PRAVILNIKO POSTUPKU UNUTRAŠNJEG UZBUNJIVANJA("Sl. list AP Vojvodine", br. 48/2019) |
Ovim pravilnikom uređuje se postupak unutrašnjeg uzbunjivanja u Službi Skupštine Autonomne pokrajine Vojvodine (u daljem tekstu: Služba), u skladu sa odredbama Zakona o zaštiti uzbunjivača (u daljem tekstu: Zakon) i Pravilnika o načinu unutrašnjeg uzbunjivanja, načinu određivanja ovlašćenog lica kod poslodavca, kao i drugim pitanjima od značaja za unutrašnje uzbunjivanje kod poslodavca koji ima više od deset zaposlenih (u daljem tekstu: Pravilnik).
"Uzbunjivanje" je otkrivanje informacije koja sadrži podatke o kršenju propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, kao i radi sprečavanja štete velikih razmera;
"Uzbunjivač" je fizičko lice koje izvrši uzbunjivanje u vezi sa svojim radnim angažovanjem, postupkom zapošljavanja, korišćenjem usluga državnih i drugih organa, nosilaca javnih ovlašćenja ili javnih službi, poslovnom saradnjom i pravom vlasništva na privrednom društvu;
"Unutrašnje uzbunjivanje" je otkrivanje informacije poslodavcu;
"Ovlašćeno lice" je lice koje je ovlašćeno za prijem informacije i vođenje postupka u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem u Službi;
"Štetna radnja" je svako činjenje ili nečinjenje u vezi sa uzbunjivanjem kojim se uzbunjivaču ili licu koje ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač ugrožava ili povređuje pravo, odnosno kojim se ta lica stavljaju u nepovoljni položaj.
Postupak unutrašnjeg uzbunjivanja
Pokretanje postupka
Postupak unutrašnjeg uzbunjivanja započinje dostavljanjem informacije Službi, odnosno ovlašćenom licu.
Dostavljanje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem vrši se pisanim putem ili usmeno.
Dostavljanje informacije pisanim putem u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može se učiniti neposrednom predajom pismena o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, običnom ili preporučenom pošiljkom, kao i elektronskom poštom na adresu elektronske pošte ovlašćenog lica.
Obične i preporučene pošiljke na kojima je označeno da se upućuju ovlašćenom licu ili na kojima je vidljivo na omotu da se radi o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može da otvori samo ovlašćeno lice.
Ako je podnesak upućen elektronskom poštom, kao vreme podnošenja Službi smatra se vreme koje je naznačeno u potvrdi o prijemu elektronske pošte, u skladu sa Zakonom.
Ukoliko se dostavljanje pismena o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem vrši običnom ili preporučenom pošiljkom, kao datum prijema kod preporučene pošiljke navodi se datum predaje pošiljke pošti, a kod obične pošiljke datum prijema pošiljke u Službu.
Potvrda o prijemu pisane informacije
Ukoliko se dostavljanje informacije vrši pisanim putem na način predviđen ovim pravilnikom o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem sastavlja se potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem.
Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem treba da sadrži sledeće podatke:
1) kratak opis činjeničnog stanja o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
2) vreme, mesto i način dostavljanja informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
3) broj i opis priloga podnetih uz informaciju o unutrašnjem uzbunjivanju;
4) podatke o tome da li uzbunjivač želi da podaci o njegovom identitetu ne budu otkriveni;
5) adresu i pun naziv Službe;
6) potpis ovlašćenog lica.
Potvrda o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem može sadržati potpis uzbunjivača i podatke o uzbunjivaču, ukoliko on to želi.
Usmeno dostavljanje informacija
Usmeno dostavljanje informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem vrši se usmeno na zapisnik.
Zapisnik iz stava 1. ovog člana sačinjava ovlašćeno lice i treba da sadrži:
1) vreme i mesto sastavljanja;
2) podatke o prisutnim licima;
3) opis činjeničnog stanja o informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, odnosno opis razloga zbog kojih se vrši unutrašnje uzbunjivanje;
4) primedbe uzbunjivača na sadržaj zapisnika ili njegovu izjavu da nema nikakvih primedbi na zapisnik i da se u potpunosti slaže sa njegovom sadržinom;
5) potpis ovlašćenog lica.
Ovlašćeno lice je dužno da pre davanja izjave usmenim putem o informacijama u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem:
1) obavesti uzbunjivača o njegovim pravima propisanim Zakonom, a naročito da ne mora otkrivati svoj identitet, odnosno da ne mora potpisati zapisnik i potvrdu o prijemu informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem,
2) pouči uzbunjivača da davanje lažnog iskaza predstavlja zloupotrebu uzbunjivanja, u skladu sa zakonom.
