PRAVILNIKO UNUTRAŠNJEM REDU I ČUVARSKOJ SLUŽBI PREDELA IZUZETNIH ODLIKA "KARAŠ-NERA"("Sl. list AP Vojvodine", br. 42/2023) |
Ovim Pravilnikom regulišu se unutrašnji red, organizacija i način rada čuvarske službe i osnovna pravila organizacije protivpožarne zaštite (u daljem tekstu: Pravilnik) Predela izuzetnih odlika "Karaš-Nera" (u daljem tekstu: PIO "Karaš-Nera"), odnosno bliže propisuju pravila iz člana 56. stav 4. Zakona o zaštiti prirode (u daljem tekstu: Zakon), po kojima se na području PIO "Karaš-Nera" sprovode režimi zaštite utvrđeni članom 35. Zakona i članom 5. Pokrajinske skupštinske odluke o zaštiti Predela izuzetnih odlika "Karaš-Nera" (u daljem tekstu: Odluka):
1. način na koji će se ponašati posetioci, vlasnici i korisnici nepokretnosti pri kretanju, boravku i obavljanju posla na zaštićenom području;
2. mesta, površine i objekti u kojima se ograničava kretanje ili zabranjuje i ograničava obavljanje određenih radnji, kao i trajanje tih mera;
3. biljne i životinjske vrste koje je zabranjeno uništavati, oštećivati ili uznemiravati, kao i vrste čije je korišćenje, odnosno branje, sakupljanje i izlov ograničen;
4. način saradnje sa fizičkim i pravnim licima koji po različitom osnovu koriste ili su zainteresovani za korišćenje zaštićenog područja;
5. uslovi zaštite prilikom naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti;
6. mesta i uslovi za odlaganje otpada;
7. način održavanja urednosti i čistoće zaštićenog područja;
8. način i organizacija čuvanja zaštićenog područja;
9. oprema i sredstva neophodna za čuvanje i održavanje;
10. protivpožarna zaštita.
Odredbe ovog Pravilnika odnose se na korisnike zaštićenog područja u smislu člana 4. tačka 37. Zakona (u daljem tekstu: Korisnik), odnosno na lica koja imaju prebivalište ili boravište na području PIO "Karaš-Nera", vlasnike zemljišta i drugih nepokretnosti, pravna i fizička lica i preduzetnike koji korišćenjem nepokretnosti, prirodnih vrednosti i dobara i na drugi način obavljaju delatnost ili vrše poslove na području PIO "Karaš-Nera", kao i na Posetioce PIO "Karaš-Nera".
Posetilac PIO "Karaš-Nera" je lice koje iz naučnih, obrazovnih, rekreativnih, turističkih, sportskih i kulturnih potreba i razloga boravi na području PIO "Karaš-Nera" kraće od 15 dana, kao i lice u tranzitu kroz područje PIO "Karaš-Nera" (u daljem tekstu: Posetilac).
Za vreme boravka u PIO "Karaš-Nera" Korisnici i Posetioci dužni su da se pridržavaju odredaba ovog Pravilnika, pravila unutrašnjeg reda, uputstava sa informativnih tabli i drugih oznaka, kao i uputstava i objašnjenja ili naloga Čuvara PIO "Karaš-Nera" i drugih ovlašćenih lica DJUP "Belocrkvanska jezera" Bela Crkva (u daljem tekstu: Upravljač).
U planiranju i preduzimanju radova i aktivnosti na području PIO "Karaš-Nera", Korisnici i Posetioci dužni su da poštuju Zakon, Uredbu i Plan upravljanja PIO "Karaš-Nera".
Za korišćenje određenih prirodnih vrednosti PIO "Karaš-Nera" i usluga Upravljača, Korisnik i Posetilac plaćaju naknadu Upravljaču, shodno članu 70. Zakona.
Visinu, način obračuna i naplate naknada iz stava 1. ovog člana Upravljač propisuje posebnim aktom, uz saglasnost pokrajinskog organa uprave nadležnog za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Sekretarijat), na osnovu Zakona i Uredbe.
Unutrašnji red PIO "Karaš-Nera" Upravljač obezbeđuje organizovanjem čuvarske službe u skladu sa Zakonom i ovim Pravilnikom, saradnjom sa lokalnim stanovništvom, vlasnicima individualnih poseda, drugim korisnicima u sprovođenju propisanih režima zaštite koji su od uticaja za sprovođenje unutrašnjeg reda u zaštićenom području, javnim preduzećima i drugim privrednim subjektima, poljočuvarskom službom opštine Bela Crkva, ustanovama i udruženjima građana, kao i saradnjom sa organima državne uprave i lokalne samouprave.
II KRETANJE I BORAVAK POSETILACA
Ulazak i boravak u PIO "Karaš-Nera" je slobodan i bez ograničenja osim u vreme i na način utvrđen ovim Pravilnikom.
Za posetu Predelu Izuzetnih Odlika "Karaš-Nera" obavezno je pribavljanje saglasnosti od Upravljača i to: za grupne posete i drugo dozvoljeno korišćenje prirodnih vrednosti, za naučno-istraživački rad, izvođenje istražnih radova, postavljanje privremenih objekata na površinama u zaštićenom području, za snimanje i fotografisanje.
Posetioci su dužni da kod sebe imaju saglasnost, i da je pokažu na zahtev službenog lica Upravljača.
Za turističke posete i dozvoljeno korišćenje PIO "Karaš-Nera" naplaćuje se naknada prema posebnom aktu koji propisuje Upravljač u skladu sa Zakonom.
Kretanje na području PIO "Karaš-Nera" dozvoljeno je po javnim putevima, određenim stazama, atarskim putevima i površinama namenjenim za sport i rekreaciju i posebno uređenih terena za odmor.
