ODLUKAO UTVRĐIVANJU PROFESORSKE KOLONIJE U BEOGRADU ZA PROSTORNO KULTURNO-ISTORIJSKU CELINU("Sl. glasnik RS", br. 104/2020) |
1. Profesorska kolonija u Beogradu utvrđuje se za prostorno kulturno-istorijsku celinu.
2. Profesorska kolonija u Beogradu (u daljem tekstu: prostorna kulturno-istorijska celina) nalazi se na teritoriji grada Beograda, u Beogradu, i obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama KO Palilula.
U okviru blokova su sledeće katastarske parcele broj: 616/3, 616/4, 616/278, 616/5, 679, 680/1, 681, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 697/2, 702, 703, 704, 706/1, 706/2, 709 (park), 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768/1, 768/2, 769, 770, 771/1, 771/2, 772/1, 772/2, 773/1, 773/2, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790/1, 790/2, 791, 792/1, 792/2, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 838, 839/1, 839/2, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863/1, 864, 866, 867, 868/1, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 1137/1 (park), 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148, 1149, 1150 i 1151, a katastarske parcele ulica su: cele katastarske parcele broj : 877, 879, 881, 882, 883, 884, 886, 887 i 1137/3 i delovi 658, 659, 660, 875/1, 876, 880, 885, 888/1, 890, 1170 i 5166/1.
Navedene katastarske parcele su u državnoj svojini, a objekti na njima su u mešovitoj svojini.
Ako se navedeni spisak katastarskih parcela i grafičkog priloga na kome je prikazana granica prostorne kulturno-istorijske celine i zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine ne slažu, merodavan je Grafički prilog br. 1 Kategorizacija objekata sa granicama celine.
Granica prostorne kulturno-istorijske celine polazi sa severa od tačke ukrštanja osovina ulica Cvijićeve i Čarli Čaplina, nastavlja osovinom ulice Čarli Čaplina do preseka sa osovinom ulice Stojana Novakovića, skreće na sever osovinom ulice Stojana Novakovića do granice katastarske parcele broj 880, skreće na istok, pa na jug prateći granicu između katastarske parcele broj 680/1 sa katastarskim parcelama broj 125/12 i broj 680/2 do preseka sa katastarskom parcelom broj 679, skreće na istok granicom između katastarskih parcela broj 679 i broj 680/2, zatim skreće na sever granicom između katastarske parcele broj 680/2 i broj 681, zatim skreće na istok, pa na jug prateći granicu između katastarske parcele broj 682 i broj 681, produžava na istok granicom između katastarskih parcela broj 691, broj 690 i broj 689 sa katastarskom parcelom broj 682, zatim skreće na sever, pa na istok prateći granicu između katastarskih parcela broj 682 i broj 686, preseca Ilirsku ulicu i nastavlja granicom između katastarskih parcela broj 694 i broj 695, pa skreće na jug i nastavlja granicom između katastarskih parcela broj 694 i 693 sa katastarskom parcelom broj 697/1 do parcele broj 697/2, skreće na istok, pa na jug prateći granicu između katastarskih parcela broj 697/1 i broj 697/2 do ulice Osmana Đikića, skreće na istok do parcele 706/2, pa na sever i dalje na istok prateći granicu razdvajanja katastarske parcele broj 706/2 sa katastarskom parcelom broj 697/1 i produžava granicom između katastarskih parcela broj 704 i broj 702 sa katastarskim parcelama broj 697/1, broj 699 i broj 701 do osovine ulice Sterijine, produžava na jug, odnosno jugoistok osovinom Sterijine ulice do ukrštanja sa osovinom ulice Mitropolita Petra, pa nastavlja jugozapadno prateći osovinu ulice Mitropolita Petra do ukrštanja sa osovinom ulice Čarli Čaplina, produžava osovinom ulice Čarli Čaplina do ukrštanja sa osovinom ulice Braće Grim, nastavlja na jugozapad osovinom ulice Braće Grim do ukrštanja sa osovinom ulice Ljubomira Stojanovića, nastavlja na severozapad osovinom ulice Ljubomira Stojanovića do zamišljene tačke preseka sa produženom linijom između katastarskih parcela broj 822 i broj 838, skreće na zapad, na sever i dalje na zapad prateći granicu razdvajanja katastarske parcele broj 822 sa katastarskim parcelama broj 838, broj 839/1, broj 839/2, broj 820 i broj 821, produžava do preseka sa osovinom ulice Cvijićeve i nastavlja na sever osovinom ulice Cvijićeve do početne tačke granice prostorne kulturno-istorijske celine. Sve navedene katastarske parcele pripadaju KO Palilula.
Ukupna površina prostorno kulturno-istorijske celine iznosi 10 ha 77,55 a.
Svi blokovi, odnosno delovi blokova koji se nalaze u okviru prostorne kulturno-istorijske celine su izgrađeni građevinski blokovi, izuzev dva bloka (kat. parcela 709 i 1137/1) na kojima su formirane manje parkovski uređene zelene površine.
Profesorska kolonija predstavlja celovitu i jedinstvenu urbanu celinu koja je u najvećem delu izvedena u skladu sa teorijom i praksom izgradnje vrtnih gradova. U isto vreme nastanka Profesorske kolonije, krajem treće decenije 20. veka i u drugim delovima grada se formiraju kolonije: Činovnička kolonija na Voždovcu, Železnička kolonija na Topčiderskom brdu - Rakovica i Radnička kolonija kod Topovskih šupa na Autokomandi. Od svih nabrojanih prostora Profesorska kolonija je u najvećoj meri zadržala osnovne, autentične karakteristike i vrednosti, čime se izdvaja kao zasebna urbana celina u okviru Beograda, koja poseduje kulturno-istorijske i arhitektonsko-urbanističke vrednosti.
