IFRIC TUMAČENJE 23 Neizvesnost u vezi sa tretmanom poreza na dobitak ("Sl. glasnik RS", br. 123/2020) |
• IAS 1 Prezentacija finansijskih izveštaja
• IAS 8 Računovodstvene politike, promene računovodstvenih procena i greške
• IAS 10 Događaji posle izveštajnog perioda
• IAS 12 Porez na dobitak
1 IAS 12 Porez na dobitak definiše zahteve koji se odnose na tekuća i odložena poreska sredstva i obaveze. Entitet primenjuje zahteve iz IAS 12 na osnovu primenljivog zakona o porezu.
2 Moguće su nejasnoće u pogledu načina primene poreskih propisa na određene transakcije i okolnosti. Prihvatljivost određenog poreskog tretmana prema poreskom zakonu možda neće biti poznata sve dok nadležna poreska uprava ili sud ne donesu odluku u budućnosti. Kao posledica toga, osporavanje ili ispitivanje određenog poreskog postupka od strane poreskih vlasti, može imati uticaj na računovodstveno obuhvatanje tekućih ili odloženih poreskih sredstava ili obaveza od strane entiteta.
3 U ovom tumačenju:
(a) "poreski tretman" odnosi se na tretman koji entitet primenjuje ili planira da primenjuje kod podnošenja svojih prijava poreza na dobitak;
(b) "poreske vlasti" odnosi se na telo ili tela koja odlučuju o tome da li je određeni vid poreskog tretmana prihvatljiv u okviru zakona o porezu. To može uključivati i sud;
(c) "neizvestan poreski tretman" je onaj tretman za koje nije izvesno da li će ga relevantne poreske vlasti uvažiti kao prihvatljiv u skladu sa zakonom o porezu. Na primer, odluka entiteta da ne podnosi prijavu poreza na dobitak u određenoj poreskoj nadležnosti, odnosno da neki konkretni prihod ne uvrsti u oporezivi dobitak predstavljaju neizvestan poreski tretman ako nije izvesno da je on prihvatljiv u skladu sa zakonom o porezu.
4 Ovo tumačenje pojašnjava način primene zahteva iz IAS 12 u pogledu priznavanja i odmeravanja u slučaju postojanja neizvesnosti u vezi sa tretmanom poreza na dobitak. U takvim okolnostima, entitet priznaje i odmerava tekuće ili odloženo poresko sredstvo ili obavezu u skladu sa IAS 12 na osnovu oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa utvrđenih uz pomoć ovog tumačenja.
5 U slučaju postojanja neizvesnosti u pogledu poreskog tretmana, ovo tumačenje se bavi sledećim pitanjima:
(a) da li entitet zasebno razmatra svaki neizvestan poreski tretman;
(b) koje su pretpostavke entiteta u pogledu ispitivanja poreskog tretmana od strane poreskih vlasti;
(c) na koji način entitet utvrđuje oporezivi dobitak (odnosno poreski gubitak), poreske osnovice, neiskorišćene poreske gubitke, neiskorišćene poreske kredite i poreske stope; i
(d) na koji način entitet razmatra promene činjenica i okolnosti.
Da li entitet zasebno razmatra svaki neizvestan poreski tretman
6 Entitet treba da odluči da li da razmatra svaki neizvestan poreski tretman zasebno ili zajedno sa jednim ili više drugih neizvesnih poreskih tretmana u zavisnosti od toga koji pristup pouzdanije predviđa razrešavanje date neizvesnosti. Kod utvrđivanja pristupa koji pouzdanije predviđa razrešavanje neizvesnosti, entitet može da uzme u obzir, na primer, (a) svoju metodologiju izrade dokumentacije koja prati poreske prijave i kako potkrepljuje odabrani poreski tretman ili (b) na koji način očekuje da će nadležne poreske vlasti ispitivati datu dokumentaciju, odnosno rešavati sva eventualna pitanja koja proisteknu iz tog ispitivanja.
