PROGRAM

KORIŠĆENJA SREDSTAVA BUDŽETSKOG FONDA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA POŽAREVCA ZA 2022. GODINU

("Sl. glasnik grada Požarevca", br. 14/2021)

Skupština Grada Požarevca na sednici održanoj dana 17. decembra 2009. godine pod brojem: 01-06-144/17 donela je Odluku o obrazovanju budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca poštujući odredbe člana 100. Zakona o zaštiti životne sredine ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 135/04, 36/09 - dr. zakon, 72/09 - dr. zakon, 43/11 - odluka US i 14/16) a u skladu sa Zakonom kojim se uređuje budžetski sistem. Budžetski Fond za zaštitu životne sredine Grada Požarevca je obrazovan u cilju finansiranja aktivnosti iz Programa zaštite životne sredine, kao i priprema, sprovođenja i razvoja akcionih planova koji razrađuju regulatorne i institucionalne aktivnosti, aktivnosti monitoringa, studija, izrade projektne dokumentacije, ekonomskih i finansijskih instrumenata, informisanja, obrazovanje i kapitalne investicije iz oblasti očuvanja, korišćenja, zaštite i unapređenja životne sredine na teritoriji Grada Požarevca.

Zahtevi Korisnika sredstava sa projektima koje su kandidovali za izradu Programa korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine grada Požarevca za 2022. godinu:

- Gradska uprava grada Požarevca - Služba za Investicije zahtev broj: 14-40-2376/20201 od 26.11.2021. godine

- JKP "Vodovod i kanalizacija" Požarevac zahtev broj: 01-9139/2 od 25.11.2021. godine i br. 01-9247/1 od 25.11.2021. godine naš broj 14-40-2367/21 od 26.11.2021. godine

- JKP "Komunalne službe" Požarevac zahtev broj: 01-7686/4 od 25.11.2021. godine naš broj: 14-40-2360/2021 od 25.11.2021. godine.

III

Na osnovu dopisa Odeljenja za budžet i finansije broj: 03-40-1563/2021-5-4 od 01.12.2021. godine prikazana su raspoloživa sredstva po očekivanom prihodu u 2022. godini za izradu Programa korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine u iznosu od 100.000.000,00 dinara, i posebne naknade za zaštitu i unapređenje životne sredine u iznosu od 15.087.695,00, što ukupno iznosi 115.087.695,00, a u okviru prenamene sredstava od realizovanih projekata po izjašnjenju korisnika sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca iz prethodnog perioda obezbeđena su sredstva u ukupnom iznosu od 58.263.452,00 dinara i to: od JP "Toplifikacija" Požarevac, po dopisu - broj: 14-40-2297/2021 od 16.11.2021. godine - oslobađaju se sredstva u iznosu od 30.413.396,00 dinara, Gradska uprava grada Požarevca posle okončanih situacija, realizovanih projekata oslobađa sredstva u iznosu od 27.850.056,00 dinara; JKP "Komunalne službe" Požarevac, po dopisu broj: 01-7548/1 od 18.11.2021. godine oslobađaju se sredstva u iznosu od 4.000.000,00 dinara, Gradska opština Kostolac, po dopisu broju: 01-06-1327/21-6 od 08.10.2021. godine kojim se oslobađaju sredstva u iznosu od 12.544.676,00 dinara ukupno.

Po navedenom dopisu ukupan iznos sredstava za izradu Programa korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine za 2022. godinu iznosi 173.351.147,00 dinara.

Sredstva iz tačke III Programa u ukupnom iznosu od 173.351.147,00 dinara raspodeljuju se za realizaciju aktivnosti u okviru 6 projekta koje treba uvrstiti u budžet Grada Požarevca po korisnicima sredstava prilikom izrade Odluke o budžetu Grada Požarevca za 2022. godinu.

Posle utvrđivanja od strane Gradskog veća Grada Požarevca, Program korišćenja sredstava budžetskog Fonda za zaštitu životne sredine Grada Požarevca za 2022. godinu dostaviti na saglasnost Ministarstvu zaštite životne sredine, a nakon dobijanja iste, dostaviti Skupštini Grada Požarevca na donošenje.

TABELARNI PRIKAZ KORISNIKA SREDSTAVA PO AKTIVNOSTIMA NA REALIZACIJI PROJEKATA KORIŠĆENJA SREDSTAVA BUDŽETSKOG FONDA ZA ZAŠTITU ŽIVOTNE SREDINE GRADA POŽAREVCA PO PROGRAMU ZA 2022. GODINU

1. Zaštita voda i upravljanje otpadnim vodama

1.1. Proširenje sistema sakupljanja otpadnih voda

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
JKP "Vodovod i kanalizacija"	Rekonstrukcija postojeće kanalizacione mreže na teritoriji Grada Požarevca	21.000.000,00

Tokom praćenja funkcionisanja primarne kanalizacione mreže u prethodnih 5 godina, uočeno je da su učestali kvarovi na cevovodu prouzrokovani kvalitetom materijala, kao i da su vrlo visoki troškovi koje izazivaju ovi kvarovi. Kako bi se kvarovi i njihove posledice otklonile, neophodna je zamena postojećeg cevovoda, odnosno njegova rekonstrukcija.

1.3 Proširenje sistema sakupljanja atmosferskih otpadnih voda

Korisnik	Naziv aktivnosti sredstva	Odobrena sredstava
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Usluge vodovoda i kanalizacije - zaštita površinskih voda od zagađenja - Redovno čišćenje i održavanje kišne kanalizacije, slivnika, slivničkih rešetki, taložnice i crpnih stanica na teritoriji Požarevca i Kostolca	22.275.465,00

U Požarevcu je projektovan separacioni kanalizacioni sistem, gde je odvojena kišna kanalizacija sa direktnim ulivanjem u "Brežanski kanal" i fekalna kanalizacija sa sistemom za prečišćavanje, koji je bio projektovan da primi i delimično prečišćene industrijske otpadne vode.

Dalji razvoj kanalizacionog sistema je od izuzetne važnosti za Grad Požarevac. Trenutno ne postoji postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda. Sva otpadna voda se prikuplja i ispušta u Brežanski kanal (vodotok II reda), a odmah posle, kanal se uliva u reku veliku Moravu. Posledica ovakvog stanja je da je kvalitet vode u Brežanskom kanalu znatno pogoršan, te se mora reagovati kako bi došlo do nepredviđenih akcidenta.

2. Zaštita, očuvanje i poboljšanje kvaliteta vazduha, vode, zemljišta i šuma, kao i ublažavanje klimatskih promena i zaštitu ozonskog omotača;

2.1 Zaštita zemljišta od štetnog dejstva voda

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Redovno održavanje i čišćenje rečnog kanala "Stara Mlava" u cilju normalnog funkcionisanja kanala od crpne stanice "Srećno" do Trnjana	31.624.562,00
Grad Požarevac - Gradska uprava Grada Požarevca	Izvođenje sanacionih radova i čišćenje regulacionog korita reke "Stara Mlava" 7 faza, a u cilju zaštite zemljišta od degradacije u zoni ugroženih naselja Trnjana (od PR 167 km 8 + 204 do PR 242 km 11 + 661,70) L=3457,70m	42.051.120,00

Sadašnje stanje u smislu ekeloško-sanitarnih parametara u delu Stare Mlave je jako loše. U izolovanim delovima starača koje sada nemaju prirodan oticaj tokom skoro cele godine prisutan je visok vodostaj zabarene stajaće vode. Njeno prisustvo je delom od infiltracionih voda od Mlave, kroz slojeve peskova i šljunkova, a delom od podzemnih voda iz pravca Stiga, čiji je nivo povećan prestankom rada površinskog kopa Ćirikovac i izmeštanjem površinskog kopa Drmno. Osim prirodnog zagađenja zabarenjem, obzirom da ova sela nemaju kanalizacioni sistem, prisutno je i zagađenje od brojnih septičkih jama i divljih evakuacionih priključaka od stajskih jama, a delovi starača su pretvoreni u deponije smeća.

Takođe, u brojnim objektima, i stambenim i podrumskim, uočljiv je uticaj podzemnih voda, što dodatno komplikuje stanje na ovom području. U letnjem periodu ovo područje je leglo komaraca, a zbog raskvašenosti terena nema uočljivog uzgajanja plemenitih kultura ni useva ni voćnjaka. S obzirom na sadašnje ekološko sanitarno stanje sistema "Stara Mlava" i neposrednog priobalja, kao i postojanje brojnih deponija smeća i septičkih jama, buduće kanalisanje naselja duž vodotoka predstavljalo bi veliki korak u pravcu unapređenja životne sredine. Obzirom na neposrednu blizinu sistema "Stara Mlava", bilo bi logično da se ovaj vodotok razmatra kao potecijalni recipijent otpadnih voda iz seoskih naselja. Imajući u vidu osnovnu funkciju sistema "Stara Mlava" u revitalizaciji eko-sistema, kao elementarni i fundametalni uslov, nameće se prečišćavanje otpadnih voda, pre njihovog upuštanja u hidrotehnički sistem. Ako prihvatimo osnovno načelo da se kvalitet vode ne sme pogoršavati duž sistema to znači da bi kvalitet vode u sistemu "Stara Mlava" zavisio isključivo od kvaliteta vode reke Mlave na potezu vodozahvata. Sva nizvodna priključenja seoskih kanalizacija ne bi smela da pogoršavaju početni kvalitet vode u sistemu. Izgradnjom sistema "Stara Mlava" stvorili bi se elementarni preduslovi za poboljšanje ekološke situacije i generalno unapređenje životne sredine. Permanentna cirkulacija vode u sistemu omogućila bi revitalizaciju lokalnog ekosistema. Stvorili bi se uslovi za razvoj svih kompatibilnih biljnih i životinjskih vrsta. S druge strane, biološkim i biotehničkim uređenjem priobalnih površina ostvario bi se sklad između suvozemnih i vodenih komponenti ekosistema. Konverzija određenih biljnih zajednica i uzgajanje plemenitijih kultura bi takođe doprineli unapređenju životne sredine.

Uređenjem priobalnih površina ostvario bi se sklad između suvozemnih i vodenih komponenti ekosistema. Konverzija određenih biljnih zajednica i uzgajanje plemenitijih kultura bi takođe doprineli unapređenju životne sredine.

Pri razmatranju ekološke i sanitarne situacije duž budućeg sistema "Stara Mlava", treba istaći, da samo hidrauličko reaktiviranje vodotoka nije dovoljno za potpuno rešenje problema. Za suštinsko poboljšanje kvaliteta životne sredine na posmatranom području su neophodne i biotehničke i biološke mere kao i popravljanje kvaliteta vode Mlave. Bez dovoljne količine rastvorenog kiseonika, mnoge vrste akvatičnih organizama nisu sposobne da egzistiraju u vodi. Rastvoreni kiseonik se troši pri raspadanju, tj. degradaciji organske materije u vodi. Tako, veliki pomori riba najčešće nisu prouzrokovani direktnom toksičnošću prisutnog polutanta, već pojavom deficita kiseonika usled njegovog učešća u biodegradaciji tog polutanta. Kiseonik u površinske vode može dospeti apsorpcijom iz atmosfere, u kojoj je prisutan u količini od 20,95 zapreminskih %, ali se može i stvoriti u samoj vodi kao proizvod fotosinteze pri razmnožavanju vodenih algi. Raspadanjem organskih supstanci u vodi koncentracija kiseonika opada, što navodi na sumnju da je voda zagađena. Ali isto tako i mnoga neorganska jedinjenja troše kiseonik za svoju oksidaciju, pa je smanjenje kiseonika znak zagađenosti i tim jedinjenjima. Smanjenje kiseonika u vodi otežava život vodenim organizmima, pa može dovesti do trajnog poremećaja ekološke ravnoteže. Zbog toga kvantitativno određivanje kiseonika u vodi ima veliku važnost. Prisustvo rastvorenog kiseonika u otpadnim vodama je poželjno jer sprečava pojavu neprijatnih mirisa. Visoke vrednosti rastvorenog kiseonika ipak nisu poželjne u vodama za industrijsku primenu i za primenu u domaćinstvima jer pojačava koroziju gvožđa i čelika u distribucionom sistemu i bojlerima. Većina zemalja nije uspostavila standarde za pijaću vodu, izuzev Rusije koja daje vrednost MDK od 4 mg L-1. Pored ovog ekološkog i sanitarnog aspekta, potrebno je da se sagledaju i određene administrativne mere, u smislu donošenja propisa za regulisanje odnosa lokalnog stanovništva prema sistemu "Stara Mlava". Posebno se nameće tema značaja edukacije stanovništva, u cilju buđenja ekološke svesti. Iz svega možemo da zaključimo da je problem jako kompleksan i da rešenjem hidrotehničkih i ekološko-sanitarnih ciljeva, kao celine, stvorili bi se uslovi za funnkcionisanje celog sistema - korišćenje voda za navodnjavanje i rekreaciju (ribolov,...) i kontrolisano ispuštanje otpadnih voda iz seoskih naselja. Na taj način bi sistem "Stara Mlava" dobio mnogo značajniju ulogu u ruralnom ambijentu rečne doline. Pojava zabarene vode kod Bubušinca. hidrotehničkih i ekološko-sanitarnih ciljeva, kao celine, stvorili bi se uslovi za funnkcionisanje celog sistema - korišćenje voda za navodnjavanje i rekreaciju (ribolov,...) i kontrolisano ispuštanje otpadnih voda iz seoskih naselja. Na taj način bi sistem "Stara Mlava" dobio mnogo značajniju ulogu u ruralnom ambijentu rečne doline.

3. Unapređenje sistema upravljanja otpadom

Korisnik sredstava	Naziv aktivnosti	Odobrena sredstva
JKP "Komunalne službe" Požarevac	Nabavka autosmećara - 2 komada	40.800.000,00
JKP "Komunalne službe" Požarevac	Nabavka mini smećara	15.600.000,00

Opremanje JKP "Komunalne službe" vozilima za organizovano sakupljanje otpada neophodno je radi efikasnosti na terenu i što organizovanijeg i bržeg prikupljanja otpada.

Ukupno odobrena sredstva po ovom Programu za 2022. godinu iznose: 173.351.147,00 dinara.

VI - Ovaj Program objaviti u "Službenom glasniku Grada Požarevca".