PRAVILNIKO OZNAČAVANJU ŽELEZNIČKIH VOZILA I VOZOVA("Sl. glasnik RS", br. 130/2020) |
Ovim pravilnikom propisuje se označavanje železničkih vozila i označavanje vozova.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) voz po ad-hoc zahtevu za dodelu kapaciteta železničke infrastrukture (u daljem tekstu: ad-hoc zahtev) je voz uveden u saobraćaj po posebnom zahtevu za dodelu kapaciteta železničke infrastrukture koji se podnosi u toku važenja utvrđenog reda vožnje;
2) vozilo za posebne namene je motorno pružno vozilo, lokotraktor, motorno vozilo za ispitivanje, održavanje ili kontrolu železničkih pruga ili drugo vučno ili vučeno vozilo;
3) vučeno vozilo je železničko vozilo bez sopstvenog pogona namenjeno za prevoz lica (putnička kola), za prevoz robe (teretna kola) ili za posebne namene (prevoz opreme za otklanjanje posledica nesreća i nezgoda, održavanje infrastrukture i sl.);
4) vučno vozilo je železničko vozilo sa sopstvenim pogonom;
5) železničko vozilo je vozilo sa ili bez sopstvenog pogona koje se kreće na sopstvenim točkovima po železničkim kolosecima i koje se sastoji od jednog ili više strukturnih i funkcionalnih podsistema ili delova tih podsistema;
6) osnovni voz je svaki voz čiji je red vožnje unapred utvrđen i objavljen u redu vožnje;
7) redovni voz je voz koji saobraća svakog dana ili u određene dane, bilo da saobraća za sve vreme ili samo u toku izvesnog perioda važenja reda vožnje;
8) relacija saobraćaja je prevozni put voza od njegove početne do krajnje stanice;
9) UIC objava je standard Međunarodne železničke unije;
10) fakultativni voz je voz koji ima utvrđen red vožnje, a u saobraćaj se uvodi prema posebnoj najavi (potrebi);
11) COTIF je Konvencija o međunarodnim železničkim prevozima.
II OZNAČAVANJE ŽELEZNIČKIH VOZILA
1. Opšte odredbe o označavanju železničkih vozila
Način označavanja
Železnička vozila se označavaju:
1) brojevima;
2) slovima;
3) drugim oznakama i natpisima.
Brojčane i slovne oznake
Brojčanu oznaku čini jedinstveni broj koji se sastoji se od 12 cifara.
Brojčanu oznaku dopunjuju slovne oznake:
1) oznaka za interoperabilnost;
2) oznaka države gde je vozilo registrovano;
3) oznaka imaoca vozila;
4) oznaka za tehničke karakteristike vozila.
Velika slova i cifre koje čine oznake visoki su najmanje 80 mm i odgovaraju standardima JŽS A0.011 i A0.012 (Odluka o železničkim standardima opšteg značaja i za putnička kola, "Službeni glasnik ZJŽ", broj 14/90).
Oznaka iz stava 1. ovog člana postavlja se najviše dva metra iznad gornje ivice šine.
Jedinstveni broj vozila se menja ukoliko isti zbog modifikacije vozila ne odražava više prvobitnu sposobnost za interoperabilnost ili tehničke karakteristike vozila.
Struktura jedinstvenog broja vozila
Struktura jedinstvenog broja vozila, u zavisnosti od vrste vozila, data je u Tabeli 1.
Tabela 1
Vrsta vozila |
Sposobnost za interoperabilnost i tip vozila |
Država u kojoj je vozilo registrovano |
Tehničke karakteristike |
Redni broj u seriji |
Kontrolni broj |
Teretna kola |
00 do 09 (član 11.) |
01 do 99 (član 8.) |
0000 do 9999 (član 12.) |
000 do 999 |
0 do 9 (član 6.) |
Putnička kola |
50 do 59 (član 17.) |
|
0000 do 9999 (član 18.) |
001 do 999 |
|
Vučna vozila i jedinice u sastavu motorne garniture |
90 do 99 (član 22.) |
0000001 do 8999999 (član 23.) |
|||
Vozila za posebne namene |
9000 do 9999 (član 24.) |
000 do 999 |
Izračunavanje kontrolnog broja
Kontrolni broj (12. cifra jedinstvenog broja vozila) izračunava se na sledeći način:
1) brojevi u parnim položajima u odnosu na osnovni broj, brojeći zdesna, uzimaju se u sopstvenoj vrednosti;
2) brojevi u neparnim položajima u odnosu na osnovni broj, brojeći zdesna, množe se sa dva;
3) utvrđuje se zbir cifara na parnim položajima i svih cifara koje čine proizvode dobijene na neparnim položajima;
4) na zbir iz tačke 3. ovog stava člana dodaje se dopuna koja je potrebna da bi se taj zbir doveo do pune desetice - ta dopuna predstavlja kontrolni broj;
5) u slučaju da je zbir iz tačke 3. ovog stava puna desetica, onda je kontrolni broj 0.
