PRAVILNIK

O ZVANJIMA, USLOVIMA ZA STICANJE ZVANJA I OVLAŠĆENJIMA ČLANOVA POSADE BRODOVA TRGOVAČKE MORNARICE

("Sl. glasnik RS", br. 64/2012, 99/2015, 3/2017, 113/2022 i 104/2021 - dr. pravilnik)

Uvodne odredbe

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se zvanja, uslovi za sticanje zvanja i ovlašćenja članova posade brodova trgovačke mornarice, kao i obrazac, sadržina i način izdavanja i način vođenja evidencije izdatih ovlašćenja.

Član 2

Zvanja propisana ovim pravilnikom članovi posade brodova trgovačke mornarice stiču pod uslovima i na način propisan ovim pravilnikom.

Značenje pojmova

Član 3

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:

1) brodarac je lice koje ima brodarsku knjižicu, odnosno dozvolu za ukrcavanje i koje je ukrcano kao član posade broda;

2) ministarstvo je ministarstvo nadležno za poslove saobraćaja;

3) obrazovanje je sticanje znanja i veština u skladu sa propisima kojima se uređuje obrazovanje;

4) ovlašćenje o osposobljenosti je isprava, kojom se dokazuje da je imalac isprave osposobljen za vršenje poslova na brodu u stečenom zvanju, izdata u skladu sa ovim pravilnikom;

5) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti je isprava kojom se dokazuje da je imalac isprave osposobljen za vršenje posebnih poslova na plovilu, izdata u skladu sa ovim pravilnikom;

6) oficir palube je član posade broda koji ima odgovarajuću stručnu osposobljenost da zapoveda brodom određenih karakteristika i koji u smeni vrši poslove zapovednika broda;

7) posebna osposobljenost je osposobljenost brodarca i lica koje upravlja drugim plovilom za vršenje posebnih poslova na plovilu, a koja se stiče položenim odgovarajućim posebnim ispitom;

8) osposobljenost je osposobljenost brodarca za vršenje poslova na brodu u okviru zvanja koje je stekao položenim odgovarajućim stručnim ispitom.

Zvanja brodaraca

Član 4

Brodarci stiču zvanja u službi palube ili službi mašine polaganjem stručnog ispita.

Zvanja brodaraca u službi palube su:

1) zapovednik vrste A;

2) zapovednik vrste B;

3) zapovednik vrste C;

4) krmar;

5) vođa palube;

6) mornar;

7) rukovalac tehničkog plovnog objekta.

Zvanja brodaraca u službi mašine su:

1) mašinista;

2) mašinovođa.

Pripravnici

Član 5

Lica koja nemaju plovidbeni staž potreban za sticanje zvanja u službi palube (krmar, mornar i rukovalac tehničkog plovnog objekta) i službi mašine (mašinovođa i mašinista) ukrcavaju se na brod u svojstvu pripravnika.

Pripravnici iz stava 1. ovog člana za vreme pripravničkog staža prate program stručnog ispita za zvanje za koje se pripremaju pod nadzorom i uz praćenje od strane osposobljenog i određenog člana posade na tom brodu.

Zapovednik broda određuje člana posade odgovornog za nadzor i praćenje rada pripravnika.

Pripravnici iz stava 1. ovog člana treba da imaju obrazovanje propisano za sticanje zvanja za koje se pripremaju.

Član 6

Brodarac koji se prvi put ukrcava na brod, kao i brodarac koji se ukrcava u svojstvu pripravnika treba da poznaje veštinu plivanja i da položi poseban ispit o postupcima u slučaju opasnosti na brodu (sprečavanje nezgode na brodu, protivpožarna zaštita i pružanje prve medicinske pomoći na brodu).

Uslovi za sticanje zvanja

Član 7

Zvanje zapovednika vrste A stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 23 godine života;

2) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za rukovanje radio-telefonskim uređajem;

3) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za upravljanje plovilom uz pomoć radara i

