PRAVILNIKO RADU ETIČKOG ODBORA VISOKOG SAVETA SUDSTVA("Sl. glasnik RS", br. 89/2021 i 118/2021) |
OPŠTE ODREDBE
Ovim pravilnikom se uređuju organizacija, nadležnost, sastav, postupak, način rada i odlučivanja Etičkog odbora Visokog saveta sudstva (dalje: Etički odbor), kao i druga pitanja od značaja za rad tog tela.
Etički odbor se obrazuje kao stalno telo Visokog saveta sudstva (dalje: Savet).
Etički odbor promoviše etičke principe sadržane u Etičkom kodeksu sudija i Etičkom kodeksu članova Visokog saveta sudstva i prati njihovu primenu, sa ciljem podizanja svesti sudija, predsednika sudova i članova Saveta o značaju primene etičkih principa i pravila ponašanja u vršenju njihovih dužnosti za podizanje ugleda pravosuđa i jačanje poverenja građana u rad sudija i sudova.
U vršenju svojih nadležnosti Etički odbor sarađuje sa Savetom, njegovim radnim telima, državnim organima i institucijama i drugim subjektima.
Etički odbor podnosi izveštaj Savetu o svom radu najmanje jednom godišnje, a po potrebi i češće.
Članu Etičkog odbora iz reda sudija umanjuju se priliv predmeta i mesečna norma u sudu u kojem vrši funkciju u procentu koji utvrdi Savet.
Član Etičkog odbora iz reda sudija u penziji ima pravo na novčanu naknadu za rad u Etičkom odboru u iznosu koji utvrdi Savet.
Stručno-tehničke i administrativne poslove za potrebe Etičkog odbora obavlja Administrativna kancelarija Saveta.
Na pitanja koja nisu regulisana ovim pravilnikom shodno se primenjuju odredbe Poslovnika o radu Visokog saveta sudstva.
Pojmovi u ovoj analizi upotrebljeni u gramatičkom muškom rodu podrazumevaju muški i ženski prirodni rod.
ORGANIZACIJA RADA ETIČKOG ODBORA
Sedište Etičkog odbora je u Beogradu.
Etički odbor:
- prati poštovanje i primenu odredaba Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva;
- predlaže Savetu pokretanje postupka za izmene i dopune Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva;
- daje načelna mišljenja o tome da li je određeno ponašanje nosioca sudijske funkcije u skladu sa Etičkim kodeksom sudija, odnosno da li je ponašanje člana Saveta u skladu sa Etičkim kodeksom članova Visokog saveta sudstva;
- usvaja smernice kojima se bliže tumače odredbe Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva radi prevencije njihovog kršenja;
- imenuje jednog ili više poverljivih savetnika;
- preduzima aktivnosti u vezi sa edukacijom sudija i članova Saveta, odnosno pripremom programa obuke iz oblasti etike sudija, učestvuje i prati realizaciju tih obuka;
- donosi Poslovnik o radu Etičkog odbora;
- obavlja i druge poslove u vezi sa primenom i poštovanjem Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva.
SASTAV ETIČKOG ODBORA, USLOVI I POSTUPAK ZA IMENOVANJE ČLANOVA
Etički odbor ima sedam članova.
Za člana Etičkog odbora može biti imenovan sudija i sudija u penziji.
Predsednik i zamenik predsednika Etičkog odbora biraju se među članovima Etičkog odbora na period od godinu dana, većinom glasova svih članova Etičkog odbora, i mogu biti ponovo birani.
Predsednik Etičkog odbora:
- predstavlja Etički odbor;
- stara se o organizaciji i zakonitosti rada Etičkog odbora;
- saziva sednice, predlaže dnevni red i predsedava sednicama Etičkog odbora;
- stara se o primeni ovog pravilnika;
- potpisuje akte Etičkog odbora,
- obavlja i druge poslove utvrđene internim aktima Saveta.
Predsednika Etičkog odbora u slučaju odsustva ili sprečenosti zamenjuje zamenik predsednika Etičkog odbora.
Uslovi za imenovanje člana Etičkog odbora
Za člana Etičkog odbora može biti imenovan sudija odnosno sudija u penziji koji:
- je obavljao sudijsku funkciju najmanje 15 godina,
- nije disciplinski kažnjavan i
- nije prekršio Etički kodeks sudija.
Član Etičkog odbora imenuje se na period od tri godine i može biti ponovo imenovan.
Za člana Etičkog odbora ne mogu biti imenovani predsednik suda, član Saveta i član stalnog radnog tela Saveta.
Postupak za imenovanje člana Etičkog odbora
Savet raspisuje javni poziv za imenovanje člana Etičkog odbora.
