ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE SVETE TROJICE I STARE ŠKOLE U CEROVCU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 17/2020)

1. Crkva Svete Trojice i stara škola u Cerovcu, sa pokretnim stvarima koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svete Trojice i stara škola u Cerovcu (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalaze se na teritoriji opštine Smederevska Palanka, u selu Cerovac, u svojini Srpske pravoslavne crkve, Eparhije šumadijske - Crkvene opštine Cerovačke, na katastarskoj parceli broj 2663 K.O. Cerovac, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture se nalazi u šumi na potezu Lipovac kod izvora Zmajevac. Selo Cerovac u oblasti Nekudim pominje se u srednjevekovnim poveljama despota Stefana Lazarevića i Đurđa Brankovića, koji su ovde imali letnji dvor. Po predanju cerovačka crkva brvnara podignuta je 1822. godine na mestu gde se nalazio zbeg naroda u Prvom srpskom ustanku. Crkva je jednobrodna građevina sa polukružnom oltarskom apsidom u širini naosa na istočnoj strani i malim bočnim konhama. U prethodnim obnovama je promenjen izvorni izgled crkve brvnare, zidovi od talpi su sa spoljašnje strane obzidani ciglom i omalterisani, a sa unutrašnje strane su zakucane letvice preko talpi i u više slojeva je malterisana. Naos crkve proširen je malim bočnim konhama, a sa zapadne strane je produžen dodavanjem traveja. Priložnički zapisi na vratima hrama iz 1860. godine svedoče o jednoj od obnova. Krov na dve vode pokriven je biber crepom, a na apsidama je pocinkovani lim. Ispod postojećeg krova nad delom naosa sa oltarskom apsidom i bočnim konhama sačuvan je stariji krov sa šindrom. Unutrašnji prostor je zasveden poluobličastim svodom, a za časnu trpezu u oltaru sekundarno je upotrebljen nadgrobni spomenik. Visoka oltarska pregrada, bogato rezbarena i pozlaćena nosi ikone Dimitrija Posnikovića iz druge polovine XIX veka. U naosu crkve je 1922. godine postavljena spomen ploča sa imenima cerovčana poginulih u ratovima 1912-1919. godine. Pored crkve nalaze se stara škola i drvena zvonara koja je naknadno obzidana ciglom. Stara škola predstavlja adaptiranu crkvenu kuću sa sačuvanom starom odžaklijom. Građena je u bondručnom sistemu sa ispunom od čatme, na temeljima od kamena. Pravougaone je osnove sa centralno postavljenim tremom iz koga se ulazi u dve manje bočne prostorije i jednu veliku. Služila je kao škola u periodu 1840-1860. godine. U porti se nalazi veći broj grobova, od kojih su najstariji usađenici iz 1825. i 1826. godine. O značaju i starosti spomenika kulture svedoči i veliki broj starih i vrednih bogoslužbenih knjiga i predmeta. Ovaj kompleks narodnog graditeljstva predstavlja karakterističnu celinu za Šumadiju u prvoj polovini XIX veka i svedoči o njenom duhovnom i prosvetnom razvoju.

Spomenik kulture je s obzirom na svoje kulturno-istorijske i graditeljske vrednosti od posebnog kulturnog i istorijskog značaja.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele br. 2661, 2662, 2663, 2664, 2665 i 2668 K.O. Cerovac u svojini SPC, Pravoslavne eparhije Šumadijske, Crkvene opštine Cerovačke, sa pripadajućim delom Crkvenog potoka na katastarskoj parceli broj 1693.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) čuvanje svih karakteristika spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija;

3) obezbeđivanje i redovno praćenje sistema protivpožarne zaštite;

4) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost objekata;

5) zabrana prepravki, dogradnje i nadgradnje;

6) čuvanje starih nadgrobnih spomenika in situ.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih i privremenih objekata koji svojim karakterom, namenom, gabaritom ili arhitekturom mogu ugroziti i/ili degradirati spomenik kulture;

2) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

3) zabrana radova kojima se vrši promena oblika ili namene terena;

4) zabrana postavljanja dalekovoda, vazdušnih elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela;

5) zabrana krčenja šume u zaštićenoj okolini;

6) očuvanje autentičnosti prirodnog okruženja, izvora sa česmom i Crkvenog potoka i redovno održavanje zaštićene okoline.

6. Spisak pokretnih dobara od posebnog kulturnog i istorijskog značaja koja se nalaze u Crkvi Svete Trojice i stare škole u Cerovcu, čini sastavni deo ove odluke i čuva se u Crkvi Svete Trojice i stare škole u Cerovcu.

7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".