ODLUKAO UTVRĐIVANJU CENTRALNE ZONE NOVOG BEOGRADA ZA PROSTORNO KULTURNO-ISTORIJSKU CELINU (BLOKOVI 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 I 30)("Sl. glasnik RS", br. 6/2021) |
1. Centralna zona Novog Beograda utvrđuje se za prostorno kulturno-istorijsku celinu.
2. Centralna zona Novog Beograda (u daljem tekstu: prostorno kulturno-istorijska celina) nalazi se na teritoriji grada Beograda, u Novom Beogradu i obuhvata devet blokova: 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 i 30.
Prostorno kulturno-istorijska celina se sastoji iz dva dela: Celina A (blokovi 21, 22 i 23) i Celina B (blokovi 28, 29 i 30).
Granica Celine A (blokovi 21, 22 i 23) polazi sa severa od tačke ukrštanja Ulica Antifašističke borbe i Bulevara Mihajla Pupina ivicom bloka 21, prateći regulaciju Bulevara Mihajla Pupina, zatim skreće na jugozapad ivicom bloka 21, prateći regulaciju Ulice Milentija Popovića, preseca Bulevar Zorana Đinđića, nastavlja ivicom bloka 22, i dalje prateći regulaciju Ulice Milentija Popovića, preseca Bulevar Arsenija Čarnojevića, nastavlja ivicom bloka 23, prateći regulaciju Ulice Milentija Popovića, skreće u pravcu severozapada prateći ivicu bloka 23 i regulaciju Bulevara Milutina Milankovića, skreće na severoistok ivicom blokova 23, 22 i 21 prateći regulaciju Ulice Antifašističke borbe do ukrštanja sa Bulevarom Mihajla Pupina. Celina A obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama KO Novi Beograd: U okviru blokova su sledeće katastarske parcele broj 2265/1, 2265/2, 2265/3, 2265/4, 2265/5, 2265/6, 2265/7, 2265/8, 2265/9, 2265/10, 2265/11, 2265/13, 2265/14, 2265/15, 2265/17, 2265/20, 2265/22, 2266, 2267, 2268/1, 2268/2, 2268/3, 2268/4, 2269, 2270, 2271, 2272, 2273, 2274, 2275, 2276, 2277, 2278, 2279, 2280, 2281, 2282, 2283, 2284/1, 2284/2, 2284/3, 2284/4, 2284/5, 2284/6, 2284/7, 2284/8, 2284/9, 2284/10, 2284/11, 2284/12, 2284/14, 2284/15, 2284/16, 2284/17, 2284/18, 2284/19, 2284/20, 2285, 2286/1, 2286/2, 2287, 2290/1, 2290/2, 2293/1, 2293/2, 2296/1, 2296/2, 2297, 2298, 2301, 2302, 2303, 2304, 2305, 2306, 2307, 2308; 2833/1, 2833/2, 2834, 2835, 2837, 2838, 2840, 2841, 2842, 2843, 2844/1, 2844/2, 2845/1, 2845/2, 2846, 2847, 2850, 2851/1, 2852, 2853, 2854/1, 2854/2, 2862, 2863, 2869 i 6812; u okviru ulica je katastarska parcela broj 6654/2 i delovi katastarskih parcela broj: 6654/1, 6657/1, sve KO Novi Beograd. Navedene katastarske parcele su u državnoj svojini, a objekti na njima su u mešovitoj svojini.
