PRAVILNIKO UNUTRAŠNJEM REDU I ČUVARSKOJ SLUŽBI
|
Pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi u Nacionalnom parku Fruška gora (u daljem tekstu: Pravilnik) regulišu se: pravila za sprovođenje propisanog režima zaštite, način obavljanja delatnosti pri korišćenju prirodnih resursa i prostora za izgradnju objekata, vrste divljih biljaka i životinja čije je korišćenje, odnosno branje, sakupljanje i izlov ograničeno, kao i način i uslovi obavljanja tih radnji, uslovi zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti, mesta i uslovi za odlaganje otpada, način održavanja urednosti i čistoće zaštićenog područja, način i organizacija čuvarske službe, čuvanja zaštićenog prirodnog dobra, oprema i sredstva neophodna za čuvanje i održavanje; način sprovođenja preventivnih mera zaštite od požara, drugih elementarnih nepogoda i udesa,
Odredbe ovog pravilnika odnose se na:
1. korisnike zaštićenog područja Nacionalni park Fruška gora (u daljem tekstu Nacionalni park), pravna i fizička lica i preduzetnike koja imaju prebivalište ili boravište na području Nacionalnog parka, vlasnike zemljišta i drugih nepokretnosti, pravna i fizička lica i preduzetnike koji korišćenjem nepokretnosti, prirodnih vrednosti i dobara i na drugi način obavljaju delatnost ili vrše poslove na području Nacionalnog parka (u daljem tekstu Korisnik);
2. posetioce zaštićenog područja Nacionalnog parka, pravna i fizička lica i preduzetnici koji iz naučnih, obrazovnih, rekreativnih, turističkih, sportskih i kulturnih potreba i razloga borave na području Nacionalnog parka kraće od 15 dana, kao i pravna i fizička lica i preduzetnici u tranzitu kroz područje Nacionalnog parka (u daljem tekstu: Posetilac).
Upravljač Nacionalnog parka je Javno preduzeće "Nacionalni park Fruška gora", Zmajev trg 1, Sremska Kamenica (u daljem tekstu Upravljač).
Korisnici i Posetioci dužni su da se pridržavaju odredbi ovog pravilnika, uputstava sa informativnih tabli i drugih oznaka, uputstava sa flajera i propagandnog materijala sa znakom Nacionalnog parka dobijenog od čuvara zaštićenog područja (u daljem tekstu: Čuvar) Nacionalnog parka ili drugih ovlašćenih lica, kao i uputstava ili naloga Čuvara Nacionalnog parka i drugih ovlašćenih lica Upravljača.
U planiranju i preduzimanju radova i aktivnosti na područja Nacionalnog parka, Korisnici i Posetioci dužni su da poštuju zakone, podzakonske akte i ovaj Pravilnik.
Za korišćenje i posetu zaštićenog područja Nacionalnog parka Korisnici i Posetioci su dužni da plate naknadu za korišćenje zaštićenog područja Nacionalnog parka "Fruška gora" u skladu sa zakonom o naknadama, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Unutrašnji red u Nacionalnom parku obezbeđuje Čuvarska služba Upravljača u saradnji sa lokalnim stanovništvom, drugim javnim preduzećima i privrednim subjektima, ustanovama i udruženjima, kao i saradnjom sa organima državne uprave i lokalne samouprave.
II PRAVILA ZA SPROVOĐENJE PROPISANOG REŽIMA ZAŠTITE
Ulazak, odnosno pristup u Nacionalni park je slobodan i bez ograničenja.
Ulazak u Nacionalni park motornim vozilom može se zabraniti ili ograničiti, u skladu sa posebnim propisom, ako se radi o transportu opasnih materija.
Upravljač može kratkotrajno zaustaviti motorna vozila na ulasku u Nacionalni park ukoliko na javnom putu zasnuje ulaznu stanicu.
Način zasnivanja i rada ulaznih stanica Upravljač će propisati posebnim aktom, u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode i Zakonom o bezbednosti saobraćaja na putevima ("Službeni glasnik RS", br. 41/09, 53/10, 101/11, 32/13 - US i 55/14).
Boravak na području Nacionalnog parka je slobodan i bez ograničenja osim na mestima, u vreme i na način utvrđen ovim pravilnikom.
Zabranjen je ulazak odnosno pristup bez odobrenja Upravljača ili pratnje Čuvara Nacionalnog parka na površine, odnosno mesta na kojima je Zakonom o nacionalnim parkovima utvrđen režim I stepena, kao i na mesta i objekte za koja Upravljač utvrdi ograničenja za nesmetano upravljanje zaštićenim područjem.
Kada se radi o hitnoj intervenciji u slučaju požara, elementarne nepogode ili udesa ili namenskom korišćenju postojećih šumskih i drugih službenih puteva, odobrenje ili pratnja iz stava 2. ovog člana ne mora se pribaviti odnosno obezbediti, već se te aktivnosti prijavljuju Upravljaču.
Površine, mesta i objekti iz člana 8. ovog pravilnika su:
1) Površine na kojima je utvrđen režim I stepena zaštite
LOKALITET |
POVRŠINA (ha) |
Stražilovo |
15,15 |
Suvi potok |
6,35 |
Rokov potok - Papradine |
36,83 |
Kalin potok |
82,66 |
Ignjatov hrast |
28,52 |
Vrbica |
2,58 |
Srneći potok - Tatarica |
36,03 |
Jazak |
5,14 |
Popovica |
18,70 |
Javornati do |
20,67 |
Zmajevac-Kamenjar |
50,90 |
Kraljeve stolice |
12,82 |
Veliki Gradac |
0,93 |
Rakovački mali potok |
72,39 |
Čendreviti čot (Kobila) |
0,81 |
Crvene krečane - Kozarski potok |
21,93 |
Orlovac |
28,65 |
Ravni breg |
16,20 |
Drenovac |
3,90 |
Grabić na Kestenskom putu |
10,27 |
Čerevićki potok - Đerova kosa |
102,51 |
Široki cer |
4,09 |
Gradac |
19,51 |
Đurđin grab |
43,99 |
Kraljevac |
6,08 |
Šuljam |
15,63 |
Grgurevačka pećina na Popovom čotu |
0,89 |
Papratski do |
71,35 |
Ležimir |
28,93 |
Ravne |
95,69 |
Biklav |
11,09 |
Janok - Kišelez |
62,15 |
UKUPNO režim I stepena zaštite |
933 |
|
|
UKUPNO režim II stepena zaštite |
17.744 |
|
|
UKUPNO režim III stepena zaštite |
7.995 |
|
|
UKUPNO NACIONALNI PARK FRUŠKA GORA |
26.672 |
2) Površine, mesta i objekti za reintrodukciju biljnih i životinjskih vrsta i dodatnu ishranu životinja i drugi lokaliteti koje utvrdi upravljač za nesmetano upravljanje zaštićenim područjem.
3) Prostor oko stabala drveća na kojima se nalaze gnezda značajnih vrsta ptica poluprečnika 50 metara (odnosno poluprečnika definisanog u rešenju o uslovima zaštite prirode), gde se zabranjuje pristup u reprodukcionom periodu.
Površine, mesta i objekte iz stava 1. ovog člana Upravljač će označiti na vidljiv i jasan način.