Primer izračunavanja kontrolnog broja dat je u Prilogu 1 - Primer za izračunavanje kontrolnog broja, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Slovne oznake za interoperabilnost
Slovne oznake za interoperabilnost su:
1) "TEN" - označava vozilo koje je potpuno usklađeno sa svim relevantnim Jedinstvenim tehničkim propisima (u daljem tekstu: JTP) odnosno Tehničkim specifikacijama interoperabilnosti (u daljem tekstu: TSI) i odobreno u skladu sa članom 6. stav 3. Dodatka G (u daljem tekstu: ATMF) Konvencije o međunarodnim prevozima železnicama (COTIF);
2) "PPV/PPW" - označava vozilo usaglašeno sa Propisima o upotrebi kola u međunarodnom saobraćaju (u daljem tekstu: PPV/PPW) ili Propisima o upotrebi teretnih kola u državama članicama Organizacije za saradnju između železnica (u daljem tekstu: OSŽD);
3) Raster odobrenja - označava vozila koja ne mogu da nose oznaku "TEN" u slučajevima da JTP/TSI sadrže otvorena pitanja u vezi sa usklađenošću vozila i infrastrukture ili je vozilo predmet odstupanja ili specifičnog slučaja ili nije potpuno usklađeno sa JTP/TSI; takva vozila odobravaju se u skladu sa članom 6. stav 4. ATMF i nose oznake država u kojima su odobrena za saobraćaj, koje se upisuju na sledeći način:
gde D označava državu u kojoj je vozilo prvi put odobreno (u datom primeru Savezna Republika Nemačka), a F označava državu u kojoj je vozilo dodatno odobreno (u datom primeru Republika Francuska).
Slovne i brojčane oznake država
Slovne i brojčane oznake država date su u Tabeli 2.
Tabela 2
Država |
Slovna oznaka |
Brojčana oznaka |
Republika Albanija |
AL |
41 |
Narodna Demokratska Republika Alžir |
DZ |
92 |
Republika Jermenija |
AM |
58 |
Republika Austrija |
A |
81 |
Republika Azerbejdžan |
AZ |
57 |
Republika Belorusija |
BY |
21 |
Kraljevina Belgija |
B |
88 |
Bosna i Hercegovina |
BIH |
50 i 44 |
Republika Bugarska |
BG |
52 |
Narodna Republika Kina |
RC |
33 |
Republika Hrvatska |
HR |
78 |
Češka Republika |
CZ |
54 |
Kraljevina Danska |
DK |
86 |
Arapska Republika Egipat |
ET |
90 |
Republika Estonija |
EST |
26 |
Republika Finska |
FIN |
10 |
Republika Francuska |
F |
87 |
Gruzija |
GE |
28 |
Savezna Republika Nemačka |
D |
80 |
Republika Grčka |
GR |
73 |
Mađarska |
H |
55 |
Islamska Republika Iran |
IR |
96 |
Republika Irak |
IRQ |
99 |
Republika Irska |
IRL |
60 |
Država Izrael |
IL |
95 |
Republika Italija |
I |
83 |
Republika Kazahstan |
KZ |
27 |
Republika Kuba |
CU |
40 |
Kirgiška republika |
KS |
59 |
Republika Letonija |
LV |
25 |
Republika Liban |
RL |
98 |
Kneževina Lihtenštajn |
FL |
- |
Republika Litvanija |
LT |
24 |
Veliko Vojvodstvo Luksemburg |
L |
82 |
Republika Severna Makedonija |
MK |
65 |
Republika Malta |
M |
- |
Republika Moldavija |
MD |
23 |
Kneževina Monako |
MC |
- |
Mongolija |
MGL |
31 |
Crna Gora |
MNE |
62 |
Kraljevina Maroko |
MA |
93 |
Kraljevina Holandija |
NL |
84 |
Kraljevina Norveška |
N |
76 |
Republika Poljska |
PL |
51 |
Republika Portugal |
P |
94 |
Rumunija |
RO |
53 |
Ruska Federacija |
RUS |
20 |
Republika Srbija |
SRB |
72 |
Slovačka Republika |
SK |
56 |
Republika Slovenija |
SLO |
79 |
Republika Koreja |
ROK |
61 |
Kraljevina Španija |
E |
71 |
Kraljevina Švedska |
S |
74 |
Švajcarska Konfederacija |
CH |
85 |
Sirijska Arapska Republika |
SYR |
97 |
Republika Tadžikistan |
TJ |
66 |
Republika Tunis |
TN |
91 |
Republika Turska |
TR |
75 |
Turkmenistan |
TM |
67 |
Republika Ukrajina |
UA |
22 |
Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Severne Irske |
GB |
70 |
Republika Uzbekistan |
UZ |
29 |
Oznaka imaoca vozila
Oznaka imaoca vozila je slovna oznaka koja se sastoji od dva do pet slova i ispisuje se sa obe strane vozila pored ili ispod jedinstvenog broja vozila.
