Radi lakšeg sagledavanja izmena i dopuna propisa, nova sadržina odredaba data je zelenom, prethodna crvenom bojom, a nepromenjene odredbe nisu posebno označene, tako da pregledanjem crno-zelenog teksta pregledate važeću, a crno-crvenog teksta, prethodnu verziju propisa. Prečišćen tekst bez crvenih i zelenih oznaka i dalje možete videti na tabu "Tekst dokumenta". |
Propis - analitički prikaz promenaZAKONO PREDŠKOLSKOM VASPITANJU I OBRAZOVANJU("Sl. glasnik RS", br. 18/2010, 101/2017, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 - dr. zakon, 10/2019, 86/2019 - dr. zakon, 157/2020 - dr. zakon, 123/2021 - dr. zakon i 129/2021) |
Ovim zakonom uređuje se predškolsko vaspitanje i obrazovanje, kao deo jedinstvenog sistema obrazovanja i vaspitanja.
Predškolsko vaspitanje i obrazovanje ostvaruje se u skladu sa Ustavom, zakonom kojim se uređuju osnove sistema obrazovanja i vaspitanja (u daljem tekstu: Zakon), ratifikovanim međunarodnim konvencijama i ovim zakonom, polazeći od prava deteta, razvojnih, obrazovnih, kulturnih, zdravstvenih i socijalnih potreba dece i porodica sa decom predškolskog uzrasta.
Delatnost predškolskog vaspitanja i obrazovanja
Delatnost predškolskog vaspitanja i obrazovanja je delatnost od neposrednog društvenog interesa i ostvaruje se kao javna služba.
Delatnost predškolskog vaspitanja i obrazovanja, u smislu ovog zakona, jeste vaspitanje i obrazovanje dece predškolskog uzrasta.
Pod predškolskim uzrastom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se uzrast dece od šest meseci do polaska u osnovnu školu.
Delatnost predškolskog vaspitanja i obrazovanja obavlja se u predškolskoj ustanovi, a izuzetno može da se obavlja i u školi, u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Ostvarivanje ostalih delatnosti u predškolskoj ustanovi
Predškolska ustanova obavlja i delatnost kojom se obezbeđuju ishrana, nega, preventivno-zdravstvena i socijalna zaštita dece predškolskog uzrasta, u skladu sa zakonom.
Bliže uslove i način ostvarivanja ishrane, nege i preventivno-zdravstvene zaštite, sporazumno propisuju ministar nadležan za poslove zdravlja i ministar nadležan za poslove obrazovanja (u daljem tekstu: ministar).
Bliže uslove i način ostvarivanja socijalne zaštite sporazumno propisuju ministar nadležan za poslove socijalne politike i ministar.
U ostvarivanju delatnosti predškolskog vaspitanja i obrazovanja i ostalih delatnosti predškolske ustanove zabranjene su sve vrste nasilja, zlostavljanja i zanemarivanja i sve aktivnosti kojima se ugrožavaju, diskriminišu ili izdvajaju deca, odnosno grupa dece, po bilo kom osnovu, u skladu sa Zakonom.
Ciljevi i principi delatnosti predškolskog vaspitanja i obrazovanja
Ciljevi predškolskog vaspitanja i obrazovanja su podrška:
1) celovitom razvoju i dobrobiti deteta predškolskog uzrasta, pružanjem uslova i podsticaja da razvija svoje kapacitete, proširuje iskustva i izgrađuje saznanja o sebi, drugim ljudima i svetu;
2) vaspitnoj funkciji porodice;
3) daljem vaspitanju i obrazovanju i uključivanju u društvenu zajednicu;
4) razvijanju potencijala deteta kao pretpostavke za dalji razvoj društva i njegov napredak.
Principi predškolskog vaspitanja i obrazovanja su:
1) dostupnost: jednako pravo i dostupnost svih oblika predškolskog vaspitanja i obrazovanja, bez diskriminacije i izdvajanja po osnovu pola, socijalne, kulturne, etničke, religijske ili druge pripadnosti, mestu boravka, odnosno prebivališta, materijalnog ili zdravstvenog stanja, teškoća i smetnji u razvoju i invaliditeta, kao i po drugim osnovama, u skladu sa zakonom;
2) demokratičnost: uvažavanje potreba i prava dece i porodice, uključujući pravo na uvažavanje mišljenja, aktivno učešće, odlučivanje i preuzimanje odgovornosti;
3) otvorenost: građenje odnosa sa porodicom, drugim delovima u sistemu obrazovanja (škola), zajednicom (institucijama kulture, zdravstva, socijalne zaštite), lokalnom samoupravom i širom društvenom zajednicom;
4) autentičnost: celovit pristup detetu, uvažavanje razvojnih specifičnosti predškolskog uzrasta, različitosti i posebnosti, negovanje igre kao autentičnog načina izražavanja i učenja predškolskog deteta, oslanjanje na kulturne specifičnosti;
5) razvojnost: razvijanje različitih oblika i programa u okviru predškolske delatnosti u skladu sa potrebama dece i porodice i mogućnostima lokalne zajednice, kontinuirano unapređivanje kroz vrednovanje i samovrednovanje, otvorenost za pedagoške inovacije.
[ČLAN 1 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]
Vaspitno-obrazovni rad ostvaruje se na srpskom jeziku.
