UREDBAO PROGLAŠENJU SPOMENIKA PRIRODE "BLEDERIJA"("Sl. glasnik RS", br. 93/2019) |
Rečica Blederija na jugozapadnom obodu regije dunavskog Ključa, jugozapadno od Kladova, atar sela Reka, proglašava se zaštićenim područjem II kategorije - regionalnog, odnosno velikog značaja, kao spomenik prirode pod imenom"Blederija" (u daljem tekstu: Spomenik prirode "Blederija").
Spomenik prirode "Blederija" stavlja se pod zaštitu da bi se očuvalo bogatstvo i raznovrsnost oblika geodiverziteta, izvorište Blederije razbijenog tipa sa četiri mesta isticanja vrela, dva akumulativna vodopada, od kojih nizvodniji visine oko 7 m i zbog svoje lepote i bogatstva vode predstavlja objekat hidrološkog nasleđa Srbije, velike akumulacije bigra u donjem toku, vrelske pećine Sokolovice, sa istoimenim povremenim vrelom gravitacionog tipa i periodskim tokom koji je nizvodno od lokaliteta"Grad" do sastava sa tokovima Suvaje i Blederije usekao živopisnu krečnjačku klisuricu, sa nekoliko izrazitih suženja i slapova. Na području Spomenika prirode "Blederija" nalazi se fragmentno očuvana šumska vegetacija u komplementarnosti sa biljnim i životinjskim svetom.
Spomenik prirode "Blederija" nalazi se na teritoriji opštine Kladovo, KO Reka (362.76 ha) i KO Brza Palanka (36.11 ha), ukupne površine 398.87 ha, od čega je 237.03 ha u privatnoj svojini i 161.84 ha u javno-državnoj svojini.
Opis granice i grafički prikaz granica Spomenika prirode "Blederija" dati su u Prilogu, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Na području Spomenika prirode "Blederija" nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti za koje se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode utvrdi da mogu oštetiti populacije, zajednice i staništa biljnih i životinjskih vrsta iz člana 2. ove uredbe, narušiti prirodne procese i ekološku celovitost područja ili značajno nepovoljno uticati na životnu sredinu.
Na području Spomenika prirode "Blederija" neposredno se primenjuju odredbe Zakona o zaštiti prirode koje se odnose na određivanje količine vode u vlažnim i vodenim ekosistemima, očuvanje pokretnih zaštićenih prirodnih dokumenata i zaštitu i očuvanje divljih vrsta, uključujući kontrolu i suzbijanje invazivnih vrsta.
Na području Spomenika prirode "Blederija" utvrđuje se režim zaštite II stepena.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena sprovodi se aktivna zaštita radi očuvanja i unapređenja prirodnih vrednosti, posebno kroz mere upravljanja populacijama divljih biljaka i životinja, održanje i poboljšanje uslova u prirodnim staništima i tradicionalno korišćenje prirodnih resursa.
