ODLUKA O UPRAVLJANJU RIZICIMA KOJI NASTAJU PO OSNOVU AKTIVNOSTI KOJE JE BANKA POVERILA TREĆIM LICIMA ("Sl. glasnik RS", br. 77/2023)

1. Ovom odlukom propisuju se bliži uslovi i način upravljanja rizicima banke koji nastaju po osnovu aktivnosti u vezi s njenim poslovanjem koje je poverila trećem licu.

2. Banka je dužna da sistemom za upravljanje rizicima blagovremeno obuhvati sve rizike koji nastaju po osnovu aktivnosti u vezi s njenim poslovanjem koje je poverila trećem licu koje ih obavlja kao svoju pretežnu delatnost, odnosno koje ima odgovarajuće iskustvo u obavljanju tih ili sličnih aktivnosti (u daljem tekstu: pružalac usluga).

Aktivnostima iz stava 1. ove tačke smatraju se:

1) aktivnosti koje banci omogućavaju obavljanje poslova iz člana 4. Zakona o bankama;

2) pružanje platnih usluga u skladu sa zakonom kojim se uređuju platne usluge;

3) poslovi u vezi sa upravljanjem tokovima gotovine u skladu sa odlukom kojom se uređuje način upravljanja tokovima gotovine preko agenta banke.

Aktivnostima iz stava 1. ove tačke ne smatraju se nabavka robe i standardizovanih usluga, kao što su usluge u vezi s korišćenjem telekomunikacija, usluge oglašavanja, usluge čišćenja, usluge ispitivanja tržišta i sl.

Poveravanje aktivnosti vrši se na osnovu ugovora zaključenog između banke i pružaoca usluga.

3. Banka koja namerava da određene aktivnosti poveri trećem licu dužna je da unutrašnjim aktima uredi:

1) proces odlučivanja o poveravanju tih aktivnosti i kriterijume za donošenje odluke o tome, na način kojim se obezbeđuje da se poveravanjem aktivnosti ne ugroze redovno poslovanje banke, efikasno upravljanje rizicima banke i njen sistem unutrašnjih kontrola;

2) način uključivanja tih aktivnosti u proces upravljanja rizicima i u sistem internog izveštavanja o rizicima;

3) način na koji banka obezbeđuje kontinuitet poslovanja u vezi sa aktivnostima koje je poverila i mere koje preduzima u slučaju raskida ugovornog odnosa s licima čije usluge koristi, kao i u slučaju privremenog zastoja ili prestanka pružanja tih usluga;

4) način vršenja nadzora nad obavljanjem aktivnosti koje je poverila, uključujući i nadzor nad usklađenošću tih aktivnosti s propisima, dobrim poslovnim običajima i poslovnom etikom banke;

5) kriterijume na osnovu kojih utvrđuje da li je reč o aktivnosti iz tačke 5. stav 2. ove odluke;

6) kriterijume na osnovu kojih ceni uspešnost prethodne saradnje s pružaocem usluga za potrebe vršenja analize iz tačke 6. stav 1. odredba pod 7) ove odluke.

4. Banka je dužna da obezbedi da svaki ugovor zaključen s pružaocem usluga sadrži naročito sledeće:

1) jasno definisana ovlašćenja, dužnosti i odgovornosti pružaoca usluga tokom obavljanja poverene aktivnosti;

2) obavezu pružaoca usluga da pri obavljanju poverene aktivnosti u svemu postupa u skladu s propisima, pravilima struke, dobrim poslovnim običajima i poslovnom etikom, ne ugrožavajući reputaciju banke;

3) način na koji će banka kontinuirano pratiti obavljanje poverene aktivnosti koja je predmet tog ugovora, uključujući izveštaje koje će pružalac usluga biti dužan da dostavlja banci i dinamiku njihovog dostavljanja;

4) obavezu pružaoca usluga da bez odlaganja obavesti banku o svim činjenicama i okolnostima koje bitno utiču ili mogu bitno uticati na obavljanje poverene aktivnosti koja je predmet ugovora;

5) obavezu pružaoca usluga da sve podatke i dokumentaciju koje mu je banka dostavila u vezi s poveravanjem aktivnosti čuva kao poslovnu tajnu, a ako dostavljeni podaci i dokumentacija sadrže podatke o ličnosti - obavezu pružaoca usluga da te podatke zaštiti i da sa njima postupa u skladu s propisima kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti;