Oznaka iz stava 1. ovog člana označava imaoca vozila registrovanog u nacionalnom registru železničkih vozila i dodeljuje se u skladu sa odredbama COTIF.
2. Posebne odredbe za označavanje teretnih kola
Ispisivanje brojčanih i slovnih oznaka na teretnim kolima
Brojčane i slovne oznake ispisuju se na obe bočne stranice teretnih kola na sledeći način:
23 |
TEN |
31 |
TEN |
33 |
TEN |
80 |
D-RFC |
80 |
D-DB |
84 |
NL-ACTS |
7369 |
553-4 |
0691 |
235-2 |
4796 |
100-8 |
Zes |
|
Tanoos |
|
Slpss |
|
gde su:
1) TEN oznaka za interoperabilnost;
2) D i NL slovne oznake država gde su kola registrovana;
3) RFC, DB i ACTS oznake imaoca vozila.
Slovna oznaka države gde su kola registrovana podvlači se.
Na teretnim kolima na čijim bočnim stranicama nema dovoljno mesta za ispisivanje brojčanih i slovnih oznaka na način propisan u stavu 1. ovog člana, posebno u slučaju plato kola, brojčane i slovne oznake ispisuju se na posebnim tablama na sledeći način:
0187 |
3320 |
644-7 |
||
TEN |
F-SNCF |
Ks |
Nacionalne slovne oznake za podseriju upisuju se iza međunarodne slovne oznake i odvajaju se od nje crticom:
0187 |
3320 |
644-7 |
||
TEN |
F-SNCF |
Ks-xy |
Brojčane oznake interoperabilnosti teretnih kola
Brojčane oznake interoperabilnosti teretnih kola (prva i druga cifra jedinstvenog broja vozila) date su u Prilogu 2 - Brojčane oznake interoperabilnosti teretnih kola (1. i 2. cifra), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Brojčane oznake tehničkih karakteristika teretnih kola
Tehničke karakteristike teretnih kola predstavljene su ciframa pet do osam jedinstvenog broja vozila.
Peta cifra označava seriju teretnih kola.
Brojčane oznake serija teretnih kola date su u Tabeli 3.
Tabela 3
Brojčana oznaka serije |
Slovna oznaka serije |
0 |
T |
1 |
G |
2 |
H |
3 |
K, O, R |
4 |
L, S |
5 |
E |
6 |
F |
7 |
Z |
8 |
I |
9 |
U |
Cifre šest do osam označavaju podseriju teretnih kola.
Direkcija za železnice objavljuje brojčane oznake podserija teretnih kola na svojoj Internet stranici.
Slovne oznake serija teretnih kola izuzev zglobnih i višedelnih teretnih kola
Slovne oznake serija teretnih kola izuzev zglobnih i višedelnih teretnih kola date su u Tabeli 4.
Tabela 4
E |
otvorena kola sa visokim stranicama |
F |
otvorena kola sa visokim stranicama |
G |
zatvorena kola |
H |
zatvorena kola |
I |
kola sa kontrolom temperature |
K |
dvoosovinska plato kola |
L |
dvoosovinska plato kola |
O |
mešovita plato kola i otvorena kola sa visokim stranicama |
R |
plato kola sa obrtnim postoljima |
S |
plato kola sa obrtnim postoljima |
T |
kola sa krovom koji se otvara |
U |
specijalna kola |
Z |
kola cisterne |
Slovne oznake serija zglobnih i višedelnih teretnih kola
Slovne oznake serija zglobnih i višedelnih teretnih kola date su u Tabeli 5.
