PROGRAM
SISTEMATSKOG PRAĆENJA STANJA I KVALITETA ZEMLJIŠTA NA TERITORIJI GRADA SMEDEREVA ZA 2021. GODINU

("Sl. list grada Smedereva", br. 6/2021)

 

I OSNOVE PROGRAMA

Monitoring zemljišta jeste plansko, kontinuirano i sistematsko praćenje stanja i promena kvaliteta zemljišta u funkciji planiranja, upravljanja, načina korišćenja i zaštite.

Program monitoringa zemljišta naročito sadrži: broj i raspored lokaliteta, položaj mernih mesta prikazan UTM koordinatnom sistemu; broj profila koji se otvara, odnosno broj uzoraka koji se uzima na svakom lokalitetu; listu parametara koji se ispituju na mestima uzorkovanja zemljišta; listu metoda i standarda koji se koriste za uzorkovanje zemljišta i analizu uzoraka i obradu podataka; definisanu vremensku dinamiku uzorkovanja zemljišta, analize uzoraka, obrade i prikaza podataka, a sve u skladu sa Uredbom o sistematskom praćenju stanja i kvaliteta zemljišta ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 88/2020).

II OBIM PRAĆENJA I LOKACIJE

Program sistematskog praćenja stanja i kvaliteta zemljišta obuhvata uzorkovanje i analiziranje zemljišta na sledećim lokalitetima:

Redni broj

Raspored lokaliteta

Koordinate

Broj profila

1.

Dunavski park, kod dečijeg igrališta

N 44,6658717, E 20,9198303

 

2.

Selo Udovice, preko puta otkupnog distributivnog centra "Delta Agrar"

N 44,6308939, E 20,856226

 

3.

Benzinska stanica "NIS Petrol" - Carina

N 44,6537872, E 20,9271539

 

4.

Zdravstveni centar Sveti Luka, Smederevo

N 44,6601522, E 20,9245628

 

5.

Tvrđava, kod dečijeg igrališta

N 44,67208254, E 20,94298907

 

6.

JKP Vodovod - postrojenje za preradu vode

N 44,67208254, E 20,94298907

 

7.

Poljoprivredno zemljište kod vodotornja - Šalinac

N 44,675626, E 20,210174235

 

8.

Javna česma kod OŠ "J. J. Zmaj"

N 44,6536868, E 20,9403472

 

9.

Vrtić "Pčelica " Papazovac

N 44,644681, E 20,943962

 

10.

Gradska deponija Godominsko polje

N 44,6527238, E 20,9541416

 

11.

Sanirana deponija Dugo polje

N 44,6260029, E 20,988658

 

12.

Radinac - Reon 7

N 44,615669, E 20,9692723

 

13.

Mala Krsna - dvorište OŠ "Đ. Jakšić"

N 44,5823566, E 21,0062295

 

14.

Poljoprivredno zemljište pored "Agrokomerca" Skobalj

N 44,57468, E 21,0131764

 

15.

Osipaonica - preko puta Reciklažnog centra "Rajčetov"

N 44,55334786, E 21,0402286

 

 

III PARAMETRI PRAĆENJA KVALITETA ZEMLJIŠTA

Parametri praćenja kvaliteta zemljišta u lokalnoj mreži jesu pokazatelji morfoloških, hemijskih, fizičkih i bioloških osobina zemljišta.

Parametri monitoringa zemljišta su:

Redni broj

Lokacije

Parametri
(lista obaveznih)

Dopunski parametri (u zavisnosti od načina korišćenja zemljišta)

1.

Dunavski park, kod dečijeg igrališta

1) mehanički sastav zemljišta;
2) kiselost zemljišta (aktivna kiselost pH u H2O, supstituciona kiselost pH u 1M KCl);
3) sadržaj CaCO3;
4) kapacitet izmenljivih katjona;
5) stepen zasićenosti bazama;
6) sadržaj organske materije;
7) ukupni teški metali potencijalno toksični elementi i potencijalno toksični elementi

 

2.

Selo Udovice, preko puta otkupnog distributivnog centra "Delta Agrar"

ostaci pesticida

3.

Benzinska stanica "NIS Petrol" - Carina

(frakcije C6-C40), PCB

4.

Zdravstveni centar Sveti Luka, Smederevo

ostaci pesticida, policiklični aromatični ugljovodonici (PAH)

5.

Tvrđava, kod dečijeg igrališta

 

6.

JKP Vodovod - postrojenje za preradu vode

 

7.

Poljoprivredno zemljište kod vodotornja-Šalinac

ostaci pesticida

8.

Javna česma kod OŠ "J. J. Zmaj"

 

9.

Vrtić "Pčelica" Papazovac

 

10.

Gradska deponija Godominsko polje

policiklični aromatični ugljovodonici (PAH), ostaci pesticida

11.

Sanirana deponija Dugo polje

polihlorovani bifenili (PCB), ostaci pesticida, policiklični aromatični ugljovodonici (PAH)

12.

