PRAVILNIKO OBLIKU I NAČINU VRŠENJA UNUTRAŠNJE KONTROLE U BUDŽETSKOJ INSPEKCIJI("Sl. glasnik RS", br. 6/2023) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuju oblik i način vršenja unutrašnje kontrole u budžetskoj inspekciji Ministarstva finansija, odnosno kontrole nad postupanjem lica koje ima ovlašćenje da vrši inspekcijski nadzor - budžetskog inspektora i državnog službenika ovlašćenog za vršenje inspekcijskog nadzora (u daljem tekstu: subjekta kontrole).
Vršenjem unutrašnje kontrole na jedinstven način se, u okviru propisanih ovlašćenja i datog naloga, vrši kontrola zakonitosti, odnosno pravilnosti rada subjekta kontrole.
Cilj rada unutrašnje kontrole jeste podrška i podsticaj subjektu kontrole, koji u potpunosti kvalitetno i odgovorno pristupa realizaciji zadatih radnih ciljeva i poslova, podsticanje na bolje rezultate rada, kao i ocena potrebe i uslova za stručno usavršavanje, a u cilju eliminisanja eventualnog nezakonitog, nesavesnog i neprofesionalnog rada subjekta kontrole.
Kontrolor je državni službenik koji je ovlašćen da vrši poslove unutrašnje kontrole.
Kontrolor je, u obavljanju poslova kontrole, nezavisan i dužan je da postupa nepristrasno, savesno i odgovorno, sa visokim nivoom stručnog znanja i profesionalizma, uz puno poštovanje dostojanstva i ličnog integriteta subjekta kontrole.
Kontrolor može da podnese inicijativu za pripremu instrukcija i direktiva za preciziranje procedura unutrašnjeg nadzora, za stručno usavršavanje subjekta kontrole u obavljanju poslova inspekcijskog nadzora i drugih poslova, za pripremanje propisa i opštih akata sa ciljem ujednačenog pristupa i primene jedinstvenih kriterijuma u vrednovanju rada subjekta kontrole.
Kontrolor uredno vodi evidenciju o svakoj izvršenoj kontroli o čemu sačinjava izveštaj koji dostavlja rukovodiocu organizacione jedinice u kojoj se obavljaju poslovi unutrašnje kontrole.
Rukovodilac organizacione jedinice u kojoj se obavljaju poslovi unutrašnje kontrole vodi evidenciju izdatih naloga, koja sadrži evidenciju izveštaja kontrolora sa konačnim vrednovanjem rada, predloženim merama i dr.
Unutrašnja kontrola, prema mestu, vrši se, u skladu sa prirodom predmeta kontrole i potrebama utvrđivanja tačnog i potpunog činjeničnog stanja:
1) kao terenska - izvan službenih prostorija inspekcije, na licu mesta;
2) kao kancelarijska - u službenim prostorijama.
Unutrašnja kontrola, prema vremenu, vrši se:
1) kao redovna - saglasno godišnjem planu nadzora;
2) kao vanredna - na osnovu predstavki fizičkih i pravnih lica, povodom pisanih obraćanja inspektora i državnih službenika ovlašćenih za vršenje inspekcijskog nadzora i po sopstvenoj inicijativi, odnosno na osnovu prikupljenih obaveštenja i drugih saznanja.
Unutrašnju kontrolu vrše najmanje dva kontrolora, a izuzetno, ako to nalažu rokovi i obim vršenja unutrašnje kontrole, tu kontrolu može vršiti samo jedan kontrolor.
Za vršenje unutrašnje kontrole rukovodilac organizacione jedinice u kojoj se obavljaju poslovi unutrašnje kontrole, odnosno ministar ili lice koje oni ovlaste, kontroloru izdaje pisani nalog koji obavezno sadrži broj i datum, podatke o kontroloru, subjektu kontrole, obliku i vrsti unutrašnje kontrole, opis i obim predmeta inspekcijskog nadzora koji će biti predmet kontrole i cilj vršenja unutrašnje kontrole.
