PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU GODIŠNJEG PROGRAMA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2022. GODINU("Sl. glasnik RS", br. 46/2022) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program osnovnih geoloških istraživanja iz oblasti: osnovnih geoloških istraživanja za izradu geoloških karata, hidrogeoloških istraživanja, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja mineralnih resursa, geodiverziteta i geoekoloških istraživanja.
Osnovna geološka istraživanja iz člana 1. ovog pravilnika, vršiće se prema Godišnjem programu osnovnih geoloških istraživanja za 2022. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GODIŠNJI PROGRAM
OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA ZA 2022. GODINU
CILJ IZVOĐENJA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Cilj realizacije Programa osnovnih geoloških istraživanja za 2022. godinu (u daljem tekstu: Program) je izučavanje litosfere; utvrđivanje potencijalnosti područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina; utvrđivanje stanja i karakteristika stena i tla; utvrđivanje geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; obavljanje istraživanja radi izrade geoloških karata i zaštite životne sredine, na prostoru Republike Srbije.
Planirana je realizacija osnovnih geoloških istraživanja prema godišnjem programu, koja će obuhvatiti:
1) osnovna geološka istraživanja za izradu geoloških karata;
2) osnovna istraživanja geoloških resursa u oblasti hidrogeoloških, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih resursa;
3) izradu projekata i studija iz oblasti geodiverziteta i geoekologije;
4) ostale stručne aktivnosti - unos podataka dobijenih geološkim istraživanjima u formu Geološkog informacionog sistema Srbije (u daljem tekstu: GeolISS).
I OSNOVNA GEOLOŠKA ISTRAŽIVANJA ZA IZRADU GEOLOŠKIH KARATA OPŠTEG TIPA I PRATEĆIH TUMAČA
Programom se planira nastavak terenskih, laboratorijskih i kabinetskih istraživanja na započetim projektima izrade Geološke karte Srbije razmere 1:50.000, (u daljem tekstu: GK Srbije). Uz predviđene radove, obavezan segment radova je i vektorizacija i uvođenje u GeolISS aplikaciju pripremljenih listova geoloških karata, što podrazumeva i nov pristup istraživanju korišćenjem svih dostupnih podataka dobijenih izradom tematske geološke karte, podataka istraživanja energetskih, nemetaličnih i metaličnih mineralnih sirovina, inženjerskogeoloških i hidrogeoloških istraživanja i korišćenjem aero i satelitskih snimaka.
1. Geološka karta Srbije razmere 1:50.000
Osnovni značaj geološke karte jedne zemlje se ogleda u formiranju visokog nivoa poznavanja geološke građe državne teritorije sa ciljem sagledavanja postojećih prirodnih geoloških resursa i planiranja njihovih daljih istraživanja. Izradom geološke karte dobija se nova kvalitetna geološka osnova formacionog tipa, koja će poslužiti kao osnova za brojne radove koji čine stručnu nadgradnju i formiranje niza aplikativnih metalogenetskih, inženjerskogeoloških, hidrogeoloških, ekogeoloških, seizmoloških i drugih, za privredu izuzetno značajnih karata.
GK Srbije se radi na formatizovanoj topografskoj osnovi iste razmere, pravougaonog oblika prosečna površina oko 550 km2.
Izrada GK Srbije, predstavlja višegodišnji istraživački posao, čija se realizacija mora vezati za rad po listovima. U tom smislu se, za izradu jednog lista GK Srbije (zavisno od geološke složenosti proučavanog terena) predlaže dvogodišnja ili trogodišnja faza izrade. Vreme izrade lista geološke karte zavisi u velikoj meri od složenosti geološke građe i stepena dosadašnje istraženosti.
Tokom 2022. godine planira se nastavak geoloških istraživanja na izradi GK Srbije, na sledećim listovima i to:
- list Višegrad 2, III godina istraživanja;
- list Sjenica 3, III godina istraživanja;
- list Lapovo 3, III godina istraživanja;
- list Bor 1, III godina istraživanja;
- list Lapovo 4 III godina istraživanja;
- list Pirot 1 i 2, III godina istraživanja;
- list Kruševac 3, III godina istraživanja;
- list Čačak 3, II godina istraživanja;
- list Vršac 4 i Rešica 3, II godina istraživanja;
- list Valjevo 1, II godina istraživanja.
Radovi na svim "listovima" GK 50, predstavljaju nastavak istraživanja iz prethodnih godina u skladu sa osnovnim Projektom istraživanja i Aneksima Projekata za svaku godinu. Tokom 2022. godine na ovim listovima su planirani kabinetski i terenski istražni radovi. Kabinetski istražni radovi obuhvataju pripremne radove (prikupljanje dokumentacije, izrada faktografske karte, izrada fotogeološke karte i dr.). Terenski istražni radovi obuhvataju geološko kartiranje kao osnovnu metodu terenskog rada i eventualnu reambulaciju za listove Višegrad 2 i Sjenica 3. Definisanje vrste i obima terenskih radova biće definisano u osnovnim projektima i aneksima projekata.
2. Sinteza geoloških formacija na završenim listovima Geološke karte Srbije razmere 1:50.000
Osnovni zadatak realizacije ovog projekta je priprema urađenih i recenziranih Geoloških karata i tumača za štampu.
U toku 2022. godine planirana je izrada finalne verzije pravilnika za izradu druge faze GK Srbije, finalizacija Uputstva za izradu druge faze GK Srbije i izrada Stratigrafskog leksikona za grupu listova u severoistočnoj Srbiji u sklopu geotektonske jedinice Karpato-balkanida: Kladovo 3 i 4, Negotin 1 i 2. Radovi na izradi Stratigrafskog leksikona predstavljaju nastavak radova započetih još 2020. godine.
II OSNOVNA ISTRAŽIVANJA GEOLOŠKIH RESURSA U OBLASTI HIDROGEOLOŠKIH, INŽENJERSKOGEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA, ISTRAŽIVANJA METALIČNIH, NEMETALIČNIH I ENERGETSKIH MINERALNIH RESURSA
Izvođenje hidrogeoloških istraživanja ima za cilj, pre svega, izradu Osnovne hidrogeološke karte 1:100.000, utvrđivanje stanja, potencijala i mogućnosti korišćenja resursa podzemnih voda i geotermalne toplote na teritoriji Republike Srbije.
1.1. Izrada Osnovne hidrogeološke karte razmere 1:100.000
Osnovna hidrogeološka karta Republike Srbije, razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OHGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih hidrogeoloških svojstava stenskih masa i rasprostranjenja običnih, termalnih i mineralnih podzemnih voda. Kartom se prikazuje rasprostranjenje stena po vodopropusnosti i klase izdani klasifikovane po hidrogeološkim svojstvima - hidrogeološkim parametrima koji pokazuju mogućnosti njihovog formiranja, prihranjivanja i dreniranja. Karta sadrži prikaz kvantitativnih i kvalitativnih karakteristika podzemnih voda izdvojenih hidrogeoloških kategorija sa karakterističnim hidrogeološkim pojavama i vodnim objektima. Tekstualni deo karte predstavlja tumač. Njime se u osnovnom, opisuju uslovi formiranja, rasprostranjenja i dreniranja izdani u okviru izdvojenih hidrogeoloških kategorija stena, rezerve i kvalitet podzemnih voda, hidrogeološke strukture termalnih voda, mogućnosti ugrožavanja izdani od zagađenja i dr.
OHGK je osnova za buduću izradu hidrogeoloških karata različitih razmera i namena, kao i detaljna istraživanja i rešavanja konkretnih zadataka iz oblasti korišćenja, zaštite i upravljanja podzemnim vodama na teritoriji Republike Srbije. OHGK predstavlja jednu od osnovnih podloga i preduslova za integralno upravljanje i održivi razvoj vodnih resursa na teritoriji Republike Srbije u skladu sa nacionalnim propisima o vodama i geološkim istraživanjima, Okvirnom direktivom o vodama Evropske Unije (ODV EU) i drugim relevantnim propisima.
Za 2022. godinu planiran je nastavak istraživanja na 5 listova i to:
- list Leskovac, V godina istraživanja; završetak ovog projekta planiran je 2023. godine;
- list Kuršumlija, VI godina istraživanja; završetak ovog projekta planiran je 2024. godine;
- list Bačka Palanka, II godina istraživanja, završetak ovog projekta planiran je do 2025. godine;
- list Čačak, IV godina istraživanja; završetak ovog projekta planiran je 2026. godine;
- list Bor, III godina istraživanja; završetak ovog projekta planiran je do 2026. godine.
Vrste i obima terenskih radova biće definisani u osnovnim projektima i aneksima projekata.
1.2.1. Hidrogeotermalna potencijalnost magmatogenih kompleksa južne i istočne Srbije - peta godina istraživanja
Cilj ovih istraživanja jeste da se u domenu mladih magmatogenih kompleksa južne i istočne Srbije definiše hidrogeotermalni potencijal, odnosno geotermalni potencijal iz termalnih voda koje ističu na površinu i potencijal hidrogeoloških struktura za akumuliranje i iznalaženje novih količina termalnih voda; podrazumevajući pri tome da je formiranje termalnih voda u genetskoj vezi sa magmatogenim kompleksima. Istraživanja na prostoru južne i istočne Srbije predstavljaju nastavak istraživanja koja su vršena tokom perioda 2014-2017. godina, na prostoru vulkanogenih oblasti Rogozne, Kopaonika i Golije.