Osim zabrane radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona o zaštiti prirode, na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena, zabranjuje se i:
1) eksploatacija bigra i drugih mineralnih i nemineralnih sirovina i otvaranje pozajmišta zemlje i kamena;
2) izgradnja industrijskih, infrastrukturnih, privrednih i drugih objekata čiji rad i postojanje mogu izazvati nepovoljne promene kvaliteta zemljišta, voda, vazduha, živog sveta i narušavati ambijentalne vrednosti prirodnog dobra i njegove okoline;
3) izgradnja ribnjaka;
4) izgradnja hidrotehničkih i hidroenergetskih objekata i sistema, uključujući i regulaciju vodotok - zabranu kaptažnih ili regulacionih radova u dolini rečica Blederija i Sokolovica, osim u slučajevima odbrane od poplava;
5) kaptiranje izvora, osim za potrebe vodosnabdevanja obližnjih seoskih domaćinstava (naselja);
6) svaka promena postojeće morfologije terena, prevođenje voda i izmena hidrodinamičnih karakteristika i režima rečica Blederija i Sokolovica, kao i svi drugi radovi i intervencije koji mogu uticati na izmenu hidrološkog režima podzemnih i površinskih voda;
7) gradnja stambenih, ekonomskih, turističkih, ugostiteljskih i vikend objekata;
8) krčenje vegetacije i vršenje svih zemljanih, građevinskih, šumarskih i drugih radova na mestima i na način koji mogu izazvati proces jake vodene erozije;
9) primarna prerada i predkoncentracija sirovina;
10) deponovanje primarnih i sekundarnih jalovina, komunalnog i industrijskog i drugog otpada, otpadnih materijala svih vrsta i viškova zemlje sa otkopa, kao i neregulisano formiranje mrciništa i odlaganje stajskog đubriva na zaštićenom području;
11) rukovanje otrovnim hemijskim materijalima, naftnim derivatima i drugim opasnim materijama;
12) izgradnja septičkih jama propusnog tipa i svako ispuštanje otpadnih i osočnih voda u vodotok i zemljište;
13) uznemiravanje ptica i uzimanje jaja;
14) čista seča, odnosno uništavanje šumske vegetacije i uklanjanje autohtone vegetacije priobalja;
15) unošenje invazivnih i alohtonih vrsta flore i faune u prirodne ekosisteme;
16) sve aktivnosti koje mogu dovesti do oštećenja ili degradacije objekata geonasleđa;
17) uništavanje, uznemiravanje, sakupljanje i preduzimanje drugih aktivnosti kojima bi se mogle ugroziti biljne i životinjske vrste i njihova staništa, obuhvaćene nacionalnom i međunarodnom legislativom;
18) ostavljanje (ukucavanje) tabli i drugih obaveštenja na stablima.
Radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) uzimanje fosilnih materijala u naučno-istraživačke svrhe;
2) sanitarno-uzgojne mere, odnosno mere na poboljšanju zdravstvenog stanja sastojina;
3) izgradnju vodozahvata, bušotina ili izdvojenih objekata za potrebe vodosnabdevanja obližnjih seoskih domaćinstava (naselja), tako da se ne ugrožavaju temeljne vrednosti zaštićenog područja;
4) infrastrukturno opremanje, samo u funkciji prezentacije i zaštite područja.
Spomenik prirode "Blederija" poverava se na upravljanje Turističkoj organizaciji opštine Kladovo (u daljem tekstu: Upravljač).
U obavljanju zakonom utvrđenih poslova upravljanja zaštićenim područjem, Upravljač je ovlašćen i dužan naročito da: organizuje čuvarsku službu, obeleži zaštićeno područje, donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi, vodi evidencije o prirodnim vrednostima i ljudskim aktivnostima, obaveštava korisnike zaštićenog područja o mogućnostima za obavljanje radova i aktivnosti, učestvuje u postupku utvrđivanja naknade za uskraćivanje ili ograničavanje prava korišćenja, izdaje saglasnosti i odobrenja, prati stanje i vodi evidencije o prirodnim vrednostima, nepokretnostima i ljudskim aktivnostima, utvrđuje i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja.
Upravljač je dužan da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima koji uređuju klasifikaciju delatnosti i registraciju udruženja.
Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti područja Spomenika prirode "Blederija" sprovodi se prema planu upravljanja koji donosi Upravljač na period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja), sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.
Plan upravljanja sadrži ciljeve i prioritetne zadatke očuvanja povoljnog stanja kao i preventivne mere zaštite od požara u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od požara i propisima donetim na osnovu tog zakona.
U postupku davanja saglasnosti na Plan upravljanja, ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo) pribavlja mišljenja nadležnih ministarstava.
Plan upravljanja Upravljač donosi i dostavlja Ministarstvu najkasnije u roku od deset meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač je dužan da jednom u tri godine analizira sprovođenje Plana upravljanja i ostvarene rezultate i po potrebi izvrši njegovu reviziju.
Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač vrši poslove na osnovu godišnjeg programa upravljanja koji je dužan da donese i dostavi Ministarstvu na saglasnost u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Godišnji program upravljanja iz stava 6. ovog člana sadrži naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeva zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenja programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.