Izgradnja kolonije mora se posmatrati u sklopu dominantnih urbanističkih ideja u trećoj deceniji 20. veka. Urbanistička koncepcija zasnovana na ideji Ebznera Haurada, o vrtnim gradovima, koju je u našoj sredini naročito propagirao opštinski arhitekta Jan Dubovi, pored formalnih elemenata radijalni sistem ulica, polukružni ili kružni trg, je podrazumevala i izgradnju tipskih pojedinačnih objekata, sa svojim prepoznatljivim stilskim i arhitektonskim konceptom. Za istorijat izgradnje posebno je značajna struktura stanovništva, odnosno osnivači Profesorske kolonije koji su bili profesori i asistenti Beogradskog univerziteta - 23 doktori nauka i 15 akademika.
Osnova za realizaciju urbanističkog koncepta i kasniju izgradnju Profesorske kolonije je bio Generalni urbanistički plan Beograda iz 1923. godine, kojim je predviđena prostorna urbana struktura u najznačajnijim crtama slična realizovanom stanju. Od izgradnje tri veća javna objekta kao i crkve bliže Cvijićevoj ulici se odustalo. Nove ulice su izdelile relativno krupne blokove. Prepoznatljivu shemu iz generalnog plana čine radijalne ulice Čarli Čaplina, Ljubomira Stojanovića, Stojana Novakovića i Zdravka Čelara. Jedna od najpotpunije izgrađenih ulica i ujedno jezgro prostora čini ulica Jaše Prodanovića.
Arhitektonsko-urbanistički razvoj prostora "Profesorska kolonija" možemo pratiti kroz dve faze. Prvoj fazi pripadaju objekti podignuti tokom 1926-1927. godine u sklopu izgradnje Profesorske kolonije, većinom rađeni po tipskim projektima arhitekata Svetozara Jovanovića, Mihaila Radovanovića i Petra Krstića. Namenjeni su individualnom stanovanju. Predstavljaju heterogen arhitektonski fond predmetnog prostora, eklektički koncipirani u duhu arhitekture istoricizma sa elementima tradicionalne arhitekture i akademizma. Ovi objekti, sagrađeni u najvećem delu duž glavne ose komunikacije, ulice Jaše Prodanovića, čine istorijsko jezgro prostora Profesorske kolonije.
Objekti podignuti u periodu 1927-1941. godine u sklopu arhitektonsko-urbanističkog razvoja prostora Profesorske kolonije pripadaju drugoj fazi njenog razvoja. Namenjeni su individualnom stanovanju i u ređim slučajevima su kolektivno-stambeni objekti. Realizovani su u duhu akademske arhitekture, modernizma, kao i u svedenijim formama sa sumarnim stilskim odlikama ili bez stilskih odlika.
Arhitekta Svetozar Jovanović sa saradnicima arhitektom Mihailom Radovanovićem i arhitektom Petrom Krstićem je učestvovao u projektovanju individualnih stambenih objekata u Profesorskoj koloniji tokom prve i najstarije faze njene izgradnje. U skladu sa željama budućih korisnika autori su predvideli tri tipska projekta kuća u koloniji. Tipiziranje arhitektonskog oblikovanja objekata bilo je uslovljeno finansijskim uštedama i brzinom izgradnje naselja. U okviru prostora parcele objekti su pretežno koncipirani kao slobodnostojeći i postavljeni bliže regulacionoj liniji. Stilske i oblikovne karakteristike eksterijera objekta izvedenih u prvoj fazi kolonije su prepoznatljive po svojoj svedenosti forme i jednostavnosti arhitektonskog i dekorativnog izraza. Primenjeni stilski elementi su eklektički komponovani koristeći vokabular istorijskih stilova, akademizma, u kombinaciji sa elementima tradicionalne, narodne arhitekture, čineći jedinstven i originalan arhitektonski izraz. U svojoj pročišćenoj formi prepoznaju se i modernistički uticaji. U okviru prostora Profesorske kolonije ovi objekti nastali u prvoj fazi njene izgradnje predstavljaju najznačajniji građevinski fond, arhitektonsko-urbanističkih i kulturno-istorijskih vrednosti.
Nakon izgradnje jezgra Profesorske kolonije dolazi do raslojavanja stanovništva kada dolazi do izgradnje prostora koja pripada drugoj fazi, koju karakteriše individualni karakter građevinskog fonda realizovan u duhu arhitekture akademizma i modernizma, od kojih pojedini predstavljaju izuzetno vredne primere stila.
U okviru prostorno kulturno-istorijske celine sledeći objekti utvrđeni su za nepokretna kulturna dobra:
1. Memorijalni muzej Nadežde i Rastka Petrovića, Ljubomira Stojanovića 25, kat. parcela br. 843 KO Palilula (Rešenje Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda broj 884/2 od 23. septembra 1974).
2. Kuća Milutina Milankovića, Ljubomira Stojanovića 9, kat. parcela br. 785 KO Palilula (Odluka o utvrđivanju Kuće Milutina Milankovića u Beogradu za spomenik kulture, "Službeni glasnik RS" broj 32/01).
