PRAVILNIKO RADU I STANDARDIMA RADA SAVETOVALIŠTA ZA BRAK I PORODICU SA CENTROM ZA MEDIJACIJU("Sl. glasnik grada Požarevca", br. 7/2021) |
Ovim Pravilnikom uređuju se normativi i standardi za obavljanje delatnosti Savetovališta za brak i porodicu i kriterijumi i merila za utvrđivanje prava na usluge bračnog i porodičnog savetovališta sa Centrom za medijaciju
Savetovalište za brak i porodicu sa Centrom za medijaciju (u daljem tekstu Savetovalište) organizovano je kao savetodavno-terapijska, socijalno-edukativna usluga socijalne zaštite, odnosno servis u lokalnoj zajednici formiran u cilju profesionalne podrške i pomoći građanima Požarevca koji imaju teškoće u domenu individualnog, bračnog i porodičnog života.
Pravilnik definiše zadatke, korisnike i određuje način rada i saradnju sa drugim institucijama i organizacijama, koje se bave problemima porodice i njenih članova.
Značajni aspekti porodice kao što su: promena porodične strukture u odnosu na broj članova porodice, prestruktuiranje uloga, problemi razdvojenih porodica, problem roditeljske kompetencije, efekti traumatizacije u porodičnom kontekstu, porodični resursi i način prevladavanja stresa, problem porodičnog nasilja, problem u ponašanju dece i mladih, daju mogućnost, kroz rad Savetovališta, kreiranja novih realnosti porodičnog života, novih oblika adaptacije, uspostavljanja vrednosnih sistema primerenih vremenu, promenu kulture i stila življenja pojedinca i porodice.
Svrha pružanje usluga iz grupe savetodavno-terapijskih i socijalno edukativnih usluga kroz rad Savetovališta, jeste vid pomoći pojedincima i porodicama koje su u krizi, radi unapređenja porodičnih odnosa, prevazilaženja kriznih situacija i sticanja veština za samostalan i produktivan život u zajednici.
Svi građani sa teritorije Grada Požarevca imaju pravo na usluge Savetovališta u kome se realizuju psihološko-pedagoške i socijalne usluge i usluge medijacije, a na osnovu iskazane lične potrebe, preporuke stručnih radnika Centra za socijalni rad i nadležnih institucija.
U cilju unapređenja mentalnog zdravlja i kvaliteta života, Savetovalište pruža građanima sledeće usluge:
- savetodavni rad sa pojedincima, partnerima ili porodicama u cilju razrešenja intra-personalnih i inter-personalnih problema;
- terapijski rad sa pojedincima, partnerima ili porodicama u cilju razrešenja intra-personalnih i inter-personalnih problema;
- preventivni savetodavni rad sa porodicama u kojima partneri žele da poboljšaju svoje roditeljsko funkcionisanje ili se adekvatno pripreme za roditeljstvo;
- pruža usluge savetodavno terapijskog rada bračnim parovima u postupku razvoda, u toku i nakon razvoda;
- medijacije, odnosno alternativnog rešavanja sporova, u kome strane žele da sporni odnos reše mirnim putem uz pomoć jednog ili više posrednika - medijatora koji kroz dogovaranje i pregovaranje pomažu klijentima da postignu zajedničko rešenje i dođu do sporazuma koji će rešiti njihov sporne odnose i biti prihvatljiv za obe strane;
- savetodavno-terapijski radi sa porodicama u kojima postoji nasilje, incest, alkoholizam, duševna bolest roditelja;
- učestvuje u analitičko istraživačkom radu iz oblasti rada savetovališta;
- prati nova naučna dostignuća u vezi sa radom i obezbeđuje kontinuirano stručno usavršavanje i razvoj usluga.