4) stečeno visoko obrazovanje na studijama prvog stepena akademskih studija, Oblast: Saobraćajno inženjerstvo Studijski modul - Vodni saobraćaj i Transport, koji ima najmanje tri godine plovidbenog staža na brodu sa sopstvenim pogonom, od čega najmanje jednu godinu u zvanju zapovednika vrste B, odnosno vrste C ili dve godine u zvanju krmara i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste A ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za područje rada: Saobraćaj, obrazovni profil: nautički tehničar - rečni smer, koji ima najmanje tri godine plovidbenog staža na brodu sa sopstvenim pogonom, od čega najmanje jednu godinu u zvanju zapovednika vrste B, odnosno vrste C ili dve godine u zvanju krmara i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste A ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju, koji ima najmanje četiri godine plovidbenog staža na brodu sa sopstvenim pogonom, od čega najmanje dve godine u zvanju zapovednika vrste B, odnosno vrste C, ili tri godine u zvanju krmara i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste A ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju za područje rada: Saobraćaj, obrazovni profil: brodovođa, koji ima najmanje četiri godine plovidbenog staža na brodu sa sopstvenim pogonom, od čega najmanje dve godine u zvanju zapovednika vrste B, odnosno vrste C ili tri godine u zvanju krmara i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste A.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i lice koje je, pored uslova iz stava 1. tač. 1), 2) i 3) ovog člana, završilo pomorsku vojnu akademiju, odnosno vojnu akademiju - modul rečne jedinice koje ima najmanje jednu godinu plovidbenog staža na ratnim brodovima i najmanje jednu godinu plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje krmara na brodu unutrašnje plovidbe sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste A.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i pomorac koji ima važeće ovlašćenje o osposobljenosti za zapovednika broda od 3000 VT ili veće (oznaka STCW II/2) ili ovlašćenje o osposobljenosti za prvog oficira palube na brodu od 3000 VT ili veće (oznaka STCW II/2) ili ovlašćenje o osposobljenosti za zapovednika broda od 500 VT do 3000 VT u velikoj obalnoj plovidbi (oznaka STCW II/2), koji pored uslova iz stava 1. tač. 1), 2) i 3) ovog člana ima tri godine plovidbenog staža u tim zvanjima i najmanje jednu godinu plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje krmara na brodu unutrašnje plovidbe sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zapovednika vrsta A.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju kapetana unutrašnje plovidbe i poručnika unutrašnje plovidbe pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodovođe unutrašnje plovidbe pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 2) i 3) i propisano obrazovanje iz tačke 4) ovog člana.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodovođe unutrašnje plovidbe duže od 10 godina pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana.

Zvanje zapovednika vrste A stiče i brodarac koje ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodovođe unutrašnje plovidbe pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana i koji u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog pravilnika stekne propisano obrazovanje iz stava 1. tačka 4) ovog člana.

Brodarac iz st. 4, 5, 6. i 7. ovog člana vrši poslove zvanja zapovednika vrste A i na vodnom putu reke Save.

Član 8

Zvanje zapovednika vrste B stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 21 godinu života;

2) najmanje osnovno obrazovanje;

3) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za rukovanje radio-telefonskim uređajem;

4) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za upravljanje plovilom uz pomoć radara i

5) najmanje šest meseci plovidbenog staža u zvanju zapovednika vrste C ili šest meseci plovidbenog staža u zvanju krmara na brodu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste B ili

- najmanje dve godine plovidbenog staža u zvanju mornara na brodu sa sopstvenim pogonom i jednu godinu u zvanju krmara i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste B.

Zvanje zapovednika vrste B stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodovođe unutrašnje plovidbe pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 3) i 4) ovog člana.

Brodarac iz stava 2. ovog člana vrši poslove zvanja zapovednika vrste B i na vodnom putu reke Save.

Član 9

Zvanje zapovednika vrste C stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 21 godinu života;

2) najmanje osnovno obrazovanje;

3) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za rukovanje radio-telefonskim uređajem;

4) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za upravljanje plovilom uz pomoć radara i

5) najmanje šest meseci plovidbenog staža u zvanju zapovednika vrste B ili jednu godinu plovidbenog staža u zvanju krmara na brodu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje zapovednika vrste C.

Zvanje zapovednika vrste C stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodovođe unutrašnje plovidbe pod uslovom da ispunjava i uslove iz stava 1. tač. 3) i 4) ovog člana.

Zvanje zapovednika vrste C stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju mornara motoriste pod uslovom da ispunjava uslove iz stava 1. tač. 3) i 4) ovog člana.

Brodarac iz st. 2. i 3. ovog člana vrši poslove zvanja zapovednika vrste C i na vodnom putu reke Save.

Član 10

Zvanje krmara stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života;

2) osnovno obrazovanje i najmanje šest meseci plovidbenog staža u zvanju mornara na brodu sa sopstvenim pogonom i jednu godinu u svojstvu pripravnika za zvanje krmara i položen stručni ispit za zvanje krmara ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za područje rada: saobraćaj, obrazovni profil: nautički tehničar - rečni smer i jednu godinu plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje krmara na brodu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje krmara ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju za područje rada: saobraćaj, obrazovni profil: brodovođa i jednu godinu i tri meseca plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje krmara na brodu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje krmara.