6) odredbu o tome da li postoji obaveza pružaoca usluga da u vezi sa obavljanjem poverene aktivnosti pribavi polisu osiguranja od profesionalne odgovornosti i/ili druge vrste osiguranja;

7) odredbu o tome da li pružalac usluga aktivnost koju mu banka poverava može poveriti drugom licu, u skladu sa odredbama tačke 12. ove odluke;

8) aktivnosti koje će banka preduzeti u slučaju da utvrdi da pružalac usluga postupa suprotno obavezama iz ugovora koji je sa njom zaključio;

9) odredbu kojom se pružalac usluga obavezuje da ispuni obavezu iz tačke 11. ove odluke;

10) odredbu koja banci omogućava da jednostrano raskine taj ugovor ako to naloži Narodna banka Srbije.

U slučaju poveravanja aktivnosti naplate potraživanja pružaocu usluga, banka je dužna da obezbedi da ugovor zaključen s tim pružaocem sadrži i sledeće:

1) definisan broj dana docnje u izmirivanju obaveza dužnika po čijem isteku banka poverava naplatu potraživanja pružaocu usluga;

2) odredbu kojom se pružalac usluga obavezuje da pri sprovođenju postupka naplate potraživanja postupa u skladu sa unutrašnjim aktima banke i na način utvrđen tim aktima, pri čemu je potrebno obezbediti da po svakom zahtevu dužnika koji se odnosi na umanjenje duga ili izmenu modaliteta otplate (npr. delimičan oprost duga ili plaćanje na rate) postupi i o tome odluku donese banka, kao i da dužnika koji se direktno obratio banci - o toj odluci obavesti samo banka, dok komunikaciju o drugim pitanjima, sačinjavanje predloga sporazuma i druge slične aktivnosti može obavljati i pružalac usluga;

3) odredbu kojom se pružalac usluga obavezuje da dužniku pruži informacije o tome da nastupa u ime i za račun banke, te da mu ukaže na to da je dužnikov poverilac banka;

4) odredbu o visini naknade za rad pružaoca usluga koja ne iznosi više od 30% ukupno naplaćenog potraživanja, uključujući i sve nagrade, troškove i sl. pružaoca usluga (npr. nagrada za rad ili dosuđeni advokatski troškovi);

5) odredbu kojom se obezbeđuje da se svaka naplata od dužnika uplaćuje isključivo na račun banke.

5. Banka koja namerava da pružaocu usluga poveri aktivnosti čije je izvršavanje značajno za obezbeđivanje kontinuiteta njenih kritičnih funkcija - dužna je da obezbedi kontinuitet tih funkcija za slučaj primene instrumenata i/ili mera restrukturiranja, i to na jedan od sledećih načina:

1) obavezivanjem tog lica da obavlja poverene aktivnosti u svim situacijama u kojima je potrebno obezbediti kontinuitet kritičnih funkcija banke u restrukturiranju, odnosno banke za posebne namene;

2) ugovorom sa alternativnim pružaocem usluga koji bi mogao da obezbedi kontinuitet obavljanja kritičnih funkcija banke u restrukturiranju, odnosno banke za posebne namene;

3) detaljnim planom obezbeđivanja kontinuiteta obavljanja kritičnih funkcija upotrebom interno raspoloživih resursa banke u restrukturiranju, odnosno banke za posebne namene.

Ako namerava da trećem licu poveri aktivnosti čije je izvršavanje značajno za obezbeđivanje kontinuiteta njenih poslovnih procesa i/ili nesmetanog pružanja usluga klijentima, banka je dužna da preduzme mere kojima će obezbediti kontinuitet tih procesa, odnosno pružanja usluga (npr. zaključenjem ugovora pod odložnim uslovom sa alternativnim pružaocem usluga), uz primenu odredaba ove odluke koje se odnose na poveravanje aktivnosti pružaocu usluga.

6. Pre donošenja odluke o svakom pojedinačnom poveravanju aktivnosti, odnosno o promeni pružaoca usluga, kao i o svakoj bitnoj izmeni ugovora o poveravanju aktivnosti - banka je dužna da:

1) utvrdi da li je reč o aktivnosti iz tačke 5. stav 2. ove odluke, u skladu sa unutrašnjim aktima banke;

2) izvrši detaljnu analizu potencijalnog pružaoca usluga, koja se odnosi na njegovu sposobnost pružanja usluga, finansijsko stanje i poslovnu reputaciju;

3) utvrdi da li propisi države ili država u kojima potencijalni pružalac usluga posluje omogućuju Narodnoj banci Srbije nesmetano vršenje neposredne kontrole tog poslovanja u delu koji se odnosi na obavljanje poverenih aktivnosti ili je u vezi s njima;

4) proceni moguće poteškoće i vreme potrebno za nastavak obavljanja poverenih aktivnosti u slučaju iznenadnog prestanka njihovog obavljanja, odnosno u slučaju raskida ugovora s pružaocem usluga, kao i vreme potrebno za izbor drugog pružaoca usluga i otpočinjanje obavljanja poverenih aktivnosti;

5) pribavi obrazloženo mišljenje organizacione jedinice u čijem je delokrugu upravljanje rizicima o uticaju tog poveravanja na rizični profil banke;

6) pribavi obrazloženo mišljenje organizacione jedinice u čijem je delokrugu kontrola usklađenosti poslovanja banke o usklađenosti tog poveravanja s propisima, kao i aktima iz tačke 3. ove odluke i tačke 73. stav 3. Odluke o upravljanju rizicima banke;

7) izvrši analizu uspešnosti prethodne saradnje s pružaocem usluga (ako je primenljivo).

Pri donošenju odluke iz stava 1. ove tačke, banka naročito ceni uticaj poveravanja iz tog stava na:

1) kontinuitet poslovanja i reputaciju banke;

2) troškove, finansijski rezultat, likvidnost i solventnost banke;

3) rizični profil banke;

4) kvalitet usluga koje banka pruža klijentima.

7. Banka može da poveri određenu aktivnost, da promeni pružaoca usluga, odnosno da bitno izmeni ugovor o poveravanju aktivnosti (npr. cena, produženje važenja ugovora itd.) - samo ako, najkasnije 30 dana pre zaključenja ugovora o poveravanju aktivnosti, odnosno aneksa tog ugovora, o tome obavesti Narodnu banku Srbije i uz to obaveštenje dostavi sledeću dokumentaciju:

1) odluku nadležnog organa upravljanja bankom o poveravanju aktivnosti, promeni pružaoca usluga, odnosno o bitnoj izmeni ugovora o poveravanju aktivnosti;

2) osnovne podatke o pružaocu usluga (poslovno ime i sedište, odnosno ime i prebivalište, a ako se poverava pružanje platnih usluga - i podatke o adresama na kojima će se te usluge pružati);

3) opis aktivnosti koje banka poverava, kriterijume koje je pružalac usluga dužan da ispuni da bi mu banka poverila aktivnosti, kao i rok na koji će aktivnosti biti poverene;

4) obrazloženo mišljenje o tome da li je reč o aktivnostima iz tačke 5. stav 2. ove odluke, a u slučaju da je banka utvrdila da jeste - i poseban osvrt na način na koji banka planira da obezbedi kontinuitet pružanja usluga u skladu sa odredbama te tačke;

5) nacrt ugovora iz tačke 2. stav 4. ove odluke, odnosno nacrt aneksa tog ugovora;

6) rezultate analize iz tačke 6. stav 1. odredba pod 2) ove odluke;

7) rezultate procene iz tačke 6. stav 1. odredba pod 4) ove odluke;

8) mišljenja iz tačke 6. stav 1. odredbe pod 5) i 6) ove odluke;

9) rezultate analize iz tačke 6. stav 1. odredba pod 7) ove odluke (ako je primenljivo);

10) rezultate procene iz tačke 6. stav 2. ove odluke.

Ako pružalac usluga ima sedište izvan Republike Srbije ili je ugovoreno da poverene aktivnosti obavlja izvan Republike Srbije - banka je dužna da, osim dokumentacije utvrđene u stavu 1. ove tačke, Narodnoj banci Srbije dostavi dokaze o tome da propisi države, odnosno država u kojima pružalac usluga posluje omogućavaju Narodnoj banci Srbije nesmetano vršenje neposredne kontrole tog poslovanja u delu koji se odnosi na obavljanje poverenih aktivnosti ili je u vezi s njima.