Zabranjeno je korišćenje lokalnih šumskih puteva za javni saobraćaj, vožnju vozila na motorni pogon, drugih vozila i prevoznih sredstava izvan puteva, staza i prostora koji su za to namenjeni, osim za službene potrebe Upravljača, u vanrednim situacijama i uz posebno odobrenje Upravljača.
Ako se prekomernim ili neadekvatnim korišćenjem, ugrožava ili nanosi šteta Nacionalnom parku i prirodnim procesima u njemu, Upravljač može zahtevati da se zabrani, ograniči ili promeni režim saobraćaja na javnim i nekategorisanim putevima i drugim saobraćajnicama unutar Nacionalnog parka ili naložiti druge mere propisane Pravilnikom.
O režimu saobraćaja iz stava 2. ovog člana javnost se obaveštava, a deonice puteva i mesta u Nacionalnom parku na kojima nije dozvoljeno kretanje, zaustavljanje ili parkiranje motornih vozila vidno se obeležavaju.
Zabranjena je upotreba vozila na putevima suprotno obaveštenju i oznakama iz stava 3. ovog člana.
Kampovanje i logorovanje van građevinskih parcela i okućnica stalnih domaćinstava, porodičnih objekata za odmor i turističko-ugostiteljskih objekata dopušteno je na mestima posebno određenim odlukom Upravljača, Planom upravljanja ili Prostornim planom za te namene.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, kampovanje ili logorovanje može se organizovati uz odobrenje Upravljača na drugom mestu uz kontrolu Čuvarske službe, u kratkom trajanju i za manji broj lica, a za potrebe istraživačkog rada.
Loženje vatre na otvorenom, izvan mesta određenih za kampovanje i logorovanje dopušteno je samo na posebno uređenim i obeleženim lokalitetima i izletištima.
Vlasnici i korisnici zemljišta dužni su da dopuste pristup i prolaz Čuvarima i drugim ovlašćenim licima upravljača u vršenju službenih radnji, kao i licima koja sa odobrenjima upravljača obavljaju istraživačke i druge aktivnosti u Nacionalnom parku.
Zabranjeno je kampovanje, logorovanje i loženje vatre suprotno odredbama st. 1, 2. i 3. ovog člana.
III NAČIN OBAVLJANJA DELATNOSTI PRI KORIŠĆENJU PRIRODNIH RESURSA I PROSTORA ZA IZGRADNJU OBJEKATA
Poljoprivredna delatnost, odnosno obrada zemljišta i gajenje ratarskih i voćarskih kultura, krmnog i industrijskog bilja, gajenje stoke, živine i pčela i primarna prerada poljoprivrednih proizvoda vrši se u skladu sa propisima koji regulišu oblast poljoprivrede, veterine, zaštite bilja i fito-sanitarne zaštite, propisano Zakonom o poljoprivrednom zemljištu ("Službeni glasnik RS", br. 62/06, 65/08 - dr. zakon, 41/09, 112/15, 80/17 i 95/18 - dr. zakon), Zakonom o veterinarstvu ("Službeni glasnik RS", br. 91/05, 30/10, 93/12 i 17/19 - dr. zakon), Zakonom o sredstvima za zaštitu bilja ("Službeni glasnik RS", br. 41/09 i 17/19), Zakonom o zaštiti prirode, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Na području Nacionalnog parka nije dopušteno preoravati prirodne livade i pašnjake radi zasnivanja oranica ili obrađivati zemljište na terenu sa strmim nagibom na način koji može izazvati spiranje i odnošenje tla ili smanjenje njegove plodnosti.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena nije dopušteno obavljati poljoprivrednu delatnost, odnosno obrađivati zemljište, kositi travu i napasati stoku.
Na površinama na kojima su utvrđeni režimi zaštite II i III stepena poljoprivredna delatnost je dopuštena ukoliko ispunjava uslove zaštite prirode i životne sredine.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena zabranjeno je noćenje stada, postavljanje čobanskih skloništa i napasanje stoke u šumama i na šumskim livadama, osim po posebnim programima revitalizacije.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena ograničeno je pašarenje na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti po posebnom programu.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena ograničeno je košenje na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti uz primenu zaštitnih mera za floru i faunu.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena zabranjeno je narušavanje i uništavanje travnih površina, livada i pašnjaka, busenovanje trave, njihovo preoravanje i uspostavljanje poljoprivredne proizvodnje.
Na području Nacionalnog parka dozvoljeno je privremeno skladištenje stajskog i drugog organskog đubriva na površinama koje za te namene odredi i odobri Upravljač u skladu sa uslovima zavoda za zaštitu prirode.
Na području Nacionalnog parka u skladu sa zakonom, nije dopušteno spaljivanje organskih ostataka posle žetve useva dok se eventualna upotreba vatre za uništavanje korova i otpadaka može koristiti na malim površinama (u vikend naseljima i sl.) i u strogo kontrolisanim uslovima, u skladu sa propisima koji regulišu zaštitu od požara i uz prijavu tih radova Upravljaču.
Zabranjeno je obavljati poljoprivredne delatnosti suprotno odredbama ovog člana.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena zabranjena je upotreba hemijskih i drugih sredstava, osim uz saglasnost Ministarstva.
Na području Nacionalnog parka dozvoljena je delatnost pčelarenja u skladu sa Planom upravljanja, Posebnim Programom razvoja pčelarstva za područje Nacionalnog parka i "Pravilnikom o uslovima i načinu gajenja i selidbe pčela, sadržini uverenja o transportu, kao i o uslovima za izdavanja saglasnosti da pčelari iz drugih zemalja mogu koristiti pčelinju pašu na teritoriji Republike Srbije".
Pčelarenje je dozvoljeno isključivo na lokalitetima koje za te namene definiše i odredi Upravljač. Upravljač će doneti odluku o lokalitetima koji će služiti kao mesta za privremene pčelinjake, a biće u skladu sa Pravilnikom o uslovima i načinu gajenja i selidbe pčela.
Gajenje, zaštita i održivo korišćenje šuma vrši se u skladu sa Zakonom o šumama ("Službeni glasnik RS", br. 30/10, 93/12, 89/15 i 95/18 - dr. zakon), podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Gazdovanje šumama u državnoj svojini sprovodi se prema planovima razvoja šumskih oblasti, osnovama gazdovanja, godišnjim planovima gazdovanja šumama i izvođačkim projektima.
Gazdovanje šumama sopstvenika za koje se donose osnove gazdovanja sprovodi se kao i gazdovanje šumama u državnoj svojini.
Gazdovanje šumama sopstvenika za koje se ne donose osnove gazdovanja vrši se na osnovu Programa gazdovanja i Privremenog programa gazdovanja šumama sopstvenika.
Na području Nacionalnog parka, Upravljač je korisnik šuma u državnoj svojini kojima gazduje u okviru gazdinskih jedinica:
GJ "Stražilovo - Paragovo", GJ "Čortanovačka šuma", GJ "Vrdnik - Morintovo", GJ "Popovica - Majdan - Zmajevac", GJ "Andrevlje - Testera - Hajdučki breg", GJ "Osovlje - Katanske livade", GJ "Šuljamačka glavica - Kraljevac", GJ "Ravne", GJ "Biklav", GJ "Janok", GJ "Gvozdenjak - Lice" i GJ "Vorovo - Lipovača - Šidsko cerje".
