ODLUKA O UTVRĐIVANJU MAĐARSKE REFORMATORSKE CRKVE U DEBELJAČI ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 57/2019)

1. Mađarska reformatorska crkva u Debeljači utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Mađarska reformatorska crkva u Debeljači (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji opštine Kovačica, u naseljenom mestu Debeljača, na Trgu maršala Tita, u privatnoj svojini, na katastarskoj parceli broj 854, KO Debeljača, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture je zidan od 1830. do 1838. godine na temeljima stare crkve koja je izgorela u požaru. Projektant je bio inženjer Šagok Aladar, a današnji monumentalni oblik dobija 1938. godine nakon većeg renoviranja. U unutrašnjosti crkve na zapadnoj strani je hor. Na horu se nalaze mehaničke orgulje JIZ 1871., rad radionice Kovač Janoša iz Segedina. Mehanički sat na horu je iz 1909., rad radionice Pantelić iz Zemuna. Sedišta su izrađena od hrastovog drveta. Spomenik kulture je jednobrodna građevina, orijentisan u pravcu istok-zapad i slobodno-stojeći na parceli. Iznad ulaza ima visok zvonik. Spoljašnji izgled i enterijer karakteristični su za reformatorske crkve; pošto u njima nema fresaka, ikona i skulptura, uobičajenih u crkvama drugih veroispovesti. Zidovi su jednostavni, beli i reljefasti. Naime, reformatori se ne klanjaju svecima. Zapadna fasada ima trem koji je flankiran parovima stubova i stubaca sa kanelirama, koji se nalaze na visokim postamentima sa stopom. U trougaonom frontonu upisan je stih iz Biblije na mađarskom jeziku. Iznad dvokrilnih ulaznih vrata nalazi se visoko nadsvetlo. Po jedna niša nalazi se na zapadnoj fasadi levo i desno od vrata. Niše su uokvirene pilastrima. U timpanonu istočne fasade nalazi se upisana godina završetka izgradnje crkve. Na bočnim fasadama su ulazi u crkvu. Južna i severna fasada razlikuju se po dekorativnoj obradi i raščlanjenosti.

Spomenik kulture se nalazi u samom centru mesta, pa ima izrazite ambijentalne vrednosti. Solidnost gradnje, monumentalnost i dekorativni elementi ukazuju na prostorno-arhitektonske i stilske vrednosti od većeg značaja. Specifičnosti koje odlikuju reformatorske crkve daju joj kvalitet retkosti.

3. Zaštićenu okolinu spomenika kulture čini katastarska parcela broj 854, KO Debeljača, u privatnoj svojini i katastarska parcela broj 855, KO Debeljača, u državnoj svojini.

Granica zaštićene okoline pruža se spoljnim ivicama katastarskih parcela broj 854, KO Debeljača, u privatnoj svojini i broj 855, KO Debeljača, u državnoj svojini.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, funkcionalnih karakteristika i originalnih natpisa;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti svih instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu da ugroze statičku stabilnost objekta;

4) instaliranje gromobranskih uređaja i uređaja za zaštitu od požara;

5) renoviranje svih elektro-instalacija, postavljanje i održavanje odgovarajuće unutrašnje i spoljašnje rasvete;

6) vođenje elektro i TT vodova podzemno;

7) izgradnja infrastrukture dozvoljena je samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i odgovarajuće prezentacije i čuvanja arheoloških nalaza;

8) zabrana postavljanja priključnih kutija i razvodnih ormana na fasadama spomenika kulture;

9) osiguranje ulaza savremenim bravama koje imaju viši stepen sigurnosti od provala;

10) zabrana ugradnje vidljivih grejnih tela.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) rekonstrukcija i obnova dotrajalih i oštećenih delova ograde prema sačuvanim, originalnim elementima;

2) urbanističko, komunalno i pejzažno opremanje, uređenje, održavanje i korišćenje porte kao javnog prostora prevashodno namenjeno vernicima;

3) zabrana gradnje i postavljanje trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom gabarita po visini i obliku mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

4) zabrana postavljanja vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićene okoline;

5) podzemno vođenje infrastrukture dozvoljeno je samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i odgovarajuće prezentacije i čuvanja arheoloških nalaza;

6) zabrana izvođenja radova kojima se vrši promena oblika terena kao i promena postojeće namene terena.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".