3. Vila Prendić, Osmana Đikića 20, kat. parcela br. 713 KO Palilula (Odluka o utvrđivanju Vile Prendić u Beogradu za spomenik kulture, "Službeni glasnik RS", broj 27/20).
Prostorno kulturno-istorijska celina danas predstavlja jedinstven gradski prostor koji poseduje kulturno-istorijske, urbanističke, arhitektonske i sociološke vrednosti. Osnovna svojstva ovog područja predstavljaju očuvanost urbanističke matrice i građevinskog fonda, sa karakterističnom urbanističkom koncepcijom koja je predstavljala novinu u okviru urbanog razvoja Grada Beograda. Takođe ovaj prostor je autentičan primer primene koncepta vrtnog grada u okviru Grada Beograda, koji je u najvećoj meri zadržao originalnu formu. U prostorno kulturno-istorijskoj celini je očuvan niz značajnih objekata koji se ističu svojim arhitektonskim karakteristikama, stilskim i tipskim posebnostima. Graditeljsko nasleđe pripada stilskim karakteristikama koje se vezuju za eklektičke, akademske stilske koncepcije kao i za modernizam i savremenu arhitekturu. Sociološka, kulturno-istorijska i memorijalna vrednost prostorno kulturno-istorijske celine vezana je sa znamenitim ličnostima iz oblasti srpske nauke i obrazovanja, koji su imali veliki uticaj na društveni, kulturni i prosvetni razvoj Beograda i Srbije, a koji su bili osnivači i stanovnici ovog prostora.
3. Zaštićena okolina prostorno kulturno-istorijske celine se sastoji iz dva dela koji obuhvataju katastarske parcele broj, Prvi deo: 665, 666, 667, 668, 669/1, 669/2, 669/3, 669/4, 675/2, 676/1, 677/1, 677/2, 680/2, 682, 695, 697/1, 699, 700, 701 i Drugi deo: 913, 914, 915, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932/1, 932/2, 933, 934, 935, 936, 937, 938, 939, 940, 942, 943, 944, 945, 946, 947, 948, 951, 952, 953, 954, 955/2, 956/1, 957/1, 958/1, 958/2, 961, 962, 963, 964, 965 i 981, a katastarske parcele ulica su: cele katastarske parcele broj 960, 1128, i delovi 125/12, 658, 875/1, 876, 880, 888/1, 889, 959, 1131, i 6227 sve navedene katastarske parcele pripadaju KO Palilula. Navedene katastarske parcele su u državnoj svojini, a objekti na njima su u mešovitoj svojini.
Granica prvog dela zaštićene okoline polazi od tačke ukrštanja osovina ulica Čarli Čaplina i Stojana Novakovića, ide na sever osovinom ulice Stojana Novakovića i dalje na istok prateći granicu kulturno-istorijske celine do tačke ukrštanja sa osovinom Sterijine ulice, produžava na sever osovinom Sterijine ulice do ukrštanja sa osovinom Bulevara despota Stefana, nastavlja na zapad osovinom Bulevara despota Stefana do zamišljene tačke preseka osovine Bulevara despota Stefana sa produženom linijom između katastarskih parcela broj 664/1 i broj 665 skreće na jug i nastavlja granicom između katastarskih parcela broj 664/1 i broj 665 do preseka sa ulicom Čarli Čaplina i dalje na jugoistok osovinom ulice Čarli Čaplina do početne tačke granice zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine. Sve navedene katastarske parcele pripadaju KO Palilula.
Granica drugog dela zaštićene okoline polazi od tačke ukrštanja osovina ulica Draže Pavlovića i Takovske, produžava na jugoistok osovinom ulice Draže Pavlovića do zamišljene tačke preseka sa produženom linijom između katastarskih parcela broj 981 i broj 979, nastavlja na severoistok prateći liniju razdvajanja katastarske parcele broj 979 sa katastarskim parcelama broj 981, broj 961, broj 962 i broj 963 i nastavlja dalje granicom između katastarskih parcela broj 965 i broj 966 do preseka sa osovinom Cvijićeve ulice, produžava na severozapad osovinom Cvijićeve ulice do tačke preseka osovine Cvijićeve ulice sa produženom linijom između katastarskih parcela broj 912 i broj 913, skreće na jugoistok granicom katastarske parcele broj 912 sa katastarskim parcelama broj 913 i broj 914, skreće na jug, pa na istok granicom katastarske parcele broj 916 sa katastarskim parcelama broj 914 i broj 915, preseca Ruvarčevu ulicu, nastavlja granicom katastarske parcele broj 922 sa katastarskim parcelama broj 924 i broj 927, do osovine Takovske ulice, skreće na jugozapad i nastavlja osovinom Takovske ulice do početne tačke granice drugog dela zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine. Sve navedene katastarske parcele pripadaju KO Palilula.
U slučaju neslaganja navedenog spiska katastarskih parcela i grafičkog priloga na kome su prikazane granice prostorno kulturno istorijske celine i zaštićene okoline prostorno kulturno istorijske celine, merodavna je granica ucrtana na Grafičkom prilogu br. 1 Kategorizacija objekata.
Napomena: Brojevi katastarskih parcela koje budu formirane deobom ili spajanjem parcela koje se nalaze u navedenom spisku (parcelacijom ili preparcelacijom, čime će dobiti novi podbroj), smatraće se sastavnim delom ovog spiska.
Površina prvog dela zaštićene okoline je 2 ha i 18,96 a, a drugog 2 ha i 69,27a.