Granica Celine B (blokovi 28, 29 i 30) polazi sa severa od tačke ukrštanja Ulica Španskih boraca i Bulevara Mihajla Pupina ivicom bloka 30, prateći regulaciju Bulevara Mihajla Pupina do ukrštanja sa Bulevarom umetnosti, skreće u Bulevar umetnosti ivicom bloka 30, prateći regulaciju Bulevara umetnosti, preseca Bulevar Zorana Đinđića, nastavlja krećući se ivicom bloka 29, preseca Bulevar Arsenija Čarnojevića, nastavlja ivicom bloka 28, do ukrštanja sa Bulevarom Milutina Milankovića, nastavlja ivicom bloka 28 prateći uličnu regulaciju Bulevara Milutina Milankovića do ukrštanja sa Ulicom Španskih boraca, skreće na severoistok ivicom blokova 28, 29 i 30 prateći regulaciju Ulice Španskih boraca do Bulevara Mihajla Pupina. Celina B obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama KO Novi Beograd: U okviru blokova su sledeće katastarske parcele broj: 1051/1, 1051/2, 1051/3, 1051/4, 1051/5, 1051/6, 1051/7, 1051/8, 1051/9, 1051/10, 1051/11, 1051/12, 1052, 1053, 1054, 1055, 1056/1, 1056/2, 1056/3, 1057, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1066, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074, 1075, 1076, 1077, 1078, 1079, 1080, 1081, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1093, 1094, 1095, 1096, 1097, 1098, 1100, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1108, 1109, 1113, 1115, 1117, 1118, 1119/1, 1119/2, 1119/3, 1120/1, 1120/2, 1120/3, 1121/1, 1121/3, 1121/4, 1121/5, 1121/6, 1121/7, 1121/8, 1121/9, 1121/10, 1121/12, 1121/13, 1121/14, 1121/15, 1121/16, 1121/17, 1121/19, 1121/20, 1121/21, 1122, 1128,1134, 1145, 1147, 1150, 1151/1, 1153, 1157/1, 1157/2, 1157/3, 1158, 1160, 1171, 2244/1, 2244/2, 2244/3, 2244/4, 2245/1, 2245/2, 2245/3, 2245/4, 2246/1, 2246/2, 2246/3, 2247, 2248, 2249, 2250/1, 2250/2, 2250/3, 2250/4, 2250/5, 2250/6, 2250/7, 2251, 2252/1, 2252/2, 2252/3, 2253/1, 2253/2, 2253/3, 2254, 2255, 2256, 2257, 2258, 2259/1, 2259/2, 2262/1, 2262/2, 2262/3, 2262/5, 2263; u okviru ulica su delovi katastarskih parcela broj: 6654/1, 6657/1, sve KO Novi Beograd. Navedene katastarske parcele su u državnoj svojini, a objekti na njima su u mešovitoj svojini.
Granica zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine polazi sa severa i kreće se ivicom bloka 26 prateći i regulaciju Bulevara Mihajla Pupina do ukrštanja sa Ulicom Antifašističke borbe, skreće u Ulicu Antifašističke borbe krećući se zapadnom granicom celine A - ivicom blokova 21, 22 i 23 do ukrštanja sa Bulevarom Milutina Milankovića, skreće u pravcu severozapada i nastavlja regulacijom Bulevara Milutina Milankovića do ukrštanja sa Ulicom Španskih boraca, skreće u Ulicu Španskih boraca krećući se istočnom granicom celine B - ivicom blokova 28, 29 i 30 do početne tačke u Bulevaru Mihajla Pupina. Zaštićena okolina prostorne kulturno-istorijske celine obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama KO Novi Beograd: U okviru blokova su sledeće katastarske parcele broj: 1150/1, 1150/3, 1150/4, 1150/5, 1050/6, 2264/1, 2264/2, 2264/3, 2264/4, 2264/5, 2264/6, 2264/7, 2264/8, 2264/9, 2264/12, 2264/13, 2264/14, 2264/16, 2264/19, 2264/20, 2264/21, 2264/22, 2870/1, 2870/2, 2870/3, 2870/4, 2870/5, 2870/6, 2870/7, 2870/8, 2870/9, 2870/10, 2870/11, 2870/12, 2870/13, 2870/14, 2870/15, 2870/16, 2870/17, 2870/18, 2870/19, 2870/20, 2870/21, 2870/22, 2870/23, 2870/24, 2870/25, 2870/26, 2870/27, 2870/28, 2870/29, 2870/30, 2870/31, 2870/32, 2870/33, 2870/34, 2870/35, 2870/36, 2870/37, 2870/38, 2870/39, 2870/40, 2870/41, 2870/42, 2870/43, 2870/44, 2870/45, 2870/46, 2870/47, 6707, 6779; u okviru ulica su katastarske parcele broj: 2870/49, 6654/3, 6654/4, 6654/5, 6664/1, 6664/2, 6665, 6679/1, 6679/2, 6680/1, 6680/2, 6681/1, 6681/2, 6686 i delovi katastarskih parcela broj: 6654/1, 6657/1, sve KO Novi Beograd. Navedene katastarske parcele su u državnoj svojini, a objekti na njima su u mešovitoj svojini.
U slučaju neslaganja navedenog spiska katastarskih parcela i grafičkog priloga na kome je prikazana granica prostorno kulturno-istorijske celine i zaštićene okoline prostorno kulturno kulturno-istorijske celine, merodavan je Grafički prilog br. 1 Granica prostorno kulturno-istorijske celine Centralna zona Novog Beograda sa zaštićenom okolinom, koji predstavlja sastavni deo ove odluke.
Period po završetku Drugog svetskog rata u Beogradu obeležen je velikim graditeljskim podvigom, izgradnjom Novog Beograda, novoplaniranog administrativno-upravnog centra FNRJ (Federativne Narodne Republike Jugoslavije). Bio je to primaran cilj vrhovnog rukovodstva jugoslovenske države i prioritetan zadatak arhitektima i inženjerima, ali i ondašnjem posleratnom društvu. Prostorno kulturno-istorijska celina reprezentuje prvu planiranu urbanu strukturu na levoj obali Save, projektovanu i velikim delom realizovanu u drugoj polovini 20. veka kao grad "sunca, prostora i zelenila", a u smislu ideologije CIAMA i Le Korbizjeove Atinske povelje iz 1943. godine. S idejne tačke gledišta najveći državni projekat tog vremena koji je nastao kao rezultat dugotrajnog sistemskog planiranja iza koje je država stajala institucionalno, proceduralno i ekonomski. Istovremeno period od konkursa do realizacije praćen je društveno-političkom promenama, na unutrašnjem planu stvaranjem jednopartijskog sistema, prelaskom na samoupravno društveno uređenje (Ustavom iz 1963) i ozvaničenjem društvenog vlasništva, a na međunarodnom planu - nastajanjem Pokreta nesvrstanih 1961. godine u kojem je Jugoslavija imala ključnu ulogu zauzimanjem neutralnog stava prema politikama Istočnog i Zapadnog bloka. To je za posledicu imalo veću slobodu u kreiranju nove prestonice SFRJ (Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije) ali i traženju novog stvaralačkog puta oličenog najpre u novobeogradskoj arhitekturi baziranoj na različitim stilovima moderne, sovjetskom socrealizmu u začetku ali i internacionalnom i brutalističkom stilu, koji je rezultirao formiranjem sopstvenog identiteta jugoslovenske posleratne arhitekture. Hronološki posmatrano, počeci datiraju iz perioda pre Drugog svetskog rata. U Generalnom planu Beograda iz 1923. godine opštinski arhitekta Đorđe Kovaljevski dao je viziju širenja Beograda ka Zemunu, ali period između dva svetska rata nije bio plodonosan u praksi koliko u analizama, planskim dokumentima i konkursima. Tokom treće decenije 20. veka napravljeni su početni koraci na planu uređenja močvarnog tla između istorijski nezavisno formiranih gradova Zemuna i Beograda. Tim povodom, Beogradska opština sklopila je ugovor sa "Danskom grupom", kompanijama iz Kopenhagena koje su brodom dovezle mašine za izvlačenje peska sa dna Save i Dunava kojim je nasut prostor između nekadašnjeg mosta Kralja Aleksandra sve do prostora današnjeg Parka prijateljstva. U periodu pred rat izgrađeni su Aerodrom "Beograd" (1927-1931) jedan od najvećih vazdušnih pristaništa u Evropi, izgrađen prema projektu Milutina Milankovića, Sajmište (1937) prema planu arhitekata Rajka Tatića, Milivoja Tričkovića i Đorđa Lukića, i industrijske zone u Donjem Polju Zemuna (danas takođe novobeogradski blokovi). Drugi svetski rat je prekinuo radove na nasipanju i svaku dalju izgradnju na toj teritoriji.
Posle oslobođenja zemlje novi Generalni urbanistički plan Beograda iz 1950. godine akcenat ponovo stavlja na širenje Beograda preko Save. U središtu novoplaniranog grada bio je Centralni prospekt (zona) koji se protezao od Železničke stanice Novi Beograd do Zgrade Predsedništva (SIV) i obale Save, po kojem čitav prostor danas nosi naziv Centralna zona Novog Beograda. Taj prospekt je trebalo da obuhvati tri trga: svečani (blok 26), centralni (blok 25) i stanični (blok 24), koji bi bili flankirani reprezentativnim objektima od državnog značaja, kao što su ministarstva, sudovi, pozorišta, bioskopi, dvorane kulture itd. Međutim, posleratna stambena kriza, nestabilna ekonomska situacija, i spoljnopolitičke okolnosti u prvi plan istakli su potrebu za brzom gradnjom i racionalnim graditeljskim rešenjima. Svemu ovome doprineli su i novonastali odnosi Jugoslavije i SSSR-a odnosno neutralna pozicija Jugoslavije u Hladnom ratu dovela je do raskola između Sovjetskog saveza i Jugoslavije, a zatim i do napuštanja ideje o izgradnji upravno-administrativnog centra prestonice, baziranim na idejama sovjetskog socrealizma. Prednost je data formiranju grada velikih bulevara, stambenih objekata i solitera, mikro i makro vizura, sa pratećim sadržajima u kojima se odvijao društveni život lokalnog stanovništva. Nastupio je desetogodišnji period obeležen brojnim konkursima i radom kako pojedinaca tako i projektantskih timova što se najbolje sagledava kroz izgradnju prvih "eksperimentalnih" stambenih Blokova 1 i 2 (1958) prema projektu arhitekte Branka Petričića. Na polju konstrukcije i materijala, prvi put je primenjen sistem prefabrikacije, IMS sistem Branka Žeželja, koji je pružao mnogo veće mogućnosti, nego tradicionalni tip gradnje i livenja betona na licu mesta, odnosno izgradnju mega-struktura uz korišćenje betonske panel konstrukcije što je vremenom dovelo do ekspanzije autorske arhitekture i urbanizma kao i građevinarstva u tehnološkom i inovacionom pogledu. Svi segmenti novobeogradske arhitekture, od projektovanja do realizacije, ukazuju na složenost procesa izgradnje zasnovanim na međunarodnim standardima posleratne moderne, ali i na ekonomskim faktorima posleratnog perioda. U praksi, ovaj period je označen suprotnostima u rasponu od ambicioznih konkursa najviših državnih objekata poput zgrade Predsedništva/Saveznog izvršnog veća (SIV), zgrade Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije (CK SKJ/KPJ), Hotela Jugoslavije, zgrade Sava centra i Hotela Interkontinental, prvih stambenih blokova u Beogradu do izgradnje nižeg standarda. Bez obzira na društveno-političke događaje i ekonomske uslove, ideja o izgradnji Novog Beograda se razvijala u smeru koji u najvećoj meri vidimo danas.
Arhitektonsko-urbanistički koncept prostorno kulturno-istorijske celine baziran je na doslednosti realizacije prema originalnim konkursnim rešenjima i kroz profesionalno nadmetanje. Posle konkursa održanog u periodu od 1958. do 1959. godine, za rešenje prvog stambenog bloka (Blok 21) započeta je najobimnija faza izgradnje. Pored Detaljnog urbanističkog plana za blok 21, konkurs je obuhvatao i idejne predloge za razradu Centralnog prospekta/zone od Železničke stanice do SIV-a. Taj plan je predstavljao konačan ishod dugog razmatranja u kojem su postavljene glavne konture Centralne zone Novog Beograda koje postoje i danas. Konačna urbanistička definicija ove zone data je u Planu centralne zone Novog Beograda 1960. godine, koji je izradila radna grupa Urbanističkog zavoda Beograda (arhitekti Leonid Lenarčić, Milutin Glavički, Milisav Mitić, Dušan Milenković i Uroš Martinović). Na osnovu ovog rešenja, Milutin Glavički i Uroš Martinović izradili su 1962. godine Regulacioni plan Novog Beograda koji je služio kao osnov za izradu detaljnih planova i urbanističkih uslova svih budućih blokova i pojedinačnih objekata. Arhitektonsko-urbanističkim rešenjima Centralne zone radio je tim arhitekata: Milutin Glavički, Uroš Martinović, Leonid Lenarčić, Milisav Mitić, Dušan Milenković, Aleksandar Stjepanović, Božidar Janković, Branislav Karadžić, Ilija Arnautović i brojni drugi, i obuhvata devet simetrično raspoređenih blokova, od kojih su blokovi 21, 22, 23, 28, 29 i 30 građeni u periodu od 1961. do 1979. godine, a blokovi 24, 25 i 26 u središnjem pojasu građeni su osamdesetih i tokom devedesetih godina 20. veka, dok Blok 26 još uvek nije u potpunosti završen. Teritorija Centralne zone ima približno kvadratnu osnovu okvirnih dimenzija 1.600 x 1.600 m. Tri središnja bloka 24, 25 i 26, više kvadratnih osnova dimenzija 400 x 400 m, kao centralni i šetališni prospekt presečen je podužnim saobraćajnicama. Simetrično, sa obe strane središnjeg poteza, nižu se po tri bloka (Celina A) i (Celina B) pravougaonih osnova dimenzija 600 x 400 m. Blok 21 kao prvi blok i autorsko delo predstavlja modul Centralne zone koji se u stručnim krugovima pominje kao evropski pandan savremenicima, Čandigaru i Braziliji. Blokovi 22 i 23 afirmišu arhitektonske vrednosti posebno majstorsko umeće komponovanja, kako fasada, tako i volumena na nivou bloka i u odnosu na okruženje. Iako je reč o tipiziranoj izgradnji prefabrikatima, objekti koji su realizovani u ovim blokovima nisu ponavljani na drugim lokacijama. Pojedinačni objekti i njihov međuodnos mogu biti izolovani iz svog okruženja i konteksta ali je i dalje prepoznatljiva autorska arhitektura, a zahvaljujući primeni specifičnih otvorenih sistema prefabrikacije imaju karakteristike prototipa. Opštim utiskom dominiraju geometrijski i repetativni oblici, lineranost, kubične betonske kompozicije objekata u prostoru, dugačke stambene zgrade okružene saobraćajnicama i parking zonama. U uglovima bloka su reperni objekti-kule, uz obodne granice bloka podužni objekti - štangle, u središtu meandri, "češalj" strukture, grupacije i atrijumske i poluatrijumske strukture koje predstavljaju karakteristične tipologije Centralne zone Novog Beograda. Kada je reč o stanovima primenjena je krajnje utilitarna filozofija projektovanja koja je zahvaljujući velikoj produkciji koju je Beograd tada imao, doprinela i stvaranju Katedre za stanovanje na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu.