Posetioci i organizovane grupe Posetilaca PIO "Karaš-Nera" mogu se izuzetno kretati i po delovima zaštićenog područja koji nisu određeni za kretanje i boravak Posetilaca uz prethodno odobrenje Upravljača i uz pratnju vodiča, odnosno čuvara zaštićenog područja.
Kada se radi o hitnoj intervenciji u slučaju požara, elementarne nepogode ili udesa ili namenskom korišćenju postojećih puteva, odobrenje ili pratnja iz stava 2. ovog člana ne mora se pribaviti, odnosno obezbediti već se te aktivnosti prijavljuju Upravljaču.
Na celom području PIO "Karaš-Nera" zabranjeno je:
- građenje objekata za deponovanje opasnog otpada i drugih objekata kojima bi se mogao zagaditi vazduh, voda i zemljište i ugroziti flora i fauna;
- građenje objekata za korišćenje energije vetra;
- menjanje namene zemljišta, osim u cilju upravljanja i revitalizacije;
- eksploatisanje peska, zemlje i mineralnih sirovina;
- preoravanje površina pod travnatom vegetacijom i uspostavljanje poljoprivredne proizvodnje, osim za organsku i/ili ekstenzivnu poljoprivrednu proizvodnju i ograničeno korišćenje parcela u skladu sa postojećom namenom;
- unošenje alohtonih i invazivnih vrsta;
- pošumljavanje travnih staništa, livada i pašnjaka;
- zamenjivanje sastojine i grupacije autohtonih vrsta drveća alohtonim;
- odlaganje ostataka seče u vodotoke;
- isušivanje ili zatrpavanje vlažnih staništa;
- lov na vodenu pernatu divljač;
- uznemiravanje, neplansko sakupljanje i uništavanje divljih životinja;
- uništavanje, neplansko uklanjanje i sakupljanje divljih biljaka i gljiva;
- kretanje svinja na udaljenosti većoj od 100 metara od salaša;
- hemijsko i fizičko zagađivanje, deponovanje čvrstog i tečnog otpada i otpadnih zagađenih voda;
- ispuštanje neprečišćenih otpadnih voda, kao i voda ispod kvaliteta koji odgovara II klasi;
- kretanje vozila na motorni pogon, drugih vozila i prevoznih sredstava izvan puteva, staza i prostora koji su za to namenjeni, osim za službene potrebe;
- kretanje čamaca na motorni pogon;
- zagađivanje bukom i svetlošću;
- obavljanje radova i aktivnosti koje mogu imati nepovoljan uticaj na geomorfološke, hidrološke i pedološke karakteristike, živi svet, životnu sredinu, ekološki integritet i estetska obeležja predela.
U režimu II stepena zaštite zabranjeno je i:
- izgradnja novih javnih puteva;
- preoravanje i narušavanje površina pod travnom vegetacijom i uspostavljanje poljoprivredne proizvodnje;
- uklanjanje travnog pokrivača s površinskim slojem zemljišta.
Vlasnici i Korisnici zemljišta i drugih nepokretnosti dužni su da dopuste pristup i prolaz Čuvaru i drugim ovlašćenim licima Upravljača u vršenju službenih radnji, kao i licima koja sa odobrenjem Upravljača obavljaju istraživačke i druge aktivnosti u PIO "Karaš-Nera".
Zabranjeno je sprečavanje ili ometanje Čuvara i drugih ovlašćenih lica Upravljača u vršenju radnji i aktivnosti iz stava 1. ovog člana.
III ZAŠTITA PRIRODNIH VREDNOSTI
Režim zaštite II stepena sprovodi se na delu PIO "Karaš-Nera" koji obuhvata stepskopeščarska staništa, mrtvaje uz reku Karaš i tri celine u priobalju Nere, kod Kusića, Vračevog Gaja i na ušću u Dunav.
Na prostoru pod režimom zaštite II stepena radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) izgradnju objekata i infrastrukture, za potrebe upravljanja zaštićenim područjem i održivog pašarenja;
2) asfaltiranje puteva na rekonstrukciju postojećih asfaltiranih puteva;
3) osvetljavanje prostora na usmereno osvetljavanje objekata i za potrebe bezbednosti;
4) pašarenje, na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti, u skladu sa kapacitetom i prirodnim vrednostima;
5) košenje, na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti, primenom zaštitnih mera za floru i faunu;
6) uklanjanje priobalne, plutajuće i podvodne vegetacije, za potrebe revitalizacije;
7) održivo gazdovanje šumama u skladu sa planskom dokumentacijom, uz očuvanje autohtonih vrsta drveća i sprečavanje prenamnožavanja patogena;
8) lov, na period od 1. oktobra do 1. marta;
9) ribolov na rekreativni ribolov, sanacioni ribolov i ribolov u naučno-istraživačke svrhe;
10) turizam na prostorno, vremenski i kapacitetom ograničene aktivnosti, u skladu sa potrebom očuvanja prirodnih vrednosti.
Na prostoru pod režimom zaštite III stepena radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) izgradnju objekata i infrastrukture, za potrebe održivog turizma i rekreacije, upravljanja zaštićenim područjem i održivog pašarenja;
2) pašarenje, na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti, u skladu sa kapacitetom i prirodnim vrednostima;
3) košenje, na prostorno i vremenski ograničene aktivnosti, primenom zaštitnih mera za floru i faunu;
4) održivo gazdovanje šumama u skladu sa planskom dokumentacijom, uz očuvanje autohtonih vrsta drveća i sprečavanje prenamnožavanja patogena;
5) osvetljavanje prostora na usmereno osvetljavanje objekata, prizemnih površina i površine zemljišta, kao i za potrebe bezbednosti saobraćajnica, turističkih sadržaja i kulturno-istorijskih vrednosti;
6) lov, na period od 1. oktobra do 1. marta;
7) ribolov i to sportski ribolov, rekreativni i sanacioni ribolov, ribolov u naučno-istraživačke svrhe, kao i poribljavanje autohtonim vrstama za potrebe reintrodukcije;
8) korišćenje pesticida i veštačkog đubriva uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine;
9) turističke aktivnosti na održive oblike turizma i rekreacije na lokalitetima, objektima i stazama koji su za to uređeni.