Ako na osnovu dokumentacije i dokaza iz st. 1. i 2. ove tačke nije moguće utvrditi sve činjenice značajne za postupanje po obaveštenju iz stava 1. ove tačke, Narodna banka Srbije može od banke tražiti da joj dostavi i drugu dokumentaciju za koju oceni da joj je potrebna.

Rok iz stava 1. ove tačke računa se od dana dostavljanja uredne dokumentacije iz tog stava.

Ako je po obaveštenju iz stava 1. ove tačke zatražila dopunu dokumentacije, Narodna banka Srbije može odrediti rok koji nije duži od šest meseci, a pre čijeg isteka banka ne može dostaviti tu dopunu.

Ako se ugovor iz stava 1. ove tačke menja, a da se pritom ne menjaju ni poverena aktivnost ni pružalac usluga i ako ta promena ugovora ne bi bitno uticala na rezultate analize, procene i mišljenja iz tog stava - banka je dužna da najkasnije 15 dana pre zaključenja aneksa tog ugovora o tome obavesti Narodnu banku Srbije i dostavi joj nacrt tog aneksa.

Rok iz stava 6. ove tačke računa se od dana dostavljanja uredne dokumentacije iz tog stava.

8. Banka je dužna da Narodnoj banci Srbije dostavi ugovor iz tačke 2. stav 4. ove odluke, uključujući i anekse tog ugovora - u roku od 15 dana od dana zaključenja tog ugovora, odnosno aneksa.

U slučaju raskida ugovora iz stava 1. ove tačke, banka o tome bez odlaganja obaveštava Narodnu banku Srbije uz navođenje razloga za taj raskid.

9. U slučaju poveravanja pružanja platnih usluga, banka je dužna da u svojim poslovnim prostorijama i na svojoj internet prezentaciji objavi podatke o pružaocu usluga i adresi pružanja tih usluga, kao i da obezbedi da taj pružalac korisnicima platnih usluga pruža informacije o tome da nastupa u njeno ime i za njen račun.

10. Banka je dužna da, za vreme trajanja ugovornog odnosa sa pružaocem usluga, redovno vrši analize i procene iz tačke 6. stav 1. ove odluke i pribavlja obrazložena mišljenja iz tog stava, kao i da ih najmanje jednom godišnje dostavlja Narodnoj banci Srbije.

Ako na osnovu dostavljene dokumentacije iz stava 1. ove tačke utvrdi nedostatke, Narodna banka Srbije naložiće banci da u odgovarajućem roku preduzme aktivnosti u cilju njihovog otklanjanja i o tome obavesti Narodnu banku Srbije.

11. Banka je dužna da obezbedi da pružalac usluga omogući banci, spoljnom revizoru i Narodnoj banci Srbije neposredno obavljanje kontrole na lokaciji pružanja usluga, odnosno blagovremeni i neograničeni pristup dokumentaciji i podacima u vezi s poverenim aktivnostima.

12. Pružalac usluga može drugom licu poveriti aktivnosti koje je banka njemu poverila, osim naplate potraživanja, samo uz prethodnu saglasnost banke, koju ona daje u svakom pojedinačnom slučaju uz shodnu primenu odredaba tač. 3, 6, 7, 10. i 11. ove odluke.

Banka može saglasnost iz stava 1. ove tačke dati samo ako je najkasnije 30 dana pre toga obavestila Narodnu banku Srbije o nameravanom poveravanju aktivnosti iz tog stava i uz to obaveštenje dostavila sledeću dokumentaciju:

1) odluku nadležnog organa upravljanja bankom o davanju saglasnosti iz stava 1. ove tačke;

2) osnovne podatke o drugom licu iz stava 1. ove tačke (poslovno ime i sedište, odnosno ime i prebivalište);

3) opis aktivnosti koje pružalac usluga poverava, kriterijume koje je drugo lice iz stava 1. ove tačke dužno da ispuni da bi mu pružalac usluga poverio aktivnosti, kao i rok na koji će aktivnosti biti poverene;

4) nacrt ugovora između pružaoca usluga i drugog lica iz stava 1. ove tačke o poveravanju aktivnosti iz tog stava;

5) rezultate analize iz tačke 6. stav 1. odredba pod 2) ove odluke;

6) rezultate procene iz tačke 6. stav 1. odredba pod 4) ove odluke;

7) mišljenja iz tačke 6. stav 1. odredbe pod 5) i 6) ove odluke;

8) rezultate analize iz tačke 6. stav 1. odredba pod 7) ove odluke (ako je primenljivo);

9) rezultate procene iz tačke 6. stav 2. ove odluke.

