ODLUKAO UTVRĐIVANJU GRKOKATOLIČKE CRKVE U KUCURI ZA SPOMENIK KULTURE("Sl. glasnik RS", br. 144/2022) |
1. Grkokatolička crkva u Kucuri sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja utvrđuje se za spomenik kulture.
2. Grkokatolička crkva u Kucuri sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja (u daljem tekstu: spomenik kulture) nalazi se na teritoriji opštine Vrbas, u Kucuri, u ulici Maršala Tita 68, nosilac prava na objektu je Grkokatolička parohija Uspenije Presvete Bogorodice, Kucura, na k.p. br. 510 KO Kucura.
Spomenik kulture je sagrađen 1792. godine. To je monumentalna jednobrodna građevina sa visokim zvonikom na zapadnoj strani koji se izdiže iznad krova. Na istočnoj strani je nešto uži apsidalni deo pravougaone osnove. Pevnički prostori spolja nisu naznačeni. Bočni zidovi su ojačani sa po četiri masivna kontrafora između kojih su visoko postavljeni prozori. Oltarski istočni prozor je zazidan.
Između dva srednja kontrafora je niski portik na severnoj i južnoj strani. U novije vreme je na južnoj strani dograđena sakristija. Crkva je jednostavne arhitekture, bez izraženije dekorativne plastike osim na zvoniku i zabatu koji imaju barokne odlike. Zabat na krajevima ima geometrizirane volute. Donji deo zvonika, a iznad krovnog venca crkve, ima na sredini pravougaono udubljenje, u uglovima male rozete, u sredini okulus sa okvirom od malterske plastike. U gornjem delu zvonika nalazi se polukružno završen prozor oivičen plitkim okvirom.
Unutrašnjost crkve je zasvedena, sastoji se iz naosa, oltarskog prostora odvojenog ikonostasom i hora na zapadnoj strani. Hor nosi zid sa tri arkade, a ispred ovog zida je noviji hor koji počiva na gvozdenim jonskim stubovima.
Ikonostas je rad Arse Teodorovića, jednog najznačajnijih slikara srpskog porekla u razdoblju klasicizma. Naslikan je 1813. godine. Tronovi su nastali 1870. godine i oslikao ih je Jovan Klajić.
Objekat je podignut u klasicističkom stilu, sa baroknim uticajima koji su vidljivi na zvoniku crkve.
3. Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata katastarske parcele br. 511 i 497/1 KO Kucura.
4. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:
1) očuvanje izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera, horizontalnog i vertikalnog gabarita, oblika i nagiba krova, svih konstruktivnih i dekorativnih elemenata, originalnih materijala, funkcionalnih karakteristika i originalnih natpisa;
2) ažurno praćenje stanja i održavanje konstruktivno-statičkog sistema, krovnog pokrivača, svih fasada, enterijera i ispravnosti instalacija u spomeniku kulture;
3) zabrana radova koji mogu ugroziti statičku bezbednost spomenika kulture;
4) utvrđuju se tehničko-zaštitne mere koje podrazumevaju niz radnji koje se mogu izvoditi prema uslovima nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture:
- izvršiti zamenu trulih delova krovne konstrukcije nad brodom crkve i na kapi zvonika novom građom,
- zameniti dotrajali pokrivač kape zvonika novim pocinkovanim limom,
- zameniti dotrajali krovni pokrivač nad brodom i apsidom novim biber crepom tradicional, u slogu gusto pokrivanje,
- na crkvi postaviti gromobransku instalaciju,
- svi drveni delovi konstrukcije moraju biti zaštićeni sredstvom protivpožarne zaštite,
- obezbediti sredstva za gašenje početnih požara (burad sa vodom, kofe, sanduci sa peskom, vatrogasni ručni aparati),
- krov redovno održavati i kontrolisano otvarati i zatvarati otvore na krovu,
- obiti dotrajali malter sa fasada i izvesti novo malterisanje sa obnovom celokupne malterske plastike i ornamenata u svemu prema originalnom izgledu,
- sanirati zidove od kapilarne vlage sanacionim malterom,
- izraditi nova vrata i prozore od kvalitetne borovine u svemu prema autentičnom izgledu stare stolarije,
5) izgradnja infrastrukture dozvoljava se samo uz prethodno obezbeđenje arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza,
6) projektovanje, nadzor i izvođenje radova na rekonstrukciji kulturnog dobra i na restauraciji zidnih slika, ikonostasa i prisutnog mobilijara mogu obavljati samo ustanove zaštite,
7) oslikavanje spoljnih i unutrašnjih zidova kulturnog dobra može se vršiti samo uz nadzor nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
5. Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:
1) ograničenje i zabrana izvođenja građevinskih radova na promeni terena i i rasporedu objekata na zaštićenoj parceli, bez uslova nadležnog zavoda;
2) zabrana izgradnje novih objekata koji svojom arhitekturom, gabaritom i visinom ugrožavaju spomenik kulture;
3) zabrana izgradnje novih objekata koji nisu u funkciji spomenika kulture;
4) svi zemljani radovi na izgradnji infrastrukture dozvoljavaju se samo uz prethodno obezbeđenje zaštitnih arheoloških iskopavanja i adekvatne prezentacije nalaza;
5) zabrana skladištenja štetnih materijala i stvaranja deponija;
6) portu oko crkve urediti prema uslovima službe za zaštitu prirode.
6. Spisak pokretnih stvari od posebnog kulturnog i istorijskog značaja čini sastavni deo ove odluke i čuva se u Grkokatoličkoj crkvi u Kucuri.
7. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".