Upravljač može ograničiti gazdovanje šumama korisnicima i sopstvenicima u pojedinim delovima Nacionalnog parka ako proceni da bi aktivnosti na gazdovanju šumama dovele do ugrožavanja prirodnih i kulturnih vrednosti ili ugrozile biljni ili životinjski svet.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena, šume su izuzete iz gazdovanja, propisanim Zakonom o šumama.
Obavljanje radova i aktivnosti na gazdovanju šumama u okolini područja pod režimom I stepena zaštite ograničeno je na udaljenost veću od 150 metara u periodu od 15. marta do 1. avgusta. U navedenom periodu moguće je obavljati samo one radove i aktivnosti koje su planski usklađene sa potrebom očuvanja vrednosti pojedinačnog lokaliteta.
Na ostalim površinama vrši se održivo gazdovanje šumama i šumskim zemljištem kao dobrom od opšteg interesa, kojim se osigurava umereno povećanje površina pod šumskim ekosistemima i poboljšanje njihovog sastava, zdravstvenog stanja i strukture, očuvanje raznovrsnosti i izvornosti drveća, žbunja i ostalih biljnih i životinjskih vrsta u šumskim sastojinama, obezbeđuje zaštita šuma i šumski red i omogućava planska izgradnja i rekonstrukcija šumarskih objekata.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II i III stepena ograničena je obnova šuma kod završnih sekova na prostorne celine ne veće od 5 hektara sa uspostavljanjem zaštitnog pojasa širine najmanje 30 metara u periodu od 10 godina, osim za potrebe revitalizacije i obnova šumskih sastojina u pojasu od najmanje 50 metara oko područja sa režimom zaštite I stepena na grupimičnu obnovu autohtonih vrsta.
Zabranjena je zamena sastojina autohtonih vrsta drveća alohtonim, čista seča autohtonih šumskih sastojina, osim za potrebe revitalizacije staništa, seča izdvojenih i reprezentativnih jedinki i grupa autohtonih vrsta drveća i pošumljavanje travnih površina, livada i pašnjaka.
Čista seča šume nije dozvoljena ako nije planirana kao redovan vid obnove šuma, a dozvoljena je radi izgradnje šumskih komunikacija i objekata, zaštite i nadzora prirodnih vrednosti i za druge planske namene izgradnje i uređenja prostora u skladu sa Zakonom.
Delimično ili potpuno uklanjanje reprezentativnih stabala drveća i primeraka zaštićenih, retkih i u drugom pogledu značajnih vrsta drveća i žbunja su zabranjeni.
Korišćenje, zaštita i uređenje voda i zaštita od štetnog dejstva voda vrše se na osnovu Zakona o vodama ("Službeni glasnik RS", br. 31/10, 93/12, 101/16, 95/18 i 95/18 - dr. zakon), propisa donetih na osnovu tog zakona, "Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda" ("Službeni glasnik RS", broj 128/14), i ovog pravilnika.
Nacionalni park obuhvata delove vodnog područja Sava i delove vodnog područja Dunav.
Javno preduzeće za upravljanje vodama "Vode Vojvodine" donosi planove i godišnje programe upravljanja vodama, vodi registre zaštićenih oblasti i katastre vodnih objekata na vodnom području iz stava 2. ovog člana.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena nije dopušteno korišćenje voda.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjeno je pregrađivanje i regulacija vodotoka, promena namene vodnog zemljišta, slobodno ispuštanje otpadnih i zagađujućih voda u vodotoke.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena zabranjeno je svako poribljavanje vodotoka, osim onog utvrđenog važećim programima, izgradnja novih ribnjaka i proširenje postojećih i ispuštanje neprečišćenih otpadnih voda, kao i voda neodgovarajućeg kvaliteta u površinske vodotoke ili druge recipijente.
Za kaptiranje izvora i odvođenje vode i druge hidrotehničke radove na području Nacionalnog parka, kao i za radove na vodnom zemljištu ribolovnih voda, osim vodnih akata potrebno je pribaviti akt o uslovima zaštite prirode koji izdaje Pokrajinski zavod za zaštitu prirode.
Korišćenje, zaštita i uređenje voda i zaštita od štetnog dejstva voda vrše se na osnovu Zakona o vodama propisa donetih na osnovu tog zakona, "Zakona o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda" ("Službeni glasnik RS", broj 128/14), i ovog pravilnika.
Eksploatacija mineralnih sirovina vrši se u skladu sa "Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima", propisima donetim na osnovu tog zakona, Zakonom o Nacionalnim parkovima i ovim pravilnikom.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I i II stepena zabranjeni su svi oblici korišćenja mineralnih sirovina.
U III stepenu zaštite zabranjena je eksploatacija mineralnih sirovina osim podzemnih voda. Aktivnosti na kopovima ograničavaju se na tehničku i biološku rekultivaciju usklađenu sa potrebama očuvanja prirodnih vrednosti.
Izvođač radova na rekultivaciji površinskih kopova dužan je da Upravljaču dostavlja podatke o iskorišćenoj mineralnoj sirovini na mesečnom nivou.
Upravljač može obračunati i naplatiti naknadu za iskorišćenu mineralnu sirovinu u procesu rekultivacije površinskih kopova u skladu sa posebnim aktom.
Zabranjeno je, uzimati iz prirode geološka i paleontološka dokumenta (fosile, minerale, pećinski nakit i drugo) koji su proglašeni zaštićenim prirodnim dobrima ili se nalaze na objektu geonasleđa i zaštićenom nalazištu.
Nalazač geoloških i paleontoloških dokumenata iz stava 1. ovog člana koja bi mogla predstavljati zaštićenu prirodnu vrednost, dužan je da iste prijavi Čuvarskoj službi u roku od 24 časa od dana pronalaska i radi mera zaštite od uništenja, oštećivanja ili krađe.
Zabranjeno je, oštećivanje, uništavanje, iznošenje i prisvajanje primeraka biljaka, životinja, fosila, minerala, pećinskog nakita, pećinskih sedimenata i artefakata.
Zabranjeno je oštećivati i uništavati predmete i objekte koji imaju kulturno-istorijsku vrednost, odnosno svojstvo ili status evidentiranog ili utvrđenog kulturnog dobra.
Nisu dopušteni razgradnja i drugi vidovi oštećenja ili uništavanja objekata.
Nije dopušteno raskopavanje mesta na kojima su konstatovani ili osnovano pretpostavljeni arheološki nalazi, niti njihovo zauzeće izgradnjom objekata i drugim radovima.
Upravljač će u saradnji sa nadležnim institucijama za istraživanje i zaštitu kulturnih dobara, arheološkog i etnografskog blaga sačiniti popis predmeta, objekata i mesta iz st. 1, 2. i 3. ovog člana na području Nacionalnog parka.
Upravljač će na vidan i pogodan način obeležiti objekte i mesta sa kulturno istorijskim vrednostima na području Nacionalnog parka.
Zabranjeno je obavljati radove i druge aktivnosti kojima se mogu izazvati nepovoljne promene životne sredine, odnosno zagaditi tle, voda i vazduh, stvarati prekomerna buka i indukovati zračenje štetno po ljude i živi svet.
Radovi i aktivnosti odnosno projekti sa mogućim značajnim uticajem na životnu sredinu sprovodi se postupak procene uticaja na životnu sredinu ili se bez izrade studije procene uticaja postupa po aktu o uslovima i merama zaštite prirode koji izdaje uslove PZZP.