Tabela 5
F |
otvorena kola sa visokim stranicama (dve jedinice) |
H |
zatvorena kola (dve jedinice) |
I |
kola sa kontrolom temperature (dve jedinice) |
S |
plato kola sa obrtnim postoljima (dve jedinice) |
T |
kola sa krovom koji se otvara (dve jedinice) |
U |
specijalna kola (dve jedinice) |
Z |
kola cisterne (dve jedinice) |
Slovne oznake podserija teretnih kola
Slovne oznake podserija teretnih kola mogu biti:
1) sa međunarodnim značenjem;
2) sa nacionalnim značenjem.
Slovne oznake podserija teretnih kola sa međunarodnim značenjem, zajedničke za sve serije teretnih kola, date su u Tabeli 6.
Tabela 6
Q |
vod električnog grejanja, važi za sve vrste struje |
vod i uređaj električnog grejanja, važi za sve vrste struje |
|
S |
sposobna za režim saobraćaja "S" - brzina 100 km/h |
Ss |
sposobna za režim saobraćaja "SS" - brzina 120 km/h |
Ostale slovne oznake podserija sa međunarodnim značenjem, karakteristične za određene serije teretnih kola, date su u Prilogu 3 - Slovne oznake podserija teretnih kola, izuzev zglobnih i višedelnih teretnih kola, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Slovne oznake podserija date u tabeli 7 imaju navedeno značenje samo u Republici Srbiji.
Tabela 7
t |
kola za prevoz teških predmeta (kod S kola) |
t |
službena kola za teretne vozove (kod U kola) |
u |
kola za prevoz kreča (kod T kola) |
v |
kola samo sa vodom za vazdušno kočenje (kod svih kola) |
w |
Rezervisano |
x |
kola duža od 10 m sa stranicama koje se mogu skidati (kod E kola) |
y |
Rezervisano |
z |
kola sa parkirnom kočnicom (kod svih kola) |
ž |
kola za posebne železničke svrhe |
3. Posebne odredbe za označavanje putničkih kola
Ispisivanje brojčanih i slovnih oznaka na putničkim kolima
Brojčane i slovne oznake ispisuju se na obe bočne stranice putničkih kola na sledeći način:
Slovna oznaka države u kojoj su kola registrovana i slovna oznaka tehničkih karakteristika kola ispisuje se direktno ispred, iza ili ispod jedinstvenog broja vozila.
U slučaju putničkih kola sa kabinom mašinovođe, jedinstveni broj vozila ispisuje se i unutar kabine.
Brojčane oznake za sposobnost upotrebe putničkih kola u međunarodnom saobraćaju
Brojčane oznake za sposobnost upotrebe putničkih kola u međunarodnom saobraćaju (prva i druga cifra jedinstvenog broja vozila) date su u Prilogu 4 - Brojčane oznake za sposobnost upotrebe putničkih kola u međunarodnom saobraćaju (1. i 2. cifra), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Brojčane oznake eksploatacionih i tehničkih karakteristika putničkih kola
Brojčane oznake eksploatacionih karakteristika putničkih kola (peta i šesta cifra jedinstvenog broja vozila) date su u Prilogu 5 - Brojčane oznake eksploatacionih karakteristika putničkih kola (5. i 6. cifra), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Brojčane oznake tehničkih karakteristika putničkih kola (sedma i osma cifra jedinstvenog broja vozila) date su u Prilogu 6 - Brojčane oznake tehničkih karakteristika putničkih kola (7. i 8. cifra), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Slovne oznake serija putničkih kola
Slovne oznake serija putničkih kola sa međunarodnim značenjem date su u Tabeli 8.
Tabela 8
A |
Kola sa sedištima prvog razreda |
B |
Kola sa sedištima drugog razreda |
AB |
Kola sa sedištima prvog i drugog razreda |
WL |
Kola za spavanje serijske slovne oznake A, B ili AB, zavisno od vrste ponuđenog smeštaja. Serijske slovne oznake za vagone za spavanje sa "specijalnim" odeljcima dopunjavaju se slovnom oznakom podserije "S" |
WR |
Kola za ručavanje |
R |
Kola sa odeljkom za restoran, bife ili bar (slovna oznaka za seriju koristi se dodatno, npr. AR) |
D |
Prtljažna kola |
DD |
Otvorena, dvospratna kola za prevoz automobila |
Post |
Poštanska kola |
AS |
Kola sa barom i prostorom za ples |
WSP |
Pulman kola |
Le |
Otvorena dvoosovna dvospratna kola za prevoz automobila |
Leq |
Otvorena dvoosovna dvospratna kola za prevoz automobila opremljena vodom električnog grejanja |
Laeq |
Otvorena troosovna dvospratna kola za prevoz automobila opremljena vodom električnog grejanja |
Moguće je kombinovanje slovnih oznaka datih u Tabeli 7, s obzirom na konstrukciju vozila (npr.: ABD - kola sa sedištima 1. i 2. razreda i odeljkom za prtljag, D Post - prtljažna kola sa odeljkom za poštu i sl.)