3) (brisana)

Zvanje krmara stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju brodski krmar.

Član 11

Zvanje vođe palube stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života;

2) najmanje osnovno obrazovanje i

3) najmanje šest meseci plovidbenog staža u zvanju mornara i položen stručni ispit za zvanje vođa palube.

Zvanje vođa palube stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju krmara tegljenice.

Član 12

Zvanje mornara stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života;

2) najmanje osnovno obrazovanje i

3) najmanje šest meseci plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje mornara i položen stručni ispit za zvanje mornara.

Zvanje mornara stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju mornara.

Član 13

Zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 23 godine života;

2) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za rukovanje radio-telefonskim uređajem i

3) srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za područje rada: Saobraćaj, obrazovni profil: tehničar ploveće naprave, ili područje rada: Geodezija i građevinarstvo, obrazovni profil: građevinski tehničar za hidrogradnju, koji ima najmanje dve godine i šest meseci plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta i položen stručni ispit za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju, koji ima najmanje tri godine plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta i položen stručni ispit za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju, koji ima najmanje šest meseci plovidbenog staža u zvanju mornara na tehničkom plovnom objektu i 18 meseci u svojstvu pripravnika za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta i položen stručni ispit za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju, koji ima najmanje četiri godine plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta i položen stručni ispit za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju, koji ima najmanje dve godine plovidbenog staža u zvanju mornara na tehničkom plovnom objektu i jednu godinu u svojstvu pripravnika za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta i položen stručni ispit za zvanje rukovaoca tehničkog plovnog objekta.

Zvanje rukovalac tehničkog plovnog objekta stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju rukovalac ploveće naprave i rukovalac ploveće naprave I klase pod uslovom da ispunjava uslove iz stava 1. tačka 2) ovog člana.

Član 14

Zvanje mašiniste stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 21 godinu života;

2) srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za područje rada: Mašinstvo i obrada metala, obrazovni profil: brodomašinski tehničar, koji ima najmanje dve godine i šest meseci plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje mašiniste na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje mašiniste ili

- srednje obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju za područje rada: Mašinstvo i obrada metala, obrazovni profil: brodomašinski tehničar, koji ima najmanje jednu godinu plovidbenog staža u zvanju mašinovođe na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom i šest meseci plovidbenog staža u zvanju mašinovođe na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom snage preko 750 kW i položen stručni ispit za zvanje mašiniste ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju za područje rada: Mašinstvo i obrada metala, obrazovni profil: brodomehaničar, koji ima tri godine i šest meseci plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje mašiniste na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje mašiniste ili

- srednje obrazovanje u trogodišnjem trajanju za područje rada: Mašinstvo i obrada metala, obrazovni profil: brodomehaničar koji ima najmanje dve godine plovidbenog staža u zvanju mašinovođe na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom i šest meseci plovidbenog staža u zvanju mašinovođe na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom snage preko 750 kW i položen stručni ispit za zvanje mašiniste.

Zvanje mašiniste stiče i pomorac koji ima važeće ovlašćenje o osposobljenosti za upravitelja mašine na brodu sa mašinskim kompleksom pogonske snage od 3000 kW ili jačim (STCW III/2) ili ovlašćenje o osposobljenosti za upravitelja mašine na brodu sa mašinskim kompleksom pogonske snage od 750 kW do 3000 kW (STCW III/3).

Zvanje mašiniste stiče i lice koje je u ratnoj mornarici završilo vojnopomorsku akademiju (motorna, mašinska ili brodomašinska specijalnost) u trajanju od tri ili više godina, i ima najmanje dve godine plovidbenog staža na ratnim brodovima na poslovima u brodskom mašinskom kompleksu snage veće od 750 kW i lice koje je u ratnoj mornarici završilo školu za mlađe oficire ratne mornarice (motorna, mašinska ili brodomašinska specijalnost) u trajanju od tri ili više godina i ima najmanje četiri godine plovidbenog staža na ratnim brodovima na poslovima u brodskom mašinskom kompleksu snage veće od 750 kW, odnosno koji ima najmanje četiri godine plovidbenog staža na ratnim brodovima na samostalnoj dužnosti upravitelja mašinskog kompleksa snage veće od 370 kW.

Lica iz stava 2. i 3. ovog člana stiču zvanje mašiniste i bez ispunjavanja uslova iz stava 1. ovog člana.