Savetovalište pored usluga navedenih u članu 4. sprovodi i pružanje pomoći porodici da na odgovarajući način reši svoje probleme u okviru sistema socijalne zaštite;
- povezivanje porodice sa drugim sistemima pomoći i zaštita njihovih interesa;
- razvijanje efikasnijih i humanijih aktivnosti svih sistema pomoći;
- iniciranje i oblikovanje novih stručnih doktrina na području socijalnog, psihološkog i pedagoškog rada;
- razvijanje odgovarajućih ličnih kapaciteta u cilju uspostavljanja funkcionalnog bračnog i porodičnog života;
- pomoć u suočavanju sa životnim zahtevima radi oblikovanja realnih očekivanja i postavljanja ciljeva, preuzimanja aktivne odgovornosti u vezi sa odlučivanjem o sebi i svom daljem životu.
Za organizovanje i realizovanje stručnog rada Savetovalište treba da ima:
- stručne radnike (psihologe, pedagoge, socijalne radnike, specijalne pedagoge, andragoge i sociologe) sa završenom/započetom/planiranom edukacijom iz porodične sistemske terapije ili završenim master studijama modul psihoterapije; sa završenom osnovnom obukom za medijaciju i minimalno medijaciju u porodičnim sporovima;
- podršku drugih stručnih i administrativnih radnika iz reda zaposlenih u Centru za socijalni rad Požarevac.
Informativno delovanje Savetovališta usmereno je na:
- pružanje informacija o mestu i ulozi Savetovališta u sistemu socijalne zaštite, vrsti delatnosti i uslugama koje pruža, osnovnim vidovima savetodavno-terapijskog rada i problemima porodičnog življenja koje tretira;
- propagiranje preventivnih mentalno-higijenskih načela porodičnog života kroz različite vidove psiho-edukativnog delovanja;
- senzitizacija šire stručne javnosti i relevantnih činilaca u zajednici za probleme porodica i moguće sistemske odgovore na njih;
- promociji alternativnih vidova rešavanja sporova.
Pružalac usluge obezbeđuje uredno vođenje administracije i evidenciju rada sa korisnicima, koju sačinjavaju:
• matična evidencija,
• dnevnik rada,
• dosije korisnika sa pratećim evidencijama rada.
Savetovalište je u obavezi da postupa u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti, u vezi ličnih podataka korisnika Savetovališta.
Odgovornost za uredno vođenje administracije o radu i pruženim uslugama korisnicima Savetovališta, imaju svi angažovani stručni radnici i saradnici.
Pružalac usluge najmanje jednom godišnje sprovodi internu evaluaciju kvaliteta pruženih usluga, koja uključuje ispitivanje zadovoljstva korisnika i izveštaj o evaluaciji je sastavni deo pravdajuće dokumentacije prilikom podnošenja zahteva za prenos sredstava za izvršenu uslugu.
Usluga može biti deo eksterne evaluacije, od strane eksternih evaluatora, a u skladu sa potrebama naručioca/osnivača usluge i pozitivnim zakonskim odredbama i metodologijom koji definišu ovu oblast.
Razvoj zaposlenih stručnih radnika
Pružalac usluge sačinjava godišnji plan o potrebama za profesionalnim usavršavanjem i obukama zaposlenih stručnih radnika za narednu godinu.
Pružalac usluge obezbeđuje superviziju svim zaposlenim stručnim radnicima angažovanom na pružanju usluge, u skladu sa nacionalno utvrđenim standardima.
Redovnu intervizijsku podršku pružaju angažovani stručni saradnici, na nivou sastanka tima.
Dostupnost programa i usluga u zajednici
Pružalac usluge obezbeđuje dodatne programe usluga i aktivnosti koji su posebno prilagođeni mogućnostima i interesovanjima korisnika, koji se realizuju u lokalnoj zajednici, kroz saradnju sa kulturnim, obrazovnim i ostalim javnim ustanovama, institucijama i organizacijama, a u skladu sa materijalnim mogućnostima.
