ZAKONO POTVRĐIVANJU SPORAZUMA O PRIZNAVANJU PROFESIONALNIH KVALIFIKACIJA ZA DOKTORE MEDICINE, DOKTORE STOMATOLOGIJE I ARHITEKTE U KONTEKSTU CENTRALNO-EVROPSKOG SPORAZUMA O SLOBODNOJ TRGOVINI, SA ANEKSOM I, ANEKSOM II I ANEKSOM III("Sl. glasnik RS - Međunarodni ugovori", br. 3/2023) |
ČLAN 1
Potvrđuje se Sporazum o priznavanju profesionalnih kvalifikacija za doktore medicine, doktore stomatologije i arhitekte u kontekstu Centralno-evropskog Sporazuma o slobodnoj trgovini, sa Aneksom I, Aneksom II i Aneksom III, potpisan u Berlinu 3. novembra 2022. godine, na engleskom jeziku.
ČLAN 2
Tekst Sporazuma, u originalu na engleskom jeziku i prevodu na srpski jezik, glasi:
O PRIZNAVANJU PROFESIONALNIH KVALIFIKACIJA ZA DOKTORE MEDICINE, DOKTORE STOMATOLOGIJE I ARHITEKTE U KONTEKSTU CENTRALNO-EVROPSKOG SPORAZUMA O SLOBODNOJ TRGOVINI
Predstavnici Albanije, Bosne i Hercegovine, "Kosova"*, Crne Gore, Severne Makedonije i Srbije (u daljem tekstu "Strane"),
_______
*Ovaj
naziv je bez prejudiciranja statusa i u skladu je sa Rezolucijom Saveta
bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244/1999 i Mišljenjem Međunarodnog suda
pravde o Deklaraciji o nezavisnosti Kosova.
U KONTEKSTU ekonomskih integracija u skladu sa Centralno-evropskim sporazumom o slobodnoj trgovini ("CEFTA") iz 2006. godine, shodno članu V Opšteg sporazuma o trgovini uslugama, a u cilju unapređenja liberalizacije trgovine uslugama u CEFTA regionu;
IMAJUĆI U VIDU ciljeve i prioritete utvrđene Akcionim planom za zajedničko regionalno tržište za period od 2021-2024. godine ("ZRT") usmerene na uklanjanje prepreka za priznavanje profesionalnih kvalifikacija usvajanjem i sprovođenjem "okvira Evropske unije (EU) za automatsko priznavanje profesionalnih kvalifikacija za 7 profesija zasnovanih na EU sistemu automatskog priznavanja" na osnovu koordinacije minimalnih uslova osposobljavanja;
KONSTATUJUĆI da nijedna odredba ovog sporazuma ne može da se tumači tako da Strane budu izuzete od svojih prava i obaveza po osnovu postojećih sporazuma;
U CILJU podsticanja mobilnosti stručnih radnika, boljeg usklađivanja veština sa potrebama tržišta rada i povećane produktivnosti;
POTVRĐUJUĆI ciljeve unapređenja harmonizacije regulative i usklađivanja zakona i propisa država potpisnica sa EU zakonodavstvom; a posebno u želji da se omogući slobodno kretanje stručnih radnika transponovanjem u regionalni okvir Direktive 2005/36/EZ Evropskog parlamenta i Saveta od 7. septembra 2005. godine o priznavanju profesionalnih kvalifikacija, izmenjene Direktivom 2013/55/EU Evropskog parlamenta i Saveta od 20. novembra 2013. godine;
U NAMERI da se uspostavi automatsko priznavanje profesionalnih kvalifikacija na osnovu minimalnih uslova osposobljavanja i da se primeni na sve 3 profesije obuhvaćene ovim sporazumom i gorenavedenom Direktivom, kao i da se imenuju druge profesije koje zadovoljavaju minimalne uslove osposobljavanja u Aneksima u roku od najviše 2 godine nakon usvajanja ovog sporazuma u cilju proširenja važenja ovog sporazuma na ostale četiri profesije;
Zaključili su sledeći sporazum:
OPŠTE ODREDBE
1. Ovim sporazumom uspostavljaju se pravila za automatsko priznavanje dokaza o formalnim kvalifikacijama na osnovu minimalnih uslova osposobljavanja u Stranama za pristup i obavljanje regulisane profesije, kao i harmonizovani minimalni uslovi osposobljavanja u jednoj ili više drugih Strana, a koji omogućavaju nosiocu pomenutih kvalifikacija (u daljem tekstu: stručni radnici) da se bavi istom profesijom u drugoj Strani (u daljem tekstu: Strana domaćin) koja nije Strana u kojoj je stekao svoje profesionalne kvalifikacije (u daljem tekstu: matična strana).
2. Izrazi koji se koriste u ovom sporazumu, a koji imaju rodno značenje, nezavisno od toga da li se koriste u muškom ili ženskom rodu, obuhvataju podjednako muški i ženski rod, i svaki drugi rod koji Strane priznaju.
1. Ovaj sporazum primenjuje se na fizička lica, utvrđena u Aneksu I Dodatnog protokola 6, koji su stručni radnici matične strane, a koji žele da obavljaju određenu regulisanu profesiju u strani domaćinu, pod uslovom da ispunjavaju harmonizovane minimalne uslove osposobljavanja, bilo kao lica koja samostalno obavljaju delatnost ili kao lica zaposlena kod poslodavca. Svaka Strana će dozvoliti stručnom radniku iz matične strane koji poseduje dokaze o stečenim profesionalnim i formalnim kvalifikacijama u smislu člana 3.(1)(b), a koje nisu stekli u strani domaćinu, da obavlja regulisanu profesiju u smislu člana 3.(1)(a) u toj strani u skladu sa relevantnim propisima te strane. U postupku priznavanja se moraju poštovati minimalni uslovi osposobljavanja utvrđeni ovim sporazumom. Ukoliko dokazi o formalnim kvalifikacijama nisu u skladu sa minimalnim uslovima osposobljavanja, kao što je utvrđeno ovim sporazumom, priznavanje profesionalnih kvalifikacija će se vršiti u skladu sa Opštim sistemom za priznavanje kvalifikacija.
2. Ovaj sporazum primenjuje se na sledeće profesije: doktori medicine, doktori stomatologije i arhitekte, kao što je definisano i navedeno u Aneksu I, Aneksu II i Aneksu III.
3. Svaka Strana će zajedničkoj radnoj grupi za priznavanje profesionalnih kvalifikacija dostaviti zakone, podzakonske propise i administrativne akte koje usvoji za izdavanje dokaza o formalnim kvalifikacijama obuhvaćenih ovim sporazumom.