Na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena, aktivnosti se ograničavaju na obavljanje stočarstva, ratarstva, voćarstva, vinogradarstva i pčelarstva uz kontrolisanu i što manju upotrebu hemijskih sredstava i razvoj organske poljoprivrede, očuvanje i obnavljanje starih sorti i rasa biljnih kultura i domaćih životinja i u duhu dobre poljoprivredne prakse.
Navedene aktivnosti vrše se isključivo na osnovu uslova Zavoda i saglasnosti Upravljača.
O svim aktivnostima korišćenja vozila u svrhu održavanja objekata u PIO "Karaš-Nera" potrebno je pismenim putem oba- vestiti Upravljača.
Biljke i gljive koje žive u slobodnoj prirodi na području PIO "Karaš-Nera", a kojima je Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni glasnik RS", br. 5/10 i 47/11) utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, nije dozvoljeno seći, kidati, lomiti, čupati, sakupljati njihovo seme i plodove ili ih na drugi način oštećivati i uništavati jedinke i staništa.
Životinje koje žive, povremeno ili sezonski borave na području PIO "Karaš-Nera", a kojima je Pravilnikom o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka životinja i gljiva (u daljem tekstu: Pravilnik o divljim vrstama), utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, nije dozvoljeno rasterivati, uznemiravati, hvatati, ubijati i ranjavati, nehotično i namerno trovati, sakupljati jaja i druge razvojne oblike, uništavati i oštećivati gnezda i ostala mesta i objekte na kojima se te životinje razmnožavaju, odgajaju mladunce, sklanjaju, borave i hrane.
Lice koje na području PIO "Karaš-Nera" koje nađe primerak strogo zaštićene ili zaštićene divlje vrste životinje dužno je da odmah obavesti Ministarstvo ili Zavod za zaštitu prirode o:
1) pronađenim mrtvim primercima;
2) živim primercima koji su bolesni, povređeni ili koji nisu sposobni da samostalno prežive u prirodi.
Ministarstvo može da odredi poseban tim stručnih - fizičkih i/ili pravnih lica, ako su potrebne intervencije sa živim primercima divljih životinja u divljini ili u zatočeništvu.
Međusobna prava i obaveze uređuju se ugovorom zaključenim između Ministarstva i lica iz stava 2. ovog člana.
Ministarstvo i/ili zavod primerke iz stava 1. tačka 2) ovog člana, radi lečenja i oporavka, upućuju na privremeno zbrinjavanje i nakon oporavka, ako se proceni da su sposobni da samostalno prežive primerci se puštaju nazad u prirodno stanište.
Opravdane troškove transporta, nege i lečenja životinje snosi Ministarstvo.
Svi primerci strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta divljih životinja iz stava 1. ovog člana obeležavaju se na propisan način.
Ubijeni ili na bilo koji drugi način usmrćeni primerci strogo zaštićenih divljih vrsta pronađeni na teritoriji Republike Srbije predaju se najbližoj veterinarskoj organizaciji ili drugoj instituciji koju odredi Ministarstvo radi utvrđivanja uzroka usmrćivanja, odnosno uginuća.
Troškove analize uzoraka i dijagnostičkih ispitivanja radi utvrđivanja uzroka usmrćivanja, odnosno uginuća primeraka iz stava 7. ovog člana snosi Ministarstvo.
Mrtvi primerci iz stava 1. ovog člana predaju se ovlašćenoj naučnoj ili stručnoj organizaciji na prepariranje, konzervaciju i čuvanje čime postaju pokretna zaštićena prirodna dobra kao delovi biološkog nasleđa a koji imaju naučni, obrazovni i kulturni značaj, kada ovako postupanje ne predstavlja opasnost po zdravlje ljudi.
Ovlašćena naučna ili stručna organizacija kojoj su predati mrtvi primerci iz stava 7. ovog člana vodi evidenciju o tim primercima i podatke iz evidencije dostavlja Ministarstvu i zavodu.
Zabranjeno je postupanje sa strogo zaštićenim vrstama divljih biljaka, životinja i gljiva suprotno odredbama st. 1. 2. i 3. ovog člana.
Divlje vrste biljaka, gljiva, lišajeva i životinja koje su utvrđene Uredbom o stavljanju pod kontrolu sakupljanja i prometa divlje flore i faune ("Službeni glasnik RS", br. 31/05, 45/05-ispravka, 22/07, 38/08, 9/10,69/11,95/18-dr.zakon) mogu se sakupljati na području PIO "Karaš-Nera" na način i pod uslovima utvrđenim prethodno spomenutim propisom.
Lica koja vrše sakupljanje divlje flore i faune iz stava 1. ovog člana na području PIO "Karaš-Nera" dužna su da čuvaru PIO "Karaš-Nera" (u daljem tekstu: Čuvar) ili drugom ovlašćenom licu Upravljača prijave dnevne količine i vrste sakupljene flore i faune.
Strogo zaštićene i zaštićene vrste je moguće sakupljati uvek uz prethodno dobijenu saglasnost nadležnog Ministarstva i mišljenje Zavoda.
Odobrenje iz stava 3. ovog člana može se privremeno uskratiti ili ograničiti zbog potrebe očuvanja flore i faune.
Zabranjeno je sakupljanje divlje flore i faune suprotno odredbama st. 1. i 2. ovog člana.
