PRAVILNIKO USLOVIMA OBEZBEĐIVANJA I PRUŽANJA USLUGE PERSONALNA ASISTENCIJA("Sl. list grada Vršca", br. 15/2021) |
Ovim Pravilnikom uređuju se način i uslovi pružanja usluge personalne asistencije osobama sa invaliditetom na teritoriji grada Vršca.
Svrha usluge personalne asistencije je pružanje odgovarajuće individualne praktične podrške koja je korisniku neophodna za zadovoljavanje ličnih potreba i uključivanje u obrazovne, radne i društvene aktivnosti u zajednici, radi uspostavljanja što većeg nivoa samostalnosti.
Ovom uslugom se obezbeđuje odgovarajuća podrška osobi sa invaliditetom i unapređenje kvaliteta njenog života kroz zadovoljavanje potreba, koje korisnik fizički nije u stanju da zadovolji bez pomoći koja je istovremeno lična i praktična. Usluga personalne asistencije korisnicima pruža mogućnost izbora aktivnosti koje bi im inače bile nedostupne. Ovo je individualno odgovarajuća usluga koja se pruža unutar i izvan kuće korisnika.
Usluga personalne asistencije dostupna je osobama koje zadovoljavaju sledeće kriterijume:
1) punoletnim osobama sa invaliditetom (odnosno starijim od 18 godina),
2) osobama sa invaliditetom sa procenjenim I ili II stepenom podrške, pri čemu, shodno članu 15. Pravilnika o bližim uslovima i standardima za pružanje usluga socijalne zaštite:
I. stepen podrške - znači da osoba sa invaliditetom nije sposobna da se samostalno brine o sebi i uključi u aktivnosti dnevnog života u zajednici, zbog čega joj je potrebno fizičko prisustvo i kontinuirana fizička pomoć drugog lica,
II. stepen podrške - znači da osoba sa invaliditetom može da brine o sebi i da se uključi u aktivnosti dnevnog života u zajednici ali uz podršku i fizičko prisustvo i pomoć drugog lica,
3) osobama koja ostvaruju pravo na uvećani dodatak za tuđu negu i pomoć (shodno Zakonu o socijalnoj zaštiti, član 94),
4) imaju sposobnosti za samostalno donošenje odluka, odnosno potencijal za usvajanje i primenjivanje u praksi modela samostalnog života i upravljanja uslugom,
5) radno su angažovane ili aktivno uključene u rad različitih udruženja građana, sportskih društava, političkih partija i drugih oblika društvenog angažmana, odnosno uključene su u redovni ili individualni obrazovni program.
Osoba koje ima pravo na uslugu personalne asistencije mora istovremeno ispuniti svih pet navedenih uslova. Dodatni kriterijum može biti i procena o porodičnoj situaciji. Pravo prvenstva treba dati osobama sa invaliditetom koje žive same ili u sopstvenoj ili široj porodici čiji članovi nisu više u mogućnosti da im pomognu u aktivnostima svakodnevnog života (stari roditelji i/ili partneri, zaposleni roditelji i/ili partneri i sl.).
Pravo na uslugu personalne asistencije korisnici ostvaruju na osnovu Zakona o socijalnoj zaštiti, a shodno odredbama Pravilnika o bližim uslovima i standardima za pružanje usluga socijalne zaštite, Odluke o pravima i uslugama u socijalnoj zaštiti u gradu Vršcu ("Službeni list grada Vršca", broj 11/2021) u članu 30, o načinu i uslovima pružanja usluge personalne asistencije osobama sa invaliditetom na teritoriji grada Vršca.
Procenu potreba, snaga, rizika, sposobnosti i interesovanja korisnika (shodno članu 13. Pravilnika o minimalnim standardima) vrši stručni radnik uz učešće korisnika i rukovodioca pružaoca usluge, a ako je Centar za socijalni rad uputio korisnika, procena se vrši na osnovu procene Centra.
