PRAVILNIKO TEHNIČKIM ZAHTEVIMA ZA ELEMENTE ZA ZIDANJE OD GLINE, ELEMENTE ZA ZIDANJE OD KALCIJUM-SILIKATA I BLOKOVE OD GLINE ZA POLUMONTAŽNE SITNOREBRASTE TAVANICE("Sl. glasnik RS", br. 90/2019) |
Ovim pravilnikom propisuju se tehnički i drugi zahtevi koje moraju da ispune elementi za zidanje od gline, elementi za zidanje od kalcijum-silikata i blokovi od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice, koji se stavljaju ili čine dostupnim na tržištu, postupak ocenjivanja i verifikacije stalnosti performansi elemenata za zidanje od gline, elemenata za zidanje od kalcijum-silikata i blokova od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice, obeležavanje i znak usaglašenosti i zaštitna klauzula.
Ovaj pravilnik primenjuje se na elemente za zidanje od gline, elemente za zidanje od kalcijum-silikata i blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice.
Prema predviđenoj upotrebi elementi za zidanje od gline i elementi za zidanje od kalcijum-silikata razvrstavaju se na sledeće tipove:
1) P - elementi: predviđeni da se koriste u zaštićenim zidanim konstrukcijama i
2) U - elementi: predviđeni da se koriste u nezaštićenim zidanim konstrukcijama.
Prema predviđenoj upotrebi blokovi od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice razvrstavaju se na sledeće tipove:
1) LNR: nenoseći blok sa malom nosivošću,
2) NR: nenoseći blok,
3) SR: polunoseći/delimično noseći blok,
4) RR: noseći blok.
Bitne karakteristike i zahtevi za performanse
Bitne karakteristike i zahtevi za performanse u vezi sa bitnim karakteristikama elemenata za zidanje od gline definisani su u tački 5. standarda SRPS EN 771-1:2016 Specifikacija elemenata za zidanje - Deo 1: Elementi za zidanje od gline.
Bitne karakteristike i zahtevi za performanse u vezi sa bitnim karakteristikama elemenata za zidanje od kalcijum-silikata definisani su u tački 5. standarda SRPS EN 771-2:2016 Specifikacija elemenata za zidanje - Deo 2: Krečno-silikatni elementi za zidanje.
Bitne karakteristike i zahtevi za performanse u vezi sa bitnim karakteristikama blokova od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice definisani su u tački 4. standarda SRPS EN 15037-3:2012 Prefabrikovani betonski proizvodi - Polumontažne sitnorebraste tavanice - Deo 3: Blokovi od gline.
Koeficijent toplotne provodljivosti λ10,dry,unit [W/(m.K)], dobijen proračunom utvrđenim u članu 8. stav 2. ovog pravilnika, je performansa toplotnih svojstava elemenata za zidanje od gline definisan u tač. 5.2.5 i 5.3.5 standarda SRPS EN 771-1:2016, elemenata za zidanje od kalcijum silikata definisan u tački 5.6 standarda SRPS EN 771-2:2016 i blokova od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice definisan tački 4.3.6 standarda SRPS EN 15037-3:2012.
Zahtevi za trajnost elemenata za zidanje od gline definisani su u tač. 5.2.6 i 5.3.6 standarda SRPS EN 771-1:2016, tako da se otpornost na zamrzavanje/odmrzavanje ispituje u skladu sa SRPS EN 772-22, a vrednovanje rezultata ispitivanja vrši se na sledeći način:
1) F0 - pasivni uslovi, bez ispitivanja,
2) F1 - umereni uslovi, 50 ciklusa zamrzavanja/odmrzavanja i
3) F2 - ekstremni uslovi, 100 ciklusa zamrzavanja/odmrzavanja.
Postupak ocenjivanja i verifikacije stalnosti performansi
Za građevinske proizvode iz člana 2. ovog pravilnika sprovodi se sistem 2+ ocenjivanja i verifikacije stalnosti performansi građevinskih proizvoda u skladu sa posebnim propisom i Tabelom ZA.3.1. Priloga ZA standarda SRPS EN 771-1:2016 za elemente za zidanje od gline, Tabelom ZA.3.1 Priloga ZA standarda SRPS EN 771-2:2016 za elemente za zidanje od kalcijum-silikata, odnosno Tabelom ZA.3 Priloga ZA standarda SRPS EN 15037-3:2012 za blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice.
Radnju ocenjivanja performansi građevinskog proizvoda sprovedenu na osnovu ispitivanja (uključujući uzorkovanje) proizvoda, u okviru sistema 2+ iz stava 1. ovog člana vrši imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje.