Kroz proces izgradnje ovih blokova stasala je jedna generacija autora čiji su rezultati i danas relevantni i doživljavaju ponovno otkriće, kako kod domaće tako i inostrane javnosti. Protagonisti ovih procesa su aktivno učestvovali u profesionalnom obrazovanju kadrova i izgradnji institucija koje i danas postoje. Prostorne odlike stanova i filozofija funkcije koja stoji iza njih, kasnije su isticane kao glavna karakteristika tzv. "beogradske škole stanovanja", odnosno "beogradskog stana" - koji je u suštini tekovina stambene politike i investicija JNA, Grada Beograda, republičkih i saveznih organa SFRJ u Beogradu. Centralna zona Novog Beograda predstavljala je jednu od ključnih za procese u planiranju, projektovanju i izvođenju stambenih celina i objekata u Jugoslaviji posle Drugog svetskog rata i istovremeno predstavlja jedan od najupečatljivijih i najoriginalnijih rezultata konkursne politike tog perioda. Novobeogradska posleratna moderna je originalno poricala istoričnost i sebe videla kao tačku prekretnicu, mesto razilaženja u istoriji jugoslovenske arhitekture čiji je stepen razvoja bio određen političkim, ekonomskim i društvenim faktorima pa je tako postala simbol države socijalnog staranja i zaostavština SFRJ koja je devedesetih godina prestala da postoji zajedno sa socijalizmom kao zvaničnim oblikom državnog uređenja ali i arhitekturom socijalnog stanovanja koja je mnogo više bila društvena potreba realizovana kroz politiku rešavanja stambene krize u skoro svim zemljama Evrope nakon Drugog svetskog rata. Bio je to prevashodno racionalan pristup u izgradnji zasnovan na funkcionalnosti koji je u svojoj konačnici ostao nerealizovan do kraja.
Prostorno-kulturno istorijska celina je danas shvaćena kao "utopijski" projekat sa ogromnim potencijalom zahvaljujući velikom prostranstvu i izuzetnim infrastrukturnim kapacitetima. Plan Centralne zone implementiran je delimično, po obodu teritorije obuhvaćene planom, kroz izgradnju stambenih blokova, dok je središnji deo, namenjen centralnim i javnim funkcijama, ostao nerealizovan. Tokom devete decenije 20. veka usledio je niz kritika Plana centralne zone Novog Beograda, i raspisivanje međunarodnog Konkursa za unapređenje urbane strukture Novog Beograda. Izgradnjom auto-puta kroz Beograd, a potom i realizacijom stambenog bloka 24 (prema projektu arhitekata Bogdana i Vlade Slavice, 1984-89), sportske hale u bloku 25 (prema projektu arhitekte Vlade Slavice, započete 1991. godine), umesto planiranih centralnih sadržaja i staničnog gradskog trga na potezu između zgrade SIV-a i Železničke stanice, i u praksi je poništen Plan centralne zone Novog Beograda. S današnje tačke gledišta, nakon višedecenijske vremenske distance, fizička i funkcionalna "nedovršenost" Centralne zone Novog Beograda, predstavlja njegov najveći potencijal za stvaranje progresivnog grada. Prostorno-kulturno istorijska celina, izgrađena prema standardima CIAM-a, danas je antologijski i originalni primer posleratne jugoslovenske arhitekture. S aspekta razvoja, ne samo domaće već i evropske arhitekture, predstavlja "živo" obeležje graditeljske politike SFRJ, ondašnjeg društva i njegovih ideala.