Ako drugo lice iz stava 1. ove tačke ima sedište izvan Republike Srbije ili je ugovoreno da poverene aktivnosti obavlja izvan Republike Srbije - banka je dužna da, osim dokumentacije utvrđene u stavu 2. ove tačke, Narodnoj banci Srbije dostavi dokaze o tome da propisi države, odnosno država u kojima to lice posluje omogućavaju Narodnoj banci Srbije nesmetano vršenje neposredne kontrole tog poslovanja u delu koji se odnosi na obavljanje poverenih aktivnosti ili je u vezi s njima.

Rok iz stava 2. ove tačke računa se od dana dostavljanja uredne dokumentacije iz tog stava.

Ako je po obaveštenju iz stava 2. ove tačke zatražila dopunu dokumentacije, Narodna banka Srbije može odrediti rok koji nije duži od šest meseci, a pre čijeg isteka banka ne može dostaviti tu dopunjenu dokumentaciju.

Banka je dužna da Narodnoj banci Srbije dostavi zaključeni ugovor između pružaoca usluga i drugog lica iz stava 1. ove tačke - u roku od 15 dana od dana njegovog zaključenja.

U slučaju raskida ugovora iz stava 6. ove tačke, banka o tome bez odlaganja obaveštava Narodnu banku Srbije.

13. Banka uspostavlja i vodi jedinstvenu evidenciju aktivnosti koje je poverila pružaocu usluga, uključujući i aktivnosti koje je pružalac usluga poverio drugom licu u skladu sa odredbama tačke 12. ove odluke.

Banka je dužna da izvode iz evidencije koji sadrže pregled svih aktivnosti iz stava 1. ove tačke dostavlja Narodnoj banci Srbije tromesečno, i to:

1) sa stanjem na dan 31. marta tekuće godine - najkasnije 20. aprila te godine;

2) sa stanjem na dan 30. juna tekuće godine - najkasnije 20. jula te godine;

3) sa stanjem na dan 30. septembra tekuće godine - najkasnije 20. oktobra te godine;

4) sa stanjem na dan 31. decembra tekuće godine - najkasnije 20. januara naredne godine.

Obrasci izvoda iz stava 2. ove tačke utvrđeni su u prilozima 1 i 2, koji su odštampani uz ovu odluku i njen su sastavni deo.

Izvode iz stava 2. ove tačke banka dostavlja u skladu sa uputstvom Narodne banke Srbije kojim se uređuje elektronsko dostavljanje podataka iz tog izvoda i koje se objavljuje na internet prezentaciji Narodne banke Srbije.

14. Unutrašnja revizija banke ocenjuje proces poveravanja aktivnosti banke pružaocima usluga, u skladu sa unutrašnjim aktima banke i procenom rizika tog procesa, i tu ocenu dostavlja Narodnoj banci Srbije.

15. Banka odgovara za aktivnosti u vezi sa svojim poslovanjem koje je poverila pružaocu usluga.

Ako u postupku kontrole utvrdi da banka, pružalac usluga ili drugo lice iz tačke 12. ove odluke, ne postupa u skladu sa ovom odlukom i drugim propisima - Narodna banka Srbije može naložiti banci da u određenom roku raskine ugovor o poveravanju aktivnosti zaključen s pružaocem usluga.

16. Banka je dužna da svoje unutrašnje akte uskladi sa odredbama ove odluke najkasnije 31. decembra 2023. godine.

Banka je dužna da preispita usklađenost svih ugovora o poveravanju aktivnosti pružaocu usluga zaključenih u skladu sa Odlukom o upravljanju rizicima banke ("Službeni glasnik RS", br. 45/11, 94/11, 119/12, 123/12, 23/13 - dr. odluka, 43/13, 92/13, 33/15, 61/15, 61/16, 103/16, 119/17, 76/18, 57/19, 88/19, 27/20, 67/20 - dr. odluka i 89/22) - sa odredbama ove odluke i da o tome obavesti Narodnu banku Srbije najkasnije 31. januara 2024. godine.