NORMATIVI I STANDARDI ZA UTVRĐIVANJE PRAVA NA IZBOR I ANGAŽOVANJE PERSONALNOG ASISTENTA
Usluga personalnog asistenta na području grada Vršca pruža se u skladu sa važećim zakonskim propisima uz primenu standarda i drugih elemenata propisanih Pravilnikom o bližim uslovima i standardima za pružanje usluga socijalne zaštite.
Obezbeđivanje i pružanje usluge personalnog asistenta za grad Vršac sprovodi Gradska uprava grada Vršca.
Gradska uprava grada Vršca uslugu personalnog asistenta nabavlja od pružaoca usluge u postupku javne nabavke usluga socijalne zaštite u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.
Usluga personalnog asistenta nabavlja se od pružaoca usluge socijalne zaštite koji je za to licenciran, odnosno koji ispunjava kriterijume, standarde i uslove propisane Zakonom o socijalnoj zaštiti i propisima donetim za njegovo sprovođenje i ovim pravilnikom.
Nakon sprovedenog postupka javne nabavke, Gradska uprava grada Vršca zaključuje ugovor sa odabranim pružaocem usluge kojim se obavezno uređuje predmet ugovora, način plaćanja, praćenje i trajanje pružanja usluge socijalne zaštite, kao i način izveštavanja i uslove raskida ugovora.
Personalni asistent može biti lice koje ispunjava sledeće uslove:
1) da je državljanin Republike Srbije;
2) da ima prebivalište na teritoriji grada Vršca;
3) da ima završenu obuku po akreditovanom programu za pružanje usluge personalnog asistenta;
4) da se protiv njega ne vodi istraga, krivični postupak, ili da nije osuđivano lice za krivična dela za koja je predviđena kazna zatvora od najmanje šest meseci;
5) da se protiv njega ne vodi istraga, krivični postupak ili da nije osuđivano lice za dela koje ga čine nepodobnim za rad sa decom, ili boravak u dečijem okruženju;
6) da ima lekarsko uverenje o psihičkoj, fizičkoj i zdravstvenoj sposobnosti za rad;
7) da nije član porodičnog domaćinstva u kome živi korisnik, srodnik u pravoj liniji kao ni brat i sestra, odnosno brat i sestra po ocu ili majci korisnika;
Da bi stekao pravo na uslugu personalne asistencije korisnik je dužan da dostavi sledeću dokumentaciju:
- kopiju lične karte,
- kopiju rešenja o ostvarivanju prava na pomoć i negu drugog lica,
- kopiju rešenja o ostvarivanju prava na uvećani dodatak na pomoć i negu drugog lica,
- potvrdu odgovarajuće organizacije o radnom ili društvenom angažovanju,
- stručni nalaz stručnog radnika/psihologa odgovarajuće institucije o sposobnosti samostalnog donošenja odluke i upravljanja uslugom.
POSTUPAK OSTVARIVANJA PRAVA NA USLUGU PERSONALNE ASISTENCIJE
Zahtev za ostvarivanje prava na uslugu personalne asistencije podnosi se Centru za socijalni rad za grad Vršac uz prateću dokumentaciju.
Centar za socijalni rad za grad Vršac donosi rešenje o ostvarivanju prava na uslugu personalne asistencije.
AKTIVNOSTI USLUGE PERSONALNE ASISTENCIJE
Aktivnosti usluge personalne asistencije usmerene su ka održavanju i unapređenju kvaliteta života korisnika, u zavisnosti od identifikovanih potreba i kapaciteta za samostalno obavljanje određenih aktivnosti, kao i kapaciteta porodice korisnika i dostupnih resursa i po potrebi uključuju:
1) pomoć u održavanju lične higijene i zadovoljavanju osnovnih ličnih potreba (pomoć pri oblačenju i svlačenju, obavljanju fizioloških potreba, kupanju, pranju kose, itd.),
2) pomoć u održavanju higijene stana, obavljanju svakodnevnih aktivnosti i zadovoljavanju osnovnih životnih potreba (obezbeđivanju ishrane, nabavku namirnica, spremanje obroka, hranjenje, održavanju čistoće prostorija i itd.),
3) podizanje, premeštanje (transfer) i pomoć pri kretanju unutar i izvan korisnikove kuće, radnog mesta i mesta gde se odvijaju društvene i obrazovne aktivnosti, pomoć u korišćenju prevoza,
4) pomoć u korišćenju terapeutskih i zdravstvenih usluga i korišćenju i održavanju pomagala,
5) pomoć pri komunikaciji, socijalnim kontaktima i zadovoljavanju socijalnih, kulturno-zabavnih i drugih potreba,
6) pomoć pri obavljanju različitih radnih, obrazovnih i društvenih aktivnosti.