Pojedinačni objekti svakog bloka unutar celina A i B valorizovani su kao: objekti od posebne vrednosti, izgrađeni prema prvim detaljnim urbanističkim planovima; objekti od vrednosti (odnosi se na graditeljske interpolacije, objekte koji su građeni tokom devete decenije i kasnije kada je napušten koncept Centralne zone, a koji su skladno uklopljeni u originalnu šemu bloka i učestvuju u formiranju ambijenta); objekti bez vrednosti, koji su bez interesa za službu zaštite.
3. Utvrđuju se sledeće mere zaštite prostorno kulturno-istorijske celine kojoj pripadaju blokovi 21, 22, 23, 28, 29 i 30:
1) U prostorno kulturno-istorijskoj celini primenjuju se mere zaštite čuvanja, održavanja i korišćenja objekata i prostora u skladu sa metodama savremene konzervatorske prakse, koje propisuje nadležna ustanova zaštite;
2) Primena konzervatorskih metoda (restauracija, revitalizacija, rekonstrukcija, sanacija, konzervacija i prezentacija) sa ciljem zaštite, očuvanja i održavanja vrednovane fizičke strukture, pre svega građevinskog fonda, i njene autentičnosti;
3) Primena integrativne zaštite sa ciljem očuvanja i unapređenja, arhitektonskih, arhitektonsko-urbanističkih, ambijentalnih, prirodnih i estetskih vrednosti prostora;
4) Očuvanje formirane, planskim konceptom definisane urbane matrice, blokova, ulica, prostorne dispozicije objekata, prostorne organizacije i uređenja javnih površina, kao dela savremenog urbanog gradskog prostora arhitektonsko-urbanističkih vrednosti, koje predstavljaju suštinu prostorno kulturno-istorijske celine;
5) Očuvanje tipologije slobodnostojećih objekata u otvorenom bloku, u duhu savremene arhitekture i u saglasju sa modernističkim karakterom urbane strukture i arhitekture Novog Beograda;
6) U okviru prostorne kulturno-istorijske celine nije dozvoljena izgradnja novih objekata zauzimanjem postojećih neizgrađenih površina, niti zauzimanjem zelenih površina. Eventualna nova izgradnja moguća je samo u slučaju zamene postojećih objekata bez vrednosti;
7) Očuvanje saobraćajne infrastrukture, reprezentativnosti i širine ulica - bulevara, trasa pešačkih i kolskih prilaznih komunikacija u okviru prostorne kulturno-istorijske celine;
8) Dozvoljeni su radovi na unapređenju estetskih i funkcionalnih vrednosti otvorenih prostora - revitalizaciji parternog uređenja prostora u skladu sa namenom i funkcijom lokacije. Dozvoljene intervencije u okviru parternog uređenja su ozelenjavanje, popločavanje i opremanje elementima urbanog mobilijara, koji mogu biti samo u funkciji unapređenja uslova života i rada, odnosno očuvanja ambijentalnih vrednosti zaštićene prostorno kulturno-istorijske celine;
9) Zaštita i očuvanje zelenih površina u okviru prostorno kulturno-istorijske celine, uređenih parkovskih površina, redovno održavanje parkovske strukture, šetnih staza, mobilijara, sadnog materijala i dr. Moguće intervencije u prostoru mogu biti samo u funkciji unapređenja uslova života i rada, odnosno podizanja standarda korišćenja izgrađenih kapaciteta, očuvanje, dopuna i obnova postojećih drvoreda i vrednog zelenila na javnim površinama;
10) Očuvanje pejzažnih vrednosti prostorno kulturno-istorijske celine, njeno sagledavanje kao dela gradskog pejzaža i slike grada. Očuvanje značajnih vizura ka vrednim objektima i ambijentu prostorno kulturno-istorijske celine;
11) Dozvoljene su intervencije kojima se omogućava pristup lica sa posebnim potrebama svim objektima, u skladu sa valorizacijom objekta;
12) Nisu dozvoljene parcijalne intervencije na objektima;
13) Zabrana ograđivanja (osim zelenila u funkciji ograde) - otvoreni, neizgrađeni prostori moraju ostati u režimu javnog korišćenja. Jedini mogući vid ograđivanja predstavlja ozelenjavanje - živa ograda, zasadi niskog i visokog zelenila po obodu i u središtu bloka, gde se funkcionalno definišu tokovi, vizure i razgraničavaju mikroambijenti;
14) Zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost i bezbednost objekata u okviru prostorno kulturno-istorijske celine;
15) U zavisnosti od valorizacije objekta moguće je postavljanje sredstava za oglašavanje (reklamna platna, meš platna, bilborda i sl.), informativnih oznaka, spomen tabli, dekorativnog osvetljenja i klima uređaja, koji ni na koji način ne smeju ugroziti arhitektonske vrednosti objekata i njihovo sagledavanje u celini. Isključuje se mogućnost postavljanja reklamnih sredstava kojima se zaklanja veći deo fasade objekata.
