PRAVILNIKO USLOVIMA ZA OBAVLJANJE KONTROLE PLODNOSTI OBRADIVOG POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA("Sl. glasnik RS", br. 115/2020) |
Ovim pravilnikom propisuju se uslovi koje treba da ispuni privredno društvo ili drugo pravno lice u pogledu tehničkih i stručnih kapaciteta za vršenje kontrole plodnosti.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) kontrola plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta (u daljem tekstu: kontrola plodnosti) jesu stručni poslovi koji obuhvataju: uzorkovanje zemljišta za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, uzorkovanje zemljišta za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta, laboratorijske analize osnovnih, odnosno dopunskih parametara plodnosti zemljišta i davanje preporuka kojima se utvrđuje plodnost poljoprivrednog zemljišta radi obezbeđenja pravilne i racionalne upotrebe sredstava za ishranu biljaka i oplemenjivača zemljišta propisanih zakonom kojim se uređuju sredstva za ishranu bilja i oplemenjivači zemljišta, kao i primenu adekvatnih agrotehničkih i meliorativnih mera, sa ciljem zaštite i očuvanja fizičkih, hemijskih i bioloških svojstava poljoprivrednog zemljišta od prve do pete katastarske klase i postizanje optimalnih prinosa gajenih biljnih kultura uz očuvanje životne sredine;
2) ovlašćena organizacija za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta jeste privredno društvo i drugo pravno lice: visokoškolska obrazovna ustanova u oblasti poljoprivrede i institut u oblasti poljoprivrede koje je registrovano za obavljanje odgovarajuće delatnosti, ovlašćeno od strane ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo) i koje ispunjava uslove propisane zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište i ovim pravilnikom za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, davanje preporuke prema dobijenim rezultatima osnovnih parametara plodnosti i po potrebi uzorkovanja zemljišta za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta;
3) ovlašćena organizacija za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta jeste organizacija iz tačke 2) ovog člana koja je registrovana za obavljanje odgovarajuće delatnosti, ovlašćena od strane Ministarstva i koja ispunjava uslove propisane zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište i ovim pravilnikom za obavljanje i dopunskih parametara plodnosti zemljišta, davanje preporuke prema dobijenim rezultatima dopunskih parametara plodnosti i uzorkovanje zemljišta za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta;
4) referentna organizacija jeste organizacija iz tačke 3) ovog člana koja je registrovana za obavljanje odgovarajuće delatnosti, ovlašćena od strane Ministarstva i ispunjava uslove propisane zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište i ovim pravilnikom za:
(1) proveru rezultata laboratorijskih analiza uzoraka nastalih u radu organizacije iz tač. 2) i 3) ovog člana,
(2) davanje stručnog mišljenja o ispravnosti proverenih rezultata, osim za proveru svojih rezultata laboratorijskih analiza,
(3) poslove transfera znanja prema potrebama ovlašćenih organizacija za određivanje osnovnih i dopunskih parametara plodnosti zemljišta;
5) uzorkovanje zemljišta za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta jeste terensko uzimanje prosečnog uzorka poljoprivrednog zemljišta sa katastarske poljoprivredne parcele, odnosno proizvodne parcele praćeno pismenim podacima o uzorkovanju od strane ovlašćene organizacije za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, vlasnika ili korisnika zemljišta;
6) uzorkovanje zemljišta za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta jeste terensko uzimanje uzorka poljoprivrednog zemljišta sa katastarske poljoprivredne parcele, odnosno proizvodne parcele praćeno pismenim podacima o uzorkovanju od strane ovlašćene organizacije za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta;
7) osnovni parametri plodnosti zemljišta utvrđuju se laboratorijskom analizom poljoprivrednog zemljišta, i to su: reakcija zemljišta (vrednost pH) - aktivna i supstituciona kiselost, vlažnost zemljišta, sadržaj slobodnog kalcijum karbonata, sadržaj organske materije (sadržaj humusa), sadržaj ukupnog azota (N), sadržaj lakopristupačnog fosfora u obliku P2O5 i sadržaj lakopristupačnog kalijuma u obliku K2O. Izuzetno sadržaj ukupnog azota (N) može da bude utvrđen bez sprovođenja laboratorijske analize, i to računskim putem iz sadržaja organske materije (sadržaja humusa);
8) dopunski parametri plodnosti zemljišta jesu parametri čije je određivanje rezultata u skladu sa pravilima struke potrebno za izdavanje preporuke za proizvodnju gajene biljne vrste sa specifičnim zahtevima, podizanje višegodišnjih zasada, zemljište namenjeno za organsku proizvodnju i koji su utvrđeni laboratorijskom analizom poljoprivrednog zemljišta ostalih:
(1) vodno fizičkih karakteristika poljoprivrednog zemljišta, i to su: mehanički sastav zemljišta za svaki mehanički element, specifična masa zemljišta (gustina čvrste faze zemljišta), zapreminska masa zemljišta (gustina suvog zemljišta), vodopropustljivost zemljišta, ukupna poroznost zemljišta, stabilnost makroagregata i mikroagregata, retencije vode (-33 kPa, -625 kPa i -1500 kPa), i dr.,
(2) hemijskih karakteristika poljoprivrednog zemljišta, i to: hidrolitičke kiselosti zemljišta, sadržaja mineralnog azota, sume adsorbovanih baznih katjona, sadržaja ukupnog i organskog ugljenika i dr.,
(3) bioloških karakteristika poljoprivrednog zemljišta, i to: ukupnog broja mikroorganizama u zemljištu, broja gljivica u zemljištu, broja azotobaktera u zemljištu, broja amonifikatora u zemljištu i dr.;
9) preporuka jeste pisano uputstvo stručnog lica iz člana 8. ovog pravilnika o potrebi gajene biljne vrste za sredstvima za ishranu biljaka i primeni agrotehničkih i meliorativnih mera, sačinjena prema dobijenim rezultatima osnovnih, odnosno dopunskih parametara plodnosti zemljišta i izraženo u potrebnoj količini aktivne materije hraniva, količini sredstava za ishranu biljaka i količini oplemenjivača zemljišta koja se primenjuje po jedinici površine;
10) proizvodna parcela jeste celina zemljišta koju reprezentuje jedan prosečan uzorak zemljišta i koju karakterišu:
(1) homogenost zemljišta u pogledu tipa i mehaničkog sastava zemljišta,
(2) ista ili slična konfiguracija terena,
(3) ista prethodna obrada zemljišta i primena sredstava za ishranu biljaka i oplemenjivača zemljišta u nekoliko prethodnih godina,
(4) ista vrsta gajene kulture: strna žita, prosolika žita, industrijsko bilje, krmno bilje, povrće, voćarsko bilje, vinova loza, aromatično bilje, začinsko bilje, lekovito bilje i druge vrste gajenih kultura.
Ovlašćena organizacija za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, odnosno za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta, kao i referentna organizacija ispunjava uslove u pogledu tehničkih kapaciteta ako:
1) raspolaže odgovarajućim radnim prostorom sa funkcionalno odvojenim prostorijama i ima odgovarajuću tehničku opremljenost u skladu sa zahtevima akreditacije za metode ispitivanja za izvođenje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, odnosno u skladu sa zahtevima akreditacije za najmanje jednu metodu ispitivanja za izvođenje dopunskih parametara plodnosti zemljišta i ima sertifikat o akreditaciji laboratorije izdat od strane Akreditacionog tela Srbije (u daljem tekstu: ATS) u skladu sa zahtevima važećeg standarda SRPS ISO/IEC 17025: Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje, za predmet ispitivanja: zemljište;
2) je registrovana u Agenciji za privredne registre ili u sudskom registru za obavljanje ostalih stručnih, naučnih i tehničkih delatnosti, istraživanje i eksperimentalni razvoj u biotehnologiji, istraživanje i razvoj u ostalim prirodnim i tehničko-tehnološkim naukama, konsultantske aktivnosti u vezi s poslovanjem i ostalim upravljanjem, tehničko ispitivanje i analize ili uslužne delatnosti u gajenju useva i zasada.
Prostor za obavljanje poslova davanja preporuka od strane ovlašćene organizacije za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, odnosno za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta sastoji se od funkcionalno odvojene prostorije sa radnim stolom i potrebnom računarskom opremom za vođenje elektronske evidencije u knjizi polja, odnosno u centralnoj digitalnoj aplikaciji Ministarstva - Uprave za poljoprivredno zemljište u koju ovlašćene organizacije unose podatke o izvršenim uzorkovanjima, rezultatima laboratorijskih analiza, odnosno rezultatima sadržaja ukupnog azota utvrđenog računskim putem iz sadržaja organske materije (sadržaja humusa), podacima o teksturnoj klasi zemljišta i korišćenoj klasifikaciji za određivanje teksturne klase i datim preporukama, kao i sa delom za čuvanje dokumentacije o izvršenim uzorkovanjima i datim preporukama smeštajnog kapaciteta za najmanje pet godina rada na ovom postupku.
Ovlašćena organizacija za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta ispunjava uslov u pogledu akreditacije ako je akreditovana za metode ispitivanja za izvođenje osnovnih parametara plodnosti zemljišta i ima sertifikat o akreditaciji laboratorije izdat od strane ATS u skladu sa zahtevima važećeg standarda SRPS ISO/IEC 17025 Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje, za predmet ispitivanja: zemljište.
Ovlašćena organizacija za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta ispunjava uslov u pogledu akreditacije ako je, pored akreditacije iz stava 1. ovog člana, akreditovana za metode ispitivanja za izvođenje najmanje jednog dopunskog parametra plodnosti zemljišta, za uzorkovanje zemljišta za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta i ima sertifikat o akreditaciji laboratorije izdat od strane ats u skladu sa zahtevima važećeg standarda SRPS ISO/IEC 17025 Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje, za predmet ispitivanja: zemljište.