Nakon prijema informacije, Služba je dužna da po njoj postupi bez odlaganja, a najkasnije u roku od 15 dana od dana prijema informacije.
U cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, preduzimaju se odgovarajuće radnje, o čemu se obaveštava generalni sekretar Skupštine, kao i uzbunjivač, ukoliko je to moguće na osnovu raspoloživih podataka.
Služba se obavezuje da preduzme sve raspoložive radnje i mere u cilju utvrđivanja i otklanjanja nepravilnosti ukazanih informacijom, kao i da obustavi sve utvrđene štetne radnje i otkloni njene posledice.
U slučaju anonimnih obaveštenja, postupa se u skladu sa Zakonom.
Služba ne sme preduzimati mere u cilju otkrivanja identiteta anonimnog uzbunjivača.
Prilikom vođenja postupka unutrašnjeg uzbunjivanja, ovlašćeno lice može uzimati izjave od drugih lica, u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem, o čemu sastavlja zapisnik.
Zapisnik iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) vreme i mesto sastavljanja;
2) podatke o prisutnim licima;
3) opis utvrđenog činjeničnog stanja povodom informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
4) primedbe prisutnog lica na sadržaj zapisnika ili njegovu izjavu da nema nikakvih primedbi na zapisnik i da se u potpunosti slaže sa njegovom sadržinom;
5) potpis prisutnih lica i ovlašćenog lica.
Uzbunjivanje ako su u informaciji sadržani tajni podaci
Informacija može da sadrži tajne podatke.
Pod tajnim podacima iz stava 1. ovog člana smatraju se podaci koji su u skladu sa propisima o tajnosti podataka prethodno označeni kao tajni.
Ako su u informaciji sadržani tajni podaci ili se informacija odnosi na ovlašćeno lice, uzbunjivač je dužan da se prvo obrati rukovodiocu Službe.
U slučaju da rukovodilac Službe nije u roku od 15 dana postupio po informaciji u kojoj su sadržani tajni podaci, odnosno ako nije odgovorio ili nije preduzeo odgovarajuće mere iz svoje nadležnosti, uzbunjivač se može obratiti ovlašćenom organu.
Izuzetno od stava 3. ovog člana, u slučaju da se informacija odnosi na rukovodioca Službe, informacija se podnosi ovlašćenom organu.
Ako su u informaciji sadržani tajni podaci, uzbunjivač ne može uzbuniti javnost, ako zakonom nije drugačije određeno.
Ako su u informaciji sadržani tajni podaci, uzbunjivač i druga lica su dužni da se pridržavaju opštih i posebnih mera zaštite tajnih podataka propisanih zakonom koji uređuje tajnost podataka.
Na zahtev uzbunjivača, Služba je dužna da pruži obaveštenja uzbunjivaču o toku i radnjama preduzetim u postupku, kao i da omogući uzbunjivaču da izvrši uvid u spise predmeta i da prisustvuje radnjama u postupku.
Služba je dužna da obavesti uzbunjivača o ishodu postupka po njegovom okončanju, u roku od 15 dana od dana okončanja postupka.
Izveštaj o preduzetim radnjama
Po okončanju postupka ovlašćeno lice sastavlja izveštaj o preduzetim radnjama u postupku po informaciji u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem (u daljem tekstu: izveštaj).
Izveštaj se dostavlja Službi i uzbunjivaču, o kojem se uzbunjivač može izjasniti. Izveštaj treba da sadrži:
1) vreme, mesto i način prijema informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
2) kratak opis dostavljene informacije koja ima karakter unutrašnjeg uzbunjivanja;
3) radnje koje su nakon toga preduzete u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
4) koja su lica obaveštena o radnjama preduzetim u cilju provere informacije u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem uz navođenje datuma i način njihovog obaveštavanja;
5) šta je utvrđeno u postupku o informaciji, uz navođenje konkretnog činjeničnog stanja, da li su utvrđene nepravilnosti i štetne radnje kao i njihov i opis, kao i da li su takve radnje izazvale štetne posledice;
6) predlog za preduzimanje odgovarajuće mere radi otklanjanja uočenih nepravilnosti i posledica štetne radnje nastalih u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
7) obrazloženje zbog čega se baš tim predloženim merama otklanjaju utvrđene nepravilnosti i posledice štetne radnje nastale u vezi sa unutrašnjim uzbunjivanjem;
8) potpis ovlašćenog lica.