Svi blokovi, odnosno delovi blokova koji se nalaze u okviru zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine su izgrađeni građevinski blokovi
4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite prostorno kulturno - istorijske celine:
A. Opšte mere zaštite
1) Očuvanje zatečene istorijske urbane matrice i jedinstvene urbanističke koncepcije naselja;
2) Očuvanje vrednovanih objekata koje predstavljaju istorijsko svedočanstvo razvoja celine;
3) Očuvanje stambenog karaktera područja i prostornog razmeštaja postojećih tipova stambenih objekata;
4) Načelno očuvanje postojeće parcelacije. Moguće se manje korekcije granica parcela, deoba katastarskih parcela na kojima se nalaze dva objekta sa prilazima sa javne površine. Objedinjavanje dve ili više katastarskih parcela u jednu prilikom izgradnje novog objekta, kojima se narušavaju proporcijski odnosi i uspostavljena pravila preparcelacije nije dozvoljeno;
5) Očuvanje postojećih proporcijskih odnosa izgrađenih i neizgrađenih površina parcela;
6) Kod eventualnog uvođenja novih namena moguće se samo one koje neće remetiti stambeni karakter područja, koje ne iziskuju promene na fasadi postojećih objekata i koje kod novih objekata u prizemlju ne zahtevaju velike staklene površine, niti njihovu dominaciju nad zidanim površinama, postavljanje reklamnih panoa i slično;
7) Dogradnja objekata koji pripadaju tipu porodičnog stanovanja moguća je jedino ukoliko se njome ne narušavaju karakteristični, vrednovani delovi objekata, novodobijena dubina objekta ne odstupa od preovlađujuće dubine objekata u bloku, kao i da je dubina parcele dovoljno velika da omogućava dogradnju objekta a da se ne ugrozi proporcionalni odnos izgrađenih i zelenih površina u bloku. Mogućnost i način dogradnje određivaće se merama tehničke zaštite nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara za svaku pojedinačnu intervenciju;
8) Prilikom interpolacije novih objekata visinsku regulaciju uskladiti sa visinskom regulacijom vrednovanih susednih objekata I i II faze izgradnje kolonije (spratnost objekata P+1+Pk/Ps, a u skladu sa posebnim merama zaštite);
9) Očuvanje i dopuna postojećih drvoreda autohtonim vrstama u ulicama Čarlija Čaplina, Cvijićevoj, Jaše Prodanovića, Braće Grim;
10) Očuvanje postojećih parkovskih i unutarblokovskih slobodnih površina i dopuna vrednog zelenila na javnim površinama parkova, skverova, i dvorištima objekata. Dopunu zelenila vršiti autohtonim vrstama;
11) Kod objekata postavljenih na povučenoj građevinskoj liniji očuvati postojeće predbašte, kao i bočne prolaze. U pojasu između građevinske i regulacione linije ne graditi garaže i druge pomoćne objekte. Isto pravilo važi i prilikom izgradnje novih objekata na povučenoj građevinskoj liniji;
12) Očuvanje, restauracija i po potrebi dodavanje spomen-ploča posvećenih univerzitetskim radnicima (asistentima i profesorima), osnivačima kolonije na objektima u kojima su stanovali;
13) Očuvanje i restauracija postojećih ograda;
14) Očuvanje, sanacija i restauracija javne česme i uređenje prostora koji je okružuje, u skladu posebnim konzervatorskim uslovima;
15) Preporuka je da se prilikom restauracija, fasade objekata iz prve faze izgradnje kolonije boje monohromo u skladu sa originalnim žutim tonom sačuvanim na objektima u ulicama Stojana Novakovića 20 - Jaše Prodanovića 23a, Jaše Prodanovića 26 - Ljubomira Stojanovića 17, Ljubomira Stojanovića 20 i vidljivim na istorijskim fotografijama;
16) Sve fasade objekata koje se sagledavaju sa ulica u smislu oblikovanja i materijalizacije tretirati kao ulične fasade;
17) Izbegavati parcijalne intervencije. Intervencije na dvojnim kućama međusobno usklađivati. Osvetljenje potkrovnih etaža rešavati kosim krovnim prozorima. Od ovog pravila su izuzeti potkrovlja pod mansardnim krovom;
18) Nisu dozvoljene intervencije na objektima koji su predviđeni za zamenu ili slobodniji tretman ukoliko svojim gabaritom i volumenom već odstupaju, ili bi odstupili od volumena i gabarita vrednovanih objekata porodičnog stanovanja;
19) Moguće je uklanjanje vazdušnih vodova električne, kablovske TV i telefonske mreže i njihova zamena postavljanjem podzemnih vodova;
20) Sve investicione i građevinske radove u okviru kulturno istorijske celine, obavljati po posebnim uslovima i saglasnosti nadležne ustanove zaštite;
21) Ukoliko se prilikom izvođenja zemljanih radova naiđe na arheološke ostatke, izvođač radova je dužan da odmah, bez odlaganja prekine radove i obavesti Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i da preduzme mere da se nalaz ne uništi i ne ošteti i da se sačuva na mestu i u položaju u kome je otkriven (član 109. Zakona o kulturnim dobrima, "Službeni glasnik RS" broj 71/94);
22) Investitor je dužan da po član 110. Zakona, obezbedi finansijska sredstva za istraživanje, zaštitu, čuvanje, publikovanje i izlaganje dobra, do predaje dobra na čuvanje ovlašćenoj ustanovi zaštite.