7 U slučajevima kada, primenjujući paragraf 6, entitet razmatra više poreskih tretmana zajedno, entitet treba da smatra da se svako pozivanje na "neizvestan poreski tretman" iz ovog tumačenja odnosi na tu celu grupu neizvesnih poreskih tretmana.
Ispitivanje od strane poreskih vlasti
8 Prilikom procene da li i na koji tačno način neizvestan poreski tretman utiče na utvrđivanje oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa, entitet pretpostavlja da će poreske vlasti ispitati sve iznose koje imaju pravo da ispitaju, kao i da će im pri tom ispitivanju biti poznate svi pripadajući podaci.
Utvrđivanje oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa
9 Entitet treba da razmotri verovatnoću da li će poreske vlasti prihvatiti neki neizvestan poreski tretman.
10 Ako entitet zaključi da je verovatno da će poreske vlasti da prihvate neki neizvestan poreski tretman, entitet treba da utvrdi oporezivi dobitak (poreski gubitak), poreske osnovice, neiskorišćene poreske gubitke, neiskorišćene poreske kredite i poreske stope u skladu sa poreskim tretmanom koji je primenio ili planira da primeni za prijavu poreza na dobitak.
11 Ako entitet zaključi da je verovatno da poreske vlasti neće da prihvate neki neizvestan poreski tretman, entitet treba da odražava efekat te neizvesnosti prilikom utvrđivanja pripadajućeg oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa. Entitet odražava efekat neizvesnosti za svaki neizvestan poreski tretman primenom neke od metoda navedenih u nastavku teksta, u zavisnosti od toga koja od njih pouzdanije predviđa razrešenje predmetne neizvesnosti:
(a) najverovatniji iznos - jedan konkretan najverovatniji iznos iz raspona mogućih ishoda. Najverovatniji iznos može pouzdanije da predvidi razrešenje neizvesnosti ako su mogući ishodi binarni ili ako su koncentrisani na jednu vrednost;
(b) očekivana vrednost - zbir verovatnoćom ponderisanih iznosa iz raspona mogućih ishoda. Očekivana vrednost može pouzdanije da predvidi razrešenje neizvesnosti ako postoji raspon mogućih ishoda koji nisu ni binarni ni koncentrisani na jednu vrednost.
12 Ako neizvestan poreski tretman utiče na tekući i odloženi porez (na primer, utiče kako na oporezivi dobitak korišćen kod utvrđivanja tekućeg poreza tako i na poreske osnovice korišćene kod utvrđivanja odloženog poreza), entitet treba da vrši dosledna prosuđivanja i procene za tekući i odloženi porez.
Promene činjenica i okolnosti
13 Entitet treba da ponovo izvrši prosuđivanja ili procene koje zahteva ovo tumačenje nakon svake promene činjenica i okolnosti na kojima su zasnovane, odnosno nakon pojave novih podataka koji utiču na data prosuđivanja ili procene. Na primer, promena činjenica i okolnosti može navesti entitet na drugačije zaključke u pogledu prihvatljivosti nekog vida poreskog tretmana, drugačiju procenu efekta neizvesnosti ili oboje. U paragrafima A1-A3 date su smernice u vezi sa promenama činjenica i okolnosti.
14 Entitet treba da odražava efekte promene činjenica i okolnosti, odnosno novih podataka kao promenu računovodstvene procene u skladu sa IAS 8 Računovodstvene politike, promene računovodstvenih procena i greške. Entitet IAS 10 Događaji posle izveštajnog perioda kako bi utvrdio da li neka promena nastala posle izveštajnog perioda predstavlja korektivni ili nekorektivni događaj.
SMERNICE ZA PRIMENU
Ovaj prilog je sastavni deo IFRIC 23 i ima istu važnost kao ostali delovi IFRIC 23.