9) pečat.
Uzbunjivač se može izjasniti o izveštaju u roku od 3 dana.
Uzbunjivač ima pravo na zaštitu, u skladu sa zakonom, ako:
1) izvrši uzbunjivanje u Službi, kod ovlašćenog organa ili javnosti na način propisan zakonom;
2) otkrije informaciju koja sadrži podatke o kršenju propisa, kršenju ljudskih prava, vršenju javnog ovlašćenja protivno svrsi zbog koje je povereno, opasnosti po život, javno zdravlje, bezbednost, životnu sredinu, kao i radi sprečavanja štete velikih razmera u roku od jedne godine od dana saznanja za izvršenu radnju zbog koje vrši uzbunjivanje, a najkasnije u roku od deset godina od dana izvršenja te radnje;
3) u trenutku uzbunjivanja, na osnovu raspoloživih podataka, u istinitost informacije bi poverovalo lice sa prosečnim znanjem i iskustvom kao i uzbunjivač.
Pravo na zaštitu od uzbunjivanja imaju i povezana lica.
Povezano lice ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač ako učini verovatnim da je prema njemu preduzeta štetna radnja zbog povezanosti sa uzbunjivačem.
Lice koje traži podatke u vezi sa informacijom, ima pravo na zaštitu kao uzbunjivač, ako učini verovatnim da je prema njemu preduzeta štetna radnja zbog traženja tih podataka.
Ovlašćeno lice je dužno da štiti podatke o ličnosti uzbunjivača odnosno podatke na osnovu kojih se može otkriti identitet uzbunjivača, osim ako se uzbunjivač ne saglasi sa otkrivanjem tih podataka, u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti.
Svako lice koje sazna podatke iz stava 1. ovog člana, dužno je da štiti te podatke.
Ovlašćeno lice je dužno da prilikom prijema informacije, obavesti uzbunjivača da njegov identitet može biti otkriven nadležnom organu, ako bez otkrivanja identiteta uzbunjivača ne bi bilo moguće postupanje tog organa, kao i da ga obavesti o merama zaštite učesnika u krivičnom postupku.
Ako je u toku postupka neophodno da se otkrije identitet uzbunjivača, ovlašćeno lice je dužno da o tome, pre otkrivanja identiteta, obavesti uzbunjivača.
Podaci iz stava 1. ovog člana ne smeju se saopštiti licu na koje se ukazuje u informaciji, ako posebnim zakonom nije drugačije propisano.
Zabrana stavljanja uzbunjivača u nepovoljniji položaj i naknada štete
Služba je dužna da, u okviru svojih ovlašćenja, zaštiti uzbunjivača od štetne radnje, kao i da preduzme neophodne mere radi obustavljanja štetne radnje i otklanjanja posledica štetne radnje.
Služba ne sme činjenjem ili nečinjenjem da stavi uzbunjivača u nepovoljniji položaj u vezi sa uzbunjivanjem, a naročito ako se nepovoljniji položaj odnosi na:
1) zapošljavanje;
2) sticanje svojstva pripravnika ili volontera;
3) rad van radnog odnosa;
4) obrazovanje, osposobljavanje ili stručno usavršavanje;
5) napredovanje na poslu, ocenjivanje, sticanje ili gubitak zvanja;
6) disciplinske mere i kazne;
7) uslove rada;
8) prestanak radnog odnosa;
9) zaradu i druge naknade iz radnog odnosa;
10) isplatu nagrade i otpremnine;
11) raspoređivanje ili premeštaj na drugo radno mesto;
12) nepreduzimanje mera radi zaštite zbog uznemiravanja od strane drugih lica;
13) upućivanje na obavezne zdravstvene preglede ili upućivanje na preglede radi ocene radne sposobnosti.
Zabranjeno je preduzimati štetne radnje.
U slučajevima nanošenja štete zbog uzbunjivanja, uzbunjivač ima pravo na naknadu štete, u skladu sa zakonom koji uređuje obligacione odnose.
Uzbunjivač prema kome je preduzeta štetna radnja u vezi sa uzbunjivanjem ima pravo na sudsku zaštitu, u skladu sa zakonom.
Sudska zaštita se ostvaruje podnošenjem tužbe za zaštitu u vezi sa uzbunjivanjem nadležnom sudu, u roku od šest meseci od dana saznanja za preduzetu štetnu radnju, odnosno tri godine od dana kada je štetna radnja preduzeta.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o postupku unutrašnjeg uzbunjivanja 02 Broj: 112-27/2015 od 15. oktobra 2015. godine.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine.