REŠENJE O ODREĐIVANJU NAZIVA ULICA NA PODRUČJU GRADA ŠAPCA ("Sl. list grada Šapca i opština: Bogatić, Vladimirci i Koceljeva", br. 12/2010, 27/2011 - dr. rešenje i 11/2019)

I - ODREĐUJU SE nazivi novoprojektovanim ulicama u gradu Šapcu, i to:

1. Na 0,0 m ul. "Janka Veselinovića" (bočna, levo) - ULICA "VLADIMIRA JOVANOVIĆA"

(Šabac 1833 - Beograd 1922), ekonomista, političar, novinar, počasni član Srpske kraljevske akademije, ministar finansija. Školovao se u Šapcu, Beogradu i Nemačkoj. Jedan je od osnivača Ujedinjene omladine srpske, urednik zvaničnih Srpskih novina i dugogodišnji član Državnog saveta.

2. Na 313 m ul. "Kralja Dragutina" (bočna, levo) - ULICA "SVETOZARA MILETIĆA"

(Mošorin 1826 - Vršac 1901), advokat, političar, gradonačelnik Novog Sada, predsednik Družine za ujedinjenje i oslobođenje srpsko sa sedištem na Cetinju. Školovao se u Titelu, Novom Sadu, Bratislavi, Pešti i Beču. Kao gradonačelnik, proglasio je srpski jezik zvaničnim i ukinuo nemačku realku, zalagao se za podizanje zdanja Gradske kuće a kao predsednik Srpske čitaonice osnovao je Srpsko narodno pozorište. Jedan je od osnivača Srpske narodne slobodoumne stranke kao i pokretač Zastave, najznačajnijeg i najuticajnijeg dnevnog lista Srba u Austro-ugarskoj.

3. Na 420 m ul. "Kralja Aleksandra" (bočna, desno) - ULICA "JOVANA ILIĆA"

(Resnik 1824 - Beograd 1901), književnik, ministar pravde, državni savetnik. Školovao se u Kragujevcu, Beogradu, Eperješu i Beču. Bio je pisar Državnog saveta, korektor Srpskih novina, profesor u Negotinu, Šapcu i Beogradu i član Velikog suda. Objavio je tri zbirke lirskih pesama i romantično-idilični spev "Pastiri" a u rukopisu je ostavio zbirku Slijepac.

4. Na 1427 m ul. "Leonarda da Vinčija" (bočna 1. levo) - ULICA "TODORA BOJINOVIĆA"

(Gornji Dobrić, druga pol. 18 veka - Zvornik, 1813), hajduk i ustanički starešina, učesnik austrijsko-turskog rata 1788-1791, od 1804. god. buljubaša, oslobodio je Lešnicu od turaka, čuvao sa družinom šanac na Ranitovači kod Loznice. Preselio se sa porodicom u Dobrić i borio do sloma ustanka 1813. god. Turci su ga uhvatili i odveli u Zvornik gde je obešen 1813. godine.

5. (brisana)

6. Na 88 m ul. Branka Radičevića (bočna, desno) - ULICA "JOVANA STEJIĆA"

(1803-1853), među prvim Srbima, školovanim lekarima je došao na rad u Srbiju, iz Beča u Šabac. Njegovo školovanje, usavršavanje i objavljivanje knjiga nesebično je pomagao Jevrem Obrenović koji je u to vreme živeo u Šapcu. Na početnim organizacionim uspesima u radu ovog mladog lekara pozavideo je knez Miloš i odmah naredio da iz Šapca dođe u Kragujevac. Nedugo zatim se ponovo vraća u Šabac, a potom odlazi u Beograd, u kome ostaje do kraja života.

7. Na 102 m ul. "Vuka Karadžića" (bočna, desno) - ULICA "JOAKIMA VUJIĆA"

(1772-1847), književnik i pozorišni radnik, u knjizi Putešestvije po Srbiji opisao je Šabac.

8. Na 138 m ul. "Stojana Novakovića" (bočna, desno) - ULICA "MINE KARADŽIĆ"

Srpska slikarka, književnik i prevodilac. Ostavila putopisne zapise o Šapcu i Podrinju.

Tač. 9. - 11.* (Prestale da važe)

12. Na 1635 m ul. "Hajduk Veljkova" (bočna 1, desno) - ULICA "RUŽE VINAVER"

(1871-1941), pijanistkinja, muzički pedagog, studije klavira je završila u Varšavi 1890. godine. Sa suprugom Avramom, lekarem, došla je u Šabac 1891. godine, gde je priređivala koncerte i dala značajan doprinos muzičkom prosvećivanju sredine. Od 1915. godine je bila profesor u Beogradu u Muzičkoj školi "Stanković", da bi se sa sinom Stanislavom povukla preko Albanije za Krf. Po oslobođenju 1918. godine radila je kao nastavnik klavira. Ubijena je 1941. godine u zatvoru Gestapoa u logoru u Beogradu.

13. Na 1660 m ul. "Hajduk Veljkova" (bočna 2, desno) - ULICA "STEVANA M. VESELINOVIĆA"

(Mačva, 1864 - Niš, 1915), profesor, rektor bogoslovije, poslanik, brat pisca Janka Veselinovića. Gimnaziju je završio u Šapcu a Duhovnu akademiju u Kijevu. Bio je profesor i rektor Bogoslovije u Beogradu, poslovođa Društva za pomaganje sirotinje i napuštene dece u Beogradu i Kraljev poslanik u Narodnoj Skupštini. Napisao je brojne radove i knjige iz dogmatike i patrologije a sa bratom Jankom uređivao je časopis "Zvezda".

14. Na 1725 m ul. "Hajduk Veljkova" (bočna 3, desno) - ULICA "ŽIVOJINA S. DEVEČERSKOG"

(Šabac, 1889 - Beograd, 1963), književnik. Osnovnu školu i nižu gimnaziju završio je u Šapcu a Višu gimnaziju u Beogradu. Bio je pisar Narodne skupštine i poreski činovnik Ministarstva finansija. Učestvovao je u Balkanskom i Prvom svetskom ratu. Autor je brojnih pesama i pripovedaka i urednik brojnih listova. Autor je knjiga Među svojima, Carstvo mrtvih, Zvonovi srca.

15. Na 1726 m ul. "Hajduk Veljkova" (bočna 4, desno) - ULICA "MILIĆA DRINČIĆA"

(oko 1770 - Dublje, 1815), vojvoda. Rano se odmetnuo u hajduke, posle očeve pogibije. Bio je buljubaša kod Milana Obrenovića na Rudniku a Karađorđe ga je postavio za vojvodu Crnogorske rudničke knežine. U drugom srpskom ustanku pobedio je Turke kod Družetića i tako omogućio oslobođenje Čačka. Poginuo je na Dublju sa 50 ustanika.

16. Na 118 m ul. "Vojvode Mišića" (bočna 1, levo) - ULICA "LJUBISAVA ANDRIĆA"

(Osladić, 1938 - Novi Sad, 2002). Podrinsku učiteljsku školu završio je u Šapcu a diplomirao u Zagrebu na Fakultetu političkih nauka. Od 1961. godine, četiri godine je bio novinar Glasa Podrinja a potom Radio Novog Sada i Radio Zagreba, Bio je lektor Izdavačkog preduzeća Matice srpske i urednik Izdavačke kuće Neven. Raznovrsnošću i kvalitetnim radom stekao je status istaknutog novinara, publiciste, esejiste i bibliografa.

17. Na 511 m ul. "Miloša Pocerca" (bočna, levo) - ULICA "MILEVE MARIĆ-AJNŠTAJN"

(Titel, 1875 - Cirih, 1948). Rođena je u bogatoj porodici, kao najstarija od troje dece. Deo svog školovanja provela je u Šapcu (od 1890. godine). Školovanje ženske dece onemogućeno zabranama zajedničkog školovanja muške i ženske dece dovelo ju je u Šabac, u to vreme jedan od retkih gradova, gde je od školske 1879/1880. u šabačkoj Gimnaziji više od dvadeset godina bilo moguće zajedničko školovanje.

Supruga Alberta Ajnštajna, godinama je bila izložena brojnim polemikama o njenom naučnom doprinosu ranim Ajnštajnovim radovima ali i stepenu njenog učešća u njegovim naučnim otkrićima.

