PRAVILNIK O UTVRĐIVANJU PLANA RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA U RADIO-FREKVENCIJSKOM OPSEGU 694-790 MHZ ("Sl. glasnik RS", br. 52/2021)

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuje se Plan raspodele radio-frekvencija za mobilne/fiksne komunikacione mreže (Mobile/Fixed Communications Networks - MFCN) za pružanje javne elektronske komunikacione usluge u radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz za teritoriju Republike Srbije.

Plan raspodele iz stava 1. ovog člana je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2

Uslovi za raspodelu radio-frekvencija i drugi tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija u delovima radio-frekvencijskog opsega 694-790 MHz, koji se koriste za mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN), utvrđeni su u Planu raspodele iz člana 1. ovog pravilnika.

Član 3

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

PLAN RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA U RADIO-FREKVENCIJSKOM OPSEGU 694-790 MHZ

Uvod

Plan raspodele radio-frekvencija za rad u radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz (u daljem tekstu: Plan raspodele) utvrđuje se na osnovu Uredbe o utvrđivanju Plana namene radio-frekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 89/20) i drugih relevantnih nacionalnih akata i odgovarajućih međunarodnih sporazuma i preporuka, a imajući u vidu potrebe i zahteve korisnika.

Osnov za donošenje i uslovi za izradu Plana raspodele sadržani su u sledećim dokumentima:

1) Nacionalna regulativa

(1) Zakon o elektronskim komunikacijama ("Službeni glasnik RS", br. 44/10, 60/13 - US, 62/14 i 95/18 - dr. zakon, u daljem tekstu: Zakon);

(2) Uredba o utvrđivanju Plana namene radio-frekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 89/20, u daljem tekstu: Plan namene).

2) Međunarodna regulativa

(1) ECC/DEC/(15)01: Harmonised technical conditions for Mobile/Fixed Communications Networks (MFCN) in the band 694-790 MHz including a paired frequency arrangement (Frequency Division Duplex 2x30 MHz) and an optional unpaired frequency arrangement (Supplemental Downlink);

(2) SRPS EN 301 908 IMT ćelijske mreže (standard iz više delova);

(3) Resolution ITU-R 56 Naming for International Mobile Telecommunications;

(4) ECC/REC/(15)01: Cross-border Coordination for Mobile/Fixed Communications Networks (MFCN) in the frequency bands: 694-790 MHz, 1452-1492 MHz, 3400-3600 MHz and 3600-3800 MHz.

1. Uslovi za izradu Plana raspodele

Pri izradi Plana raspodele primenjeni su sledeći uslovi:

1) omogućavanje operatorima javnih elektronskih komunikacionih mreža optimalno, tehničko i ekonomično planiranje na bazi tehnološke neutralnosti, kao i izgradnja i funkcionisanje javnih mobilnih/fiksnih komunikacionih mreža na teritoriji Republike Srbije;

2) korišćenje osnovnih regulatornih postavki za izradu i realizaciju Plana raspodele, koje su usaglašene sa dokumentima koji se primenjuju u državama članicama Evropske konferencije poštanskih i telekomunikacionih uprava (European Conference of Postal and Telecommunications Administrations - CEPT, u daljem tekstu: CEPT);

3) osnovni tehnički parametri za izradu i realizaciju Plana raspodele, koji su usaglašeni sa dokumentima koji se primenjuju u državama članicama CEPT-a;

4) usaglašeno korišćenje radio-frekvencijskih blokova/frekvencija od strane operatora na nacionalnom i međunarodnom nivou;

5) korišćenje radio-frekvencija iz radio-frekvencijskog opsega 694-790 MHz u cilju izbegavanja pojave međusobnih štetnih smetnji.

Na osnovu uslova za izradu Plana raspodele u radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz propisuju se opšti, tehnički i regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija u ovom radio-frekvencijskom opsegu.

2. Opšti uslovi za raspodelu radio-frekvencija iz namenjenih radio-frekvencijskih opsega

Plan raspodele propisuje uslove za raspodelu radio-frekvencija iz radio-frekvencijskog opsega 694-790 MHz za mobilne/fiksne komunikacione mreže (Mobile/Fixed Communications Networks - MFCN, u daljem tekstu: MFCN) za pružanje javne elektronske komunikacione usluge.