Za potrebe korisnika koje pružalac usluge ne obezbeđuje, mogu se po ugovoru, angažovati i druga lica i stručnjaci, odnosno službe u zajednici, na način koji ne remeti zadovoljavanje potreba drugih korisnika i funkcionisanje Savetovališta u celini, a sve u skladu sa pozitivnim pravnim propisima.
Saradnju sa institucijama i organizacijama, u cilju preventivnih aktivnosti i zaštite porodice i svih njenih članova u lokalnoj zajednici, Savetovalište definiše kroz protokole o saradnji. Savetovalište sprovodi aktivnosti kontinuirane informisanosti i senzibilizacije javnosti, kroz nastupe, izrade informacija i sl. na štampanim i elektronskim medijima.
U cilju senzibilizacije javnosti/građana i podizanja kompetencije profesionalaca, Savetovalište, u skladu sa potrebama i mogućnostima, organizuje okrugle stolove, edukacije, tribine i slično.
Usluga je za korisnike usluga besplatna i u celosti se finansira od strane Grada Požarevca.
Za dodatne programe i aktivnosti finansijska sredstva može obezbediti i ovlašćeni pružalac usluge.
Cena radnog sata angažovanih osoba utvrđivaće se u skladu sa važećim zakonskim propisima pri obračunavanju cene radnog sata zaposlenih u ustanovama socijalne zaštite, koji rade na specijalizovanim stručnim poslovima.
Nadzor nad sprovođenjem usluge sprovodi Centar za socijalni rad Požarevac u skladu sa Zakonom o socijalnoj zaštiti.
Usluge Savetovališta pružaju se neposredno u namenski uređenom prostoru, van upravne zgrade Centra za socijalni rad Požarevac, u okviru organizacione jedinice Centra za socijalni rad ili drugog pružaoca usluga.
Prostor u kome se pruža usluga obezbeđuje bezbednost i privatnost korisnika kao i uslove za nesmetan rad. Neophodno je da prostor ima mokri čvor.
Potrebno je da postoje posebne prostorije za individualni rad sa korisnikom i to za svakog zaposlenog stručnog radnika u Savetovalištu.
Veličina prostorije za grupno savetovanje i socijalno-edukativne usluge, omogućava izvođenje programa grupnog rada, za do 15 učesnika.
Radno vreme Savetovališta je najmanje četiri, a najviše osam sati dnevno, svakog radnog dana.
Korisnici se mogu samostalno obratiti Savetovalištu radi korišćenja usluge ili mogu biti upućeni:
1. uputom Centra za socijalni rad odnosno organa starateljstva, što je posebno definisano Zakonom o socijalnoj zaštiti;
2. od strane drugog organa ili organizacije van sistema socijalne zaštite (npr: obrazovne ustanove);
3.uputom tužilaštva odnosno suda;
4. od strane drugog pružaoca usluge socijalne zaštite.
Kriterijumi za izbor korisnika usluge
Kriterijumi za izbor korisnika usluga definisani su prema:
- mestu boravka (korisnik usluga ima prebivalište na teritoriji Grada Požarevca)
- prioritetu postupanja u odnosu na sledeće probleme:
1. Problemi u partnerskom odnosu (različite vrste bračnih kriza, problemi u partnerskoj komunikaciji/prestanak partnerske komunikacije, problemi izvanbračnih veza)
- Predrazvodna problematika (klijenti koji se obraćaju u fazi kada se još nije započeo postupak razvoda i kada se najčešće preispituje odluka o razvodu, ili je potrebna podrška u prihvatanju odluke, pripremi za razdvajanje i sl.)
