ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE SVETOG VELIKOMUČENIKA GEORGIJA U MAČVANSKOM PRIČINOVIĆU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 69/2022)

1. Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Mačvanskom Pričinoviću sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Mačvanskom Pričinoviću sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji grada Šapca, u selu Mačvanski Pričinović, na katastarskoj parceli broj 804, KO Mačvanski Pričinović, u privatnoj svojini.

Spomenik kulture se nalazi u prostranoj porti smeštenoj uz put koji vodi od Šapca ka Sremskoj Mitrovici. Spomenik kulture je sazidan 1867. godine o čemu svedoči natpis na mermernoj ploči, koja je uzidana iznad južnih vrata. Za izgradnju svog novog hrama parohijani su prikupili 1.006,5 dukata. Prostor crkve ostvaren je u formi jednobrodne, trikonhalne strukture sa pripratom na zapadnoj strani, petostranom apsidom na istoku i bočnim, trostranim pevničkim prostorima u centralnom delu naosa. Na zapadnoj fasadi dominira portal koji je omeđen naglašenim dovratnicima i zabatom iznad luka, levo i desno su plitke i izdužene slepe niše sa freskama Isusa Hrista i Sv. Georgija, dok je iznad portala veoma izdužen, polukružno zasveden prozor. Iznad zapadne fasade izdiže se četvorostrani toranj sa polukružnim prozorima i okulusima uokvirenim plastičnom štukaturom, na koji se nadovezuje osmostrano postolje sa osmostranim tamburom i kupolom prekrivenom limenim krovom od osam režnjeva. Polukružna plastična štukatura od maltera nalazi se i iznad svih prozora.

Oltarski prostor odvojen je od naosa ikonostasom koji je izrađen 1911. godine. Na njemu su 24 ikone koje su uradili Milisav Marković početkom XX veka i ruski slikar Vladimir Iljič Pirožkov tridesetih godina XX veka. Enterijer hrama upotpunjuju stari arhijerejski i vladarski tron, stasidije, ripide, barjaci, originalno spiralno drveno stepenište od hrastovine, koje vodi ka galeriji i mermerni pod iz vremena nastanka crkve. Na severnom zidu naosa postavljena je spomen ploča sa imenima meštana koji su poginuli u ratovima protiv Turaka 1912. godine i Bugara 1913. godine. U riznici se čuvaju bogoslužbene knjige i crkveni sasudi iz XIX i XX veka.

Spomenik kulture poseduje visoku kulturno-istorijsku i umetničku vrednost, a kulturni model primenjen u crkvi odražava stanovište srpske crkvene umetnosti i kulture XIX veka. Unošenjem mobilijara i pokretnih stvari formirana je skladna i vredna kulturna sredina.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 805 i 801/2 KO Mačvanski Pričinović.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika,

2) ažurno praćenje stanja i održavanja konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture,

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture,

4) oslikavanje spoljašnjih i unutrašnjih zidova spomenika kulture dozvoljava se samo prema uslovima i uz nadzor nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture,

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem,

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i spoljašnjih klima jedinica na fasadama spomenika kulture,

7) instaliranje gromobranskih uređaja i uređaja za zaštitu od požara,

8) korišćenje spomenika kulture kao reprezentativnog objekta, u skladu sa njegovom namenom i sadržajem.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji svojom namenom, volumenom, visinom i oblikom mogu da ugroze ili degradiraju spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu,

2) izgradnja infrastrukture dozvoljava se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza,

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture,

4) zabrana postavljanja vazdušnih, elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz obavezno vraćanje terena u prvobitno stanje,

5) zabrana skladištenja štetnih materijala i stvaranje deponija,

6) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Spisak pokretnih dobara od posebnog kulturnog i istorijskog značaja čini sastavni deo ove odluke i čuva se u Crkvi Svetog velikomučenika Georgija u Mačvanskom Pričinoviću.

7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".