PRAVILNIKO USLOVIMA ZA IZRADU PROJEKTA POBOLJŠANJA KVALITETA OBRADIVOG POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA("Sl. glasnik RS", br. 128/2020) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju uslovi koje treba da ispuni privredno društvo, odnosno preduzeće ili drugo pravno lice (u daljem tekstu: pravno lice) za izradu projekta poboljšanja kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) obradivo poljoprivredno zemljište je njiva, vrt, voćnjak, vinograd i livada koje je kao takvo upisano u katastar nepokretnosti;
2) projekat poboljšanja kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta (u daljem tekstu: projekat) je dokument koji se izrađuje za potrebe poboljšanja kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta i obuhvata:
(1) opšte klimatske karakteristike područja za poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta sa analizom podataka koji se odnose na: vlažnost i temperaturu vazduha, padavine, oblačnost, osunčanost, režim vetrova i drugo, iskazane kao srednje mesečne vrednosti klimatskih parametara za reprezentativni period praćenja, u skladu sa zahtevima izrade projektnog rešenja;
(2) opšte pedološke karakteristike područja za poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta: tip zemljišta; opis unutrašnje i spoljašnje morfologije zemljišta; broj i opis pojedinih horizonata i slojeva zemljišta, sa njihovim nazivima, oznakama i dubinama;
(3) opšte hidrografske karakteristike područja za poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta;
(4) stanje poljoprivredne proizvodnje sa analizom podataka i opisom aktivnosti koja se obavlja na obradivom poljoprivrednom zemljištu;
(5) dokumentaciju o vlasnicima i korisnicima poljoprivrednog zemljišta (prepisi listova nepokretnosti, odnosno posedovnih listova ili zemljišno knjižnih uložaka i kopija katastarskog plana);
(6) projektno rešenje za poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta koje se sprovodi tehničkim uređenjem terena, hidrotehničkim i agrotehničkim radovima, o čijem izboru i obimu se donosi odluka na osnovu: rekognosciranja terena; terenskog ispitivanja zemljišta (sondiranje zemljišta, odnosno otvaranje pedoloških profila, opis spoljašnje i unutrašnje morfologije pedoloških profila, uzorkovanje zemljišta); laboratorijskog ispitivanja zemljišta izabranim metodama ispitivanja i klasifikacijama zemljišta; utvrđenih uzroka i činilaca koji dovode do promene, odnosno umanjenja kvaliteta zemljišta, kao i neophodnosti poboljšanja kvaliteta zemljišta;
(7) rokove izvođenja pojedinih faza radova;
(8) predmer i predračun radova;
3) poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta je sistem tehničkog uređenja terena, hidrotehničkih i agrotehničkih mera, odnosno postupaka i radova čijim se izvođenjem poboljšavaju fizičke, hemijske i biološke osobine obradivog poljoprivrednog zemljišta, što dovodi do povećanja kvaliteta zemljišta i za cilj ima obezbeđenje povoljnih uslova za rast i razvoj gajenih biljaka i postizanje stabilnih prinosa, uz poštovanje ograničenja na područjima zaštite propisanih zakonom kojim se uređuje zaštita prirode i ograničenja propisanih zakonom kojim se uređuju kulturna dobra, uz očuvanje zaštite životne sredine;
4) tehničko uređenje terena, hidrotehnički i agrotehnički radovi iz tačke 2) podtačka (6) ovog člana su: oglinjavanje zemljišta i opeskavanje zemljišta, popravka agregatnog sastava zemljišta, smanjenje kiselosti zemljišta, smanjenje alkalnosti zemljišta, navodnjavanje obradivog poljoprivrednog zemljišta, odvodnjavanje obradivog poljoprivrednog zemljišta, meliorativno đubrenje obradivog poljoprivrednog zemljišta;
5) plodnost zemljišta je sposobnost zemljišta da istovremeno zadovolji potrebe biljaka za vodom, hranljivim materijama, vazduhom, toplotom, prostorom za korenov sistem, kao i povoljnim biohemijskim režimom;
6) kvalitet obradivog poljoprivrednog zemljišta je sposobnost zemljišta da se odupre nepovoljnom prirodnom i antropogenom uticaju i zadrži povoljne fizičke, hemijske i biološke osobine, odnosno plodnost zemljišta;
7) investitor je lice koje naručuje izradu projekta i koje je vlasnik, odnosno korisnik poljoprivrednog zemljišta;
8) projektantska organizacija je pravno lice koje je ovlašćeno od strane ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo) za izradu projekta i koje ispunjava uslove za izradu projekta, propisane zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište i ovim pravilnikom, kao i koje može da bude predmet akreditacije, u skladu sa zakonom kojim se uređuje akreditacija;
9) odgovorni projektant je lice koje je odgovorno lice projektantske organizacije imenovalo za učešće u izradi projekta, koje je odgovorno za deo projekta koji je izradilo i svojim potpisom potvrđuje da je deo projekta koji je izradilo sačinjen u skladu sa pravilima struke i propisima kojima se uređuje poljoprivredno zemljište;
10) glavni projektant je lice koje je odgovorno lice projektantske organizacije imenovalo za izradu i/ili rukovođenje izradom projekta, koje je odgovorno za usklađenost delova projekta koje su izradila lica iz tačke 9) ovog člana i svojim potpisom potvrđuje usaglašenost svih pojedinačnih delova projekta, koje je odgovorno za sprovođenje projektnog rešenja za poboljšanje kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta, odnosno koje svojim potpisom potvrđuje da je projekat izrađen u skladu sa pravilima struke i propisima kojima se uređuje poljoprivredno zemljište, ako je projekat samostalno izradilo.