Nosilac projekta dužan je da planirane radove i aktivnosti iz stava 2. ovog člana pismeno prijavi Upravljaču.
Izgradnja objekata i uređenje prostora na području Nacionalnog parka vrši se u skladu Zakonom o nacionalnim parkovima, Zakonom o zaštiti prirode, i Zakonom o planiranju i izgradnji i propisima donetim na osnovu tih zakona, Prostornim planom područja posebne namene i detaljnim urbanističkim planovima, i ovim pravilnikom.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena zabranjeni su svi radovi na izgradnji objekata i uređenju prostora.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjena je izgradnja i radovi koji mogu dovesti do promene prirodnih vrednosti, izgradnja novih javnih puteva, a izgradnja objekata i infrastrukture se ograničava na: izgradnju objekata za potrebe upravljanja zaštićenim područjem, postavljanje podzemnih vodova uz postojeću infrastrukturu, rekonstrukciju postojećih asfaltnih puteva, nasipanje šumskih puteva na trasama i deonicama usklađenim sa ciljevima očuvanja prirodnih vrednosti prirodnim tvrdim materijalima, uređenje prostora za potrebe očuvanja unapređenja i prezentacije prirodnih vrednosti.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena zabranjena je izgradnja objekata za deponovanje radioaktivnog i drugog opasnog otpada i drugih objekata kojima bi se mogao zagaditi vazduh, voda i zemljište i ugroziti flora i fauna, infrastrukturno opremanje osim izgradnje objekata i infrastrukture za potrebe održivog korišćenja i upravljanja zaštićenim područjem, adaptacije, sanacije i rekonstrukcije već postojećih seoskih, stambenih i turističko- rekreativnih objekata, postojećih vikend zona i postavljanje podzemnih vodova uz postojeću infrastrukturu, uz odgovarajuću saglasnost Upravljača.
Uređuju se aktivnosti u skladu sa Prostornim planom, Planom upravljanja i ovim pravilnikom na održavanju postojećih objekata očuvanje i obnavljanje objekata i uređenje mesta na kojima se nalaze.
Izgradnja, rekonstrukcija i održavanje objekata turističke, elektroenergetske, telekomunikacione, hidrotehničke, saobraćajne i komunalne infrastrukture, dozvoljavaju se u skladu sa izrađenim urbanističkim planovima, Prostornim planom, Planom upravljanja i ovim pravilnikom.
IV SPORT, REKREACIJA, TURIZAM I FOTOGRAFISANJE
Na području Nacionalnog parka dozvoljeno je organizovanje sportskih takmičenja i aktivnosti ukoliko se tim aktivnostima ne oštećuju ili ugrožavaju prirodne vrednosti i kvalitet životne sredine.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena, kao i na utvrđenim i obeleženim staništima i mestima prihrane ptica i drugih životinja, zabranjene su sve sportske aktivnosti.
Za organizaciju aktivnosti iz stava 1. ovog člana organizator pribavlja odobrenje Upravljača i plaća naknadu u skladu sa posebnim aktom koji donosi Upravljač, i pribavlja uslove zaštite prirode koje izdaje Pokrajinski zavod za zaštitu prirode (u daljem tekstu uslove PZZP).
Organizator je dužan da takmičenje prijavi Upravljaču najmanje 10 radnih dana pre dana planiranog za njegov početak.
Dozvoljeno je fotografisanje i snimanje tonskih i video zapisa i filmova na području Nacionalnog parka.
Za radnje iz stava 1. ovog člana potrebno je pribaviti saglasnost Upravljača i za njih korisnik je dužan da plati naknadu, na osnovu izdatog rešenja u skladu sa Zakonom o naknadama, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Radi pribavljanja saglasnosti iz stava 2. ovog člana, organizator snimanja, odnosno zainteresovano lice prijavljuje planirane aktivnosti snimanja Upravljaču koji je dužan da donese odluku o zahtevu za saglasnost u roku ne dužem od 10 radnih dana.
Za aktivnosti fotografisanja i snimanja zainteresovano lice će prema potrebi i obaveštenju Upravljača pribaviti akt o uslovima PZZP.
Upravljač može privremeno ili trajno uskratiti saglasnost ukoliko je indikovan značajan nepovoljan uticaj na prirodne vrednosti.
Fizičko ili pravno lice koje obavlja ili za čiji račun se obavlja snimanje fotografija, tonskih i video zapisa i filmova koji se publikuju, odnosno prikazuju javnosti, dužno je da jedan primerak snimljenog materijala dostavi Upravljaču.
Na području Nacionalnog parka pravna i fizička lica mogu obavljati delatnost turizma i ugostiteljstva, i za to su dužna da plate naknadu na osnovu izdatog rešenja u skladu sa Zakonom o naknadama, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Upravljač organizuje i usklađuje turističku delatnost na području Nacionalnog parka u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Razvoj turizma na području Nacionalnog parka odvija se u skladu sa "Strategijom razvoja održivog turizma Nacionalnog parka sa akcionim planom", u saradnji sa stručnim savetom i savetom korisnika.
Upravljač organizuje, koordinira i planira zajedno sa zainteresovanim stranama, sve vrste poseta i obilazaka Nacionalnog parka preko svoje nadležne službe.
Turističke grupe i pojedinci mogu u pratnji Čuvara, vodiča ili drugog ovlašćenog lica Upravljača posećivati i razgledati lokalitete i površine, iz obrazovnih, rekreativnih, naučno-istraživačkih i opštekulturnih razloga i potreba.
Nameravane organizovane posete odnosno obilazak prijavljuju se Upravljaču najmanje 10 radnih dana ranije.
Kako bi se bliže uredio dopušten način i mesta posećivanja, istovremeni broj posetilaca na pojedinim mestima i druga pitanja od značaja za razgledanje Nacionalnog parka i upoznavanje njegovih vrednosti upravljač će organizovati posete.
Zabranjeno je i Krivičnim zakonikom ("Službeni glasnik RS", br. 85/05, 88/05 - ispravka, 107/05 - ispravka, 72/09, 111/09, 121/12, 104/13, 108/14, 94/16 i 35/19), kažnjivo uništavanje mobilijara uređenih izletišta, izletničkih staza i turističkih objekata.
Upravljač u roku utvrđenim Zakonom o Nacionalnim parkovima i na način propisan odgovarajućim podzakonskim aktom obeležava Nacionalni park kao zaštićeno područje tablama propisanog izgleda, a granice Nacionalnog parka obeležava propisanim oznakama.
Upravljač za potrebe uniformnog obeležavanja na području Nacionalnog parka izrađuje "Pravilnik o izgledu informativnih tabli i oznaka na području Nacionalnog parka".
Upravljač odgovarajućim tablama obeležava mesta i objekte gde je pristup i boravak zabranjen ili ograničen.
Upravljač postavlja table, odnosno druge oznake sa informacijama o pravilima unutrašnjeg reda.
Upravljač postavlja i druge table i oznake od značaja za sprovođenje režima zaštite i prezentaciju vrednosti Nacionalnog parka.
Zabranjeno je i Krivičnim zakonikom kažnjivo oštećivanje ili uništavanje i uklanjanje tabli i natpisa na tablama i drugih oznaka iz ovog člana, kao i njihovo zaklanjanje, odnosno maskiranje drugim objektima.
Na području Nacionalnog parka nije dozvoljeno postavljanje informativnih tabli sa nazivima pravnih i fizičkih lica i reklamnih i drugih panoa bez odobrenja i saglasnosti Upravljača.
