ODLUKA O UTVRĐIVANJU EVANGELISTIČKO HRIŠĆANSKE CRKVE A.V. U VRBASU ZA SPOMENIK KULTURE ("Sl. glasnik RS", br. 144/2022)

1. Evangelističko Hrišćanska crkva A.V. u Vrbasu utvrđuje se za spomenik kulture.

2. Evangelističko Hrišćanska crkva A.V. u Vrbasu (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Vrbas, u Vrbasu, u ulici Maršala Tita 82, u svojini Evangelističko Hrišćanske crkve A.V. u Srbiji, na k. p. br. 6301, KO Vrbas - grad.

Izgradnja spomenika kulture je započeta 1816, a konačno je dovršena 1820. godine. Izvedena je kao jednobrodna građevina sa glavnim portalom orijentisanim ka severoistoku iznad koga se uzdiže visoki zvonik. Osnova crkve je izdeljena na četiri traveja sa polukružnom apsidom na jugozapadnoj strani.

Čeonom fasadom dominira masivni rizalit nad kojim se nalazi zvonik. Glavni portal je flankiran polustubovima. Iznad portala se nalazi široka trifora ispod koje je izveden lučno istureni balistradni niz. Visoka sokla je obrađena u formi pseudorustike. Od dekorativnih elemenata na ovoj fasadi sreću se još vegetabilni motivi i karakterističan klasicistički motiv vaze. Venac koji je deli nižu zonu rizalita od zone zvonika, duboko je isturen i bogato profilisan. Na samom zvoniku su sve četiri fasade dekorisane udvojenim pilastrima, a kapa zvonika je izvedena u duhu tradicije baroknih crkava, ali sa vidljivim klasicističkim uticajem i opšivena je limom. Bočne fasade su takođe veoma zanimljivo rešene. Na njima se nalaze masivni pilastri između kojih su lučno zasvedeni segmenti sa prozorskim otvorima i bočnim ulazima.

Crkva poseduje stilske karakteristike klasicizma što je tipično za objekte podignute u prvim decenijama 19. veka.

3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata k.p. br. 6299 i 10901, KO Vrbas - grad.

4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:

1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, funkcionalnih karakteristika i originalnih natpisa;

2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;

3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;

4) utvrđuju se tehničko-zaštitne mere koje podrazumevaju niz radnji koje se mogu izvoditi prema uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture;

- održavanje krovne konstrukcije;

- zameniti dotrajali pokrivač kape zvonika novim pocinkovanim limom;

- zameniti dotrajali krovni pokrivač nad brodom i apsidom novim biber crepom tradicional, u slogu gusto pokrivanje odnosno bakarnim limom;

- na crkvi postaviti gromobransku instalaciju;

- svi drveni delovi konstrukcije moraju biti zaštićeni sredstvom protivpožarne zaštite;

- obezbediti sredstva za gašenje početnih požara (burad sa vodom, kofe, sanduci sa peskom, vatrogasni ručni aparati i sl.);

- krov redovno održavati i kontrolisano otvarati i zatvarati otvore na krovu;

- obiti dotrajali malter sa fasada i izvesti novo malterisanje sa obnovom celokupne malterske plastike i ornamenata u svemu prema originalnom izgledu;

- sanirati zidove od kapilarne vlage sanacionim malterom;

- u slučaju potrebe izraditi nova vrata i prozore od kvalitetne borovine u svemu prema autentičnom izgledu stare stolarije;

5) izgradnja infrastrukture dozvoljava se samo uz prethodno obezbeđenje arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza;

6) oslikavanje spoljnih i unutrašnjih zidova kulturnog dobra može se vršiti samo uz nadzor nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:

1) ograničenje i zabrana izvođenja građevinskih radova na promeni terena i rasporedu objekata na zaštićenoj parceli, bez uslova nadležnog zavoda;

2) zabrana izgradnje novih objekata koji svojom arhitekturom, gabaritom i visinom ugrožavaju spomenik kulture;

3) zabrana izgradnje novih objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;

4) svi zemljani radovi na izgradnji infrastrukture dozvoljavaju se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza;

5) zabrana skladištenja štetnih materijala i stvaranja deponija;

6) portu oko crkve urediti prema uslovima službe za zaštitu prirode.

6. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".