Pored radnji koje u okviru sistema 2+ iz stava 1. ovog člana sprovodi proizvođač i imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje, imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje sprovodi i kontrolno ispitivanje uzoraka koje uzima imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje u proizvodnom pogonu ili skladišnim prostorijama proizvođača.
Proizvođač elemenata za zidanje od gline sprovodi fabričku kontrolu proizvodnje u skladu sa tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-1:2016.
Proizvođač elemenata za zidanje od kalcijum-silikata sprovodi fabričku kontrolu proizvodnje u skladu sa tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-2:2016.
Proizvođač blokova od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice sprovodi fabričku kontrolu proizvodnje u skladu sa tačkom 6.3 standarda SRPS EN 15037-3:2012.
Uzorci građevinskih proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika za potrebe sprovođenja postupka ocenjivanja i verifikacije stalnosti performansi uzimaju se, za svaki tip proizvoda posebno i to:
1) za elemente za zidanje od gline u skladu sa tačkom 8.2 i Prilogom A standarda SRPS EN 771-1:2016,
2) za elemente za zidanje od kalcijum-silikata u skladu sa tačkom 8.2 i Prilogom A standarda SRPS EN 771-2:2016 i
3) za blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice u skladu sa tačka 6.2 i Prilogom A standarda SRPS EN 15037-3:2012.
Uzorke uzima predstavnik imenovanog sertifikacionog tela za fabričku kontrolu proizvodnje, u prisustvu predstavnika proizvođača pri čemu se sačinjava zapisnik o uzimanju uzoraka koga overavaju predstavnici obe strane. Zapisnik o uzimanju uzoraka mora da sadrži sledeće podatke:
1) poslovno ime, odnosno ime ili naziv i adresu proizvođača,
2) jedinstvenu identifikacionu oznaku tipa građevinskog proizvoda,
3) predviđenu upotrebu ili upotrebe građevinskog proizvoda,
4) datum - period proizvodnje i
5) datum uzorkovanja.
Ispitivanje bitnih karakteristika građevinskih proizvoda
Ispitivanje bitnih karakteristika građevinskih proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika vrši se u skladu sa standardima iz Priloga - Metode ispitivanja koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Koeficijent toplotne provodljivosti λ10,dry,unit [W/(m.K)], pri usvojenim vrednostima 50%-nih fraktila iz Priloga A - Tabela A.1 standarda SRPS EN 1745:2014, određuje se primenom sledećih postupaka:
1) Model S1 - za pune elemente, koeficijent toplotne provodljivosti λ10,dry,unit= λ10,dry,mat[[ [W/(m.K)] određuje se na osnovu srednjih vrednosti dimenzija građevinskog proizvoda izmerenih prema SRPS EN 772-16 i na osnovu srednje vrednosti neto zapreminske mase u suvom stanju građevinskog proizvoda izmerene u skladu sa standardom SRPS EN 772-13. Srednja vrednost se određuje merenjem na 10 uzoraka;
2) Model P4 - za elemente sa šupljinama, koeficijent toplotne provodljivosti (ekvivalentni) λ10,dry,unit [W/(m.K)] određuje se na osnovu srednjih vrednosti dimenzija građevinskog proizvoda izmerenih prema SRPS EN 772-16, srednje vrednosti neto zapremine i procenta šupljina građevinskog proizvoda izmerenih u skladu sa standardom SRPS EN 772-3 i na osnovu srednje vrednosti neto i bruto zapreminske mase građevinskog proizvoda u suvom stanju izmerene u skladu sa standardom SRPS EN 772-13. Srednja vrednost se određuje merenjem na deset uzoraka.
Toplotna otpornost i koeficijent prolaza toplote zida u upotrebi (projektne vrednosti) određuju se u skladu sa standardom SRPS EN 1745:2014 na osnovu vrednosti koeficijenta toplotne provodljivosti građevinskog proizvoda dobijene primenom postupka utvrđenog u stavu 2. ovog člana.
Početni pregled proizvodnog pogona i fabričke kontrole proizvodnje
Imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje vrši početni pregled proizvodnog pogona i fabričke kontrole proizvodnje u skladu sa tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-1:2016 za elemente za zidanje od gline, tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-2:2016 za elemente za zidanje od kalcijum-silikata i tačkom 6.3 standarda SRPS EN 15037-3:2012 za blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice.
Ocenjivanja performansi iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika sprovedi se u skladu sa tačkom 8.2. standarda SRPS EN 771-1:2016 za elemente za zidanje od gline, tačkom 8.2 standarda SRPS EN 771-2:2016 za elemente za zidanje od kalcijum-silikata i tačkom 6.2 standarda SRPS EN 15037-3:2012 za blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice.