18. Na 1014 m ul. "Gavrila Principa" (bočna 1, desno) - ULICA "MIHAILA DIMITRIJEVIĆA MIŠE"

(1854 - Zagreb, 1909), glumac, reditelj, dramski pisac, prevodilac drama i profesor glumačke škole. Osnovnu školu je završio u Šapcu a nižu gimnaziju u Beogradu. Od 1870. godine bio je glumac u putujućim družinama, u beogradskom Narodnom pozorištu i Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu a od 1892. godine pa do kraja života u Zagrebačkom kazalištu.

19. Na 1060 m "Gavrila Principa" (bočna 2, desno) - ULICA "VLADANA ĐORĐEVIĆA"

(1844-1930), lekar, političar, pisac, prevodilac, istoričar. Doktorirao je 1869. god. hirurgiju u Beču, bio je ratni hirurg u prusko-francuskom ratu (1869-1871), vojni lekar beogradske bolnice, profesor Vojne akademije, lični lekar Kralja Milana, Ministar prosvete i narodne privrede, Predsednik vlade, Poslanik Srbije u Atini i Carigradu. Osnivač je Srpskog lekarskog društva (1872) i pokretač stručnih i književnih časopisa.

20. Na 1068 m ul. "Gavrila Principa" (bočna 3, desno) - ULICA "TRONOŠKA"

Manastir Tronoša se nalazi u Podrinju u podnožju planine Gučevo. Podignut je krajem 13. i početkom 14. veka kao zadužbina Kralja Dragutina i njegove žene. Više puta je paljen i iznova obnavljan. U Prvom svetskom ratu bio je pretvoren u bolnicu a u Drugom svetskom ratu je opljačkan i zapaljen a manastirsko imanje zapušteno i opljačkano. Zahvaljujući angažovanju vladike Jovana Velimirovića 1960. godine je obnovljen hram i konak u čijem desnom krilu se danas nalazi Vukov muzej. U ovom manastiru je sredinom 18. veka nastao poznati Tronoški rodoslov, najznačajniji književni spomenik tog vremena i izuzetno zanimljiv spis o vladalačkim sudbinama tokom srpske istorije.

21. Na 1140 m ul. "Gavrila Principa" (bočna 4, desno) - ULICA "Dr NIKOLE ĐORIĆA"

(Požarevac, 1859 - Skoplje, 1913), lekar, pisac i publicista. Studije medicine je završio u Beču 1891. godine. Bio je okružni lekar u Nišu, Varvarinu, Ražnju, Negotinu i školski lekar u šabačkoj gimnaziji (1901-1903), upravnik bolnice, honorarni lekar šabačke ratarske škole (1904-1910) i učesnik balkanskog rata a bavio se i književnim radom. Autor je drame Slava Mišarska (1906) izvedene u Šapcu povodom Stogodišnjice boja na Mišaru.

22. Na 1280 m ul. "Gavrila Principa" (bočna 5, desno) - ULICA "BORIVOJA JEVTIĆA"

(1894-1959), prozni pisac, književni kritičar, reditelj, prisutan u književnosti od 1910. do svoje smrti 1959. godine. Učestvovao je u revolucionarnom radu "Mlade bosne" i bio osuđen posle Sarajevskog atentata. Ostavio je veliki broj pripovedaka u međuratnom periodu ali i prevoda lirskih pesama u prozi, teorijskih članaka o književnosti, pozorištu i dramaturgiji. Prve sveske dnevničko-memoarskih zapisi koje je pisao od 1949. do 1959. godine nastale su u Šapcu, za vreme njegovog boravka od novembra 1949. do maja 1950. godine.

23. Na 1280 m ul. "Gavrila Principa" (bočna 6, desno) - ULICA "DUŠANA MATIĆA"

(Ćuprija 1898 - Beograd 1980), pesnik, esejist, romansijer, jedan je od pokretača nadrealizma u srpskoj književnosti. Dobitnik je više značajnih nagrada za svoj rad sabran u znatnom broju objavljenih knjiga. Bio je profesor Pozorišne akademije u Beogradu a u Šapcu je kao učenik petog razreda Gimnazije doživeo Prvi svetski rat. O tom periodu je često pisao pominjući i imena svojih drugova i drugarica iz tog perioda.

24. Na 1537 m ul. "Gavrila Principa" (bočna, levo) - ULICA "KATARINE IVANOVIĆ" (Vesprem, 1817 - Stoni Beograd, 1882), slikarka.

