PRAVILNIKO NAČINU, USLOVIMA I MEDICINSKIM KRITERIJUMIMA ZA PROCENU ZDRAVSTVENOG STANJA ŽIVOG DAVAOCA, PROCENI RIZIKA I DOŽIVOTNOM PRAĆENJU ZDRAVSTVENOG STANJA ŽIVIH DAVALACA NAKON PRESAĐIVANJA LJUDSKOG ORGANA, KAO I NAČINU VOĐENJA EVIDENCIJE O ŽIVIM DAVAOCIMA LJUDSKIH ORGANA("Sl. glasnik RS", br. 71/2019) |
Ovim pravilnikom propisuju se način, uslovi i medicinski kriterijumi za procenu zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa, procena rizika i doživotno praćenje zdravstvenog stanja živih davalaca, kao i način vođenja evidencije o živim davaocima ljudskih organa.
Živi davalac ljudskog organa je lice koje na osnovu pismenog informisanog pristanka, kao izraza slobodne volje, daruje primaocu organ ili deo organa radi presađivanja.
Uzimanje organa od živog davaoca radi presađivanja primaocu obavlja se na način koji predstavlja najmanji fizički i psihički rizik po život i zdravlje davaoca ljudskog organa.
Informisanje živog davaoca ljudskog organa
Pre uzimanja organa živi davalac ljudskih organa upoznat je sa:
1) postupcima i načinom procene njegovog zdravstvenog stanja i prihvatljivosti za darivanje organa ili dela organa,
2) rezultatima i mogućim posledicama testiranja,
3) rizicima koji su u vezi sa medicinskom intervencijom i hirurškim operativnim postupkom uzimanja organa uključujući i rizik od smrtnog ishoda tokom operacije, mogućim uticajem na zdravstveno stanje, kao i nepredvidivim posledicama koje mogu uticati na porodični i društveni život,
4) ličnom odgovornošću i mogućnošću ostvarivanja prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja u slučaju promene zdravstvenog stanja, odnosno nastanka bolesti,
5) očekivanim rezultatima presađivanja (poželjnim i nepoželjnim) kod primaoca i svim specifičnim stanjima primaoca koja mogu uticati na njegovu odluku o darivanju organa.
Davalac ljudskih organa informiše se o drugim dostupnim metodama lečenja primaoca organa.
Davalac ljudskih organa potvrđuje da u potpunosti razume kompletan postupak darivanja i sve informacije koju su mu iznesene pre davanja pismenog informisanog pristanka o darivanju organa.
Upoznavanje živog davaoca ljudskog organa sa informacijama iz člana 4. ovog pravilnika obavlja doktor medicine koji ne učestvuje u postupku uzimanja i presađivanja ljudskog organa, odnosno ne učestvuje u lečenju primaoca ljudskog organa.
O uzimanju ljudskog organa od živog davaoca u svrhu presađivanja primaocu odlučuje tim za presađivanje ljudskih organa i etički odbor centra za presađivanje ljudskih organa u kojem se vrši presađivanje. Ukoliko tim za presađivanje ljudskih organa proceni i utvrdi da uzimanje organa predstavlja rizik po život i zdravlje davaoca ljudskog organa, koji je dao pismeni pristanak, konačnu odluku o prihvatljivosti davaoca organa donosi tim za presađivanje ljudskih organa.
Procena živog davaoca ljudskog organa
Pre uzimanja ljudskog organa sprovode se odgovarajuća medicinska ispitivanja i psihosocijalna testiranja radi procene zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa od strane multidisciplinarnog stručnog tima koji je osposobljen i ima kompetencije za procenu prihvatljivosti lica za darivanje ljudskog organa.
Medicinska procena davaoca ljudskog organa sadrži istoriju bolesti, podatke o ponašanju i putovanjima sa dodatnim informacijama od izabranog doktora medicine primarne zdravstvene zaštite, kliničke preglede i testove potrebne za procenu prihvatljivosti davaoca ljudskih organa i organa za darivanje, i procenu kompatibilnosti sa primaocem, ukoliko je potrebno.
