POKRAJINSKA SKUPŠTINSKA ODLUKA

O PROGRAMU OČUVANJA PLODNOSTI KOD OBOLELIH OD MALIGNIH BOLESTI U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2023. GODINU

("Sl. list AP Vojvodine", br. 54/2022)

Član 1

Ovom pokrajinskom skupštinskom odlukom utvrđuje se Program očuvanja plodnosti kod obolelih od malignih bolesti u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2023. godinu (u daljem tekstu: Program), kao i obim sredstava za njegovo sprovođenje i način njihovog raspoređivanja i korišćenja.

Član 2

Program čini sastavni deo ove pokrajinske skupštinske odluke.

Član 3

Ova pokrajinska skupštinska odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine", a primenjivaće se od 1. januara 2023. godine.

PROGRAM
OČUVANJA PLODNOSTI KOD OBOLELIH OD MALIGNIH BOLESTI U AUTONOMNOJ POKRAJINI VOJVODINI ZA 2023. GODINU

Prikaz i analiza postojeće situacije

Prema podacima Instituta za javno zdravlje Vojvodine, sadržanim u "Analizi zdravstvenog stanja stanovništva Autonomne pokrajine Vojvodine 2019. godina", vodeći uzroci smrti stanovništva Vojvodine jesu hronične nezarazne bolesti. Najčešći uzrok smrti bile su bolesti sistema krvotoka - od kojih je umrla svaka druga osoba (50,4%), tumori - od kojih je umrla skoro svaka četvrta osoba (23,1%) i bolesti sistema za disanje (6,2%). Stopa preživljavanja nakon lečenja malignih bolesti u poslednjih nekoliko decenija dramatično je povećana, a primena savremenih hiruških, radioterapijskih i hemioterapijskih protokola doprinela je uspešnijem lečenju maligniteta. Kao posledica, evidentira se izraženo narušavanje plodnosti pacijenata tretiranih ovim protokolima (kod muškaraca smanjenje, odnosno gubitak oplodne moći nakon hiruškog odstranjivanja testisa, hemioterapije i zračne terapije, a kod žena plodnost se narušava odstranjivanjem jajnika ili materice, ali i dejstvom potentnih citostatika i zračne terapije, jer se time uništavaju i jajne ćelije).

Očuvanje plodnosti kod pacijenata s malignitetima i omogućavanje roditeljstva osobama lečenim zbog malignih bolesti jeste jedan od najvećih izazova u savremenoj onkologiji i nerazdvojan je deo pružanja usluga kvalitetnog lečenja onkološkim pacijentkinjama i pacijenatima.

Poseban program zdravstvene zaštite za unapređivanje kvaliteta života obolelih od malignih bolesti, omogućavanjem očuvanja plodnosti i realizacije roditeljstva nakon završenog onkološkog lečenja, na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine realizuje se od 2015. godine.

Članom 12. stav 6. Zakona o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", broj 25/19) utvrđeno je da autonomna pokrajina može doneti posebne programe zdravstvene zaštite za pojedine kategorije stanovništva, odnosno vrste bolesti koje su specifične za autonomnu pokrajinu, a za koje nije donet poseban program zdravstvene zaštite na republičkom nivou, u skladu sa svojim mogućnostima i utvrditi cene tih pojedinačnih usluga, odnosno programa.

Program očuvanja plodnosti kod obolelih od malignih bolesti u Autonomnoj pokrajini Vojvodini za 2023. godinu (u daljem tekstu: Program) realizovaće Klinički centar Vojvodine, Novi Sad koji nastavlja rad kao Univerzitetski klinički centar Vojvodine, Novi Sad.

Ciljevi, aktivnosti, metodologija realizacije i indikatori programa

Opšti cilj Programa

- omogućavanje roditeljstva onkološkim pacijentkinjama i pacijentima životne dobi do 40 godina, uz maksimalnu onkološku bezbednost, čime se umnogome unapređuje kvalitet života osoba obolelih od malignih bolesti, kao i kvalitet usluga zdravstvene zaštite koje im se pružaju.

Specifični cilj Programa

- krioprezervacija embriona, spermatozoida i jajnih ćelija kod pacijenata s malignim oboljenjem.

Aktivnosti Programa

Savremeni terapijski protokoli u lečenju malignih tumora svih lokalizacija utiču na brojne segmente života pacijenata, prilično umanjujući njihov kvalitet života. Segment reprodukcije i ostvarenja biološkog roditeljstva na vrhu je lestvice vrednosti, te trajan gubitak ove mogućnosti predstavlja svakom pojedincu nenadoknadiv gubitak. Angažovanjem stručnjaka putem Programa, zajedno sa obolelim od maligne bolesti i članovima njihove uže porodice, uz optimalani plan lečenja koji obezbeđuje maksimalnu korist u poboljšanju ishoda bolesti, može se ponuditi i poboljšan kvalitet života - ostvarenjem roditeljstva.

Nakon dobijanja mišljenja Konzilijuma za onkofertilitet, počinje proces koji vodi u krioprezervaciju (zamrzavanje i čuvanje) gameta - jajnih ćelija i spermatozoida, kao i embriona.

Postupci sprovođenja vantelesne oplodnje, zamrzavanja i čuvanja gameta - speratozoida i jajnih ćelija, kao i embriona, sprovodiće se na Klinici za ginekologiju i akušerstvo Kliničkog centra Vojvodine, Novi Sad radom tima lekara i embriologa u Zavodu za humanu reprodukciju, primenom standardizovanih protokola stimulacije za onkološke pacijente, monitoringa stimulisanih ciklusa i aspiraciju jajnih ćelija, kao i protokola krioprezervacije gameta i embriona. U specifičnim slučajevima, za potrebe Programa, u rad se uključuju lekari - specijalisti patologije, radiologije i urologije.

Zamrzavanje gameta i embriona prati i kompletna dokumentacija o svakoj pacijentkinji u softverskom programu. Svaka pacijentkinja će ima i embriološki list, koji će se čuvati u posebnim registratorima, a popunjeni registratori u arhivama ustanove.

Obuhvat pacijenata Programom u 2021. godini je bio 12 pacijenata, u 2020. godini je bio 11 pacijenata, u 2019. godini bio je 13 pacijenta, u 2018. godini bio je 21 pacijent, u 2017. godini 24 pacijenta, u 2016. godini 22 pacijenta, a u 2015. godini 25 pacijenata. Programom u 2023. godini će biti obuhvaćeni svi potencijalni kandidati za uključivanje u Program, koji budu ispunjavali uslove koji se odnose na: želju pacijenta za ostvarivanjem roditeljstva, isključenost metastatske bolesti, procenu bezbednosti u slučaju primene planiranih procedura, osnovne onkološke dijagnoze, stadijuma bolesti i prognostičkih parametara, vrste planiranog onkološkog lečenja, procene rizika potecijalne trudnoće i dr.

Metodologija sprovođenja Programa

Osnovni preduslov za kvalitetno funkcionisanje Programa jeste pravovremeno upućivanje obolelih od malignih bolesti - u periodu od postavljanja dijagnoze do započinjanja onkoloških trerapijskih tretmana. U slučaju da je lečenje već započeto, u svakoj od faza omogućene su konsultacije.

Primarnu selekciju za upućivanje pacijenata i pacijentkinja sprovode:

• lekari na onkološkoj komisiji/konzilijumu za pojedine lokalizacije u Institutu za onkologiju Vojvodine, Sremska Kamenica;

• lekari/hirurzi koji rade pripremu za operaciju i operišu obolele - Institut za onkologiju Vojvodine, Sremska Kamenica, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad, opšte bolnice, privatne bolnice i ordinacije;

• lekari iz onkoloških dispanzera AP Vojvodine;

• lekari medikalni onkolozi - pre započinjanja hemioterapije;

• radioterapeuti - pre započinjanja zračnog tretmana.

Prvo informisanje obolelih od malignih bolesti mlađih od 40 godina života i njihovo dalje eventualno uključivanje u Program moguće je na sledećim punktovima zdravstvene mreže:

• domovi zdravlja (lekari opšte prakse i specijalisti);

• odseci za onkologiju opštih bolnica (devet u AP Vojvodini - Subotica, Sombor, Sremska Mitrovica, Pančevo, Vršac, Kikinda, Senta, Vrbas i Zrenjanin);

• opšte bolnice (urolozi, hirurzi, ginekolozi, pedijatri, hematolozi, medikalni onkolozi);

• Klinički centar Vojvodine i Institut za onkologiju Vojvodine;

• privatna praksa;

• samostalna inicijativa obolelog.

Inicijalno, u trenutku javljanja, pacijenti se nalaze u dve moguće faze lečenja malignih bolesti:

1. pre započinjanja onkološkog lečenja: u fazi pripreme za operaciju, hemioterapiju ili zračnu terapiju;

2. u međufazama: posle operacije, a pre nastavka adjuvantne hemioterapije, zračne terapije ili biološke terapije.

Lekar koji informiše obolele od malignih bolesti o mogućnostima uključivanja u ovaj Program, nakon pribavljanja saglasnosti, šalje popunjeni obrazac doktoru medicine uže specijalnosti za fertilitet, u formi medicinskog formulara koji sadrži podatke značajne za prvu selekciju (dijagnoza, stadijum bolesti, patohistološki nalaz, planirani protokol lečenja i dužina trajanja lečenja).

Slede konsultacija s doktorom medicine uže specijalnosti za plodnost i selekcija prvog nivoa, nakon uvida u dokumentaciju - u istoriju bolesti i nalaze koji upućuju pacijentkinje i pacijente na Konzilijum za onkofertilitet.

Konzilijum za onkofertilitet donosi preporuke s jasnim smernicama prema: vrsti planirane procedure za očuvanje plodnosti, vremenskom okviru i dodatnoj dijagnostici.

Indikatori

Broj urađenih zamrzavanja speratozoida, jajnih ćelija i embriona kod pacijenata s malignim oboljenjem.

III

Finansijska sredstva potrebna za realizaciju Programa

TABELARNI PRIKAZ UKUPNIH TROŠKOVA ZA REALIZACIJU PROGRAMA U 2023. godini

Tabela 1 (Tabela 1.1.+ Tabela 1.2.)

- u dinarima

Redni broj	NAZIV TROŠKOVA PROGRAMA	IZNOS UKUPNO POTREBNIH SREDSTAVA
1	2	3
1.	TROŠKOVI NABAVKE MATERIJALA I USLUGA	1.600.000,00
2.	TROŠKOVI USLUGA I NAKNADA	700.000,00
	UKUPNO:	2.300.000,00

TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA NABAVKE MATERIJALA I USLUGA

Tabela 1.1.

- u dinarima

Redni broj	NAZIV MATERIJALA	Ukupan iznos sa PDV-om
1.1.1.	Potrošni materijal	400.000,00
1.1.2.	Lekovi	1.200.000,00
	UKUPNO 1.1.:	1.600.000,00

TABELARNI PRIKAZ TROŠKOVA USLUGA I NAKNADA LICA ANGAŽOVANIH NA REALIZACIJI PROGRAMA

Tabela 1.2.

- u dinarima

Redni broj	Broj učesnika u programu	Bruto iznos
1.2.1.	Deset učesnika (6 doktora medicine - specijalisti ginekologije, embriologije, patologije i urologije i 4 učesnika -administrativni tim)	700.000,00
	UKUPNO 1.2.:	700.000,00