Broj odeljaka prikazuje se u obliku indeksa (npr.: B 10 - putnička kola drugog razreda sa deset odeljaka).
Slovne oznake podserija putničkih kola
Slovne oznake podserija putničkih kola sa međunarodnim značenjem date su u Tabeli 9.
Tabela 9
b |
Kola opremljena za prevoz putnika sa invaliditetom |
c |
Kola sa ležajima |
d |
Kola opremljena za prevoz bicikala |
ee |
Kola koja se snabdevaju energijom isključivo preko voznog električnog voda (bez generatora ili alternatora) |
f |
Vozilo s upravljačnicom (upravljačka prikolica) |
p |
Kola sa sedištima i središnjim prolazom |
m |
Vozilo duže od 24,5 m |
s |
Središnji prolaz kod prtljažnih kola i putničkih kola sa prtljažnim odeljkom |
4. Posebne odredbe za označavanje vučnih vozila, jedinica u sastavu motornih garnitura i vozila za posebne namene
Ispisivanje brojčanih oznaka
Jedinstveni broj vozila ispisuje se sa obe bočne stranice vučnih vozila, jedinica u sastavu motorne garniture i vozila za posebne namene na sledeći način:
91 72 1 441 062-8
Jedinstveni broj vozila ispisuje se i unutar svake kabine vučnog železničkog vozila.
Postojeće šestocifrene brojčane oznake mogu se zadržati na vozilima iz stava 1. ovog člana.
Brojčane oznake tipa
Tip vučnih vozila, jedinica u sastavu motornih garnitura i vozila za posebne namene određen je prvom i drugom cifrom jedinstvenog broja vozila.
Prva cifra jedinstvenog broja vozila je uvek 9.
Druga cifra jedinstvenog broja vozila označava tip vozila prema Tabeli 10.
Tabela 10
2. cifra |
Tip vozila |
0 |
Razno |
1 |
Električna lokomotiva |
2 |
Dizel lokomotiva |
3 |
Električna višedelna garnitura za velike brzine |
4 |
Električna višedelna garnitura osim za velike brzine |
5 |
Dizel višedelna garnitura (motorna kola ili prikolica) |
6 |
Specijalna prikolica |
7 |
Električna manevarska lokomotiva |
8 |
Dizel manevarska lokomotiva |
9 |
Vozilo za posebne namene |
Brojčane oznake serija vučnih vozila i jedinica u sastavu motornih vozova
Peta cifra jedinstvenog broja vozila je identična sa drugom cifrom jedinstvenog broja vozila.
Cifre šest do osam jedinstvenog broja vozila označavaju seriju vozila.
Šesta cifra kod vozila sa sopstvenim pogonom označava vrstu pogona, a kod prikolica njihovu pripadnost motornom vozu odnosno motornim kolima prema vrsti pogona.
Šesta cifra može biti:
1) kod parnih lokomotiva 0, 1 ili 2;
2) kod električnih lokomotiva 4 ili 5;
3) kod dizel lokomotiva 6, 7 ili 8;
4) kod lokomotiva sa ostalim vrstama pogona 9.
Zavisno od ostalih karakteristika lokomotive, šesta cifra može biti:
1) 0 - označava parne cilindarske lokomotive koje na dan 1. januara 1933. godine nisu bile starije od 25 godina, a njihovo ukupno brojno stanje bilo je veće od pet i kod postojećih lokomotiva se ne ispisuje;
2) 1 - označava parne cilindarske lokomotive koje su na dan 1. januara 1933. godine bile starije od 25 godina, odnosno novije lokomotive ukoliko je njihovo brojno stanje bilo manje od pet;
3) 2 - označava lokomotive sa drugim vrstama parnog pogona;
4) 4 - označava električne lokomotive, motorne vozove i motorna kola za monofaznu struju 25 kV, 50 Hz;
5) 5 - označava električne lokomotive, motorne vozove i motorna kola za druge vrste struje;
6) 6 - označava dizel-električne lokomotive, motorne vozove i motorna kola;
7) 7 - označava dizel-hidraulične lokomotive, motorne vozove i motorna kola;
8) 8 - označava dizel-mehaničke lokomotive, motorne vozove i motorna kola;
9) 9 - označava lokomotive, motorne vozove i motorna kola sa ostalim vrstama pogona.
Sedma i osma cifra jedinstvenog broja vozila odnose se na karakteristike vozila.