Studijskim istraživanjima treba da se utvrde: količina, temperatura, hemijski sastav i faktori i hidrogeološki uslovi formiranja termalnih voda; kao i da se definiše ukupni hidrogeotermalni potencijal predmetnih magmatogenih oblasti i mogućnosti iznalaženja i zahvatanja novih količina resursa termalnih voda. Tokom 2018. godine, izrađene su: geološka, strukturno-tektonska i hidrogeološka karta, razmere 1:300000, i rekognosciran je teren u užim područjima izvorišta (pojava) termalnih voda; odnosno, tokom 2019, 2020. i 2021.godine, za magmatogena područja bujanovačko-vranjske kotline, Leca, Jastrebca i planinske oblasti Balkanida, su obrađeni i analizirani rezultati ranijih hidrogeoloških i drugih istraživanja, izrađene hidrogeološke karte (razmere 1:100000) sa hidrogeološkim katastrima termalnih voda i izvršena ispitivanja hemijskog sastava termalnih voda.
Projektovane aktivnosti u 2022. godini predviđaju prikupljanje rezultata ranijih istraživanja i njihovu obradu i analizu, hidrogeološko kartiranje užih oblasti izvorišta (pojava) termalnih voda u istočnom delu Karpata, izradu hidrogeološke karate razmere 1:100.000 i hidrogeološkog katastra za dato područje istraživanja, kao i obradu i analizu postignutih podataka i ažuriranje karata razmere 1:300.000 (geološka, hidrogeološka, strukturno-tektonska). Na datom istražnom prostoru nalaze se pojave termalnih i subtermalnih voda: Krivi Vir, Nikoličevska banja, Gamzigradska banja, Sunrakovac, Šarbanovac, Brestovačka banja, Kriveljski kamen, Ujova reka, Oštreljska banjica, Kriveljska banjica, Bigar, Gornjanska banjica, Vlaole i dr.
Završetak ovog projekta planiran je do 2024. godine.
1.2.2. Ažuriranje baze hidrogeoloških podataka za GeolISS
Prethodnih godina započeto je formiranje baze hidrogeoloških podataka: izvorišta za javno vodosnabdevanje, pojava termalnih i mineralnih voda, vodnih pojava i objekata registrovanih pri izradi OHGK i Preliminarne OHGK Republike Srbije razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: Preliminarne OHGK). Budući da svi hidrogeološki podaci pripadaju sadržaju jedinstvene baze hidrogeoloških podataka, neophodno je da se ona permanentno ažurira novim prikupljenim hidrogeološkim podacima i da se unesu kroz formu GeolISS.
Predviđeno je da se ovaj projekat radi neprekidno. U narednom periodu bi se vršila analiza i aktuelizacija hidrogeoloških podataka iz urađenih listova OHGK i njihovo finalno usaglašavanje sa formom GeolISS, sa ciljem da se dođe do modaliteta usaglašavanja forme Hidrogeološkog katastra Republike Srbije (prikazane kroz radove u toku 2018. i 2019. godine) i do modaliteta standardizacije prikaza podataka kroz Preliminarne OHGK (urađene 2017. godine), kao pripremu za usaglašavanje sa formom GeolISS-a.
Tokom 2020. i 2021. godine obrađeni su uneti podaci u Hidrogeološki katastar Republike Srbije koji će biti javno dostupan. nastavljeno je sa formiranjem interne baze hidrogeoloških podataka Geološkog zavoda Srbije. Podaci su ažurirani tabelarno i kroz "Preliminarnu osnovnu hidrogeološku kartu RS, razmere 1:100.000". Kroz ove radove pokriveno je oko 11,1% teritorije Republike Srbije.
Za 2022. godinu predviđeno je ažuriranja baze hidrogeoloških podataka ostalih završenih listova OHGK RS Bela Palanka, Pirot i Požarevac, koji zauzimaju površinu od 2928 km2, odnosno 3,8% ukupne teritorije RS.
2. Inženjerskogeološka istraživanja
Inženjerskogeološka istraživanja se izvode u cilju izrade inženjersko-geoloških karata, utvrđivanja stanja, svojstava i karakteristika stena i tla, utvrđivanja geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju, kao i istraživanja radi zaštite životne sredine. Rezultat ovih istraživanja je i definisanje inženjerskogeološkog hazarda i rizika.
2.1. Izrada osnovne inženjerskogeološke karte Republike Srbije razmere 1:100.000
Osnovna inženjerskogeološka karta razmere 1:100.000 (u daljem tekstu: OIGK), predstavlja grafički i tekstualni prikaz osnovnih inženjerskogeoloških odlika stenskih masa i terena sa svim elementima koji definišu te odlike. Na karti se prikazuju inženjerskogeološke karakteristike terena, raspadnutost i izdeljenost stenskih masa, egzogeodinamički procesi i pojave i nivo vode u terenu.
Tekstualni deo karte predstavlja tumač u kojem se daje tekstualni prikaz formiranja inženjerskogeoloških uslova u terenu: nastanak i razvoj procesa savremene egzogeodinamike, zastupljenost pojava, njihovo kategorisanje prema vrsti i aktivnosti, prognoza njihovog daljeg razvoja, nastanak i razvoj drugih vidova deformabilnosti terena i tla, kako u prirodnim uslovima, tako i pod uticajem različite tehnogene aktivnosti, stepen stabilnosti terena; vrste primenjenih metoda geotehničkih melioracija u terenu, vreme izvršenja, svrha primene i efekti ostvareni nakon izvođenja, hazard od pojava nestabilnosti terena i deformabilnosti tla.
Za 2022. godinu planiran je nastavak istraživanja na 6 listova OIGK i to:
r.b. |
List OIGK 1:100.000 |
Planirani radovi za 2022. godinu |
Početak radova |
Planirani završetak radova |
1. |
Zvornik |
kompletiranje karata i tumača |
2012. |
IV kvartal 2022. g. |
2. |
Ivanjica |
nastavak terenskih istraživanja i kompletiranje karata i tumača |
2016. |
IV kvartal 2022. g. |
3. |
Vrnjci |
nastavak terenskih istraživanja i kabinetskih radova na karatama i tumaču |
2016. |
IV kvartal 2023. g. |
4. |
Aleksinac |
nastavak terenskih istraživanja i kabinetskih radova na karatama i tumaču |
2011. |
IV kvartal 2024. g. |
5. |
Boljevac |
nastavak terenskih istraživanja i kabinetskih radova na karatama i tumaču |
2013. |
IV kvartal 2024. g. |
6. |
Valjevo |
nastavak terenskih istraživanja i kabinetskih radova na karatama i tumaču |
2017. |
IV kvartal 2025. g. |
Definisanje vrste i obima terenskih radova biće definisano u osnovnim projektima i aneksima projekata.
2.2. Katastar klizišta i nestabilnih padina na teritoriji Republike Srbije
Savremeni geološki procesi, pre svega procesi nestabilnosti i erodibilnosti, predstavljaju krupne probleme za racionalno privredno i urbanističko planiranje i projektovanje. Rezultati istraživanja po ovom projektu koristiće se za potrebe privrede u oblasti prostornog i urbanističkog planiranja, putnog i železničkog saobraćaja, elektroprivrede, vodoprivrede, poljoprivrede i šumarstva, rudarstva, zaštite životne sredine, civilne zaštite, odbrane itd. Ovaj višegodišnji projekat je započet u 2007. godini. Katastar klizišta se radi kroz aplikaciju GeolISS.
Cilj ovog projekta je: evidencija klizišta (aktivna, privremeno umirena i fosilna) i nestabilnih padina; procena uslova i mogućnosti aktiviranja procesa klizanja i definisanje geometrije klizišta (površine i zapremine masa koje su, ili bi bile zahvaćene procesom klizanja); procena moguće štete koju bi prouzrokovalo aktiviranje procesa klizanja; izrada geoloških karata hazarda i rizika; utvrđivanje prioriteta za detaljna geološka istraživanja, projektovanje i preduzimanje preventivnih ili sanacionih mera; predlaganje uvođenja preventivnih mera koje bi opasnost od aktiviranja procesa klizanja svela na najmanju meru; proširenje informacionog sistema i baze podataka o klizištima u Republici Srbiji; izrada projekta osmatranja (monitoringa) i kontrole procesa klizanja.
U prethodnom periodu evidentirana su klizišta na oko 30% teritorije Republike Srbije, uključujući rezultate projekta "Harmonizacija podataka o klizištima i obučavanje lokalnih samouprava za njihovo praćenje - BEWARE (BEyond landslide aWAREness)". Dinamika realizacije projekta je usporena nedostatkom sredstava, opreme i kadrova u Geološkom zavodu Srbije. Značajnija sredstva za rešavanje ove problematike su obezbeđenja tek nakon poplava maja 2014. godine.
Za XVI fazu predviđa se završetak istraživanja na području opština Mionica i Ljig; i početak istraživanja na teritoriji opštine Gornji Milanovac. Ukupna površina istraživanja je 150 km2.
