ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE VAZNESENJA GOSPODNJEG U DRENOVCU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 69/2022)

1. Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Drenovcu sa pokretnim stvarima u njoj koji su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Drenovcu sa pokretnim stvarima u njoj koji su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji Grada Šapca, u selu Drenovac, na katastarskoj parceli broj 882, KO Drenovac, u svojini crkvene opštine Drenovac.

Spomenik kulture se nalazi 12 kilometara severozapadno od Šapca, uz samu obalu reke Save, u centru sela Drenovac. Crkva je građena u periodu od 1863. do 1865. godine kao monumentalna jednobrodna građevina sa polukružnom oltarskom apsidom na istoku, plitkim pravougaonim pevničkim ispustima u centralnom delu naosa i horom nad pripratom. Na zapadnoj strani dominira toranj a nad solejom je osmostrano slepo kube koje je nesrazmerno malo u odnosu na masivnu arhitektonsku konstrukciju. Fasade su po horizontali rasčlanjene soklom i profilisanim potkrovnim vencem sa nizom konzola dok je vertikala naglašena lezenama međusobno povezanim slepim arkadama ispod kojih su visoki prozori lučno oblikovani. Na zapadnoj, severnoj i južnoj fasadi iznad dvokrilnih portala su plastični ukrasi u obliku stepenastih zabata i okulusi. Iznad ulaznog portala na mermernoj ploči je natpis o godini nastanka hrama i njegovoj obnovi 1905. godine. Unutrašnjost hrama je osvetljena sa sedam prozora i to dva koji se nalaze na priprati, četiri u naosu i jedan na apsidi. Prostor naosa zasveden je poluobličastim svodom i podeljen na četiri traveja parovima pilastara međusobno povezanih lukovima. Plan za drenovačku crkvu iz 1858. godine koji je ministarstvo prosvete dostavilo crkvenoj opštini pretrpeo je izmene, jer je konzistorija tražila da se mesto za proskomidiju tako izdubi kako bi sveštenik k vostoku okrenut bio. Upravitelj građevina, major Ipolit Monden 1861. godine obavestio je Upravu prosvete da je "plan popravljen" ali da nije prihvaćen zahtev crkvene opštine da se "ozida toranj kakav pravoslavnoj veri odgovara a ne onakav kakav je za u planu načertan" jer je plan već bila odobrila konzistorija Eparhije šabačke. Tokom Prvog svetskog rata na crkvi su srušeni toranj i kube, oštećena vrata, prevrnuta časna trpeza, uništeni ikonostas i crkveni nameštaj i odnete bogoslužbene knjige, sasudi i utvari. O tom stradanju i obnovi koja je usledila 1923. godine govori natpis na oštećenoj mermernoj ploči postavljenoj na zapadnom zidu u naosu. Ispod prozora u apsidi postavljena je mermerna ploča na kojoj je natpis da je na Kalovici sve do 1898. godine "400 godina postojala" stara drenovačka crkva posvećena Sv. arh. Mihailu i Gavrilu. Na ikonostasu skromne zanatske izrade i oblika, u četiri pojasa raspoređeno je 19 ikona nejednake umetničke vrednosti. Ikone su rad nepoznatih umetnika i nastale su u periodu od druge polovine XIX veka do 1923. godine. Na severnom zidu naosa, na dvema mermernim pločama ispisana su imena meštana Ševarica i Drenovca koji su poginuli u ratu protiv Turaka 1912. godine i ratnom sukobu s Bugarima 1913. godine a na južnom zidu postavljena je mermerna ploča sa imenima parohijana poginulih u ratovima 1914-1918. godine.

Umesto tri zvučna zvona koja su austrougarski vojnici odneli 1914. godine, nova zvona izlivena su u domaćim livnicama 1921. i 1923. godine. U crkvi se većim delom očuvao originalni pod od mermernih ploča, a na galeriji je pod od opeke.

Crkva u Drenovcu poseduje kadionicu iz 1886. godine, antiminse iz 1905. i 1924. godine, izuzetnu plaštanicu koja se može pripisati slikaru Pavlu Simiću i vredne bogoslužbene knjige. Unošenjem mobilijara sličnih formi i pokretnih stvari, u crkvi u Drenovcu stvorena je jedinstvena kulturna sredina.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarsku parcelu broj 881/1, KO Drenovac, u svojini Zemljoradničke zadruge Drenovac i katastarsku parcelu 881/2, KO Drenovac, u svojini Grada Šapca.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanja konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) oslikavanje spoljašnjih i unutrašnjih zidova spomenika kulture dozvoljava se samo prema uslovima i uz nadzor nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i spoljašnjih klima jedinica na fasadama spomenika kulture;

7) instaliranje gromobranskih uređaja i uređaja za zaštitu od požara;

8) korišćenje spomenika kulture kao reprezentativnog objekta u skladu sa njegovom namenom i sadržajem.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji bi svojom namenom, volumenom, visinom i oblikom mogli da ugroze ili degradiraju spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) izgradnja infrastrukture dozvoljava se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana postavljanja vazdušnih, elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz obavezno vraćanje terena u prvobitno stanje;

5) zabrana skladištenja štetnih materijala i stvaranje deponija;

6) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Spisak pokretnih stvari od posebnog kulturnog i istorijskog značaja čini sastavni deo ove odluke i čuva se u Crkvi Vaznesenja Gospodnjeg u Drenovcu.

7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".