Kod parnih lokomotiva sedma i osma cifra imaju sledeće značenje:
1) kod normalnog koloseka:
(1) 01-14 lokomotive sa zasebnim tenderom za vozove sa prevozom putnika;
(2) 15-19 lokomotive tenderke za vozove sa prevozom putnika;
(3) 20-49 lokomotive sa zasebnim tenderom za teretne vozove;
(4) 50-59 lokomotive tenderke za teretne vozove i vozove sa prevozom putnika;
(5) 60-69 lokomotive manevarke;
2) kod koloseka 760 mm:
(1) 70-94 adhezione lokomotive;
(2) 95-97 zupčaste lokomotive.
Kod električnih i dizel lokomotiva 7. i 8. cifra imaju sledeće značenje:
1) sedma cifra označava ukupan broj pogonskih ili vezanih osovina;
2) osma cifra se odnosi na konstruktivni tip lokomotive; osma cifra, osim 0, obuhvata konstruktivne tipove lokomotiva sa jednakim tehničkim karakteristikama; ukoliko pri istoj cifri na osmom mestu postoje za grupu lokomotiva konstruktivne razlike manjeg značaja, one se mogu označiti ciframa rednog broja u seriji;
3) lokomotive za uzane koloseke imaju 0 kao osmu cifru; konstruktivne razlike mogu se izraziti rednim brojem u seriji.
Kod motornih vozila i prikolica, sedma i osma cifra imaju sledeće značenje:
1) sedma cifra je 1;
2) osma cifra, ako je 0, 1, 2 ili 3 označava razne vrste motornih vozila, a ako je 4, 5, 6, 7, 8 ili 9 označava razne vrste prikolica.
Konstruktivne razlike označavaju se rednim brojem u seriji.
Pri označavanju, razlikuju se prikolice:
1) u sastavu motornih vozova, kad su im čeone strane posebno prilagođene za stalnu vezu u motornom vozu;
2) uz motorna kola, kad na čeonim stranama imaju uređaje za normalno uvršćivanje u motorne vozove;
3) sa upravljačnicom, kad su opremljene uređajem pomoću kojeg se mogu posluživati motorna kola na daljinu i pomoću kojeg se na daljinu može upravljati motornim vozom.
Sistem označavanja motornih kola i prikolica dat je u Tabeli 11.
Tabela 11
Vrsta vozila |
Serijska oznaka i redni broj |
Motorna kola u sastavu motornog voza |
*) x10 - 000 x 11 - 000 |
Motorna kola |
x 12 - 000 x 13 - 000 |
Prikolica sa upravljačnicom |
x 14 - 000 x 15 - 000 |
Prikolica u sastavu motornih vozova |
x 16 - 000 x 17 - 000 |
Prikolica uz motorna kola |
x 18 - 000 x 19 - 000 |
*) Na mestu x u cifarskoj oznaci serije je broj koji označava vrstu pogona. |
Brojčane oznake tehničkih karakteristika vozila za posebne namene
Peta cifra jedinstvenog broja vozila je uvek 9.
Šesta cifra jedinstvenog broja vozila označava najveću dozvoljenu brzinu vozila i ima značenje kako je dato u Tabeli 12.
Tabela 12
Klasifikacija |
Dozvoljena brzina sa sopstvenim pogonom (6. cifra) |
||||
≥ 100 km/h |
< 100 km/h |
0 km/h |
|||
Može se uvrstiti u voz |
V ≥ 100 km/h |
Sa sopstvenim pogonom |
1 |
2 |
|
Bez sopstvenog pogona |
|
|
3 |
||
V < 100 km/h |
Sa sopstvenim pogonom |
|
4 |
|
|
Bez sopstvenog pogona |
|
|
5 |
||
Ne može se uvrstiti u voz |
Sa sopstvenim pogonom |
|
6 |
|
|
Bez sopstvenog pogona |
|
|
7 |
||
Železničko/drumsko vozilo sa sopstvenim pogonom koje se može uvrstiti u voz b |
|
8 |
|
||
Železničko/ drumsko vozilo sa sopstvenim pogonom koje se ne može uvrstiti u voz b |
|
9 |
|
||
Železničko/drumsko vozilo bez sopstvenog pogona b |
|
|
0 |
||
a Pod ograničenjem se misli na poseban položaj u vozu (npr. na kraju), obavezna zaštitna kola itd. |
Sedma i osma cifra jedinstvenog broja vozila označavaju tip i podtip vozila za posebne namene.