Prijavu za imenovanje za člana Etičkog odbora podnosi kandidat lično.
U javnom pozivu iz stava 1. ovog člana navode se uslovi koje kandidat za člana Etičkog odbora mora da ispunjava, rok za podnošenje prijave, adresa na koju se podnosi prijava i drugi podaci od značaja za sprovođenje postupka za imenovanje člana Etičkog odbora.
Savet formira Komisiju za sprovođenje postupka za imenovanje člana Etičkog odbora (dalje: Komisija), koju čine čine tri člana Saveta iz reda sudija.
Komisija utvrđuje da li je prijava podneta u roku, da li je potpuna odnosno da li sadrži sve potrebne podatke i dokaze o ispunjenosti uslova iz javnog poziva i da li je podneta od strane ovlašćenog lica.
Komisija rešenjem odbacuje prijavu koja nije podneta u roku, nije potpuna ili je podneta od strane lica koje za to nije ovlašćeno.
Komisija nakon ispitivanja svih prijava i obavljenog razgovora sa kandidatima formira listu kandidata koji ispunjavaju uslove za imenovanje za člana Etičkog odbora i dostavlja je Savetu.
Savet većinom glasova svojih članova imenuje članove Etičkog odbora sa liste kandidata koju dostavi komisija iz člana 18. ovog pravilnika.
U slučaju da dva ili više kandidata ispunjavaju iste uslove za imenovanje za člana Etičkog odbora, prednost ima kandidat koji duže vrši sudijsku funkciju.
Član Etičkog odbora mora biti izuzet iz postupanja u predmetu u kojem:
- je sudija ili predsednik suda na kojeg se odnosi inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika ili njegov zastupnik, odnosno lice koje je podnelo tu inicijativu ili njegov zastupnik, njegov bračni drug ili lice sa kojim živi u vanbračnoj ili drugoj trajnoj zajednici života ili srodnik po krvi u pravoj liniji do bilo kog stepena, u pobočnoj liniji do četvrtog stepena, a po tazbini do drugog stepena;
- se na njega odnosi inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika.
Član Etičkog odbora može biti izuzet ako postoje i druge okolnosti koje dovode u sumnju njegovu nepristrasnost.
Kad smatra da postoji razlog za njegovo izuzeće, član Etičkog odbora je dužan da o tome u pisanoj formi obavesti predsednika Saveta, kao i da prekine rad na tom predmetu do donošenja odluke o njegovom izuzeću.
Zahtev za izuzeće člana Etičkog odbora mogu podneti predsednik ili član Etičkog odbora, predsednik ili član Saveta i podnosilac inicijative za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa sudija.
O izuzeću člana Etičkog odbora odlučuje predsednik Saveta u roku od osam dana od dana prijema zahteva za izuzeće odnosno obaveštenja člana Etičkog odbora o postojanju razloga za njegovo izuzeće.
Protiv odluke o izuzeću nije dozvoljena žalba.
PRESTANAK DUŽNOSTI ČLANA ETIČKOG ODBORA
Članu Etičkog odbora prestaje dužnost istekom mandata na koji je izabran.
Članu Etičkog odbora prestaje dužnost pre isteka mandata iz sledećih razloga:
- na lični zahtev,
- usled trajnog gubljenja radne sposobnosti i
- razrešenjem.
Razrešenje člana Etičkog odbora
Član Etičkog odbora razrešava se dužnosti iz sledećih razloga:
- kada dužnost člana Etičkog odbora ne vrši u skladu sa zakonom, Etičkim kodeksom sudija i ovim pravilnikom,
- kada je pravnosnažno osuđen za kažnjivo delo koje ga čini nedostojnim za vršenje funkcije člana Etičkog odbora;
- kada je razrešen sudijske funkcije.
Obrazložen predlog za razrešenje dužnosti člana Etičkog odbora mogu podneti predsednik i član Saveta, predsednik i član Etičkog odbora i sudija odnosno predsednik suda u kojem član Etičkog odbora vrši sudijsku funkciju.
Uz predlog iz stava 1. ovog člana prilažu se dokazi o postojanju razloga za razrešenje člana Etičkog odbora.
Savet odbacuje predlog za razrešenje člana Etičkog odbora koji je:
- podnet od strane lica koje na to nije ovlašćeno,
- nejasan, nerazumljiv ili nepotpun.
Savet odlučuje o pokretanju postupka za razrešenje člana Etičkog odbora u roku od 15 dana od dana prijema predloga za njegovo razrešenje.