Vrste divlje flore i faune čije je korišćenje i zaštita regulisano propisima iz oblasti šumarstva, poljoprivrede i lovstva mogu se na području PIO "Karaš-Nera" koristiti na način i pod uslovima iz tih propisa.
Zabranjeno je bez odobrenja Upravljača ostavljati uginule, zaklane i ubijene životinje i njihove delove, klanički otpad i mesne prerađevine.
Zabranjeno je oštećivati i uništavati predmete i objekte koji imaju kulturno-istorijsku vrednost, odnosno svojstvo ili status evidentiranog ili utvrđenog kulturnog dobra.
Za radove i aktivnosti, odnosno projekte sa mogućim značajnim uticajem na životnu sredinu, sprovodi se postupak procene uticaja na životnu sredinu, u skladu sa Zakonom, uz obavezno pribavljanje akta o uslovima i merama zaštite prirode.
Za radove i aktivnosti, odnosno projekte za koje se ne sprovodi postupak procene uticaja na životnu sredinu, a koji mogu imati uticaj na vrednosti i obeležja zaštićenog područja izvođač radova, odnosno nosilac projekta, dužan je da od Pokrajinskog Zavoda za zaštitu prirode (u daljem tekstu: Zavod), pribavi akt o uslovima i merama zaštite prirode, u skladu sa Zakonom.
Planirane radove i aktivnosti, odnosno izvođenje projekta iz ovog člana, nosilac projekta dužan je da pismeno prijavi Upravljaču zaštićenog područja.
IV OBAVLJANJE DELATNOSTI I KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA
Na području PIO "Karaš-Nera" nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti za koje se u skladu sa Odlukom utvrdi da mogu oštetiti živi svet, ugroziti povoljno stanje prirodnih staništa i stanje bioloških i predeonih vrednosti ili onemogućiti korišćenje zaštićenog područja u interesu nauke, obrazovanja, kulture, rekreacije i održivog razvoja turizma i poljoprivrede.
Na zaštićenom području nije dozvoljeno obavljati radove i aktivnosti za koje se utvrdi da mogu narušiti prirodne procese i ekološku celovitost područja ili značajno nepovoljno uticati na estetska obeležja predela i životnu sredinu.
Očuvanje biološke i predeone raznovrsnosti staništa unutar agroekosistema i drugih neautonomnih i poluautonomnih ekosistema sprovodi se prvenstveno očuvanjem i zaštitom rubnih staništa, živica, međa, pojedinačnih stabala, grupa stabala, bara i livadskih pojaseva, kao i drugih ekosistema sa očuvanom ili delimično izmenjenom žbunastom, livadskom ili močvarnom vegetacijom.
Poljoprivredna delatnost, odnosno obrada zemljišta i gajenje ratarskih i voćarskih kultura, krmnog i industrijskog bilja, gajenje stoke, živine i pčela i primarna prerada poljoprivrednih proizvoda vrši se u skladu sa propisima koji regulišu oblast poljoprivrede, veterine, zaštite bilja i fito-sanitarne zaštite, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Zabranjeno je obavljati poljoprivrednu delatnost suprotno odredbama ovog člana.
Korišćenje, zaštita i uređenje voda i zaštita od štetnog dejstva voda vrše se na osnovu Zakona o vodama ("Službeni glasnik RS", broj 31/10,93/12,101/16,95/18-dr.zakon), propisa donetih na osnovu tog Zakona, Odluke i ovog Pravilnika, uz prethodno dobijeno mišljenje Zavoda.
Aktivnosti lova na području PIO "Karaš-Nera" obavljaju se u skladu sa Zakonom o divljači i lovstvu ("Službeni glasnik RS", broj 18/10 i 95/18-dr.zakon), propisima donetim na osnovu tog zakona, Zakonom, Uredbom i ovim Pravilnikom.
Na teritoriji zaštićenog područja dozvoljene su lovne prostorno i vremenski ograničene aktivnosti na održavanju zdravstvenog stanja i brojnosti populacija lovnih vrsta.
Lov je zabranjen na period od 1. oktobra do 1. marta.
Trajno je zabranjen lov na vodenu pernatu divljač.
Lovačka udruženja iz naseljenih mesta koja okružuju PIO "Karaš-Nera" obavljaju svoje aktivnosti na teritoriji zaštićenog područja.
Planovi uređenja prostora, planovi, programi i osnove iz oblasti šumarstva, lovstva, vodoprivrede, poljoprivrede i turizma i drugi programi i planovi koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području PIO "Karaš-Nera" usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, Odlukom i Planom upravljanja PIO "Karaš-Nera".
VI SPORT, REKREACIJA I TURIZAM
Na području PIO "Karaš-Nera" pravna i fizička lica mogu obavljati delatnost turizma i ugostiteljstva, odnosno organizovati turistička putovanja i turističku posetu i pružati usluge smeštaja, ishrane i pića u skladu sa Zakonom o turizmu ("Službeni glasnik RS", br. 17/2019), propisima donetim na osnovu tog zakona, Zakonom, Odlukom, Planom upravljanja PIO "Karaš-Nera", ovim Pravilnikom i Odlukom o naknadama za korišćenje PIO"Karaš-Nera".
Turističke grupe i pojedinci mogu u pratnji Čuvara zaštićenog područja u skladu sa Zakonom ili drugog ovlašćenog lica Upravljača kontrolisano posećivati i razgledati lokalitete i površine PIO "Karaš-Nera" u obrazovne, rekreativne i opštekulturne svrhe.
Nameravane posete, odnosno obilazak iz st. 1. ovog člana prijavljuju se Upravljaču najmanje 24 časa ranije.