Za pripadnike nacionalne manjine vaspitno-obrazovni rad ostvaruje se na jeziku nacionalne manjine, a može da se ostvaruje i dvojezično na jeziku nacionalne manjine i na srpskom jeziku, ako se za to opredeli najmanje 50% roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika dece.
[Deo programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja ili program u celini, može da se ostvaruje i na stranom jeziku, odnosno dvojezično, na stranom jeziku i na srpskom jeziku ili dvojezično, na stranom jeziku i na jeziku nacionalne manjine.
Način i uslove ostvarivanja programa vaspitno-obrazovnog rada iz st. 2. i 3. ovog člana, propisuje ministar.]
Statutom predškolske ustanove utvrđuje se jezik na kojem se ostvaruje vaspitno-obrazovni rad, a predškolskim programom način ostvarivanja.
Predškolska ustanova, odnosno osnovna škola koja ostvaruje pripremni predškolski program vodi evidenciju o deci, roditeljima, odnosno drugim zakonskim zastupnicima i o zaposlenima, u skladu sa zakonom koji uređuje osnove sistema obrazovanja i vaspitanja i ovim zakonom.
Ustanova iz stava 1. ovog člana vodi:
1) matičnu knjigu upisane dece;
2) evidenciju i pedagošku dokumentaciju o vaspitno-obrazovnom radu;
3) evidenciju o izdatim javnim ispravama.
Ustanova može svaku od evidencija iz st. 1. i 2. ovog člana da vodi elektronski, u okviru jedinstvenog informacionog sistema prosvete, u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Na osnovu evidencije iz stava 2. tač. 1) i 2) ovog člana predškolska ustanova, odnosno škola koja ostvaruje pripremni predškolski program, izdaje javne isprave o pohađanju pripremnog predškolskog programa, i to:
1) prevodnicu o prelasku deteta iz jedne u drugu predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program;
2) uverenje o pohađanju pripremnog predškolskog programa.
Evidenciju i javne isprave iz st. 2. i 4. ovog člana ustanova vodi i izdaje na srpskom jeziku ćiriličkim pismom na propisanom obrascu ili elektronski.
Kada se vaspitno-obrazovni rad ostvaruje na jeziku nacionalne manjine, ustanova vodi evidenciju na srpskom jeziku ćiriličkim pismom i na jeziku i pismu nacionalne manjine, osim evidencije i pedagoške dokumentacije o vaspitno-obrazovnom radu koja se vodi na jeziku na kome se izvodi vaspitno-obrazovni rad.
Ustanova iz stava 1. ovog člana je rukovalac podataka iz stava 1. ovog člana i odgovorna je za njihovo prikupljanje, upotrebu, ažuriranje i čuvanje, u skladu sa Zakonom, ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
Vrstu, naziv, sadržaj i izgled obrazaca evidencija i javnih isprava i način njihovog vođenja, popunjavanja i izdavanja, propisuje ministar, u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Ministar odobrava izdavanje obrazaca iz st. 2. i 4. ovog člana.
Svrha obrade podataka, kao i način prikupljanja, obrade i korišćenja podataka iz evidencija iz stava 2. ovog člana utvrđeni su Zakonom.
Rokovi čuvanja podataka u evidenciji
Podaci iz evidencija iz člana 6. st. 1. i 2. ovog zakona čuvaju se deset godina, osim podataka iz evidencije iz člana 6. stav 2. tačka 2) ovog zakona koji se čuvaju pet godina.
[ČLAN 2 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]
Evidenciju o detetu čine podaci kojima se određuje njegov identitet (lični podaci), jedinstven obrazovni broj (u daljem tekstu: JOB), obrazovni, socijalni i zdravstveni status, kao i podaci o preporučenoj i pruženoj dodatnoj vaspitnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci.
Lični podaci o detetu su: ime i prezime deteta, jedinstveni matični broj građana, pol, datum rođenja, mesto, opština i država rođenja, adresa, mesto, opština i država stanovanja, kontakt telefon, matični broj deteta, nacionalna pripadnost, državljanstvo.
Izjašnjenje o nacionalnoj pripadnosti nije obavezno.
Lični podaci o roditelju, odnosno drugom zakonskom zastupniku deteta su: ime i prezime, jedinstveni matični broj građana, pol, datum rođenja, mesto, opština i država rođenja, adresa, mesto, opština i država stanovanja, kontakt telefon, odnosno adresa elektronske pošte.
JOB predstavlja individualnu i neponovljivu oznaku koja se sastoji od 16 karaktera i dodeljuje se detetu, u skladu sa Zakonom.
Podatak o JOB-u unosi se u evidenciju koju ustanova vodi u štampanom i/ili elektronskom obliku, kao i obrasce javnih isprava koje izdaje u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Podaci kojima se određuje obrazovni, odnosno vaspitno-obrazovni status deteta su: podaci o vrsti ustanove, vrsti i trajanju predškolskog programa, odnosno vaspitnoj grupi u koju je upisano dete, jeziku na kojem se izvodi vaspitno-obrazovni rad, podaci o individualnom vaspitno-obrazovnom planu, maternjem jeziku i nacionalnoj pripadnosti, u skladu sa zakonom.
Podaci kojima se određuje socijalni status deteta su: podaci o uslovima stanovanja (stanovanje u stanu, kući, porodičnoj kući, podstanarstvo, stanovanje u domu, da li dete ima svoju sobu i drugi oblici stanovanja), udaljenosti domaćinstva od ustanove; stanju porodice (broj članova porodičnog domaćinstva, da li su roditelji živi, da li jedan ili oba roditelja žive u inostranstvu, bračni status roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika deteta, njihov obrazovni nivo i zaposlenje), kao i podatak o primanju novčane socijalne pomoći i da li porodica može da obezbedi užinu.