MFCN uključuju terestrički IMT (International Mobile Telecommunications), gde IMT obuhvata IMT-2000, IMT-Advanced i IMT-2020 (Rezolucija ITU-R 56 - Naming for International Mobile Telecommunications).

U radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz koristi se dupleksni način rada sa frekvencijskom raspodelom (Frequency Division Duplex - FDD, u daljem tekstu: FDD) sa FDD dupleksnim razmakom od 55 MHz, koji obuhvata 2 x 30 MHz (upareno). FDD silazna veza (Downlink, u daljem tekstu: Downlink) počinje od 758 MHz, a FDD uzlazna veza (Uplink, u daljem tekstu: Uplink) od 703 MHz. Za dodatni MFCN Downlink (Supplemental Downlink - SDL, u daljem tekstu: SDL) na osnovu Plana namene planirano je korišćenje radio-frekvencijskog opsega 738-753 MHz.

Osnovni radio-frekvencijski blok je širine 5 MHz. Uvedeni su zaštitni radio-frekvencijski opsezi 694-703 MHz i 788-791 MHz. Radio-frekvencijski opseg 733-758 MHz nalazi se između FDD Uplink i FDD Downlink radio-frekvencijskih opsega. Radio-frekvencijski opseg 733-738 MHz nalazi se između FDD Uplink i SDL radio-frekvencijskih opsega. Radio-frekvencijski opseg 753-758 MHz nalazi se između SDL i FDD Downlink radio-frekvencijskih opsega.

Radio-frekvencijski blokovi formiraju se spajanjem više osnovnih radio-frekvencijskih blokova (n x 5MHz). Radio-frekvencijski blokovi se dodeljuju kontinualno, bez posebno određenog spoljašnjeg zaštitnog radio-frekvencijskog razmaka između radio-frekvencijskih blokova dodeljenih različitim operatorima.

Raspored osnovnih radio-frekvencijskih blokova prikazan je u Tabeli 1.

Tabela 1. Raspored osnovnih radio-frekvencijskih blokova u radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz

694-703	703-708	708-713	713-718	718-723	723-728	728-733	733- 738	738-743	743-748	748-753	753- 758	758-763	763-768	768-773	773-778	778-783	783-788	788-791
Zaštitni radio-frekvencijski opseg	Uplink- predajni za terminalnu stanicu						Razmak	SDL			Razmak	Downlink - predajni za baznu stanicu						Zaštitni radio-frekvencijski opseg
9 MHz	30 MHz (6 blokova od 5 MHz)						5 MHz	15 MHz (0 do 3 bloka od 5 MHz)			5 MHz	30 MHz (6 blokova od 5 MHz)						3 MHz

Delovi zaštitnih radio-frekvencijskih opsega i razmaka: 698-703/753-758 MHz i 733-736/788-791 MHz, utvrđeni su Planom namene za širokopojasne sisteme za javnu zaštitu i pomoć u katastrofama (BroadBand -Public Protection and Disaster Relief - BB-PPDR, u daljem tekstu: BB-PPDR) i ne koriste se za MFCN.

3. Tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija

U cilju izbegavanja štetnih smetnji između korisnika radio-frekvencijskog spektra, tehnički uslovi za bazne i terminalne radio stanice u radio-frekvencijskom opsegu 694-790 MHz utvrđeni su na osnovu spektralne maske na ivici radio-frekvencijskog bloka - BEM (block edge mask - BEM, u daljem tekstu: BEM). BEM se sastoji od komponenti unutar i izvan dodeljenog radio-frekvencijskog bloka, koje određuju dozvoljene nivoe radio-emisije.

3.1. Bazna stanica

Elementi BEM-a za bazne radio-stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži, definisani u Tabeli 2, koriste se na sledeći način:

1) ograničenje snage bazne stanice unutar radio-frekvencijskog bloka koristi se za radio-frekvencijski blok dodeljen operatoru;

2) ograničenja snage bazne stanice primenjuju se i na prelazne regione, osim ako se radio-frekvencijski spektar koristi za MFCN, javnu zaštitu i pomoć u katastrofama (Public Protection and Disaster Relief - PPDR, u daljem tekstu: PPDR) ili M2M (Machine to Machine). Ukoliko se prelazni regioni poklapaju sa zaštitnim radio-frekvencijskim opsezima ili susednim radio-frekvencijskim opsezima, koriste se ograničenja snage bazne stanice za prelazni region;