Za obavljanje delatnosti turizma i ugostiteljstva iz člana 26. i za usluge Upravljača iz člana 27. ovog Pravilnika plaća se naknada u skladu sa Odlukom o naknadi za korišćenje zaštićenog područja PIO "Karaš-Nera".
VII IZGRADNJA OBJEKATA I UREĐENJE PROSTORA
Izgradnja objekata i uređenje prostora na području PIO "Karaš-Nera" vrši se u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", broj 72/09, 81/09, 24/11, 121/12, 42/13 - odluka US i 50/13 - odluka US, 98/2013 - odluka US, 132/2014, 145/2014, 83/2018, 31/2019, 37/2019 - dr. zakon, 9/2020, 52/2021), propisima donetim na osnovu tog Zakona, Prostornim planom područja posebne namene, donetim urbanističkim planovima, Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Zabranjeno je:
1) građenje objekata za deponovanje opasnog otpada i drugih objekata kojima bi se mogao zagaditi vazduh, voda i zemljište i ugroziti flora i fauna;
2) građenje objekata za korišćenje energije vetra.
Radovi i aktivnosti ograničavaju se na:
1) izgradnju objekata i infrastrukture, za potrebe upravljanja zaštićenim područjem i održivog pašarenja;
2) asfaltiranje puteva na rekonstrukciju postojećih asfaltiranih puteva.
Osim zabrane radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona, na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena, zabranjuje se i:
1) izgradnja novih javnih puteva;
2) preoravanje i narušavanje površina pod travnatom vegetacijom i uspostavljanje poljoprivredne proizvodnje;
3) uklanjanje travnog pokrivača s površinskim slojem zemljišta.
Planirane radove na izgradnji objekata i uređenju prostora, nosilac radova odnosno investitor (u daljem tekstu: Investitor) dužan je da pismeno prijavi Upravljaču, shodnu članu 57. stav 5. Zakona.
Prijava iz stava 1. ovog člana sadrži osnovne podatke o investitoru, vrsti i obimu planiranih radova, lokaciji i vlasništvu na nepokretnostima.
Upravljač će u roku ne dužem od 15 dana od dana podnošenja prijave dostaviti investitoru pisano obaveštenje o tome da li su radovi Zakonom i Uredbom dozvoljeni, sa uputstvom šta dalje treba da radi kako bi pribavio akt o uslovima zaštite prirode.
Upravljač će od investitora tražiti dopunu prijave ukoliko se na osnovu predočenih podataka ne može pružiti merodavno i kvalifikovano obaveštenje.
Zabranjeno je radove na izgradnji objekata i uređenju prostora izvoditi, odnosno obavljati bez prijave iz stava 1. ovog člana.
VIII ODRŽAVANJE ČISTOĆE I UPRAVLJANJE OTPADOM
Održavanje čistoće i upravljanje otpadom na području PIO "Karaš-Nera" vrši se u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom ("Službeni glasnik RS", broj 36/09, 88/10, 14/16,95/18-dr. zakon i 35/23), propisima donetim na osnovu tog zakona, drugim zakonima i propisima koji se odnose na otpadne materije, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Radovi i aktivnosti ograničavaju se na efikasno upravljanje otpadom.
Zabranjeno je:
- upuštanje otpadnih voda čiji kvalitet nije u skladu sa zakonski uređenim parametrima;
- obrazovanje privremenih i trajnih deponija/ deponovanje pesticida i drugih opasnih materija;
- obrazovanje privremenih i trajnih deponija/ deponovanje svih vrsta otpadnih materija, kao i transport opasnog otpada.
Regionalni i lokalni planovi upravljanja otpadom usklađuju se sa Odlukom i Planom upravljanja PIO "Karaš-Nera".
Svako je dužan da otpatke koje stvara sakuplja i odlaže na mestima koja su posebno uređena odnosno opremljena i, prema potrebi, obeležena za te namene.
Upravljač će postaviti odgovarajuću opremu, odnosno kante, korpe ili kese za privremeno odlaganje čvrstih otpadaka na mestima koja su predmet posete i organizovati njihovo pražnjenje i odvoženje izvan područja PIO "Karaš-Nera".
IX OBELEŽAVANJE I POSTAVLJANJE OZNAKA, FOTOGRAFISANJE I SNIMANJE FILMOVA
Upravljač u roku utvrđenom Odlukom i na način propisan odgovarajućim podzakonskim aktom obeležava PIO "Karaš-Nera" kao zaštićeno područje tablama propisanog izgleda i sadržaja koje postavlja na mestima gde javni putevi ulaze u PIO "Karaš-Nera", a granice PIO "Karaš-Nera" obeležavaju se propisanim oznakama.
Upravljač odgovarajućim tablama obeležava mesta i objekte gde je pristup i boravak zabranjen ili ograničen.
Upravljač postavlja i druge table i oznake od značaja za sprovođenje režima zaštite i prezentaciju vrednosti PIO "Karaš-Nera", kao što su panoi, bilbordi, informativne table, mesta za odmor, hranilišta, mesta za odlaganje otpadaka i ambalaže i dr.
Zabranjeno je oštećivanje ili uništavanje i uklanjanje tabli i natpisa na tablama i drugih oznaka iz ovog člana, kao i njihovo zaklanjanje, odnosno maskiranje drugim objektima.
Na području PIO "Karaš-Nera" nije dopušteno postavljanje informativnih tabli sa nazivima pravnih i fizičkih lica i reklamnih i drugih panoa bez odobrenja Upravljača.
Za postavljanje i držanje tabli i panoa iz stava 1. ovog člana Upravljač može naplatiti naknadu u skladu sa posebnim aktom.
Fotografisanje i snimanje tonskih i video zapisa i filmova na području PIO "Karaš-Nera" je dozvoljeno.
Za radnje iz stava 1. ovog člana koje se vrše u komercijalne svrhe potrebno je pribaviti saglasnost Upravljača i za njih se plaća naknada na osnovu posebnog akta koji donosi Upravljač.