4. U cilju sprovođenja i primene ovog sporazuma, visokoškolske ustanove će uspostaviti akreditovane programe studija i/ili licencirane programe studija harmonizovane sa minimalnim uslovima osposobljavanja utvrđenim u aneksima ovog sporazuma.
Pojmovi u smislu ovog sporazuma imaju sledeće značenje:
(a) 'regulisana profesija: profesionalna delatnost ili skup profesionalnih delatnosti kod kojih je pristup i obavljanje, odnosno način obavljanja delatnosti na osnovu zakonskih, podzakonskih ili drugih akata neposredno ili posredno uslovljen posedovanjem određenih profesionalnih kvalifikacija; posebno korišćenje profesionalnog naziva koji je zakonskim ili drugim propisima ograničen na nosioce određenih profesionalnih kvalifikacija predstavlja jedan način obavljanja delatnosti;
(b) 'profesionalna kvalifikacija': kvalifikacije koje se potvrđuju dokazom o formalnim kvalifikacijama, uverenje o osposobljenosti izdato od strane nadležnog organa u nekoj Strani u skladu sa zakonskim, podzakonskim ili drugim aktima te Strane, na osnovu programa za osposobljavanje ili posebnog ispita, i/ili profesionalnog iskustva;
(v) 'dokaz o formalnim kvalifikacijama': diplome, sertifikati i drugi dokazi koje je izdao nadležni organ Strane na osnovu zakonskih, podzakonskih i drugih akata te strane i kojim se potvrđuje uspešno završeno stručno osposobljavanje koje je većim delom stečeno u Strani;
(g) 'nadležni organ': svaki organ ili telo koje je Strana posebno ovlastila za izdavanje, odnosno primanje diploma o osposobljenosti i drugih dokumenata ili informacija kao i za primanje zahteva i donošenje odluka po osnovu ovog sporazuma;
(d) 'regulisano obrazovanje i osposobljavanje': svako osposobljavanje koje je posebno usmereno na obavljanje određene profesije i koje obuhvata jedan ili više programa koji su, u datom slučaju, dopunjeni stručnim usavršavanjem, pripravničkim stažom ili stručnom praksom.
(đ) Struktura i nivo programa profesionalnog osposobljavanja, pripravničkog staža ili stručne prakse utvrdiće se zakonskim, podzakonskim ili drugim aktima nadležne Strane ili će ih nadgledati ili odobriti organ određen u tu svrhu;
(e) 'profesionalno iskustvo': stvarno i zakonito puno radno vreme ili ekvivalentno nepuno radno vreme bavljenja odgovarajućom profesijom u Strani;
(ž) 'pripravnički staž': period u kojem se delatnost obavlja pod nadzorom mentora, a koji predstavlja uslov za pristup regulisanoj profesiji, i koji može da se obavlja ili tokom formalnog obrazovanja ili posle završetka formalnog obrazovanja;
(z) 'fizičko lice' ima značenje kao što je definisano u CEFTA okviru;
(i) 'Evropski sistem prenosa i akumulacije bodova ili ESPB bodovi': sistem bodovanja u visokom obrazovanju koji se koristi u Evropskom prostoru visokog obrazovanja;
(j) Zajednička radna grupa za priznavanje profesionalnih kvalifikacija (ZRGzPPK);
(k) 'CEFTA': Centralno-evropski sporazum o slobodnoj trgovini;
(l) 'RCC': Savet za regionalnu saradnju;
Priznavanjem profesionalnih kvalifikacija u Strani domaćinu omogućava se fizičkim licima da u toj strani dobiju pristup istoj profesiji za koju su osposobljeni u matičnoj strani i da je obavljaju pod jednakim uslovima koji važe za njene građane.
PRINCIPI PRIZNAVANJA
Pravila profesionalne, pravne ili administrativne prirode
Kada se stručni radnik preseli, on će biti dužan da poštuje pravila profesionalne, zakonske ili administrativne prirode koja se direktno odnose na profesionalne kvalifikacije, kao što su definicija profesije, korišćenje naziva i ozbiljne profesionalne zloupotrebe koje su direktno i konkretno povezane sa zaštitom i bezbednošću potrošača, kao i disciplinske odredbe koje se primenjuju u Strani domaćinu na stručne radnike koji se bave istom profesijom u Strani domaćinu.
Principi automatskog priznavanja
1. Svaka strana priznaje dokaze o formalnim kvalifikacijama doktora medicine koji daju pristup obavljanju delatnosti doktora medicine sa završenim osnovnim programom osposobljavanja i doktora specijaliste medicine, delatnosti stomatologa i specijaliste stomatologije i delatnosti arhitekte, kao što je navedeno u Aneksu I, Aneksu II i Aneksu III, a koji zadovoljavaju minimalne uslove osposobljavanja navedenim u Aneksu I, Aneksu II i Aneksu III, i u svrhu pristupa profesionalnim delatnostima i njihovom obavljanju priznati jednaku valjanost tih dokaza kao i dokaza o formalnim kvalifikacijama koje sama izdaje.
Takvi dokazi o formalnim kvalifikacijama moraju da budu izdati od strane nadležnih tela u matičnoj strani i uz njih se moraju priložiti, u datom slučaju, potvrde navedene u Aneksu I, Aneksu II, i Aneksu III.
2. Takva aktualizacija ni u jednoj strani ne sme da ima za posledicu izmene njenih postojećih zakonskih načela u vezi sa strukturom profesije koji se odnose na osposobljavanje i uslove pristupa za fizička lica. Takvom aktualizacijom se neće uticati na odgovornost Strana za organizaciju obrazovnih sistema.
Zajedničke odredbe o osposobljavanju
Strane su dužne da, u skladu sa procedurama specifičnim za svaku Stranu, osiguraju, podstičući kontinuirano stručno usavršavanje, da stručni radnici, čije su profesionalne kvalifikacije obuhvaćene ovim sporazumom, budu u mogućnosti da unaprede svoja znanja, veštine i kompetencije u cilju održavanja bezbedne i efektivne prakse i da budu u toku sa razvojima u odgovarajućoj profesiji.
Ne dovodeći u pitanje stečena prava specifična za odgovarajuće profesije, u slučaju kada dokazi o formalnim kvalifikacijama za doktore medicine koji omogućavaju pristup profesionalnom bavljenju delatnosti doktora medicine u opštoj praksi i bavljenju delatnosti specijaliste, delatnosti doktora stomatologije i specijaliste stomatologije, kao i arhitekte, a koje poseduju stručni radnici u jednoj Strani, ne ispunjavaju sve uslove osposobljavanja iz ovog sporazuma, svaka Strana će priznati kao dovoljan dokaz o formalnim kvalifikacijama onaj koji su te strane izdale, u meri u kojoj takvi dokazi potvrđuju uspešno završeno osposobljavanje, koje je započeto onih datuma koje predloži Zajednička radna grupa i uz koje se prilaže potvrda u kojoj se navodi da su se nosioci efektivno i zakonito bavili predmetnim delatnostima najmanje tri uzastopne godine tokom pet godina koje su prethodile dodeli potvrde.
POSTUPAK PRIZNAVANJA PROFESIONALNIH KVALIFIKACIJA
Opšta procedura za priznavanje profesionalnih kvalifikacija
1. Strana domaćin je dužna da potvrdi prijem zahteva za priznavanje kvalifikacija u roku od 30 dana i da obavesti podnosioca zahteva ukoliko neki dokument nedostaje. Ukoliko podnosilac prijave ne podnese traženu dodatnu dokumentaciju, nadležno telo će odbiti zahtev, osim u slučaju kada podnosilac zahteva podnese obrazloženi valjani razlog za kašnjenje.
2. Postupak provere zahteva za dobijanje prava za obavljanje regulisane profesije sprovodi se u najkraćem mogućem roku, a nadležni organ u strani domaćinu dužan je da donese obrazloženu odluku o priznavanju najkasnije u roku od tri meseca od datuma kada je podnosilac podneo kompletan zahtev.
3. Na odluku, odnosno propust donošenja odluke u gorenavedenom roku može se podneti žalba u skladu sa opštim pravilima za podnošenje žalbe svake Strane.
U postupku priznavanja profesionalnih kvalifikacija, podnosiocu zahteva se mora omogućiti pristup efektivnim mehanizmima pravnih lekova. U slučaju da se kvalifikacija ne prizna, podnosiocu zahteva mora da se omogući pristup organu sa drugačijim sastavom od onog koji je odbio zahtev za priznavanje kvalifikacije. Takav organ će odlučiti o žalbi, nakon davanja mogućnosti podnosiocu zahteva da bude saslušan u razumnom roku.
Dokumenta i potvrde koje mogu biti tražene od podnosioca zahteva u skladu sa sporazumom
1. Dokumenta
(a) Dokaz o državljanstvu podnosioca zahteva.
(b) Dokaz o posedovanju formalnih kvalifikacija koje omogućavaju pristup regulisanoj profesiji iz Aneksa I, Aneksa II i Aneksa III.
(v) Dokaz o posedovanju profesionalne kvalifikacije u smislu člana 3. (1) (b), zajedno sa potvrdom nadležnog organa u kojoj je navedeno da je to fizičko lice efektivno i zakonito obavljalo odgovarajuću delatnost najmanje tri uzastopne godine u periodu od pet godina pre izdavanje potvrde.
(g) Ukoliko nadležno telo strane domaćina od lica koja žele da se bave regulisanom profesijom traži dokaz o dobrom vladanju ili ugledu, odnosno da nisu objavili stečaj, ili da nije izdata zabrana obavljanja te profesije u slučaju teške povrede pravila struke ili krivičnog dela, Strana domaćin prihvatiće kao dovoljan dokaz za podnosioce zahteva koji žele da se bave datom profesijom svih Strana dokumenta koja su izdala nadležna tela matične Strane, a koji potvrđuju da su pobrojani zahtevi ispunjeni. Nadležna tela dužna su da obezbede traženu dokumentaciju u roku od dva meseca.
(d) Ako nadležna tela matične Strane ne izdaju dokumenta navedena u stavu gore, umesto njih može biti data izjava pod zakletvom - ili, u Stranama gde se ne priznaje izjava pod zakletvom, svečana izjava - koju je lice dalo pred nadležnim sudom, organom uprave ili, u datom slučaju - pred kvalifikovanim stručnim telom matične strane; to telo izdaje potvrdu o autentičnosti izjave date pod zakletvom ili svečane izjave.
(đ) Ako strana domaćin od svojih građana koji žele da započnu obavljanje regulisane profesije traži dokument kojim se potvrđuje njihovo fizičko ili duševno zdravlje, kao dovoljan dokaz prihvata stavljanje na uvid dokumenata koji se u ovu svrhu traži u matičnoj strani. Ukoliko matična strana ne izdaje takav dokument, Strana domaćin prihvata potvrdu koju izdaje nadležno telo u matičnoj strani. U tom slučaju, nadležna tela matične strane moraju da obezbede traženi dokument u roku od mesec dana.
(e) Kada Strana domaćin od kandidata koji žele da počnu da obavljaju regulisanu profesiju traži da dostave
- dokaz o imovinskom stanju,
- dokaz da su osigurani od finansijskih rizika koji proizlaze iz njihove profesionalne odgovornosti u skladu sa važećim zakonima i podzakonskim aktima Strane domaćina u vezi sa uslovima i obimom pokrivenosti osiguranjem, ta strana prihvata kao dovoljan dokaz u ovom smislu potvrdu od banke i osiguravajućeg društva druge Strane.
(ž) Ukoliko strana to zahteva, mora se dostaviti potvrda da ne postoji privremena ili stalna zabrana bavljenja odgovarajućom delatnosti, odnosno uverenje o nekažnjavanju.
2. Druge potvrde
U svrhu olakšane primene ovog sporazuma, Strane mogu da propišu da fizička lica koja ispunjavaju tražene uslove osposobljavanja, osim dokaza o formalnoj osposobljenosti, dostave i potvrdu od nadležnih tela Strane koja je izdala dokaz, da taj dokaz o formalnim kvalifikacijama ispunjava zahteve utvrđene ovim sporazumom.
3. Forma i jezik
Sva dokumenta i potvrde iz ovog člana biće prihvaćena od strane nadležnih organa Strane domaćina u formatu i na jeziku utvrđenim propisima Strane koja ih je izdala. Strana domaćin zadržava pravo da traži od podnosioca zahteva prevod dokumenata i potvrda na jedan od svojih službenih jezika.
Korišćenje profesionalnih naziva
1. Ako je u Strani domaćinu regulisana upotreba stručnog naziva koji se odnosi na jednu od predmetnih profesija, podnosioci zahteva iz druge Strane koji su stekli pravo da se bave regulisanom profesijom, koristiće stručni naziv Strane domaćina koji odgovara toj profesiji u Strani u kojoj su stekli pravo, kao i odgovarajuće skraćene nazive povezane sa tim nazivom.
2. Ako je u Strani domaćinu profesiju regulisalo neko udruženje ili organizacija, podnosioci zahteva iz Strana neće moći da koriste stručni naziv koji izdaje ta organizacija ili udruženje, ili njegov skraćeni oblik, osim ako ne prilože dokaz da su članovi tog udruženja ili organizacije.
3. Ako udruženje ili organizacija uslovljava članstvo određenim kvalifikacijama, to može učiniti samo pod uslovima navedenim u ovom sporazumu, u odnosu na kandidate iz drugih Strana, koji poseduju profesionalne kvalifikacije.
Strana domaćin dužna je da osigura da se dotičnim fizičkim licima dodeli pravo da koriste akademska zvanja koja su im dodeljena u Strani koja ih je izdala, kao i njihov skraćeni oblik, na jeziku Strane koja ih je izdala. Strana domaćin može da zahteva da iza zvanja stoji naziv i adresa ustanove ili ispitne komisije od koje je dodeljena. Kada se akademsko zvanje Strane koja je izdala akademski naziv može pomešati u Strani domaćinu sa titulom koja u njoj zahteva dopunsku obuku koju lice nije steklo, Strana domaćin može zahtevati od lica da koristi akademsko zvanje Strane koja je to zvanje izdala u odgovarajućem obliku, a koji će odrediti Strana domaćin.
DETALJNA PRAVILA ZA OBAVLJANJE PROFESIJE
1. Strana će, ako to smatra neophodnim, zahtevati od pružaoca usluga koji ima koristi od priznavanja profesionalnih kvalifikacija da poseduje zadovoljavajući nivo poznavanja jezika koji je neophodan za obavljanje profesije u Strani domaćinu.
2. Strana je dužna da osigura da sve provere koje se sprovode radi kontrole poštovanja obaveza iz stava 1. budu ograničene na dovoljno poznavanje jednog zvaničnog jezika te strane.
3. Svaka provera poznavanja jezika biće srazmerna potrebi delatnosti kojom lice želi da se bavi. Lice ima pravo da uloži žalbu na takve provere u skladu sa propisima Strane domaćina.
ADMINISTRATIVNA SARADNJA
Centralni pristup informacijama
1. Strane će obezbediti da sledeće informacije budu javno dostupne na engleskom jeziku i putem uslužnih kontakt tačaka:
(a) spisak svih regulisanih profesija u Strani uključujući kontakt podatke osoba za kontakt za svaku regulisanu profesiju u skladu sa članom 18(4);
(b) zahteve i procedure za sve profesije regulisane u Strani, uključujući sve povezane takse koje plaćaju fizička lica i dokumente koje treba da podnesu fizička lica;
(v) Informacije o postupku žalbe, prema zakonskim, podzakonskim i drugim aktima, na odluke Strana usvojene u vezi sa ovim sporazumom.
2. Strane su dužne da osiguraju da informacije iz stava 1. budu pružene na jasan i sveobuhvatan način i da su im lako dostupne daljinski i elektronskim putem i da se redovno ažuriraju.
3. Strane su dužne da osiguraju da se na svaki zahtev za informacijama upućen uslužnim kontakt tačkama odgovori u najkraćem mogućem roku.
Zajednička radna grupa za priznavanje profesionalnih kvalifikacija
1. Zajednička radna grupa za priznavanje profesionalnih kvalifikacija (ZRGzPPK) je dužna da omogući i nadgleda primenu ovog sporazuma.
2. Članovi ZRGzPPK će, između ostalog, imati zadatak da pruže informacije i pomoć koja je neophodna u vezi sa priznavanjem profesionalnih kvalifikacija predviđenih ovim sporazumom, kao što su informacije o zakonskim, podzakonskim i drugim aktima koji regulišu priznavanje profesionalnih kvalifikacija.
3. Tačni zadaci ZRGzPPK biće usvojeni najkasnije godinu dana nakon usvajanja ovog sporazuma.
1. Strane će dostaviti ZRGzPPK spisak svih postojećih regulisanih profesija, navodeći aktivnosti koje pokriva svaka profesija, i spisak regulisanog obrazovanja i osposobljavanja, kao i programa osposobljavanja sa posebnom strukturom, najkasnije 18 meseci nakon usvajanja ovog sporazuma. Svaka promena tih spiskova biće takođe dostavljena ZRGzPPK bez nepotrebnog odlaganja. Sekretarijati CEFTA i RCC će uspostaviti i održavati javno dostupnu bazu podataka o regulisanim profesijama, uključujući opšti opis aktivnosti koje pokriva svaka profesija.
2. Strane su dužne da provere da li zahtevi njihovog pravnog sistema koji ograničavaju pristup profesiji ili bavljenje tom profesijom nosiocima određene profesionalne kvalifikacije, uključujući upotrebu stručnih zvanja i da li su profesionalne delatnosti dozvoljene pod tim nazivom, a koji se nazivaju 'zahtevi' u ovom članu, kompatibilni sa sledećim principima:
(a) zahtevi ne smeju biti ni direktno ni indirektno diskriminatorni;
(b) zahtevi moraju biti opravdani važnim razlozima od opšteg interesa;
(v) zahtevi moraju biti prikladni za obezbeđivanje postizanja cilja kojem se teži i ne smeju ići dalje od onoga što je neophodno za postizanje tog cilja;
(g) Strane su dužne da obaveste ZRGzPPK o takvim zahtevima.
Principi administrativne saradnje
1. Strane će usko sarađivati i pružati jedne drugima pomoć u cilju olakšavanja primene ovog sporazuma. Strane su dužne da očuvaju poverljivost informacija koje razmenjuju.
2. Putem ZRGzPPK, Strane su dužne da razmenjuju informacije koje smatraju neophodnim za obavljanje aktivnosti prema ovom sporazumu. Pri tome će poštovati pravila zaštite ličnih podataka predviđena relevantnim propisima Strana.
3. Svaka Strana će razmenjivati informacije sa drugim Stranama preko ZRGzPPK o procesima u kojima će slati ili dobijati dokaze o formalnim kvalifikacijama i druge dokumente ili informacije, i primati prijave i donositi odluke po osnovu ovog sporazuma.
4. Putem ZRGzPPK, svaka Strana će drugim Stranama dostaviti ime kontakt osobe za svaku regulisanu profesiju, koja će pružiti sve relevantne informacije i podržati saradnju između Strana u vezi sa tom određenom regulisanom profesijom.
ZAKLJUČNE ODREDBE
Strane su dužne da usvoje zakone, podzakonske propise i druge akte neophodne za usklađivanje sa ovim sporazumom najkasnije osamnaest meseci od stupanja na snagu ovog sporazuma u skladu sa članom 21. Strane će o tome obavestiti ZRGzPPK.
1. Svi aneksi čine sastavni deo ovog sporazuma.
2. Informacije koje su Strane dužne da dostave u skladu sa Aneksom I, Aneksom II i Aneksom III će obezbediti nadležni organi i biće dostavljene ZRGzPPK-u najkasnije 18 meseci nakon stupanja na snagu ovog sporazuma u skladu sa članom 21.