B. Posebne mere zaštite
Za objekte koji imaju posebnu vrednost (objekti na katastarskim parcelama br. 689, 693, 713 (prethodna zaštita), 714, 715, 738,750, 760, 778, 779, 780, 781, 782, 785 (spomenik kulture), 803, 805, 812 813, 814, 815, 817, 818, 838, 843 (spomenik kulture), 844, 847, 850, 857, 858, 873 i 874, sve navedene katastarske parcele pripadaju KO Palilula.
Utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje postojećih objekata, njihove horizontalne i vertikalne regulacije, izgleda, oblika krova, karakterističnih detalja, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala;
2) Očuvanje i/ili restauracija izgleda, stilskih odlika, dekorativnih elemenata i ukupnog likovnog izraza. Kod objekata kod kojih je došlo do gubitka ili izmena fasadne plastike, ova mera podrazumeva restauraciju fasada tj. preduzimanje mera i aktivnosti kako bi se izgled fasada vratio u izvorno stanje;
3) Očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa i enterijera. U cilju revitalizacije objekta dozvoljeni su radovi kojima se ne narušavaju vrednosti enterijera i eksterijera objekta;
4) Očuvanje i revitalizacija postojećih ograda, kapija, spomen ploča;
5) Ostali objekti na parceli ne podležu režimu zaštite glavnog objekta i rešavaju se u skladu sa njihovom valorizacijom, ali tako da ne naruše vrednosti glavnog objekta, a prema uslovima nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara.
Za objekte od vrednosti (objekti na katastarskim parcelama br. 616/278, 616/4, 679 deo, 680/1, 688, 690, 691, 694, 702, 703, 704, 706/2, 717, 718, 720, 723, 724, 726, 727, 728, 729, 731, 732, 733, 736, 737, 743, 745, 746, 747, 748, 749, 752, 753, 754, 755, 758, 759, 762, 763, 764, 765,766, 769, 767, 768/1, 770, 771/1, 772/1, 773/1, 773/2, 774, 775, 776, 777, 783, 784, 786, 787, 788, 789, 790/1, 791, 795, 796, 798, 799 deo, 800, 801, 802 deo, 804, 807, 808, 809, 810, 819, 820, 821, 839/1, 841, 842, 845, 846, 848, 849, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 859, 860 deo, 862, 867, 871, 872, 1141, 1143, 1144, 1149 i 1150, KO Palilula utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje postojećih objekata, njihove horizontalne i vertikalne regulacije, izgleda, oblika krova, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala. Očuvanje vertikalne regulacije se ne odnosi na objekte na katastarskim parcelama 729, 733, 746, i 754, koji se mogu nadzidati za jednu spratnu etažu. Objekat na katastarskoj parceli 733 nadzidati po uzoru na objekat na kat. Parceli 732 kako bi se ponovo uspostavilo vizuelno jedinstvo ovog dvojnog objekta. Pravila za ovu nadgradnju definisaće se posebnim konzervatorskim uslovima nakon detaljne analize konkretne lokacije. Kod objekata na katastarskim parcelama 688, 691, 749, 762, 769, 786, 790/1, 801, 808, 819, 839/1, 845, 848, 851, 852, 853, 855, 859, 860, 862 i sl., KO Palilula, kod kojih je već došlo do izmena u smislu nadgradnje, formiranja badža, i sl. su moguće intervencije na izmenjenim delovima objekta, ukoliko bi se njima postiglo bolje uklapanje sa originalno sačuvanim delovima objekta ili ukoliko bi vodile povratku objekta u originalno stanje, a prema posebnim konzervatorskim uslovima nadležne ustanove zaštite. Objekti na katastarskim parcelama 770, 774, 776, 796, 802, 841, 1149 i sl. KO Palilula, valorizovani kao standardna arhitektonska ostvarenja mogu imati slobodniji tretman u smislu: izmena na fasadi, preoblikovanja krova i sl., a prema posebnim konzervatorskim uslovima nadležne ustanove zaštite. Uslov je da predložena intervencija bude u skladu sa opštim merama zaštite i da se time poveća arhitektonska vrednost objekta, odnosno celine o čemu će odlučivati nadležna ustanova zaštite;
2) Očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa i enterijera. U cilju revitalizacije objekta dozvoljeni su radovi kojima se ne narušavaju vrednosti enterijera i eksterijera objekta. Prenamena objekta se ne preporučuje. U slučaju eventualnog uvođenja nove namena ona ne sme da ugrožava stambeni karakter područja, niti da inicira promene na fasadi objekta;
3) Tavanski prostor postojećih objekata moguće je adaptirati u stambeni u postojećem volumenu i gabaritu krova. Za osvetljenje prostora koristiti kose krovne prozore. Eventualna upotreba badža sa dvorišne strane definisaće se nakon detaljne analize svake pojedinačne lokacije, konzervatorskim uslovima;
4) Dvorišni delovi glavnog objekta, na katastarskim parcelama broj 704, 706/1, 770, 772/1, 786, 787, 789, 800, 801, 810, 848, 849, 855,856, 862, 1141, 1149 i sl. K.O. Palilula na kojima postoje prostorni kapaciteti za manju dogradnju, izuzetno mogu biti dograđeni, ukoliko se time ne narušava arhitektonski sklop, odnosno ukoliko je arhitektonskim rešenjem ostavljena mogućnost za dvorišnu dogradnju. Uslov je da dograđeni deo bude zanemarljiv u odnosu na postojeći gabarit objekta, da nije sagledljiv sa ulične strane i da se nakon dogradnje ne ugrozi proporcijski odnos izgrađenih i neizgrađenih površina u bloku, kao ni uslovi korišćenja susednih objekata;
5) Očuvanje izgleda objekata, odnosno karakterističnih stilskih odlika, dekorativnih elemenata i likovnog izraza. Kod objekata kod kojih je došlo do gubitka ili izmena fasadne plastike, kao na primer kod objekata na katastarskim parcelama 724 i 726 ova mera podrazumeva restauraciju fasada tj. preduzimanje mera i aktivnosti kako bi se izgled fasada vratio u izvorno stanje;
6) Očuvanje i revitalizacija postojećih ograda, kapija, tabli;
7) Ostali objekti na parceli ne podležu režimu zaštite glavnog objekta i rešavaju se u skladu sa njihovom valorizacijom, ali tako da ne naruše vrednosti glavnog objekta, a prema uslovima nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara. Dvorišni prostor u svemu uskladiti sa glavnim objektom, komunalno (parterno i hortikulturno) urediti.