Površina od 150 km2 odnosi se na celokupnu površinu terena koji treba pokriti terenskim istraživanjima. Ukupnu površina pod klizištima koja bi bila evidentirana u ovoj fazi nije moguće unapred proceniti.
Koncepcija istraživanja je usmerena na:
- evidenciju klizišta i nestabilnih padina - prvenstveno u zoni naseljenih mesta;
- procenu uslova i mogućnosti aktiviranja procesa klizanja i definisanje geometrije klizišta (površine i zapremine masa koje su, ili bi bile zahvaćene procesom klizanja);
- procenu moguće štete koju bi prouzrokovalo aktiviranje procesa klizanja;
- utvrđivanje prioriteta za detaljna geološka istraživanja, projektovanje i preduzimanje preventivnih ili sanacionih mera;
- predlaganje uvođenja preventivnih mera koje bi opasnost od aktiviranja procesa klizanja svela na najmanju meru;
- proširenje informacionog sistema i baze podataka o klizištima u Republici Srbiji.
2.3. Projekat uspostavljanje saradnje sa jedinicama lokalne samouprave u cilju evidentiranja klizišta i pripreme projektnih zadataka inženjerskogeoloških istraživanja za sanaciju klizišta
U 2022. godini planirano je otvaranje novog projekta, koji za cilj ima uspostavljanje bolje saradnje sa jedinicama lokalne samouprave po pitanju evidentiranja i praćenja klizišta.
Shodno preporukama Državne revizorske institucije koja je tokom 2021. godine izvršila reviziju svrsishodnosti i poslovanja u okviru projekta Katastar klizišta i nestabilnih padina na teritoriji Republike Srbije, ukazala se potreba da se saradnja sa jedinicama lokalne samouprave formalizuje kroz ovaj projekat.
Ciljevi projekta su: pribavljanje informacija, registrovanje i praćenje klizišta na njihovim teritorijama, praćenje preduzetih mera na njihovoj sanaciji.
Projektom će biti precizirani uslovi i postupci po kojima će se jedinice lokalne samouprave obraćati Geološkom zavodu Srbije.
Geološki zavod Srbije će, po primljenom pozivu, organizovati ekipe koje će obilaziti teren, evidentirati klizišta, a nakon detaljne analize, u kabinetu će pripremati projektne zadatake inženjerskogeoloških istraživanja za sanaciju klizišta. Sva evidentirena klizišta biće uneta u bazu podataka u okviru katastra klizišta.
Projekat nema vremenski rok, radiće se kontinuirano, a obim realizovanih poslova će zavisiti od broja poziva upućenih od jedinica lokalne samouprave.
2.4. Izrada karte seizmičke rejonizacije sa istraživanjem geoloških uslova za određivanje nacionalnih parametara prema Euro Code-u 8 (EC8-1)
Delovi teritorije Republike Srbije ispoljavaju povećanu seizmičku aktivnost zbog čega se pri projektovanju i izgradnji objekata moraju poštovati pravila seizmičke izgradnje. S obzirom na važeće standarde u toj oblasti, neophodno je uraditi novu kartu seizmičkog hazarda, i izvršiti rejonizaciju i modeliranje terena za određivanje nacionalnih parametara neophodnih za analizu i određivanje realnih seizmičkih uticaja na objekte. Postojanje zvanične Karte seizmičkog hazarda omogućuje nesmetanu primenu važećih evropskih standarda EC8-1 u projektovanju i izgradnji objekata.
Svrha inženjerskogeoloških istraživanja je utvrđivanje osnovnih tipova seizmičkih modela tla i rejonizacija teritorije Republike Srbije prema njima.
U 2017. godini izvršena su geofizička istraživanja i ispitivanja na do sada izvedenim istražnim bušotinama.
U periodu 2018-2021. god. projekat nije finansiran, jer je realizacija projekta vezana za finansijska sredstva iz donacija.
U toku 2022. godine predviđa se: istraživanje na 10 lokacija uz izvođenje 10 istražnih bušotina, dubine do 30 m - ukupna dubina bušenja do 300 m; detaljno inženjerskogeološko kartiranje jezgra istražnih bušotina i uzimanje reprezentativnih uzoraka - 300 m kartiranja; izvođenje deset standardnih penetracionih opita; opremanje istražnih bušotina za seizmička ispitivanja - opremanje na 10 lokacija; seizmička ispitivanja metodom "down hole" - 10 merenja i geomehanička laboratorijska ispitivanja.
Vrsta opita |
Standard |
Broj opita |
Određivanje granulometrijskog sastavava |
(SRPS U.B1.018) |
20 |
Određivanje zapreminske težine |
(SRPS U.B1.016) |
20 |
Određivanje karakteristika plastičnosti |
(SRPS U.B1.020) |
20 |
Opit trijaksijalne kompresije |
(SRPS U.B1.029) |
15 |
3. Istraživanje mineralnih sirovina
Tokom 2022. godine planira se nastavak geoloških istraživanja metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih sirovina koja imaju za cilj utvrđivanje stanja, iznalaže novih mineralnih sirovina, opšta metalogenetska izučavanja terena Srbije uz geološko-ekonomsku procenu resursa i rezervi mineralnih sirovina Srbije.
Razvoj i primena novih metoda geoloških istraživanja kao i savremeni način prikaza geoloških podataka, predstavljenih u GIS formatu, iziskuju i izradu različitih specijalističkih geoloških karata (metalogenetskih, mineragenetskih, progniznih i dr.), koje će omogućiti jasniji uvid u potencijalnost područja i stvoriti osnovu za precizniju geološko-ekonomsku ocenu resursa mineralnih sirovina Republike Srbije.
3.1.1. Izrada metalogenetske karte (MK) razmere 1:50 000
Razvoj i primena novih metoda geoloških istraživanja kao i savremeni način prikaza geoloških podataka, predstavljenih u GIS formatu, podrazumevaju izradu različitih specijalističkih geoloških karata (metalogenetskih, mineragenetskih, progniznih i dr.), koje će omogućiti jasniji uvid u potencijalnost područja i stvoriti osnovu za precizniju geološko-ekonomsku ocenu resursa mineralnih sirovina Republike Srbije.
Metalogenetske karte predstavljaju grafički prikaz razmeštaja ležišta čvrstih mineralnih sirovina uslovljen geološkim razvojem ispitivanog područja. Osnovu za izradu metalogenetskih karata predstavlja formaciona karta.
Proces izrade metalogenetskih karata razmere 1:50.000 načelno bi trebalo da se zasniva na efikasnim metodologijama koje su dale pozitivne rezultate. Shodno tim metodologijama, uz uvažavanje specifičnosti geološke građe, metalogenetskog i geotektonskog razvoja terena na teritoriji naše zemlje, metalogenetske karte biće bazirane na formacionoj osnovi, tj. povezanosti ležišta i pojava mineralnih sirovina sa određenim metalogenetskim sredinama - rudnim i rudonosnim formacijama.
Tokom 2022. godine planira se nastavak geoloških istraživanja na izradi MK Srbije razmere 1:50 000, na jedanaest listova, kao i početak istraživanja na tri nova lista i to:
- list Prijepolje 1, II godina istraživanja;
- list Prijepolje 2, završna faza; izrada tumača;
- list Žagubica 2, završna faza; reambulacija i izrada tumača;
- list Lapovo 2, završna faza; izrada tumača;
- list Višegrad 4, III godina istraživanja;
- list Pljevlja 2, III godina istraživanja;
- list Zvornik 1, III godina istraživanja;
- list Zvornik 2, III godina istraživanja;
- list Užice 3, I godina istraživanja;
- list Užice 4, I godina istraživanja;
- list Prijepolje 3,4, I godina istraživanja.
Vrste i obim terenskih radova biće definisani u osnovnim projektima i aneksima projekata.
3.1.2. Geološke karakteristike i potencijalnost opštine Priboj - završetak istraživanja
Osnovni cilj Projekta je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novo prikupljene podatke sa terena, prikaže mineralno-sirovinski potencijal opštine Priboj.
Projektovana geološka istraživanja treba da omoguće ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz:
- bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora;
- registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novo otkrivene) i njihovih genetskih tipova;
- utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija;
- izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
Tokom istraživanja obaviće se prikupljanje, sistematizacija i analiza postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima na teritoriji opštine Priboj.
U toku 2021. godine urađena je sistematizacija i analiza postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima, koja su bila skoncentrisana na prostoru razvića dijabaz-rožnačke formacije i ultramafita, od Sastavaka, na zapadu, do Brezne na istoku opštine.
Za 2022. godinu planira se nastavak geoloških istraživanja kabinetskim radovima. Na osnovu kompiliranih prethodnih podataka i najnovijih istraživanja GK-50, izvršiće se ocena perspektivnosti pojedinih vrsta mineralnih sirovina. Rezultati ove ocene biće prikazani u Izveštaju o rezultatima istraživanja, a grafička prezentacija na karti ležišta i pojava mineralnih sirovina i karti potencijalnosti opštine Priboj, razmere 1:50.000, gde će se odgovarajućim bojama, simbolima i šrafurama prikazati svi relevantni podaci o istraženosti pojedinih lokaliteta, rasprostranjenosti mineralnih sirovina i stepen perspektivnosti.
