacija napuštenih pasa i mačaka je najefikasnija mera kojom se smanjuje populacija napuštenih pasa i mačaka, reguliše brojnost populacije u prihvatilištima, kao i njihova nekontrolisana reprodukcija.
Udomljavanje napuštenih pasa i mačaka iz prihvatilišta je najhumaniji način njihovog zbrinjavanja.
Psi i mačke koji se udomljavaju moraju da budu zdravi, vakcinisani i obeleženi, te sterilisani, odnosno kastrirani.
Udomljavanjem psa ili mačke, vlasnik preuzima brigu i odgovornost za udomljenu životinju.
5. Promovisanje odgovornog vlasništva
Odgovorno vlasništvo je temelj rešavanja problema napuštenih pasa i mačaka.
Promovisanje odgovornog vlasništva nad životinjama putem medijske kampanje obuhvata podizanje svesti građana i vlasnika, odnosno držalaca životinja o obavezama koje povlači držanje životinja.
Promovisanje odgovornog vlasništva nad životinjama putem medijske kampanje podrazumeva i uticaj na svest građana i vlasnika, odnosno držalaca životinja o važnosti sterilizacije kao najefikasnijeg načina kontrole neželjene populacije životinja.
Promocija odgovornog vlasništva se vrši putem televizije i radija, kao i putem društvenih mreža.
Edukacija je upoznavanje građana i vlasnika pasa i mačaka sa osobinama i potrebama ovih životinja, sopstvenim motivima za njihovo držanje i zakonskim obavezama koje vlasnici prema njima imaju. Pored toga, potrebno je da se građanstvo upozna sa elementima Programa, kako bi se bolje razumela prava i odgovornosti svih učesnika u lancu rešavanja problema napuštenih pasa i mačaka, a posebno obaveza vlasnika odnosno držaoca pasa i mačaka.
Za edukaciju i podizanje svesti građana o problemu napuštenih pasa i mačaka i za razumevanje tog problema u javnosti, značajno je informisanje putem medija, ali i neposredno informisanje građana od strane veterinarskih službi, zaposlenih u prihvatilištu, udruženja građana i drugih institucija i pojedinaca koji se bave ovom problematikom.
7. Ponovno hvatanje, kontrola i revakcinacija
Ponovno hvatanje, kontrola i revakcinacija pasa i mačaka u prihvatilištu vršiće se jedanput godišnje, po Zakonu o veterinarstvu, kao i u skladu sa programom preventivnih mera Uprave za veterinu.
8. Sterilizacija vlasničkih pasa i mačaka
Sterilizacija, odnosno kastracija vlasničkih pasa i mačaka takođe ima za cilj smanjenje priraštaja napuštenih pasa i mačaka na teritoriji Grada.
Ova mera bi trebalo da predupredi nastanak neželjenog potomstva vlasničkih pasa i mačaka, jer upravo ono često biva izbačeno na ulicu od strane neodgovornih vlasnika, čime se uvećava broj napuštenih pasa i mačaka. Zato bi trebalo preduzimati aktivnosti koje bi građanima približili ove mere i koje bi ih podstakle na širu primenu, što uključuje i stimulaciju sterilizacije, odnosno kastracije vlasničkih pasa i mačaka kroz omogućavanje jeftinijeg postupka sterilisanja uz subvencije iz budžeta Grada.
9. Dijagnostika, preventiva i lečenje zoonoza
Dijagnostika, preventiva i lečenje zoonoza je mera koja ima za cilj obezbeđivanje adekvatne zdravstvene zaštite nezbrinutih životinja i onemogućavanje širenja zaraze od koje mogu da obole i ljudi, te vidimo da zaštita zdravlja životinja znači i zaštitu zdravlja ljudi.
Ova mera podrazumeva sistematske kontrole populacije vlasničkih i napuštenih životinja, a potrebno je vršiti i stalne kontrole zelenih površina radi provere zaraženosti larvama ektoparazita, ali i uništavati insekte koji su prenosioci raznih oboljenja.
10. Eutanazija i strategija "uhvati-steriliši-pusti"
Druge mere u skladu sa zakonom podrazumevaju eutanaziju i strategiju "uhvati-steriliši-pusti".
Eutanazija je lišavanje života pasa i mačaka na human način, u okolnostima i na način predviđen Zakonom o dobrobiti životinja. Predstavlja meru kontrole i rešavanja problema napuštenih pasa i mačaka, koja se vrši po preporuci veterinara u sledećim slučajevima: ukoliko je životinja povređena, neizlečivo bolesna, telesno deformisana ili na drugi način patološki onesposobljena tako da oporavak nije moguć, a život za nju predstavlja bol, patnju, strah i stres; ukoliko je životinja agresivna, te ne može da se prilagodi uslovima smeštaja, a njeno puštanje na slobodu predstavlja opasnost po ljude i druge životinje i životnu sredinu; ako se lišavanjem života sprečava širenje zaraznih bolesti, odnosno ako se time suzbijaju i iskorenjuju zarazne bolesti; ukoliko je prema mišljenju veterinara lišavanje života od veće koristi za dobrobit životinje.
Strategija "uhvati-steriliši-pusti" (program CNR, catch-neuter-release) je metod koji je uveden kao humana alternativa eutanaziji, u cilju smanjenja populacije napuštenih pasa i mačaka. Ovaj metod podrazumeva obeležavanje, sterilizaciju i vakcinaciju napuštenih pasa i mačaka, nakon čega se ove životinje vraćaju u svoja prethodna staništa sa jasno uočljivom ogrlicom da bi se znalo da se radi o životinjama koje su prošle CNR program.
Eutanazijom se ne može rešiti problem napuštenih pasa i mačaka, jer nakon uklanjanja svih napuštenih pasa i mačaka sa jedne teritorije, tu teritoriju u kojoj postoje skloništa i hrana, počinju da naseljavaju psi i mačke iz okolnih oblasti, koji se zatim i razmnožavaju. Strategijom "uhvati-steriliši-pusti" se postiže da napušteni psi i mačke koji su vraćeni na prvobitna staništa nakon sterilizacije, čuvaju teritoriju i sprečavaju dolazak nesterilisanih pasa i mačaka, čime sprečava povećanje njihove populacije.
V VRŠILAC DELATNOSTI ZOOHIGIJENE
Na teritoriji Grada poslove prikupljanja, prevoza i zbrinjavanja napuštenih pasa i mačaka, njihove trijaže, vakcinisanja, sterilisanja, čipovanja i ponovnog puštanja iz prihvatilišta obavlja Javno komunalno preduzeće "Komunalne službe" Požarevac, kome su ti poslovi povereni.
Sredstva za realizaciju planiranih aktivnosti u okviru Programa kontrole i smanjenja populacije napuštenih pasa i mačaka na teritoriji Grada Požarevca, obezbeđuju se u budžetu Grada, kroz godišnji Program zbrinjavanja i prevencije povećanja broja napuštenih pasa i mačaka Javnog komunalnog preduzeća "Komunalne službe" Požarevac.
Ovaj program stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Grada Požarevca".