Objekti bez vrednosti su objekti na katastarskim parcelama br. 616/3, 616/5, 679 (deo), 681, 686, 687, 692, 697/2, 711, 712, 716, 719, 721, 722, 725, 730, 734, 735, 739, 740, 741, 742, 744, 751,756, 757, 761, 768/1(deo), 792/1, 793, 794, 797, 799 (deo), 802 (deo), 806, 811, 816, 840, 860 (deo), 861, 863/1, 864, 866, 868/1, 869, 870, 1139, 1140, 1142, 1145, 1146, 1147, 1148 i 1151 KO Palilula. Ovi objekti se mogu zameniti novim objektom, izuzev objekata na katastarskim parcelama broj 616/5, 721, 730, 734, 739, 742, 756, 757, 761, 868/1, 869, 870, 1139, 1147, 1151, koji po svom tipu, volumenu i gabaritu odgovaraju vrednovanim objektima unutar celine, te kao takvi imaju vrednost za celinu iako sami pojedinačno nisu vrednovani. Na izuzetim objektima su moguće izmene na fasadi, kao i preoblikovanje završne etaže, uz saglasnost i prema posebnim uslovima zaštite, ukoliko bi ta intervencija dovela do vraćanja izvornog izgleda i/ili boljeg uklapanja tog objekta sa vrednovanim objektima istog tipa. Prizemne objekte na katastarskim parcelama broj 721, 730, 756, 757, 869 KO Palilula ukoliko ispunjavaju i urbanističke uslove (položaj objekta, udaljenja od granica parcela i sl.) je moguće i nadgraditi do spratnosti P+1+Pk (potkrovlja planirati bez nadzitka, a samo izuzetno i uz saglasnost nadležne institucije zaštite, sa minimalnim nadzitkom). U slučaju lošeg boniteta i uz saglasnost nadležne ustanove zaštite, prethodno navedene objekte je moguće prezidati ili zameniti novim objektima istog tipa i istog ili sličnog volumena i gabarita.
Kod izgradnje novog objekta ili nadgradnje postojećeg, ukoliko za to postoje uslovi, pridržavati se sledećih pravila:
1) Objekat u pogledu gabarita, dispozicije, proporcije, tipa gradnje i oblikovanja uskladiti sa vrednovanim objektima I i II faze izgradnje kolonije (spratnost objekata P+1+Pk/Ps, izuzev objekta na katastarskoj parceli 797 koji se može visinski uskladiti sa objektima na katastarskim parcelama 795 ili 799). Prilikom projektovanja novih objekata koristiti prepoznatljive detalje i elemente oblikovanja: ravan ili viševodni kosi krov sa strehom ispuštenom u odnosu na fasadnu ravan, žaluzine umesto roletni, prizemlja bez izloga, potkrovlja bez ili sa minimalnim nadzitkom, bez upotrebe krovnih badži izuzev kod mansardnih krovova;
2) Novi objekat postavljati na građevinsku liniju prethodnog, izuzev ukoliko njegova građevinska linija odstupa od građevinske linije uspostavljene na preostalom delu ulice, kao kod objekta na parceli 697/2, 722, 1145, sve KO Palilula i sl. Moguća je preparcelacije katastarske parcele 711 i izgradnja dva nova objekta na regulacionoj liniji ulice;
3) Po položaju na parceli novi objekti treba da budu slobodnostojeći. Mogu biti i jednostranouzidani ukoliko se graniče sa jednostranouzidanim objektom na susednoj parceli, odnosno dvostrano uzidani ukoliko se ugrađuju u kontinuirani niz. Nove jednostrano uzidane objekte visinski i oblikovno uskladiti sa vrednovanim susednim jednostrano uzidanim objektom koji se zadržava, ili međusobno ukoliko su oba postojeća objekta predviđena za zamenu;
4) Preporuka je da se oblik završne etaže uskladiti sa oblikom završne etaže jednog od susednih vrednovanih objekta i po tipu (ravan ili kos) i po nagibu. Na delu poteza gde se očekuje zamena ili transformacija niza objekata poželjno je ustanoviti isti oblik završne etaže, kao npr. na kat. parcelama 870, 869, 868/1, 616/5 gde je radi usaglašavanja za vrednovanim objektima na početku i kraju niza poželjno planirati objekte sa povučenim spratom i ravnim krovom;
5) Tavanski prostor postojećih objekta moguće je adaptirati u stambeni u postojećem volumenu i gabaritu krova, bez formiranja nadzitka, ukoliko je u to u skladu i sa ostalim uslovima. Za osvetljenje prostora koristiti kose krovne prozore, a eventualnu upotrebu badža planirati na dvorišnoj strani objekta, tako da sa javnog prostora budu nesagledljive;
6) Za spoljnu obradu fasada koristiti tradicionalne i savremene materijale koji su primereni neposrednom okruženju;
7) Osnovna namena objekata treba da je porodično stanovanje;
8) Dvorišta ograditi i adekvatno parterno urediti i ozeleniti u skladu sa susednima.