Izgled navedenih tabli na području Nacionalnog parka mora biti usklađen sa Pravilnikom iz člana 25. stav 2.
Za postavljanje tabli i oznaka iz stava 1. ovog člana na području Nacionalnog parka, fizičko ili pravno lice koje postavlja tablu ili oznaku dužan je da pribavi saglasnost Upravljača i plati naknadu na osnovu izdatog rešenja u skladu sa Zakonom o naknadama, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
V VRSTE DIVLJIH BILJAKA I ŽIVOTINJA ČIJE JE KORIŠĆENJE, ODNOSNO BRANJE, SAKUPLJANJE I IZLOV OGRANIČENO, KAO I NAČIN I USLOVI OBAVLJANJA TIH RADNJI
Sakupljanje, branje ili korišćenje biljaka, životinja i gljiva u Nacionalnom parku zabranjeno je ili ograničeno.
Lica koja žive, borave ili obavljaju posao na području Nacionalnog parka dužni su da primenjuju mere zaštite prirodnih, kulturnih i drugih vrednosti i životne sredine u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Biljke i gljive koje žive u slobodnoj prirodi na području Nacionalnog parka, a kojima je u skladu sa "Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka i životinja i gljiva", utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, kažnjivo je ako se seče, kida, lomi, čupa, sakuplja njihovo seme i plodovi, ili se na drugi način oštećuju i uništavaju.
Životinje koje žive, povremeno ili sezonski borave u slobodnoj prirodi na području Nacionalnog parka, a kojima je utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, kažnjivo je, ako se vrši rasterivanje, uznemiravanje, hvatanje, ubijanje i ranjavanje, nehotično i namerno trovanje, sakupljanje jaja i druge razvojne oblike, uništavanje i oštećivanje gnezda i ostala mesta i objekti na kojima se te životinje razmnožavaju, odgajaju mladunce, sklanjaju, borave i hrane.
Lice koje na području Nacionalnog parka nađe primerke zaštićenih biljaka i životinja iz st. 1. i 2. ovog člana koji su oštećeni, odnosno ranjeni, bolesni, nemoćni ili mrtvi ili primete pojave oštećenja i uništavanja staništa biljaka i životinja, dužno je da o tome bez odlaganja obavesti Čuvara ili drugo ovlašćeno lice Upravljača.
Upravljač vodi evidenciju o podnetim obaveštenjima, odnosno sastavlja zapisnik u vezi utvrđenog stanja po podnetim obaveštenjima.
Upravljač će po nalazima i obaveštenjima iz stava 5. ovog člana sprovesti zakonski postupak, odnosno preduzeti druge potrebne radnje u vezi tih nalaza i obaveštenja.
Divlje vrste koje su utvrđene "Uredbom o stavljanju pod kontrolu sakupljanja i prometa divlje flore i faune", mogu se sakupljati na području Nacionalnog parka na način i pod uslovima utvrđenim prethodno spomenutim propisom.
Lica koja vrše sakupljanje divlje flore i faune iz stava 1. ovog člana na području Nacionalnog parka dužna su da svoje aktivnosti najave Upravljaču najmanje 72 sata pre početka. Po dolasku neophodno je dostaviti primerak dozvole od resornog Ministarstva i sertifikat o stručnoj osposobljenosti za branje/sakupljanje zaštićenih vrsta. Odmah po završetku aktivnosti dužna su da dostave podatke o lokalitetu na kojem je vršeno sakupljanje, o sakupljenoj količini i vrsti sakupljene flore i faune.
Sakupljanje divlje flore i faune iz stava 1. ovog člana nije dozvoljeno na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena.
Za sakupljanje divlje flore i faune na površinama i mestima koja su utvrđena članom 9. tač. 2. i 3. ovog pravilnika, u šumama i šumskom zemljištu u državnoj svojini, kao i na zemljištu u privatnoj svojini na kome je utvrđen režim zaštite II i III stepena potrebno je pribaviti odobrenje Upravljača.
Odobrenje iz stava 4. ovog člana može se privremeno uskratiti ili ograničiti zbog potrebe očuvanja flore i faune.
Vrste divlje flore i faune čije je korišćenje i zaštita regulisano propisima iz oblasti šumarstva, poljoprivrede, lovstva i ribarstva mogu se na području Nacionalnog parka koristiti na način i pod uslovima iz navedenih propisa i uz odobrenje Upravljača.
Zabranjeno je bez odobrenja Upravljača ostavljati uginule i ubijene životinje i njihove delove, klanički otpad i mesne prerađevine na mestima uređenim kao hranilišta nekrofagnih vrsta ptica.
Na području Nacionalnog parka zabranjeno je unošenje alohtonih biljnih i životinjskih vrsta.
Izuzev od odredbe stava 1. ovog člana, alohtone vrste biljaka mogu se unositi na malim površinama i u ograničenoj brojnosti prilikom održavanja postojećih sastojina, sprovođenja mera antierozione zaštite, pojave klizišta i obnove šumskog zemljišta na degradiranim staništima, zaštite životne sredine i pejzažnog uređenja.
Izuzev od odredbe stava 1. ovog člana na područje Nacionalnog parka na prostoru ograđenih lovišta mogu se unositi neinvazivne alohtone vrste životinja uz poštovanje uslova zaštite prirode izdatih od strane nadležnih organa i odobrenje Upravljača.
Na području Nacionalnog parka zabranjeno je unošenje ili naseljavanje vrsta biljaka i životinja koje su proglašene za invazivne.
Aktivnosti vezane za lovstvo na području Nacionalnog parka obavljaju se u skladu sa Zakonom o divljači i lovstvu, propisima donetim na osnovu tog zakona, Zakonom o zaštiti prirode, Zakonom o nacionalnim parkovima i Pravilnikom o gazdovanju lovištem posebne namene "Nacionalni park Fruška gora" i ovim pravilnikom.
Gazdovanje lovištem posebne namene na području Nacionalnog parka vrši se na osnovu Zakona o divljači i lovstvu, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Korisnik lovišta posebne namene "Nacionalni park Fruška gora" je JP "Nacionalni park Fruška gora".
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite I stepena zabranjene su sve aktivnosti lova.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena u otvorenom delu lovišta dozvoljen je sanitarni lov divljači i plansko regulisanje brojnosti populacije lovnih vrsta.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena lov je dozvoljen u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom.
Zaštita i korišćenje faune riba na području Nacionalnog parka vrši se u skladu sa Zakonom o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda, propisima donetim na osnovu tog zakona, planskim dokumentima Nacionalnog parka i ovim pravilnikom.
Ribolovne vode koje koristi Nacionalni park pripadaju Ribarskom području "Srem", dobijene su na korišćenje ugovorom potpisanim sa nadležnim Pokrajinskim sekretarijatom, u skladu sa Zakonom o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda.
Za aktivnosti na čuvanju i gazdovanju ribljim fondom JP "Nacionalni park Fruška gora" organizuje ribočuvarsku službu.
Rekreativni ribolov obavlja se sa obale ribolovne vode određene za rekreativni ribolov bez upotrebe čamaca i drugih sličnih plovidbenih objekata i naprava.
Rekreativni ribolov obavlja se udičarskim alatima, tako da ribolovac može koristiti najviše tri štapa sa po dve udice na svakom štapu.