Realizacija Projekta započeta je 2021. godine a završetak se planira do kraja 2022. godine.
3.1.3. Geološke karakteristike i potencijalnost opštine Prijepolje - završetak istraživanja
Osnovni cilj Projekta je da se na osnovu rezultata ranijih istraživanja i uz novo prikupljene podatke sa terena, prikaže mineralno-sirovinski potencijal opštine Prijepolje.
Projektovana geološka istraživanja treba da omoguće ocenu potencijalnosti istražnog područja u pogledu mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina kroz:
- bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora;
- registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novo otkrivene) i njihovih genetskih tipova;
- utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija;
- izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
Tokom istraživanja obaviće se prikupljanje, sistematizacija i analiza postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima na teritoriji opštine Prijepolje.
U toku 2021. godine urađena je sistematizacija i analiza postojeće dokumentacije o ranijim istraživanjima. Istraživanja su bila skoncentrisana na prostoru razvića dijabaz-rožnačke formacije, od Zabrdnjih Toca, na severozapadu, do Stranjana na jugoistoku opštine.
Za 2022. godinu planira se nastavak geoloških istraživanja kabinetskim radovima. Na osnovu kompiliranih podataka prethodnih i najnovijih do sada sprovedenih istraživanja izvršiće se ocena perspektivnosti pojedinih vrsta mineralnih sirovina. Rezultati ove ocene biće prikazani u Izveštaju o rezultatima istraživanja, a grafička prezentacija na karti ležišta i pojava mineralnih sirovina i karti potencijalnosti opštine Prijepolje, razmere 1:50.000, gde će se odgovarajućim bojama, simbolima i šrafurama prikazati svi relevantni podaci o istraženosti pojedinih lokaliteta, rasprostranjenosti mineralnih sirovina i stepen perspektivnosti.
Realizacija Projekta započeta je 2021. godine a završetak se planira do kraja 2022. godine.
3.1.4. Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina Srbije - Podprojekat 6 (dopuna podataka)
Realno sagledavanje geološkog i ekonomskog potencijala metaličnog i nemetaličnog mineralno-sirovinskog kompleksa Republike Srbije kao i njegova adekvatna geološko-ekonomska ocena, predstavljaju osnovu za geološko prognoziranje prisustva ležišta mineralnih sirovina i izradu dugoročne strategije geoloških istraživanja. Imajući u vidu značaj pomenutih geoloških aktivnosti za obezbeđenje novih rudnih rezervi, smatramo neophodnim da se u fazi nastavka realizacije projekta "Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina Republike Srbije", napravi popis svih ležišta i pojava metaličnih mineralnih sirovina koje su otkrivene dosadašnjim istražnim radovima od 2010-2021. godine, da se izvrši njihova sistematizacija prema unapred definisanim kriterijumima i pristupi ažuriranju podataka kroz Geološki informacioni sistem Srbije (GeolISS), kao nadogradnja rezultatima prethodnih istraživanja.
Ovaj projekat je nadogradnja projekta koji je realizovan u periodu od 2006-2011. godine.
Za 2022. godinu planira se prikupljanje svih raspoloživih geoloških informacija metaličnih mineralnih resursa na teritoriji Republike Srbije, tj. dopuna sa novim podacima.
Realizacija Projekta se planira tokom 2022. godine.
3.2. Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina
Istraživanja metaličnih mineralnih sirovina obuhvataju: analitičko istraživanje novih pojava i ležišta metaličnih mineralnih sirovina, definisanje potencijalnosti geoloških sredina, kao i sagledavanje mogućnosti za povećanje ukupne potencijalnosti resursa metalogenetskih oblasti i ležišta Srbije po pitanju zlata, srebra, mangana, hroma, molibdena, volframa, žive, urana, bakra, olova, cinka, antimona, kalaja i drugih metaličnih mineralnih sirovina.
3.2.1. Provera aeromagnetskih, gravimetrijskih i gamaspektrometrijskih anomalija na području Republike Srbije - nastavak istraživanja
Cilj istraživanja je definisanje uzročnika geofizičkih anomalija i pronalaženje novih, za sada nepoznatih ili nezabeleženih pojava metaličnih mineralnih sirovina. U okviru izdvojenih istražnih prostora, potrebno je uraditi proširenje već poznatih rudonosnih formacija.
Rezultati postignuti dosadašnjim istraživanjima (koja su najvećim delom obavljena u rejonu Stare planine, Golije i manjim delom na terenima Ozrena), definisali su veći broj do sada nepoznatih mineralizacija (zlata, bakra, bizmuta, volframa, gvožđa i dr.).
Dobijeni rezultati bi mogli biti iskorišćeni kao osnova za dalja, detaljna geološka istraživanja, koja bi mogla dovesti do ekonomske valorizacije kako novootkrivenih tako i poznatih pojava metaličnih mineralnih sirovina.
Provera se vrši kroz geološku, magnetsku i radiometrijsku prospekciju, uz odgovarajuća laboratorijska ispitivanja (petrološka, mineraloška, hemijska) stena i ruda. Na osnovu dobijenih podataka oceniće se rudni značaj terena proverenih anomalija.
U toku 2018. godine, izvršena je prethodna provera gravimetrijskog minimuma na Goliji, kao i izučavanje aeromagnetnih anomalija. Započeta je prethodna provera sa rekognosciranjem na Ozrenu, te usputna provera gravimetrijskog maksimuma, u paleozoiku, na terenima oko Prijepolja. Rezultati terenskih i laboratorijskih ispitivanja ukazuju da se radi o vrlo perspektivnim terenima u smislu iznalažanje metaličnih mineralnih sirovina.
Na prostoru Kumanica-Pridvorica, je konstatovano povećanje volframa dok je sa prostora centralne aeromagnetske anomalije na Goliji, dobijeno značajno povećanje zlata. Takođe, na prostoru anomalije Gleđice potvrđeno je prisustvo zlata. Na prostoru Velike Župe (Prijepolje) je konstatovan sadržaj volframa do 1200 ppm.
U toku 2019. godine izvršena je prethodna provera izdvojenih aeromagnetskih anomalija na širem prostoru Ozrena i Golije, na površini oko 200 km2.. Registrovani su povišeni sadržaji zlata, koji nisu zabeleženi u prethodnim istraživanjima.
U toku 2020-te godine izvršen je nastavak provere anomalija na ultramafitskom masivu Ozrena ta na prostoru, Golije na kojoj nisu, u potpunosti proverene sve anomalije, naročito gravimetrijske.
Aeromagnetskim istraživanjima ležišta gvožđa na području Požega - Ivanjica (1978. godine) izdvojena je jedna prostrana izometrična anomalija (radno nazvana "Budoželja") koja se prostire delom na Goliji a delom na Radočelu i Čemernu. Ona se nalazi u paleozojskim tvorevinama bez, na površini vidljivog mogućeg uzročnika. Na tom prostoru je izvršena prethodna prospekcija, čiji su početnim rezultati ohrabrujući
Tokom 2021. godine na anomaliji "Budoželja" je u više uzoraka dobijeno povećanje olova, cinka i nikla. Posebno je interesantno povećanje volframa (do 170 ppm) i nalaz zlata u dva uzorka. Ono što treba napomenuti je da, bar po preglednoj metalogenetskoj karti, i dostupnoj literaturi, na prostoru Budoželje nisu konstatovane pojave korisnih metala.
Za 2022. godinu planira se nastavak dopunskih istraživanja na Goliji, i proširivanje daljih istraživanja prema severu, ka Ivanjici te Radočelu i Čemernu, a površina i obim biće dato u aneksu projekta.
Realizacija Projekta je započeta u 2014. godini, a završetak se planira u 2024. godini.
3.2.2. Geofizička ispitivanja u okviru praćenja geoloških formacija po dubini - nastavak istraživanja
Tokom izrade listova raznih geoloških karata često se javlja problem nedostatka podataka koji se dobijaju bušenjem a koji su bitni za određivanje treće dimenzije kod izrade karata. Bušenje je u ovim uslovima skupa metoda, koja je pri izradi listova geoloških karata, zbog ograničenih sredstava, u ovom trenutku gotovo neprimenjiva.
Duboko geoelektrično ispitivanje pruža veliku pomoć u pribavljanju podataka po dubini. Ova metoda je proteklih decenija sistematski korišćena naročito za definisanje debljine neogenih sedimenata i/ili aluvijalno-deluvijalnih nanosa. Poslednjih godina je vršeno samo geoelektrično sondiranje na listu Bačka Palanka 2 do dubine 120 m. Do pre tri godine su vršena geoelektrična ispitivanja u više ugljonosnih basena i to do dubine do 700 m.
Sama geoelektrična merenja sprovode se po profilima koji su određeni od strane autora lista, ili nekog od geologa specijalista za određenu oblast, koji učestvuju u rešavanju konkretnih problema vezanih za list, ili za veći geološki prostor koji zahvata više listova, kako onih osnovne geološke tako i metalogenetske i hidrogeološke karte.
Geoelektrična sondiranja mogu poslužiti i za određivana morfologije klizišta) u kombinaciji sa refrakcionom seizmikom za potrebe izrade inženjerskogeoloških karata.
