PRAVILNIK
O NAČINU, USLOVIMA I MEDICINSKIM KRITERIJUMIMA ZA PROCENU ZDRAVSTVENOG STANJA ŽIVOG DAVAOCA, PROCENI RIZIKA I DOŽIVOTNOM PRAĆENJU ZDRAVSTVENOG STANJA ŽIVIH DAVALACA NAKON PRESAĐIVANJA LJUDSKOG ORGANA, KAO I NAČINU VOĐENJA EVIDENCIJE O ŽIVIM DAVAOCIMA LJUDSKIH ORGANA

("Sl. glasnik RS", br. 71/2019)

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se način, uslovi i medicinski kriterijumi za procenu zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa, procena rizika i doživotno praćenje zdravstvenog stanja živih davalaca, kao i način vođenja evidencije o živim davaocima ljudskih organa.

Član 2

Živi davalac ljudskog organa je lice koje na osnovu pismenog informisanog pristanka, kao izraza slobodne volje, daruje primaocu organ ili deo organa radi presađivanja.

Član 3

Uzimanje organa od živog davaoca radi presađivanja primaocu obavlja se na način koji predstavlja najmanji fizički i psihički rizik po život i zdravlje davaoca ljudskog organa.

Informisanje živog davaoca ljudskog organa

Član 4

Pre uzimanja organa živi davalac ljudskih organa upoznat je sa:

1) postupcima i načinom procene njegovog zdravstvenog stanja i prihvatljivosti za darivanje organa ili dela organa,

2) rezultatima i mogućim posledicama testiranja,

3) rizicima koji su u vezi sa medicinskom intervencijom i hirurškim operativnim postupkom uzimanja organa uključujući i rizik od smrtnog ishoda tokom operacije, mogućim uticajem na zdravstveno stanje, kao i nepredvidivim posledicama koje mogu uticati na porodični i društveni život,

4) ličnom odgovornošću i mogućnošću ostvarivanja prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u slučaju promene zdravstvenog stanja, odnosno nastanka bolesti,

5) očekivanim rezultatima presađivanja (poželjnim i nepoželjnim) kod primaoca i svim specifičnim stanjima primaoca koja mogu uticati na njegovu odluku o darivanju organa.

Davalac ljudskih organa informiše se o drugim dostupnim metodama lečenja primaoca organa.

Davalac ljudskih organa potvrđuje da u potpunosti razume kompletan postupak darivanja i sve informacije koju su mu iznesene pre davanja pismenog informisanog pristanka o darivanju organa.

Član 5

Upoznavanje živog davaoca ljudskog organa sa informacijama iz člana 4. ovog pravilnika obavlja doktor medicine koji ne učestvuje u postupku uzimanja i presađivanja ljudskog organa, odnosno ne učestvuje u lečenju primaoca ljudskog organa.

O uzimanju ljudskog organa od živog davaoca u svrhu presađivanja primaocu odlučuje tim za presađivanje ljudskih organa i etički odbor centra za presađivanje ljudskih organa u kojem se vrši presađivanje. Ukoliko tim za presađivanje ljudskih organa proceni i utvrdi da uzimanje organa predstavlja rizik po život i zdravlje davaoca ljudskog organa, koji je dao pismeni pristanak, konačnu odluku o prihvatljivosti davaoca organa donosi tim za presađivanje ljudskih organa.

Procena živog davaoca ljudskog organa

Član 6

Pre uzimanja ljudskog organa sprovode se odgovarajuća medicinska ispitivanja i psihosocijalna testiranja radi procene zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa od strane multidisciplinarnog stručnog tima koji je osposobljen i ima kompetencije za procenu prihvatljivosti lica za darivanje ljudskog organa.