Projektantska organizacija ispunjava uslove za obavljanje poslova izrade projekta ako:
1) raspolaže odgovarajućim radnim prostorom sa funkcionalno odvojenim prostorijama;
2) ima odgovarajuću tehničku opremljenost;
3) je akreditovana u Akreditacionom telu Srbije (u daljem tekstu: ATS) za poslove ispitivanja zemljišta, i to za metode ispitivanja koje koristi za izradu projekta, kao i ako ima sertifikat o akreditaciji izdat od strane ATS u skladu sa zahtevima važećeg standarda SRPS ISO/IEC 17025, Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje za predmet ispitivanja: zemljište;
4) je registrovana u Agenciji za privredne registre ili u sudskom registru;
5) ima odgovarajuće stručne kapacitete.
Projektantska organizacija koja obavlja naučnoistraživačku delatnost u skladu sa zakonom kojim se uređuje nauka, osim uslova iz stava 1. ovog člana, ispunjava i uslov da je akreditovana od strane odbora za akreditaciju naučnoistraživačkih organizacija za oblast biotehničkih nauka - poljoprivreda.
Projektantska organizacija može za poslove laboratorijskog ispitivanja zemljišta da zaključi ugovor o saradnji sa drugim licem koje ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom za laboratorijsko ispitivanje zemljišta i koje je akreditovano u ATS za poslove ispitivanja zemljišta, i to za metode ispitivanja koje su potrebne za izradu projekta, kao i koje ima sertifikat o akreditaciji izdat od strane ATS u skladu sa zahtevima važećeg standarda SRPS ISO/IEC 17025, Opšti zahtevi za kompetentnost laboratorija za ispitivanje i laboratorija za etaloniranje za predmet ispitivanja: zemljište.
Projektantska organizacija i drugo lice sa kojim ima zaključen ugovor o saradnji za obavljanje poslova laboratorijskog ispitivanja zemljišta ispunjava uslove u pogledu odgovarajućeg radnog prostora ako ima radni prostor:
1) koji se nalazi u objektu koji je izgrađen od čvrstog materijala, odnosno koji je zaštićen od spoljašnjih faktora;
2) koji se sastoji od funkcionalno odvojenih prostorija, odnosno radnih delova koji su potrebni za rad.
Projektantska organizacija koja samostalno obavlja poslove laboratorijskog ispitivanja zemljišta ili drugo lice sa kojim ima zaključen ugovor o saradnji za obavljanje poslova laboratorijskog ispitivanja zemljišta ispunjava uslove u pogledu odgovarajućeg radnog prostora ako, osim radnog prostora iz stava 1. ovog člana, ima i radni prostor u kom su obezbeđeni radni uslovi za nesmetanu komunikaciju i vršenje laboratorijskih analiza i drugih poslova, bez međusobnih ometanja u radu.
Radni prostor iz stava 2. ovog člana sastoji se od funkcionalno odvojenih prostorija, odnosno radnih delova koji su potrebni za rad, i to za:
1) prijem uzoraka zemljišta;
2) sušenje uzoraka zemljišta odvojenog od mogućih izvora kontaminacije;
3) mlevenje i prosejavanje uzoraka zemljišta odvojenog od mogućih izvora kontaminacije;
4) merenje mase uzoraka zemljišta, osim ako se u prostoriji za laboratorijsko izvođenje analiza zemljišta nalazi deo za merenje mase koji je izolovan od spoljašnih uticaja;
5) obradu rezultata merenja;
6) laboratorijsko izvođenje analiza zemljišta;
7) skladištenje i čuvanje uzoraka zemljišta;
8) skladištenje i čuvanje hemikalija i ostataka hemijskih rastvora.
