ODLUKA O UTVRĐIVANJU CRKVE SVETOG PROROKA ILIJE U JADRANSKOJ LEŠNICI ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 139/2022)

1. Crkva Svetog Proroka Ilije u Jadranskoj Lešnici sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Crkva Svetog Proroka Ilije u Jadranskoj Lešnici sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na teritoriji grada Loznice, u selu Jadranska Lešnica, na k.p. broj 2210 KO Jadranska Lešnica, u svojini crkvene opštine Jadranska Lešnica.

Spomenik kulture se nalazi u centru selu Jadranska Lešnica, sedam kilometara od reke Drine i četrnaest kilometara istočno od Loznice. Crkva je sagrađena 1873. godine od novčanog priloga meštana na zemljištu koje je poklonio Vićentije Starčević, tadašnji narodni poslanik. Podignuta je u klasicističkom duhu kao jednobrodna, trikonhalna građevina sa oltarskom apsidom na istoku, pripratom na zapadnoj strani i bočnim pevničkim prostorima u sredini naosa. Nad solejom je osmostrani tambur sa kupolom koju pokriva limeni krov od osam režnjeva sa krstom na vrhu, nad naosom je dvoslivni krov sa biber crepom a nad pripratom je skladan zvonik sa lukovičatom limenom kapom i krstom na vrhu. Fasade su rasčlanjene lezenama, profilisanim soklom, pseudokapitelima, frizom arkadica i profilisanim podkrovnim vencima. Vredan duborezni ikonostas izrađen je 1912. godine i na njemu se u četiri zone raspoređene ikone koje su izvedene u tehnici ulje na platnu.

U crkvenoj riznici se čuva antimins jerusalimskog partijarha Avramiosa, antimins patrijarha Arsenija IV Jovanovića Šakabente iz 1743. godine, bakrorezni antimins nepoznatog autora iz XIX veka i antimins čija se bakrorezna matrice iz XVIII veka pripisuje Georgu Nikolaju. U riznici se nalaze i vredne ikone iz druge polovine XIX veka, darak izvezen srmom iz 1874. godine, kandila i delovi stare svešteničke odežde. U crkvi se nalazi i bogat fond starih crkvenih knjiga nastalih od XVIII do početka XX veka sa zapisima o istoriji samog mesta i hrama. U severoistočnom delu porte nalaze se 53 spomenika ratnika poginulih u Cerskoj bici i spomen-ploče poginulih u Prvom i Drugom svetskom ratu koje su deo spomenika u obliku šajkače. Spomenik kulture svojom arhitekturom, predmetima koji se u njemu nalaze i spomenicima u njegovoj neposrednoj blizini čini značajnu umetničku i istorijsku celinu.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata k.p. broj 2209 i 2211 KO Jadranska Lešnica, u svojini Srpske pravoslavne crkve u Jadranskoj Lešnici.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, stilskih karakteristika, originalnih materijala i funkcionalnih karakteristika;

2) ažurno praćenje stanja i održavanja konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture;

4) izrada fasade i oslikavanje spomenika kulture dozvoljava se samo prema uslovima i uz nadzor nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture;

5) vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;

6) zabrana postavljanja priključnih kutija, ormara i spoljašnjih klima jedinica na fasadama spomenika kulture;

7) instaliranje gromobranskih uređaja i uređaja za zaštitu od požara;

8) korišćenje spomenika kulture kao reprezentativnog objekta u skladu sa njegovom namenom i sadržajem;

9) očuvanje nadgrobnih spomenika, krajputaša i svih ostalih spomen obeležja kao sastavnog dela spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) zabrana gradnje i postavljanja trajnih ili privremenih objekata koji bi svojom namenom, volumenom, visinom i oblikom mogli da ugroze ili degradiraju spomenik kulture i njegovu zaštićenu okolinu;

2) izgradnja infrastrukture dozvoljava se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) zabrana postavljanja vazdušnih, elektro i TT vodova preko zaštićenih parcela, njihovo vođenje izvršiti podzemnim kanalima, uz obavezno vraćanje terena u prvobitno stanje;

5) zabrana skladištenja štetnih materijala i stvaranje deponija;

6) urbanističko i komunalno uređenje, hortikulturno opremanje, negovanje dekorativne flore i redovno održavanje prostora zaštićene okoline u funkciji spomenika kulture.

6. Spisak pokretnih stvari od posebnog kulturnog i istorijskog značaja čini sastavni deo ove odluke i čuva se u Crkvi Svetog Proroka Ilije u Jadranskoj Lešnici.

7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".