3) ograničenja snage bazne stanice za osnovni region primenjuju se za preostali radio-frekvencijski spektar dodeljen za MFCN Uplink i Downlink (uključujući SDL radio-frekvencijski spektar, ako se koristi), za digitalnu terestričku televiziju (Digital Terrestrial Television - DTT, u daljem tekstu: DTT) radio-frekvencijski spektar ispod 694 MHz, za radio-frekvencijski spektar koji se koristi za MFCN iznad 790 MHz ili za PPDR ili M2M Uplink ili Downlink;

4) ograničenja snage bazne stanice propisana za zaštitne radio-frekvencijske opsege primenjuju se u delovima zaštitnih radio-frekvencijskih opsega, koji se ne preklapaju sa prelaznim regionima ili koji se ne koriste za PPDR ili M2M;

5) ograničenja snage za dupleksni razmak primenjuju se za radio-frekvencijski spektar između 733 MHz i 758 MHz, koji se ne koristi za MFCN (uključujući SDL), PPDR ili M2M.

Tabela 2. Elementi spektralne maske na ivici radio-frekvencijskog bloka - BEM za bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži

Unutar radio-frekvencijskog bloka	Radio-frekvencijski blok za koji se definiše BEM.
Osnovni region	Radio-frekvencijski spektar dodeljen za MFCN Uplink i Downlink (uključujući SDL radio-frekvencijski spektar, ako se koristi), za DTT ispod 694 MHz, za MFCN iznad 790 MHz, za PPDR ili M2M Uplink ili Downlink.
Prelazni region	Radio-frekvencijski spektar od 0 do 10 MHz ispod i iznad radio-frekvencijskog bloka dodeljenog operatoru, osim radio-frekvencijskog opsega, koji se koristi za MFCN, PPDR ili M2M.
Zaštitni radio-frekvencijski opsezi	- Radio-frekvencijski spektar između DTT radio-frekvencijskog opsega ispod 694 MHz i donje ivice MFCN Uplink-a (694-703 MHz); - Radio-frekvencijski spektar između gornje ivice MFCN Downlink-a u radio-frekvencijskom opsegu ispod 788 MHz i donje ivice MFCN Downlink-a u radio-frekvencijskom opsegu iznad 791 MHz (788-791 MHz). Za slučaj preklapanja prelaznog regiona i zaštitnog radio-frekvencijskog opsega, koriste se ograničenja snage bazne stanice definisana za prelazni region. Kada se radio-frekvencijski spektar koristi za PPDR ili M2M, primenjuju se ograničenja snage bazne stanice za osnovni ili prelazni region.
Dupleksni razmak	Radio-frekvencijski spektar iz FDD dupleksnog razmaka (733-758 MHz), koji se ne koristi za SDL, PPDR ili M2M. Za slučaj preklapanja prelaznog regiona i dela FDD dupleksnog razmaka, koji se ne koristi za SDL, PPDR ili M2M, primenjuju se ograničenja snage bazne stanice za prelazni region.

U Tabelama od 3. do 9. je određena BEM za baznu stanicu u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži.

Tabela 3. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži unutar radio-frekvencijskog bloka

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
Radio-frekvencijski blok dodeljen operatoru	64 dBm/5 MHz po antenskom priključku	5 MHz

Tabela 4. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u osnovnom regionu

Radio-frekvencijski opseg	Širina opsega bloka koji se štiti	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
Radio-frekvencije u Uplink radio-frekvencijskom opsegu 698-736 MHz (2)	≥ 5 MHz	-50 dBm po ćeliji (1)	5 MHz
	3 MHz	-52 dBm po ćeliji (1)	3 MHz (2)
	≤ 3 MHz	-64 dBm po ćeliji (1)	200 kHz (2)
Radio-frekvencije u Uplink radio-frekvencijskom opsegu 832-862 MHz	≥ 5 MHz	-49 dBm po ćeliji (1)	5 MHz
Radio-frekvencije u Downlink radio-frekvencijskom opsegu 738-791 MHz	≥ 5 MHz	16 dBm po antenskom priključku	5 MHz
	3 MHz	14 dBm po antenskom priključku	3 MHz
	< 3 MHz	2 dBm po antenskom priključku	200 kHz
Radio-frekvencije u Downlink radio-frekvencijskom opsegu 791-821 MHz	≥ 5 MHz	16 dBm po antenskom priključku	5 MHz
(1) Ukoliko bazna stanica ima više sektora, maksimalno dozvoljena izračena snaga se odnosi na svaki od pojedinačnih sektora; (2) U zavisnosti od implementirane opcije, može se koristiti širina opsega merenja od 3 MHz ili od 200 kHz za zaštitu bloka širine 3 MHz.