Radni prostor iz st. 2. i 3. ovog člana ima odvojenu prostoriju, odnosno radni deo u kome se obavljaju poslovi: proučavanja klimatskih, pedoloških i hidrografskih faktora i raspoložive dokumentacije, kao i pedoloških, geoloških, topografskih i hidroloških karti; analize rezultata rekognosciranja terena i laboratorijskih rezultata ispitivanja zemljišta; definisanja projektnog rešenja i potrebnih mera i aktivnosti; određivanja rokova izvođenja pojedinih faza radova i predmera i predračuna radova za sprovođenje postupka poboljšanja kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta, kao i odvojenu prostoriju sa radnim stolom i potrebnom računarskom opremom za vođenje elektronske evidencije o izvršenim uzorkovanjima, rezultatima laboratorijskih analiza i izradu grafičkih priloga.
Prostorije, odnosno radni delovi iz st. 1-3. ovog člana, u radnom prostoru su smešteni tako da omogućavaju neprekidan tok kretanja uzorka zemljišta od prijema u laboratoriju, izvođenja analize, čuvanja uzorka i odbacivanja uzorka.
Projektantska organizacija ispunjava uslove u pogledu tehničke opremljenosti za obavljanje poslova rekognosciranja terena, terenskog ispitivanja i uzorkovanja zemljišta ako ima najmanje:
1) topografsku kartu, fotoaparat, pribor za uzorkovanje zemljišta iz bušotina, alat za kopanje pedološkog profila (kramp, lopata, ašov), pribor za ispitivanje pedološkog profila (pedološki nož, hlorovodična kiselina i drugi hemijski reagensi), Menselovu knjigu boja, metarsku traku, vrećice za uzorke zemljišta u narušenom stanju, pribor za uzimanje uzoraka u prirodnom nenarušenom stanju (metalni cilindri sa postoljima), terenski obrazac za unos podataka;
2) prstenaste čelične infiltrometre za određivanje infiltracionih karakteristika zemljišta na terenu;
3) GPS (Global Positioning System) aparat/prijemnik za očitavanje geografskih koordinata.
Projektantska organizacija koja samostalno obavlja poslove laboratorijskog ispitivanja zemljišta ili drugo lice sa kojim ima zaključen ugovor o saradnji za obavljanje poslova laboratorijskog ispitivanja zemljišta ispunjava uslove u pogledu tehničke opremljenosti za obavljanje poslova laboratorijskog ispitivanja zemljišta ako ima laboratorijsku opremu za određivanje najmanje:
1) mehaničkog sastava zemljišta za svaku mehaničku frakciju; teksturne klase zemljišta; strukturne analize (analiza agregatnog sastava); specifične mase zemljišta (gustina čvrste faze zemljišta) i zapreminske mase zemljišta (gustina suvog zemljišta);
2) vlažnosti zemljišta, vodopropustljivosti zemljišta, ukupne poroznosti zemljišta, stabilnosti, tj. vodootpornosti strukturnih agregata, retencije vode u intervalu 0-1,5 MPa i filtracionih karakteristika zemljišta;
3) hemijske reakcije zemljišta (pH) - aktivna kiselost (vrednost pH u vodi) i supstitucione kiselosti (vrednost pH u 1M KCl), hidrolitičke kiselosti zemljišta, sume adsorbovanih baznih katjona, kapaciteta adsorpcije katjona, hemijske reakcije zemljišta (pH) u vodom saturisanoj pasti, sadržaja ukupnih vodorastvorljivih soli, sadržaja organske materije (sadržaj humusa), sadržaja slobodnog kalcijum karbonata CaCO3, sadržaja ukupnog azota N, sadržaja lakopristupačnog fosfora u obliku P2O5 i sadržaja lakopristupačnog kalijuma u obliku K2O;
4) sadržaja pristupačnih oblika mikroelemenata: bakra, cinka, gvožđa, mangana;
5) respiracije i ukupnog broja mikroorganizama, broja amonifikatora i broja bakterije Azotobacter.
Oprema iz stava 1. ovog člana obuhvata najmanje:
1) opremu za usitnjavanje i homogenizaciju uzoraka (mlin ili drugi pribor za usitnjavanje uzoraka zemljišta);
2) sita za prosejavanje za pripremu za analize uzoraka sa otvorima promera 2 mm;
3) sita za prosejavanje uzoraka zemljišta sa otvorima promera 20 mm, 2 mm, 0,2 mm i 0,05 mm;
4) garnituru sita za prosejavanje uzoraka zemljišta sa otvorima promera 10 mm, 5 mm, 3 mm, 2 mm, 1 mm, 0,5 mm i 0,25 mm, za određivanje agregatnog sastava zemljišta, odnosno za određivanje stabilnosti (vodootpornosti) strukturnih agregata zemljišta;
5) permeametar sa promenljivim ili konstantnim pritiskom za serijsko određivanje vodopropustljivosti zemljišta;
6) stakleni cilindar zapremine 1.000 cm3 za sedimentaciju zemljišnih čestica pri izvođenju mehaničke analize zemljišta;
7) časovnik sa sekundomerom;
8) piknometar;
9) uređaj za pripremu destilovane vode;
10) rotacionu mućkalicu ili horizontalnu treskalicu;
11) tehničku vagu sa tačnošću merenja 0,01 g;
12) analitičku vagu sa tačnošću merenja 0,0001 g;
13) pH metar;
14) biretu za titraciju;
15) Šajblerov kalcimetar;
16) opremu za primenu dokumentovane metode za određivanje sadržaja slobodnog CaCO3:
(1) barometar;
(2) termometar;
17) spektrofotometar;
18) plameni fotometar ili atomski apsorpcioni spektrofotometar (AAS);
19) sušnicu sa podešavanjem temperature na 105±5°C;
20) eksikator;
21) konduktometar;
22) mikroskop sa imerzijom;
23) autoklav;
24) termostat sa regulacijom temperature;
25) suvi sterilizator;
26) vodeno kupatilo sa termoregulatorima;
27) električnu centrifugu,
28) frižider (do +4°C) dovoljne zapremine za čuvanje hemijskih rastvora i standardnih supstanci;
29) električnu peć za žarenje;
30) odmernu pipetu i sudove, laboratorijski pribor, laboratorijsko posuđe, laboratorijski rešo, potrošni materijal i hemikalije u skladu sa propisanim metodama ispitivanja zemljišta;
31) računar, kako bi se obezbedila obrada dobijenih terenskih i laboratorijskih rezultata sa navedenom identifikacijom korišćene metode i sledljivost podataka o sprovedenim postupcima o uzorkovanju, prijemu uzoraka, izvođenju analiza (među-rezultati), formiranju izveštaja o rezultatima ispitivanja, čuvanju uzoraka i odbacivanju uzoraka;
32) odgovarajuću računarsku i softversku opremu.
Projektantska organizacija koja samostalno obavlja poslove laboratorijskog ispitivanja zemljišta ili drugo lice sa kojim ima zaključen ugovor o saradnji za obavljanje poslova laboratorijskog ispitivanja zemljišta, u zavisnosti od utvrđenog uzroka i činilaca koji dovode do promene, odnosno umanjenja kvaliteta obradivog poljoprivrednog zemljišta usled uvećane količine opasnih i štetnih materija u poljoprivrednom zemljištu i vodi za navodnjavanje, ima i dokument o utvrđenoj količini opasnih i štetnih materija u poljoprivrednom zemljištu i vodi za navodnjavanje, izrađen u skladu sa programom i uslovima propisanim zakonom kojim se uređuje poljoprivredno zemljište i podzakonskim aktima donetim na osnovu tog zakona.
Projektantska organizacija ispunjava uslove u pogledu tehničke opremljenosti za obavljanje poslova vođenja elektronske evidencije o izvršenim uzorkovanjima i rezultatima laboratorijskih analiza, kao i poslova izrade grafičkih priloga, ako ima odgovarajuću računarsku i softversku opremu ("Auto CADˮ, "GISˮ) sa štampačem.
Projektantska organizacija ispunjava uslove u pogledu stručnih kapaciteta za obavljanje poslova izrade projekta ako ima zaposlenog najmanje jednog glavnog projektanta:
1) sa stručnim nazivom diplomiranog inženjera, na osnovu završenih osnovnih studija iz oblasti poljoprivreda - uže oblasti melioracije zemljišta, biljne proizvodnje i opšteg smera, sa najmanje pet godina radnog iskustva u oblasti zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta, ili
2) sa naučnim nazivom doktora nauka, na osnovu završenih doktorskih studija iz oblasti biotehničke nauke u poljoprivredi - uže oblasti: fizika zemljišta, hemija zemljišta, melioracija zemljišta, pedologija ili agrohemija, sa najmanje pet godina radnog iskustva u stručnoj oblasti zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".