U toku 2019. godine geoelektrična sondiranja rađena su na listovima GK Bijeljina 4 i Šabac 3. Na području planine Iverak urađeni su profili i određen je kontakt cerskog granita prema sedimentima Iverka.
U toku 2020. godine, rađena su geofizička ispitivanja u okviru praćenja geoloških formacija po dubini na listu OGK Negotin 3, gde je vršeno geoelektrično sondiranje u istočnoj Srbiji selo Kobišnjica, pri čemu je ispitivan kontakt neogenih sedimenata prema paleozoiku i sinaju (mezijska ploča).
Tokom 2021. godine izvršeno je geoelektrično sondiranje u miocenskom basenu Caričine u sklopu izrade listova OGK Prijepolje 3 i 4.
Za 2022. godinu planira se izvođenje geofizičkih radova (sondiranje) na prostoru miocenskog basena Trijebine (linijski profil 2km). Cilj ovih istraživanja je određivanje dubine paleoreljefa kao i eventualno definisanje dubine i načina zaleganja ugljonosnih slojeva. Podaci će biti korišćeni u sklopu izrade listova metalogenetske i formacione geološke karte Prijepolje 3 i 4.
Realizacija Projekta se planira u periodu 2019. do 2023. godine.
3.2.3. Osnovna metalogenetska istraživanja ultramafita Srbije (Platinske grupe elemenata Au, Fe i dr.) - nastavak istraživanja
Iako postoje svi optimalni geološko-petrološki uslovi za otkrivanje ležišta platinske grupe elemenata, Au i pratećih mineralnih sirovina u ultramafitima Srbije, nekih značajnijih istraživanja do sada nije bilo. Zbog toga se istražni radovi obavljaju u dve faze.
Ultramafiti zahvataju relativno velike površine terena Srbije, a njihove matalogenetske karakteristika su do sada, većim delom bile izučavane na terenima južne Srbije, tačnije na prostoru Kosova i Metohije.
U prvoj fazi utvrđeni su orijentacioni ekonomski sadržaj platinske grupe elemenata, Au i pratećih mineralnih sirovina u ultramafitima Srbije. Na osnovu tih rezultata i kompletne kabinetsko-laboratorijske obrade podataka, utvrđeni su neophodni kriterijumi i "etaloni" za drugu fazu istraživanja perspektivnih lokacija.
Geološkim istraživanjima koja su sprovedena u 2016. godini na području Takova dobijeni su značajni rezultati prisustva platinske grupe elemenata. To ukazuje da i ostale terene Srbije koji su izgrađeni od stena ultramafita treba detaljnije istražiti u cilju otkrivanja do sada nepoznatih mineralizacija, u prvom redu metala iz platinske grupe elemenata.
U 2017. godini istražni radovi su vršeni u području Gokčanice. Izvršena je geološka prospekcija, rekognosciranje terena na površini od 100 km2 uz optimalan broj uzoraka za laboratorijska istraživanja. U više proba utvrđeni su visoki sadržaji Au (do 57 gr/t), Ag (do170 gr/t), Cu (do 0,38%), Pb (do 0,85%), Zn (do 0,19%) i Bi (do 80 gr/t).
Tokom 2018. godine vršeni su istražni radovi u ultramafitima i kontaktnim stenama područja Deli Jovana. Radovi su se sastojali od geološke prospekcije, rekognosciranja terena, uzimanja proba za hemijske analize, uzoraka za rudna i petrološka ispitivanja, a izvršena je i prospekcija šlihova. Geološkim istraživanjem područja Deli Jovana utvrđeni su lokaliteti sa prisustvom platinske grupe elemenata, zlata, srebra, olova, bakra, cinka, gvožđa, nikla i kobalta.
U 2019. godini prospekcijski radovi su obavljeni na terenima Fruške Gore, na području oko 130 km2. Za hemijska ispitivanja oprobovano je 60 uzoraka, za rudnomikroskopska ispitivanja 10 uzoraka, za petrološka ispitivanja 15 uzoraka i 15 uzoraka šlihova. U ultramafitima su registrovani povećani sadržaji platine, srebra i zlata.
U 2020-toj godini, prospekcijski radovi obavljeni su na terenima Goča, na površini od 100 km2, na kontaktu ultramafita i kontaktnih stena čime bi se završila prva faza istraživanja po osnovnom Projektu. Radovi su se sastojali od geološke prospekcije, rekognosciranja terena, uzimanja proba za hemijske analize, uzoraka za rudna i petrološka ispitivanja, a izvršena je i prospekcija šlihova. Za hemijska ispitivanja oprobovano je 42 uzoraka, uzeto je 5 uzoraka za rudno mikroskopska ispitivanja, 15 uzoraka za petrološka ispitivanja i 15 šlihova za kvantitativnu i kvalitativnu mineralošku analizu.
Na osnovu odličnih rezultata koji su dobijeni istražnim radovima prve faze istraživanja ultramafita i njihovih kontaktnih stena za drugu fazu istraživanja planirana su sledeća područja: Gokčanica, Deli Jovan, Lipivac i Veluće.
U toku 2021. godine počela su istraživanja druge faze na području Gokčanice gde su utvrđeni visoki sadržaji: zlata, srebra, bakra i olova. Geološka prospekcija mineralnih sirovina na osnovi 1:25.000 realizovana je na površini od 100 km2 i šlihovskom prospekcijom. Prilikom prospekcije mineralnih sirovina iz ultramafita i kontaktnih stena oprobovano je ukupno deset uzoraka za hemijske analize na Fe, Ni, Co, V i Cr, četrdeset uzoraka za hemijske analize na As, Cu, Zn, Pb, Au i Ag, kao i 15 uzoraka za petrografska i 10 uzoraka za rudno-mikroskopskaa ispitivanja. Iz nanosa reka i potoka uzeto je 10 šlihova za kvalitativne i kvantitativne mineraloške analize.
U 2022. godini nastaviće se realizacija druge faze istraživanja na području Goča, geološkom prospekcijom mineralnih sirovina na topografskoj osnovi 1:25.000, oprobovanjem prirodnih izdanaka za hemijska, petrološka i rudno-mikroskopska ispitivanja i laboratorijskim radovima.
Terenski radovi - geološka prospekcija mineralnih sirovina obaviće se na površini od 100 km2, na osnovi 1:25.000. Prilikom prospekcije mineralnih sirovina iz ultramafita i kontaktnih stena oprobovaće se deset uzoraka za hemijske analize na Fe, Ni, Co, V i Cr i četrdeset uzoraka za hemijske analize na As, Cu, Zn, Pb, Au i Ag. Za petrografska ispitivanja predviđeno je 15 uzoraka a za rudno-mikroskopska 10 uzoraka.
Laboratorijski radovi - mehanička priprema 50 proba za hemijske analize, 10 hemijskih analiza na Fe, Ni, Co, Cr i V, 40 hemijskih analiza na As, Cu, Zn, Pb, Au i Ag, izrada i mikroskopska odredba sastava i strukture 15 petrografskih preparata, izrada i mikroskopska odredba sastava i strukture 10 rudnih preparata
Realizacija Projekta započeta je 2014. godine. Prva faza istraživanja završena je 2020. godine. Druga faza istraživanja počela je 2021. godine a završetak se planira 2025. godine.
3.2.4. Geološko-metalogenetska izučavanja područja duž novih putnih pravaca - koridora u Republici Srbiji - nastavak istraživanja
Imajući u vidu da se poslednjih godina vrši izgradnja relativno velikog obima putne mreže i da se tokom tih radova vrše prosecanja terena koji su izgrađeni od različitih geoloških formacija, postoji mogućnost da se tim radovima otkriju različite mineralne sirovine.
Osnovni cilj realizacije ovog projekta je da se, sa minimumom finansijskih ulaganja, prikupe značajni geološki podaci sa lokaliteta koji se "otkriju" prilikom građevinskih radova u okviru izgradnje puteva. Geološki podaci se prikupljaju zbog eventualnog otkrivanja novih pojava mineralnih sirovina, boljeg definisanja već poznatih pojava mineralnih sirovina, preciznijeg sagledavanja njihovih dimenzija, određivanja sadržaja korisnih komponenti, kao i zbog definisanja uslova formiranja i zakonomernosti razmeštaja prospektovanih potencijalno rudnih formacija. Na lokalitetima gde budu registrovane pojave klizišta, isti će biti istraženi sa stanovišta geotehničkih parametara i predložiće se način za njihovo saniranje.
U 2016. godini najveći obim osnovnih geoloških istraživanja (geološko rekognosciranje i profiliranje sa litogeohemijskim oprobovanjem, uz neophodan obim laboratorijskih ispitivanja) obavljen je na koridorima 11 i 10. Na području Takovo-Preljina, duž trase puta, otkrivene su interesantne mineralizacije antimona, hroma, nikla i žive.
Prateći građevinske radove, geološka istraživanja su na području Takovo-Preljina nastavljena i 2017. godine. Geološka istraživanja su nastavljena i na području izgradnje trase koridora 10, od Niša do Pirota, kada su presečene su dve metalogenetske zone: Ridanjsko-krepoljinska i Borska metalogenetska zona, u kojima su konstantovane vrlo interesantne mineralizacije bakra i zlata.