Radinac - Reon 7

polihlorovani bifenili (PCB), ostaci pesticida, policiklični aromatični ugljovodonici (PAH)

13.

Mala Krsna - dvorište OŠ "Đ. Jakšić"

polihlorovani bifenili (PCB), policiklični aromatični ugljovodonici (PAH)

14.

Poljoprivredno zemljište pored "Agrokomerca "-Skobalj

ostaci pesticida

15.

Osipaonica - preko puta Reciklažnog centra "Rajčetov".

polihlorovani bifenili (PCB), ostaci pesticida, policiklični aromatični ugljovodonici (PAH)

1) fizička svojstva zemljišta: gustina suvog zemljišta, gustina čvrste faze, ukupna poroznost, retencija vode pri različitim pritiscima, pristupačna voda, brzina vodopropustljivosti, struktura i tvrdoća;

2) hemijska svojstva zemljišta: hidrolitička kiselost zemljišta, ukupni azot i sumpor, sadržaj pristupačnih mikro i makro elemenata u zemljištu, pristupačni teški metali i potencijalno toksični elementi, elektoprovodljivost, hemijski sastav podzemne vode, anjoni i katjoni u zemljištu, ugljovodonici naftnog porekla (frakcije C6-C40), policiklični aromatični ugljovodonici (PAH), ostaci pesticida, polihlorovani bifenili (PCB), hlorfenoli, isparljivi halogeni ugljovodonici, isparljivi aromatični ugljovodonici; u skladu sa Prilogom 1. i Prilogom 2. Uredbe o sistematskom praćenju stanja i kvaliteta zemljišta ("Službeni glasnik Republike Srbije ", broj 88/2020).

Granične vrednosti zagađujućih štetnih i opasnih materija u zemljištu definisane su Uredbom o graničnim vrednostima zagađujućih štetnih i opasnih materija u zemljištu ("Službeni glasnik Republike Srbije ", broj 30/2018 i 64/2019).

IV IZVEŠTAVANJE O REZULTATIMA MERENJA

Ovlašćena organizacija je u obavezi da prilikom dostavljanja izveštaja prikaže:

1) broj i položaj mernih mesta;

2) listu analiziranih parametara;

3) korišćene metode i standarde;

4) procene stepena ugroženosti zemljišta na osnovu analiziranih parametara i indikatora;

5) podatke o promeni namene i načinu korišćenja zemljišta, ukoliko postoje;

6) podatke o ovlašćenom pravnom licu koje vrši monitoring zemljišta.

Rezultati se u izveštaju prikazuju tekstualno, tabelarno i grafički. Tekstualni prikaz treba da pruži opisne informacije o rezultatima analize, koji se koriste za ocenjivanje kvaliteta zemljišta, kao i za izradu izveštaja o stanju zemljišta. Ovaj deo izveštaja uključuje i zaključak o stanju na lokacijama. Grafički prikaz rezultata analize treba da sadrži mapirana sva područja ispitivanja i područja opterećena zagađujućim materijama.

Izveštaj o rezultatima analize treba dostaviti Ministarstvu za zaštitu životne sredine i Agenciji, najkasnije do 31.marta tekuće godine za prethodnu godinu i sastavni su deo informacionog sistema zaštite životne sredine.

V FAZE REALIZACIJE PROGRAMA

Realizacija Programa sistematskog praćenja stanja i kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Smedereva za 2021. godinu obuhvata pet faza:

I faza - Donošenje Programa sistematskog praćenja stanja i kvaliteta zemljišta na teritoriji grada Smedereva za 2021. godinu, od strane Gradskog veća grada Smedereva;

II faza - Izbor ovlašćene stručne organizacije za realizaciju Programa i potpisivanje ugovora;

III faza - Realizacija Programa od strane izabrane ovlašćene stručne organizacije;

IV faza - Detaljna istraživanja i procena rizika (ukoliko se utvrdi prisustvo zagađujućih materija u zemljištu);

V faza - Izrada projekata remedijacije i rekultivacije u slučaju registrovanja prekoračenja remedijacionih vrednosti koncentracija opasnih i štetnih materija ili graničnih maksimalnih vrednosti u skladu sa članom 5. Uredbe o graničnim vrednostima zagađujućih štetnih i opasnih materija u zemljištu ("Službeni glasnik Republike Srbije ", broj 30/2018 i 64/2019) i dostavljanje podataka za Katastar kontaminiranih lokacija u skladu sa Pravilnikom o sadržini i načinu vođenja Katastra kontaminiranih lokacija, vrsti, sadržini, obrascima, načinu i rokovima dostavljanja podataka ("Službeni glasnik Republike Srbije ", broj 58/2019).

VI IZVORI FINANSIRANJA

Monitoring zemljišta na mernim mestima određenim ovim Programom, finansiraće se u iznosu od 350.000,00 dinara, na osnovu Odluke o budžetu grada Smedereva za 2021. godinu ("Službeni list grada Smedereva", broj 18/2020 i 5/2021).

VII

Ovaj Program stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Smedereva".