17. Banka je dužna da izvode iz evidencije iz tačke 13. stav 2. ove odluke prvi put dostavi Narodnoj banci Srbije sa stanjem na dan 31. decembra 2023. godine, najkasnije 20. januara 2024. godine.

18. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

Prilog 1

_________________________________
(Poslovno ime i sedište banke)

 

IZVOD IZ EVIDENCIJE SVIH AKTIVNOSTI KOJE JE BANKA POVERILA TREĆEM LICU (PRUŽAOCU USLUGA), KAO I AKTIVNOSTI KOJE JE PRUŽALAC USLUGA POVERIO DRUGOM LICU

 

Poveravanje aktivnosti pružaoca usluga drugom licu

Redni broj

Matični broj pružaoca usluga

Naziv i adresa sedišta pružaoca usluga

Da li je pružalac usluga član bankarske grupe?*

Kategorizacija aktivnosti koja je poverena pružaocu usluga**

Kratak opis poverene aktivnosti

Datum zaključenja ugovora

Datum poslednje izmene ugovora

Datum isteka roka ugovora

Da li je poverena aktivnost predmet poveravanja drugom licu?

Naziv i sedište drugog lica kome pružalac usluga poverava aktivnost

Da li je drugo lice član bankarske grupe?*

Datum zaključenja ugovora s drugim licem kome pružalac usluga poverava aktivnost

Datum poslednje izmene ugovora s drugim licem kome pružalac usluga poverava aktivnost

Datum isteka ugovora s drugim licem kome pružalac usluga poverava aktivnost

Datum poslednje izvršene unutrašnje revizije

Datum naredne planirane unutrašnje revizije

Datum poslednjih izvršenih procena i analiza kao i pribavljenih mišljenja iz tačke 6. stav 1. Odluke

Naziv i sedište alternativnog pružaoca poverene aktivnosti s kojim banka ima zaključen ugovor

* Bankarskom grupom smatra se i grupa nad kojom Narodna banka Srbije ne vrši kontrolu na konsolidovanoj osnovi

Legenda** UR Upravljanje rizicima IS Informacioni sistem NP Naplata potraživanja UK Sistem unutrašnjih kontrola US Upravljanje sredstvima GN Aktivnosti upravljanja gotovim novcem PT Platne transakcije OS Ostalo

 

U _____________________________. _______ 20__. godine
__________________________________________________
Telefon za kontakt:
Imejl adresa:

 

 

Prilog 2

 

_________________________________
(Poslovno ime i sedište banke)

 

IZVOD IZ EVIDENCIJE AKTIVNOSTI NAPLATE POTRAŽIVANJA KOJE JE BANKA POVERILA TREĆEM LICU (PRUŽAOCU USLUGA)

 

Redni broj	Matični broj pružaoca usluga	Naziv i adresa sedišta pružaoca usluga	Vrsta potraživanja*	Poverene aktivnosti naplate potraživanja po broju partija			Poverene aktivnosti naplate potraživanja po iznosu**
				Broj partija po kojima su dužnici u docnji do 90 dana	Broj partija po kojima su dužnici u docnji od 91 dana do 365 dana	Broj partija po kojima su dužnici u docnji preko 365 dana	Iznos potraživanja po kojima su dužnici u docnji do 90 dana	Iznos potraživanja po kojima su dužnici u docnji od 91 dana do 365 dana	Iznos potraživanja po kojima su dužnici u docnji preko 365 dana

* U kolonu Vrsta potraživanja upisuje se broj računa iz Kontnog okvira na kojem se iskazuju potraživanja koja su predmet naplate koja se poverava. Za svaku vrstu potraživanja popunjavaju se i sve ostale kolone, bez obzira na to da li je reč o istom pružaocu usluga.
** U kolone Poverene aktivnosti naplate potraživanja po iznosu unosi se bruto iznos potraživanja, uključujući iznos kamata i naknada po tom potraživanju.

U _____________________________. _______ 20__. godine
__________________________________________________
Telefon za kontakt:
Imejl adresa: