ODLUKAO DONOŠENJU PROGRAMA "PREVENCIJA I KONTROLA EPIDEMIJE ALLERGY LIKE SIMPTOMA KOD DECE NA TERITORIJI GRADA KRAGUJEVCA"("Sl. list grada Kragujevca", br. 40/2021) |
1. Donosi se Program "Prevencija i kontrola epidemije allergy like simptoma kod dece na teritoriji grada Kragujevca" (u daljem tekstu: Program), koji je predložio Institut za javno zdravlje Kragujevac, kao nosilac aktivnosti u oblasti delovanja javnog zdravlja za teritoriju grada Kragujevca.
Program će se realizovati tokom 2022. godine, predstavlja program iz oblasti javnog zdravlja i sastavni je deo ove odluke.
2. Sprovođenje Programa prati Savet za zdravlje grada Kragujevca, daje mišljenje na Izveštaj o ostvarivanju Programa i predlaže mere za njegovo unapređenje.
3. Ovu odluku objaviti u "Službenom listu grada Kragujevca".
"PREVENCIJA I KONTROLA EPIDEMIJE ALLERGY LIKE SIMPTOMA KOD DECE NA TERITORIJI GRADA KRAGUJEVCA"
Alergije su vrlo značajniji javnozdravstveni problem na globalnom nivou. Prema podacima Svetske Zdravstvene organizacije, alergijski rinitis pogađa 10-30% populacije; senzitizacija na strane proteine iz okruženja je oko 40%. Oko 10% dece godišnje biva novodijagnostikovano.
Toxocara canis i cati je intestinalna nematoda pasa i mačaka.
Toxocara canis je jedna od najrasprostranjenijih javnozdravstvenih i ekonomski značajnih zoonotičkih parazitoza zajednička za ljude, pse, mačke i ostale kanide posebno lisice. Seroprevalencija među decom je posebno visoka.
Ljudi su paratenični domaćini - kod njih ne dolazi do razvoja adulta već razvoj zastaje na nivou larve koja luta po organizmu. Humana infekcija nastaje ingestijom embrioniranih jaja ili larvi domaćih ili divljih životinja.
Toxocariasis, oboljenje izavano parazitom Toxocara canis, i u manjem obimu Toxocara cati, manifestuje se kao širok spektar kliničkih sindroma - visceralna i okularna larva migrans, neurotoksokarijaza i allergy like simptomatologija tzv. latentna forma. Klinički manifestnu infekciju neophpodno je potvrditi serološki ili imidžing tehnikama. Terapija albendazolom ili mebendazolom u kombinaciji sa kortikosteroidima u potpunosti i trajno rešava obolelog simptoma.
Inicijative za nacionalnu kontrolu toksokarijaze razlikuju se od zemlje do zemlje. U Francuskoj, u kojoj je dokazano da 30% dece sa dijagnostikovanim alergijama (urtrikarija, astma, alergijski rinitis i dermatitis) ima antitela prema Toxocara canis i koja su nakon terapije antihelminticima, rešila i problem "alergija", uvedena je stroga regulativa reproduktivne kontrole, učestale dehelmintizacije svih pasa i mačaka (i lutalica i ljubimaca), kao i zakon za odlaganje fecesa ljubimaca, i obavezne higijenske mere. Svako dete sa alergijom mora da bude testirano na Toxocara canis/ Toxocara cati/askaridozu pa tek onda na alergijske panele pre uvođenja terapije.
U studiji urađenoj na teritoriji Beograda 2018. godine pokazano je da je 85-99% zelenih površina kontaminirano jajima Toxocara canis/ Toxocara cati. Studije seroprevalence među decom, kao i testiranje zemljišta u drugim gradovima nije nikad urađeno.
Ciljevi programa su:
1. Detekcija seroprevalence među decom sa alergijskim simptomima na teritoriji Kragujevca
2. Utvrđivanje stepena kontaminacije zelenih površina na kojima se deca najčešće igraju (Veliki Park, Šumarice, Jezero Bubanj, Šumaričko jezero, Park Ilina voda, oko većih igrališta)
3. Donošenje legislative poduprte rezultatima
4. Postavljanje obaveštavajućih tabli i nosača sa kesama za prikupljanje fecesa
5. Smanjenje troškova bespotrebnog lečenja allergy like simptomatpologije kao alergija i izlečenje obolelih
U cilju sprovođenja aktivnosti definišu se prioritetni programski zadaci za 2021. godinu i to:
1. Testiranje zemljišta
2. Serološko testiranje
3. Izrada zdravstveno-vaspitnog materijala (preporuka)
4. Izrada predloga uredbe/zakona o dehelmintizaciji pasa/mačaka, odlaganju fecesa
5. Organizovanje konferencije za predstavnike medija u cilju upoznavanja javnosti o preventivnim aktivnostima.
6. Edukacije u cilju prevencije
INDIKATORI I METODOLOGIJA SPROVOĐENJA PROGRAMA
Program je namenjen opštoj populaciji. Zdravstveno-vaspitni rad obavljali bi zdravstveni profesionalci Instituta za javno zdravlje Kragujevac uz podršku partnerskih organizacija na teritoriji grada. Program bi se sprovodio tokom 2022. godine.
Indikatori koji će se pratiti:
1. Nivo antitela
2. Stepen zagađenja zemljišta
3. Organizovanje konferencije za predstavnike medija - 2
4. Broj opšte populacije obuhvaćene zdravstveno-vaspitnim radom - 200 dece
5. Broj izrađenih preporuka - 5
6. Broj analiza epidemiološkog nadzora - 2
7. Broj izveštaja o realizaciji programa - 2
8. Edukacije u cilju prevencije toksokarijaze /Primene standardnih mera za sprečavanje infekcije i vakcinacije - 2 edukacije
10. Usvajanje znanja, sticanje veština opšte populacije pre svega roditelja i dece o transmisiji i prevenciji oboljenja
11. Usvajanje znanja o značaju toksokarijaze kod dece sa alergijama među pedijatrima
12. Smanjenje udela allergy like stanja u grupi pacijenata sa alergijama
13. Ekonomske uštede RFZO-u zbog smanjene upotrebe lekova protiv alergije
Potencijalni rizici:
• Nemogućnost sprovođenja zdravstveno- vaspitnih aktivnosti zbog novonastale epidemiološke situacije
• Slab odaziv ciljne populacije
• Neadekvatna saradnja sa lokalnom zajednicom.
• Neadekvatna saradnja sa Skupštinom grada Kragujevca
• Nedostatak finansijskih sredstava
Način prevazilaženja potencijalnih rizika:
1. Traženje novih finansijskih izvora
2. Sklapanje sporazuma sa lokalnom zajednicom
3. Odlaganje sprovođenja aktivnosti zbog novonastale epidemiološke situacije
Program je u skladu sa srednjoročnim ciljevima Ministarstva 1 i 2, kao i:
• Zakonom o javnom zdravlju ("Sl. glasnik RS" br. 15/16),
• Zakonom o zdravstvenoj zaštiti ("Sl. glasnik RS" br.107/05,72/09 - dr. zakon, 88/10, 99/10, 57/11, 119/12 i 45/13 - dr. zakon, 93/14, 96/15 i 106/15),
• Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti,
• Naredbom o sprovođenju vanredne preporučene imunizacije protiv COVID-19 ("Službeni glasnik RS", broj 155 od 24. decembra 2020.),
• Statutom grada Kragujevca ("Sl. list grada Kragujevca" broj 25/15),
• Zakonom o zdravstvenom I socijalnom osiguranju,
• Strategijom o javnom zdravlju,
• Strategijom za pridruživanje EU,
• Strategijom održivog razvoja,
• Milenijumskim ciljevima UN.
• Kontinuirana saradnja sa ključnim pojedincima i partnerskim organizacijama u zajednici.
• Opredeljenje dodatnih finansijskih sredstava za preventivne aktivnosti na nivou lokalne zajednice.
• Preventivne programe sprovoditi u kontinuitetu.
POTREBNA FINANSIJSKA SREDSTVA
Opis aktivnosti |
Iznos za 2022. godinu |
Priprema materijala i realizacija zdravstveno vaspitnog rada |
110.000,00 |
Uzorkovanje zemljišta i krvi |
30.000,00 |
Deskriptivno epidemiološka analiza prikupljenih podataka |
195.000,00 |
Stalni troškovi |
70.000,00 |
Priprema konferencije za predstavnike medija |
25.000,00 |
Nabavka testova |
600.000,00 |
Ukupni troškovi |
1.030.000,00 |
Finansijska sredstva koja se potražuju od Skupštine Grada Kragujevca za realizaciju programskog zadatka u 2022. godini, iznose 1.030.000,00 dinara.
Institut za javno zdravlje Kragujevac, Nikole Pašića 1, 34000 Kragujevac; Doc. dr Dragan Vasiljević
PODACI O UČESNICIMA PROGRAMSKOG ZADATKA
1. lekar specijalista epidemiologije - 3
2. lekar specijalista higijene - 2
3. lekar specijalista medicinske mikrobiologije - 3
4. lekar specijalista imunologije - 1
5. visoki strukovni tehničar - 4
6. strukovni sanitarno ekološki inženjer - 5
7. sanitarni/ laboratorijski tehničar - 7
Redakcija je zadržala numeraciju tačaka u pojedinim delovima ovog programa kako je objavljeno u "Sl. listu grada Kragujevca", br. 40/2021.