Medicinska procena davaoca ljudskog organa sadrži istoriju bolesti, podatke o ponašanju i putovanjima sa dodatnim informacijama od izabranog doktora medicine primarne zdravstvene zaštite, kliničke preglede i testove potrebne za procenu prihvatljivosti davaoca ljudskih organa i organa za darivanje, i procenu kompatibilnosti sa primaocem, ukoliko je potrebno.

Procena iz stava 1. ovog člana obuhvata i procenu fizičkih i psihičkih rizika za zdravlje davaoca ljudskog organa, uključujući rizik izlaganja postupku uzimanja ljudskog organa, kao i opštoj anesteziji.

Psihosocijalna procena iz stava 1. ovog člana obuhvata ispitivanje odnosa potencijalnog davaoca i primaoca, procenu psihološke i socijalne prihvatljivosti lica za darivanje organa, kao i razlog darivanja.

Svi postupci i rezultati procene živog davaoca ljudskog organa dati su u Prilogu koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 7

Centar za presađivanje ljudskih organa u kojem je izvršeno darivanje ljudskog organa obezbeđuje:

1) neposredno postoperativno praćenje i zdravstvenu brigu o davaocu ljudskog organa sve do njegove potpune stabilnosti,

2) dugotrajno praćenje zdravstvenog stanja i lečenje davaoca ljudskog organa u slučaju utvrđenih prethodno postojećih ili stečenih stanja koja nisu u vezi sa darivanjem ljudskog organa, a koja predstavljaju rizik za zdravlje,

3) saradnju sa izabranim doktorom medicine primarne zdravstvene zaštite u cilju pružanja optimalnog zbrinjavanja davalaca ljudskih organa.

Član 8

Centar za presađivanje ljudskih organa obezbeđuje postupke izveštavanja o ozbiljnom neželjenom događaju i ozbiljnoj neželjenoj reakciji (npr. potreba za dijalizom ili presađivanjem organa, smrtni ishod) radi praćenja živih davalaca ljudskih organa.

Član 9

Centar za presađivanje ljudskih organa neposredno nakon darivanja ljudskog organa prijavljuje živog davaoca ljudskih organa u evidenciju o živim davaocima ljudskih organa i obezbeđuje dugoročno praćenje zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa nakon presađivanja ljudskog organa.

Centar za presađivanje ljudskih organa obezbeđuje redovne preventivne preglede davaoca ljudskog organa, najmanje jednom godišnje.

Podaci o zdravstvenom stanju davaoca ljudskih organa upisuju se u evidenciju o živim davaocima ljudskih organa, radi kontrole kvaliteta ishoda presađivanja. Evidenciju o živim davaocima ljudskih organa čini osnovna medicinska dokumentacija, podatak o datumu uzimanja i presađivanja ljudskog organa, kao i podatak o vrsti uzetog i presađenog ljudskog organa.

Podaci iz evidencije o živim davaocima ljudskih organa čuvaju se u skladu sa zakonom kojim se uređuje dokumentacija i evidencija u oblasti zdravstva.

Podaci iz evidencije o živim davaocima ljudskih organa mogu se obrađivati za potrebe analiziranja rezultata, kao i u naučnoistraživačke svrhe, u skladu sa zakonom.

Član 10

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbijeˮ.

 

Prilog

PROCENA ŽIVOG DAVAOCA LJUDSKOG ORGANA

 

PODACI O DAVAOCU LJUDSKOG ORGANA

Ime i prezime davaoca

 

Datum rođenja

 

Pol

 

Razlog darivanja

 

Identifikacioni broj

 

Organ

 

PODACI O PRIMAOCU LJUDSKOG ORGANA

Identifikacioni broj

 

Datum rođenja

 

Pol

 

ODNOS DAVAOCA LJUDSKOG ORGANA SA PRIMAOCEM

- majka-otac
- braća i sestre
- deca
- članovi šire rodbine
- supružnik-partner
- nesrodni davalac

 

Laboratorijski nalazi:

Datum

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pretrage:

Datum

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klinički pregledi:

Datum

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Imunološke pretrage:

Datum