3. Strane su dužne da osiguraju da ZRGzPPK redovno ažurira i po potrebi menja informacije date u Aneksu I, Aneksu II i Aneksu III u skladu sa članom 6(1)(2) ovog sporazuma.
1. Ovaj sporazum podleže ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju u skladu sa relevantnim zahtevima. Zvanično obaveštenje o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju deponuje se kod depozitara.
2. Ovaj sporazum stupa na snagu tridesetog dana u odnosu na deponovanje trećeg zvaničnog obaveštenja o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju za Strane koje su deponovale svoje zvanično obaveštenje o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju.
3. Za svaku stranu koja deponuje svoje zvanično obaveštenje o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju nakon datuma deponovanja trećeg zvaničnog obaveštenja o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju, ovaj sporazum će stupiti na snagu tridesetog dana od dana kada Strana deponuje svoje zvanično obaveštenje o ratifikaciji, prihvatanju ili odobrenju.
4. Severna Makedonija će vršiti dužnost depozitara i obavestiće sve Strane ovog sporazuma o svakom obaveštenju primljenom u skladu sa ovim članom i svakom drugom aktu ili obaveštenju u vezi sa ovim sporazumom.
1. Svaka Strana može da predloži izmene i dopune na Sporazum slanjem pismenog obaveštenja depozitaru. Depozitar će uputiti ovo obaveštenje Zajedničkoj radnoj grupi za priznavanje profesionalnih kvalifikacija iz člana 16. ovog sporazuma.
2. Predlozi izmena i dopuna usvajaju se konsenzusom svih članova Zajedničke grupe. Ovi predlozi se upućuju CEFTA telu nadležnom za trgovinu uslugama.
3. Kada budu usvojeni, amandmani se dostavljaju Stranama na ratifikaciju ili odobrenje.
4. Izmene i dopune stupaju na snagu u skladu sa pravilima i procedurom navedenim u članu 21.
1. Ovaj sporazum se zaključuje na neodređeno vreme.
2. Svaka Strana može da se povuče iz ovog sporazuma u bilo kojem trenutku slanjem pisanog obaveštenja depozitaru, koji će obavestiti druge strane o ovom povlačenju.
3. Povlačenje stupa na snagu šest meseci od datuma prijema tog obaveštenja od Strane depozitara.
Svi sporovi koji proizilaze iz ovog sporazuma rešavaju se putem CEFTA 2006 Mehanizma za rešavanje sporova.
Strane priznaju prava bilo koje CEFTA članice da pristupi ovom sporazumu.
Sporazum je sačinjen na engleskom jeziku u jednom izvornom primerku, koji ostaje u posedu Depozitara. Svaka Strana će dobiti po jedan overeni primerak sporazuma.
Sačinjeno u Berlinu 3. novembra 2022.
Priznavanje na osnovu koordinacije minimalnih uslova za obuku
DOKTOR MEDICINE
Osnovna medicinska obuka
1. Prijem na osnovnu medicinsku obuku zavisi od posedovanja kvalifikacije ili uverenja koji omogućava pristup univerzitetima kada je reč o predmetnim studijama.
2. Osnovna medicinska obuka obuhvata ukupno najmanje pet godina studija, što se dodatno može izraziti i ekvivalentnim ESPB bodovima, i sastoji se od najmanje 5500 sati teorijske i praktične obuke koju obezbeđuje univerzitet ili se vrši pod nadzorom univerziteta.
3. Osnovna medicinska obuka će osigurati uverenje da je dotično lice steklo sledeća znanja i veštine:
(a) adekvatno poznavanje nauka na kojima se zasniva medicina i dobro razumevanje naučnih metoda uključujući principe merenja bioloških funkcija, procenu naučno utvrđenih činjenica i analizu podataka;
(b) dovoljno razumevanje strukture, funkcija i ponašanja zdravih i bolesnih osoba, kao i odnosa između zdravstvenog stanja i fizičkog i socijalnog okruženja čoveka;
(v) adekvatno poznavanje kliničkih disciplina i praksi, pružajući koherentnu sliku mentalnih i fizičkih bolesti, medicine sa stanovišta profilakse, dijagnoze i terapije i ljudske reprodukcije;
(g) odgovarajuće kliničko iskustvo u bolnicama pod odgovarajućim nadzorom.
Član 2. Specijalistička medicinska obuka
1. Prijem na specijalističku medicinsku obuku zavisi od završetka i validacije programa osnovne medicinske obuke iz člana 1. Aneksa I u okviru kojeg je pripravnik stekao relevantna znanja iz osnovne medicine.
2. Specijalistička medicinska obuka obuhvata teorijsku i praktičnu obuku na univerzitetu ili bolnici za medicinsku obuku ili, po potrebi, u ustanovi za medicinsku negu koju su u tu svrhu odobrili nadležni organi ili tela.
Strane će obezbediti da minimalno trajanje kurseva specijalističke medicinske obuke iz člana 7. Aneksa I ne bude kraće od trajanja predviđenog u toj tački. Obuka se sprovodi pod nadzorom nadležnih organa ili tela. Uključuje lično učešće pripravnika specijaliste doktora medicine u aktivnostima i odgovornostima predmetnih službi.
Obuka će se održavati sa punim radnim vremenom u određenim ustanovama koje su priznate od strane nadležnih organa. Podrazumeva učešće u celom spektru medicinskih aktivnosti odeljenja na kome se obučava, uključujući i dežurstva, na način da specijalista pripravnik svu svoju profesionalnu aktivnost posveti praktičnoj i teorijskoj obuci tokom cele radne nedelje i tokom cele godine, u skladu sa procedurama koje propisuju nadležni organi. Shodno tome, ova radna mesta će biti predmet odgovarajuće naknade.
3a. Strane mogu predvideti, u relevantnom zakonodavstvu, delimična izuzeća od delova kurseva specijalističke medicinske obuke navedenih u članu 7. Aneksa I, koja će se primenjivati od slučaja do slučaja, pod uslovom da je taj deo obuke već praćen tokom drugog kursa specijalističke obuke navedenog u članu 7. Aneksa I, za koji je stručnjak već stekao profesionalnu kvalifikaciju kod druge strane. Strane će obezbediti da odobreno izuzeće ne iznosi više od polovine minimalnog trajanja kursa specijalističke medicinske obuke koja je u pitanju.
Svaka strana će obavestiti Multilateralnu komisiju i druge Strane o svom dotičnom zakonodavstvu za sva takva delimična izuzeća.
4. Strane će uslovljavati izdavanje dokaza o specijalističkoj medicinskoj obuci posedovanjem dokaza o osnovnoj medicinskoj obuci iz člana 7. Aneksa I.
Član 3. Vrste specijalističke medicinske obuke
Dokazi o formalnim kvalifikacijama lekara specijaliste su takvi dokazi koje izdaju nadležni organi ili tela, što odgovara, za dotičnu specijalizovanu obuku, zvanjima koja se koriste u različitim stranama i navedena su u članu 7. Aneksa I.
Član 4. Posebna obuka iz opšte medicinske prakse
1. Prijem na posebnu obuku iz opšte medicinske prakse zavisi od završetka i validacije programa osnovne medicinske obuke iz člana 1. Aneksa I tokom kojeg je pripravnik stekao relevantna znanja iz osnovne medicine.
2. Posebna obuka iz opšte medicinske prakse koja vodi do dodele dokaza o formalnim kvalifikacijama izdatim pre [1. januara 2006.] traje najmanje dve godine sa punim radnim vremenom. U slučaju dokaza o formalnim kvalifikacijama izdatim nakon tog datuma, obuka će trajati najmanje tri godine sa punim radnim vremenom.
Kada program obuke iz člana 1. Aneksa I obuhvata praktičnu obuku koju pruža odobrena bolnica koja poseduje odgovarajuću opštu medicinsku opremu i usluge ili kao deo odobrene opšte medicinske prakse ili odobrenog centra u kome lekari pružaju primarnu medicinsku negu, trajanje te praktične obuke može biti uključeno, do najviše godinu dana, u trajanje predviđeno u prvom podstavu za uverenja o obuci izdata na dan ili nakon [1. januara 2006. godine].
Opcija predviđena u drugom podstavu biće dostupna samo za strane u kojima je posebna obuka iz opšte medicinske prakse trajala dve godine od [1. januara 2001.].
3. Posebna obuka iz opšte medicinske prakse sprovodi se sa punim radnim vremenom, pod nadzorom nadležnih organa ili tela.Podrazumeva više praktičnog rada nego teorije.
Praktična obuka se održava, s jedne strane, najmanje šest meseci u odobrenoj bolnici koja poseduje odgovarajuću opremu i usluge i, s druge strane, najmanje šest meseci u okviru odobrene opšte medicinske prakse ili odobrenog centra u kome lekari pružaju primarnu zdravstvenu zaštitu.
Praktična obuka će se odvijati u saradnji sa drugim zdravstvenim ustanovama ili strukturama koje se bave opštom medicinom. Međutim, ne dovodeći u pitanje minimalne periode utvrđene u drugom podstavu, praktična obuka se može održati tokom perioda od najviše šest meseci u drugim odobrenim ustanovama ili zdravstvenim strukturama koje se bave opštom medicinom.
Obuka iziskuje lično učešće pripravnika u profesionalnim aktivnostima i odgovornostima lica sa kojima radi.
4. Izdavanje dokaza o formalnim kvalifikacijama iz opšte medicinske prakse Strane će usloviti posedovanjem dokaza o formalnim kvalifikacijama u osnovnoj medicinskoj obuci iz člana 6 Aneksa I.
5. Strane mogu izdati dokaze o formalnim kvalifikacijama iz člana6. Aneksa I doktoru koji nije završio obuku predviđenu ovim članom, ali koji je završio drugu, dopunsku obuku, što se potvrđuje dokazima o formalnim kvalifikacijama izdatim od strane nadležnih organa. Oni, međutim, ne mogu da izdaju dokaze o formalnim kvalifikacijama osim ako ne potvrđuju znanje na nivou koji je kvalitativno ekvivalentan znanju stečenom tokom obuke predviđene ovim članom.
Strane će,između ostalog, odrediti u kojoj meri dopunska obuka i stručno iskustvo koje je podnosilac zahteva već stekao mogu zameniti obuku predviđenu ovim članom.
Strane mogu izdati dokaze o formalnim kvalifikacijama iz člana 6. Aneksa I samo ukoliko je podnosilac zahteva stekao najmanje šest meseci iskustva iz opšte medicine pri opštoj medicinskoj praksi ili centru u kome lekari pružaju primarnu zdravstvenu zaštitu navedenu u stavu 3.
Član 5. Obavljanje stručne delatnosti lekara opšte prakse
Svaka strana će obavljanje delatnosti lekara opšte prakse u okviru svog domaćeg sistema socijalnog osiguranja pod uslovom da poseduje dokaze o formalnim kvalifikacijama iz člana6. Aneksa I.
Strane mogu izuzeti osobe koje trenutno prolaze posebnu obuku iz opšte medicine od ovog uslova.
Član 6. Dokaz o formalnim kvalifikacijama iz osnovne medicinske obuke
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje kvalifikacije |
Uverenje koji prati kvalifikacije |
Referentni datum |
|
|
|
|
|
Član 7. Dokaz o formalnim kvalifikacijama specijalističke medicinske obuke
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje kvalifikacije |
Referentni datum |
|
|
|
|
Član 8. Nazivi kurseva obuke medicinske specijalizacije
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Anesteziologija |
Opšta hirurgija |
|
Minimalni period obuke: 3 godine |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Neurohirurgija |
Ginekologija i akušerstvo |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Opšta (interna) medicina |
Oftalmologija |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 3 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Otorinolaringologija |
Pedijatrija |
|
Minimalni period obuke: 3 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Pulmologija |
Urologija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Ortopedija |
Patologija |
|
Minimalni period obuke: 5 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Neurologija |
Psihijatrija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Dijagnostička radiologija |
Radioterapija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Plastična hirurgija |
Klinička biologija |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Mikrobiologija-bakteriologija |
Biohemija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Imunologija |
Torakalna hirurgija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Dečija (pedijatrijska) hirurgija |
Vaskularna hirurgija |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Kardiologija |
Gastroenterologija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Reumatologija |
Opšta hematologija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 3 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Endokrinologija |
Fizioterapija |
|
Minimalni period obuke: 3 godine |
Minimalni period obuke: 3 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Neuropsihijatrija |
Dermatovenerologija |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 3 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Radiologija |
Dečja psihijatrija |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Gerijatrija |
Bubrežne bolesti |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Gerijatrija |
Bubrežne bolesti |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Infektivne bolesti |
Socijalna medicina |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Farmakologija |
Medicina rada |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Alergologija |
Nuklearna medicina |
|
Minimalni period obuke: 3 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Maksilofacijalna hirurgija (osnovna medicinska obuka) |
Biohematologija |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Stomatologija |
Dermatologija |
|
Minimalni period obuke: 3 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Venerologija |
Tropska medicina |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Gastroenterološka hirurgija |
Urgentna medicina |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 5 godina |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Klinička neurofiziologija |
Stomatološka, oralna i maksilofacijalna hirurgija (osnovna medicinska i stomatološka obuka) |
|
Minimalni period obuke: 4 godine |
Minimalni period obuke: 4 godine |
|
|
|
|
Naziv |
Naziv |
Strana |
Medicinska onkologija |
Medicinska genetika |
|
Minimalni period obuke: 5 godina |
Minimalni period obuke: 4 godine |
Član 9. Dokaz o formalnoj kvalifikaciji lekara opšte prakse
Strana |
Dokaz o formalnoj kvalifikaciji |
Stručno zvanje |
Referentni datum |
|
|
|
|
DOKTORI STOMATOLOGIJE
Sve odredbe u Aneksu I su preuzete iz Direktive EU 2005/36/EZ o priznavanju profesionalnih kvalifikacija.
