POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKA

O PROGRAMU RANOG PREPOZNAVANJA I SMANJENJA BROJA MENTALNIH POREMEĆAJA RAZVOJNOG DOBA U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2023. GODINU

("Sl. list AP Vojvodine", br. 54/2022)

Član 1

Ovom pokrajinskom skupštinskom odlukom utvrđuju se Program ranog prepoznavanja i smanjenja broja mentalnih poremećaja razvojnog doba u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2023. godinu (u daljem tekstu: Program), kao i obim sredstava za njegovo sprovođenje i način njihovog raspoređivanja i korišćenja.

Član 2

Program čini sastavni deo ove pokrajinske skupštinske odluke.

Član 3

Ova pokrajinska skupštinska odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine", a primenjivaće se od 1. januara 2023. godine.

PROGRAM
RANOG PREPOZNAVANJA I SMANJENJA BROJA MENTALNIH POREMEĆAJA RAZVOJNOG DOBA U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2023. GODINU

Prikaz i analiza postojeće situacije

Prema savremenim istraživanjima nedopustivo kasno prepoznavanje različitih mentalnih (psihijatrijskih) poremećaja razvojnog doba je veoma učestalo. Vremenski period koji protekne od prvog ispoljavanja simptoma do javljanja stručnjacima iz oblasti psihijatrije razvojnog doba je veoma dug. Na primer, od primomanifestacije depresije do postavljanja dijagnoze prođe i do 10 godina. S druge strane, grube psihijatrijske poremećaje u razvojnom dobu nije teško prepoznati, ali upravo pravi problem predstavljaju dugotrajne, postepene promene na psihičkom planu kod dece i adolecenata, koje se, ukoliko se kasno prepoznaju, veoma otežano leče i ne dovode do stanja potpune remisije kod ove izuzetno osetljive populacije.

Kao jedan od veoma važnih razloga za neprepoznavanje ovih poremećaja je i činjenica da su pedijatri, lekari opšte prakse i medicinske sestre u okviru sticanja formalne edukacije u najvećoj meri okrenuti somatskim bolestima i da veoma često, i profesionalcima veoma jasnu simptomatologiju, zbog nedostatka iskustva i edukacija, ne uspevaju da prepoznaju.

Razlog za gore navedene činjenice je izuzetno mali broj psihijatara koji se na teritoriji AP Vojvodine bave dečijom i adolescentnom psihijatrijom (ukupno sedam specijalista) i postojanje samo jednog bolničkog odeljenja od trinaest bolničkih postelja na teritoriji cele AP Vojvodine za zbrinjavanje maloletnih lica sa mentalnim poremećajima. U tom smislu je značajno izneti i podatak da na teritoriji AP Vojvodine u zdravstvenim ustanovama osnovanim sredstvima u javnoj svojini postoji samo tri lekara specijaliste dečije psihijatrije.

Značajna prevalenca mentalnih poremećaja i poremećaja ponašanja u populaciji dece i omladine uz navedena ograničenja zdravstvenog sistema dovode do nemogućnosti pružanja adekvatne zdravstvene zaštite jednoj od najvulnerabilnijih populacija. Drugim rečima, krajnje ograničen broj stručnjaka iz ove oblasti, kao i njihova aktuelna profesionalna preopterećenost dovode do nedostupnosti pravovremene i efikasne zdravstvene zaštite za decu i omladinu.

Program se sprovodi od 2018. godine, a edukacijom je u period 2018. - 2021. godina obuhvaćeno 24 domova zdravlja i 331 zdravstveni radnik i zdravstveni saradnik.

Članom 12. stav 6. Zakona o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", broj 25/19) utvrđeno je da autonomna pokrajina može doneti posebne programe zdravstvene zaštite za pojedine kategorije stanovništva, odnosno vrste bolesti koje su specifične za autonomnu pokrajinu, a za koje nije donet poseban program zdravstvene zaštite na republičkom nivou i utvrditi cene tih pojedinačnih usluga, odnosno programa.

Program ranog prepoznavanja i smanjenja broja mentalnih poremećaja razvojnog doba u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2023. godinu (u daljem tekstu: Program) realizovaće Klinički centar Vojvodine, Novi Sad koji nastavlja rad kao Univerzitetski klinički centar Vojvodine, Novi Sad.

Ciljevi, aktivnosti, metodologija realizacije i indikatori Programa

Opšti cilj Programa

- redukcija medicinskih i društvenih posledica u vidu dugotrajnog lečenja, povećanih troškova lečenja (učestalih hospitalizacija) i nedovoljnog nivoa izlečenja kod dece s mentalnim poremećajima.

Specifični ciljevi Programa

- edukacija zdravstvenih radnika (doktora medicine specijalista pedijatrije, lekara opšte prakse, medicinskih sestara, ali i adultnih psihijatara) i zdravstvenih saradnika (psihologa, pedagoga i socijalnih radnika) u pogledu adekvatnije dijagnostike i tretmana dece s psihijatrijskim poremećajima;

- formiranje regionalnih timova - u okviru zdravstvenih ustanova u AP Vojvodini - za ranu dijagnostiku i tretman psihijatrijskih poremećaja razvojnog doba.

Aktivnosti Programa

Aktivnosti Programa sprovodiće doktori medicine specijalisti psihijatrije (analiza aktuelnog stanja, korišćenje literature, priprema projektnih aktivnosti, priprema edukacije i štampanog materijala, izvođenje edukativnih seminara i evaluacija sprovedenog programa).

Realizacija Programa podrazumeva dalje sprovođenje edukacije zdravstvenih radnika i saradnika u pogledu mentalnih poremećaja razvojnog doba u domovima zdravlja u AP Vojvodini koji do sada nisu bili obuhvaćeni programom. U zavisnosti od epidemiološke situacije edukacija će se eventualno sprovesti kroz interaktivnu edukaciju putem informacionih tehnologija.

Metodologija sprovođenja Programa

redni br.	vrsta delatnosti	trajanje
1.	priprema projektnih aktivnosti	2 meseca
2.	priprema literature	1 mesec
3.	izrada i priprema štampanog materijala	1 mesec
4.	priprema predavanja	1 mesec
5.	izvođenje kurseva	6 meseci
6.	evaluacija uspešnosti Programa	1 mesec

Indikatori

- nivo osposobljenosti zdravstvenih radnika i saradnika za dijagnostiku i adekvatno medicinsko zbrinjavanje pacijenata (što bi se u okviru Programa evaluiralo testovima),

- veća funkcionalnost (u okviru porodica i škola) i manja učestalost hospitalizacija dece s mentalnim smetnjama.

III

Finansijska sredstva potrebna za realizaciju Programa

TABELARNI PRIKAZ UKUPNIH TROŠKOVA ZA REALIZACIJU PROGRAMA U 2023. GODINI

Tabela 1 (Tabela 1.1.+ Tabela 1.2.)

- u dinarima

Redni broj	NAZIV TROŠKOVA PROGRAMA	IZNOS UKUPNO POTREBNIH SREDSTAVA
1	2	3
1.	TROŠKOVI NABAVKE MATERIJALA I USLUGA	35.000,00
2.	TROŠKOVI USLUGA I NAKNADA	865.000,00
	UKUPNO:	900.000,00

TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA NABAVKE MATERIJALA I USLUGA

Tabela 1.1.

- u dinarima

Redni broj	NAZIV MATERIJALA	Količina	Jedinična cena	Ukupan iznos sa PDV-om
1.1.1.	Troškovi izrade štampanog materijala	120	291,67	35.000,00
			UKUPNO 1.1.:	35.000,00

TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA USLUGA I NAKNADA LICA ANGAŽOVANIH NA REALIZACIJI PROGRAMA

Tabela 1.2.

- u dinarima

redni broj	broj učesnika u programu	bruto iznos
1.2.1.	Šest učesnika (3 doktora medicine specijalista psihijatrije i 3 člana administrativnog tima)	865.000,00
	UKUPNO 1.2.:	865.000,00

U troškove usluga i naknada licima angažovanim na realizaciji programa uključeni su i troškovi prevoza za odlazak tri doktora medicine - specijalista psihijatrije u šest domova zdravlja na teritoriji AP Vojvodine.