GODIŠNJI PROGRAMZAŠTITE, UREĐENJA I KORIŠĆENJA POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA U DRŽAVNOJ SVOJINI GRADA PROKUPLJA ZA 2023. GODINU("Sl. list grada Prokuplja", br. 25/2023) |
Godišnjim Programom zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta na teritoriji grada Prokuplja za 2023. godinu utvrđuju se:
- vrsta i obim radova koje treba izvršiti u 2023. godini,
- dinamika izvođenja radova i
- ulaganje sredstava.
1. OSNOVNI PODACI O TERITORIJI GRADA PROKUPLJA
1.1. Položaj i veličina teritorije
Grad Prokuplje poseduje 104 katastarskih Opština, raspolaže ukupno sa 759 km² poljoprivrednog zemljišta. Grad Prokuplje graniči se sa severa Opštinom Kruševac i Aleksinac, sa istoka Opštinom Merošina i Žitorađa, sa juga Opštinom Bojnik i sa zapada Opštinom Kuršumlija i Blace.
Šire područje Grada okruženo je planinama Veliki i Mali Jastrebac sa Severa, Kopaonik sa Zapada i Radan sa Juga. One tako predstavljaju zaokruženu geografsku celinu, kroz koje protiče reka Toplica sa svojim pritokama. Sa obe strane doline reke Toplice prostire se pretežno plodno zemljište brdsko-planinskog karaktera.
Grad Prokuplje čini središnji deo subregiona Toplica koji u geografskom smislu leži u granicama : 43°10 ' i 43°20' severne geografske širine, odnosno 21°00' i 21°50' istočne geografske širine.
Umereno-kontinentalna klima sa blagim prelazima između godišnjih doba u kotlini, a duga i oštra zima na planini uslovili su plodno tle duž reke i njenih pritoka, bogatstvo šumama i pašnjacima kako na teritoriji grada Prokuplja tako i u širem okrugu.
Umereno-kontinentalna klima i brdsko planinsko područje kao i bogatstvo podzemnim tekućim i termomineralnim vodama pružaju povoljne uslove za razvoj poljoprivrede.
Na teritoriji grada Prokuplja prosečna godišnja temperatura vazduha kreće se između 10.6 i 11.4 °C. Srednje mesečne temperature vazduha u toku vegetacionog perioda su oko 18.5°C. Apsolutne maksimalne temperature vazduha u letnjim mesecima mogu biti dosta visoke i preko 40°C. dok apsolutne minimalne temperature vazduha u toku januara i februara mogu se spustiti ispod -20°C.
Ono što je evidentno je činjenica, da su prolećni i jesenji mrazevi skoro redovna pojava na ovom području, posebno u nekoliko poslednjih godina. Pozni mrazevi se javljaju u toku izvesnog broja dana u aprilu i maju i to uglavnom na lokalitetima sa većom nadmorskom visinom (preko 800m.n.v.). Ovi mrazevi u dobroj meri doprinose dužem održavanju snežnog pokrivača na ovim lokalitetima (najčešće do kraja aprila), a istovremeno su i razlog za čestu pojavu inja na biljkama i poledice na hladnom i vlažnom zemljištu. Rani jesenji mrazevi se javljaju nešto ređe i to u toku oktobra i novembra, najčešće se manifestujući takođe na lokalitetima sa većim nadmorskim visinama ali često i pored jačih vodotoka (naročito pored reke Toplice).
Područje grada Prokuplja pripada semiaridnim područjima naše zemlje, što znači da se karakteriše dosta oskudnim padavinama u toku godine.
Padavine nisu ravnomerno raspoređene po mesecima i godišnjim dobima. Najviše taloga padne maja i oktobra a najmanje septembra i februara. Letnji meseci su dosta oskudni u talozima i u tom periodu godine osveženje donose samo ređi i kratkotrajni pljuskovi, proleće je najbogatije a zima najoskudnija u vodnim talozima. Relativna vlažnost vazduha u toku vegetacionog perioda dosta malo varira i kreće se najčešće između 68-76%, ona je u uskoj korelaciji sa količinama padavina, temperaturama vazduha i intenzitetom vazdušnih strujanja.
Godišnja oblačnost na ovom području je prilično velika usled mešanja kontinentalnih i sredozemnih vazdušnih masa, s tim što je oblačnost izraženija na područjima sa većom nadmorskom visinom. Godišnji tok oblačnosti najveći je tokom zime a najmanji tokom leta.
Naše područje ne odlikuje se velikim vetrovima - vazdušna cirkulacija se svodi u lokalne okvire. Duvaju vetrovi severnog i severozapadnog pravca koji donose padavine.
Najznačajniji vodotok na području grada Prokuplja je reka Toplica koja izvire na Kopaoniku a uliva se u Južnu Moravu. Ona predstavlja stalni vodotok a najviše vode u prolećnom, odnosno smanjenim količinama u letnjem periodu. Zahvaljujući stalnosti ovaj vodotok u značajnoj meri utiče kako na svojstva zemljišta tako i na nivou podzemnih voda u blizini svojih obala. Naime zbog čestih plavljenja susednih ravničarskih površina oko ovog vodotoka su obrazovane značajne površine sa aluvijalnim zemljištem a zbog toga što su oko njega podzemne vode visoke pored njega je razvijena pretežno higrofilna (vlažna) vegetacija. Pored Toplice su fragmentno raspoređene i površine koje su u toku godine duže pod vodom (depresije) i s toga su obrasle močvarnom vegetacijom. Osim Toplice u nešto krupnije vodotoke mogu se ubrojiti i neke njene pritoke (Bejašnička, Bresnička i Rastovnička reka) dok su ostali vodotoci skoro beznačajni odnosno uglavnom su aktivni u proleće i kasnu jesen.
Reka Toplica još uvek nema značaj koji bi objektivno trebalo da ima na ovom području naime oko nje se organizuje dosta ekstenzivna poljoprivredna proizvodnja.
Bresnička reka je pregrađena u blizini svoga izvorišta i predstavlja osnovu vodosnabdevanja Prokuplja i više seoskih naselja duž trase vodovoda.
Komisija za izradu predloga godišnjeg programa zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta a na osnovu člana 64a Zakonu o poljoprivrednom zemljištu ("Sl. glasnik R. Srbije" br. 62/06, 65/08-dr. zakon, 41/09, 112/15, 80/17 i 95/18-dr. zakon), uputila je: Javni poziv za dokazivanje prava prečeg zakupa poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini na teritoriji grada Prokuplja za 2023 godinu i Javni poziv za ostvarivanje prava korišćenja bez plaćanja naknade poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini na teritoriji grada Prokuplja za 2023 godinu. Po upućenim Javnim Pozivima odazvala se Toplička akademija strukovnih studija - Prokuplje.
U Prilogu vam dostavljamo: Saglasnost resornog ministarstva broj 320-11-8498/2023-11 od 24.05.2023. godine, validirani godišnji Program grada Prokuplja za 2023 godinu na CD - u tabelarno.