Rođena je u porodici srpskog građevinskog preduzimača, detinjstvo je provela u Stonom Beogradu maloj srpskoj zajednici koja se opirala gubljenju nacionalnog identiteta. Slikarstvo je počela da uči zahvaljujući novčanoj pomoći trgovca Đorđa Stankovića u Pešti. Živela je i školovala se u Beču, Beogradu, Parizu i Zagrebu i putovala po Holandiji i Italiji gde je mnogo naučila o savremenom slikarstvu. Pred kraj života vratila se u Stoni Beograd gde je živela i radila do smrti. 1876. godine postala je član Srpskog učenog društva i postala prva žena akademik kod Srba. Nakon smrti, njeni posmrtni ostaci preneti su u Beograd. Naslikala je 38. slika.

25. Na 978 m ul. "Kneza Miroslava" (bočna 1, desno) - ULICA "SVETOZARA MARKOVIĆA"

(1846 - Trst, 1875), publicista, socijalista i političar. Školovao se u Kragujevcu, Beogradu, Petrogradu i Cirihu. U Petrogradu je bio uključen u rad ruskih revolucionarnih kružoka a u Švajcarskoj je proučavao naučni socijalizam i bavio se publicistikom. Njegovo glavno delo je Srbija na istoku a izdavao je i list Radenik i Javnost. Bio je prvi pobornik realističkog pravca u književnosti i socijalistički teoretičar.

26. Na 696 m ul. "Kneza Miroslava" (bočna 2, desno) - ULICA "DIMITRIJA GLAVINIĆA"

Posle bombardovanja Beograda u Šabac je prešao kao ugledni beogradski trgovac, kome su radnja u Beogradu i veći deo imetka bili uništeni. Brzo stečeni ugled u Šapcu potvrdio je i njegov izbor za predsednika šabačke opštine 1866. godine. 1867. godine izabran je za Narodnog poslanika i Sekretara Narodne skupštine koja je održana u Kragujevcu. Njegova zalaganja, kao predsednika šabačke opštine, doprinela su izgradnji i uređenju Šapca kao varoši, a naročito pri davanju imena ulica i pri ustanovljenju gradske straže. Zalagao se i za školstvo. Kao predsednik opštinskog suda u Šapcu bio je zainteresovan za obnovu Čitališta šabačkog. Ovaj Šapčanin, uvažen ne samo u svom gradu već i u celoj Srbiji, pa i van nje, bio je živo zainteresovan za napredak Šapca.

27. Na 318 m ul. "Kneza Miroslava" (bočna X, desno) - ULICA "JAKOVA IGNJATOVIĆA"

(Sent Andreja, 1822 - Novi Sad, 1889), romanopisac i prozni pisac, advokat i novinar. Školovao se u Vacu, Ostrogonu, Pešti i Kečkemetu. Bio je urednik Letopisa Matice srpske, "narodni sekretar" u Karlovcima, veliki beležnik u Novom Sadu, službenik patrijaršijskog imanja mitropolije Gornjo-karlovačke i dopisni član Srpske kraljevske akademije. Svoju privatnu biblioteku zaveštao je Srpskoj čitaonici u Dalju.

28. Na 179 m ul. "Kneza Miroslava" (bočna, desno) - ULICA "SESTARA JANKOVIĆ"

Sestre Ljubica i Danica, etnokoreolozi, melografi, etnomuzikolozi, naučni saradnici Etnografskog instituta "SAN" i članovi većeg broja inostranih i međunarodnih ustanova za narodnu kulturu dugo godina su radile na prikupljanju i proučavanju narodnih igara, melodija i pesama za igre kao i običaja vezanih za njih. Objavile su glavno delo Narodne igre iz 1934. godine, pet manjih knjiga, niz rasprava, studija i članaka u našim i stranim časopisima. Danica je objavila i pet prevoda književnih dela sa engleskog na francuski.