5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline prostorno kulturno - istorijske celine:
A. Opšte mere zaštite
1) Očuvanje zatečene istorijske urbane matrice i urbanističke koncepcije naselja;
2) Očuvanje vrednovanih objekata koje predstavljaju istorijsko svedočanstvo razvoja celine;
3) Očuvanje stambenog karaktera područja i prostornog razmeštaja postojećih tipova stambenih objekata;
4) Očuvanje postojećih proporcijskih odnosa izgrađenih i neizgrađenih površina parcela;
5) Kod eventualnog uvođenja novih namena moguće se samo one koje neće remetiti stambeni karakter područja, koje ne iziskuju promene na fasadi postojećih objekata i koje kod novih objekata u prizemlju, sa izuzetkom poteza u Ulici despota Stefana i Cvijićevoj ulici, ne zahtevaju velike staklene površine, niti njihovu dominaciju nad zidanim površinama, postavljanje reklamnih panoa i slično;
6) Prilikom interpolacije novih objekata, zavisno od položaja parcele za izgradnju visinsku regulaciju uskladiti sa visinskom regulacijom vrednovanih objekata I ili II faze izgradnje kolonije, a u skladu sa posebnim merama zaštite;
7) Očuvanje i dopuna postojećih drvoreda autohtonim vrstama u Cvijićevoj, Jaše Prodanovića, Draže Pavlovića;
8) Očuvanje i dopuna vrednog zelenila u slobodnim unutarblokovskim površinama i dvorištima objekata. Neizgrađene delove blokova sa višespratnim stambenim zgradama ozeleniti i parterno urediti;
9) Kod objekata postavljenih na povučenoj građevinskoj liniji očuvati postojeće predbašte, kao i bočne prolaze. U pojasu između građevinske i regulacione linije ne graditi garaže i druge pomoćne objekte. Isto pravilo važi i prilikom izgradnje novih objekata na povučenoj građevinskoj liniji;
10) Moguće je uklanjanje vazdušnih vodova električne, kablovske TV i telefonske mreže i njihova zamena postavljanjem podzemnih vodova;
11) Sve investicione i građevinske radove u okviru zaštićene okoline kulturno istorijske celine, obavljati po posebnim uslovima i saglasnosti nadležne ustanove zaštite;
12) Ukoliko se prilikom izvođenja zemljanih radova naiđe na arheološke ostatke, izvođač radova je dužan da odmah, bez odlaganja prekine radove i obavesti Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda i da preduzme mere da se nalaz ne uništi i ne ošteti i da se sačuva na mestu i u položaju u kome je otkriven (član 109. Zakona o kulturnim dobrima, "Službeni glasnik RS" broj 71/94);
13) Investitor je dužan da po član 110. Zakona, obezbedi finansijska sredstva za istraživanje, zaštitu, čuvanje, publikovanje i izlaganje dobra, do predaje dobra na čuvanje ovlašćenoj ustanovi zaštite.
B. Posebne mere zaštite
Za objekte u okviru zaštićene okoline koji imaju posebnu vrednost (objekti na katastarskim parcelama br. 700, 940, 946, 955/2, 956/1 i 981 KO Palilula utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje postojećih objekata, njihove horizontalne i vertikalne regulacije, izgleda, oblika krova, karakterističnih detalja, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala;
2) Očuvanje i/ili restauracija izgleda, stilskih odlika, dekorativnih elemenata i ukupnog likovnog izraza. Kod objekata kod kojih je došlo do gubitka fasadne plastike ili drugih izmena na fasadi ova mera podrazumeva restauraciju fasada tj. preduzimanje mera i aktivnosti kako bi se izgled fasada vratio u izvorno stanje. Kod objekata kod kojih je već došlo do izmena u smislu nadgradnje, formiranja badža i sl., moguće su intervencije na izmenjenim delovima objekta, ukoliko bi se njima postiglo bolje uklapanje sa originalno sačuvanim delovima objekta ili ukoliko bi vodile povratku objekta u originalno stanje, a prema posebnim konzervatorskim uslovima nadležne ustanove zaštite;
3) Očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa i enterijera. U cilju revitalizacije objekta dozvoljeni su radovi kojima se ne narušavaju vrednosti enterijera i eksterijera objekta. Prenamena objekta se ne preporučuje. U slučaju eventualnog uvođenja nove namena ona ne sme da ugrožava stambeni karakter područja, niti da inicira promene na fasadi objekta;
4) Dogradnja objekta nije moguća;
5) Ostali objekti na parceli ne podležu režimu zaštite glavnog objekta i rešavaju se u skladu sa njihovom valorizacijom, ali tako da ne naruše vrednosti glavnog objekta, a prema uslovima nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara.