U toku 2018. godine, pored već započetih geoloških istraživanja na području Đerdapa, Prijepolja i Ozrena, započeta su istraživanja koja su pratila pripremne građevinske radove na više interesantnih lokacija, u području izgradnje koridora 11 (izgradnja tunela Munjino brdo i Laz). Na lokalitetu "Munjino brdo", iz jezgra bušotine koja se nalazi u filitima, dobijeni su sadržaji Au od 5,74 ppm, a Ag od 0,7 ppm. Takođe, značajne podatke dobijeni su kartiranjem i oprobovanjem hidrogeološke bušotine AB-1/18 (550 m), u okolini Aranđelovca, kada je izdvojeno nekoliko mineralizovanih zona, sa piritom, halkopiritom, magnetitom.
Tokom 2019. godine, istraživanja su obavljena na delu koridora 11 (Preljina-Požega), lokalitet Prilipac. Takođe su nastavljena istraživanja piroklastita dacitskog sastava na lokalitetu Ivanovci kod Ljiga. Potvrđeni su povišeni sadržaji berilijuma, niobijuma, volframa, srebra i torijuma. Nova istraživanja su rađena na području Ljubovija-Gračanica i Bobije. U okviru Dinarske metalogenetske provincije nastavljeno je rekognosciranje terena na području zapadno od Sjenice, Golije i Zlatara.
U toku 2020. godine, najveći obim istraživanja bio je usmeren na terene između Preljine i Požege (koridor 11) na kojima se grade tuneli Laz i Munjino brdo. Na ulazu u tunel Munjino brdo u grafitičnim škriljcima i filitima registrovani su povišeni sadržaji Cr i Ag. Na izlazu iz tunela koji se nalazi u pločastim i trošnim škriljacima sa partijama grafitičnih škriljaca registrovani su povišeni sadržaji Cr, Mn, Ag i Co.
Manji obim istraživanja bio je usmeren na područja severozapadno od Sjenice i na području Golije. Na području Golije, ispitivani su kontakti karbonskih filita i vulkanita, u kojima su povišeni sadržaji Ag i Sb. Na području Sjenice oprobovana je limonitisana silifikovana zona na lokalitetu Goveđak u kojoj su registrovani povišeni sadržaji Cu, Zn, As, Ag i Fe. U jurskim crnim laporcima na lokalitetu Jokovača registrovani su povišeni sadržaji Ni, Cr, As i Mn.
Geološka istraživanja u toku 2021. god., pratila su već započete građevinske radove na području Preljina-Požega (tuneli "Trbušani", "Laz" i "Munjuno brdo"), Požega-Kotromane, na području izgradnje Fruškogorskog koridora i na deonici puta Iverak-Lajkovac. Dobijeni su novi podaci o sadržaju elemenata u miocenskim sedimentima koje probija tunel "Trbušani". Registrovani su povišeni sadržaji nikla, kobalta, arsena, sumpora, litijuma i bora u odnosu na klark u sedimentima. U svim ispitivanim uzorcima peščara i breča iz tunela "Laz" povišeni su sadržaji bakra, nikla i kobalta. Na ulazu u tunel "Munjino brdo", u ispitivanim uzorcima grafitičnih škriljaca visoki su sadržaji gvožđa i sumpora, koji ukazuju na prisustvo pirita, halkopirita i leukoksena. Na području izgradnje tunela za putni pravac Požega-Kotroman, oprobovane su bušotine locirane uglavnom u trijaskim sedimentima i zlatiborskom peridotitskom masivu u kojima nisu registrovana značajnija povećanja ispitivanih hemijskih elemenata.
Od nemetaličnih mineralnih sirovina na području izgradnje saobraćajnice Požega-Kotroman, i Iverak-Lajkovac, nalazi se nekoliko ležišta krečnjaka (kamenoloma) trijaske starosti, koji se kao sirovina (TGK) koristi za izgradnju koridora XI, pristupnih saobraćajnica i lokalnih puteva.
Za 2022. godinu, predviđen je nastavak geološko-metalogenetskih istraživanja na koridoru 11, odnosno na deonici Požega-Kotroman i na novoj deonici Požega - Duga Poljana - Boljare, kao i na području "fruškogorskog koridora". Planiraju se i geološki istražni radovi na sledećim saobraćajnicama: Požarevac-Golubac, Niš-Merdare i na svim drugim putnim pravcima čije trase prolaze kroz geološki interesantna područja.
3.3. Istraživanja nemetaličnih mineralnih sirovina
3.3.1. Mineragenetske karakteristike i potencijalnost neogenih basena Srbije - nastavak istraživanja
Osnovni cilj geoloških istraživanja je ocena potencijalnosti neogenih basena Srbije sa aspekta mogućnosti pronalaženja mineralnih sirovina a kroz realizaciju sledećih aktivnosti: bliže upoznavanje osnovnih metalogenetskih obeležja istražnog prostora; registrovanje rudnih mineralizacija (poznate i novootkrivene) i njihovi genetski tipovi; određivanje glavnih strukturnih oblika i rupturnih pravaca prostora; utvrđivanje povezanosti morfostrukturnih oblika sa različitim tipovima rudnih mineralizacija i izdvajanje perspektivnih zona za nastavak istraživanja.
U 2016. godini terenska istraživanja izvedena su na terenima istočne Srbije u okviru neogenih basena Timočke Krajine. Sa tih prostora prikupljen je optimalan broj uzoraka za različita laboratorijska ispitivanja. Postignuti rezultati ukazuju na neminovnost daljih istraživanja u cilju boljeg definisanja mineragenetskih karakteristika neogenih basena Srbije.
U 2017. godini izvršena su istraživanja na području Zaječarskog, Lubničkog, Slatičkog, Šarbanovačkog i Zvezdansko-knjaževačkog basena. Prospekcija mineralnih sirovina izvršena je na preko 150 km2, snimljeno je 131 m lokalnih geoloških stubova i uzeta 32 uzorka za laboratorijska ispitivanja.
U toku 2018. godine vršena su istraživanja na širem području Zaječara. U okviru ovih istraživanja prikupljena je i sistematizovana postojeća dokumentacija o ranijim istraživanjima i izvršena analiza stepena geološke istraženosti odabranih neogenih basena sa aspekta resursa i rezervi mineralnih sirovina.
U toku 2019. godine istraživanja su obavljena u SI Srbiji (oblast zapadno od karpato-balkanida), i to u okviru sokobanjskog, žagubičkog, kučevskog i drugih basena. Prospekcija mineralnih sirovina izvršena je na preko 550 km2, snimljeno je 200 m lokalnih geoloških stubova i uzeta je 30 uzorka za laboratorijska ispitivanja.
U 2020. godini terenska geološka istraživanja izvedena su u neogenom basenu Vranja, u basenu Poljanice i u basenu Pčinje. U toku prospekcijskih radova, koji su realizovani na terenu koji obuhvata više od 600 km2, snimljeno je 199,5 m lokalnih geoloških stubova i uzeto je 63 uzorka za laboratorijska ispitivanja.
U 2021. godini terenska geološka istraživanja realizovana su u neogenim basenima: Leskovca, Vranja i Barbeša. Prospekcijski istražni radovi realizovani su na terenu koji obuhvata više od 900 km2. U toku ovih radova snimljeno je 55,8 m lokalnih geoloških stubova i uzet je 61 uzorak za laboratorijska ispitivanja.
U 2022. godini realizovaće se geološka israživanja na području Niškog i Prokupačkog neogenog basena. Planirano je da geološka istraživanja obuhvate: prikupljanje i sistematizovanje raspoloživih informacija iz postojeće dokumentacije, primenu kombinovanih geoloških metoda (kabinetskih i terenskih) i laboratorijskih ispitivanja u skladu sa prihvaćenom kncepcijom i metodologijom istraživanja; uradiće se ocena perspektivnosti istraživanih prostora za ekonomske tipove ležišta najznačajnijih mineralnih sirovina. Obim radova definisaće se u aneksu.
Realizacija Projekta je započeta u 2016. godini, a završetak se planira u 2022. godini.
3.4. Istraživanja energetskih mineralnih sirovina
Istraživanja energetskih mineralnih sirovina obuhvataju osnovna geološka istraživanja uglja, uljnih škriljaca i pratećih mineralnih sirovina.
3.4.1. Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina (ugalj i uljni škriljci) Srbije - završetak istraživanja
Geološko-ekonomske karte predstavljaju grafički prikaz određenih geološko-ekonomskih parametara neke mineralne sirovine ili grupe sirovina na grafičkoj osnovi. Cilj istraživanja ovog projekta bilo je strateško sagledavanje realnih potencijala čvrstih energetskih sirovina. Karte pružaju informacije o prostornom razmeštaju, kvantitativnim i kvalitativnim karakteristikama navedenih sirovina, njihovom stepenu istraženosti, odnosno svim faktorima i pokazateljima geološko-ekonomske ocene.
Realizacija projekta "Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih mineralnih sirovina Srbije (ugalj i uljni škriljci)" otpočela je 2015. godine. Tokom 2015. i 2016. godine započeta su studijska izučavanja u Nišavskom i Zaječarskom okrugu koja su rezultirala definisanjem kriterijuma izrade geološko-ekonomskih karata i izradom modela geološko-ekonomske karte Zaječarskog okruga.
Rad na realizaciji aneksa projekta "Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina Srbije (ugalj i uljni škriljci) u 2017. godini izveden je prema planiranom obimu terenskih, kabinetskih i laboratorijskih radova. Radovi su izvođeni u okviru regiona južne i istočne Srbije, na teritorijama Topličkog, Pčinjskog, Pirotskog i Jablaničkog okruga. Na osnovu izvedenih istraživanja u 2017. godini urađen je model geološko-ekonomske karte Pirotskog, Pčinjskog, Topličkog i Jablaničkog okruga.
Tokom 2018. godine, obavljena su istraživanja u Borskom, Braničevskom i Podunavskom okrugu. Urađen je model geološko-ekonomske karte Podunavskog, Braničevskog i Borskog okruga.
Tokom 2019. godine završena je izrade geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina (ugalj i uljni škriljci) za Region Južne i Istočne Srbije. Realizacijom ovog projekta dobili smo geološko-ekonomsku kartu Regiona sa konkretnim informacijama o geološko-ekonomskoj vrednosti basena, ležišta i pojava čvrstih energetskih sirovina, na osnovu raspoloživih podataka. U 2020-toj godini, urađena je geološko-ekonomske karta čvrstih energetskih sirovina (ugalj i uljni škriljci) za kolubarski, moravički i mačvanski okrug u okviru regiona Šumadije i Zapadne Srbije. Terenske opservacije vršene su na području kolubarskog okruga, u valjevsko-mioničkom basenu.
U 2021. godini, urađena je geološko-ekonomska karta čvrstih energetskih sirovina (ugalj i uljni škriljci) za Zlatiborski, Raški i Šumadijski okrug, u okviru regiona Šumadije i Zapadne Srbije. Terenski radovi realizovani su na područjima Sjeničkog, Tutinskog, Ibarskog i Požeškog basena.
U 2022. godini planirana je obrada ležišta i pojava čvrstih energetskih sirovina na područjima Moravičkog, Pomoravskog i Rasinskog okruga i finalizacija geološko-ekonomske karte na osnovu rezultata istraživanja u periodu od 2015. do 2022. godine. Karta će biti odštampana na odgovarajućoj podlozi i obrađena u okviru GeolISS-a, čime će se u potpunosti odgovarati na savremene zahteve tržišta kao što su: brzina dobijanja informacija i ažurnost podataka.
Realizacija Projekta je započeta u 2015. godini, a završetak u 2022. godini.
III IZRADA PROJEKATA I STUDIJA IZ OBLASTI GEODIVERZITETA I GEOEKOLOGIJE
Za geoekološka istraživanja planirani su projekti i studije koji se odnose na zaštitu životne sredine u oblasti istraživanja i korišćenja geoloških resursa, kao i zaštitu geoloških vrednosti, retkosti i objekata koji mogu biti interesantni sa aspekta geonasleđa.
1. Geohemijska karta Srbije razmere 1:500.000
Geohemijska karta Republike Srbije 1:500 000 (stream, overbank i floodplain sedimenti) predstavlja kontinuitet geoloških i geohemijskih istraživanja na prostoru Republike Srbije. Stream, floodplain i overbank sedimenti predstavljaju reprezent kompozitnog materijala uglavnom svih stena slivnog područja. Analiza rezultata ovih istraživanja pomažu u utvrđivanju geohemijskih anomalija.
Realizacijom projekta biće utvrđene koncentracije esencijalnih, potencijalno toksičnih, toksičnih i kancerogenih elemenata. Rezultati istraživanja biće korišćeni u prospekciji mineralnih sirovina i u zaštiti životne sredine.
Istraživanjima u 2022. godini će se dobiti kompletnija slika sastava sedimenata (stream, overbank, floodplain) južne i jugoistočne Srbije.
Rezultati istraživanja provedenih u projektu "Geohemijska karta Republike Srbije 1:500 000 (stream, overbank i floodplain sedimenti)" su generalno primenjivi:
- aplikativno, kao indikatori u istraživanju ležišta mineralnih sirovina, i u definisanju životno ugroženih prostora (aktuelna i istorijska zagađenja);
- teorijski, u formiranju geohemijske baze podataka, utvrđivanja distribucije hemijskih elemenata (kvalitativna i kvantitativna analiza sadržaja hemijskih elemenata) koji imaju geogeno ili antropogeno poreklo.
U 2022. predviđen je nastavak istraživanja sedimenata (stream, overbank, floodplain) sliva južne Morave Obim radova definisaće se u aneksu.
2. Geonasleđe i geodiverzitet Srbije
U Srbiji postoji veliki broj geoloških objekata, čitavi kompleksi geoloških entiteta od posebnog naučnog značaja, retkosti i lepote, koji su reprezentativani za područje Srbije.
Cilj projekta je da se analiziraju objekti geološkog nasleđa koji oslikavaju važne momente u razvoju zemljine kore na teritoriji Srbije kako bi se ovim pojavama, oblicima i procesima posvetila posebna pažnja u društvu, a istovremeno zaštitili od daljeg propadanja. Opšti cilj Projekta je mogućnost povezivanje u funkcionalnu celinu sa drugim objektima geonasleđa u Srbiji. Značaj prevazilazi lokalni karakter i interesantan je u smislu sagledavanja geološkog razvoja.
Zadatak Projekta je utvrđivanje aktuelnog stanja geoloških znamenitosti na određenim lokalitetima u Srbiji. Projektom bi se omogućilo izdvajanje/predlaganje objekata geonasleđa (lokalni, nacionalni, međunarodni) za unošenje u Inventar geonasleđa, odnosno, mogućnost formiranja GEO parka, kao najvišeg nivoa u hijerarhiji zaštite geonasleđa.
U 2022. godini na projektu Geonasleđe i geodiverzitet Srbije biće obrađeni sledeći geo objekti: Štrbac, Žlne, Bajevica, Trenkovo, Bele vode, Okruglica i Vlaški most.
Svi geološki objekti na ovom prostoru imaće jasno definisane litološke i genetske karakteristike u odnosu na podinu i povlatu.
Za svaki objekat će biti dati kriterijumi vrednovanja i ocena za svaki lokalitet posebno.
Dobijeni rezultati biće prikazani u Godišnjem izveštaju koji sadrži geološki prikaz geoobjekata kao i kriterijume vrednovanja sa ocenom za svaki objekat.
Završetak projekra je januar 2023. godine.
3. Geološko-ekološka istraživanja fluvijalnih nanosa pritoka Velike Morave na teritoriji Republike Srbije u cilju zaštite životne sredine
Istraživanjima fluvijalnog nanosa malih tokova utvrđuje se istorijat zagađenosti, trenutno stanje zagađenja i njihov dosadašnji uticaj na kvalitet voda velikih tokova, kao polazna osnova za uspostavljanje adekvatnog monitoringa koji će omogućiti pravovremeno reagovanje na potencijalne opasnosti od eventualnih budućih zagađenja fluvialnih nanosa malih tokova, a samim tim i na sprečavanje zagađenja velikih rečnih tokova iz čijih aluvijalnih nanosa vodu za piće koriste mnogobrojni veliki potrošači na području sliva reke Velike Morave, kao što su Paraćin, Ćuprija, Jagodina, Svilajnac, Požarevac i Smederevo.
Konačan cilj ovog projekta je definisanje trenutnog (nultog) stanja zagađenosti malih tokova i kanala. Time bi se dobile najbolje moguće informacije o geološko-ekološkim uslovima formiranja i dinamike malih vodotokova na istražnom terenu.
S obzirom da su rezultati u početnoj fazi realizacije Projekta ukazali na postojanje zagađivača, te da u pritokama Velike Morave postoje povećane koncentracije teških metala, za narednu fazu planirana su detaljnija istraživanja, kao i povećan broj proba.
Osnovne smernice pri izvođenju radova prezentiranih u okviru Projekta bazirale bi se na:
- analizi stanja i dosadašnjeg stepena istraženosti fluvijalnih nanosa pritoka u slivu reke Velike Morave;
- sagledavanju svih relevantnih parametara voda (kvantitet, kvalitet) pritoka Velike Morave duž toka pritoke;
- definisanju potencijalnih zagađivača koji ugrožavaju fluvijalne nanose i
- donošenje adekvatnih preporuka u makro i lokalnim okvirima u smislu racionalne zaštite ovih nanosa od eventualnih zagađenja.
Tokom 2022. godine planirani istražni prostor obuhvata sliv Velike Morave od Jagodine do sela Orašje, gde će biti istraživano 5 pritoka. Istraživanja zemljišta obuhvatiće dva urbana naselja - Svilajnac i Veliku Planu.
Dobijeni rezultati mogu imati namenu u vodoprivredi, poljoprivredi, zaštiti životne sredine itd.
Projekat počeo sa realizacijom tokom 2020. godine, a planirano je da se završi 2022. godine.
IV OSTALE STRUČNE AKTIVNOSTI - UNOS PODATAKA DOBIJENIH GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANJIMA U FORMU GEOLOŠKOG INFORMACIONOG SISTEMA SRBIJE (U DALJEM TEKSTU: GEOLISS)
1. Unos postojećih podataka Osnovnih geoloških istraživanja u formu GeolISS
Na području Republike Srbije se nalazi relativno veliki broj ležišta i pojava mineralnih sirovina. Realno sagledavanje geoloških karakteristika i prikaz brojnih informacija o njihovom prostornom i metalogenetskom položaju, uslovima formiranja i dr. pokazateljima predstavlja osnovu za planiranje novih geološko-rudarskih aktivnosti, odnosno nalazi se u osnovi izrade dugoročne strategije njihovih daljih istraživanja.
Cilj ažuriranja GeolISS-a je celovit i uniforman prikaz geološko-ekonomskih karakteristika poznatih ležišta i pojava mineralnih sirovina na teritoriji Republike Srbije. Njegova organizaciona struktura omogućava komunikaciju sa korisnikom putem prethodno definisanih ključeva za pretraživanje, kao i vezu sa drugim geološkim bazama podataka tekstualnog i grafičkog tipa. Sistematizacijom ovih podataka dobija se mogućnost izbora prioritetnih lokaliteta za dalja istraživanja, što je od velike važnosti za izradu dugoročne strategije geoloških istraživanja mineralnih sirovina.
GeolISS se kao projekat Ministarstva rudarstva i energetike razvija više od deset godina. Cilj ovakvog informacionog sistema je formiranje jedinstvene objektno-orijentisane baze podataka za digitalno arhiviranje geoloških podataka i informacija i obezbeđenje savremene i efikasne informacione osnove za obavljanje svih aktivnosti vezanih za planiranja, projektovanja i odlučivanja u oblasti geologije.
U Sektoru za ILMS u 2022. godini vršiće se ažuriranje baze GeolISS-a, za 19 projekata koji su rađeni u toku 2021. godine i to: Izrada metalogenetske karte list Prijepolje 2, razmere 1:50.000; Izrada metalogenetske karte-list Žagubica 2 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Lapovo 2 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Višegrad 4 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Pljevlja 2 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Zvornik 1 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Zvornik 2 (1:50.000); Izrada metalogenetske karte-list Prijepolje 1 (1:50.000); Geološke karakteristike i potencijalnost Opštine Prijepolje; Geološke karakteristike i potencijalnost Opštine Priboj; Geološke karakteristike i potencijalnost Opštine Prokuplje; Prognozno-metalogenetska i geološko-ekonomska ocena resursa i rezervi metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina Srbije - Podprojekat 6 (dopuna podataka); Provera aeromagnetskih, gravimetrijskih i aviogamaspektrometrijskih anomalija na terenima Srbije; Geofizička ispitivanja u okviru praćenja geoloških formacija po dubini; Geološko-metalogenetska izučavanja područja izgradnje putnih pravaca u Republike Srbiji; Osnovna geološka istraživanja hroma i pratećih metala na teritoriji Republike Srbije; Osnovna metalogenetskih istraživanja ultrabazita Srbije (PGE, Au, Fe i dr.) II faza istraživanja; Mineragenetske karakteristike i potencijalnost neogenih basena Srbije; Geološko-ekonomske karte čvrstih energetskih sirovina Republike Srbije;
U Sektoru za geotehniku i hidrogeologiju, odeljenju za inženjersku geologiju unosiće se podaci dobijeni kroz realizaciju projekta: Katastar klizišta i nestabilnih padina Srbije - XVI faza. Za projekat katastar klizišta, u 2022. godini (XVI faza) predviđen je nastavak radova na evidenciji klizišta i to:
- područje Opštine Mionica, područje Opštine Ljig, području opštine Gornji Milanovac (ukupne površine oko 150 km2).
Prikupljanjem novih, ažuriranjem i sistematizacijom postojećih podataka o klizištima, stvara se mogućnost za kvalitetnu izradu Geološke karte hazarda, koja će biti osnova za izradu Geološke karte rizika. Geološka karta rizika će biti jedan od glavnih dokumenata na osnovu kojeg će se vršiti prostorno i urbanističko planiranje, što će doprineti smanjenju rizika od geoloških hazarda.
U Sektoru za Regionalnu geologiju radiće se digitalizacija i vektorizacija za: listove OGK 1:100.000; listove GMF 1:100.000; listove prognozne karte slivnog područja Drine iz oblasti hidrogeologije, inženjerske geologije, mineralnih sirovina; listove Oršava 3 i 4. Svi navedeni projeklti će se raditi u okviru GeolISS-a.
2. Studija: Primena metoda daljinske detekcije i geomorfološke analize u istraživanju mineralnih sirovina, hidrogeologiji i inženjerskoj geologiji u slivnim područjima Srbije
Cilj studije je da se metodima daljinske detekcije i geomorfološke analize izrade karate 1:100.000 relativne potencijalnosti na mineralne sirovine, vodonosnost i procena geološkog hazarda u slivnim područjima Srbije.
Zadatak ove studije je da se primenom metoda daljinske detekcije i geomorfološke analize utvrde:
- relativno perspektivna područja na mineralne sirovine;
- relativno perspektivna područja na vodne resurse;
- kao i područja na kojima postoji potencijalni geološki hazard (klizišta, odroni, bujice) u slivnim područjima Srbije.
Prostori predviđeni za istraživanja pripadaju slivovima glavnih rečnih tokova i njihovih većih pritoka na teritoriji Republike Srbije: Zapadne Morave [Skrapeža, Đetinje (Moravice), Gruža], Drine, Lima (Uvca), Velike Morave (Resave, Jasenice, Lugomira), Južne Morave (Nišave), Timoka, Ibra, Rasine, Toplice (Kosanice).
Tokom 2022. godine očekuje se nastavak radova na navedenoj studiji u slivnom području Južne Morave, sa mogućnošću rada i na nekom drugom slivu u zavisnosti od obima posla.
Planirane studijske aktivnosti u 2022. godini su da se primenom pomenutih metoda - izdvoje potencijalno perspektivna područja na mineralne sirovine (metali, nemetali, kaustobioliti), izdvoje vodni potencijali i prikupe podaci koji bi poslužili za izradu preliminarne karte geološkog hazarda za slivno područje reke Južne Morave.
Period realizacije projekta: 2020-2024. godina.
V FINANSIJSKA SREDSTVA ZA SPROVOĐENJE PROGRAMA
Finansijska sredstva za sprovođenje ovog programa obezbeđena su Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2022. godinu ("Službeni glasnik RS", broj 110/21), razdeo 50, Geološki zavod Srbije; Program 0503 - Upravljanje mineralnim resursima; funkcija 440 - Rudarstvo, proizvodnja i izgradnja; Projekat 0002 - Geološka istraživanja, u ukupnom iznosu od 277.718.000,00 dinara.
Izvori finansiranja za razdeo 50:
01 Opšti prihodi i primanja budžeta 277.493.000,00 dinara
06 Donacije od međunarodnih organizacija 225.000,00 dinara
Sredstva su planirana na sledećim ekonomskim klasifikacijama:
411 - plate, dodaci i naknade zaposlenih (zarade) u iznosu od 155.035.000,00 dinara;
412 - socijalni doprinosi na teret poslodavca u iznosu od 25.037.000,00 dinara;
413 - naknade u naturi u iznosu od 400.000,00 dinara;
414 - socijalna davanja zaposlenima u iznosu od 1.510.000,00 dinara;
415 - naknada troškova za zaposlene u iznosu od 11.000.000,00 dinara;
416 - nagrade zaposlenima i ostali posebni rashodi u iznosu od 2.893.000,00 dinara;
421 - stalni troškovi u iznosu od 17.750.000,00 dinara;
422 - troškovi putovanja u iznosu od 9.175.000,00 dinara;
423 -usluge po ugovoru u iznosu od 27.250.000,00 dinara;
425 - tekuće popravke i održavanje u iznosu od 7.370.000,00 dinara;
426 - materijal u iznosu od 6.546.000,00 dinara;
462 - dotacije međunarodnim organizacijama u iznosu od 650.000,00 dinara;
482 - porezi, obavezne takse, kazne, penali i kamate u iznosu od 600.000,00 dinara;
483 - novčane kazne i penali po rešenju sudova u iznosu od 1.000,00 dinara;
511 - zgrade i građevinski objekti u iznosu od 1.000,00 dinara;
512 - mašine i oprema u iznosu od 9.440.000,00 dinara i
515 - nematerijalna imovina u iznosu od 3.060.000,00 dinara.
VI IZVOĐENJE I NADZOR OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA
Izvođenje osnovnih geoloških istraživanja obavlja Geološki zavod Srbije u skladu sa čl. 14-20. Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima.
Ministarstvo nadležno za poslove geoloških istraživanja, u skladu sa Zakonom o rudarstvu i geološkim istraživanjima, vrši stručni nadzor nad izvođenjem osnovnih geoloških istraživanja.
Završetak realizacije Godišnjeg programa osnovnih geoloških istraživanja za 2022. godinu je predviđen do kraja decembra 2022. godine. Geološki zavod Srbije dostavlja izveštaj o realizaciji projekata geoloških istraživanja, prema godišnjem programu za 2022. godinu, nadležnom ministarstvu do kraja januara 2023. godine.