Lica mlađa od 14 godina mogu obavljati rekreativni ribolov bez dozvole, jednim štapom, u prisustvu lica koje poseduje dozvolu za obavljanje rekreativnog ribolova.
Pomoćno sredstvo bućka može se koristiti za sportski ribolov prilikom održavanja ribolovno-turističkih manifestacija.
Za sve aktivnosti zainteresovanih strana (Udruženja sportskih ribolovaca, Ekoloških organizacija i ostalih) na ribolovnim vodama koje koristi Nacionalni park potrebno je prethodno dobiti saglasnost JP "Nacionalni park Fruška gora".
Zahtev za dobijanje saglasnosti se podnosi JP "Nacionalni park Fruška gora" minimum 10 dana pre datuma održavanja aktivnosti.
Zabranjeno je:
1. Zadržavanje u blizini objekata ribočuvarske službe licima koja nisu zaposlena u JP "Nacionalni park Fruška gora".
2. Ometanje ribočuvara u obavljanju njihovog posla.
3. Nelegalna gradnja, postavljanje ograda i drugih objekata kojima se onemogućava pristup obali ili vodi.
4. Upotreba čamaca i drugih sličnih plovidbenih objekata i naprava, izuzev u naučno-istraživačke svrhe i održavanje ribolovno turističkih manifestacija uz prethodno dobijenu saglasnost JP "Nacionalni park Fruška gora".
5. Kupanje i drugo zadržavanje u vodi osim na uređenim plažama na osnovu saglasnosti nadležnih organa lokalne samouprave.
6. Loženje vatre na obali osim na za to uređenim i obeleženim lokacijama.
7. Ostavljanje smeća i drugog otpada na obali i u vodi.
VII USLOVI ZAŠTITE PRILIKOM OBAVLJANJA NAUČNIH ISTRAŽIVANJA I OBRAZOVNIH AKTIVNOSTI
Na području Nacionalnog parka mogu se obavljati aktivnosti naučno-istraživačkog rada i obrazovne aktivnosti, praćenje stanja endemo-reliktnih vrsta i prirodnih retkosti.
Naučno istraživanje iz stava 1. ovog člana dopušteno je obavljati na način da se ne izazovu nepovoljne promene ili unište prirodne vrednosti, kao i da se ne zagadi životna sredina.
Za aktivnosti iz člana 39. ovog pravilnika potrebno je pribaviti saglasnost Upravljača.
Da bi pribavio saglasnost iz stava 1. ovog člana, nosilac istraživanja prijavljuje Upravljaču minimum 10 radnih dana pre planiranih istraživačkih radova i aktivnosti.
Prijava istraživanja sadrži merodavne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, lokaciji, vremenu trajanja, metodama, sredstvima, opremi i alatima, rukovodiocu i učesnicima istraživanja, kao i o dodatnim zahtevima.
Uz prijavu istraživanja prilaže se akt o uslovima zaštite prirode PZZP.
Uz prijavu istraživanja prilaže se i dozvola Ministarstva, kada se radi o istraživanjima strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta i drugim istraživanjima za čije izvođenje je propisana obaveza pribavljanja dozvole nadležnog organa.
Saglasnost iz stava 1. ovog člana, koju Upravljač izdaje u roku ne dužem od 15 dana od dana prijema prijave, sadrži uputstvo o primeni uslova i mera zaštite prirode i pravila unutrašnjeg reda, posebne uslove, ako ih ima, u vezi mesta, vremena i načina izvođenja radova, obezbeđenja pratnje Čuvara ili drugog lica, kao i mogućnost i uslove pružanja traženih usluga.
Zabranjeno je istraživanja iz stava 1. ovog člana započeti ili izvoditi bez pribavljene saglasnosti Upravljača.
Upravljač može u postupku izdavanja saglasnosti odrediti drugo vreme od onog koje je navedeno u prijavi, ako oceni da postoji rizik po prirodne vrednosti, bezbednost i zdravlje ljudi, o čemu obaveštava podnosioca prijave pre izdavanja saglasnosti.
Upravljač iz razloga navedenih u stavu 1. ovog člana ili nepoštovanja propisanih uslova može pismeno naložiti prekid istraživačkih radova i aktivnosti.
Za obavljanje obrazovnih aktivnosti na području Nacionalnog parka, kao što su škola u prirodi, terenska nastava, seminari, stručne prakse i drugo potrebno je pribaviti saglasnost Upravljača.
Aktivnosti iz stava 1. ovog člana ne mogu započeti pre nego što Upravljač da saglasnost. Zahtev za realizaciju obrazovnih aktivnosti mora sadržati relevantne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, vremenu trajanja, organizatoru, broju učesnika i drugo.
Upravljač najkasnije u roku od 10 radnih dana izdaje saglasnost ukoliko su ispunjeni svi prethodno traženi uslovi podnosiocu zahteva.
U roku od 15 dana po završetku obrazovnih aktivnosti, nosilac istraživanja, odnosno organizator dužan je da Upravljaču dostavi izveštaj o toku i glavnim rezultatima sprovedenih istraživanja i aktivnosti.
O završetku elaborata, odnosno publikovanju rezultata o izvršenim istraživanjima nosilac istraživanja dužan je da obavesti Upravljača u roku od 15 dana kao i da primerak elaborata ili publikovani rad dostavi Upravljaču.
Nosiocu aktivnosti naučno-istraživačkog rada i obrazovnih aktivnosti koji blagovremeno ne podnese izveštaj iz stava 1. odnosno ne dostavi obaveštenje i elaborat ili rad iz stava 2. ovog člana, Upravljač može uskratiti saglasnost za naredna istraživanja, odnosno saglasnost za organizaciju i usluge za obavljanje obrazovnih aktivnosti, i tražiti nadoknadu na osnovu Zakona o naknadama i Zakona o zaštiti prirode, podzakonskih i internih akata i ovog pravilnika.
VIII MESTO I USLOVI ZA ODLAGANJE OTPADA
Odlaganje i upravljanje otpadom na području Nacionalnog parka vrši se u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS", br. 36/09, 88/10, 14/16 i 95/18 - dr. zakon), propisima donetim na osnovu tog zakona, drugim zakonima i propisima koji se odnose na otpadne materije, i ovim pravilnikom.
Na području Nacionalnog parka zabranjeno je
- stvaranje deponija, odnosno odlaganje komunalnog, industrijskog i građevinskog otpada, ambalaže, rashodovanih motornih vozila, drugih mašina i aparata, osim komunalnog i poljoprivrednog otpada poreklom sa zaštićenog područja, koji može da se odlaže na propisan način na mestima koja su za to određena i obeležena,
- rukovanje hemijskim materijama i naftnim derivatima u količinama i na način koji mogu prouzrokovati zagađivanje zemljišta i voda i izazvati trovanje i druge nepovoljne posledice po biljni i životinjski svet,
- neregulisano ispuštanje otpadnih voda domaćinstava, privrednih i drugih objekata, odnosno ispuštanje protivno propisima iz oblasti vodoprivrede,
- skladištenje stajskog đubriva na način koji narušava životnu sredinu, lepotu prirodnih predela, naseljenih mesta i okoline nepokretnih kulturnih dobara.
Regionalni i lokalni planovi upravljanja otpadom usklađuju se sa Planom upravljanja Nacionalnog parka.