Za objekte od vrednosti u okviru zaštićene okoline (objekti na katastarskim parcelama br. 665, 666, 667, 668, 669/1, 669/2, 669/4, 676/1, 677/2, 695, 699, 701, 913, 914, 915, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932/1, 932/2, 933, 934, 935, 936, 939, 942, 943, 944, 945, 947, 948, 953, 954, 957/1, 958/1, 962, 964 i 965, KO Palilula utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje postojećih objekata, njihove horizontalne i vertikalne regulacije, nagiba i oblika krova, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala. Od ovog pravila izuzimaju se objekti na katastarskim parcelama broj 933 i broj 934 koji se mogu nadzidati za jednu spratnu etažu kako bi se visinski usaglasili sa objektima na katastarskim parcelama broj 935 i broj 936. Svi gore navedeni objekti mogu imati i povučenu etažu, a kod objekta na katastarskoj parceli broj 939 preispitati mogućnost promene oblika krova. Pravila za ove intervencije definisaće se posebnim konzervatorskim uslovima nakon detaljne analize konkretne lokacije. Kod objekata na katastarskim parcelama broj 667, broj 669/1, broj 676/1, broj 942, broj 943, broj 944, broj 945, broj 958/1, kod kojih je izmenjen originalni volumen objekta moguće su intervencije na nadograđenom delu ukoliko bi se time dobilo kvalitetnije uklapanje nadograđenog dela sa originalno sačuvanim delovima objekta, odnosno sa kontekstom, upotpunila započeta transformacija ili ukoliko bi vodile povratku objekta u originalno stanje. Uslovi pod kojim su moguće ove intervencije definisaće se posebnim konzervatorskim uslovima nadležne ustanove zaštite;
2) U cilju revitalizacije objekta dozvoljeni su radovi kojima se ne narušavaju vrednosti enterijera i eksterijera objekta;
3) Očuvanje ili restauracija izgleda objekata, odnosno karakterističnih stilskih odlika, dekorativnih elemenata i likovnog izraza. Kod objekata kod kojih je došlo do gubitka ili izmena fasadne plastike i drugih promena na fasadi ova mera podrazumeva restauraciju fasada tj. preduzimanje mera i aktivnosti kako bi se unapredio izgled fasada, odnosno vratio u izvorno stanje. Ostali objekti na parceli ne podležu režimu zaštite glavnog objekta i rešavaju se u skladu sa njihovom valorizacijom, ali tako da ne naruše vrednosti glavnog objekta, a prema uslovima nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara. Dvorišni prostor u svemu uskladiti sa glavnim objektom, komunalno (parterno i hortikulturno) urediti;
4) Prenamena objekta se ne preporučuje. U slučaju eventualnog uvođenja nove namene ona ne treba da ugrožava stambeni karakter područja, niti da inicira promene na fasadi objekta;
5) Očuvanje i revitalizacija postojećih ograda, kapija, spomen ploča.
Objekti bez vrednosti u okviru zaštićene okoline (objekti na katastarskim parcelama br. 682, 697/1, 937, 938, 951, 952, 958/2, 961 i 963), sve navedene katastarske opštine koje pripadaju KO Palilula mogu se zameniti novim objektom.
Kod izgradnje novog objekta ili nadgradnje postojećeg, ukoliko za to postoje uslovi, pridržavati se sledećih pravila:
1) Objekte na katastarskim parcelama broj 682, broj 697/1, broj 937, broj 938, broj 961, sve navedene katastarske opštine koje pripadaju KO Palilula koji su iste visine ili viši od vrednovanih objekata karakterističnih za prostor zaštićene okoline ne nadziđivati, a u slučaju njihove zamene visinu novih objekata definisati prema naznačenim visinskim reperima;
2) Visinski reper za eventualno novu izgradnju na katastarskim parcelama broj 682, i broj 697/1, KO Palilula je objekat na katastarskoj parceli broj 699, na katastarskim parcelama broj 937 i broj 938, objekat na katastarskoj parceli broj 936. Visinski reper za novu izgradnju na katastarskim parcelama broj 961 i broj 963 je objekat na katastarskoj parceli broj 981. Moguće je objedinjavanje katastarskih parcela broj 951 i broj 952 i izgradnja jednog objekta na regulaciji Cvijićeve ulice, oblikovanog tako da se visinski uskladi kako sa objektom u Cvijićevoj ulici tako i sa objektom na katastarskoj parceli broj 953 u Đušinoj ulici;
3) Novi objekat postaviti na građevinsku liniju prethodnog, izuzev ukoliko njegova građevinska linija odstupa od građevinske linije uspostavljene na preostalom delu ulice, kao kod objekta na katastarskoj parceli broj 963 gde prilikom izgradnje novog objekat treba ispoštovati formiranu građevinsku liniju na preostalom delu ulice;
4) Preporuka je da se oblik završne etaže uskladiti sa oblikom završne etaže jednog od susednih vrednovanih objekta i po tipu (ravan ili kos) i po nagibu;
5) Tavanski prostor postojećih objekta moguće je adaptirati u stambeni u postojećem volumenu i gabaritu krova ukoliko je u to u skladu i sa ostalim uslovima. Objekte koji su viši ili isti od naznačenih visinskih repera za novu izgradnju ne nadziđivati;
6) Za spoljnu obradu fasada koristiti tradicionalne i savremene materijale koji su primereni neposrednom okruženju;
7) Osnovna namena objekata treba da je stanovanje.
6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".