Ovlašćena organizacija za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta za obavljanje poslova određivanja osnovnih parametara plodnosti zemljišta ispunjava uslov u pogledu stručnih kapaciteta ako ima najmanje:
1) jedno zaposleno lice sa stečenim visokim obrazovanjem u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, master strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu iz stručne oblasti biotehničke nauke - odsek melioracija zemljišta ili odsek biljna proizvodnja ili iz naučne oblasti hemijske nauke ili iz stručne oblasti inženjerstvo zaštite životne sredine ili iz stručne oblasti tehnološko inženjerstvo - odsek biohemijsko inženjerstvo i biotehnologija ili odsek hemijsko inženjerstvo, sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima laboratorijskih ispitivanja, kao i jedno zaposleno lice sa završenom srednjom stručnom školom u četvorogodišnjem trajanju poljoprivrednog ili hemijskog smera (poljoprivredni tehničar ili hemijski laborant) ili gimnazijom prirodnog smera; ili
2) dva zaposlena lica sa stečenim visokim obrazovanjem u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, master strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu iz stručne oblasti biotehničke nauke - odsek melioracija zemljišta ili odsek biljna proizvodnja ili iz naučne oblasti hemijske nauke ili iz stručne oblasti inženjerstvo zaštite životne sredine ili iz stručne oblasti tehnološko inženjerstvo - odsek biohemijsko inženjerstvo i biotehnologija ili odsek hemijsko inženjerstvo, sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima laboratorijskih ispitivanja.
Ovlašćena organizacija za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta za obavljanje poslova određivanja dopunskih parametara plodnosti zemljišta ispunjava uslove u pogledu stručnih kapaciteta ako ima najmanje:
1) jedno zaposleno lice sa stečenim visokim obrazovanjem na master akademskim studijama ili na magistarskim studijama iz stručne oblasti biotehničke nauke - odsek melioracija zemljišta ili odsek biljna proizvodnja ili iz naučne oblasti hemijske nauke ili iz stručne oblasti inženjerstvo zaštite životne sredine ili iz stručne oblasti tehnološko inženjerstvo - odsek biohemijsko inženjerstvo i biotehnologija ili odsek hemijsko inženjerstvo, sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima laboratorijskih ispitivanja zemljišta;
2) jedno zaposleno lice sa stečenim visokim obrazovanjem u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, master strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu iz stručne oblasti biotehničke nauke - odsek melioracija zemljišta ili odsek biljna proizvodnja ili iz naučne oblasti hemijske nauke ili iz stručne oblasti inženjerstvo zaštite životne sredine ili iz stručne oblasti tehnološko inženjerstvo - odsek biohemijsko inženjerstvo i biotehnologija ili odsek hemijsko inženjerstvo, sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima laboratorijskih ispitivanja;
3) jedno zaposleno lice sa završenom srednjom stručnom školom u četvorogodišnjem trajanju poljoprivrednog ili hemijskog smera (poljoprivredni tehničar ili hemijski laborant) ili gimnazijom prirodnog smera.
Lice iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana može da bude isto lice iz člana 6. tačka 2) ovog pravilnika.
Ovlašćena organizacija za određivanje osnovnih parametara plodnosti zemljišta, odnosno za određivanje dopunskih parametara plodnosti zemljišta za obavljanje poslova davanja preporuka ispunjava uslov u pogledu stručnih kapaciteta ako ima najmanje jedno zaposleno lice sa stečenim visokim obrazovanjem u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu iz stručne oblasti biotehničke nauke - odsek melioracija zemljišta ili odsek biljna proizvodnja ili odsek agrohemija ili odsek fiziologija i ishrana biljaka i najmanje pet godina radnog iskustva u obavljanju stručnih poslova u oblasti poljoprivrede.
Referentna organizacija ispunjava uslove u pogledu stručnih kapaciteta ako, pored stručnih kapaciteta iz čl. 6-8. ovog pravilnika, ima najmanje tri lica zaposlena na neodređeno vreme sa stečenim visokim obrazovanjem na doktorskim studijama u oblasti biotehničke nauke u poljoprivredi i oblasti zaštite životne sredine u naučnom zvanju i užom naučnom disciplinom: fizika zemljišta, hemija zemljišta, biologija zemljišta, agrohemija, pedologija i druge naučne discipline u oblasti poljoprivrede koje se odnose na zemljište, koje je učestvovalo u projektima i programima naučnoistraživačkog i stručnog rada iz oblasti melioracija zemljišta ili oblasti ishrane biljaka ili oblasti agroekologije u poslednjih deset godina.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika, prestaje da važi Pravilnik o uslovima za obavljanje kontrole plodnosti obradivog poljoprivrednog zemljišta ("Službeni glasnik RS", broj 48/17).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".