- Problemi u roditeljskoj relaciji (uglavnom prisutna nemogućnost roditeljskog usaglašavanja u vaspitanju)
- Problemi u ponašanju dece i mladih (agresivno ponašanje, problemi u školi,..);
- Problemi porodica koje se staraju o mentalno obolelim licima, zavisnicima i ostarelim licima kada se susreću sa njihovim potrebama i problemima na koje ne mogu da odgovore iz raznoraznih razloga (npr. fenomen sagorevanja dominatno angažovanog člana porodice, nepostojanje ili nedostupnost potrebnih usluga) i sl. što dovodi do porasta porodičnih tenzija i disfunkcionalnosti unutar porodičnih odnosa
- nasilje u porodici
- lični razvojni problemi
Okolnosti koje se uzimaju u obzir pri određivanju prioriteta postupanja i koje se obrazlažu, jesu:
1. potrebe za podrškom, uzrast, odnosno ranjivost deteta, odrasle ili stare osobe;
2. posebne odlike situacije i težina okolnosti koja ugrožava dete, odraslu ili staru osobu;
3. da li je dete, odrasla ili stara osoba povređena;
4. prethodna saznanja Centra za socijalni rad Požarevac o slučaju;
5. kvalitet saradnje roditelja ili staratelja deteta, odnosno odrasle ili stare osobe i članova porodice;
6. postojeći stresovi koji ugrožavaju dete, odraslu ili staru osobu i porodicu;
7. neodložnost postupanja.
Lični podaci o korisniku
Lični podaci o korisniku registruju se u skladu sa propisima, odnosno uz saglasnost korisnika.
Procena potreba podrazumeva planiranje, postupke, sadržaj, odlučivanje i izveštavanje.
U odnosu na rezultate procene određuje se stepen podrške korisniku i izrađuje individualni plan usluge.
Početna procena planira se na osnovu raspoloživih podataka i saznanja o slučaju. Stručni radnik - voditelj tretmana, uz konsultaciju sa supervizorom, odnosno rukovodiocem službe ili nadležnim voditeljem slučaja, planira: sa kim će kontaktirati; ko će sve biti intervjuisan; ko će još biti uključen u postupak (npr. policija, zdravstvena služba, drugi stručni radnik ukoliko je potrebno; način prikupljanja neophodnih podataka (intervjui, dokumentacija, testovi, skale, upitnici, i slično; vremenski okvir za sprovođenje potrebnih aktivnosti. Voditelj tretmana odlučuje na koji će način zakazati prvi susret (telefonom ili pisanim pozivom).
- opservacija i razgovor sa detetom i svom drugom decom u porodici (u skladu sa uzrastom i komunikacionim sposobnostima deteta) i/ili sa odraslom i starom osobom korisnikom usluge;
- opservacija i razgovor sa članovima porodice;
- prikupljanje i analiziranje pristupačnih informacija iz različitih izvora (uključujući postojeću dokumentaciju u centru, zdravstvenim, obrazovnim i drugim institucijama);
- Procena situacije i potreba deteta i/ili odraslog korisnika usluge i porodice, Opis i procena detetovog stanja i potreba, Opis i procena porodičnog funkcionisanja, Opis i procena sredinskih faktora
- Izveštavanje o rezultatima početne procene sprovodi se na odgovarajućim obrascima, koji su usklađeni sa metodologijom u sistemu socijalne zaštite
- O licima koja će biti upoznata sa rezultatima početne procene odlučuje stručni tim Savetovališta, u skladu sa metodologijom u sistemu socijalne zaštite
- Odluke kojima se uređuju dalji koraci u radu na slučaju i druge odluke i preduzete radnje, beleže se u Listu praćenja koji je usklađen sa metodologijom u sistemu socijalne zaštite.
Prilikom prijema i procene radi pružanje usluga procenjuje se bezbednost korisnika, kao i to da li je korisnik žrtva nasilja.
Ako se proceni da je bezbednost korisnika ugrožena, pre pružanja odgovarajuće usluge preduzeće se radnje s ciljem osiguranja bezbednosti korisnika, uz podršku Centra za socijalni rad Požarevac.
Plan usluga donosi se posle okončanja početne procene, a najkasnije 15 dana od dana kada je započet rad sa korisnikom.
Savetovalište će sa drugim službama u zajednici, korisnikom i drugim značajnim osobama iz njegove sredine preduzeti razumne napore da uz primenu principa najdelotvornije intervencije, korisnik dostigne ili održi optimalan nivo psihofizičkog i porodičnog funkcionisanja, produktivne veze i odnose sa sredinom.
Individualni plan usluge, obavezno sadrži:
1) ciljeve koji se žele postići pružanjem usluge;
2) očekivane ishode;
3) konkretizovane aktivnosti koje će se preduzimati;
4) vremenski okvir u kojem se realizuje individualni plan usluge;
5) rok za ponovni pregled individualnog plana usluge;
6) imena lica odgovornih za realizaciju individualnog plana usluge.
Individualni plan usluge izrađuje se u skladu sa širim planom uputnog Centra za socijalni rad Požarevac, ako je korisnik upućen preko Centra za socijalni rad Požarevac;
Ponovni pregled vrši se na osnovu rezultata evaluacije nakon 6 meseci od početka rada na slučaju, osim ukoliko planom nije predviđeno da period bude kraći. Odvija se kroz supervizijski pregled, u okviru kolegijuma Savetovališta, ili na posebno organizovanoj konferenciji za ponovni pregled slučaja.
Ponovni pregled i evaluacija treba da odredi da li preduzete intervencije (usluge) odgovaraju na potrebe korisnika, da li korisnici primaju usluge u skladu sa porodičnim planom usluga i napreduju u pravcu određenih ishoda koji su utvrđeni planom; koje prepreke i okolnosti ometaju napredak prema postavljenim ciljevima i ishodima, da li su korisniku i porodici potrebne neke dodatne usluge i koje.
Rezultati ponovnog pregleda i evaluacije beleže se na obrascu uslađenom sa metodologijom u sistemu socijalne zaštite.
Korisnik usluga Savetovališta i pružalac usluga, u fazi izrade početne procene, potpisuju Ugovor o korišćenju usluga, kojim se bliže određuju prava i obaveze obe strane.
Obrazac Ugovora je usklađen sa metodologijom u sistemu socijalne zaštite.
Svakom korisniku se obezbeđuje usluga u skladu sa iskazanim potrebama i individualnim planom usluge, u minimalnom trajanju od šest meseci do godinu dana.
Svaki korisnik može učestvovati u grupnom radu u toku nedelje do ukupno 10 sati, dok se individualni rad planira i realizuje u skladu sa potrebama i ne više od 2 sata nedeljeno.
Nakon završenog tretmana koji traje od tri meseca do godinu dana izveštava se uputni organ o ishodu tretmana.
O početku realizacije usluge, toku tretmana i ishodima, kao i po okončanju pružanja usluge, ili po posebnom zahtevu, izveštava se organ odnosno služba koja je uputila korisnika.
Tokom pružanja usluge obezbeđuje se poverljivost podataka o ličnosti i sadržaju rada.
Pružanje usluge se prekida:
1. ako se tokom rada utvrdi postojanje okolnosti koje nije moguće otkloniti/došlo je do zastoja u radu kada savetodavno-terapijski rad ne donosi koristi klijentu/korisniku;
2. ako klijent/korisnik ne dolazi na ugovorene sastanke;
3. ako je prestala potreba za daljim radom.
Prigovori i pritužbe korisnika
Korisnik usluge ili njegov zastupnik ima pravo na podnošenje prigovora i pritužbi na kvalitet pružene usluge
Prigovor se podnosi pružaocu usluge u pisanoj formi. Pružalac usluge je dužan da korisniku odgovori u roku od 15 dana od prijema prigovora.
Svi nesporazumi pružaoca usluge i korisnika mogu se rešiti sporazumno odnosno raskidom ugovora.
U skladu sa Zakonom o socijalnoj zaštiti, uslugu Savetovališta će Grad Požarevac obezbeđivati putem javne nabavke, pod uslovom da su sredstva za ove namene obezbeđene u budžetu Grada Požarevca, na osnovu specifikacije Centra za socijalni rad Požarevac, kao pokretača javne nabavke.
Ovaj Pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Grada Požarevca".