ODLUKAO POSTAVLJANJU I ODRŽAVANJU SPOMENIKA NA TERITORIJI GRADA KRALJEVA("Sl. list grada Kraljeva", br. 21/2017 i 28/2022) |
Ovom odlukom uređuje se izgradnja, odnosno postavljanje i održavanje spomenika i postavljanje i održavanje skulpturalnih dela i dela vizuelne umetnosti i ratnih memorijala na javnim površinama na teritoriji grada Kraljeva, kao i uslovi i način obezbeđivanja sredstava za njihovo postavljanje i održavanje.
Spomenik u smislu ove odluke je delo likovne ili primenjene umetnosti (figura, poprsje, bista, reljef i sl.), spomen ploča ili drugo spomen obeležje koje obeležava događaj ili ličnost značajnu za grad Kraljevo, nacionalnu istoriju i kulturu ili svetsku istoriju i kulturu.
Skulpturalno delo u smislu ove odluke je delo koje se zbog svoje umetničke vrednosti postavlja na površinama javne namene.
Ratni memorijal je vojno groblje, pojedinačni grob, nadgrobni spomenik, spomen kosturnica, spomen kapela, spomen crkva, spomenik, javno spomen obeležje, spomen ploča, mesto stradanja, znamenito mesto i drugi pijetetni simbol od značaja za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova Srbije.
Površine javne namene (u daljem tekstu: javne površine) u smislu ove odluke su ulice, trgovi, skverovi, uređene rečne obale, mostovi, pasarele, nadvožnjaci, podvožnjaci, javne zelene površine, parkovi, objekti javne namene (u javnoj i ostalim oblicima svojine), kao i zemljište u javnoj svojini oko ovih objekata, pasaži i fasade ostalih objekata koji se nalaze ili su orijentisani prema regulacionoj liniji, odnosno javnoj površini.
Spomenik, skulpturalno delo ili delo vizuelne umetnosti (u daljem tekstu: spomenik) se podiže, odnosno postavlja (u daljem tekstu: postavljanje) na osnovu odluke Skupštine grada Kraljeva (u daljem tekstu: Skupština grada), u skladu sa odredbama ove odluke.
Skupština grada donosi odluku kojom ministarstvu nadležnom za boračka pitanja podnosi predlog za uređenje (izgradnju ili postavljanje ratnog memorijala, odnosno premeštanje) ili uklanjanje ratnog memorijala, a rešenje o uređenju, odnosno uklanjanju ratnog memorijala donosi ministar, u skladu sa zakonom.
Inicijativu za postavljanje spomenika odnosno ratnog memorijala može podneti fizičko ili pravno lice, udruženja građana, organizacije i dr.
Inicijativa iz stava 1. ovog člana podnosi se u pisanom obliku i mora biti obrazložena.
Inicijativa se podnosi Gradskom veću grada Kraljeva (u daljem tekstu: Gradsko veće), odnosno Savetu za očuvanje kulturnog i istorijskog nasleđa grada Kraljeva (u daljem tekstu: Savet).
Savet se obrazuje rešenjem Gradskog veća, kojim se utvrđuje nadležnost, sastav, način rada, broj članova, mandat i dr. Članovi Saveta biraju se iz reda stručnjaka iz oblasti kulture, umetnosti, arhitekture, urbanizma, istorije i sl. Predsednik Saveta po pravilu je član Gradskog veća pojedinačno resorno zadužen za poslove kulture, odnosno poslove urbanizma.
Inicijativa iz stava 1. ovog člana može da sadrži i predloge: lokacije za postavljanje spomenika odnosno ratnog memorijala, izgled, tekst ili oznaku, način finansiranja i druge predloge i podatke od značaja za realizaciju inicijative.
U slučajevima kada se inicijativom iz stava 1. ovog člana za lokaciju za spomenik predloži pasaž ili fasada (ostalih objekata koji se nalaze ili su orijentisani prema regulacionoj liniji, odnosno javnoj površini), obavezno se pribavlja, odnosno prilaže i saglasnost vlasnika objekta.