IX NAČIN ODRŽAVANJA UREDNOSTI I ČISTOĆE ZAŠTIĆENOG PODRUČJA
Za održavanje urednosti i čistoće u zaštićenom području Nacionalnog parka, zaduženo je JP "Nacionalni park Fruška gora".
Zabranjuje se ostavljanje otpada na području Nacionalnog parka osim, za to, predviđenih lokacija.
Posetioci i Korisnici područja Nacionalnog parka dužni su da sakupljaju i odnose otpatke na mesta koja su posebno uređena, odnosno opremljena, i prema potrebi, obeležena za te namene van granica Nacionalnog parka.
Upravljač će inicirati saradnju sa komunalnim službama teritorijalno nadležnih jedinica lokalne samouprave u oblasti održavanja čistoće kroz organizovano postavljanje i redovno pražnjenje kontejnera za smeće u naseljenim delovima na području Nacionalnog parka i vikend zonama.
Upravljač će kontrolisati pražnjenje i odvoženje kontejnera izvan područja Nacionalnog parka na površinama pored turističkih, smeštajnih i ugostiteljskih objekata, osim u naseljima.
Vlasnici i korisnici nepokretnosti dužni su da ih održavaju u čistom i urednom stanju.
Korisnici i sopstvenici šuma dužni su da održavaju šumski red u skladu sa propisima iz oblasti šumarstva, uključujući i obavezu što kraćeg zadržavanja posečenih stabala i ogrevnog drveta pored puteva, i planinarskih staza kao i svih drugih puteva turističkog karaktera.
Zabranjeno je zapuštanje i zakorovljavanje obradivog poljoprivrednog zemljišta, kao i primena hemijskih sredstava u zaštićenom području.
X NAČIN I ORGANIZACIJA ČUVARSKE SLUŽBE, ČUVANJA ZAŠTIĆENOG PRIRODNOG DOBRA, OPREMA I SREDSTVA NEOPHODNA ZA ČUVANJE I ODRŽAVNJE
Čuvarska služba u Nacionalnom parku se organizuje kao posebna služba čuvanja zaštićenog područja, nezavisna od drugih službi čuvanja, ona se u Nacionalnom parku organizuje u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode radi sprovođenja pravila unutrašnjeg reda i neposredan nadzor nad sprovođenjem režima zaštite na području Nacionalnog parka.
Čuvarsku službu čine, odnosno poslove Čuvarske službe u svojstvu lica sa zakonskim ovlašćenjima i obavezama neposredno obavljaju Čuvari zaštićenog područja i Rukovodilac Čuvarske službe.
Čuvari zaštićenog područja su za svoj posao u Čuvarskoj službi neposredno odgovorni Rukovodiocu, a Rukovodilac je za svoj posao u Čuvarskoj službi neposredno odgovoran direktoru preduzeća.
Čuvarska služba je organizovana sa Čuvarima zaštićenog područja kao nezavisna služba u odnosu na druge službe.
U vršenju Čuvarske službe Čuvar ima status službenog lica.
Upravljač zbog potreba efikasnijeg čuvanja područja može organizovati i volontersku Čuvarsku službu u koju će uključiti stručna lica odgovarajućih referenci koja zadovoljavaju zakonsku regulativu.
Za vreme službe, Čuvari zaštićenog područja nose službenu odeću na kojoj je znak zaštite prirode, znak Nacionalnog parka i identifikaciona pločica sa imenom i prezimenom čuvara i registracionim brojem iz službene legitimacije Čuvara zaštićenog područja.
Čuvar zaštićenog područja za vreme službe može da nosi oružje.
Vrstu, uslove i pravila nošenja i upotrebe i način čuvanja oružja utvrđuje Upravljač u skladu sa Zakonom o oružju i municiji ("Službeni glasnik RS", br. 20/15, 10/19 i 20/20).
Čuvar zaštićenog područja poseduju službenu legitimaciju kojom dokazuje identitet, status službenog lica i ovlašćenja u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode.
Čuvar zaštićenog područja je dužan da u vršenju odgovarajućih službenih radnji prethodno pokaže službenu legitimaciju.
Službenu legitimaciju Čuvaru zaštićenog područja izdaje Upravljač na obrascu koji propisuje Ministar.
O izdatim legitimacijama Upravljač vodi evidenciju.
Čuvar zaštićenog područja koji je prestao da vrši Čuvarsku službu, dužan je da službenu legitimaciju u roku od tri dana od dana prestanka službe vrati Upravljaču, koju će Upravljač odmah poništiti i tu činjenicu uneti u evidenciju iz stava 4. ovog člana.
U slučaju gubitka ili nestanka službene legitimacije Čuvar zaštićenog područja je dužan da o ovome odmah obavesti Upravljača.
Izgubljena ili nestala legitimacija briše se iz evidencije o izdatim legitimacijama, a Čuvaru se izdaje nova legitimacija.
Čuvar zaštićenog područja mora imati položen stručni ispit (uverenje) za obavljanje poslova čuvanja zaštićenog područja.
Područje Nacionalnog parka podeljeno je na čuvarske reone.
Rad Čuvarske službe organizuje se na terenu tako što Čuvar vrši neposredni nadzor i kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda i sprovođenje režima zaštite na jednom čuvarskom reonu.
Čuvarski reon u smislu ovog pravilnika obuhvata i prostor izvan granice Nacionalnog parka u zaštitnoj zoni u okruženju ili neposrednom susedstvu koji predstavlja kompaktnu celinu u pogledu konfiguracije terena i mogućnosti nadgledanja, ako se na ovom prostoru odvijaju delatnosti koje mogu naneti štetu zaštićenom prirodnom dobru.
Čuvar je odgovoran za unutrašnji red i sprovođenje režima zaštite na reonu za koji je zadužen.
U vršenju Čuvarske službe, dužnost Čuvara je da:
- prati kretanje i aktivnosti Posetilaca i drugih Korisnika u zaštićenom području, posebno transport građevinskog materijala i izgradnju objekata, korišćenje mineralnih sirovina, šuma, flore i faune uključujući divljač i ribe, upotrebu motornih vozila i plovila, postavljanje objekata na vodi, ulazak u zone i objekte u kojima je poseta zabranjena ili ograničena, loženje vatre na otvorenom, logorovanje, kampovanje, odlaganje otpada, odvijanje sportskih takmičenja i drugih manifestacija;
- prati stanje biljnih i životinjskih vrsta, kao i drugih vrednosti zaštićenog područja;
- pruža pomoć i sarađuje sa lokalnim stanovništvom;
- pruža podatke, pomoć i usluge posetiocima i drugim licima pri obilasku i razgledanju zaštićenog područja, naučnim istraživanjima i obrazovnim aktivnostima;
- sarađuje sa korisnicima prirodnih resursa u zaštićenom području;
- sarađuje sa nosiocima stvarnih prava na nepokretnostima u zaštićenom području u cilju zaštite prirode, rešavanju imovinsko-pravnih odnosa i naknade štete usled uskraćivanja ili ograničavanja prava korišćenja i primene mere zaštite;
- sarađuje sa drugom čuvarskom službom, inspekcijskom službom i organom unutrašnjih poslova;
- kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda u Nacionalnom parku, čuva objekte i oznake Nacionalnog parka;
- kontroliše sprovođenje odrednica Programa upravljanja;
- kontroliše sprovođenje uslova zaštite prirode i aktivnosti Korisnika područja u skladu sa uslovima zaštite prirode;
- sprovodi edukativni rad sa Posetiocima zaštićenog područja;
- naplaćuje naknadu za korišćenje zaštićenog područja na terenu;
- kontroliše i pregleda promet drvnog materijala u zoni Nacionalnog parka;
- izrađuje redovne izveštaje o radu;
- obavlja i druge poslove, u skladu sa Zakonima i aktima Upravljača.