Zvanje mašiniste stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju mašinista unutrašnje plovidbe i mašinista unutrašnje plovidbe I klase.

Član 15

Zvanje mašinovođe stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života;

2) najmanje osnovno obrazovanje i

3) najmanje jednu godinu plovidbenog staža u svojstvu pripravnika za zvanje mašinovođe na brodu sa sopstvenim pogonom ili tehničkom plovnom objektu sa sopstvenim pogonom i položen stručni ispit za zvanje mašinovođe.

Zvanje mašinovođe stiče i pomorac koji ima važeće ovlašćenje o osposobljenosti za oficira plovidbene straže na brodu sa mašinskim kompleksom pogonske snage od 750 kW ili jačim (STCW III/1).

Zvanje mašinovođe stiče i lice koje ima završen jednogodišnji kurs mašinskog smera u ratnoj mornarici i ima najmanje šest godina plovidbenog staža na ratnim brodovima na poslovima u brodskom mašinskom kompleksu snage do 750 kW.

Lica iz stava 2. i 3. ovog člana stiču zvanje mašinovođe i bez ispunjavanja uslova iz stava 1. ovog člana.

Zvanje mašinovođe stiče i brodarac koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova na brodu u zvanju mašinovođe unutrašnje plovidbe.

Posebna osposobljenost

Član 16

Brodarci mogu polagati posebne ispite za vršenje posebnih poslova na brodu za:

1) upravljanje putničkim plovilom;

2) rukovanje radio-telefonskim uređajem;

3) upravljanje plovilom uz pomoć radara;

4) upravljanje putničkim plovilom za prevoz do 12 putnika.

Lica koja upravljaju drugim plovilima mogu polagati posebne ispite iz stava 1. tač. 2), 3) i 4) ovog člana.

Član 17

Posebnu osposobljenost za upravljanje putničkim plovilom stiče brodarac koji ima zvanje zapovednik - vrste A, B i C i položen poseban ispit za upravljanje putničkim plovilom.

Član 18

Posebnu osposobljenost za rukovanje radio-telefonskim uređajem stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života i

2) položen poseban ispit za rukovanje radio-telefonskim uređajem.

Posebnu osposobljenost za rukovanje radio-telefonskim uređajem pod uslovima iz stava 1. ovog člana može steći i lice koje upravlja drugim plovilom.

Član 19

Posebnu osposobljenost za upravljanje plovilom uz pomoć radara stiče brodarac koji ima:

1) najmanje 18 godina života;

2) ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti za rukovanje radio-telefonskim uređajem;

3) položen poseban ispit za upravljanje plovilom uz pomoć radara.

Posebnu osposobljenost za upravljanje plovilom uz pomoć radara pod uslovima iz stava 1. ovog člana može steći i lice koje upravlja drugim plovilom.

Član 19a

Posebnu osposobljenost za upravljanje putničkim plovilom za prevoz do 12 putnika stiče brodarac koji ima zvanje u službi palube iz člana 4. stav 2. ovog pravilnika i koji ima položen poseban ispit za upravljanje putničkim plovilom za prevoz do 12 putnika.

Posebnu osposobljenost za upravljanje putničkim plovilom za prevoz do 12 putnika može steći i upravljač čamcem kategorije B koji upravlja čamcem za privredne svrhe za prevoz do 12 putnika.

Plovidbeni staž

Član 20

Plovidbeni staž brodarca je vreme provedeno na brodu, odnosno tehničkom plovnom objektu u plovidbi u određenom svojstvu, odnosno u vršenju poslova određenog zvanja, pri čemu se jedna godina, odnosno 365 uzastopnih dana plovidbe uračunava kao 180 dana plovidbenog staža.

Trajanje plovidbenog staža utvrđuje se na osnovu podataka iz brodarske knjižice, odnosno dozvole za ukrcavanje i na osnovu izvoda iz brodskog dnevnika ili popisa posade brodova, odnosno tehničkih plovnih objekata na kojima je brodarac bio ukrcan.

Član 21

U plovidbeni staž brodarca uračunava se i vreme provedeno na brodu dok se brod nalazio na popravci.

U plovidbeni staž brodarca ne uračunava se vreme provedeno na brodu dok se brod nalazi u raspremi.

Vreme iz stava 1. ovog člana uračunava se brodarcu u službi palube najviše mesec dana, a u službi mašine najviše tri meseca.

Član 22

U plovidbeni staž za sticanje zvanja u trgovačkoj mornarici Republike Srbije uračunava se i plovidbeni staž ostvaren na brodovima strane zastave.