Procena iz stava 1. ovog člana obuhvata i procenu fizičkih i psihičkih rizika za zdravlje davaoca ljudskog organa, uključujući rizik izlaganja postupku uzimanja ljudskog organa, kao i opštoj anesteziji.
Psihosocijalna procena iz stava 1. ovog člana obuhvata ispitivanje odnosa potencijalnog davaoca i primaoca, procenu psihološke i socijalne prihvatljivosti lica za darivanje organa, kao i razlog darivanja.
Svi postupci i rezultati procene živog davaoca ljudskog organa dati su u Prilogu koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Centar za presađivanje ljudskih organa u kojem je izvršeno darivanje ljudskog organa obezbeđuje:
1) neposredno postoperativno praćenje i zdravstvenu brigu o davaocu ljudskog organa sve do njegove potpune stabilnosti,
2) dugotrajno praćenje zdravstvenog stanja i lečenje davaoca ljudskog organa u slučaju utvrđenih prethodno postojećih ili stečenih stanja koja nisu u vezi sa darivanjem ljudskog organa, a koja predstavljaju rizik za zdravlje,
3) saradnju sa izabranim doktorom medicine primarne zdravstvene zaštite u cilju pružanja optimalnog zbrinjavanja davalaca ljudskih organa.
Centar za presađivanje ljudskih organa obezbeđuje postupke izveštavanja o ozbiljnom neželjenom događaju i ozbiljnoj neželjenoj reakciji (npr. potreba za dijalizom ili presađivanjem organa, smrtni ishod) radi praćenja živih davalaca ljudskih organa.
Centar za presađivanje ljudskih organa neposredno nakon darivanja ljudskog organa prijavljuje živog davaoca ljudskih organa u evidenciju o živim davaocima ljudskih organa i obezbeđuje dugoročno praćenje zdravstvenog stanja živog davaoca ljudskog organa nakon presađivanja ljudskog organa.
Centar za presađivanje ljudskih organa obezbeđuje redovne preventivne preglede davaoca ljudskog organa, najmanje jednom godišnje.
Podaci o zdravstvenom stanju davaoca ljudskih organa upisuju se u evidenciju o živim davaocima ljudskih organa, radi kontrole kvaliteta ishoda presađivanja. Evidenciju o živim davaocima ljudskih organa čini osnovna medicinska dokumentacija, podatak o datumu uzimanja i presađivanja ljudskog organa, kao i podatak o vrsti uzetog i presađenog ljudskog organa.
Podaci iz evidencije o živim davaocima ljudskih organa čuvaju se u skladu sa zakonom kojim se uređuje dokumentacija i evidencija u oblasti zdravstva.
Podaci iz evidencije o živim davaocima ljudskih organa mogu se obrađivati za potrebe analiziranja rezultata, kao i u naučnoistraživačke svrhe, u skladu sa zakonom.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbijeˮ.
PROCENA ŽIVOG DAVAOCA LJUDSKOG ORGANA
PODACI O DAVAOCU LJUDSKOG ORGANA |
|
Ime i prezime davaoca |
|
Datum rođenja |
|
Pol |
|
Razlog darivanja |
|
Identifikacioni broj |
|
Organ |
|
PODACI O PRIMAOCU LJUDSKOG ORGANA |
|
Identifikacioni broj |
|
Datum rođenja |
|
Pol |
|
ODNOS DAVAOCA LJUDSKOG ORGANA SA PRIMAOCEM |
|
- majka-otac |
|
Laboratorijski nalazi: |
Datum |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pretrage: |
Datum |
|
|
|
|
|
|
|
|
Klinički pregledi: |
Datum |
|
|
|
|
|
|
|
|
Imunološke pretrage: |
Datum |
|
|
|
|
|
|
|
|