Savet donosi rešenje o pokretanju postupka za razrešenje člana Etičkog odbora kada utvrdi da on ne vrši svoju dužnost u skladu sa zakonom, Etičkim kodeksom sudija i ovim pravilnikom odnosno da ga kažnjivo delo za koje je pravnosnažno osuđen čini nedostojnim za člana Etičkog odbora odnosno da je razrešen sudijske funkcije.
Savet dostavlja rešenje iz stava 2. ovog člana i predlog za razrešenje članu Etičkog odbora protiv kojeg je pokrenut postupak, kao i Etičkom odboru.
Savet je dužan da omogući članu Etičkog odbora protiv kojeg je pokrenut postupak za razrešenje da se u roku od osam dana od dana prijema rešenja o pokretanju postupka protiv njega izjasni u pisanoj formi o navodima iz predloga za njegovo razrešenje.
Savet u rešenju o pokretanju postupka nalaže da član Etičkog odbora protiv kojeg se vodi postupak za razrešenje ne može učestvovati u radu i odlučivanju Etičkog odbora do okončanja tog postupka.
Savet donosi odluku o razrešenju člana Etičkog odbora u roku od 30 dana od dana pokretanja postupka.
POSTUPAK PRED ETIČKIM ODBOROM
Postupak pred Etičkim odborom je zatvoren za javnost, osim u slučaju izričitog zahteva sudije ili predsednika suda, odnosno člana Saveta na kojeg se odnosi inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika da se postupak ili neki njegov deo otvori za javnost.
Podnošenje inicijative za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa sudija odnosno Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva
Presednik i član Saveta, član stalnog radnog tela Saveta, svaki sudija ili predsednik suda, kao i predsednik ili član Etičkog odbora mogu podneti inicijativu za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva.
Inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika podnosi se u pisanoj formi i sadrži:
- ime i prezime sudije ili predsednika suda, naziv suda u kom obavlja sudijsku ili funkciju predsednika suda, odnosno ime i prezime člana Saveta;
- opis radnje ili ponašanja sudije ili predsednika suda odnosno člana Saveta;
- dokaze iz kojih proizlazi osnovanost inicijative;
- ime i prezime, adresu i svojeručni potpis podnosioca inicijative.
Inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika može biti podneta najkasnije u roku od dve godine od preduzete radnje ili ponašanja na koje se ona odnosi.
Inicijativa iz člana 30. ovog pravilnika se podnosi Savetu u zatvorenoj koverti, sa naznakom "za Etički odbor".
Inicijative se zavode u poseban upisnik Saveta, u koji se upisuje i ishod postupka.
Na osnovu inicijative formira se predmet i raspoređuje članovima Etičkog odbora prema redosledu prijema.
Član Etičkog odbora koji je zadužen predmetom formiranom po inicijativi iz člana 30. ovog pravilnika postupa kao izvestilac u tom predmetu.
Izvestilac prethodno ispituje da li je inicijativa podneta od strane ovlašćenog lica, razumljiva i potpuna.
Etički odbor odbacuje inicijativu iz člana 30. ovog pravilnika koja je:
- anonimna,
- nepotpisana,
- podneta od strane neovlašćenog lica,
- nejasna, nerazumljiva ili nepotpuna.
Za punovažan rad sednice Etičkog odbora neophodno je prisustvo najmanje četiri člana.
Predsednik Etičkog odbora predsedava i rukovodi radom sednice, saziva sednicu i predlaže njen dnevni red, o čemu obaveštava članove Etičkog odbora najkasnije 15 dana pre dana održavanja sednice.
Predsednik Etičkog odbora saziva sednicu na sopstvenu inicijativu ili na obrazloženi predlog najmanje tri člana Etičkog odbora koji sadrži nacrt dnevnog reda i rok u kojem se predlaže održavanje sednice Etičkog odbora, koji ne može biti kraći od 15 dana od dana podnošenja predloga.
Sednice Etičkog odbora održavaju se po potrebi, a najmanje četiri puta godišnje.
O sednici Etičkog odbora vodi se zapisnik, koji potpisuju predsednik Etičkog odbora i zapisničar.
Predsednik Etičkog odbora otvara sednicu i predlaže dnevni red, o kojem se glasa.
Izvestilac u predmetu koji je na dnevnom redu iznosi relevantne činjenice koje su od značaja za odlučivanje Etičkog odbora.
Nakon diskusije o iznetim činjenicama, Etički odbor pristupa većanju i glasanju.
O većanju i glasanju sastavlja se poseban zapisnik koji potpisuju članovi Etičkog odbora i zapisničar.
Etički odbor donosi načelna mišljenja, smernice i druge akte većinom glasova svojih članova.