Plovidbeni staž iz stava 1. ovog člana utvrđuje se potvrdom organa strane države nadležnog za unutrašnju plovidbu i uz dokaze da je obavljen u odgovarajućim ili sličnim uslovima kao na brodovima trgovačke mornarice Republike Srbije.

Ako plovidbeni staž iz stava 1. ovog člana ne odgovara plovidbenom stažu na brodovima trgovačke mornarice Republike Srbije, dopunjuje se na brodovima trgovačke mornarice Republike Srbije.

Član 23

Plovidbeni staž pomorca je vreme provedeno na pomorskom brodu u plovidbi u određenom svojstvu, odnosno u vršenju poslova određenog zvanja, pri čemu se 365 uzastopnih dana pomorske plovidbe uračunava kao 250 dana plovidbenog staža.

Trajanje plovidbenog staža utvrđuje se na osnovu podataka iz pomorske knjižice, odnosno dozvole za ukrcavanje ili potvrde strane pomorske kompanije.

Član 24

U plovidbeni staž na ratnim brodovima uračunava se vreme provedeno u samostalnom obavljanju funkcionalnih dužnosti oficira, odnosno podoficira pri čemu se jedna godina, odnosno 365 uzastopnih dana plovidbe uračunava kao 180 dana plovidbenog staža.

Plovidbeni staž iz stava 1. ovog člana dokazuje se potvrdom nadležnog vojnog organa.

Član 25

U plovidbeni staž kao uslov za sticanje zvanja pri prelasku iz ratne mornarice u trgovačku mornaricu Republike Srbije koji nije u celini ostvaren na ratnim brodovima uračunava se i naknadno stečeni plovidbeni staž ostvaren u određenom svojstvu, odnosno vršenjem poslova propisanih za to zvanje na brodovima trgovačke mornarice Republike Srbije.

Član 26

Brodarcu koji je ostvario plovidbeni staž u ranije stečenom određenom zvanju ili kao pripravnik za sticanje zvanja isti se uračunava u plovidbeni staž kao uslov za sticanje određenog zvanja kao da ga je stekao u odgovarajućem zamenjenom zvanju propisanim ovim pravilnikom.

Član 27

Isprave o osposobljenosti zapovednika i drugih članova posade broda izdate prema propisima Centralne komisije za plovidbu Rajnom i zemalja članica Evropske unije, odnosno država ugovornica Sporazuma o evropskom ekonomskom prostoru, kao i Švajcarske konfederacije, kao i isprave o osposobljenosti zapovednika i drugih članova posade izdate u skladu sa odredbama Okvirnog sporazuma o slivu reke Save i Odluka Međunarodne komisije za sliv reke Save priznaju se kao da su izdate u Republici Srbiji, u skladu sa zakonima kojima se uređuje plovidba.

Isprave o osposobljenosti zapovednika i ostalih članova posade izdate prema propisima ostalih zemalja priznaju se u skladu sa zakonom kojim se uređuje plovidba na unutrašnjim vodama.

Ovlašćenja

Član 28

Brodarac može na brodu vršiti poslove u okviru zvanja za koje je dobio ovlašćenje o osposobljenosti.

Za vršenje poslova iz stava 1. ovog člana izdaje se ovlašćenje o osposobljenosti, a za vršenje posebnih poslova iz člana 16. stav 1. ovog pravilnika ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti, koja su sastavljena na srpskom jeziku i nemačkom jeziku na Obrascu 1. i Obrascu 2. koji su odštampani uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo.

Obrazac ovlašćenja o osposobljenosti je svetlo plave boje, a obrazac ovlašćenja o posebnoj osposobljenosti je žute boje, dimenzija 85 mm x 54 mm na papiru koji ima ISO standard 78.10.

Član 29

Obrazac ovlašćenja o osposobljenosti sadrži:

Na prednjoj strani tekst: "Ovlašćenje o osposobljenosti, naziv ovlašćenja, Republika Srbija, naziv ministarstva, naziv lučke kapetanije koja izdaje ovlašćenje, Mali grb Republike Srbije", redne brojeve i uz njih mesta za upisivanje podataka, i to:

1) ime;

2) prezime;

3) datum i mesto rođenja;

4) datum izdavanja;

5) broj;

6) fotografija;

7) potpis imaoca;

8) radar, karakteristike i kapacitet plovila (t, kW, putnici);

9) rok važenja;

10) napomene, ograničenja, sektor vodnog puta.

Na zadnjoj strani je tekstualno objašnjenje za mesta za upisivanje podataka uz brojeve od 1) do 10) na prednjoj strani obrasca ovlašćenja i opis poslova koje imalac ovlašćenja vrši na brodu u okviru svog zvanja.