Radi pribavljanja saglasnosti iz stava 2. ovog člana, organizator snimanja odnosno zainteresovano lice prijavljuje planirane aktivnosti snimanja Upravljaču koji je dužan da saglasnost izda u roku ne dužem od 15 dana.
Za aktivnosti fotografisanja i snimanja zainteresovano lice će prema potrebi i obaveštenju Upravljača pribaviti akt o uslovima zaštite prirode koje izdaje Zavod.
Upravljač može privremeno ili trajno uskratiti saglasnost ukoliko je identifikovan značajan nepovoljan uticaj na prirodne vrednosti.
Fizičko ili pravno lice koje obavlja ili za čiji račun se obavlja snimanje fotografija, tonskih i video-zapisa i filmova koji se publikuju, odnosno prikazuju javnosti, osim igranih filmova, dužno je da jedan primerak snimljenog materijala dostavi Upravljaču.
X ISTRAŽIVAČKI I OBRAZOVNI RAD
Na području PIO "Karaš-Nera" mogu se vršiti naučna i primenjena istraživanja i obrazovne aktivnosti u prirodi u skladu sa zakonima i propisima koji uređuju oblast naučnih i primenjenih istraživanja i obrazovanja i ovim Pravilnikom.
Istraživanja i obrazovne aktivnosti iz stava 1. ovog člana dopušteno je obavljati na način da se ne izazovu značajne nepovoljne promene ili unište prirodne vrednosti kao i da se ne zagadi životna sredina.
Za istraživanja koja mogu imati uticaj na vrednosti i obeležja PIO "Karaš-Nera" i za koja je u smislu člana 57. stav 3. i 4. Zakona neophodno pribaviti akt o uslovima zaštite prirode koje izdaje Zavod, nosilac istraživanja pribavlja saglasnost Upravljača.
Da bi pribavio saglasnost iz stava 1. ovog člana, nosilac istraživanja prijavljuje Upravljaču planirane istraživačke radove i aktivnosti.
Prijava istraživanja sadrži merodavne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, lokaciji, vremenu trajanja, metodama, sredstvima, opremi i alatima, rukovodiocu i učesnicima istraživanja. U prijavi se mogu navesti i usluge, odnosno pomoć, koja se traži od Upravljača.
Uz prijavu istraživanja prilaže se akt o uslovima zaštite prirode.
Uz prijavu istraživanja, za čije izvođenje je propisana obaveza pribavljanja dozvole, prilaže se i dozvola nadležnog Ministarstva u skladu sa Zakonom.
Zabranjeno je istraživanja iz stava 1. ovog člana započeti ili izvoditi bez pribavljene saglasnosti Upravljača.
Upravljač može u postupku izdavanja saglasnosti odrediti drugo vreme od onog koje je navedeno u prijavi ako oceni da postoji rizik po prirodne vrednosti, bezbednost i zdravlje ljudi, o čemu obaveštava podnosioca prijave pre izdavanja saglasnosti.
Upravljač iz razloga navedenih u stavu 1. ovog člana ili nepoštovanja propisanih uslova može pismeno naložiti prekid istraživačkih radova i aktivnosti.
O istraživanjima u oblasti poljoprivrede i pedologije, hidrologije, klimatologije i meteorologije, životne sredine, turizma, saobraćaja, energetike, prostornog i urbanističkog planiranja, demografije, kulturnih dobara i u drugim oblastima za koja se po pravilu ne pribavlja saglasnost Upravljača, potrebno je da nosilac istraživanja blagovremeno pismeno obavesti Upravljača. Obaveštenje sadrži istu vrstu podataka kao i prijava istraživanja.
Upravljač će odmah, a najkasnije u roku od dva dana pružiti pismeni odgovor podnosiocu obaveštenja da je upoznat sa planiranim istraživanjima, mogućnostima pružanja traženih usluga i pomoći, dati preporuke u vezi poštovanja pravila unutrašnjeg reda i uputiti podnosioca obaveštenja na eventualnu obavezu pribavljanja akta o uslovima zaštite prirode.
Zabranjeno je istraživanja iz stava 1. ovog člana započeti ili izvoditi ukoliko se o njima ne obavesti Upravljač.
Obrazovne aktivnosti na području PIO "Karaš-Nera", kao što su škola u prirodi, terenska nastava i seminari i stručne ekskurzije potrebno je blagovremeno pismeno prijaviti Upravljaču.
Aktivnosti iz stava 1. ovog člana ne mogu započeti pre nego što Upravljač potvrdi prijem prijave tih aktivnosti. Prijava nameravanih obrazovnih aktivnosti mora sadržati relevantne podatke o vrsti, cilju, sadržaju, vremenu trajanja, organizatoru i broju učesnika. U prijavi se mogu navesti i usluge, odnosno pomoć, koja se očekuje od Upravljača.
Upravljač će odmah, a najkasnije u roku od dva dana pismeno potvrditi prijem prijave obrazovnih aktivnosti i obavestiti podnosioca prijave o posebnim uslovima zaštite prirode i životne sredine prilikom obavljanja aktivnosti, ako ih ima, kao i o mogućnostima i uslovima pružanja traženih usluga ili pomoći.
U roku od 15 dana po završetku terenskih istraživačkih radova i obrazovnih aktivnosti, nosilac istraživanja, odnosno organizator obrazovnih aktivnosti, dužan je da Upravljaču dostavi kratak izveštaj o toku i glavnim rezultatima sprovedenih istraživanja i obrazovnih aktivnosti.
O završetku elaborata, odnosno publikovanju rezultata o izvršenim istraživanjima, nosilac istraživanja dužan ja da obavesti Upravljača u roku od 15 dana kao i da taj elaborat ili publikovani rad dostavi Upravljaču.