Kada Čuvar utvrdi ili osnovano pretpostavi da je Posetilac, odnosno Korisnik zaštićenog područja učinio radnju suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa zakonom, ovlašćen je da:
1) legitimiše lice zatečeno u vršenju nedozvoljenih radnji, a lice zatečeno bez ličnih isprava, čiji mu identitet nije poznat, privede nadležnom organu unutrašnjih poslova,
2) zatraži da mu lice predoči/pokaže saglasnost, dozvolu, odobrenje, prijavu radova, ulaznicu ili drugi dokument kojim dokazuje status Korisnika, odnosno Posetioca, i neko od prava u vezi radova i aktivnosti koje obavlja,
3) izvrši pregled svih vrsta vozila i tovara,
4) izvrši svaki pregled, osim stanova i drugih prostorija za čiji je pregled potreban sudski nalog, a posebno pregled prtljaga i ličnih stvari, ulova i sredstava za lov i ribolov, alata i sredstava za sakupljanje biljaka i životinja,
5) privremeno oduzme predmete i sredstva kojima je izvršen prekršaj ili krivično delo i druga protivpravna radnja i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela, uključujući delove i primerke živog i neživog sveta, kao i da ove predmete, bez odlaganja, preda Upravljaču zaštićenog područja radi čuvanja,
6) zatraži uspostavljanje prethodnog stanja, odnosno naredi mere za sprečavanje i uklanjanje štetnih posledica, a posebno:
- privremeno obustavi i zabrani radove i aktivnosti koje se obavljaju bez propisanih saglasnosti ili odobrenja, u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, podzakonskim i internim aktima i ovim pravilnikom, ili bez uslova PZZP,
- zabrani na licu mesta radove i aktivnosti koje se obavljaju protivno odredbama ovog pravilnika i pravilima protivpožarne zaštite,
- naredi puštanje na slobodu, odnosno vraćanje u prirodu zdravih i nepovređenih primeraka životinja, ukoliko je to za njih bezbedno.
Kada utvrdi radnju učinjenu suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode, Čuvar sastavlja zapisnik.
Sadržaj zapisnika ili opis koji se unosi u zapisnik je saopštavanje onog što je zatečeno, nađeno, utvrđeno ili na drugi način pribavljeno i konstatovano.
U sadržaj se obavezno unose:
- podaci o izvršiocima nedozvoljene radnje, a ako je izvršilac nepoznat to se konstatuje uz osnovanu pretpostavku o mogućem izvršiocu,
- način i vreme izvršenja radnje,
- sredstva i alati kojima je radnja izvršena,
- podaci o svedocima i drugim raspoloživim dokazima ako postoje,
- nastala šteta, dokumentovana što preciznijim podacima i po mogućstvu fotografijom,
- podaci o oduzetim predmetima i sredstvima iz tačke 5. člana 52. ovog pravilnika.
Zapisnik je sastavljen u onolikom broju primeraka koliko zahteva konkretna situacija.
Upravljač će propisati obrazac zapisnika iz ovog člana.
O privremeno oduzetim predmetima iz člana 52. ovog pravilnika Čuvar izdaje potvrdu o oduzetim predmetima, sa tačnim podacima o vrsti i količini.
Upravljač obezbeđuje uslove za održavanje i čuvanje privremeno oduzetih predmeta, i preduzima radnje za dalje postupanje sa primercima oduzetih i nađenih životinjskih ili biljnih vrsta, minerala, fosilnih ostataka i artefakata, uključujući njihovo zbrinjavanje do okončanja postupka.
O privremeno oduzetim predmetima Upravljač vodi evidenciju sa podacima o vrsti količini, razlogu privremenog oduzimanja, licu kome su predmeti privremeno oduzeti i Čuvaru koji je predmete privremeno oduzeo.
Čuvar u vršenju službe postupa stručno, autoritativno i odgovorno i u skladu sa ovlašćenjima koja ima, vodeći posebno računa o ugledu Upravljača.
Čuvar vodi dnevnik, odnosno evidenciju dnevnih aktivnosti, čiji sadržaj propisuje Upravljač.
Čuvar je dužan da potpuno i detaljno poznaje reon koji mu je poveren na čuvanje, kao i da čuva i obnavlja granične oznake, informativne table, putokaze i druge oznake.
Čuvar polaže stručni ispit u skladu sa programom koji propisuje resorno Ministarstvo, i na taj način stiče stručno uverenje za obavljanje poslova.
Upravljač sam organizuje ili na drugi način obezbeđuje obuku, stručno usavršavanje i proveru znanja i veština Čuvara.
XI NAČIN SPROVOĐENJA PREVENTIVNIH MERA ZAŠTITE OD POŽARA, DRUGIH ELEMENTARNIH NEPOGODA I UDESA
Na području Nacionalnog parka Upravljač sprovodi mere zaštite od požara u skladu sa Zakonom o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", br. 111/09, 20/15, 87/18 i 87/18 - dr. zakoni), Zakonom o šumama i propisima donetim na osnovu tih Zakona, "Planom upravljanja Nacionalnim parkom" i "Planovima zaštite od požara".
Upravljač donosi "Plan zaštite od požara" za područje Nacionalnog parka.
Planom i programom upravljanja Nacionalnog parka utvrđuju se prioritetni, odnosno godišnji operativni zadaci protivpožarne zaštite.
Korisnici i Posetioci dužni su da se prilikom boravka na području Nacionalnog parka pridržavaju zakonskih odredbi, oznaka i uputstava Upravljača iz oblasti zaštite od požara.
U slučaju elementarnih nepogoda i šteta načinjenih na prirodnom ekosistemu i narušavanju prirode, Upravljač sačinjava sanacione planove u kojima se utvrđuju načini i metodi rada na otklanjanju štetnih posledica u prirodi i dovođenja u prethodno normalno stanje.
Upravljač radi zaštite prirodnih dobara Nacionalnog parka ima pravo aktivne legitimacije zbog nepoštovanja i zanemarivanja odredbi ovog pravilnika, a koje su sankcionisane i Zakonom o zaštiti prirode i pisanja kaznenih odredbi.
Ovlašćeno lice Upravljača podneće protiv prekršioca odredbi ovog pravilnika odgovarajuću prijavu nadležnim organima i preduzeti i ostale mere i radnje u skladu sa zakonom.
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Nadzor nad primenom ovog pravilnika vrši Ministarstvo i nadležni inspekcijski organi.
Upravljač će izvod iz ovog pravilnika, sa osnovnim pravilima unutrašnjeg reda i zabranjenim radnjama/aktivnostima istaknuti na web sajtu i putem profila na društvenim mrežama koje koristi, takođe i u naseljenim mestima, objektima Nacionalnog parka kao i na drugim mestima brojnijeg okupljanja i češćeg prolaska Posetilaca i Korisnika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", uz prethodno pribavljenu saglasnost Ministarstva.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi "Pravilnik o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi Nacionalnog parka Fruška gora", broj 2867/3 od 28. decembra 2010. godine.