Sertifikat o usaglašenosti fabričke kontrole proizvodnje
Sertifikat o usaglašenosti fabričke kontrole proizvodnje izdaje imenovano sertifikaciono telo u skladu sa posebnim propisom i ovim pravilnikom i važi četiri godine od dana izdavanja.
Stalni nadzor fabričke kontrole proizvodnje
Imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje vrši stalni nadzor, ocenjivanje i vrednovanje fabričke kontrole proizvodnje u skladu sa tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-1:2016 za elemente za zidanje od gline, tačkom 8.3 standarda SRPS EN 771-2:2016 za elemente za zidanje od kalcijum-silikata i tačkom 6.3 standarda SRPS EN 15037-3:2012 za blokove od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice.
Stalni nadzor, ocenjivanje i vrednovanje fabričke kontrole proizvodnje iz stava 1. ovog člana imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje sprovodi jednom godišnje.
Kontrolno ispitivanje uzoraka iz člana 5. stav 3. ovog pravilnika imenovano sertifikaciono telo za fabričku kontrolu proizvodnje sprovodi jednom godišnje za svaki tip proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika u obimu utvrđenom u članu 9. stav 2. ovog pravilnika.
U slučaju prekida proizvodnje građevinskog proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika, obaveza vršenja stalnog nadzora fabričke kontrole proizvodnje iz člana 11. stav 2. ovog pravilnika i kontrolnog ispitivanja uzoraka iz člana 11. stav 3. ovog pravilnika odlaže se do ponovnog početka proizvodnje građevinskog proizvoda, pod uslovom da je izdat sertifikat iz člana 10. ovog pravilnika koji i dalje važi.
Obeležavanje i znak usaglašenosti
Obeležavanje građevinskih proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika vrši se na sledeći način:
1) elementi za zidanje od gline u skladu sa tač. 6. i 7. standarda SRPS EN 771-1:2016,
2) elementi za zidanje od kalcijum-silikata u skladu sa tač. 6. i 7. standarda SRPS EN 771-2:2016 i
3) blokovi od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice u skladu sa tačkom 7. standarda SRPS EN 15037-3:2012.
Na građevinske proizvode iz člana 2. ovog pravilnika, pre stavljanja ili činjenja dostupnim na tržištu, stavlja se srpski znak usaglašenosti u skladu sa propisom kojim je uređena oblast građevinskih proizvoda.
Isporuka građevinskih proizvoda iz člana 2. ovog pravilnika na tržište Republike Srbije, koji su obeleženi i označeni u skladu sa ovim pravilnikom, koje prati dokument o sprovedenom ocenjivanju i verifikaciji stalnosti performansi, za koje se utvrdi da ne ispunjavaju zahteve ovog pravilnika može se ograničiti ili zabraniti u skladu sa propisom kojim je uređena oblast građevinskih proizvoda i tržišnog nadzora.
Danom početka primene ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o tehničkim i drugim zahtevima za fasadne pune opeke od gline, fasadne šuplje opeke i blokove od gline i fasadne krečnosilikatne pune i šuplje opeke i blokove ("Službeni glasnik SCG", broj 53/05) i Pravilnik o tehničkim i drugim zahtevima za opekarske proizvode od gline i krečnosilikatne opeke i blokove ("Službeni glasnik SCG", broj 53/05).
Isprava o usaglašenosti izdata u skladu sa propisom iz stava 1. ovog člana važi do datuma važenja utvrđenog u ispravi o usaglašenosti.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a počinje da se primenjuje po isteku godinu dana od dana njegovog stupanja na snagu.
