ODLUKA O UTVRĐIVANJU MERA ZAŠTITE, GRANICE ZAŠTIĆENE OKOLINE I MERA ZAŠTITE ZAŠTIĆENE OKOLINE STARE KUĆE PORODICE ŽUJOVIĆ U NEMENIKUĆAMA, NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA ("Sl. glasnik RS", br. 79/2021)

1. Utvrđuju se mere zaštite, granice zaštićene okoline i mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture Stara kuća porodice Žujović u Nemenikućama (u daljem tekstu: spomenik kulture), koji je Rešenjem Zavoda za zaštitu i naučno proučavanje spomenika kulture Narodne Republike Srbije, broj 2118/48 od 27. novembra 1948. godine utvrđen za spomenik kulture, a Odlukom Skupštine SRS br. 29 od 29. marta 1979. godine ("Službeni glasnik SRS", broj 14/79) utvrđen za nepokretno kulturno dobro od velikog značaja.

2. Spomenik kulture se nalazi u selu Nemenikuće, na teritoriji opštine Sopot, na katastarskoj parceli broj 2055/2 KO Nemenikuće u Nemenikućama, u privatnoj svojini.

Stara kuća porodice Žujović se nalazi na padini iznad glavnog seoskog puta, u neposrednoj blizini nekadašnjeg centra sela. Kuća porodice Žujović se ističe kao reprezentativni primer balkanske arhitekture beogradskog područja.

Od 1827. godine, kada je kuća sagrađena, neprekidno se nalazi u vlasništvu porodice Žujović. Porodica Žujović se iz okoline Novog Pazara doselila u Šumadiju pre Karađorđevog ustanka i postala aktivni učesnik i svedok predstojećih burnih događaja.

Osnova kuće je pravougaona, dimenzija deset sa sedam metara. Podignuta je delom nad podrumom. Temelji i podrum su zidani lomljenim kamenom. Stambeni deo je napravljen u bondručnoj konstrukciji sa ispunom od čatme. Četvoroslivni krov sa širokom strehom pokriven je ćeramidom. Sa južne strane kuće nalazi se trem sa sedam drvenih stubova i niskom drvenom ogradom. Na trem se ulazi spoljašnjim stepeništem. Prozori na kući imaju drvene rešetke i kapke. Prostor unutar kuće podeljen je na četiri gotovo jednake prostorije: odžakliju i tri sobe. Tavanice i podovi su od dasaka, osim u odžakliji gde je pod od opeke, a tavanice od kolenike oblepljena blatnim malterom.

Kuća porodice Žujović oblicima i funkcijom, kao i pričom o životima članova ove velike i značajne porodice, predstavlja svedočanstvo o poreklu, životu, potrebama i ukusu prvih generacija srpskih intelektualaca koji su predstavljali vodeću političku snagu obnovljene Republike Srbije.

Arhitektonske vrednosti ovog nepokretnog kulturnog dobra se ogledaju u veštom korišćenju prirodnih materijala, primeni tradicionalnih konstrukcija, funkcionalnoj organizaciji unutrašnjeg prostora, kao i izuzetnoj plastičnoj ekspresivnosti i skladu prirodnih tonova njegovog eksterijera. Ovaj spomenik kulture poseduje arhitektonske, društvene, kulturno-istorijske i nematerijalne vrednosti koje čine ovu kuću izrazito uspelim primerom narodnog graditeljstva.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 2055/2 KO Nemenikuće.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

- očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture, gabarita uz zadržavanje konstruktivnih karakteristika i originalnih materijala;

- ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija objekata u okviru kompleksa;

- zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost objekta;

- zabrana prepravki, dogradnje, pregradnje, nadgradnje koji nisu u funkciji spomenika kulture i mogu ga degradirati;

- zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i rashladnih uređaja na fasadama;

- vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

- zabrana postavljanja sredstava za oglašavanje na fasadi i krov objekta kao i postavljanje objekata za oglašavanje;

- postavljanje table sa informacijama o spomeniku kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

- zabrana gradnje i postavljanja trajnih i privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom i gabaritom mogu ugroziti ili degradirati spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

- zabrana korišćenja unutrašnjeg dvorišta koja nije u skladu sa svojstvima i namenom objekta;

- zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost objekta;

- sanacija i uređenje dvorišnog prostora;

- uređenje i redovno održavanje pešačkih površina;

- zabrana skladištenja materijala i stvaranje deponija.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".