Upravljač je dužan da obezbedi sprovođenje režima zaštite odnosno unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji donosi uz saglasnost Ministarstva u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.
U okviru sadržine propisane Zakonom o zaštiti prirode, pravilnikom iz stava 1. ovog člana se bliže utvrđuju zabranjeni radovi i aktivnosti, kao i pravila i uslovi obavljanja radova i aktivnosti koji su dopušteni na području Spomenika prirode "Blederija".
Pravilnik iz stava 1. ovog člana se objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" i na drugi pogodan način koji odredi Upravljač.
Upravljač je dužan da na propisan način obeleži Spomenik prirode "Blederija", njegove spoljne granice i granice površina, odnosno lokaliteta sa režimom zaštite II stepena najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Upravljač će u roku od 12 meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, izvršiti identifikaciju granica Spomenika prirode "Blederija" na terenu, digitalnoj ortofoto karti i katastarskom planu.
Granice utvrđene, opisane i verifikovane na način propisan u st. 1. i 2. ovog člana, smatraće se merodavnim u svim stvarima koje se tiču sprovođenja ove uredbe.
Upravljač će u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ove uredbe izraditi softversko rešenje o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Spomenikom prirode "Blederija".
Visinu naknade za korišćenje Spomenika prirode "Blederija", svojim aktom utvrđuje Upravljač, u skladu sa zakonom kojim se uređuju naknade za korišćenje javnih dobara.
Sredstva za sprovođenje Plana upravljanja Spomenika prirode "Blederija" obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, od naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Upravljača i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Planski dokumenti, planovi, programi i osnove iz oblasti šumarstva, lovstva, upravljanja ribljim fondom, vodoprivrede, poljoprivrede i turizma i drugi programi i planovi koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području Spomenika prirode "Blederija" usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, ovom uredbom i Planom upravljanja iz člana 7. ove uredbe.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICE I GRAFIČKI PRIKAZ SPOMENIKA PRIRODE"BLEDERIJA"
Granica Spomenika prirode "Blederija" počinje na granici KO Reka (kat. parc. broj 362/2) i KO Brza Palanka (kat. parc. br. 318/1 i 229). Od početne tačke granica ide u pravcu severa kroz KO Reka spoljnim granicama kat. parc. br. 362/2, 362/1, 362/7 i delom kat. parc. broj 361/4. Iz najistočnije tačke, a to je kat. parc. broj 360/3, granica seče kat. parc. br. 361/4 i 361/3 u pravcu tromeđe kat. parc. br. 360/2, 361/1 i 360/1. Odatle nastavlja granicama kat. parc. br. 361/1, 361/2, 361/5, 361/6, 364/1, 366/1, 367, 372, 351, 345/7, 345/6, 345/5, 433/1, 433/2, 442/2, 310, 305, 303, 289 i 288 oko koje obilazi menjajući pravac u južni i nastavlja kat. parc. br. 289, 301, 299, 305, 455, 442/1 i 430, čijom granicom dolazi do puta (kat. parc. broj 2203) koji prati do toka Blederije. Granica zatim seče rečicu Blederiju (kat. parc. broj 2195) iz najzapadnije tačke kat. parc. broj 1449 u pravcu najjužnije tačke kat. parc. broj 1464, a izlazi na put (kat. parc. broj 1483) i ide u pravcu zapada. Ne menjajući pravac, granica prati put (kat. parc. broj 2215) do najjužnije tačke kat. parc. broj 1502, gde se odvaja od puta i prati kat. parc. br. 1502, 1503, 1523/5, 1517/6, 1523/4 i 1523/2 pa ponovo izlazi na put (kat. parc. broj 2215) kojim dolazi do granice sa KO Brza Palanka. Nadalje granica prolazi kroz KO Brza Palanka, prateći put (kat. parc. broj 4205). Granica se odvaja od puta i nastavlja granicama kat. parc. br. 307/11, 307/2 i 318/1 do početne tačke opisa granice.