Savet u postupku razmatranja inicijative za postavljanje spomenika odnosno ratnog memorijala pribavlja stručna mišljenja organizacionih jedinica Gradske uprave nadležnih za poslove urbanizma, za poslove finansija i poslove organa Grada, kao i stručna mišljenja JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo", Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, Narodnog muzeja Kraljevo, a po potrebi i drugih ustanova iz oblasti kulture čiji je osnivač grad Kraljevo, crkvi ili verskih zajednica, a sve u svrhu utvrđivanja opravdanosti inicijative, načina finansiranja, lokacije i uslova za postavljanje spomenika odnosno ratnog memorijala i uređenje prostora oko spomenika.
Na osnovu mišljenja stručnih i drugih službi iz stava 1. ovog člana, Savet daje mišljenje o opravdanosti inicijative o postavljanju spomenika odnosno ratnog memorijala i upućuje ga organizacionoj jedinici Gradske uprave nadležnoj za poslove urbanizma radi sačinjavanja nacrta odluke o postavljanju spomenika odnosno ratnog memorijala, odnosno nacrta odluke da se inicijativa ne prihvata i dostavljanja Gradskom veću grada Kraljeva na razmatranje.
Stručnu pomoć i administrativno-tehničke poslove za potrebe Saveta obavlja organizaciona jedinica Gradske uprave nadležna za poslove urbanizma.
Nacrt odluke iz stava 2. ovog člana naročito sadrži:
- podatke o istorijskom događaju ili ličnosti povodom kojeg/koje se podiže spomenik,
- lokaciju, odnosno prostor za postavljanje spomenika,
- podatke o licima, organu, organizaciji, JP ili drugom pravnom licu nadležnom za realizaciju postavljanja spomenika,
- podatke o organu, organizaciji, JP ili drugom pravnom licu kojoj se poverava korišćenje, odnosno upravljanje i održavanje spomenika,
- način finansiranja i
- druge podatke od značaja za realizaciju odluke.
Gradsko veće utvrđuje predlog odluke o postavljanju spomenika i dostavlja ga ministarstvu nadležnom za poslove kulture radi pribavljanja saglasnosti. Uz predlog odluke ministarstvu se dostavlja zahtev za izgradnju i postavljanje spomenika i spomen obeležja na površinama javne namene, sa obrazloženjem (podaci o istorijskom ili drugom događaju, odnosno ličnosti; izvod iz katastra nepokretnosti; informacija o lokaciji ili dokaz da je reč o površini javne namene (relevantan izvod iz planskog dokumenta) na kojoj će se izgraditi odnosno postaviti spomenik ili spomen obeležje; idejno rešenje sa tehničkim opisom koje mora obuhvatiti i situacionu skicu sa kopijom plana na kojoj je prikazana pozicija planiranog spomenika ili spomen obeležja, kao i tačno naveden tekstualni ispis i pozicija istog na spomeniku odnosno spomen obeležju, u skladu sa zakonom kojim se uređuje službena upotreba jezika i pisma; uslovi nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture (ukoliko se izgradnja i postavljanje spomenika i spomen obeležja planira u okviru nepokretnog kulturnog dobra i njegovoj zaštićenoj okolini) ili potvrdu da predmetna katastarska parcela na kojoj se podiže objekat nije nepokretno kulturno dobro ili njegov deo.
Gradsko veće, preko Saveta, odnosno organizacione jedinice Gradske uprave nadležne za poslove urbanizma, obaveštava podnosioca inicijative za postavljanje spomenika odnosno ratnog memorijala o ishodu inicijative.
Gradsko veće utvrđuje predlog odluke kojom se ministarstvu nadležnom za boračka pitanja podnosi predlog za uređenje (izgradnju ili postavljanje ratnog memorijala, odnosno premeštanje) ili uklanjanje ratnog memorijala. Predlog odluke o uređenju ratnog memorijala sadrži sve elemente propisane zakonom kojim se uređuju ratni memorijali, a predlog odluke o uklanjanju ratnog memorijala mora da sadrži relevantne dokaze propisane istim zakonom.
Skupština grada Kraljeva, na predlog Gradskog veća i po pribavljenoj saglasnosti ministarstva nadležnog za poslove kulture, donosi odluku o postavljanju spomenika, odnosno odluku kojom ministarstvu nadležnom za boračka pitanja podnosi predlog za izgradnju, postavljanje, premeštanje ratnog memorijala ili uklanjanje ratnog memorijala.
Istovremeno sa donošenjem odluke o postavljanju spomenika odnosno odluke kojom ministarstvu nadležnom za boračka pitanja podnosi predlog za izgradnju, postavljanje, premeštanje ratnog memorijala ili uklanjanje ratnog memorijala, obrazuje se Odbor za sprovođenje odluke (u daljem tekstu: Odbor).
U Odbor se imenuju stručnjaci iz oblasti kulture, istorije i urbanizma - istoričari umetnosti, akademski slikari, vajari, književnici, arhitekte, urbanisti, kao i predstavnici Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, Narodnog muzeja Kraljevo i drugih ustanova iz oblasti kulture, predstavnici crkvi ili verskih zajednica, članovi Gradskog veća i dr.
Odbor čini najmanje 7 članova, od čega većinu čine stručnjaci iz oblasti kulture i urbanizma.
U Odbor se imenuje i lice (ili njegov predstavnik) koje je obezbedilo najmanje 50% potrebnih sredstava za postavljanje spomenika.
Aktom o obrazovanju Odbora utvrđuje se zadatak Odbora, broj članova Odbora i druga pitanja od značaja za rad Odbora.
U slučajevima kada se donosi odluka o postavljanju spomen ploče ili drugog sličnog spomen obeležja, Skupština grada Kraljeva može doneti odluku i da poslove vezane za postavljanje spomen ploče ili drugog sličnog spomen obeležja sprovede JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Nakon dostavljanja mišljenja Saveta organizacionoj jedinici Gradske uprave nadležnoj za poslove urbanizma da je inicijativa za postavljanje spomenika opravdana, Gradsko veće donosi rešenje o obrazovanju radnog tela za izbor idejnog rešenja za spomenik. Radno telo čini pet članova iz reda stručnjaka iz oblasti kulture, istorije i urbanizma. Rešenjem o obrazovanju radnog tela utvrđuju se zadaci, nadležnost, način rada, rok za izvršenje zadatka i dr.
Izbor idejnog rešenja može da se vrši na osnovu konkursa, angažovanjem autora po pozivu ili korišćenjem već postojećeg dela likovne ili primenjene umetnosti, u skladu sa zakonom.
Ukoliko se sprovodi konkurs za izbor idejnog rešenja za spomenike, konkurs se objavljuje u sredstvima javnog informisanja, odnosno u najmanje jednom dnevnom listu, koji se distribuira na teritoriji Republike Srbije, kao i elektronskom obliku na internet stranici grada Kraljeva.
Radi utvrđivanja bližih uslova konkursa iz stava 1. ovog člana, konkursne dokumentacije i kriterijuma izbora, radno telo za izbor idejnog rešenja može pribaviti i mišljenje stručnih udruženja i organizacija.
Radno telo za izbor idejnog rešenja samostalno, vrši izbor idejnog rešenja za spomenik i utvrđuje okvirni iznos sredstava potreban za postavljanje spomenika, uključujući i okvirni iznos sredstava neophodnih za izvođenje radova iz člana 12. stav 3. ove odluke. Podatak o okvirnom iznosu sredstava neophodnih za izvođenje radova iz člana 12. stav 3. ove odluke pribavlja se od JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Ukoliko radno telo za izbor idejnog rešenja ne izvrši izbor idejnog rešenja za postavljanje spomenika na jedan od načina utvrđenih u članu 8. stav 2. ove odluke, postupak se ponavlja.
Ukoliko ni u ponovljenom postupku ne izvrši izbor idejnog rešenja, radno telo za izbor idejnog rešenja može doneti odluku o promeni uslova konkursa i ponoviti proceduru izbora, utvrđenu ovim članom, kao i članom 9. ove odluke, ili doneti odluku o korišćenju već postojećeg dela likovne ili primenjene umetnosti, odnosno replike već postojećeg spomenika.
Gradsko veće daje saglasnost na odluke radnog tela za izbor idejnog rešenja iz stava 3. i 5. ovog člana.
Stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe radnog tela za izbor idejnog rešenja obavlja JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
U slučaju postavljanju spomen ploče ili drugog sličnog spomen obeležja postupak izbora autora sprovodi JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Sprovođenje postupka nabavke i izbora idejnog projekta, koji je sastavni deo predloga za izgradnju ili postavljanje ratnog memorijala, vrši Javno preduzeće za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Izuzetno od odredaba ove odluke, na teritoriji Grada Kraljeva može se podići replika spomenika značajne umetničke i kulturno istorijske vrednosti.
O postavljanju replike odlučuje Skupština grada, na predlog Gradskog veća, po proceduri i postupku utvrđenom članovima 6. i 8. ove odluke.
Na osnovu odluke radnog tela za izbor idejnog rešenja o izboru autora spomenika, odnosno idejnog rešenja za spomenik iz člana 9. stavovi 3. i 5, grad Kraljevo zaključuje ugovor sa izabranim autorom, kojim se bliže definišu međusobne obaveze.
Odluka o izboru autora spomenika, odnosno idejnog rešenja za spomenik dostavlja se organizacionim jedinicama Gradske uprave nadležnim za poslove: urbanizma, finansija i organa Grada, JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" i Zavodu za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
Za izvođenje građevinskih i građevinsko-zanatskih radova, radova ugradnji instalacija, postrojenja i opreme spomenika; uređenje lokacije - prostora oko spomenika, izgradnji javnog osvetljenja i drugih radova oko spomenika, izrađuje se tehnička dokumentacija i pribavlja rešenje za izvođenje radova u skladu sa odredbama zakona koji uređuje planiranje i izgradnju objekata.
JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" poveravaju se poslovi na izradi, odnosno pribavljanju investiciono-tehničke dokumentacije i rešenja iz stava 3. ovog člana, kao i poslovi angažovanja izvođača radova i stručnog nadzora nad izvođenjem radova odobrenih rešenjem iz stava 3. ovog člana.
Spomenik se može premestiti, odnosno ukloniti, ako za to postoje opravdani razlozi (uklanjanja objekta na kojem je spomenik postavljen, izvođenja građevinskih ili drugih radova, privođenja javne površine nameni i dr.).
Odluku o premeštanju, odnosno uklanjanju spomenika, donosi Skupština grada, na predlog Gradskog veća.
Odluka iz stava 2. ovog člana, u svrhu realizacije, dostavlja se organizacionoj jedinici Gradske uprave nadležnoj za poslove urbanizma i inspekcijske poslove, JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" i Zavodu za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
Sprovođenje odluke iz stava 2. ovog člana poverava se JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Nadzor nad sprovođenjem odluke iz stava 2. ovog člana vrši Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
Zavod za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu vodi evidenciju o podignutim spomenicima i ratnim memorijalima na teritoriji Grada Kraljeva, postavljenim u skladu sa ovom odlukom.
JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" je dužno da, najkasnije osam dana pre otpočinjanja radova na postavljanju spomenika i ratnih memorijala, o tome obavesti Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, kao i da istom Zavodu prijavi da je spomenik i ratni memorijala podignut, u roku od 15 dana od dana završetka radova na postavljanju spomenika i ratnih memorijala, a u skladu sa odredbama zakona koji uređuje planiranje i izgradnju objekata obaveštava i građevinsku inspekciju.
Na osnovu donetih odluka o postavljanju spomenika i ratnih memorijala iz člana 7. ove odluke; donetih odluka o izboru autora ili idejnog rešenja za spomenik i ratni memorijal i okvirnog iznosa sredstava potrebnih za postavljanje spomenika i ratnih memorijala iz člana 9. ove odluke; usvojenih inicijativa za podizanje spomenika i ratnih memorijala i drugih podataka i mogućnosti za realizaciju odluka o postavljanju spomenika i ratnih memorijala, Gradsko veće, na predlog JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" utvrđuje godišnji program postavljanja spomenika i ratnih memorijala na teritoriji grada Kraljeva.
Sredstva za izradu idejnog rešenja i sredstva za postavljanje spomenika i ratnih memorijala se obezbeđuju u budžetu grada Kraljeva, odnosno u programu uređivanja građevinskog zemljišta.
Sredstva za izradu idejnog rešenja i sredstva za postavljanje spomenika i ratnih memorijala, mogu se obezbediti i iz priloga, poklona, donacija ili na drugi, primeren način u skladu sa zakonom.
Godišnji program postavljanja spomenika na teritoriji grada Kraljeva je sastavni deo programa uređivanja građevinskog zemljišta grada Kraljeva.
Pravna ili fizička lica, koja obezbede više od 50% potrebnih sredstava za postavljanje spomenika imaju prava da im se ime upiše na postament ili pored spomenika. Bliže uslove oko upisa imena utvrđuje Odbor iz člana 8, odnosno Savet iz člana 5. ove odluke.
Na zahtev lica i organa iz stava 1. ovog člana, Gradsko veće, odnosno Skupština grada može odobriti i korišćenje marketinških prava u vezi sa spomenikom, o čemu se zaključuje poseban ugovor.
O održavanju spomenika i ratnih memorijala postavljenih na teritoriji grada Kraljeva stara se grad Kraljevo, po pravilu preko JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo".
Spomenici i ratni memorijali koji su proglašeni za kulturno dobro održavaju se po programu zaštite nepokretnih kulturnih dobara.
Gradsko veće, na predlog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, odnosno JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" može čuvanje i održavanje jednog ili više spomenika, poveriti školi, ustanovi ili drugom pravnom licu, organu ili organizaciji, uz njihovu saglasnost.
Sredstva za održavanje spomenika koja su poverena licima iz stava 1. ovog člana obezbeđuju lica kojima je povereno čuvanje i održavanje.
Sredstva za održavanje spomenika i ratnih memorijala se obezbeđuju godišnjim programom održavanja javnih površina i javnih objekata u svojini grada.
Gradsko veće na predlog JP za uređivanje građevinskog zemljišta "Kraljevo" može usvojiti i poseban (godišnji) program održavanja spomenika i ratnih memorijala na teritoriji grada Kraljeva, najkasnije do 20. januara tekuće godine.
Održavanje spomenika i ratnih memorijala i prostora oko spomenika i ratnih memorijala obuhvata redovno održavanje čistoće, negu javnih zelenih površina, kontrolu i održavanje u ispravnom stanju javnog osvetljenja i rasvete spomenika i ratnih memorijala, popravku prilaznih staza ili puteva i po potrebi, sprovođenje mera konzervatorsko-restauratorske zaštite spomenika i ratnih memorijala.
Održavanje spomenika i ratnih memorijala i prostora oko spomenika i ratnih memorijala vrše nadležna javna preduzeća, u skladu sa zakonom i delatnošću za koju su osnovana. odnosno koja su posebnom odlukom o komunalnom uređenju grada određena za obavljanje poslova održavanja javnih površina, kao i lica iz člana 18. ove odluke.
Mere konzervatorsko-restauratorske zaštite spomenika i ratnih memorijala sprovode se na osnovu uslova koje utvrđuju odgovarajuće stručne službe Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
Nadzor nad sprovođenjem mera zaštite iz stava 2. ovog člana vrši Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
Fizička lica su dužna da čuvaju spomenike i ratne memorijale i da se prema njima odnose sa dužnom pažnjom. Spomenici i ratni memorijali se ne smeju skrnaviti grafitima, prljati, oštetiti ili uništiti.
Pravno lice, preduzetnik ili fizičko lice koje neovlašćeno podigne, premesti, ukloni, isprlja, ošteti ili uništi spomenik, dužno je da uspostavi pređašnje stanje pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, odnosno ukoliko to nije moguće, nadoknadi nastalu štetu.
Ukoliko lice iz stava 1. ovog člana ne uspostavi pređašnje stanje, to će učiniti organizaciona jedinica Gradske uprave nadležna za sprovođenje postupka administrativnog izvršenja rešenja prinudnim putem, o trošku tog lica.
Poslove inspekcijskog nadzora nad primenom ove odluke vrši organizaciona jedinica Gradske uprave nadležna za inspekcijske poslove u skladu sa svojim nadležnostima i ovlašćenjima.
Komunalno-policijske poslove na zaštiti spomenika i ratnih memorijala podignutih u skladu sa ovom odlukom vrši organizaciona jedinica Gradske uprave nadležna za poslove komunalne policije.
Novčanom kaznom u iznosu od 150.000,00 dinara, izdavanjem prekršajnog naloga, kazniće se za prekršaj pravno lice, ako:
- podigne, premesti, ukloni, ošteti ili uništi spomenik i ratni memorijal (član 23. stav 1).
Novčanom kaznom u iznosu od 25.000,00 dinara izdavanjem prekršajnog naloga, kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu za prekršaj iz stava 1. ovog člana.
Novčanom kaznom u iznosu od 50.000,00 dinara, kazniće se za prekršaj pravno lice, ako:
- ne dostavi u roku evidenciju (član 26. stav 1),
- ne održava spomenik i ratni memorijal i prostor oko spomenika i ratnih memorijala (član 21. stav 1. i 23. stav 1),
- ne vodi evidenciju o podignutim spomenicima i ratnim memorijalima (član 13. stav 1),
- ne obavesti nadležnu ustanovu o otpočinjanju i završetku radova (član 13. stav 2).
Novčanom kaznom u iznosu od 20.000,00 dinara izdavanjem prekršajnog naloga, kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu za prekršaj iz stava 3. ovog člana.
Novčanom kaznom u iznosu od 75.000,00 dinara izdavanjem prekršajnog naloga, kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
- podigne, premesti, ukloni, isprlja, ošteti ili uništi spomenik i ratni memorijal (član 23. stav 1).
Novčanom kaznom u iznosu od 40.000,00 dinara izdavanjem prekršajnog naloga kazniće se za prekršaj fizičko lice, ako:
- skrnavi grafitima, prlja, ošteti ili uništi spomenik i ratni memorijal (član 22),
- podigne, premesti ili ukloni spomenik i ratni memorijal (član 23. stav 1).
VII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo dužan je da u roku od dvanaest meseci od dana stupanja na snagu ove odluke dostavi evidenciju spomenika, podignutih na teritoriji grada Kraljeva, organizacionoj jedinici Gradske uprave nadležnoj za poslove urbanizma i poslove organa Grada.
Organizacione jedinice gradske uprave nadležne za poslove urbanizma i poslove organa Grada, su dužne, da u roku od 30 dana od dana dostavljanja evidencije iz stava 1. ovog člana, pripreme nacrt odluke o proglašenju spomenika od značaja za grad Kraljevo i dostave ga Skupštini grada na usvajanje.
Na osnovu dostavljene evidencije, Skupština grada verifikovaće, posebnom odlukom, dosad podignute spomenike, kao spomenike od značaja za grad Kraljevo.
Stupanjem na snagu ove odluke, prestaju da važe član 78. i član 79, kao i odnosne odredbe člana 122. i člana 123. Odluke o komunalnom uređenju ("Službeni list opštine Kraljevo", broj 10/98, 21/98, 15/99 i "Službeni list grada Kraljeva", broj 10/09, 17/09, 12,10 i 16/10).
Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Kraljeva".