Na osnovu identifikovanih potreba i procene dostupnih resursa, pružalac usluge i korisnik određuju obim i vrstu angažovanja personalnog asistenta, odnosno korisnik može koristiti sve ili samo neke od gore navedenih usluga personalnog asistenta.
Aktivnosti usluge personalne asistencije, posebni minimalni strukturalni i funkcionalni standardi usluge ostvaruju se u skladu sa zakonom i odredbama podzakonskih akata kojima se propisuju i bliže uređuju uslovi i standardi pružanja usluga socijalne zaštite.
Pružalac usluge obezbeđuje vođenje evidencije (listu čekanja) i redovno informisanje potencijalnih korisnika o početku korišćenja usluge.
Pružalac usluge sačinjava listu potencijalnih personalnih asistenata, sastavljenu na osnovu definisanih kriterijuma i procedure za izbor i osnovnu obuku personalnih asistenata.
Sa liste potencijalnih personalnih asistenata, korisnik sam, uz podršku rukovodioca usluge, bira svog personalnog asistenta u skladu sa svojim potrebama.
Pružalac usluge zaključuje ugovor o pružanju usluge, sa korisnikom i sa personalnim asistentom.
Ugovorom se uređuju međusobna prava, obaveze i odgovornosti, a po potrebi i uloga drugog lica značajnog za korisnika prilikom pružanju usluge.
Pružalac usluga mora da obezbedi adekvatnu zamenu personalnog asistenta za korisnika usluge čiji personalni asistent nije u mogućnosti da obavlja svoje dužnosti.
Informisanje se vrši putem lokalnih medija, u prostorijama pružaoca usluge personalne asistencije i na druge načine, u skladu sa potrebama.
Pružalac usluge ima angažovanog najmanje jednog stručnog radnika (po osnovu ugovora o radu, ugovora o delu, ugovora o volonterskom radu ili protokola o saradnji i sl.)
Neposrednu uslugu personalne asistencije pruža saradnik - personalni asistent.
Personalni asistent ima završenu osnovnu obuku po akreditovanom programu obuke za pružanje usluge personalne asistencije.
Korisnik usluge personalne asistencije ima završenu obuku po osnovnom programu za korišćenje usluge personalne asistencije.
Jedan personalni asistent po pravilu pruža uslugu za jednog korisnika.
Personalni asistent ne može biti član porodičnog domaćinstva u kome živi korisnik, srodnik u pravoj liniji kao ni rođeni brat i sestra, odnosno brat i sestra po ocu ili majci korisnika.
Personalni asistent angažovan je u radu sa jednim korisnikom, najviše 40 sati nedeljno, prema procenjenim potrebama i kapacitetima korisnika, a u skladu sa odredbama o radnom vremenu iz zakona kojim su uređeni radni odnosi.
Pružalac usluge, korisnik usluge i personalni asistent mogu da se dogovore o preraspodeli radnog vremena personalnog asistenta, prema individualnim potrebama korisnika, a u skladu sa zakonom kojim su uređeni radni odnosi.
Period uzajamnog prilagođavanja korisnika i personalnog asistenta traje najduže 30 dana.
Pružalac usluge ima obavezu da izveštava Centar za socijalni rad grada Vršca i Odeljenje za društvene delatnosti Gradske uprave grada Vršca o ugovorima koji su zaključeni na osnovu rešenja Centra za socijalni rad kojim se priznaje pravo na ovu uslugu za svakog korisnika pojedinačno, kao i o načinu na koji se usluga realizuje, a o utrošku sredstava od strane korisnika Odeljenje za budžet i finansije Gradske uprave grada Vršca.