Član 30

Obrazac ovlašćenja o posebnoj osposobljenosti sadrži:

Na prednjoj strani tekst: "Ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti, naziv posebnog ovlašćenja, Republika Srbija, naziv ministarstva, naziv lučke kapetanije koja izdaje ovlašćenje, Mali grb Republike Srbije", redne brojeve i uz njih mesta za upisivanje podataka, i to:

1) ime;

2) prezime;

3) datum i mesto rođenja;

4) datum izdavanja;

5) broj;

6) fotografija;

7) potpis imaoca;

8) rok važenja.

Na zadnjoj strani je tekstualno objašnjenje za mesta za upisivanje podataka uz brojeve od 1) do 8) na prednjoj strani obrasca ovlašćenja i opis posebnih poslova koje imalac ovlašćenja vrši na plovilu.

Član 31

Ovlašćenje o osposobljenosti za vršenje poslova odgovarajućeg nižeg nivoa odgovornosti u službi palube ili službi mašine, izdaje se na zahtev brodarca koji ima odgovarajuće ovlašćenje o osposobljenosti za vršenje poslova višeg nivoa odgovornosti.

Ovlašćenje zapovednika vrste C ne izdaje se brodarcu koji ima ovlašćenje zapovednika vrste B.

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, brodarcu iz službe mašine, izdaje se, na njegov zahtev, ovlašćenje o osposobljenosti za vršenje poslova mornara.

Član 32

Broj ovlašćenja iz člana 29. stav 1. tačka 5) i člana 30. stav 1. tačka 5) ovog pravilnika sastoji se od skraćene oznake lučke kapetanije koja je izdala ovlašćenje i rednog broja ovlašćenja iz evidencije izdatih ovlašćenja.

Skraćene oznake lučkih kapetanija su:

1) Lučka kapetanija Bačka Palanka - BP;

2) Lučka kapetanija Apatin - AP;

3) Lučka kapetanija Novi Sad - NS;

4) Lučka kapetanija Beograd - BG;

5) Lučka kapetanija Pančevo - PA;

6) Lučka kapetanija Smederevo - SD;

7) Lučka kapetanija Veliko Gradište - VG;

8) Lučka kapetanija Kladovo - KL;

9) Lučka kapetanija Prahovo - PR;

10) Lučka kapetanija Senta - ST;

11) Lučka kapetanija Titel - TL;

12) Lučka kapetanija Sremska Mitrovica - SM.

Član 33

Ovlašćenje o osposobljenosti se izdaje brodarcu koji ima potrebne godine života, koji je telesno i duševno sposoban da vrši poslove na brodu i koji je stekao zvanje propisano ovim pravilnikom.

Brodarcu koji pored uslova propisanih ovim pravilnikom, ispunjava i uslove propisane Odlukom br. 32/07 Međunarodne komisije za sliv reke Save - Pravila o minimalnim uslovima za izdavanje ovlašćenja zapovednika plovila na slivu reke Save, sa njihovim naknadnim izmenama i dopunama izdaće se ovlašćenje za odgovarajućeg zapovednika na reci Savi.

Član 34

Ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti izdaje se brodarcu, odnosno licu koje upravlja drugim plovilom ako su ispunjeni propisani uslovi za izdavanje ovlašćenja o posebnoj osposobljenosti i koje je položilo poseban ispit za vršenje posebnih poslova na plovilu.

Član 35

Ovlašćenje o osposobljenosti i ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti izdaje se na period od 10 godina.

Ovlašćenje o osposobljenosti važi uz dokaz da je imalac ovlašćenja telesno i duševno sposoban da vrši poslove na brodu.

Po isteku roka iz stava 1. ovog člana izdaje se novo ovlašćenje o osposobljenosti, odnosno posebnoj osposobljenosti.

Član 36

Brodarac, odnosno lice koje upravlja drugim plovilom prijavljuje lučkoj kapetaniji svaku promenu podataka iz ovlašćenja o osposobljenosti i ovlašćenja o posebnoj osposobljenosti (nestanak, gubitak, oštećenje ovlašćenja, promenu ličnih podataka, fotografija na ovlašćenju ne odgovara njegovom izgledu i sl.).

Član 37

Brodarcu koji ima važeće ovlašćenje za vršenje poslova u okviru određenog zvanja isto će se na njegov zahtev zameniti odgovarajućim ovlašćenjem o osposobljenosti ako ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom.