Promene činjenica i okolnosti
A1 Primenjujući paragraf 13 ovog tumačenja, entitet procenjuje relevantnost i efekte promene činjenica i okolnosti, odnosno novih informacija u kontekstu važećih poreskih propisa. Na primer, određeni događaj bi mogao da dovede do ponovnog prosuđivanja ili vršenja procene koja se odnosila na jedan vid poreskog tretmana, ali ne i na druge, ukoliko ti tretmani podležu različitim poreskim propisima.
A2 Primeri promena činjenica i okolnosti, odnosno novih informacija koji, zavisno od okolnosti, mogu dovesti do ponovnog prosuđivanja ili vršenja procene u skladu sa zahtevima ovog tumačenja uključuju, ali nisu ograničeni na sledeće:
(a) ispitivanje, odnosno druge radnje poreskih vlasti, kao što su:
(i) saglasnost, odnosno nepostojanje saglasnosti poreskih vlasti sa konkretnim ili sličnim poreskim tretmanom entiteta;
(ii) informacija o tome da su poreske vlasti dale, odnosno nisu dale svoju saglasnost za sličan poreski tretman drugog entiteta; i
(iii) informacija o primljenom ili plaćenom iznosu za izmirenje sličnog poreskog tretmana;
(b) promene pravila koja utvrđuju poreske vlasti;
(c) istek prava poreskih vlasti da ispitaju, odnosno preispitaju određeni poreski tretman.
A3 Malo je verovatno da nepostojanje slaganja ili neslaganja poreskih vlasti sa određenim poreskim tretmanom samo po sebi predstavlja promenu činjenica i okolnosti, odnosno novu informaciju koja utiče na prosuđivanja i procene koje se zahtevaju ovim tumačenjem.
Obelodanjivanje
A4 U slučaju postojanja neizvesnosti u pogledu tretmana poreza na dobitak, entitet utvrđuje da li treba da obelodani:
(a) prosuđivanja izvršena u kontekstu utvrđivanja oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa u skladu sa paragrafom 122 IAS 1 Prezentacija finansijskih izveštaja; i
(b) podatke o pretpostavkama i procenama korišćenim prilikom utvrđivanja oporezivog dobitka (poreskog gubitka), poreskih osnovica, neiskorišćenih poreskih gubitaka, neiskorišćenih poreskih kredita i poreskih stopa u skladu sa paragrafima 125-129 IAS 1.
A5 Ukoliko entitet zaključi da je verovatno da će poreske vlasti prihvatiti neki neizvestan poreski tretman, entitet treba da odredi da li da obelodani potencijalni efekat date neizvesnosti kao potencijalnu imovinu, odnosno obaveze povezane s porezom u skladu sa paragrafom 88 IAS 12.
DATUM STUPANJA NA SNAGU I PRELAZNE ODREDBE
Ovaj prilog je sastavni deo IFRIC 23 i ima istu važnost kao ostali delovi IFRIC 23.
Datum stupanja na snagu
B1 Entitet treba da primenjuje ovo Tumačenje na godišnje periode koji počinju 1. januara 2019. godine ili kasnije. Ranija primena je dozvoljena. Ako entitet primenjuje ovo Tumačenje na raniji period, on treba da obelodani tu činjenicu.
Prelazne odredbe
B2 Kada počinje sa primenom, entitet treba da primenjuje ovo Tumačenje:
(a) retrospektivno primenjujući IAS 8, ako je to moguće bez primene naknadnog posmatranja; ili
(b) retrospektivno sa kumulativnim efektom inicijalne primene Tumačenja priznatim na dan početne primene. Ukoliko entitet odabere ovaj prelazni pristup ne mora da prepravlja uporedne informacije. Umesto toga, entitet priznaje kumulativni efekat inicijalne primene Tumačenja kao korekciju početnog salda neraspoređene dobiti (ili druge komponente kapitala, po potrebi). Dan početne primene Tumačenja je početak onog godišnjeg izveštajnog perioda u kom ga entitet prvi put primeni.