Pružalac usluga personalnog asistenta mora da obezbedi adekvatnu zamenu za korisnika usluge, ukoliko dotadašnji pružalac usluge nije u mogućnosti da obavlja svoje dužnosti.
Korisnik usluge i angažovani personalni asistent sačinjavaju individualni nedeljni i mesečni plan rada.
U zavisnosti od procenjenih kapaciteta korisnika i porodice, individualnim planom usluga definišu se dostupne aktivnosti.
U izradi nedeljnog i mesečnog plana rada može učestvovati, odnosno pružati podršku i rukovodilac pružanja usluge i/ili stručni radnik, ili druga značajna osoba za korisnika.
Pružalac usluge kontinuirano prati kvalitet pruženih usluga, najmanje jednom u toku realizacije ugovora sprovodi internu evaluaciju kvaliteta pruženih usluga, koja uključuje ispitivanje zadovoljstva korisnika.
PRESTANAK PRAVA I OBAVEZE LIČNOG PRATIOCA
Prava i obaveze personalnog asistenta prestaju:
- istekom roka na koji je ugovor sa pružaocem usluga zaključen;
- raskidom ugovora sa pružaocem usluga, i
- drugim slučajevima u skladu sa zakonom.
Prava i obaveze personalnog asistenta mogu prestati i pre isteka roka na koji je ugovor sa pružaocem zaključen i to u slučajevima:
- pismeno izjavljene volje personalnog asistenta;
- narušenog poverenja i ličnog odnosa između personalnog asistenta i korisnika usluge;
- nepružanja ili odbijanja pružanja usluge ili dela usluge predviđenih individualnim planom podrške;
- nasilnog ili neprimerenog ponašanja personalnog asistenta prema korisniku usluge;
- zanemarivanja potreba korisnika usluge, neprosleđivanja ili prikrivanja informacija, činjeničnog stanja korisniku usluge;
- zloupotrebe lekova, alkohola i drugih opojnih sredstava;
- nepolaganju ili izbegavanju polaganja akreditovanog programa;
- uništavanja, otuđivanja i nesavesnog odnosa prema imovini korisnika usluge;
- raspirivanja nacionalne, verske, polne, političke ili druge vrste mržnje i netrpeljivosti;
- pokretanja istrage ili postupka protiv personalnog asistenta za dela koje ga čine nepodobnim za rad;
- i drugih opravdanih razloga po oceni pružaoca usluge.
FINANSIRANJE USLUGE PERSONALNE ASISTENCIJE
Finansijska sredstva za pružanje usluge personalne asistencije obezbeđuju se iz budžeta grada Vršca, od učešća korisnika, od donatora, sponzora, ostalih nivoa vlasti i drugih izvora u skladu sa zakonom.
Korisnici koji učestvuju u troškovima usluge personalne asistencije, (shodno članu 74. Zakona o socijalnoj zaštiti) plaćaju u iznosu od 20% od ukupne naknade za tuđu pomoć i negu drugog lica (osnovnog i uvećanog dodatka), a odnosi se na 40 sati angažovanja personalnog asistenta u toku nedelje, u okviru usluge personalne asistencije.
U slučaju manjeg broja sati angažovanja personalnog asistenta, participacija se srazmerno umanjuje.
CENA USLUGE PERSONALNE ASISTENCIJE
Cenu usluge personalne asistencije utvrđuje nadležni organ lokalne samouprave koji finansira uslugu, na osnovu sledećih parametara:
- minimalna cena rada uvećana za pripadajuće poreze i doprinose, a u skladu sa sličnim poslovima u uslugama socijalne zaštite,
- troškovi prevoza personalnih asistenata,
- troškovi obuke personalnih asistenata po akreditovanom programu,
- organizacioni troškovi pružaoca usluge personalne asistencije uključujući bruto naknade za rukovodioca usluge i/ili stručnog radnika,
- administrativno/finansijski troškovi pružaoca usluge personalne asistencije.
Ovaj pravilnik stupa na snagu danom donošenja i biće objavljen u "Službenom listu Grada Vršca".