Značenje sedme i osme cifre jedinstvenog broja vozila dato je u Prilogu 7, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ostale oznake i natpisi propisani su:
1) za teretna kola u SRPS EN 15877-1;
2) za ostala vozila u EN 15877-2.
1. Opšte odredbe o označavanju vozova
Način označavanja
Vozovi na prugama Republike Srbije označavaju se arapskim brojevima koji se sastoje od najviše pet cifara.
Jednim brojem može biti označen samo jedan voz.
Na celoj relaciji (prevoznom putu) voz se označava samo jednim brojem.
Broj voza formira se tako da se na osnovu njega može utvrditi da li je voz iz međunarodnog ili unutrašnjeg saobraćaja, vrsta voza, da li saobraća cele godine ili samo u sezoni, da li je osnovni ili podeljeni, relacija na kojoj saobraća, smer vožnje voza i dr.
Voz od kojeg se u odvojnoj stanici odvaja deo voza koji saobraća na odvojnoj pruzi ima na celoj relaciji isti broj, a odvojni voz se označava posebnim brojem, počev od odvojne stanice.
Voz kome se u priključnoj stanici dodaje deo voza ima na celoj relaciji isti broj, a priključni voz se označava posebnim brojem od početne do priključne stanice.
Parovi vozova za prevoz putnika označavaju se sa dva susedna odgovarajuća broja, tako da je parni broj manji.
Kod međunarodnih vozova za prevoz putnika cifra desetice označava relaciju saobraćaja i utvrđena je objavom UIC 419-1.
Kod vozova za prevoz putnika u unutrašnjem saobraćaju relaciju saobraćaja označava:
1) cifra na mestu desetice, kod vozova sa trocifrenim brojem;
2) cifra na mestu stotine, kod vozova sa četvorocifrenim brojem.
Kod teretnih, službenih i pomoćnih vozova u unutrašnjem saobraćaju relacija je određena cifrom stotina.
Cifra koja određuje relaciju saobraćaja vozova iz unutrašnjeg saobraćaja odgovara broju grafikona reda vožnje na kome je prikazana trasa odnosnog voza.
Neparnim brojevima označavaju se vozovi koji saobraćaju na prugama iz smera zapada i severa u smeru istoka i juga, a u suprotnom smeru vozovi se označavaju parnim brojevima.
2. Označavanje vozova za prevoz putnika
Označavanje vozova za prevoz putnika iz međunarodnog saobraćaja
Vozovi za prevoz putnika iz međunarodnog saobraćaja označavaju se brojevima od 000 do 13499, i to:
1) od 000 do 199 - dnevni EuroCity (EC) vozovi;
2) od 200 do 299 - noćni EuroNight (EN) i ekspresni vozovi;
3) od 300 do 499 - ekspresni i brzi vozovi;
4) od 500 do 999 - InterCity (IC) vozovi;
5) od 1000 do 1299 - sezonski ekspresni i brzi vozovi;
6) od 1300 do 1499 - autovozovi;
7) od 13000 do 13299 - agencijski vozovi;
8) od 13300 do 13499 - priključci agencijskih vozova.
Vozovi po ad-hoc zahtevu za prevoz putnika iz međunarodnog saobraćaja označavaju se tako da se ispred broja osnovnog voza dodaju dopunski brojevi i to:
1) broj 10 - za voz koji saobraća ispred osnovnog voza sa istim elementima reda vožnje kao kod osnovnog voza;
2) broj 11 - za koji saobraća iza osnovnog voza sa istim elementima reda vožnje kao kod osnovnog voza;
3) broj 12 - za voz koji saobraća po različitim elementima reda vožnje od osnovnog voza, koji se utvrđuju kod uvođenja voza u saobraćaj ili se njegov red vožnje posebno utvrđuje kod uvođenja voza u saobraćaj.
Označavanje vozova za prevoz putnika iz unutrašnjeg saobraćaja
Vozovi za prevoz putnika iz unutrašnjeg saobraćaja označavaju se brojevima od 500 do 9999 i to:
1) od 500 do 599 - InterCity (IC) vozovi;
2) od 600 do 999 - Inter Regio (IR) vozovi;
3) od 700 do 799 - Regio Express (REx) vozovi;
4) od 2000 do 6999 - Regio vozovi;
5) od 7000 do 9999 - gradsko-prigradski vozovi.