Član 1. Osnovne stomatološke studije
1. Prijem na osnovno stomatološko školovanje podrazumeva posedovanje diplome ili sertifikata koji omogućava pristup, za predmetne studije, univerzitetima ili višim institutima na nivou koji je priznat kao ekvivalentan, u jednoj od Strana.
2. Osnovno stomatološko školovanje treba da obuhvati ukupno najmanje pet godina studija, što se dodatno može izraziti i ekvivalentnim ESPB bodovima, a sastoji se od najmanje 5 000časova teorijske i praktične nastave sa punim radnim vremenom koja obuhvata minimalno program opisan u članu 4. Aneksa II i koje se održava na univerzitetu, u visokom institutu koji pruža obezbeđuje školovanje ekvivalentnog nivoa ili pod nadzorom univerziteta.
3. Osnovno stomatološko školovanje treba da pruži sigurnost da je dotična osoba stekla sledeća znanja i veštine:
(a) adekvatno poznavanje naučnih disciplina na kojima se zasniva stomatologija i dobro razumevanje naučnih metoda, uključujući principe merenja bioloških funkcija, procenu naučno utvrđenih činjenica i analizu podataka;
(b) adekvatno poznavanje konstitucije, fiziologije i ponašanja zdravih i bolesnih osoba, kao i uticaja prirodnog i društvenog okruženja na zdravstveno stanje čoveka, u meri u kojoj ovi faktori utiču na stomatologiju;
(v) adekvatno poznavanje strukture i funkcije zuba, usta, vilica i povezanih tkiva, zdravih i bolesnih, i njihov odnos prema opštem zdravstvenom stanju i fizičkom i socijalnom blagostanju pacijenta;
(g) adekvatno poznavanje kliničkih disciplina i metoda, koje stomatologu pružaju koherentnu sliku anomalija, lezija i bolesti zuba, usta, vilica i povezanih tkiva i preventivne, dijagnostičke i terapeutske stomatologije;
(d) odgovarajuće kliničko iskustvo pod adekvatnim nadzorom.
Ova obuka će mu obezbediti veštine neophodne za obavljanje svih aktivnosti koje uključuju prevenciju, dijagnostiku i lečenje anomalija i bolesti zuba, usta, vilice i pratećih tkiva.
Član 2. Specijalističke stomatološke studije
1. Prijem na specijalističke stomatološke studije zavisi od završetka i validacije osnovnih stomatoloških studija iz člana 1. Aneksa II.
2. Specijalističke stomatološke studije obuhvataju teorijsku i praktičnu nastavu u univerzitetskom centru, u nastavnom i istraživačkom centru za lečenje ili, gde je to prikladno, u zdravstvenoj ustanovi koju su za tu svrhu odobrili nadležni organi ili tela.
Redovni specijalistički seminari stomatologije treba da traju najmanje tri godine i da budu pod nadzorom nadležnih organa ili tela. Oni će uključiti lično učešće u školovanju budućeg stomatologa specijaliste u delatnosti i odgovornostima dotične ustanove.
3. Strane će izdavanje dokaza o specijalističkim stomatološkim studijama uslovljavati posedovanjem dokaza o osnovnoj stomatološkoj obuci iz člana 5. Aneksa II.
Član 3. Obavljanje stručne delatnosti stomatologa
1. Za potrebe ove Direktive, profesionalne delatnosti stomatologa su delatnosti definisane u stavu 3. i one se obavljaju prema profesionalnim kvalifikacijama navedenim u članu 5, Aneksa II.
2. Profesija stomatologa zasniva se na stomatološkim studijama iz čl. 1. i 2. Aneksa II i predstavlja posebnu profesiju koja se razlikuje od drugih opštih ili specijalizovanih medicinskih profesija. Obavljanje delatnosti stomatologa zahteva posedovanje dokaza o formalnim kvalifikacijama iz člana 5. Aneksa II.
3. Strane će obezbediti da stomatolozi uopšteno mogu da dobiju pristup i obavljaju aktivnosti prevencije, dijagnoze i lečenja anomalija i bolesti koje utiču na zube, usta, vilice i susedno tkivo, uzimajući u obzir regulatorne odredbe i pravila profesionalne etike na referentne datume iz člana 5. Aneksa II.
Član 4. Program studija za doktore stomatologije
Program studija koji vodi do dokaza o formalnim kvalifikacijama iz stomatologije treba da sadrži najmanje sledeće predmete. Jedan ili više ovih predmeta može se predavati u kontekstu drugih disciplina ili u vezi sa njima.
A. Osnovni predmeti |
B. Predmeti medicinske biologije i predmeti opšte medicine |
C. Predmeti direktno povezani sa stomatologijom |
|
- Radiologija |
- Okluzija zuba i funkcija vilice |
Član 5. Dokaz o osnovnoj formalnoj stručnoj osposobljenosti doktora stomatološke medicine
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje potvrdu o kvalifikacijama |
Sertifikat koji prati dokaz o kvalifikacijama |
Profesionalna titula i zvanje |
Referentni datum |
|
|||||
Član 6. Dokaz o formalnim kvalifikacijama specijaliste stomatologije
Oralna hirurgija
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje dokaz o kvalifikacijama |
Referentni datum |
Ortodoncija
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje dokaz o kvalifikacijama |
Referentni datum |
ARHITEKTA
Član 1. Školovanje arhitekata
1. Školovanje arhitekata treba da obuhvati:
(a) ukupno najmanje pet godina redovnih studija na univerzitetu ili uporedivoj nastavnoj instituciji, što dovodi do uspešnog polaganja ispita na univerzitetskom nivou; ili
2. Arhitektura mora biti glavna komponenta studija iz stava 1. Studija održava ravnotežu između teorijskih i praktičnih aspekata arhitektonskih studija i garantuje najmanje sticanje sledećih znanja,veština i kompetencija:
(a) sposobnost kreiranja arhitektonskih crteža koji zadovoljavaju i estetske i tehničke zahteve;
(b) adekvatno poznavanje istorije i teorije arhitekture i srodnih umetnosti, tehnologija i humanističkih nauka;
(v) poznavanje likovne umetnosti i njenog uticaja na kvalitet arhitektonskog projektovanja;
(g) adekvatno poznavanje urbanističkog projektovanja, planiranja i veština uključenih u proces planiranja;
(d) razumevanje odnosa između ljudi i zgrada, i između zgrada injihove okoline, te potrebe da se zgrade i prostori između njih povežu sa ljudskim potrebama i razmerama;
(đ) razumevanje profesije arhitekte i uloge arhitekte u društvu, posebno u pripremi izveštaja koji uzimaju u obzir društvene faktore;
(e) razumevanje metoda istraživanja i pripreme izveštaja za arhitektonski projekat;
(ž) razumevanje građevinskog projektovanja, te konstrukcijskih i inženjerskih problema povezanih sa projektovanjem zgrada;
(z) adekvatno poznavanje fizičkih problema i tehnologija i funkcija zgrada kako bi im se obezbedili unutrašnji uslovi udobnosti i zaštite od klimatskih uslova, u okviru održivog razvoja;
(i) Neophodne veštine projektovanja kako bi se ispunili zahtevi korisnika zgrade u okviru ograničenja koja nameću faktori troškova i građevinski propisi;
(j) adekvatno poznavanje grana industrije, organizacije, propisa i procedura uključenih u prevođenje koncepata dizajna u zgrade i integraciju planova u ukupno planiranje.
3. Broj godina akademskih studija iz stava 1, može se dodatno izraziti sa ekvivalentnim ESPB bodovima.
Član 2. Obavljanje stručne delatnosti arhitekte
1. Za potrebe ovog sporazuma, profesionalne aktivnosti arhitekte su aktivnosti koje se redovno obavljaju sa stručnim zvanjem "arhitekta".
Član 3. Dokaz o formalnim kvalifikacijama arhitekata
Strana |
Dokaz o formalnim kvalifikacijama |
Telo koje dodeljuje dokaz o kvalifikacijama |
Sertifikat koji prati dokaz o kvalifikacijama |
Referentna akademska godina |
|
||||
ČLAN 3
Prilikom potpisivanja Sporazuma o priznavanju profesionalnih kvalifikacija za doktore medicine, doktore stomatologije, i arhitekte u kontekstu Centralno Evropskog Sporazuma o slobodnoj trgovini, Republika Srbija je podnela depozitaru Izjavu, koja u originalu na engleskom jeziku i prevodu na srpski jezik glasi:
"Taking into consideration that the territory of Kosovo and Metohija is a part of the Republic of Serbia which is under international administration in accordance with the United Nations Security Council Resolution 1244 (1999), the signing of and the subsequent expression of consent to be bound by the Agreement on the Recognition of Professional Qualifications of Doctors of Medicine, Doctors of Dental Medicine and Architects in the Central European Free Trade Agreement Context, by the Republic of Serbia, cannot be interpreted as a recognition of the purported independence of Kosovo*, nor does it create between the Republic of Serbia and Kosovo* a treaty relation within the meaning of the Vienna Convention on the Law of Treaties (1969), which regulates the conclusion and application of treaties between states.
The conclusion and the application of the Agreement on the Recognition of Professional Qualifications of Doctors of Medicine, Doctors of Dental Medicine and Architects in the Central European Free Trade Agreement Context by no means prejudice the issue of the status of Kosovo*, or the competences and powers of the Special Representative of the UN Secretary General and KFOR in accordance with the UN Security Council Resolution 1244 (1999) and the Constitutional Framework for Provisional Self-Government in Kosovo (UNMIK Regulation 2001/9 of 15 May 2001).
No action taken by the Provisional Institutions of Self-Government from Kosovo* in the course of the conclusion and the application of this Agreement can be considered valid if it exceeds the competences of the Provisional Institutions of Self-Government from Kosovo* or if it impinges on the competences and powers reserved for the Special Representative of the UN Secretary General, as defined by the UN Security Council Resolution 1244 (1999) and the Constitutional Framework for Provisional Self-Government in Kosovo
_______
*This
designation in without prejudice to position on status, and is in line
with UNSCR 1244/1999 and the ICJ Opinion on the Kosovo Declaration of
independence."
"Budući da je teritorija Kosova i Metohije u sastavu Republike Srbije i da se na osnovu Rezolucije Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244 (1999) nalazi pod međunarodnom upravom, potpisivanje i pristanak Republike Srbije da bude obavezana Sporazuma o priznavanju profesionalnih kvalifikacija za doktore medicine, doktore stomatologije, i arhitekte u kontekstu Centralno Evropskog Sporazuma o slobodnoj trgovini, ne može se tumačiti kao priznavanje navodne nezavisnosti Kosova*, niti se time između Republike Srbije i Kosova* formira ugovorni odnos u smislu Bečke konvencije o ugovornom pravu (1969) kojom je regulisano zaključivanje i sprovođenje ugovora između država.
Zaključivanjem i sprovođenjem Sporazuma o priznavanju profesionalnih kvalifikacija za doktore medicine, doktore stomatologije, i arhitekte u kontekstu Centralno Evropskog Sporazuma o slobodnoj trgovini, se ni na koji način ne dovodi u pitanje status Kosova* kao ni nadležnosti i ovlašćenja Specijalnog predstavnika generalnog sekretara UN i KFOR-a u skladu sa Rezolucijom Saveta bezbednosti UN 1244 (1999) i Ustavnim okvirom za privremenu samoupravu na Kosovu (Uredba UNMIK br. 2001/9 od 15. maja 2001. godine).
Nijedna radnja koju Privremene institucije samouprave sa Kosova* preduzmu prilikom zaključivanja i sprovođenja ovog sporazuma ne može se smatrati validnom ukoliko prekoračuje okvire ovlašćenja Privremenih institucija samouprave sa Kosova* ili zadire u nadležnosti ili ovlašćenja koja su rezervisana za Specijalnog predstavnika generalnog sekretara UN kako je određeno Rezolucijom Saveta bezbednosti UN 1244 (1999) i Ustavnim okvirom za privremenu samoupravu na Kosovu.
_______
* Ovaj
naziv ne dovodi u pitanje stavove o statusu i u skladu je sa
Rezolucijom Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244 (1999) i
mišljenjem Međunarodnog suda pravde o proglašenju nezavisnosti Kosova."
ČLAN 4
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije - Međunarodni ugovori".