Podatak kojim se određuje zdravstveni status deteta je podatak o tome da li je dete obuhvaćeno primarnom zdravstvenom zaštitom.
Podaci o preporučenoj i pruženoj dodatnoj obrazovnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci su podaci koje dostavlja interresorna komisija koja vrši procenu potreba i podaci o njihovoj ostvarenosti.
Evidenciju o zaposlenima čine sledeći podaci: ime i prezime, jedinstveni matični broj građana, pol, datum rođenja, mesto, opština i država rođenja, adresa, mesto, opština i država stanovanja, kontakt telefon, adresa elektronske pošte, nivo i vrsta obrazovanja, podaci o stručnom usavršavanju i stečenim zvanjima, podaci o državljanstvu, sposobnosti za rad sa decom i proveri psihofizičkih sposobnosti, podaci o nacionalnoj pripadnosti, podaci o jeziku na kojem je stečeno osnovno, srednje i visoko obrazovanje, podatak o poznavanju jezika nacionalne manjine, podatak o vrsti i trajanju radnog odnosa i angažovanja, istovremenim angažovanjima u drugim ustanovama, izrečenim disciplinskim merama, podaci o stručnom ispitu i licenci, podaci o zaduženjima vaspitača, stručnih saradnika i saradnika, plati i učešću u radu organa predškolske ustanove, a u svrhu ostvarivanja vaspitno-obrazovnog rada, u skladu sa zakonom.
Izjašnjavanje o nacionalnoj pripadnosti nije obavezno.
Predškolska ustanova, odnosno osnovna škola koja ostvaruje pripremni predškolski program overava verodostojnost javne isprave pečatom, u skladu sa zakonom.
Statutom ustanove iz stava 1. ovog člana određuje se lice odgovorno za upotrebu i čuvanje pečata.
II OSNIVANJE PREDŠKOLSKE USTANOVE I OBAVLJANJE DELATNOSTI
Predškolsku ustanovu može da osnuje Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave i drugo pravno ili fizičko lice, u skladu sa Zakonom.
Na osnivanje i rad predškolske ustanove primenjuju se propisi o javnim službama.
Ukoliko ima više osnivača, njihova međusobna prava i obaveze uređuju se ugovorom.
Predškolska ustanova čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave
Jedinica lokalne samouprave osniva predškolsku ustanovu za najmanje pet, a najviše sto vaspitnih grupa, u skladu sa aktom o mreži predškolskih ustanova.
Izuzetno, ako ne postoje uslovi za osnivanje predškolske ustanove u skladu sa stavom 1. ovog člana, jedinica lokalne samouprave može da osnuje predškolsku ustanovu sa manjim, odnosno većim brojem vaspitnih grupa, uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove obrazovanja (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Na teritoriji autonomne pokrajine, saglasnost iz stava 2. ovog člana, daje nadležni organ autonomne pokrajine.
Predškolska ustanova čiji je osnivač drugo pravno ili fizičko lice
Drugo pravno ili fizičko lice može da osnuje predškolsku ustanovu (u daljem tekstu: privatna predškolska ustanova), u skladu sa Zakonom.
Predškolska ustanova čiji je osnivač strana država, strano pravno ili fizičko lice
Strana država, strano pravno ili fizičko lice, može da osnuje predškolsku ustanovu radi ostvarivanja predškolskog programa, u skladu sa Zakonom.
Isprava, koju izdaje ustanova iz stava 1. ovog člana, priznaje se i izjednačava sa javnom ispravom koju izdaje ustanova iz čl. 9. i 10. ovog zakona - bez sprovođenja posebnog postupka priznavanja ekvivalencije.
Obavljanje delatnosti van sedišta predškolske ustanove
Predškolska ustanova obavlja delatnost u svom sedištu.
Predškolska ustanova, koja ima rešenje o verifikaciji, može da obavlja delatnost van sedišta u izdvojenom odeljenju - objektu predškolske ustanove, školi ili drugom prostoru, ako ispunjava uslove u skladu sa Zakonom.
Odluku o obavljanju delatnosti van sedišta donosi upravni odbor, a ustanova može početi sa obavljanjem delatnosti iz stava 2. ovog člana po dobijanju rešenja o verifikaciji i saglasnosti Ministarstva.
Vaspitno-obrazovni rad van sedišta ostvaruje se uz uvažavanje specifičnosti koje proističu iz fizičke odvojenosti od predškolske ustanove.
Upis dece u predškolsku ustanovu vrši se u skladu sa Zakonom.
Prilikom upisa dece u predškolsku ustanovu, čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, prioritet za upis imaju deca iz osetljivih grupa.
Način i postupak upisa dece u predškolsku ustanovu bliže se uređuju statutom, uz saglasnost osnivača.
Dete - strani državljanin i dete bez državljanstva i tražilac državljanstva, dete iz osetljive grupe bez dokaza o prebivalištu i drugih ličnih dokumenata, prognano ili raseljeno lice, upisuje se u predškolsku ustanovu, odnosno školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program, pod istim uslovima i na način propisan za državljane Republike Srbije.