Podeljeni vozovi za prevoz putnika iz unutrašnjeg saobraćaja označavaju se tako da se ispred broja osnovnog voza dodaju dopunski brojevi, i to:
1) kod vozova koji se označavaju sa tri cifre:
(1) broj 10 - za podeljeni voz čiji je saobraćaj unapred planiran i koji saobraća ispred osnovnog voza sa istim elementima reda vožnje kao kod osnovnog voza;
(2) broj 11 - za podeljeni voz čiji je red vožnje unapred planiran i koji saobraća iza osnovnog voza sa istim elementima reda vožnje kao kod osnovnog voza;
(3) broj 12 - za podeljeni voz čiji saobraćaj nije unapred planiran i koji saobraća po različitim elementima reda vožnje od osnovnog voza, koji se utvrđuju kod uvođenja voza u saobraćaj;
(4) broj 14 - za podeljeni voz čiji saobraćaj je unapred planiran i koji saobraća pomoćnim prevoznim putem;
(5) brojevi 15-18 - za podeljeni voz čiji saobraćaj nije unapred planiran i koji saobraća po različitim elementima reda vožnje od osnovnog voza ili pomoćnim prevoznim putem, što se utvrđuje prilikom uvođenja voza u saobraćaj;
2) kod vozova koji se označavaju sa četiri cifre - dodavanjem broja 3 ispred broja osnovnog voza.
Označavanje sezonskih vozova
Sezonski vozovi za prevoz putnika iz unutrašnjeg saobraćaja označavaju se:
1) dodavanjem broja 1 ispred trocifrenog broja voza;
2) dodavanjem broja 2 ispred četvorocifrenog broja voza.
3. Označavanje teretnih vozova
Označavanje teretnih vozova iz međunarodnog saobraćaja
Teretni vozovi iz međunarodnog saobraćaja označavaju se brojevima od 40000 do 49999, i to:
1) od 40000 do 43999 - vozovi kombinovanog saobraćaja;
2) od 44000 do 45999 - vozovi sa pojedinačnim kolima;
3) od 46000 do 46999 - vozovi sa pojedinačnim kolima i zatvoreni vozovi sa jedinstvenim tovarom (blok vozovi);
4) od 47000 do 49999 - zatvoreni vozovi sa jedinstvenim tovarom (blok vozovi).
Za označavanje međunarodnih teretnih vozova koristi se i objava Međunarodne železničke unije UIC 419-2.
Označavanje teretnih vozova iz unutrašnjeg saobraćaja
Teretni vozovi iz unutrašnjeg saobraćaja označavaju se brojevima od 50000 do 99999, i to:
1) od 50000 do 50999 - ekspresni i brzi teretni vozovi;
2) od 51000 do 52999 - direktni teretni vozovi;
3) od 53000 do 54999 - deonički teretni vozovi;
4) od 55000 do 55999 - brzi manipulativni vozovi;
5) od 56000 do 56999 - sabirni i sabirno-manipulativni vozovi;
6) od 57000 do 57999 - kružni i industrijski teretni vozovi;
7) od 58000 do 59999 - teretni vozovi po ad-hoc zahtevu.
Vanredni teretni vozovi iz unutrašnjeg saobraćaja, čije je uvođenje u saobraćaj uslovljeno operativnim potrebama, o čemu odlučuje upravljač infrastrukture, označavaju se tako što se broj 5 (prva cifra broja osnovnog voza) zamenjuje brojem 6.
Označavanje službenih i pomoćnih vozova
Službeni vozovi i pomoćni vozovi iz unutrašnjeg saobraćaja označavaju se brojevima od 70000 do 79999, i to:
1) od 70000 do 72999 - lokomotivski vozovi;
2) od 73000 do 76999 - vozovi za potrebe upravljača infrastrukture (radni vozovi, pomoćni vozovi, izvidničke lokomotive, snežna grtala i dr.);
3) od 77000 do 77999 - probni vozovi;
4) od 78000 do 78999 - prazni vozovi;
5) od 79000 do 79999 - službeni vozovi po ad-hoc zahtevu.
Vanredni službeni i pomoćni vozovi iz unutrašnjeg saobraćaja, čije je uvođenje u saobraćaj uslovljeno operativnim potrebama, o čemu odlučuje upravljač infrastrukture, označavaju se tako što se broj 7 (prva cifra broja osnovnog voza) zamenjuje brojem 8.
Brojevi od 90000 do 99999 su rezervni kontigent i upotrebljavaju se u slučaju potrebe.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe Pravilnik o označavanju železničkih vozila ("Službeni glasnik RS", broj 74/14) i Uputstvo za označavanje vozova na prugama JŽ ("Službeni glasnik ZJŽ", br. 12/94, 2/95 i 6/03).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Priloge 1-7, koji su sastavni deo ovog pravilnika, objavljene u "Sl. glasniku RS", br. 130/2020, možete pogledati OVDE