Za vršenje unutrašnje kontrole kontrolor je vezan sadržinom naloga, odnosno utvrđenim predmetom kontrole i nema ovlašćenja da proširuje obim predmeta kontrole koji je utvrđen nalogom.
Ako u toku vršenja unutrašnje kontrole kontrolor otkrije nezakonitosti, odnosno nepravilnosti u radu subjekta kontrole, koje su izvan granice date nalogom, dužan je da o tome odmah obavesti neposrednog rukovodioca koji će mu dati uputstvo o načinu daljeg postupanja, o čemu kontrolor sačinjava službenu zabelešku u zapisniku o vršenju unutrašnje kontrole.
Vršenje unutrašnje kontrole kontrolor započinje uručenjem pisanog naloga subjektu kontrole.
Izuzetno, sa vršenjem unutrašnje kontrole, u opravdanim slučajevima, odnosno kada je utvrđivanju činjenica neophodno pristupiti bez odlaganja, može se započeti bez prethodnog uručenja naloga.
Vršenju unutrašnje kontrole, uz saglasnost kontrolora, mogu prisustvovati neposredni rukovodilac subjekta kontrole, kao i drugi državni službenici.
Prilikom vršenja unutrašnje kontrole kontrolor iz priloženih predmeta inspekcijskog nadzora, kao i drugih dokumenata, u granicama datog naloga, može da proverava:
1) zakonitosti postupanja u upravnim predmetima i radnjama u vršenju kancelarijskog i terenskog inspekcijskog nadzora;
2) poštovanje propisanih uputstava, odnosno procedura;
3) poštovanje odredbi iz kancelarijskog poslovanja;
4) ostale poslove radnog mesta i utvrđenih radnih ciljeva;
5) savesno izvršavanje dužnosti iz radnog odnosa;
6) odnos prema neposrednom rukovodiocu kao i prema drugim licima zaposlenim u organizacionoj jedinici, kao i postupanje saglasno etičkom kodeksu ponašanja.
Subjekat kontrole, odnosno njegov neposredni rukovodilac je u obavezi da kontroloru, pored predmeta iz vršenja inspekcijskog nadzora, predoči i stavi na raspolaganje svu drugu dokumentaciju, kao što su nalozi pretpostavljenog, radni ciljevi i dr.
U cilju sagledavanja i utvrđivanja svih bitnih činjenica iz predmeta kontrole, kontrolor može uzeti izjavu od subjekta kontrole, njegovog neposrednog rukovodioca, kao i od lica zaposlenih u organizacionoj jedinici u kojoj je subjekat kontrole radno angažovan, a u opravdanom slučaju i od drugih lica.
O vršenju unutrašnje kontrole kontrolor sačinjava zapisnik, koji sadrži:
1) naziv organa;
2) broj i datum naloga;
3) mesto, dan i čas kad se radnja preduzimala;
4) lično ime kontrolora, subjekta kontrole i drugih prisutnih lica;
5) navođenje isprava koje su korišćene;
6) naznaku o predmetu vršenja unutrašnje kontrole;
7) činjenično stanje utvrđeno u kontroli;
8) izjave subjekta kontrole;
9) izjave drugih lica;
10) primedbe subjekta kontrole;
11) vreme završetka unutrašnje kontrole;
12) spisak priloga koji čine sastavni deo zapisnika;
13) potpis kontrolora i lica koja su učestvovala u preduzimanju radnji i lica od kojih je uzeta izjava i dr.
Kontrolor zapisnikom konstatuje zatečeno činjenično stanje i isti predstavlja dokaz o toku i sadržini preduzetih radnji i datih izjava.
Kontrolor i subjekt kontrole potpisuje svaku stranu zapisnika.
Sastavni deo zapisnika mogu biti fotokopije dokumenata, isprava i drugih dokaza, na osnovu kojih je utvrđeno činjenično stanje konstatovano zapisnikom.
Zapisnik se sačinjava u tri istovetna primerka, od kojih dva primerka zadržava kontrolor, a jedan subjekat kontrole.
U pogledu ostalih delova zapisnika kao i postupanja, odnosno prava i obaveza kontrolora i subjekata kontrole, tj, načina i tokom vršenja unutrašnje kontrole postupa se primenom propisa kojima se uređuje opšti upravni postupak.
Nakon izvršene unutrašnje kontrole, u roku od pet radnih dana, kontrolor je u obavezi da sačini nalaz/mišljenje o vršenju inspekcijskog nadzora i rezultatima rada subjekta kontrole, koji pored elemenata iz člana 10. ovog pravilnika, čini prilog i sastavni deo zapisnika koji dostavlja subjektu kontrole i njegovom neposrednom rukovodiocu.
U zavisnosti od sadržine naloga, utvrđenog činjeničnog stanja konstatovanog zapisnikom, kontrolor, u nalazu/mišljenju, za svaki od elemenata provere iz člana 8. ovog pravilnika i za sve elemente ukupno, iznosi svoj sud o izvršenom inspekcijskom nadzoru i rezultatima rada inspektora koji je bio subjekat kontrole, koje izražava opisno i iskazuje kao:
1) naročito visoko;
2) visoko;
3) zadovoljavajuće;
4) nisko;
5) nezadovoljavajuće.
Subjekat kontrole ima pravo da stavi primedbe na nalaz/mišljenje u roku od pet dana od dana prijema, koje se dostavljaju kontroloru.
Ako su primedbe osnovane kontrolor može da izmeni prethodni nalaz/mišljenje i da takvu odluku posebno obrazloži.
Ako kontrolor smatra da su primedbe neosnovane, iste će, zajedno sa spisima predmeta, najkasnije u roku od pet dana od dana prijema, proslediti rukovodiocu organizacione jedinice u kojoj se obavljaju poslovi unutrašnje kontrole.
Unutrašnja kontrola dužna je da inspektoru ili državnom službeniku ovlašćenom za vršenje inspekcijskog nadzora ukaže na propuste i nedostatke u radu, pruži potrebna obaveštenja, savete i informacije, prenosi iskustva i preduzme druge mere i radnje radi ostvarenja zakonitog, pravilnog i adekvatnog nadzora koji vrši inspekcija.
U zavisnosti od iskazanog nalaza/mišljenja o vršenju inspekcijskog nadzora i rezultatima rada subjekta kontrole, kontrolor može predložiti određene mere.
U slučaju utvrđivanja "niskog" ili "nezadovoljavajućeg" stepena usaglašenosti postupanja nadziranog subjekta sa zakonom, drugim propisom ili etičkim kodeksom, kontrolor je u obavezi da predloži jednu ili više mera, odnosno:
1) dodatnu obuku subjekta kontrole, sa predlogom načina obuke;
2) kontinuiranu edukaciju u određenim oblastima nadzora;
3) preporuku neposrednom rukovodiocu da u određenom vremenskom periodu angažuje subjekta kontrole na manje složenim poslovima inspekcijskog nadzora;
4) upućivanje subjekta kontrole na zajedničko vršenje inspekcijskog nadzora sa određenim budžetskim inspektorom, ili inspektorom za koga je dat sud da je njegovo vršenje inspekcijskog nadzora i rad "naročito visoko ili "visoko";
5) druge mere koje su usmerene na unapređenje rada tj. otklanjanje nezakonitog, odnosno nepravilnog rada subjekta kontrole i sprečavanje ponavljanja uočenih propusta.
Postupanje saglasno predloženoj meri, odnosno aktu nadležnog lica kojim se obezbeđuje sprovođenje mere obavezuje subjekta kontrole.
Ako prilikom vršenja unutrašnje kontrole, kontrolor uoči takve nezakonitosti, odnosno nepravilnosti, koje čine povredu radne dužnosti, prekršaj ili krivično delo, dužan je da o tome, bez odlaganja, radi daljeg postupanja, obavesti nadležni organ i nadležnog rukovodioca.
O preduzimanju mera u vezi sa izvršenom unutrašnjom kontrolom odlučuje se saglasno odredbama propisa kojima se uređuju prava i dužnosti državnih službenika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".