METODE ISPITIVANJA
Ispitivanje bitnih karakteristika elemenata za zidanje od gline vrši se u skladu sa sledećim standardima:
1) SRPS EN 772-1, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 1: Određivanje čvrstoće pri pritisku;
2) SRPS EN 772-3, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 3: Određivanje neto zapremine i procenta šupljina u elementima za zidanje od gline metodom hidrostatičkog merenja;
3) SRPS EN 772-5, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 5: Određivanje sadržaja aktivnih rastvorljivih soli u elementima za zidanje od gline;
4) SRPS EN 772-7, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 7: Određivanje upijanja vode elemenata za zidanje od gline otpornih na vlagu u ključaloj vodi;
5) SRPS EN 772-9, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 9: Određivanje zapremine i procenta šupljina i neto zapremine elemenata za zidanje od gline i kalcijum-silikata pomoću punjenja šupljina peskom;
6) SRPS EN 772-11, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 11: Određivanje kapilarnog upijanja vode elemenata za zidanje od betona, autoklaviranog ćelijastog betona, veštačkog i prirodnog kamena i određivanje početne brzine upijanja vode elemenata za zidanje od gline;
7) SRPS EN 772-13, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 13: Određivanje neto i bruto zapreminske mase elemenata za zidanje u suvom stanju (osim prirodnog kamena);
8) SRPS EN 772-16, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 16: Određivanje dimenzija;
9) SRPS EN 772-19, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 19: Određivanje širenja pod dejstvom vlage velikih blokova za zidanje od gline sa horizontalnim šupljinama;
10) SRPS EN 772-20, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 20: Određivanje ravnosti vidnih površina elementa za zidanje;
11) SRPS EN 772-21, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 21: Određivanje upijanja vode elemenata za zidanje od gline i kalcijum-silikata potapanjem u hladnu vodu;
12) SRPS EN 772-22, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 22: Određivanje otpornosti na zamrzavanje/odmrzavanje elemenata za zidanje od gline;
13) SRPS EN 1052-3, Metode ispitivanja zidanih konstrukcija - Deo 3: Određivanje početne čvrstoće pri smicanju;
14) SRPS EN 13501-1, Požarna klasifikacija građevinskih proizvoda i elemenata zgrade - Deo 1: Klasifikacija na osnovu podataka dobijenih ispitivanjem reakcije na požar;
15) SRPS EN ISO 12572, Hidrotoplotne performanse građevinskih materijala i proizvoda - Određivanje svojstava provođenja vodene pare - metoda sa posudom.
Ispitivanje bitnih karakteristika elemenata za zidanje od kalcijum-silikata vrši se u skladu sa sledećim standardima:
1) SRPS EN 772-1, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 1: Određivanje čvrstoće pri pritisku;
2) SRPS EN 772-2, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 2: Određivanje procenta šupljina u elementima za zidanje (preko otiska na papiru);
3) SRPS EN 772-9, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 9: Određivanje zapremine i procenta šupljina i neto zapremine elemenata za zidanje od gline i kalcijum-silikata pomoću punjenja šupljina peskom;
4) SRPS EN 772-13, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 13: Određivanje neto i bruto zapreminske mase elemenata za zidanje u suvom stanju (osim prirodnog kamena);
5) SRPS EN 772-16, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 16: Određivanje dimenzija;
6) SRPS EN 772-18, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 18: Određivanje otpornosti prema zamrzavanju/odmrzavanju elemenata za zidanje od kalcijum-silikata;
7) SRPS EN 772-19, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 19: Određivanje širenja pod dejstvom vlage velikih blokova za zidanje od gline sa horizontalnim šupljinama;
8) SRPS EN 772-20, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 20: Određivanje ravnosti vidnih površina elementa za zidanje;
9) SRPS EN 772-21, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 21: Određivanje upijanja vode elemenata za zidanje od gline i kalcijum-silikata potapanjem u hladnu vodu;
10) SRPS EN 1052-3, Metode ispitivanja zidanih konstrukcija - Deo 3: Određivanje početne čvrstoće pri smicanju;
11) SRPS EN 13501-1, Požarna klasifikacija građevinskih proizvoda i elemenata zgrade - Deo 1: Klasifikacija na osnovu podataka dobijenih ispitivanjem reakcije na požar;
12) SRPS EN ISO 12572, Hidrotoplotne performanse građevinskih materijala i proizvoda - Određivanje svojstava provođenja vodene pare - metoda sa posudom.
Ispitivanje bitnih karakteristika blokova od gline za polumontažne sitnorebraste tavanice vrši se u skladu sa sledećim standardima:
1) SRPS EN 15037-3:2012. Prefabrikovani betonski proizvodi - Polumontažne sitnorebraste tavanice - Deo 3: Blokovi od gline;
2) SRPS EN 772-3, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 3: Određivanje neto zapremine i procenta šupljina u elementima za zidanje od gline metodom hidrostatičkog merenja;
3) SRPS EN 772-9, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 9: Određivanje zapremine i procenta šupljina i neto zapremine elemenata za zidanje od gline i kalcijum-silikata pomoću punjenja šupljina peskom;
4) SRPS EN 772-13, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 13: Određivanje neto i bruto zapreminske mase elemenata za zidanje u suvom stanju (osim prirodnog kamena);
5) SRPS EN 772-19, Metode ispitivanja elemenata za zidanje - Deo 19: Određivanje širenja pod dejstvom vlage velikih blokova za zidanje od gline sa horizontalnim šupljinama;
6) SRPS EN 13501-1, Požarna klasifikacija građevinskih proizvoda i elemenata zgrade - Deo 1: Klasifikacija na osnovu podataka dobijenih ispitivanjem reakcije na požar.