Onome ko blagovremeno ne podnese izveštaj iz stava 1. odnosno ne dostavi obaveštenje i elaborat ili rad iz stava 2. ovog člana, Upravljač može uskratiti saglasnost za naredna istraživanja, odnosno obaveštenje i usluge za obavljanje obrazovnih aktivnosti.
Upravljač je dužan da obezbedi unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa ovim Pravilnikom, uz saglasnost nadležnog pokrajinskog sekretarijata. Sprovođenje pravila unutrašnjeg reda i neposredni nadzor na PIO "Karaš-Nera" vrši čuvarska služba.
Čuvarsku službu čine, odnosno, poslove čuvarske službe u svojstvu lica sa zakonskim ovlašćenjima i obavezama, neposredno obavlja Čuvar.
Čuvar može istovremeno obavljati i poslove vodiča.
Broj Čuvara utvrđuje Upravljač aktom o sistematizaciji poslova i radnih mesta, a vrsta i obim konkretnih poslova koje Čuvar obavlja utvrđuje se ugovorom o radu ili drugim pojedinačnim aktom, u skladu sa Zakonom.
Za vreme službe, Čuvar nosi službenu odeću na kojoj je znak PIO "Karaš-Nera" i znak zaštite prirode.
Čuvar poseduje službenu legitimaciju kojom dokazuje identitet, status službenog lica i ovlašćenja u skladu sa Zakonom.
Čuvar je dužan da u vršenju odgovarajućih službenih radnji prethodno pokaže službenu legitimaciju.
Službenu legitimaciju čuvaru izdaje Upravljač na obrascu koji propisuje nadležni Ministar.
O izdatim legitimacijama Upravljač vodi evidenciju.
Čuvar koji je prestao da vrši čuvarsku službu dužan je da službenu legitimaciju u roku od 3 dana od dana prestanka službe vrati Upravljaču, koju će Upravljač odmah poništiti i tu činjenicu uneti u evidenciju iz stava 4. ovog člana.
U slučaju gubitka ili nestanka službene legitimacije Čuvar je dužan da o ovome odmah obavesti Upravljača.
Rad čuvarske službe organizuje se na terenu tako što Čuvar vrši neposredni nadzor i kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda.
Čuvar svakodnevno vrši obilazak delova terena ili teren u celosti. Čuvar ima pravo i obavezu da izvrši potrebnu službenu radnju u bilo kom čuvarskom rejonu na području "PIO "Karaš-Nera".
Rad Čuvara povremeno i po potrebi organizuje se u paru ili sa više Čuvara istovremeno, kroz rad u smenama ili dežurstva, patrolni obilazak i stacionarne kontrole ili kombinovanjem navedenih metoda, odnosno drugom primenom terenskog rada.
U vršenju čuvarske službe, dužnost Čuvara je da:
1) prati odnosno nadgleda kretanje i aktivnosti Posetilaca i drugih Korisnika, posebno:
- kontroliše gradnju, rekonstrukciju i dogradnju objekata, transport građevinskog materijala i druge radove koji se u skladu sa Zakonom smatraju izgradnjom objekata,
- nadgleda korišćenje mineralnih sirovina,
- kontroliše korišćenje flore i faune, odnosno sakupljanje i branje biljaka, gljiva i životinja i njihovih razvojnih oblika i šumskih plodova i dr.,
- prati lov, gajenje i korišćenje divljači,
- kontroliše upotrebu motornih vozila,
- nadgleda postavljanje montažnih i privremenih objekata,
- reguliše ulazak u zone, mesta i objekte u kojima je poseta zabranjena ili ograničena,
- nadgleda kampovanje i logorovanje,
- kontroliše loženje vatre na otvorenom i primenu pravila i mera zaštite od požara,
- nadgleda organizaciju i odvijanje sportskih takmičenja i drugih manifestacija.
2) prati stanje biljnih i životinjskih vrsta i drugih vrednosti PIO "Karaš-Nera", i vodi evidenciju o njima;
3) pruža pomoć i sarađuje sa lokalnim stanovništvom i drugim nosiocima stvarnih prava na nepokretnostima u cilju zaštite prirode, rešavanju imovinsko-pravnih odnosa i naknadi štete usled uskraćivanja ili ograničavanja prava korišćenja i primene mera zaštite;
4) pruža podatke, pomoć i usluge Posetiocima pri obilasku i razgledanju PIO "Karaš-Nera";
5) prati i pruža druge potrebne usluge organizatorima i učesnicima naučnih i drugih istraživanja i obrazovnih aktivnosti;
6) sarađuje sa korisnicima prirodnih resursa i privrednim subjektima, posebno u oblasti poljoprivrede, vodoprivrede, energetike, rudarstva i turizma;
7) sarađuje sa nadležnim inspektorom i obaveštava o stvarima iz njegove nadležnosti;
8) sarađuje se organima unutrašnjih poslova i prema ukazanoj potrebi traži njihovu pomoć;
9) sastavlja izveštaje, obaveštava nadređenog i obavlja druge ovde nespomenute poslove, u skladu sa Zakonom i aktom Upravljača;
10) obaveštava drugi nadležni organ o izvršenju zabranjenih, odnosno protivpravnih radnji, koje su regulisane propisima iz nadležnosti tog organa i o njihovim izvršiocima ukoliko su poznati.