Kada smatra da se u radnjama ili ponašanju sudije ili predsednika suda na kojeg se odnosi inicijativa za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa sudija stiču obeležja disciplinskog prekršaja iz člana 90. stav 1. alineja 18. Zakona o sudijama, Etički odbor predmet prosleđuje disciplinskom tužiocu i zastaje sa postupkom.
Ukoliko disciplinski tužilac Saveta pokrene disciplinski postupak protiv sudije ili predsednika suda na kojeg se odnosi inicijativa za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa, o tome bez odlaganja obaveštava Etički odbor.
Ukoliko disciplinski tužilac Saveta ne pokrene disciplinski postupak protiv sudije ili predsednika suda na kojeg se odnosi inicijativa za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa, o tome bez odlaganja obaveštava Etički odbor.
U slučaju iz stava 1. ovog člana pravilnika, Etički odbor nastavlja započeti postupak po inicijativi za utvrđivanje kršenja Etičkog kodeksa od strane sudije ili predsednika suda.
Etički odbor donosi načelno mišljenje povodom inicijative za kršenje Etičkog kodeksa sudija odnosno Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva onda kada utvrdi da je to od značaja za pravilnu, doslednu i ujednačenu primenu Etičkog kodeksa ili Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva.
Načelno mišljenje Etičkog odbora sadrži:
- opis radnji ili ponašanja sudije ili predsednika suda kojima je prekršen Etički kodeks odnosno opis radnji ili ponašanja člana Saveta kojima je prekršen Etički kodeks članova Visokog saveta sudstva,
- odredbu Etičkog kodeksa sudija odnosno Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva koja je prekršena.
Načelno mišljenje Etičkog odbora ne sadrži lične podatke sudije ili predsednika suda, odnosno člana Saveta na kojeg se odnosi, kao ni druge podatke i informacije na osnovu kojih bi bilo moguće utvrditi identitet sudije ili predsednika suda odnosno člana Saveta na kojeg se odnosi.
Etički odbor usvaja smernice kojima bliže tumači značenje i cilj odredaba Etičkog kodeksa sudija odnosno Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva, radi ostvarivanja svojih osnovnih funkcija edukacije sudija i predsednika sudova, odnosno članova Saveta, kao i prevencije kršenja etičkih principa i pravila ponašanja sadržanih u Etičkom kodeksu odnosno Etičkom kodeksu članova Visokog saveta sudstva.
Etički odbor imenuje, među svojim članovima, jednog ili više poverljivih savetnika radi obavljanja poverljivog savetovanja sa sudijama i predsednicima sudova, odnosno članovima Saveta, o primeni etičkih principa i pravila ponašanja utvrđenih Etičkim kodeksom sudija i Etičkim kodeksom članova Visokog saveta sudstva u konkretnim pojedinačnim situacijama.
Zahtev za davanje mišljenje poverljivog savetnika mogu podneti sudija ili predsednik suda odnosno član Saveta, u usmenoj ili pisanoj formi.
Zahtev iz stava 1. ovog člana mora sadržati opis činjeničnog stanja i pitanje u vezi sa primenom Etičkog kodeksa sudija i Etičkog kodeksa članova Visokog saveta sudstva u konkretnoj pojedinačnoj situaciji.
Poverljivi savetnik je dužan da čuva identitet podnosioca zahteva za davanje mišljenje poverljivog savetnika.
Poverljivi savetnik ne daje mišljenje o etičkom pitanju povodom kojeg se vodi postupak pred Etičkim odborom ili disciplinskim organom.
Pri davanju mišljenja iz člana 48. poverljivi savetnik se rukovodi Etičkim kodeksom sudija, Etičkim kodeksom članova Visokog saveta sudstva, usvojenim načelnim mišljenjima, smernicama i preporukama Etičkog odbora, kao i relevantnim dokumentima koji se odnose na standarde sudijske etike.
Mišljenje poverljivog savetnika nije obavezujuće za Savet, Etički odbor ili disciplinske organe.
Javnost rada Etičkog odbora obezbeđuje se objavljivanjem saopštenja, izveštaja o radu, mišljenja, smernica i drugih akata na internet prezentaciji Saveta, uz poštovanje načela poverljivosti postupka i načela privatnosti, odnosno odredaba Zakona o zaštiti podataka o ličnosti.
Etički odbor vodi evidenciju svojih načelnih mišljenja, smernica i drugih akata i izrađuje bilten sa skraćenim prikazom njihovog sadržaja, koji se objavljuje na internet prezentaciji Saveta, radi što veće dostupnosti sudijama, predsednicima sudova i članovima Saveta.
ZAVRŠNE ODREDBE
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Poslovnik o radu etičkog odbora Visokog saveta sudstva ("Službeni glasnik RS", broj 53/21).
Ovaj pravilnik stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".