Tabela 5. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u prelaznom regionu unutar radio-frekvencijskog opsega 733-788 MHz

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
Od -10 do -5 MHz u odnosu na donju ivicu radio-frekvencijskog bloka	18 dBm po antenskom priključku	5 MHz
Od -5 do 0 MHz u odnosu na donju ivicu radio-frekvencijskog bloka	22 dBm po antenskom priključku	5 MHz
Od 0 do +5 MHz u odnosu na gornju ivicu radio-frekvencijskog bloka	22 dBm po antenskom priključku	5 MHz
Od +5 do +10 MHz u odnosu na gornju ivicu radio-frekvencijskog bloka	18 dBm po antenskom priključku	5 MHz

Tabela 6. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u prelaznom regionu iznad 788 MHz

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
791-796 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 788 MHz	19 dBm po antenskom priključku	5 MHz
791-796 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 783 MHz	17 dBm po antenskom priključku	5 MHz
796-801 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 788 MHz	17 dBm po antenskom priključku	5 MHz
788-791 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 788 MHz	21 dBm po antenskom priključku	3 MHz
788-791 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 783 MHz	16 dBm po antenskom priključku	3 MHz
788-791 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 788 MHz za zaštitu sistema sa širinom opsega < 3 MHz	11 dBm po antenskom priključku	200 kHz
788-791 MHz za radio-frekvencijski blok sa gornjom ivicom na 783 MHz za zaštitu sistema sa širinom opsega < 3 MHz	4 dBm po antenskom priključku	200 kHz

Tabela 7. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u delu FDD dupleksnog razmaka koji se ne koristi za SDL, PPDR ili M2M

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
Od -10 do 0 MHz u odnosu na donju ivicu Downlink radio-frekvencijskog opsega ili donju ivicu najnižeg SDL bloka, ali iznad gornje ivice Uplink radio-frekvencijskog opsega	16 dBm po antenskom priključku	5 MHz
Više od 10 MHz u odnosu na donju ivicu Downlink radio-frekvencijskog opsega ili donju ivicu najnižeg SDL radio-frekvencijskog bloka, ali iznad gornje ivice Uplink radio-frekvencijskog opsega	-4 dBm po antenskom priključku	5 MHz

Tabela 8. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u zaštitnim radio-frekvencijskim opsezima koji se ne koriste za PPDR ili M2M

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p. van radio-frekvencijskog bloka	Širina opsega merenja
Radio-frekvencijski spektar između granice radio-frekvencijskog opsega namenjenog radio-difuznoj službi i donje granice FDD Uplink radio-frekvencijskog opsega, a koji se ne koristi za PPDR ili M2M (694-698 MHz)	-32 dBm po ćeliji (1)	1 MHz
(1) Ukoliko bazna stanica ima više sektora, maksimalno dozvoljena izračena snaga se odnosi na svaki od pojedinačnih sektora.

Tabela 9. Ograničenje snage bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži u osnovnom regionu za DTT radio-frekvencijski spektar

Radio-frekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p.	Širina opsega merenja
DTT radio-frekvencije ispod 694 MHz gde se štiti radio-difuzna služba	-23 dBm po ćeliji (1)	8 MHz
(1) Ukoliko bazna stanica ima više sektora, maksimalno dozvoljena izračena snaga se odnosi na svaki od pojedinačnih sektora.

3.2. Terminalna stanica

BEM za terminalne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži sastoji se od ograničenja snage terminalne stanice unutar radio-frekvencijskog bloka, zahteva unutar zaštitnog radio-frekvencijskog opsega između DTT i MFCN Uplink, elemenata radio-frekvencijskog spektra između MFCN Uplink i Downlink (uključujući i SDL, ako se koristi) i ograničenja snage terminalne stanice u osnovnom regionu za DTT spektar.

U Tabelama od 10. do 13. određena je BEM za terminalnu stanicu u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži.