Brodarcu koji ima važeće uverenje za rukovanje brodskom radio-telefonskom stanicom u međunarodnom rečnom saobraćaju i uverenje za upravljanje brodom na Dunavu pomoću radara, isto će se na njegov zahtev zameniti odgovarajućim ovlašćenjem o posebnoj osposobljenosti ako ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom.

Član 38

Brodarac kome je izdato ovlašćenje o osposobljenosti određenog zvanja vrši sledeće poslove, i to:

1) zapovednik vrste A - zapoveda brodovima i sastavima svih vrsta bez ograničenja, sastavlja potiskivani, tegljeni ili bočni sastav, stara se o njihovoj bezbednosti u toku plovidbe i u stajanju i zapoveda brodom za prevoz do 12 putnika na svim unutrašnjim vodnim putevima uključujući i unutrašnje vodne puteve pomorskog karaktera koji su navedeni u Prilogu II Direktive 91/672/EEZ, osim Rajne;

2) zapovednik vrste B - zapoveda brodom dužine do 35 m kada brod ne obavlja tegljenje, potiskivanje ili pokretanje bočnog sastava, zapoveda brodom za prevoz do 12 putnika i upravlja tehničkim plovilima kapaciteta do 50 m3/h, samostalno upravlja skelom sa sopstvenim pogonom na svim unutrašnjim vodnim putevima osim Rajne i unutrašnjih vodnih puteva pomorskog karaktera navedenih u Prilogu II Direktive 91/672/EEZ;

3) zapovednik vrste C - zapoveda brodom sa sopstvenim pogonom dužine do 70 m, kada brod ne obavlja tegljenje, potiskivanje ili pokretanje bočnog sastava, zapoveda plovilom za prevoz do 12 putnika i upravlja tehničkim plovnim objektom kapaciteta do 50 m3/h isključivo na unutrašnjim vodnim putevima na teritoriji Republike Srbije;

4) krmar - krmari pod nadzorom zapovednika brodom, tegljenim, potiskivanim, odnosno bočnim sastavom;

5) vođa palube - upravlja brodom bez sopstvenog pogona neograničene nosivosti;

6) mornar - održava brod i palubu i rukuje opremom i uređajima, upravlja skelom bez sopstvenog pogona, u smeni upravlja plovilom bez sopstvenog pogona neograničene nosivosti;

7) rukovalac tehničkog plovnog objekta - samostalno upravlja tehničkim plovnim objektom bez ograničenja kapaciteta;

8) mašinista - upravlja brodskim mašinama neograničene snage;

9) mašinovođa - upravlja motornim postrojenjem na brodovima snage do 750 kW, u smeni rukuje pogonskim postrojenjem na brodovima do 1030 kW.

Brodarac iz tač. 1), 2) i 3) ovog člana u smeni vrši poslove oficira palube.

Ako brodarac iz tač. 1), 2) i 3) ovog člana ne ispunjava uslove iz člana 33. stav 2. ovog pravilnika, isti ne može vršiti poslove tog zvanja na vodnom putu reke Save.

Član 39

Brodarac kome je izdato ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti vrši sledeće posebne poslove, i to:

1) za upravljanje putničkim plovilom - zapoveda putničkim plovilom za prevoz više od 12 putnika;

2) za rukovanje radio-telefonskim uređajem - rukuje radio-telefonskim uređajem;

3) za upravljanje plovilom uz pomoć radara - upravlja plovilom uz pomoć radara;

4) za upravljanje putničkim plovilom za prevoz do 12 putnika - zapoveda čamcem za privredne svrhe za prevoz do 12 putnika.

Lice koje upravlja drugim plovilom kome je izdato ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti može vršiti posebne poslove iz stava 1. tač. 2), 3) i 4) ovog člana.

Evidencija izdatih ovlašćenja

Član 40

Evidencija o izdatim ovlašćenjima o osposobljenosti i posebnoj osposobljenosti vodi se u obliku registra i sadrži sledeće podatke:

1) lične podatke - ime, prezime, datum i mesto rođenja, JMBG, državljanstvo, prebivalište, odnosno boravište;

2) podatke o izdatom ovlašćenju - broj, zvanje, osposobljenost, odnosno posebna osposobljenost, datum i mesto izdavanja, rok važenja i broj predmeta lučke kapetanije koja je izdala ovlašćenje;

3) ostale podatke (broj izdatog zdravstvenog uverenja i dr.).

Evidencija o izdatim ovlašćenjima o osposobljenosti i posebnoj osposobljenosti vodi se i u elektronskoj formi.