Za boravak u predškolskoj ustanovi, odnosno školi, roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta stranog državljanina plaća ekonomsku cenu po detetu, a roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta bez državljanstva i tražioca državljanstva, prognanog i raseljenog lica, plaća cenu po detetu koju utvrđuje osnivač, u skladu sa zakonom kojim se uređuje finansijska podrška porodici sa decom.
III PROGRAMI PREDŠKOLSKOG VASPITANJA I OBRAZOVANJA
Osnove programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja
Predškolsko vaspitanje i obrazovanje ostvaruje se u skladu sa osnovama programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja.
Osnove programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja donose se u skladu sa Zakonom.
Vaspitno-obrazovni rad u predškolskoj ustanovi ostvaruje se na osnovu predškolskog programa.
Predškolski program donosi predškolska ustanova, odnosno škola koja ostvaruje pripremni predškolski program, u skladu sa osnovama programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja.
Predškolski program sadrži opšte podatke o ustanovi i njenom okruženju, oblike i programe vaspitno-obrazovnog rada i njihovo trajanje, druge oblike rada i usluga, oblike saradnje sa porodicom i lokalnom zajednicom, odnosno načine saradnje sa savetom roditelja formiranim u jedinici lokalne samouprave, načine ostvarivanja principa i ciljeva vaspitanja i obrazovanja, kao i načine praćenja i samovrednovanja rada predškolske ustanove.
Predškolskim programom razrađuju se i načini razvijanja individualizovanog pristupa u ostvarivanju vaspitno-obrazovnog rada i pružanja podrške deci i porodicama, posebno deci i porodicama iz osetljivih društvenih grupa, uz uvažavanje razvojnih, obrazovnih, zdravstvenih i socio-kulturnih potreba dece.
[ČLAN 3 IZMENA I DOPUNA ZAKONA]
Predškolski program pripremaju odgovarajući stručni organi, a donosi ga organ upravljanja predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje pripremni predškolski program, u skladu sa Zakonom.
[Ako se program vaspitanja i obrazovanja ili njegov deo ostvaruje na stranom jeziku, pre njegovog donošenja pribavlja se saglasnost ministra.]
Predškolski program donosi se na neodređeno vreme i objavljuje se u skladu sa opštim aktom predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje pripremni predškolski program, a menja se po potrebi, radi usaglašavanja sa nastalim promenama u toku njegovog ostvarivanja.
Različiti oblici i programi vaspitno-obrazovnog rada
U okviru predškolskog programa ostvaruju se redovni programi vaspitno-obrazovnog rada u celodnevnom i poludnevnom trajanju.
U cilju unapređivanja kvaliteta vaspitno-obrazovnog rada, širenja raznovrsnosti ponude programa, oblika rada i usluga i povećanja obuhvata dece, predškolska ustanova ostvaruje i različite oblike i programe u funkciji ostvarivanja nege, vaspitanja i obrazovanja dece, odmora i rekreacije, pružanja podrške porodici, negovanja jezika i kulture nacionalne manjine, posredovanja pojedinih područja kulture, nauke i umetnosti, a prema utvrđenim potrebama i interesovanjima dece i porodica i specifičnostima lokalne zajednice.
Bliže uslove za ostvarivanje oblika i programa iz stava 2. ovog člana propisuje ministar, u skladu sa zakonom.
Posebni i specijalizovani programi
(Brisan)
Za decu na bolničkom lečenju predškolska ustanova organizuje ostvarivanje programa vaspitno-obrazovnog rada u odgovarajućim zdravstvenim ustanovama.
Bliže uslove o načinu ostvarivanja programa iz stava 1. ovog člana, propisuje ministar.
Predškolska ustanova, usled nedostatka prostornih kapaciteta ili nedovoljnog broja dece potrebnog za formiranje vaspitne grupe, može da ostvaruje predškolski program u putujućem vrtiću (namenski opremljen autobus) za decu uzrasta od četiri godine do polaska u osnovnu školu, ili angažovanjem putujućeg vaspitača.
Pripremni predškolski program jeste deo redovnog programa predškolske ustanove u celodnevnom ili poludnevnom trajanju, koji se ostvaruje sa decom u godini pred polazak u školu.
Pripremni predškolski program za decu koja nisu obuhvaćena redovnim programom predškolske ustanove, organizuje se u predškolskoj ustanovi, izuzetno u školi, u skladu sa Zakonom i statutom predškolske ustanove, odnosno škole.
Izuzetno, pripremni predškolski program za decu u porodici može da se organizuje u kraćem trajanju.
Bliže uslove za ostvarivanje pripremnog predškolskog programa propisuje ministar.
Jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju i obaveštava predškolsku ustanovu, odnosno školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program i roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika, o deci koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa, najkasnije do 1. aprila tekuće godine za narednu godinu.
Predškolska ustanova, odnosno škola, koja ostvaruje pripremni predškolski program, dužna je da obavesti roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika i jedinicu lokalne samouprave o deci koja se nisu upisala, koja ne pohađaju redovno ili su prestala da pohađaju pripremni predškolski program, najkasnije 15 dana od dana proteka roka za upis, odnosno od dana prestanka redovnog pohađanja pripremnog predškolskog programa.
Roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta je dužan da upiše dete u predškolsku ustanovu, odnosno školu, radi pohađanja pripremnog predškolskog programa, u skladu sa Zakonom.
Nadležni organ jedinice lokalne samouprave podneće zahtev za pokretanje prekršajnog postupka protiv roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika deteta, čije dete nije blagovremeno upisano, odnosno koje ne pohađa pripremni predškolski program, najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je o tome obavešten.
Dete može da izostane sa pohađanja pripremnog predškolskog programa samo u opravdanim slučajevima.
Roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta, dužan je da najkasnije u roku od osam dana opravda izostanak deteta.
Na osnovu prevodnice dete može da pređe u drugu predškolsku ustanovu, odnosno školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program.
Predškolska ustanova, odnosno škola iz koje dete prelazi, dužna je da izda prevodnicu u roku od sedam dana od dana prijema obaveštenja o upisu deteta u drugu predškolsku ustanovu, odnosno školu.
Predškolska ustanova, odnosno škola u koju dete prelazi, dužna je da u roku od sedam dana od dana prijema prevodnice, obavesti predškolsku ustanovu, odnosno školu, iz koje se dete ispisalo, da je primila prevodnicu.
Ostvarivanje predškolskog programa
Program predškolskog vaspitanja i obrazovanja ostvaruje se u različitom trajanju, i to:
- u celodnevnom trajanju - od 9 do 12 sati dnevno;
- u poludnevnom trajanju - pripremni predškolski program - 4 sata dnevno;
- u poludnevnom trajanju - do 6 sati dnevno;
- u poludnevnom trajanju - do 6 sati dnevno, do tri puta nedeljno;
- u višednevnom trajanju - dužem od 24 sata.
Predškolski program ostvaruje se u toku radne godine, od 1. septembra tekuće godine do 31. avgusta naredne godine.
(Brisano)
Vaspitno-obrazovni rad sa decom organizuje se u vaspitnim grupama. Vaspitne grupe mogu biti jaslene, za uzrast od šest meseci do tri godine i grupe vrtića, za uzrasni period od tri godine do polaska u školu.
Vaspitne grupe mogu biti formirane za decu istog ili različitog uzrasta.
Broj dece koja se upisuju u vaspitnu grupu, istog uzrasta, jeste:
- od 6 meseci do 1 godine |
7 |
- od 1 do 2 godine |
12 |
- od 2 do 3 godine |
16 |
- od 3 do 4 godine |
20 |
- od 4 godine do 5,5 godina |
24 |
- od 5,5 do polaska u školu |
26 |
Izuzetno od stava 3. ovog člana, broj dece koja se upisuju u vaspitnu grupu, jeste:
- na bolničkom lečenju |
do 15 |
- sa smetnjama u razvoju i invaliditetom - razvojna grupa |
4 do 6 |
Ako ne postoji mogućnost za formiranje vaspitnih grupa u skladu sa stavom 3. ovog člana, osnivač može utvrditi manji, odnosno najviše 20% veći broj dece od broja koji se upisuje u vaspitnu grupu, u skladu sa kriterijumima, koje propisuje ministar.
Kada je Republika Srbija osnivač predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje pripremni predškolski program, broj dece, u smislu stava 6. ovog člana, utvrđuje predškolska ustanova, odnosno škola, uz saglasnost Ministarstva.
Kada je autonomna pokrajina osnivač predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje pripremni predškolski program, broj dece, u smislu stava 6. ovog člana, utvrđuje predškolska ustanova, odnosno škola, uz saglasnost organa autonomne pokrajine nadležnog za poslove obrazovanja.
Broj dece koja se upisuju u grupe mešovitog sastava jeste:
- od 1 do 3 godine |
12 |
- od 3 godine do polaska u školu |
20 |
- od 2 godine do polaska u školu |
15 |
Predškolska ustanova može da formira grupe mešovitog sastava i sa drugačijim uzrastima.
Vaspitno-obrazovni rad u dvojezičnim vaspitnim grupama ostvaruje se sa 10% manjim brojem dece od broja utvrđenog ovim zakonom.
Broj i strukturu vaspitnih grupa predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje predškolski program, utvrđuje direktor, na predlog stručnih organa, na osnovu broja dece, uslova rada i programa koji se ostvaruje.
Kriterijumi za formiranje strukture vaspitnih grupa utvrđuju se statutom predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje predškolski program.
Podrška deci iz osetljivih društvenih grupa
Detetu kome je usled socijalne uskraćenosti, smetnji u razvoju, invaliditeta i drugih razloga potrebna dodatna podrška u vaspitanju i obrazovanju, predškolska ustanova obezbeđuje otklanjanje fizičkih i komunikacijskih prepreka, odnosno vrši prilagođavanje i, ukoliko je potrebno, obezbeđuje izradu, donošenje i realizaciju individualnog obrazovnog plana (IOP1), u skladu sa zakonom.
Predškolska ustanova u koju je upisano dete iz osetljive društvene grupe može da utvrdi potrebu za pružanjem dodatne obrazovne, zdravstvene ili socijalne podrške detetu. Inicijativu za pokretanje postupka procene potreba deteta za dodatnom podrškom koju vrši interresorna komisija može da pokrene roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta i/ili predškolska ustanova uz saglasnost roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika.
Deca sa smetnjama u razvoju i invaliditetom ostvaruju pravo na dodatnu podršku u predškolskom vaspitanju i obrazovanju u vaspitnoj grupi, uz plan individualizacije ili individualni vaspitno-obrazovni plan i u razvojnoj grupi, na osnovu individualnog vaspitno-obrazovnog plana.
U jednoj vaspitnoj grupi može biti do dvoje dece sa smetnjama u razvoju i invaliditetom. Broj dece u vaspitnoj grupi, utvrđen ovim zakonom, umanjuje se za tri po detetu iz stava 3. ovog člana koje ostvaruje pravo na dodatnu podršku u vaspitnoj grupi, uz plan individualizacije ili individualni vaspitno-obrazovni plan.
Dete se upisuje u razvojnu grupu samo uz mišljenje interresorne komisije uz saglasnost roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika. Za dete upisano u razvojnu grupu planira se i realizuje svakodnevna interakcija i uključenost u aktivnosti ostalih vaspitnih grupa. U toku pohađanja predškolskog programa prati se razvoj deteta i na osnovu predloga tima za inkluzivno obrazovanje, dete sa smetnjama u razvoju i invaliditetom može preći iz razvojne u vaspitnu grupu, u skladu sa zakonom.
Prilikom prelaska deteta iz stava 1. ovog člana u drugu predškolsku ustanovu ili osnovnu školu, u partnerstvu sa roditeljem, odnosno drugim zakonskim zastupnikom deteta, ostvaruje se saradnja sa ustanovom u koju dete prelazi i planiraju se zajedničke aktivnosti ustanova koje treba da doprinesu uspešnom prelasku i ostvarivanju kontinuiteta u vaspitanju i obrazovanju.
Radno vreme predškolske ustanove
Početak i završetak radnog vremena u predškolskoj ustanovi utvrđuje ustanova, po pribavljenom mišljenju saveta roditelja predškolske ustanove, u skladu sa potrebama dece i roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika deteta, uz saglasnost osnivača.
V VASPITAČ, STRUČNI SARADNIK, SARADNIK I PEDAGOŠKI ASISTENT
Delatnost predškolskog vaspitanja i obrazovanja ostvaruju vaspitač i stručni saradnik, a delatnost predškolske ustanove, kojom se obezbeđuju ishrana, nega, preventivno-zdravstvena i socijalna zaštita, ostvaruju saradnici.
Vaspitno-obrazovni rad ostvaruju vaspitači, i to: vaspitač, medicinska sestra-vaspitač i defektolog-vaspitač.
Zadaci vaspitača, medicinske sestre - vaspitača i defektologa vaspitača
Zadatak vaspitača jeste da svojim kompetencijama osigura uvažavanje principa predškolskog vaspitanja i obrazovanja, ostvarivanje ciljeva predškolskog vaspitanja i obrazovanja, ostvarivanje i unapređivanje vaspitno-obrazovnog rada.
Zadatak medicinske sestre - vaspitača jeste da svojim kompetencijama osigura uvažavanje principa predškolskog vaspitanja i obrazovanja, ostvarivanje ciljeva predškolskog vaspitanja i obrazovanja, ostvarivanje i unapređivanje nege i vaspitno-obrazovnog rada.
Zadatak defektologa vaspitača jeste da svojim kompetencijama osigura postizanje ciljeva i principa predškolskog vaspitanja i obrazovanja, u skladu sa IOP-om i programom vaspitno-obrazovnog rada.
Poslove vaspitača može da obavlja lice koje ispunjava uslove propisane Zakonom i ima odgovarajuće obrazovanje, i to:
1) sa decom uzrasta od šest meseci do dve godine - lice koje ima srednje obrazovanje - medicinska sestra - vaspitač, a sa decom uzrasta od dve do tri godine - lice koje ima srednje obrazovanje - medicinska sestra - vaspitač i lice koje ima odgovarajuće više obrazovanje, odnosno odgovarajuće visoko obrazovanje na studijama prvog stepena (osnovne strukovne studije ili specijalističke strukovne studije), na kojima je osposobljeno za rad sa decom jaslenog uzrasta - vaspitač;
2) sa decom uzrasta od tri godine do polaska u školu - lice koje ima odgovarajuće više obrazovanje, odnosno odgovarajuće visoko obrazovanje na studijama prvog stepena (osnovne strukovne studije, osnovne akademske studije ili specijalističke strukovne studije) ili na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije ili master strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, po propisima koji su uređivali visoko obrazovanje do 10. septembra 2005. godine - vaspitač, u skladu sa Zakonom;
3) u mešovitoj grupi (sa decom uzrasta od dve godine do polaska u školu) - lice koje ispunjava uslove iz tač. 1) i 2) ovog stava - vaspitač;
4) sa decom na bolničkom lečenju - lice koje ispunjava uslove iz tačke 2) ovog stava - vaspitač;
5) sa decom sa smetnjama u razvoju u vaspitnoj grupi - lice koje ispunjava uslove iz tač. 1) i 2) ovog stava koje je u toku stručnog usavršavanja ili po propisanom programu osposobljeno za rad sa decom sa smetnjama u razvoju - vaspitač;
6) sa decom sa smetnjama u razvoju u razvojnoj grupi - lice sa odgovarajućim visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master i specijalističke akademske studije) i lice sa odgovarajućim visokim obrazovanjem na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine - defektolog - vaspitač, u skladu sa Zakonom.
7) sa decom - pripadnicima nacionalnih manjina - lice koje ispunjava uslove iz tač. 1) do 6) ovog stava, ako je steklo odgovarajuće obrazovanje na jeziku na kome se ostvaruje vaspitno-obrazovni rad ili je položilo ispit iz tog jezika sa metodikom na odgovarajućoj visokoškolskoj ustanovi - vaspitač, u skladu sa Zakonom.
Izuzetno, u nedostatku vaspitača sa znanjem jezika nacionalne manjine može se, uz vaspitača koji ne ispunjava uslove zbog nepoznavanja jezika, angažovati pomoćni vaspitač sa znanjem jezika i najmanje srednjim obrazovanjem vaspitačkog smera, do okončanja postupka po raspisanom konkursu, a najduže do 31. avgusta naredne godine.
Program polaganja ispita za proveru znanja jezika utvrđuje odgovarajuća visokoškolska ustanova, u skladu sa Zakonom.
Stručne poslove kojima se unapređuje vaspitno-obrazovni rad obavljaju stručni saradnici.
Stručni saradnici jesu: pedagog, psiholog, pedagog za likovno, muzičko i fizičko vaspitanje i logoped.
Zadaci stručnog saradnika su da svojim kompetencijama osigura uvažavanje principa i ciljeva predškolskog vaspitanja i obrazovanja; da savetodavnim radom i drugim oblicima rada doprinosi unapređivanju vaspitno-obrazovnog rada; pruža stručnu podršku deci, roditeljima, odnosno njihovim zakonskim zastupnicima, vaspitačima, direktoru po pitanjima od značaja za vaspitanje i obrazovanje; ostvaruje saradnju sa roditeljima, odnosno drugim zakonskim zastupnicima, drugim zaposlenima u ustanovi, kao i sa predstavnicima nadležnih institucija i različitih organizacija zastupajući interes dece i delatnosti u celini.
Obrazovanje stručnog saradnika
Poslove stručnog saradnika može da obavlja lice sa odgovarajućim visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije ili master strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine po propisima koji su uređivali visoko obrazovanje do 10. septembra 2005. godine, u skladu sa Zakonom.
Poslove kojima se unapređuju nega, ishrana, preventivno-zdravstvena i socijalna zaštita u predškolskoj ustanovi obavljaju saradnici.
Predškolska ustanova koja ostvaruje različite programe i oblike u okviru predškolskog programa može da ima i druge saradnike, uz saglasnost osnivača.
Kada je Republika Srbija osnivač predškolske ustanove, saglasnost iz stava 2. ovog člana daje Ministarstvo.
Zadatak saradnika jeste da svojim znanjem, savetodavnim i stručnim radom obezbedi kvalitetnije ostvarivanje nege, ishrane, preventivno-zdravstvene i socijalne zaštite.
Zadatak drugih saradnika jeste da obezbede ostvarivanje i unapređenje kvaliteta vaspitno-obrazovnog rada.
Poslove saradnika može da obavlja lice, i to:
1) poslove unapređivanja socijalne zaštite - lice koje ima odgovarajuće visoko obrazovanje na studijama drugog stepena (master akademske studije, specijalističke akademske studije ili master strukovne studije) ili na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine po propisima koji su uređivali visoko obrazovanje do 10. septembra 2005. godine, u skladu sa Zakonom;
2) poslove unapređivanja preventivnozdravstvene zaštite - lice koje ima odgovarajuće obrazovanje na studijama prvog stepena (osnovne strukovne studije, osnovne akademske studije ili specijalističke strukovne studije), odnosno na studijama u trajanju od tri godine ili višim obrazovanjem zdravstvene struke, u skladu sa Zakonom;
3) poslove unapređivanja, planiranja i organizacije ishrane - lice koje ima odgovarajuće obrazovanje na studijama prvog stepena (osnovne strukovne studije ili specijalističke strukovne studije), odnosno na studijama u trajanju od tri godine ili višim obrazovanjem zdravstvene struke, u skladu sa Zakonom;
4) poslove nege i preventivne zdravstvene zaštite - lice koje ima odgovarajuće srednje obrazovanje zdravstvene struke, u skladu sa Zakonom.
Pedagoški asistent pruža pomoć i dodatnu podršku grupi dece u ustanovi, u skladu sa njihovim potrebama, sarađuje sa vaspitačima i stručnim saradnicima, roditeljima, odnosno drugim zakonskim zastupnicima dece, sa nadležnim ustanovama, organizacijama i udruženjima i jedinicom lokalne samouprave i obavlja druge poslove, u skladu sa Zakonom.
Zaposleni u predškolskoj ustanovi ostvaruju pravo na štrajk u skladu sa zakonom, pod uslovom da se obezbedi minimum procesa rada.
VII NADZOR NAD RADOM PREDŠKOLSKE USTANOVE
Inspekcijski nadzor i stručno-pedagoški nadzor nad radom predškolskih ustanova, vrši se u skladu sa Zakonom.
Sredstva za finansiranje delatnosti predškolske ustanove obezbeđuju se u skladu sa Zakonom.
Roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta učestvuje u obezbeđivanju sredstava za ostvarivanje delatnosti predškolske ustanove, čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, u skladu sa Zakonom.
Odluku o visini cene iz stava 1. ovog člana donosi osnivač.
Od obaveza plaćanja iz stava 1. ovog člana, u celodnevnom i poludnevnom boravku, izuzimaju se deca bez roditeljskog staranja, deca sa smetnjama u razvoju i invaliditetom i deca iz materijalno ugroženih porodica, u skladu sa propisima kojima se uređuje finansijska podrška porodici sa decom.
Sredstva za obavljanje delatnosti predškolskog vaspitanja i obrazovanja u privatnoj predškolskoj ustanovi obezbeđuje osnivač.
Visina plate, naknade i drugih primanja utvrđuje se jedinstveno za sve zaposlene u predškolskim ustanovama čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, u skladu sa propisima kojima se uređuju plate, naknade i druga primanja iz radnog odnosa u javnim službama.
Osnovica za obračun i isplatu plata u predškolskim ustanovama ne može biti niža od osnovice za obračun i isplatu u osnovnom obrazovanju i vaspitanju, ali može biti uvećana iz sredstava koje ostvari ustanova ili jedinica lokalne samouprave.
____________________
NAPOMENA REDAKCIJE:
Danom početka primene Zakona o zaposlenima u javnim službama ("Sl. glasnik RS", br. 113/2017, 95/2018, 86/2019, 157/2020 i 123/2021), odnosno 1. januara 2025. godine, prestaje da se primenjuje član 52. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Sl. glasnik RS", br. 18/2010 i 101/2017) na zaposlene u javnim službama.
Novčanom kaznom od 50.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj predškolska ustanova, odnosno škola koja ostvaruje pripremni predškolski program ako:
1) ne omogući izjašnjavanje roditelja na kojem će jeziku dete sticati predškolsko vaspitanje i obrazovanje (član 5. stav 2);
2) ne vodi, neuredno vodi ili ne čuva propisanu evidenciju o vaspitno-obrazovnom radu (čl. 6. i 7);
3) ne obavesti u propisanom roku roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika deteta i jedinicu lokalne samouprave o deci koja se nisu upisala, odnosno ne pohađaju pripremni predškolski program (član 23. stav 2);
4) ne formira vaspitne grupe u skladu sa čl. 30. i 31. ovog zakona;
Novčanom kaznom od 25.000 do 100.000 dinara kazniće se za prekršaj iz stava 1. ovog člana i direktor, odnosno odgovorno lice predškolske ustanove, odnosno škole koja ostvaruje pripremni predškolski program.
U predškolskoj ustanovi koja na dan stupanja na snagu ovog zakona ispunjava uslove iz člana 9. ovog zakona, upravni odbor imenovan do dana stupanja na snagu ovog zakona, odnosno savet roditelja izabran do dana stupanja na snagu ovog zakona, obavljaće poslove iz svoje nadležnosti do isteka mandata.
U predškolskoj ustanovi koja na dan stupanja na snagu ovog zakona ispunjava uslove iz člana 9. ovog zakona, direktor izabran do dana stupanja na snagu ovog zakona, ostaje na dužnosti do isteka mandata, ako ispunjava uslove propisane Zakonom i ovim zakonom.
Predškolska ustanova koja na dan stupanja na snagu ovog zakona ne ispunjava uslove iz člana 9. ovog zakona, dužna je da izvrši statusne promene, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Osnivač je dužan da u roku od 30 dana od dana izvršene statusne promene imenuje upravni odbor predškolske ustanove.
Upravni odbor predškolske ustanove iz člana 56. ovog zakona dužan je da u roku od 60 dana od dana konstituisanja raspiše konkurs i izabere direktora u skladu sa Zakonom i ovim zakonom.
Osnivač koji nije utvrdio minimum procesa rada za vreme štrajka zaposlenih u predškolskoj ustanovi dužan je da ga utvrdi u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Medicinske sestre, vaspitači, stručni saradnici i saradnici - vaspitači, koji su na dan stupanja na snagu ovog zakona zaposleni u predškolskoj ustanovi, a koji su po propisima koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona ispunjavali uslove za obavljanje vaspitno-obrazovnog rada u pogledu vrste i stepena obrazovanja, mogu i dalje da obavljaju vaspitno-obrazovni rad u predškolskoj ustanovi.
Vaspitno-obrazovni rad u predškolskoj ustanovi mogu da obavljaju i lica iz stava 1. ovog člana, koja na dan stupanja na snagu ovog zakona nisu u radnom odnosu u predškolskoj ustanovi, ako imaju više od 20 godina radnog iskustva u vaspitno-obrazovnom radu u predškolskoj ustanovi.
Medicinske sestre iz stava 1. ovog člana koje obavljaju vaspitno-obrazovni rad imaju obavezu da steknu dozvolu za rad propisanu Zakonom, u roku od tri godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Medicinske sestre iz stava 2. ovog člana imaju obavezu da steknu dozvolu za rad propisanu Zakonom, u roku od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa u predškolskoj ustanovi.
Podzakonski akti za sprovođenje ovog zakona doneće se u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, osim akta iz člana 6. stav 7. ovog zakona, koji će se doneti u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjuju se propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe člana 2. tačka 5) i člana 11. tačka 5) Zakona o društvenoj brizi o deci ("Službeni glasnik RS", br. 49/92, 29/93, 53/93, 67/93, 28/94, 47/94, 48/94, 25/96, 29/01, 16/02, 62/03 i 101/05).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona
o izmenama i dopunama
Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju
("Sl. glasnik RS", br. 101/2017)
Član 28
Podzakonski akti za sprovođenje ovog zakona doneće se u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjuju se propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Član 29
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju
("Sl. glasnik RS", br. 10/2019)
Član 3
Podzakonski akti za sprovođenje ovog zakona doneće se u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primenjuju se propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Član 4
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".