Tabela 10. Ograničenje snage terminalne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži unutar radio-frekvencijskog bloka

Maksimalna srednja snaga unutar radio-frekvencijskog bloka

23 dBm (1)

(1) Kako bi se uzeo u obzir rad u ekstremnim uslovima u okruženju i podržali različiti proizvođači, navedena vrednost dozvoljava toleranciju od + 2 dB. Ograničenja snage terminalne stanice izražena su kao e.i.r.p. za fiksne ili ugrađene terminalne stanice i kao totalna izračena snaga za mobilne ili nomadske terminalne stanice. Za izotropne antene, ekvivalentno izotropno izračena snaga i totalno izračena snaga su izjednačene. Za antene sa usmerenim dijagramom zračenja, po definiciji, e.i.r.p. je u pravcu glavnog snopa veća od totalno izračene snage.

Tabela 11. Ograničenje snage terminalne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži unutar zaštitnog radio-frekvencijskog opsega

Radio-frekvencijski opseg emisija van radio-frekvencijskog bloka	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p. van radio-frekvencijskog bloka	Širina opsega merenja
694-698 MHz	-7 dBm	4 MHz
698-703 MHz	2 dBm	5 MHz

Tabela 12. Ograničenje snage terminalne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži unutar dupleksnog razmaka (733-758 MHz)

Radio-frekvencijski opseg emisija van radio-frekvencijskog bloka	Maksimalna srednja ekvivalentna izotropno izračena snaga e.i.r.p. van radio-frekvencijskog bloka	Širina opsega merenja
733-738 MHz	2 dBm	5 MHz
738-753 MHz (ne primenjuje se na radio-frekvencijske blokove koji se koriste za SDL)	-6 dBm	5 MHz
753-758 MHz	-18 dBm	5 MHz

Tabela 13. Ograničenje snage terminalne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži - neželjene emisije unutar radio-frekvencijskog opsega radio-difuzne službe

Radio-frekvencijski opseg neželjenih emisija	Maksimalna srednja snaga neželjene emisije	Širina opsega merenja
470-694 MHz	-42 dBm (1) (2)	8 MHz
(1) Ova vrednost je definisana podrazumevajući širinu DVB-T2 kanala od 8 MHz, DTT fiksni prijem i širinu opsega MFCN sistema od 10 MHz (razmak centralnih frekvencija DTT i MFCN sistema je 18 MHz, od kojih je 9 MHz zaštitni radio-frekvencijski opseg). (2) Za slučaj širine radio-frekvencijskog opsega MFCN sistema veće od 10 MHz i neželjene emisije veće od -42 dBm/8 MHz u radio-frekvencijskom opsegu ispod 694 MHz, može se implementirati veća širina MFCN radio-frekvencijskog opsega, koji počinje na radio-frekvenciji iznad 703 MHz, na način da je zahtevano ograničenje snage van radio-frekvencijskog opsega u granicama. U cilju ostvarenja ograničenja snage van radio-frekvencijskog opsega mogu se primeniti određene tehnike, i to: DTT filtriranje, smanjenje snage unutar radio-frekvencijskog bloka za terminalnu stanicu, smanjenje širine radio-frekvencijskog opsega predaje terminalnih stanica i sl.

4. Regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija

Operatori kojima su dodeljeni susedni radio-frekvencijski blokovi, mogu međusobno da se usaglase o drugim uslovima koji omogućavaju efikasnije korišćenje radio-frekvencijskog spektra od uslova propisanih u tački 3. ovog plana raspodele, uz saglasnost regulatorne organizacije nadležne za poslove elektronskih komunikacija.

Operator je u obavezi da prilagodi parametre svoje bazne stanice tako da budu ispunjeni tehnički uslovi izvan granica teritorije Republike Srbije, utvrđeni bilateralnim ili multilateralnim međunarodnim tehničkim sporazumima. U nedostatku bilateralnih ili multilateralnih međunarodnih tehničkih sporazuma potrebno je poštovati ograničenja iz važeće verzije preporuke ECC/REC/(15)01.

U pojedinim slučajevima štetnih smetnji, regulatorna organizacija nadležna za poslove elektronskih komunikacija, utvrdiće dodatna ograničenja korišćenja radio-frekvencijskog opsega 694-790 MHz, radi zaštite postojećih službi koje rade u susednim radio-frekvencijskim opsezima.

Pravo na korišćenje radio-frekvencija iz delova radio-frekvencijskih opsega 694-790 MHz koji se koriste za MFCN, stiče se na osnovu pojedinačne dozvole za korišćenje radio-frekvencija koja se izdaje po sprovedenom postupku javnog nadmetanja, u skladu sa članom 89. Zakona.