ZAKON O OČUVANJU KULTURNOG I ISTORIJSKOG NASLEĐA SVETOG MANASTIRA HILANDAR ("Sl. glasnik RS", br. 94/2021)

Član 1

Ovim zakonom uređuje se način pružanja podrške i pomoći Republike Srbije očuvanju kulturnog i istorijskog nasleđa Svetog manastira Hilandar.

Član 2

Republika Srbija, preko svojih nadležnih organa, pruža podršku i pomoć očuvanju kulturnog i istorijskog nasleđa Svetog manastira Hilandar (u daljem tekstu: manastir Hilandar), koji, od svog osnivanja 1198. godine, neprekidno postoji kao samoupravna monaška ustanova koja predstavlja jedinstveni centar srpske duhovnosti, kulture, obrazovanja i tradicije, i predstavlja neprocenjivu vrednost za srpsko kulturno i istorijsko nasleđe, i upisan je, zajedno sa celokupnom baštinom Svete Gore Atonske, u Listu svetske kulturne i prirodne baštine Uneska.

Član 3

Republika Srbija pruža podršku i pomoć očuvanju kulturnog i istorijskog nasleđa manastira Hilandara tako što:

1) preko svojih nadležnih organa preduzima aktivnosti i sprovodi programe koji se odnose na: očuvanje i negovanje istorijskih, verskih i kulturnih tradicija manastira Hilandara, praćenje stanja, istraživanje, prezentovanje i interpretaciju pokretnog i nepokretnog kulturno-istorijskog nasleđa u sastavu manastira Hilandar i praćenje radova na tom nasleđu, obnovu i rekonstrukciju i druge mere zaštite postojećih objekata, izgradnju novih objekata manastira Hilandara, konzervaciju, restauraciju i druge mere zaštite ostalog istorijskog i kulturnog nasleđa u sastavu manastira Hilandara (freske, ikone, rukopisi i dr.), kao i sopstvene aktivnosti manastira Hilandar i Zadužbine Svetog manastira Hilandar usmerene na unapređenje uslova čuvanja, tekućeg održavanja i prezentovanja nasleđa, kao i na održivi razvoj manastira Hilandar;

2) preko svojih nadležnih organa učestvuje i u organizaciji proslava značajnih datuma iz istorije manastira Hilandara i obavlja i druge poslove od značaja za očuvanje tradicije i kulturno-istorijskih spomenika manastira Hilandara.

Član 4

Poslovi nadležnih organa Republike Srbije iz člana 3. ovog zakona imaju za cilj:

1) očuvanje ustanove manastira Hilandar;

2) očuvanje, istraživanje, prezentovanje i interpretaciju celokupnog materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa manastira Hilandar;

3) obnovu, zaštitu, revitalizaciju i održivo korišćenje objekata nepokretnog nasleđa manastira Hilandar;

4) očuvanje, zaštitu i predstavljanje živopisa i pokretnog nasleđa manastira Hilandar;

5) unapređenje stanja imovine i razvoj manastirske ekonomije manastira Hilandar;

6) podizanje nivoa društvene odgovornosti za zaštitu svetskog kulturnog nasleđa i srpskog kulturnog i istorijskog nasleđa manastira Hilandar i podsticanje dobrotvorstva;

7) podizanje svesti i znanja o srpskom kulturnom i istorijskom nasleđu na Svetoj Gori Atonskoj.

Sredstva za obavljanje poslova iz člana 3. ovog zakona obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije.

Sredstva za realizaciju projekata za očuvanje kulturnog i istorijskog nasleđa manastira Hilandar mogu se obezbediti i u budžetu autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, putem donacija kao i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.

Član 5

Radi razmatranja pitanja iz nadležnosti Vlade i davanja predloga, mišljenja i stručnih obrazloženja, Vlada obrazuje Komisiju za manastir Hilandar, kao posebno radno telo Vlade i utvrđuje njene zadatke i sastav.

Član 6

Obnovom, rekonstrukcijom i očuvanjem manastira Hilandara rukovode manastir Hilandar i Zadužbina Svetog manastira Hilandara u neposrednoj saradnji sa Vladom, Komisijom Vlade iz člana 5. ovog zakona i nadležnim ustanovama zaštite kulturnih dobara, kroz učešće u razmatranju i usvajanju planova radova i izveštaja o izvršenim radovima.

Obnova, rekonstrukcija i očuvanje manastira Hilandara sprovodi se uz finansijsku podršku budžetskih sredstava Republike Srbije.

Budžetska sredstva iz stava 2. ovog člana opredeljuju se za svaku tekuću godinu zakonom kojim se utvrđuje budžet Republike Srbije, polazeći od usvojenih planova radova i izveštaja o realizaciji radova na obnovi, rekonstrukciji i očuvanju manastira Hilandara.

Član 7

Naziv, ime i lik kulturnog i istorijskog nasleđa i dobara u sastavu manastira Hilandara u komercijalne svrhe na teritoriji Republike Srbije može koristiti samo manastir Hilandar, odnosno Zadužbina Svetog manastira Hilandara, a druga lica isključivo po odobrenju manastira Hilandara.

Komercijalnom upotrebom u smislu ovog zakona smatra se takva upotreba kulturnog i istorijskog nasleđa i dobra iz stava 1. ovog člana kojom se ostvaruje finansijska dobit.

Komercijalnom upotrebom kulturnog i istorijskog nasleđa i dobra iz stava 1. ovog člana kao proizvoda istorije, kulture, umetnosti i tradicije manastira Hilandar ne sme biti narušena njegova kulturnoistorijska vrednost.

Reprodukcije, odlivke, kopije, faksimile i fototipska izdanja kulturnog nasleđa i dobara u sastavu manastira Hilandar na teritoriji Republike Srbije može izrađivati samo manastir Hilandar, odnosno Zadužbina Svetog manastira Hilandara, kao i javna ustanova zaštite kulturnog nasleđa, a u skladu sa propisanim merama nadležne ustanove zaštite.

Član 8

Sve aktivnosti u kojima učestvuje Republika Srbija a odnose se na očuvanje, obnovu i rekonstrukciju manastira Hilandara nastavljaju da se realizuju na osnovu akata na osnovu kojih su i započete i realizovane do dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 9

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".