29. Na 88 m ul. "Kolonija Mačve" (bočna 1, levo) - ULICA "ANKE OBRENOVIĆ"

(Šabac, 1821 - Beograd, 1868), kći Jevrema Obrenovića, je živela po modelu slobodnih junakinja iz literature koju je čitala. Malo je žena i u mnogo brojnim sredinama koje su uspele da deluju tako samosvojno nasuprot okruženju i uprkos svakovrsnim otporima. Jevremova porodica iz Šapca u srpski Beograd je donela ono što bi se danas zvalo gradskim navikama i manirima i to: kućnog učitelja, kompozitora, modernu odeću, pokućstvo, biblioteku, muzičke instrumente, naviku čitanja na stranim jezicima, notno muziciranje i niz novina za tadašnju beogradsku sredinu. Objavljen je Dnevnik Anke Obrenović koji je vodila od 1836-1839.-kao neposredno svedočanstvo vremena uz korisna zapažanja. Pre Dnevnika imala je zbirku priča prevedenih sa nemačkog. Poginula je kao žrtva atentata na kneza Mihaila 1868. godine.

30. Na 118 m ul. "Kolonija Mačve" (bočna 2, levo) - ULICA "LJUBIŠE JOVANOVIĆA"

(Šabac, 1908 - Beograd, 1971). Po završetku Učiteljske škole u Šapcu, 1927. godine, otišao je za Beograd. Mada je prošao audiciju u Narodnom pozorištu, ipak, je otišao u Prag gde je posećivao časove glume. Po povratku, dobio je angažman u Narodnom pozorištu, ali par meseci nakon toga otišao je u Zagreb i postao član Narodnog kazališta. U istoriju pozorišta ušao je kao velikan pozorišne scene.

31. Na 177 m ul. "Kolonija Mačve" (bočna 3, levo) - ULICA "BERISLAVA-BERKA NIKOLIĆA"

(Šabac, 1828 - Beograd, 1976), filolog, leksikograf i lingvista. Bio je naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU. U kratkom životnom i radnom veku dao je izuzetan doprinos u navedenim oblastima kojima se sve vreme predano bavio. Završio je Gimnaziju u Šapcu.

32. Na 126 m ul. "Stojana Čupića" (bočna, levo) - ULICA "RADIVOJA-RAĆE MARKOVIĆA"

(Majur, 1909 - Beograd, 1979). Bio je đak Šabačke gimnazije u kojoj je maturirao 1928. godine. Radio je u šabačkoj Opštini i FK Mačva i bio stalni saradnik Šabačkog glasnika i dopisnik Pravde. Godine 1933. je prešao u Beograd i do kraja radnog veka ostao je u Radio Beogradu. Bez sportskog talenta, ali uz ličnu kulturu, pre svega govornu, postao je majstor izgovorene reči. Elokvencija i ubedljivost nisu mu manjkali. Proglašen je za utemeljivača govornog novinarstva. Izdao je desetak knjiga među kojima je pisao i o šabačkim Cicvarićima, Vasi Andoliji i drugim šabačkim znamenitostima.

33. Na 427 m ul. "Dalmatinska" III deo (bočna, desno) - ULICA "NIKOLE SAVIĆA"

Bio je profesor Gimnazije u Šapcu od 1884-1908. i od 1919-1921. godine. Napisao je knjigu Istorija Šapca u čast stogodišnjice ustanka za oslobođenje koja je izdata o trošku Šabačke opštine 1904. godine.

34. Na 244 m ul. "Lazara Teodorovića" (bočna, desno) - ULICA "SAVE POPOVIĆA"

(Beočin - Šabac, 1866). Prvi je nezvanični direktor Šabačke gimnazije. Bio je sudija Okružnog suda u Šapcu gde je i penzionisan. Otac Milorada Popovića-Šapčanina bio je takođe pisac i prevodilac. Njegova knjiga Sad izobraženih umova iz 1833. prva je knjiga sa šabačkim naznakama.

35. Na 155 m ul. "Valjevska" (bočna, levo) - ULICA "MILA STANKOVIĆA"

(Šabac, 1911 - Beograd, 2005). Bio je doktor pravnih nauka, novinar, urednik radija i saradnik mnogih listova i časopisa. Kako je sam govorio i pisao: "Kamenošorac zna da zavičaj nije naivan! Kad pišem pesmu, humoresku, komediju, roman onda angažujem zavičajne tipove i karaktere ili dovedem učesnike sa strane te ih bacim u šabačke enterijere. Tako ostvarujem koprodukciju uspomena i novih utisaka".

II. Ovo Rešenje objaviti u "Službenom listu Grada Šapca".