Za objekte koji imaju posebnu vrednost - objekti na katastarskim parcelama: 1052, 1053, 1054, 1055, 1057, 1063, 1064, 1065, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074,1075, 1076, 1077, 1078, 1080, 1081, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1108; 1121/11, 1134, 1145, 1147, 1150, 1157/2, 1158, 1160, 2245/1, 2246/2, 2248, 2250/1, 2250/3, 2251, 2256, 2258, 2262/1, 2263, 2265/2, 2265/6, 2265/4, 2265/11, 2268/3, 2269, 2270, 2271, 2272, 2273, 2274, 2276, 2277, 2278, 2279, 2280, 2281, 2282, 2283; 2285, 2286/2, 2287, 2290/2, 2293/2, 2296/2, 2297, 2302, 2303, 2304, 2306, 2307, 2308, 2834, 2835, 2837, 2838, 2843, 2844/2, 2846, 2847, 2850, 2851/1, 2852, 2854, 2862, 2869, sve KO Novi Beograd, utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje objekata od posebne vrednosti, stilskih i tipoloških karakteristika, postojećeg gabarita, horizontalne i vertikalne regulacije, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala (ne računaju se naknadne intervencije izvedene bez uslova i saglasnosti nadležne ustanove zaštite nepokretnih kulturnih dobara);
2) Zadržavanje građevinske linije povučenih završnih etaža na objektima, ukoliko postoje, bez mogućnosti parcijalnih intervencija (u smislu dogradnje, zastakljivanja ili bilo kakve promene gabarita i volumena) kojom bi se narušile vrednosti objekta;
3) Očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa objekta: pasarele, prilazi, prolazi, kolonade. Nije dozvoljeno zatvaranje, zastakljivanje i pregrađivanje delova objekta koji su u režimu javnog korišćenja (ulazi, prilazi, prolazi, kolonade i dr.);
4) Zadržavanje postojeće namene objekata (dominantno stanovanje, poslovanje i komercijalni sadržaji).
Za objekte od vrednosti - objekti na katastarskim parcelama: 1120/1, 1120/2, 1120/3, 1051/5, 1051/12; 1121/6, 1121/7, 1121/10, 1121/13, 1121/17, 1121/20, 1121/21, 2252/1, 2252/2, 2252/3, 2253/1, 2253/2, 2253/3, 2259/2, 2833/2, 2265/15, 2284/10, 2284/16, 2284/17, 2284/18, 2284/19, 2298 sve KO Novi Beograd, utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Očuvanje objekata od vrednosti, njihovih stilskih i tipoloških karakteristika;
2) Zadržavanje građevinske linije povučenih završnih etaža na objektima, ukoliko postoje, bez mogućnosti parcijalnih intervencija na njima, (u smislu dogradnje, zastakljivanja ili bilo kakve promene gabarita i volumena) kojom bi se narušile vrednosti objekta;
3) Očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa objekta: pasarele, prilaza, prolaza, kolonade. Nije dozvoljeno zatvaranje, zastakljivanje, pregrađivanje delova objekta koji su u režimu javnog korišćenja (ulazi, prilazi, prolazi, kolonade i dr.);
4) Moguće su manje intervencije (adaptacija, rekonstrukcija, dogradnja, prenamena) kojima se ne bi ugrozile i narušile suštinske vrednosti samog objekta kao i njegovog neposrednog okruženja;
5) Moguća je promena namene, uz uslov da nova namena bude primerena kontekstu, postojećem arhitektonsko-konstruktivnom i funkcionalnom sklopu objekta.