Član 41

Sastavni deo evidencije iz člana 40. stav 1. ovog pravilnika je zbirka isprava i dokumenata koja sadrži isprave i dokumenta kojima se dokazuje ispunjavanje propisanih uslova za sticanje određenog ovlašćenja.

Evidencija izdatih ovlašćenja i zbirka isprava i dokumenata se čuvaju trajno.

Član 42

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o zvanjima, uslovima za sticanje zvanja i ovlašćenjima članova posade brodova unutrašnje plovidbe trgovačke mornarice Savezne Republike Jugoslavije ("Službeni list SFRJ", br. 32/82, 30/83 i 30/87 i "Službeni list SRJ", broj 25/96), osim odredbe člana 17a stav 1. tačka 2).

Član 43

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

Obrazac br. 1

Ovlašćenje o osposobljenosti

Prednja strana

 

Ovlašćenje o osposobljenosti

 

Republika Srbija Republik Serbien

BEFÄHIGUNGSZEUGNIS

Ministarstvo

 

Ministerium

Naziv ovlašćenja

Lučka kapetanija _______________

Titel

Hafenamt

 

1.

 

 

 

 

 

2.

 

6.

3.

 

 

4.

 

 

5.

 

 

6.

 

 

7.

 

 

 

8.

 

 

 

9.

 

 

 

10.

 

 

 

 

Zadnja strana

1. Ime - Vorname
2. Prezime - Name
3. Datum i mesto rođenja - Geburtsdatum und -ort
4. Datum izdavanja - Ausstellungsdatum
5. Broj - Nummer
6. Fotografija - Lichtbild
7. Potpis imaoca - Unterschrift des Inhabers
8. Radar, karakteristike i kapacitet plovila (t, kW, putnici) - Radar, Merkmale und Kapazität des Wasserfahrzeugs, (t, kW, Fahrgäste)
9. Ovlašćenje važi do - gültig bis
10. Napomene, ograničenja, sektor vodnog puta - Vermerk(e), Einschränkungen, Wasserstraßen mit besonderer Strecken-kenntis

Poslovi koje imalac vrši na brodu:
Die vom Inhaber am Schiff auszuübende Arbeiten:

 

 

 

 

Obrazac br. 2

Ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti

Prednja strana

 

Ovlašćenje o posebnoj osposobljenosti

 

Republika Srbija Republik Serbien

Zeugnis über Sonderbefahigung

Ministarstvo

 

Ministerium

Naziv ovlašćenja

Lučka kapetanija _______________

Titel

Hafenamt

 

1.

 

 

 

 

 

2.

 

6.

3.

 

 

4.

 

 

5.

 

 

6.

 

 

7.

 

 

 

8.

 

 

 

9.

 

 

 

10.

 

 

 

 

Zadnja strana

1. Ime - Vorname
2. Prezime - Name
3. Datum i mesto rođenja - Geburtsdatum und -ort
4. Datum izdavanja - Ausstellungsdatum
5. Broj - Nummer
6. Fotografija - Lichtbild
7. Potpis imaoca - Unterschrift des Inhabers
8. Ovlašćenje važi do - gültig bis

Posebni poslovi koje imalac može vršiti na plovilu:
Sonderarbeiten, die der Inhaber am Wasserfahrzeug ausüben kann:

 

 

Napomene

Pravilnik o zvanjima, uslovima za sticanje zvanja i ovlašćenjima članova posade brodova trgovačke mornarice ("Sl. glasnik RS", br. 64/2012, 99/2015, 3/2017 i 113/2022) prestaje da važi 18. januara 2024. godine, danom početka primene Pravilnika o zvanjima članova posade brodova unutrašnje plovidbe ("Sl. glasnik RS", br. 104/2021), osim odredaba koje se odnose na rukovaoca tehničkog plovnog objekta.

Redosled navođenja brojeva službenog glasnika u podnaslovu ovog pravilnika i izrada prečišćenog teksta prouzrokovani su stupanjem na snagu pravilnika o izmeni ovog pravilnika kojim su menjane pojedine odredbe ovog pravilnika, odnosno početkom primene drugog pravilnika, kojim su pojedine odredbe ovog pravilnika stavljene van snage. Naime, Pravilnik o izmeni Pravilnika o zvanjima, uslovima za sticanje zvanja i ovlašćenjima članova posade brodova trgovačke mornarice, koji je objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 113/2022, stupa na snagu 22. oktobra 2022. godine, a Pravilnik o zvanjima članova posade brodova unutrašnje plovidbe, koji je objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 104/2021, počinje da se primenjuje 18. januara 2024. godine.