Kada Čuvar utvrdi ili osnovano pretpostavi da je Posetilac, odnosno, Korisnik zaštićenog područja učinio radnju suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa Odlukom i Zakonom, ovlašćen je da:
- legitimiše lice zatečeno u vršenju nedozvoljenih radnji, a lice zatečeno bez ličnih isprava čiji mu identitet nije poznat, privede nadležnom organu unutrašnjih poslova;
- zatraži da mu lice predoči/ pokaže saglasnost, dozvolu, odobrenje, prijavu radova, ulaznicu ili drugi dokument kojim dokazuje status Korisnika, odnosno Posetioca, i neko od prava u vezi radova i aktivnosti koje obavlja;
- izvrši pregled svih vrsta vozila i tovara;
- izvrši svaki pregled, osim stanova i drugih prostorija, za čiji je pregled potreban sudski nalog, a posebno pregled:
• prtljaga i ličnih stvari i
• alata i sredstava za sakupljanje biljaka i životinja;
- privremeno oduzme predmete i sredstva kojima je izvršen prekršaj ili krivično delo i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela, uključujući delove i primerke živog i neživog sveta, kao i da ove predmete, bez odlaganja, preda Upravljaču zaštićenog područja radi čuvanja;
- zatraži uspostavljanje prethodnog stanja, odnosno naredi mere za sprečavanje i uklanjanje štetnih posledica, a posebno:
- privremeno zabrani radove i aktivnosti koje se obavljaju bez propisanih saglasnosti ili odobrenja,
- zabrani na licu mesta radove i aktivnosti koje se obavljaju protivno odredbama ovog Pravilnika i pravilima protivpožarne zaštite,
- naredi puštanje na slobodu, odnosno vraćanje u prirodu, zdravih i nepovređenih primeraka životinja ukoliko je to za njih bezbedno.
Kada utvrdi radnju učinjenu suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa zakonom, Čuvar sastavlja izveštaj.
Sadržaj izveštaja ili opis koji se unosi u izveštaj je saopštavanje onog što je zatečeno, nađeno, utvrđeno ili na drugi način pribavljeno i konstatovano.
U sadržaj se obavezno unose:
- podaci o izvršiocima nedozvoljene radnje, a ako je izvršilac nepoznat to se konstatuje uz osnovanu pretpostavku o mogućem izvršiocu;
- način i vreme izvršenja radnje, sredstva i alati kojima je radnja izvršena;
- podaci o svedocima i drugim raspoloživim dokazima ako postoje;
- nastala šteta, dokumentovana što preciznijim podacima i po mogućstvu fotografijom;
- podaci o privremeno oduzetim predmetima i sredstvima kojima je izvršen prekršaj ili krivično delo i predmetima koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela, uključujući delove i primerke živog i neživog sveta.
Izveštaj je sastavljen u onolikom broju primeraka koliko zahteva konkretna situacija.
O privremeno oduzetim predmetima Čuvar izdaje potvrdu sa tačnim podacima o vrsti i količini.
Upravljač obezbeđuje uslove za održavanje i čuvanje privremeno oduzetih predmeta, i preduzima radnje za dalje postupanje za primercima oduzetih i nađenih životinjskih ili biljnih vrsta, minerala, kristalnih tvorevina, fosilnih ostataka i artefakata, uključujući njihovo zbrinjavanje dok se stvar ne reši.
O privremeno oduzetim predmetima Upravljač vodi evidenciju sa podacima o vrsti, količini, razlogu privremenog oduzimanja, licu kome su predmeti privremeno oduzeti i Čuvaru koji je predmete privremeno oduzeo.
Čuvar u vršenju službe postupa stručno, autoritativno i odgovorno, u skladu sa ovlašćenjima koja ima, vodeći posebno računa o ugledu Upravljača.
Čuvar vodi evidenciju dnevnih aktivnosti.
Čuvar polaže stručni ispit u skladu sa programom koji propisuje nadležni Ministar.
Čuvar je opremljen i radnom odećom, sredstvima veze i prevoza, potrebnim aparatima i instrumentima i alatom.
Na osnovu izveštaja i obaveštenja Čuvara Upravljača o učinjenoj zabranjenoj odnosno protivpravnoj radnji, Upravljač shodno stečenim okolnostima, vrsti dela i statusu počinioca podnosi odgovarajuću prijavu ili zahtev za pokretanje prekršajnog postupka.
Na području PIO "Karaš-Nera" planiraju se i sprovode mere zaštite od požara u skladu sa Zakonom o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 111/09, 20/1,87/18 - dr. zakon), Planom upravljanja PIO "Karaš-Nera" i planovima zaštite od požara.
Pored delovanja u vanrednim situacijama, upravljač kontinuirano obavlja aktivnosti u cilju sprovođenja mera protivpožarne zaštite u saradnji sa ostalim korisnicima prostora.
Realizuje se: svakodnevno praćenje klimatskih uslova i stanja gorivog materijala u cilju procene tekuće opasnosti od pojave požara, organizovano je osmatranje i obaveštavanje o pojavi požara tokom požarnih sezona, na izuzetno ugroženim delovima PIO"Karaš-Nera" - kao što su velike površine pod travnatom vegetacijom - obavlja se pojačan sezonski nadzor, lokaliteti izletišta se nalaze pod kontrolom upotrebe i loženja vatre, zaštita od požara realizuje se u saradnji sa poljočuvarskom službom jedinice lokalne samouprave opštine Bela Crkva i kao i sa Vatrogasnom jedinicom Ministarstva unutrašnjih poslova PS Bela Crkva.
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Nadzor nad primenom ovog Pravilnika vrši nadležan pokrajinski sekretarijat.
Upravljač će izvod iz ovog Pravilnika, sa osnovnim pravilima unutrašnjeg reda i zabranjenim radnjama/ aktivnostima istaknuti na pogodan i vidan način u naseljima, turističkim centrima i lokalitetima, objektima Upravljača i na drugim mestima brojnijeg okupljanja i češćeg prolaska Posetilaca i Korisnika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu APV", uz prethodno pribavljenu saglasnost pokrajinskog organa nadležnog za poslove zaštite životne sredine.