Za objekte bez vrednosti - objekti na katastarskim parcelama: 1051/6; 2244/2, 2840, 2841, 2845/1, 2845/2, 2284/1, 2284/2, 2284/3, 2284/4, 2284/5, 2284/6, 2284/7, 2284/9, 2284/11, 2284/14, 2284/15, sve KO Novi Beograd, utvrđuju se sledeće mere zaštite:
1) Objekti bez vrednosti mogu se remodelovati, zadržati, dograditi ili rekonstruisati odnosno, na njima je moguće primeniti sve konzervatorske metode kako bi se unapredile vrednosti objekata i prostora ili ih je moguće ukloniti i zameniti novim. Eventualnu novu izgradnju prilagoditi postojećoj lokaciji, već stvorenim vrednostima i širem kontekstu, tako da vrednovani objekti sa pripadajućim ambijentom ostanu sagledivi u svim svojim vrednostima. Buduće intervencije ne smeju da naruše uslove korišćenja postojećih objekata, odnosno postojeće urbane strukture u neposrednoj blizini. Rastojanje između unutrašnjih građevinskih linija između objekata u bloku treba da omogući njihovo adekvatno funkcionisanje i sagledavanje u kontekstu celine.
4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline prostorno kulturno-istorijske celine, kojoj pripadaju blokovi 24, 25, 26:
U zaštićenoj okolini prostorno kulturno-istorijske celine Centralna zona Novog Beograda kojoj pripadaju blokovi 24, 25 i 26 (obuhvata prostor i objekte na katastarskim parcelama broj 1150/1, 1150/3, 1150/4, 1150/5, 1050/6, 2264/1, 2264/2, 2264/3, 2264/4, 2264/5, 2264/6, 2264/7, 2264/8, 2264/9, 2264/12, 2264/13, 2264/14, 2264/16, 2264/19, 2264/20, 2264/21, 2264/22, 2870/1, 2870/2, 2870/3, 2870/4, 2870/5, 2870/6, 2870/7, 2870/8, 2870/9, 2870/10, 2870/11, 2870/12, 2870/13, 2870/14, 2870/15, 2870/16, 2870/17, 2870/18, 2870/19, 2870/20, 2870/21, 2870/22, 2870/23, 2870/24, 2870/25, 2870/26, 2870/27, 2870/28, 2870/29, 2870/30, 2870/31, 2870/32, 2870/33, 2870/34, 2870/35, 2870/36, 2870/37, 2870/38, 2870/39, 2870/40, 2870/41, 2870/42, 2870/43, 2870/44, 2870/45, 2870/46, 2870/47, 6707, 6779, sve KO Novi Beograd), primenjuju se sledeće mere zaštite:
1) Za objekte u okviru blokova 24 i 25 se predviđa zadržavanje uz mogućnost manjih intervencija koje ne bi uticale na promenu forme;
2) Za blok 26 u okviru koga je započeta nova izgradnja, moguća je realizacija nove fizičke strukture, kao i celokupno konceptualno uređenje javnog prostora. Tipologiju, morfologiju i organizaciju slobodnog prostora i nove izgradnje u bloku definisati tako da ne narušava originalnu šemu blokova i objekata u neposrednoj blizini, odnosno nova struktura ne sme ugroziti vrednovane objekte koji se nalaze u okviru granice kulturnog dobra. Vrednovani objekti u okviru prostorno kulturno-istorijske celine sa pripadajućim ambijentom moraju da ostanu sagledivi u svim svojim vrednostima, a vizure ka njima kroz novu izgradnju treba potencirati;
3) Nove objekte potrebno je uskladiti sa vrednovanim arhitektonskim i urbanim nasleđem i karakterom ambijenta. Položaj objekta na parceli je slobodnostojeći, orijentisan prema ulici, odnosno prema otvorenom javnom prostoru;
4) Buduće intervencije ne smeju da naruše vrednosti, sagledavanje i funkcionisanje postojećih objekata, odnosno postojeće urbane strukture u neposrednoj blizini. Rastojanje između unutrašnjih građevinskih linija između objekata u bloku treba da omogući dobru osunčanost, sagledivost i prostiranje vizura ka prostorno kulturno-istorijskoj celini, kao i iz nje ka užem i širem okruženju;
5) Visinska regulacija novih objekata mora da bude usklađena sa visinom vrednovanih objekata u neposrednom okruženju, na način da čine jedinstvenu celinu kroz jasnu distinkciju staro-novo;
6) Novi objekti u pogledu oblikovanja, konstrukcije i funkcije treba da budu ostvarenja koja nose pečat svog vremena, s tim da sa objektima spomeničkih vrednosti u okruženju čine skladnu celinu.
5. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".