OPŠTI USLOVIZA OBAVLJANJE UNIVERZALNE POŠTANSKE USLUGE U JAVNOM PREDUZEĆU "POŠTA SRBIJE", BEOGRAD ("Sl. glasnik RS", br. 126/2021 i 115/2023) |
Opštim uslovima za obavljanje univerzalne poštanske usluge u Javnom preduzeću "Pošta Srbije", Beograd (u daljem tekstu: Opšti uslovi) uređuje se obavljanje univerzalne poštanske usluge u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, u skladu sa zakonom, propisima donetim na osnovu zakona, kao i na osnovu međunarodnih konvencija, sporazuma i drugih međunarodnih akata potvrđenih od strane Republike Srbije, kao i opštim aktima Javnog preduzeća "Pošta Srbije", Beograd (u daljem tekstu: Pošta), i to: naziv i sedište poštanskog operatora, teritorija na kojoj Pošta obavlja univerzalnu poštansku uslugu, načela u obavljanju i korišćenju poštanskih usluga, pojam poštanske usluge, univerzalna poštanska usluga, rezervisane poštanske usluge, nerezervisane poštanske usluge, radno vreme, dokazivanje identiteta korisnika poštanskih usluga, punomoćje, prava, obaveze i odgovornost Pošte i korisnika, pismonosne usluge, uputničke usluge, paketske usluge, vrste poštanskih pošiljaka, rukovanje poštanskim pošiljkama, dopunske usluge (usluge po zahtevu korisnika) i usluge po službenoj dužnosti, plaćanje poštanskih usluga, uslovi za obavljanja univerzalne poštanske usluge (adresovanje, pakovanje i zatvaranje, predmeti čiji je prenos zabranjen, otvaranje i prepakivanje, pojam i uručenje poštanskih pošiljaka, dostava, isporuka i uručenje pošiljaka, uručenje preko pregratka, rokovi za uručenje i isplatu poštanskih uputnica, rokovi čuvanja poštanskih pošiljaka, potvrđenje uručenja poštanskih pošiljaka, odbijanje prijema, vraćanje već uručenih pošiljaka, postupanje sa neisporučivim pošiljkama i otvaranje neisporučivih pošiljaka), reklamacije i potraživanja pošiljaka, postupak za ostvarivanje naknade štete i druga potraživanja, rokovi čuvanja dokumentacije i zastarelost, overa isprava i obrazaca, kao i druga pitanja u vezi obavljanja univerzalne poštanske usluge.
Ovim opštim uslovima uređuju se uslovi za prijem pošiljaka u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, a u međunarodnom poštanskom saobraćaju ovim uslovima, kao i aktima Svetskog poštanskog saveza, drugim međunarodnim sporazumima i ugovorima.
2. Naziv i sedište poštanskog operatora
Pošta posluje pod poslovnim imenom: Javno preduzeće "Pošta Srbije", Beograd.
Skraćeno poslovno ime Pošte je: JP "Pošta Srbije", Beograd.
Sedište Pošte je u Beogradu, Takovska broj 2, 11120 Beograd (Palilula).
Pretežna delatnost Pošte je 53.10 - Poštanske aktivnosti javnog servisa, registrovana kod Agencije za privredne registre.
3. Teritorija na kojoj Pošta obavlja univerzalnu poštansku uslugu
Pošta obavlja univerzalnu poštansku uslugu u unutrašnjem poštanskom saobraćaju na teritoriji Republike Srbije, kao i u međunarodnom poštanskom saobraćaju u polazu iz Republike Srbije i u dolazu u Republiku Srbiju.
Ažuran spisak jedinica poštanske mreže (u daljem tekstu: pošta) objavljen je na internet stranici Pošte www.posta.rs, kao i spisak zemalja sa kojima se obavljaju usluge u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
4. Načela u obavljanju i korišćenju poštanskih usluga
U obavljanju poštanskih usluga, Pošta se pridržava načela savesnosti i poštenja, kao i drugih načela sadržanih u zakonima i drugim propisima koja Pošta primenjuje u obavljanju univerzalne i drugih poštanskih usluga.
Pošta je dužna da preduzima sve neophodne organizacione i tehnološke mere kojima se korisnicima usluga obezbeđuju i pružaju kvalitetne i sigurne poštanske usluge, kao i da obezbedi nepovredivost poštanskih pošiljaka i tajnost podataka. Pošta i zaposleni u Pošti dužni su da čuvaju tajnost podataka, a ova obaveza ostaje i u slučaju prestanka radnog odnosa.
Korisnici poštanskih usluga imaju pravo i obavezu da odaberu onu vrstu poštanske usluge koja odgovara prirodi, vrsti i značaju, odnosno stvarnoj vrednosti pošiljke za korisnika.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovim opštim uslovima imaju sledeće značenje:
1) poštanske usluge su usluge koje obuhvataju prijem, preradu, prevoz i uručenje poštanskih pošiljaka/isplatu poštanskih uputnica;
2) poštanski operator, odnosno davalac poštanskih usluga je privredni subjekt koji obavlja jednu ili više poštanskih usluga;
3) javni poštanski operator je pravno lice sa obavezom obavljanja univerzalne poštanske usluge i pravom na obavljanje rezervisanih poštanskih usluga;
4) identifikacioni znak je grafički simbol, odnosno logo koji na jedinstven način identifikuje poštanskog operatora;
5) korisnik poštanske usluge je pošiljalac ili primalac, odnosno ovlašćeno lice pošiljaoca ili primaoca;
6) univerzalna poštanska usluga predstavlja skup osnovnih poštanskih usluga koje se u kontinuitetu obavljaju na teritoriji Republike Srbije, pod jednakim uslovima za sve korisnike, u okviru propisanog kvaliteta i po pristupačnim cenama;
7) rezervisane poštanske usluge su usluge koje država garantuje javnom poštanskom operatoru, kao ekskluzivno pravo u okvirima određenog limita po masi i ceni;
8) nerezervisane poštanske usluge obuhvataju poštanske usluge iz domena univerzalne poštanske usluge koje prevazilaze utvrđene limite po masi i/ili ceni za rezervisane usluge;
9) cenovnik poštanskih usluga Pošte je prikaz cena poštanskih usluga prema kojem Pošta naplaćuje svoje usluge;
10) poštanske pošiljke su pismonosne pošiljke, paketi, poštanske uputnice i druge pošiljke, na kojima je označena adresa ili koje su na drugi način označene tako da se nesporno može utvrditi primalac;
11) registrovane poštanske pošiljke su pošiljke sa registrovanim brojem prijema, o kojima Pošta vodi posebnu evidenciju i za koje se izdaje potvrda o prijemu, a primaocu se uručuju uz potpis;
12) poštarina je cena koju plaća korisnik usluga Pošte za izvršenje poštanske usluge;
13) Pravilnik o uslovima i načinu obavljanja poštanskih usluga je propis u skladu sa kojim poštanski operatori obavljaju poštanske usluge i donosi ga Regulatorna agencija za elektronske komunikacije i poštanske usluge (u daljem tekstu: Agencija);
14) poštanski adresni kod (PAK) je niz karaktera koji jednoznačno određuje adresu primaoca, jedinstven za teritoriju Republike Srbije;
15) poštanska mreža javnog poštanskog operatora je sistem pristupnih tačaka i svih vrsta sredstava međusobno povezanih u jedinstvenu tehničko-tehnološku celinu, koju davalac univerzalne poštanske usluge koristi za obavljanje poštanskih usluga na celokupnoj teritoriji Republike Srbije;
16) pristupne tačke poštanske mreže su prijemna mesta, uključujući i poštanske sandučiće i automate na javnim površinama ili u prostorijama poštanskog operatora, gde pošiljalac može predati poštansku pošiljku na dalju otpremu;
17) jedinica poštanske mreže je element poštanske mreže Pošte u kom se obavljaju poštanske usluge i mora biti definisana nazivom i poštanskim brojem;
18) odredišna pošta je pošta koja vrši uručenje pošiljaka na označenoj adresi ili u prostorijama pošte;
19) tajnost podataka podrazumeva zaštitu ličnih podataka, poverljivost prenetih ili memorisanih podataka i zaštitu privatnosti.
Poštanska usluga je usluga koja podrazumeva svako postupanje davaoca poštanskih usluga sa poštanskim pošiljkama i obuhvata prijem, preradu, prevoz i uručenje poštanskih pošiljaka u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju.
Poštanska usluga ne obuhvata prevoz pošiljaka kao samostalnu uslugu.
U zavisnosti od načina obavljanja, sadržine, dimenzija, vrednosti, mase, načina pakovanja i brzine prenosa, poštanske usluge u smislu ovih opštih uslova obuhvataju:
1) pismonosne usluge;
2) poštanske uputnice;
3) paketske usluge;
4) rukovanja poštanskim pošiljkama;
5) usluge grupnog rukovanja "Consignment";
6) dopunske usluge: usluge po zahtevu pošiljaoca i usluge po zahtevu primaoca;
7) poštanske usluge po službenoj dužnosti.
2. Univerzalna poštanska usluga
Univerzalna poštanska usluga je usluga od opšteg interesa i predstavlja skup poštanskih usluga koje se obavljaju u kontinuitetu na celokupnoj teritoriji Republike Srbije, u okviru propisanog kvaliteta, po pristupačnim cenama i pod jednakim uslovima za sve korisnike, bez diskriminacije.
Usluge iz stava 1. ovog člana, Pošta obavlja na osnovu odgovarajuće dozvole za obavljanje tih usluga.
Univerzalna poštanska usluga obuhvata prijem, preradu, prevoz i uručenje:
1) pismonosnih pošiljaka mase do 2 (dva) kg;
2) pismena u sudskom, upravnom i prekršajnom postupku, bez obzira na limite;
3) prijem paketa mase do 10 (deset) kg u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju;
4) uručenje paketa mase do 20 (dvadeset) kg u međunarodnom poštanskom saobraćaju;
5) sekograma mase do 7 (sedam) kg bez naplate poštarine u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
Pored pošiljaka iz stava 3. ovog člana, univerzalna poštanska usluga u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju obuhvata i prijem, prenos i isplatu poštanskih uputnica.
Najmanje i najveće dimenzije pošiljaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju moraju biti u skladu sa važećim aktima Svetskog poštanskog saveza.
3. Rezervisane poštanske usluge
Rezervisane poštanske usluge su deo univerzalne poštanske usluge poverene Pošti i obuhvataju:
1) prijem i/ili preradu i/ili prevoz i/ili uručenje pismonosnih poštanskih pošiljaka mase do 50 g;
2) prijem i/ili preradu i/ili prevoz i/ili uručenje pismena u sudskom, upravnom i prekršajnom postupku, kao preporučenih poštanskih pošiljaka, bez obzira na limite;
3) prijem i/ili prenos i/ili isplatu poštanskih uputnica.
Poštanske usluge iz stava 1. tačka 1) ovog člana ne smatraju se rezervisanim poštanskim uslugama, ako im je cena jednaka ili viša od iznosa koji je dva i po puta veći od cene pismonosne pošiljke najbrže kategorije prema važećem cenovniku ovlašćenog poštanskog operatora, davaoca univerzalne poštanske usluge.
Pošta je ovlašćena da rezervisane poštanske usluge iz stava 1. ovog člana obavlja kako u unutrašnjem, tako i u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
4. Nerezervisane poštanske usluge
Nerezervisane poštanske usluge obuhvataju poštanske usluge iz domena univerzalne poštanske usluge koje prevazilaze utvrđene limite po masi i/ili ceni za rezervisane usluge.
Nerezervisane poštanske usluge, u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, obuhvataju:
1) prijem i/ili preradu i/ili prevoz i/ili uručenje pismonosnih poštanskih pošiljaka mase preko 50 g do 2 (dva) kg;
2) prijem, prevoz, preradu i uručenje paketa mase do 10 kg u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i prijem i prenos paketa mase do 10 kg u međunarodnom poštanskom saobraćaju u polazu iz Republike Srbije iz domena univerzalne usluge;
3) prevoz, preradu i uručenje međunarodnih paketa mase do 20 kg u dolazu u Republiku Srbiju iz domena univerzalne usluge.
III NAČIN I USLOVI OBAVLJANJA POŠTANSKIH USLUGA
Pošta, kao davalac univerzalne poštanske usluge, obavlja univerzalnu poštansku uslugu svakog radnog dana, a najmanje 5 (pet) dana u nedelji, osim u dane državnih i verskih praznika, u slučaju više sile i ugroženosti zdravlja i sigurnosti zaposlenih. Pošta može odrediti pošte koje će raditi subotom, nedeljom i u dane praznika.
Izuzetno, petodnevnu radnu nedelju ne moraju imati pošte:
1) koje su otvorene radi dostupnosti univerzalne poštanske usluge stanovnicima jednog naseljenog mesta, u kome ima manje od 1.300 domaćinstava i koje nije sedište opštine;
2) koje su otvorene radi dostupnosti univerzalne poštanske usluge stanovnicima grupe naseljenih mesta, u kojoj ukupno ima manje od 1.300 domaćinstava i od kojih nijedno naseljeno mesto nije sedište opštine.
Pošta dostavlja Agenciji na saglasnost "Spisak pošta izuzetih od petodnevne radne nedelje", sa obrazloženjem, 15 dana od dana stupanja na snagu ovih opštih uslova.
Minimum radnog vremena određuje se u skladu sa potrebama korisnika i ne može biti kraće od četiri sata u toku jednog radnog dana pošte.
Radno vreme pošta u kojima se obavlja univerzalna poštanska usluga, utvrđuje se posebnim aktom Pošte, na koji saglasnost daje Agencija, a koji Pošta dostavlja Agenciji u roku od 15 dana od dana stupanja na snagu ovih opštih uslova.
Zatvaranje pošte ili izmena radnog vremena pošte vrši se posle izvršene analize koja opravdava takvu promenu i o tome se obaveštava Agencija najkasnije u roku od 15 radnih dana pre primene novog radnog vremena, odnosno zatvaranja pošte. Izuzetno, u slučaju više sile ili u vanrednim situacijama, može se izmeniti radno vreme pošte najduže za period do 15 radnih dana, bez obaveze prethodnog obaveštavanja Agencije o tome.
Obaveštenje o radnom vremenu pošte sa korisnicima poštanskih usluga mora biti vidno istaknuto na ulazu u prostorije pošte.
Za obavljanje pojedinih vrsta poštanskih usluga, radno vreme u pošti mora biti posebno naznačeno na odgovarajućim radnim mestima, ukoliko se razlikuje od radnog vremena iz stava 5. ovog člana.
2. Dokazivanje identiteta korisnika poštanskih usluga
U slučajevima postojanja obaveze dokazivanja identiteta, korisnik poštanskih usluga svoj identitet dokazuje važećom ličnom ispravom, a to su:
- lična karta;
- pasoš;
- izbeglička legitimacija;
- druge isprave izdate od nadležnog državnog organa o kojima se vodi službena evidencija i sadrže fotografiju, registarski broj isprave, naziv i mesto izdavaoca i lične podatke (ime i prezime),
- strana putna isprava, nacionalna lična karta stranih državljana, putna isprava za strance i lična karta za strance izdata od nadležnog organa u Republici, kao i druge lične isprave na osnovu kojih se može utvrditi identitet njenog nosioca - stranog državljanina, koje sadrže fotografiju.
Izuzetno, kao dokaz identiteta može poslužiti i izjava svedoka uz potpis pored potpisa primaoca, uz obavezu unošenja podataka iz lične isprave na osnovu koje je utvrđen identitet svedoka.
Podaci iz važeće lične isprave iz stava 1. ovog člana (naziv isprave, registarski broj isprave, naziv i mesto izdavaoca i sl.) upisuju se u poštanske isprave i dokumenta, na za to predviđenim mestima.
Zaposleni je dužan da odbije izvršenje poštanske usluge ukoliko konstatuje da isprava kojom se dokazuje identitet nije ispravna, posumnja u zakonitost njenog posedovanja ili istinitost izjave svedoka. Tada se smatra da zaposleni nije mogao da utvrdi identitet korisnika poštanske usluge i nema obavezu da mu uslugu pruži.
U slučajevima kada postoji obaveza zaposlenog u pošti da utvrdi identitet korisnika poštanske usluge, a korisnika lično poznaje, zaposleni u pošti ne mora utvrđivati njegov identitet, ali je dužan da u poštansku ispravu ili dokument iz stava 4. ovog člana upiše reči: "lično poznat", što zaposleni pošte potvrđuje svojim potpisom i overava otiskom poštanskog žiga na toj ispravi, odnosno dokumentu.
Korisnici poštanskih usluga Pošte mogu poštanske usluge da ostvaruju preko punomoćnika, u skladu sa opštim propisima o punomoćju.
Predaja pošiljaka po punomoćju/ovlašćenju (posredna predaja) uređuje se opštim aktima/procedurama Pošte.
Punomoćje se može izdati za uručenje svih vrsta poštanskih pošiljaka, za pojedine vrste poštanskih pošiljaka ili za pojedinačnu poštansku pošiljku.
Davalac punomoćja može biti fizičko ili pravno lice/preduzetnik (u daljem tekstu: pravno lice).
Punomoćje mora sadržati ime i prezime davaoca punomoćja, broj važeće lične isprave davaoca punomoćja, svojeručni potpis davaoca punomoćja, ime, prezime i broj važeće lične isprave lica koje se opunomoćuje (u daljem tekstu: punomoćnik), sadržaj ovlašćenja koji se odnosi na obim datog ovlašćenja i vremenski period važenja, ukoliko se ne odnosi na konkretnu pošiljku.
Punomoćje koje daje fizičko ili pravno lice overava nadležni organ i služba, ukoliko pravno lice nije punomoćje podnelo na način iz st. 10. i 11. ovog člana.
Punomoćje koje daje fizičko ili pravno lice može biti dato na poštanskom obrascu "Punomoć" (obrazac P-71) i važi samo za usluge koje pruža Pošta.
Prisustvo fizičkog lica kao davaoca punomoćja na obrascu iz stava 7. ovog člana je obavezno.
Punomoćja iz st. 6. i 7. ovog člana obavezno se u jednom primerku deponuju u pošti. Za punomoćja iz stava 6. ovog člana, u pošti je moguće deponovati fotokopiju punomoćja, koje na poleđini sadrži potpis i konstataciju zaposlenog pošte da je fotokopija verna originalu.
Punomoćje koje izdaje pravno lice daje se na memorandumu pravnog lica ili na obrascu iz stava 7. ovog člana, uz obavezan svojeručni potpis registrovanog zakonskog (statutarnog) zastupnika pravnog lica, zastupnika ogranka ili drugog registrovanog zastupnika u pravnom licu, u skladu sa prenetim ovlašćenjem (u daljem tekstu: zastupnik pravnog lica) i otisak pečata tog pravnog lica, ukoliko to pravno lice u svom poslovanju upotrebljava pečat.
Izuzetno, ukoliko pravno lice u svom poslovanju ne upotrebljava pečat, punomoćje iz stava 10. ovog člana obavezno se predaje sa izvodom o osnovnim registrovanim podacima tog pravnog lica, štampanim sa internet stranice odgovarajućeg registra, koji sadrži datum štampe ili kopijom originalnog primerka izvoda o registraciji pravnog lica ili kopijom originalnog primerka rešenja o upisu/registraciji zastupnika pravnog lica. Izvod i kopije sadrže podatak o registrovanom zastupniku pravnog lica i ne mogu biti stariji od 5 (pet) dana od dana predaje tog punomoćja pošti i po potrebi odgovarajućim dokumentom o prenosu ovlašćenja.
U slučaju iz stava 11. ovog člana, zaposleni u pošti otiskuje poštanski žig i svojeručno se potpisuje na punomoćju, čime potvrđuje da je prethodno utvrdio istovetnost podatka o zastupniku pravnog lica, kao davaoca punomoćja, uvidom u sadržaj tog punomoćja i uvidom u jedan od dokumenata iz stava 11. ovog člana.
Punomoćnik pravnog lica je prilikom dolaska u poštu, u cilju realizacije usluge po punomoćju, u obavezi da dokaže svoj identitet na osnovu važeće lične isprave, čiji je registarski broj naveden u punomoćju, a u slučaju da je punomoćje pravnog lica dato na memorandumu tog pravnog lica dužan je i da se svojeručno potpiše na odgovarajućem obrascu pošte.
Punomoćje koje se izdaje na obrascu iz stava 7. ovog člana, sačinjava se u dva ili više istovetnih primeraka, u zavisnosti od broja punomoćnika. Jedan primerak tog punomoćja deponuje se u pošti u kojoj je punomoćje izdato, a svaki punomoćnik zadržava primerak za sebe. Broj punomoćnika nije ograničen.
Ako je davalac punomoćja jednim punomoćjem opunomoćio dva ili više lica, a želi da promeni ili opozove nekog od tih lica, dužan je da opozove to punomoćje u celosti i deponuje novo punomoćje.
Kada se punomoćje izdaje u pošti, na obrascu iz stava 7. ovog člana, zaposleni u pošti je u obavezi da proveri identitet davaoca punomoćja (fizičkog lica, zastupnika pravnog lica), a podatke iz lične isprave upiše u taj obrazac, na za to predviđeno mesto, saglasno članu 11. stav 3. ovih opštih uslova. Prilikom izdavanja tog punomoćja, nije neophodno prisustvo punomoćnika. Davalac punomoćja će zaposlenom u pošti dati neophodne podatke punomoćnika (ime i prezime, registarski broj identifikacionog dokumenta, odnosno važeće lične isprave punomoćnika), koji će biti upisani u obrazac punomoćja, pored imena i prezimena punomoćnika. Prilikom realizacije usluge po tom punomoćju i dokazivanja identiteta punomoćnika, u skladu sa stavom 13. ovog člana, jedan primerak punomoćja uručuje se punomoćniku.
U slučaju iz stava 16. ovog člana, zastupnik pravnog lica kao ovlašćeno lice za davanje punomoćja, dužan je da dokaže svojstvo zastupnika pravnog lica, ukoliko u svom poslovanju ne upotrebljava pečat, deponovanjem dokumenta iz stava 11. ovog člana.
Kada punomoćje izdaje pravno lice na obrascu iz stava 7. ovog člana i popunjava ga u prostorijama pravnog lica, zastupnik pravnog lica nije u obavezi da dolazi u poštu, u kom slučaju punomoćnik uz to punomoćje u pošti deponuje i dokument iz stava 11. ovog člana, radi utvrđivanja svojstva davaoca punomoćja (da li je davalac punomoćja zastupnik pravnog lica), uz dokazivanje svog identiteta u smislu stava 13. ovog člana.
Punomoćje se ne može izdati licu koje nema poslovnu sposobnost, licu koje je nepismeno ili se ne može potpisati.
Ako je davalac punomoćja nepismen ili zbog telesnih nedostataka ili drugih razloga ne može da stavi svoj potpis na "Punomoć", davanje punomoći potvrdiće svojim potpisom svedok, a zaposleni u pošti će u tom slučaju na "Punomoć" upisati podatke iz lične isprave davaoca punomoćja i svedoka.
Deponovana punomoćja se evidentiraju u "Očevidnik punomoći", a prijem i evidentiranje se naplaćuje po cenovniku.
Kada korisnik usluga Pošte daje punomoćje licu za područje druge odredišne pošte, overena i potpisana "Punomoć" od strane davaoca punomoćja zavodi se u "Očevidnik punomoći" i otprema se odredišnoj pošti radi uručenja punomoćniku, a u "Očevidniku punomoći", u koloni "Napomena" upisuje se broj vrednosnog pisma u kojem je "Punomoć" otpremljena. Poštarinu za ovo vrednosno pismo plaća davalac punomoćja. Na ovaj način može se opunomoćiti samo jedno lice.
Ukoliko korisnik poštanskog pregratka opunomoći jedno ili više lica za preuzimanje pošiljaka iz poštanskog pregratka, punomoćje se po pravilu, izdaje za uručenje svih vrsta pošiljaka.
Punomoćje iz stava 7. ovog člana i punomoćje pravnog lica izdato na memorandumu pravnog lica važe do roka koji je u njima naznačen, a najduže do isteka kalendarske godine u kojoj su izdata, ukoliko nije nastupio neki od drugih zakonom propisanih razloga za otkaz punomoćja pre roka koji je u njima naznačen, u kom slučaju davalac punomoćja mora deponovati nova punomoćja, čiji se prijem i evidentiranje, takođe, naplaćuju po cenovniku.
Punomoćje overeno od nadležnih organa i službi, važi za vreme koje je u njemu označeno.
Punomoćje prestaje da važi istekom roka na koje je izdato, opozivom od strane davaoca punomoćja, smrću davaoca punomoćja ili punomoćnika, postavljanjem staratelja davaocu punomoćja, odnosno iz drugih razloga propisanih zakonom.
Ako davalac punomoćja opozove izdato punomoćje, dužan je da o tome pisanim putem obavesti poštu kod koje je punomoćje deponovao. Opozivanje punomoćja evidentira se u "Očevidniku punomoći".
U slučaju gubitka punomoćja, punomoćnik je dužan da pisanim putem obavesti poštu kod koje je primao pošiljke. Na isti način dužan je da postupi i davalac punomoćja, ukoliko je o gubitku punomoćja obavešten od punomoćnika. Davalac punomoćja u tom slučaju, daje punomoćniku novo punomoćje, ukoliko to i dalje želi.
Prilikom ostvarivanja prava iz punomoćja, punomoćnik je u obavezi da na zahtev zaposlenog u pošti pokaže punomoćje i dokaže svoj identitet.
4. Prava, obaveze i odgovornost Pošte
Obaveza Pošte je da važeće cenovnike poštanskih usluga istakne na vidnom mestu u prostorijama u kojima pruža univerzalnu poštansku uslugu.
Pošta je u obavezi da kada ima saznanja da je sadržaj pošiljke zabranjen za prenos, odbije prijem takve pošilje, koja ne ispunjava uslove pružanja usluge u pogledu zabranjenog sadržaja.
Pošta je u obavezi da poštuje načela nepovredivosti tajnosti sadržine poštanskih pošiljaka u skladu sa zakonom kojim se uređuju poštanske usluge i zakonom kojim se uređuje tajnost podataka.
U slučajevima kada zaposleni u Pošti prilikom prijema pošiljke proceni da ambalaža u koju je upakovana pošiljka ne odgovara prirodi i sadržini pošiljke, odnosno da ne može da obezbedi nepovredivost sadržine i tajnost podataka, na način propisan zakonom, dužan je da odbije prijem takve pošiljke.
Ukoliko poštanska pošiljka ne sadrži podatke iz člana 14. stav 6. ovih opštih uslova, Pošta, odnosno zaposleni na prijemu pošiljaka, dužan je da zahteva od korisnika da otkloni uočene nedostatke u adresovanju, a ukoliko korisnik ne postupi u skladu sa zahtevom, dužan je da odbije prijem takve pošiljke.
5. Prava, obaveze i odgovornost korisnika
Pravo, obaveza i odgovornost pošiljaoca je da odabere onu vrstu usluge koja odgovara prirodi, sadržini, značaju, odnosno stvarnoj vrednosti poštanske pošiljke.
Obaveza pošiljaoca je da adekvatno upakuje poštanske pošiljke, u skladu sa zakonom i propisanim uslovima pakovanja poštanskih pošiljaka Pošte za specifičan sadržaj pošiljke (lomljiv sadržaj, tečnosti i sl.).
Pošiljalac je odgovoran za pravilno unutrašnje i spoljašnje pakovanje kojim se štiti sadržina te pošiljke, druge pošiljke, zaposleni koji rukuju pošiljkom, kao i oprema i sredstva koja se koriste pri rukovanju sa pošiljkom.
Obaveza pošiljaoca je da poštansku pošiljku upakuje tako da obezbedi nepovredivost sadržine i tajnost podataka, na način propisan zakonom.
Obaveza i odgovornost pošiljaoca je da pravilno adresuje pošiljke, u skladu sa zakonom i opštim aktima Pošte.
Pošiljalac je dužan da na poštanskoj pošiljci pravilno i jasno označi naziv, odnosno ime i prezime i tačnu adresu primaoca i jasno označi naziv pošiljaoca i prezime i tačnu adresu.
Ostvarivanje prava preko punomoćnika odnosi se na prijem i/ili uručenje pošiljaka, u skladu sa opštim propisima o punomoćju, kao i ugovorenim uslovima.
Pismonosne usluge su usluge koje obuhvataju prijem, preradu, prevoz i uručenje pismonosnih pošiljaka.
U pismonosne pošiljke spadaju:
- pismo,
- prioritetno pismo,
- dopisnica,
- tiskovina (štampana stvar),
- adresovana direktna pošta,
- sekogram,
- mali paket.
Usluga od opšteg interesa je prijem, prenos i uručenje obaveštenja o danu i vremenu održavanja izbora. Pismonosna usluga od humanitarnog značaja je dopisnica Crvenog krsta - pozivnica dobrovoljnim davaocima krvi. Navedene usluge, Pošta obavlja u skladu sa cenovnim stavovima iz Cenovnika rezervisanih poštanskih usluga u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
Pismo je svako pisano saopštenje u zatvorenom omotu (kovertu), kao i svaka druga pošiljka koja, u pogledu dimenzija i mase, odgovara uslovima za pismo, ukoliko i ne sadrži pisano saopštenje.
Omot ili pakovanje pisma mora osigurati nepovredivost sadržine pošiljke u svim fazama obavljanja poštanskih usluga.
Pismo može biti mase do 2 kg i mora odgovarati sledećim dimenzijama: zbir dužine, širine i visine može biti najviše do 900 mm, s tim da najveća od te tri dimenzije može biti najviše 600 mm. Najmanje dimenzije pisma su 90x140 mm. Ukoliko je pismo u obliku valjka, dimenzije pisma su sledeće: zbir dužine i dva prečnika može biti najviše 1040 mm, s tim da najveća od tih dimenzija može biti 900 mm. Zbir dužine i dva prečnika može biti najmanje 170 mm, s tim da dužina pisma može biti najmanje 100 mm. Dozvoljena tolerancija dimenzija je 2 mm.
Pisma sa providnim delom na adresnoj strani, primaju se pod sledećim uslovima:
- providni deo mora biti na strani na kojoj se ne nalazi preklop za zatvaranje;
- providni deo mora biti izrađen od takvog materijala i na takav način da se adresa kroz njega može lako čitati;
- providni deo mora biti pravougaonog oblika (najveća dimenzija mora biti paralelna sa dužinom omota/koverte, a adresa primaoca mora biti u istom pravcu);
- providni deo može biti na udaljenosti najmanje 40 mm od gornje ivice omota (koverte) tolerancije 2 mm, 15 mm od bočne desne ivice, 15 mm od bočne leve ivice i 15 mm od donje ivice;
- minimalne dimenzije providnog dela su 90 mm (dužina) i 45 mm (širina);
- providni deo ne sme biti oivičen trakom ili okvirom u boji.
Prioritetno pismo je neregistrovano pismo u unutrašnjem poštanskom saobraćaju koje se otprema najbržim putem do odredišta i uručuje redovnom dostavom.
Prioritetno pismo prilikom uručenja ima prednost u odnosu na druge vrste neregistrovanih pošiljaka.
Prioritetno pismo je pravougaonog oblika, koje u levom gornjem uglu mora imati oznaku "Prioritetno".
Prioritetno pismo mase do 50 g mora biti dimenzija koje odgovaraju uslovu za automatizovano sortiranje, i to: dužina od 140 do 250 mm, širina od 90 do 176 mm i debljina od 0,15 do 6 mm.
Dopisnica je otvorena pošiljka, bez omota (koverte), sa najvećom masom do 20 g. Izrađena je od tvrdog kartona ili papira u obliku pravougaonika i ne sme imati izbočene ili ispupčene delove.
Najmanja dimenzija dopisnice je 90x140 mm, a najveće 120x235 mm.
Najmanje desna polovina prednje strane dopisnice namenjena je za adresu primaoca, označavanje poštarine, službene oznake i nalepnice, a poleđina i najviše leva polovina prednje strane namenjeni su za pisano saopštenje.
Dopisnicama se smatraju sve razglednice koje odgovaraju dimenzijama za dopisnice.
Dopisnice koje ne ispunjavaju uslove predviđene odredbama ovog člana, smatraju se pismom u pogledu naplate poštarine.
Tiskovina ili štampana stvar je otvorena, pismonosna pošiljka koja sadrži knjige, novine i časopise i druge štampane sadržaje koji nemaju obeležja ličnog dopisivanja i odštampane su u više istovetnih primeraka na papiru, kartonu ili drugom materijalu.
Tiskovina može sadržati račun, porudžbenicu, otpremnicu, uplatnicu, magnetni medij, kompakt disk i sl. koji se odnose na sadržinu pošiljke i čine njen sastavni deo. Tiskovina može da sadrži posvetu.
Knjige su neperiodične publikacije. Na svakom primerku knjige moraju biti odštampani: naslov knjige, ime i prezime autora, mesto izdanja, godina izdanja i izdavač. Listovi knjige moraju biti međusobno uvezani (tvrdi povez, broširano - lepljeno, broširano - šiveno, ili neki drugi način koji se primenjuje za uvezivanje knjiga).
Novine su tiskovine koje izdaje izdavač svakodnevno ili u određenom razdoblju, a nije ukoričena, niti uvezana.
Časopis je ukoričena i uvezana tiskovina koju izdaje izdavač redovno ili povremeno.
Novine i časopisi moraju imati stalan naziv, mesto i datum izlaženja, ime urednika, naziv izdavača, redni broj izdanja i numerisane strane.
Tiskovine treba da budu opremljene tako da njihova sadržina bude dovoljno zaštićena i da se lako i brzo može izvršiti provera sadržaja bez oštećenja pakovanja.
Pošta može ugovoriti sa korisnikom prijem zatvorenih tiskovina u velikom broju.
Tiskovina može biti dimenzija koje odgovaraju dimenzijama predviđenim za pismo.
Na adresnoj strani tiskovine, u gornjem levom uglu, pošiljalac je dužan da stavi oznaku "Tiskovina" ili "Štampana stvar" u unutrašnjem poštanskom saobraćaju ili "Imprimé" u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
Tiskovine mogu biti mase do 2 kg u unutrašnjem saobraćaju, a na osnovu zaključenog ugovora u unutrašnjem poštanskom saobraćaju mogu se primiti tiskovine i veće mase.
Tiskovina primljena na osnovu zaključenog ugovora, može biti upakovana i kao zatvorena pošiljka, s tim da pored adrese primaoca u levom gornjem uglu stoji vidljiva oznaka "Tiskovina" ili "Štampana stvar".
U međunarodnom poštanskom saobraćaju tiskovine mogu biti mase do 2 kg.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, tiskovine koje isti pošiljalac otprema u većim količinama istom primaocu mogu se staviti u jednu ili više posebnih vreća (u daljem tekstu: "M" vreća).
Najmanja masa "M" vreće iznosi 2 kg, a najveća 30 kg. Naziv primaoca mora biti napisan na adresnici napravljenoj od kartona ili odgovarajućeg materijala dimenzija 90x140 mm. Na svakom omotu tiskovina koje su stavljene u posebnu vreću, označava se adresa primaoca kao na adresnici. Pošiljalac je dužan da zaposlenom u pošti omogući uvid u sadržaj vreće.
Kao "M" vreće mogu se predati i paketi sa tiskovinama, kada nisu pakovani u vreći, s tim da pored adrese primaoca, na takvim paketima, treba da stoji vidljivo veliko slovo "M". Sadržina tih paketa označava se direktno na obrascima propisanim aktima Svetskog poštanskog saveza.
Adresovana direktna pošta je pismonosna pošiljka koja sadrži identične reklamne, marketinške i oglasne poruke koje se šalju velikom broju primalaca i nema karakter ličnog dopisivanja.
Adresovana direktna pošta koja se šalje u istoj pošiljci, odnosno istom omotu sa drugom vrstom pošiljke, ne smatra se direktnom poštom u smislu zakona. Pošiljalac je u obavezi da prilikom predaje, dostavi na uvid jedan primerak pošiljke koju šalje kao adresovanu direktnu poštu.
Izuzetno, kao pošiljke adresovane direktne pošte mogu se primati i pošiljke koje sadrže obaveštenja od opštedruštvenog i/ili humanitarnog značaja, uz pisanu saglasnost Pošte.
Pošiljke adresovane direktne pošte primaju se u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, na osnovu ugovora.
Pošiljke adresovane direktne pošte mogu biti mase do 1 kg, dimenzija predviđenih za pismo i moraju biti adresovane na najmanje 100 različitih adresa po jednoj predaji.
Računi, fakture, finansijska stanja, poslovna korespondencija, lična prepiska, izveštaji banaka i druge neidentične poruke ne smatraju se adresovanom direktnom poštom.
U gornjem desnom uglu adresne strane pošiljke mora se nalaziti ugovorena oznaka koja označava da je poštarina plaćena u prijemnoj pošti i naziv usluge: "direktna pošta".
Svaka pošiljka za slepa lica koju šalje ili prima neka organizacija za slepa lica ili se šalje od strane slepog lica ili za slepo lice oslobođena je plaćanja svih poštanskih naknada, izuzev dopunske avionske poštarine.
Slepo lice označava osobu koja je u svojoj zemlji registrovana kao slepo ili slabovido lice ili lice koje ispunjava kriterijume definicije Svetske zdravstvene organizacije o slepim ili slabovidim osobama.
Organizacija za slepa lica označava instituciju ili udruženje koje pomaže slepim licima ili ih zvanično predstavlja.
Sekogrami ili pošiljke za slepa lica podrazumevaju prepisku, literaturu u bilo kom obliku, uključujući zvučne zapise namenjene isključivo potrebama slepih ili slabovidih osoba, kao i opremu ili materijale svake vrste napravljene ili prilagođene u cilju prevazilaženja problema slepila.
Sekogram može biti mase do 7 kg i dimenzija koje odgovaraju dimenzijama predviđenim za pismo. Sekogrami moraju biti upakovani tako da se lako i brzo može izvršiti provera njihove sadržine.
Pošiljalac je dužan da na adresnoj strani pošiljke za slepa lica, u desnom gornjem uglu, stavi oznaku "Sekogram" u unutrašnjem ili "Cécogramme" u međunarodnom poštanskom saobraćaju. Preporučuje se, posebno u međunarodnom poštanskom saobraćaju, da pošiljalac na pošiljke za slepa lica stavlja, pored adrese primaoca, belu etiketu sa sledećim znakom:
Mali paket je pismonosna pošiljka u međunarodnom poštanskom saobraćaju koja sadrži robu i druge predmete. U mali paket dozvoljeno je staviti i svaki drugi dokument koji ima karakter ličnog dopisivanja, s tim da je adresovan na primaoca malog paketa i da ga šalje pošiljalac koji je naveden na malom paketu. Pod navedenim uslovima mali paketi mogu da sadrže tonske, video i ostale elektronske zapise i sl.
U mali paket dozvoljeno je stavljati popis sadržine, tehničke uslove, cenu robe i adresu pošiljaoca i primaoca.
U levom gornjem uglu adresne strane malog paketa pošiljalac je obavezan da ispod adrese pošiljaoca stavi oznaku "PETIT PAQUET".
Najmanja dimenzija malog paketa je 105x148 mm, a najveća dimenzija malog paketa, kao i dimenzije malog paketa u obliku valjka moraju odgovarati dimenzijama predviđenim za pismo i može biti mase do 2 kg.
Omot ili pakovanje malih paketa moraju biti obezbeđeni tako da osiguraju nepovredivost sadržine pošiljke u toku prenosa i uručenja.
8. Obaveštenje o danu i vremenu održavanja izbora
Ova usluga podrazumeva prijem, prevoz, preradu i uručenje obaveštenja biračima o danu i vremenu održavanja izbora i obavlja se na osnovu zaključenog ugovora kojim se uređuju uslovi, način i postupak obavljanja ove usluge.
9. Dopisnica Crvenog krsta - pozivnica dobrovoljnim davaocima krvi
Dopisnica Crvenog krsta - pozivnica dobrovoljnim davaocima krvi je pismonosna pošiljka čije dimenzije odgovaraju dimenzijama utvrđenim članom 18. ovih opštih uslova.
Uslovi prijema, izgled dopisnice i ostale okolnosti kojima se bliže određuje obavljanje ove usluge uređuju se ugovorom.
Poštanska uputnica je registrovana poštanska pošiljka koja se prenosi poštanskom mrežom ili elektronskim putem, a služi kao osnov za isplatu novčanog iznosa primaocu.
Poštanska uputnica može biti:
1) poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju,
2) postnet uputnica,
3) poštanska uputnica u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
Poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju je usluga prenosa i isplate novca na označenoj adresi primaoca ili u pošti.
Pošiljalac poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju može biti fizičko i pravno lice, a primalac samo fizičko lice.
Poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju je raspoloživa za isplatu pošiljaocu i primaocu u roku od 30 dana od dana prijema. Narednih 30 dana, poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju raspoloživa je za isplatu samo pošiljaocu. Po isteku 60 dana od dana prijema pa narednih 5 (pet) godina nakon isteka godine u kojoj je primljena, poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju raspoloživa je za isplatu pošiljaocu i primaocu.
Pošta može sa korisnicima ugovoriti poseban postupak obavljanja prijema, prenosa i isplate poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, rokove prenosa, način vraćanja neisplaćenih uputnica i način plaćanja poštarine.
Postnet uputnica je usluga brzog prenosa i isplate novca, koja omogućava isplatu novčanog iznosa primaocu, neposredno nakon uplate od strane pošiljaoca, u pošti ili na označenoj adresi, u skladu sa radnim vremenom pošte koja vrši isplatu i pruža se u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
Pošiljalac i primalac postnet uputnice može biti samo fizičko lice.
Postnet uputnica je raspoloživa za isplatu pošiljaocu/primaocu u roku od 5 (pet) godina nakon isteka godine u kojoj je primljena.
Poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnica kojom se doznačava otkupni iznos za otkupnu pošiljku raspoloživa je za isplatu samo primaocu u roku od 5 (pet) godina nakon isteka godine u kojoj je primljena.
Najveći iznos koji se može doznačiti po jednoj poštanskoj uputnici u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnici, utvrđuje se aktom Pošte.
Poštanska uputnica u međunarodnom poštanskom saobraćaju je usluga prijema i/ili prenosa i/ili isplate novčanih sredstava koja se pruža u saradnji sa poštanskim operatorima ili finansijskim institucijama drugih država. Rokovi za raspoloživost i limiti po međunarodnim poštanskim uputnicama uređeni su bilateralnim ugovorima sa poštanskim operatorima ili finansijskim institucijama i dostupni su na sajtu Pošte i u poštama. Uslovi za pružanje usluge poštanska uputnica u međunarodnom poštanskom saobraćaju utvrđeni su aktom Pošte.
Paketi su registrovane poštanske pošiljke sa i bez označene vrednosti, pakovane na propisan način, koje sadrže robu i/ili druge predmete.
Na paketu ili dokumentu koji prati paket mora se nalaziti opis sadržine i mora biti upisana masa u kg i/ili g.
U paketima je zabranjeno slati robu i predmete zabranjene zakonom, ovim opštim uslovima, kao i aktima Svetskog poštanskog saveza.
Najveća označena vrednost na paketima u unutrašnjem poštanskom saobraćaju utvrđuje se opštim aktom Pošte, a u međunarodnom poštanskom saobraćaju aktima Svetskog poštanskog saveza.
U skladu sa ovim opštim uslovima, najveća masa paketa u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju u prijemu je 10 kg. Uslovi za prijem paketa u međunarodnom poštanskom saobraćaju propisani su aktima Svetskog poštanskog saveza, a u unutrašnjem - ovim opštim uslovima.
Minimalne dimenzije adresne strane paketa su 90x140 mm.
Zbir dužine i obima paketa na najširem mestu poprečno može biti najviše 3000 mm, s tim da najveća dimenzija može biti do 1500 mm, izuzev ako je u pitanju glomazni paket.
Glomazni paket je svaki paket čije dimenzije prelaze dimenzije iz stava 7. ovog člana, kao i onaj koji se zbog svog oblika ili strukture ne može složiti i prenositi sa ostalim paketima. Zbir dužine i obima paketa na najširem mestu poprečno može biti najviše 3500 mm, s tim da najveća dimenzija može biti do 2000 mm, ukoliko postoje tehničke mogućnosti za prijem i prenos glomaznog paketa.
Glomazni paketi primaju se kao izdvojeni i podležu naplati poštarine za izdvojeno rukovanje. Na glomazne pakete i na prednjoj strani dokumenta koji prati paket stavlja se oznaka ili nalepnica sa tekstom "ENCOMBRANT" ("GLOMAZNO"). Ukoliko je paket istovremeno lomljiv i glomazan, naplata poštarine za izdvojeno rukovanje vrši se samo jedanput.
Pošta može sa korisnicima ugovoriti korišćenje paketskih usluga pod drugačijim uslovima od uslova utvrđenih ovim opštim uslovima.
Pošta svojim opštim aktima propisuje pružanje paketskih usluga u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, shodno vrsti usluge, u skladu sa zakonom i podzakonskim aktima.
VII BRSTE POŠTANSKIH POŠILJAKA
U okviru univerzalne poštanske usluge, Pošta vrši prenos registrovanih i neregistrovanih poštanskih pošiljaka.
Prenos poštanskih pošiljaka obuhvata tehnološke procese kod poštanskog operatora od mesta prijema do mesta uručenja.
Neregistrovana poštanska pošiljka je poštanska pošiljka za koju Pošta prilikom prijema ne izdaje potvrdu o prijemu pošiljke i o kojoj ne vodi evidenciju ni u jednoj od faza obavljanja poštanske usluge. Kao neregistrovane poštanske pošiljke, u smislu ovih opštih uslova, Pošta vrši prijem svih vrsta pismonosnih pošiljaka u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju iz člana 15. ovih opštih uslova, izuzev prioritetnog pisma, adresovane direktne pošte, dopisnice Crvenog krsta i obaveštenja o danu i vremenu održavanja izbora koje pošiljke se primaju isključivo u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i malog paketa koji se prima isključivo u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
Registrovane poštanske pošiljke su poštanske pošiljke za koje Pošta izdaje pošiljaocu potvrdu o prijemu pošiljke, o kojima vodi posebnu evidenciju i koje se primaocu uručuju uz potvrđenje prijema.
Registrovane poštanske pošiljke, u smislu ovih opštih uslova, mogu biti:
1) preporučena poštanska pošiljka, bez označene vrednosti, za koju korisnik može da dobije, na svoj zahtev, dokaz o uručenju;
2) vrednosna poštanska pošiljka, koja je osigurana za slučaj gubitka, oštećenja ili umanjenja sadržina pošiljke, do visine vrednosti koju je naveo pošiljalac;
3) otkupna poštanska pošiljka, koja je vrednosna poštanska pošiljka pri čijem uručenju se od primaoca preuzima iznos novca koji je na pošiljci naveo pošiljalac i koji se dostavlja pošiljaocu na tekući račun, naznačenu adresu ili se isplaćuje u prostorijama Pošte, može se primiti isključivo u unutrašnjem poštanskom saobraćaju;
4) paket, u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, sa ili bez označene vrednosti;
5) poštanska uputnica.
VIII RUKOVANJE POŠTANSKIM POŠILJKAMA
Pod rukovanjem poštanskim pošiljkama podrazumevaju se usluge u okviru kojih pošiljalac prilikom predaje pošiljke zahteva poseban postupak sa pošiljkom u svim ili pojedinim fazama obavljanja poštanskih usluga i može biti rukovanje sledećim pošiljkama:
1) preporučenom poštanskom pošiljkom,
2) pošiljkom sa označenom vrednošću,
3) otkupnom pošiljkom,
4) sudskim pismom,
5) izdvojenim (lomljivim i/ili glomaznim) paketom,
6) avionska pošiljka - prevoz poštanskih pošiljaka avionom.
Rukovanje poštanskim pošiljkama iz stava 1. tač. 1)-5) ovog člana jeste rukovanje pošiljkama sa registrovanim brojem prijema.
Avionska pismonosna pošiljka nije registrovana pošiljka, osim ako istovremeno prilikom predaje pošiljalac nije zahtevao rukovanje pošiljkama iz stava 1. tač. 1) i 2) ovog člana.
Obaveštenje o danu i vremenu održavanja izbora, dopisnica Crvenog krsta - pozivnica dobrovoljnim davaocima krvi i prioritetno pismo su neregistrovane pošiljke u unutrašnjem poštanskom saobraćaju uz koje se ne mogu zahtevati rukovanja u smislu stava 1. ovog člana.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, pojedina rukovanja iz ovog člana obavljaju se samo za one zemlje sa kojima je zaključen ugovor, odnosno koje primaju pošiljke sa određenim rukovanjem ili se primaju uz načelo uzajamnosti, a u skladu sa odgovarajućim uslovima za prijem poštanskih pošiljaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
1. Preporučena pismonosna pošiljka
Preporučena pošiljka je registrovana pismonosna pošiljka, bez označene vrednosti, za koju se pošiljaocu izdaje potvrda o prijemu pošiljke, a primaocu se uručuje uz potvrđenje uručenja. Pošta o ovim pošiljkama vodi posebnu evidenciju.
Sve pismonosne pošiljke, osim prioritetnog pisma, adresovane direktne pošte, obaveštenja i dopisnice iz člana 30. stav 4. ovih opštih uslova, mogu se predati kao preporučene pošiljke. U međunarodnom poštanskom saobraćaju, kao preporučena pošiljka može se predati i "M" vreća za one zemlje koje prihvataju ovu uslugu.
Prilikom predaje preporučene pošiljke, pošiljalac može, uz rukovanje, zahtevati i sledeće dopunske usluge: pošiljka sa povratnicom i pošiljka sa ličnim uručenjem primaocu, u skladu sa ovim opštim uslovima.
Preporučene pošiljke za inostranstvo primaju se, u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza, sa rukovanjem "avionska pošiljka". Preporučene pismonosne pošiljke koje sadrže robu ili druge predmete, primaju se kao mali paketi.
Na preporučenim pošiljkama mase preko 20 g, masa mora biti naznačena na pošiljci.
U preporučenim pošiljkama nije dozvoljeno slati novac, hartije od vrednosti i druge dragocene predmete.
Sve preporučene pošiljke moraju na adresnoj strani imati "R" nalepnicu sa prijemnim brojem i bar kod oznakom. Nalepnica se po pravilu, lepi u levom gornjem uglu, ispod adrese pošiljaoca, ukoliko se ona tu nalazi.
2. Pošiljka sa označenom vrednošću
Pošiljka sa označenom vrednošću je registrovana pošiljka, osigurana do visine vrednosti označene od strane pošiljaoca. Označena vrednost, po pravilu, mora odgovarati stvarnoj vrednosti pošiljke, odnosno značaju pošiljke za pošiljaoca, ali je dozvoljeno označiti i deo te vrednosti.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju kao pošiljka sa označenom vrednošću može se primiti pismo i paket, do visine označene vrednosti koja se utvrđuje aktom Pošte.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju kao pošiljka sa označenom vrednošću može se primiti pismo i paket za one zemlje koje tu uslugu prihvataju pod uslovima propisanim aktima Svetskog poštanskog saveza, međunarodnim konvencijama, ugovorima, sporazumima i drugim međunarodnim aktima.
Vrednost označava pošiljalac brojkom i slovima, i to:
- na pismu, u desnom delu adresne strane, u prostoru između adrese primaoca i prostora za frankiranje pošiljke,
- na paketu u unutrašnjem poštanskom saobraćaju - na adresnici, a na paketu u međunarodnom poštanskom saobraćaju - na paketu i ispravi koja prati pošiljku.
Iznos označene vrednosti ne sme biti upisan grafitnom olovkom.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju vrednost se preračunava i označava u SDR (DTS).
Pošiljke sa označenom vrednošću u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju mogu da sadrže novac, plemenite metale, vredne komade nakita, vredne predmete ili dokumenta, druge hartije od vrednosti. U međunarodnom poštanskom saobraćaju navedeni predmeti i dokumenta mogu se slati u vrednosnim pošiljkama ukoliko se, po važećim propisima kojima se uređuje carinski nadzor i devizna kontrola, mogu iznositi iz zemlje.
Pisma sa označenom vrednošću moraju na adresnoj strani imati "V" nalepnicu sa prijemnim brojem i bar kod oznakom. Nalepnica se, po pravilu, lepi u levom gornjem uglu, ispod adrese pošiljaoca, ukoliko se ona tu nalazi, dok paketi nose oznaku "C" sa prijemnim brojem i bar kod oznakom.
Pošiljke sa označenom vrednošću moraju biti opremljene tako da ne mogu biti orobljene bez vidljivog oštećenja pakovanja.
Za dodatno obezbeđivanje zatvaranja i sadržine ovih pošiljaka koristi se sigurnosna poštanska zalepnica, providna lepljiva traka, poštanska zaštitna lepljiva traka, odgovarajuća plomba, pečatni vosak sa istovetnim otiskom pečatnjaka i sl., u skladu sa članom 49. ovih opštih uslova.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju, Pošta određuje visinu označene vrednosti iznad koje se vrši dodatno obezbeđivanje zatvaranja i sadržine pošiljaka sa označenom vrednošću.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju sve pošiljke sa označenom vrednošću moraju biti dodatno obezbeđene, bez obzira na visinu označene vrednosti.
Kada se sadržaj pisma sa označenom vrednošću pakuje u specijalne visokosigurnosne koverte (PVC ambalaža) koje su snabdevene sigurnosnim zatvaranjem i tako zaštićene od neovlašćenog otvaranja, dodatno obezbeđivanje nije potrebno.
Prilikom predaje pošiljke sa označenom vrednošću u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, pošiljalac može zahtevati i sledeća rukovanja i dopunske usluge: rukovanje otkupnom pošiljkom, rukovanje izdvojenim (lomljivim i/ili glomaznim) paketom, pošiljka sa povratnicom i pošiljka sa ličnim uručenjem primaocu, u skladu sa ovim opštim uslovima.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, pisma sa označenom vrednošću primaju se u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza, sa rukovanjem - avionska pošiljka, a pošiljalac može zahtevati i dopunsku uslugu - slanje registrovane pošiljke sa povratnicom.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, prilikom predaje paketa sa označenom vrednošću, pošiljalac može zahtevati rukovanje - avionska pošiljka i rukovanje izdvojenim (lomljivimi/ili glomaznim) paketom, kao i dopunsku uslugu - pošiljka sa povratnicom, u skladu sa ovim opštim uslovima.
Dimenzije i masa pošiljaka sa označenom vrednošću moraju odgovarati dimenzijama i masi pošiljaka za koju se ova usluga zahteva.
Na omotu pošiljke sa označenom vrednošću ne sme se ništa brisati, strugati, ispravljati, lepiti, precrtavati i podvlačiti, niti stavljati nalepnice ili oznake, osim službenih oznaka i nalepnica. Za pakovanje pisma sa označenom vrednošću se po pravilu ne sme koristiti koverat sa providnim delom.
Na pismu sa označenom vrednošću označava se tačna masa u gramima.
Pošta može ugovoriti sa korisnicima poštanskih usluga prijem pošiljaka sa označenom vrednošću u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, koje odstupaju od odredaba ovih opštih uslova.
Označena vrednost na pošiljkama sa označenom vrednošću koje se razmenjuju između pošta i određenih finansijskih organizacija, može se posebno ugovoriti.
Otkupna pošiljka je registrovana poštanska pošiljka sa označenom vrednošću koja se uručuje primaocu, uz obaveznu prethodnu naplatu otkupnog iznosa u korist pošiljaoca te pošiljke.
Na otkupnu pošiljku se, u levom gornjem uglu adresne strane, stavlja oznaka ili nalepnica "OTK" ili se na odgovarajući način vrši obeležavanje na adresnici.
Pošiljalac je dužan da iznos otkupnine brojkama i slovima ispiše na desnoj adresnoj strani pošiljke u prostoru između adrese primaoca i prostora za frankiranje pošiljke, odnosno na dokumentu koji prati pošiljku.
Otkupni iznos ne može biti veći od označene vrednosti pošiljke, osim u slučaju kada uključuje iznos poštarine. U slučaju da je otkupni iznos jednak iznosu označene vrednosti, na pošiljci se označava samo otkupni iznos.
Otkupni iznos može se pošiljaocu doznačiti nalogom za uplatu i poštanskom uputnicom. Pošta može sa korisnikom poštanskih usluga ugovoriti uslugu na taj način da se otkupni iznos doznačava pošiljaocu putem više dokumenata jedne vrste (npr. ugovoreno plaćanje na rate, plaćanje po istom osnovu u korist najmanje dva subjekta i dr.).
Kada se otkupni iznos doznačava nalogom za uplatu, pošiljalac je dužan da na pismu sa označenom vrednošću ispod adrese pošiljaoca, odnosno na adresnici paketa ispiše broj tekućeg računa i eventualno model i poziv na broj. Kada se otkupni iznos doznačava poštanskom uputnicom u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, pošiljalac je dužan da na pismu sa označenom vrednošću ispod adrese pošiljaoca, odnosno na adresnici paketa ispiše oznaku "PU". Kada se otkupni iznos doznačava postnet uputnicom, pošiljalac je dužan da na pismu sa označenom vrednošću ispod adrese pošiljaoca, odnosno na adresnici paketa ispiše oznaku "PNU", a broj svoj mobilnog telefona na adresnici paketa/poleđini pisma sa označenom vrednošću.
U slučaju predaje vrednosnih pisama i paketa po popisu, pošiljalac je u obavezi da u Prijemnoj knjizi - listu ispiše broj tekućeg računa i eventualno model i poziv na broj.
Sudska pisma su pisma koja sadrže sudska pismena i pismena u upravnom i prekršajnom postupku, kao što su pozivi, rešenja, odluke, zaključci i drugi službeni spisi koje šalju sudovi, javna tužilaštva, organi za prekršaje, vojne ustanove i drugi državni organi, kada postupaju u navedenim postupcima. Sudska pisma se predaju, po pravilu, kao preporučene pošiljke sa povratnicom. Sudska pisma ne mogu biti adresovana na post restant, izuzev u slučaju naloga suda.
Za opremanje sudskih pisama, po pravilu, koriste se standardizovane koverte, čiji je izgled dat u aktu Pošte kojim se uređuju procedure i postupci sa sudskim pismima, a koji je usaglašen sa procesnim zakonima i Sudskim poslovnikom.
U slučaju da ne koriste standardizovane koverte, pošiljaoci sudskih pisama, dužni su da koriste koverte koje imaju sve elemente propisane aktom Pošte iz stava 2. ovog člana i Sudskim poslovnikom.
Ova usluga obavlja se isključivo na osnovu zaključenog ugovora.
Sudska pisma se u poštanskim ispravama označavaju slovom "S" i oznakom postupka.
Sudska pisma uručuju se u skladu sa aktom Pošte iz stava 2. ovog člana.
5. Izdvojen (lomljiv i/ili glomazan) paket
Izdvojen (lomljiv) paket je paket koji sadrži predmete koji su lako lomljivi i kojim se rukuje sa posebnom pažnjom.
Kao izdvojen (lomljiv) paket, ako to pošiljalac zahteva, može se predati svaki paket u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, bez obzira na sadržinu.
Ukoliko je paket glomazan, isti se prima kao izdvojeni paket.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, izdvojen (lomljiv i/ili glomazan) paket prima se samo za one zemlje koje te pakete prihvataju.
Pod uslovom da su ispunjeni uslovi opremanja i pakovanja, pošiljalac ili prijemna pošta stavljaju na izdvojen (lomljiv) paket i na prednjoj strani dokumenta koji prati paket, oznaku ili nalepnicu bele boje sa otisnutom slikom čaše u crvenoj boji, koja upozorava na lomljivu sadržinu pošiljke, odnosno oznaku ili nalepnicu za izdvojen (glomazni) paket.
Avionska pošiljka je poštanska pošiljka za koju pošiljalac, prilikom predaje, zahteva da se otpremi avionom.
Kao avionske pošiljke u međunarodnom poštanskom saobraćaju, u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza uvek se predaju preporučene pošiljke i pisma sa označenom vrednošću. Sve ostale pismonosne pošiljke i paketi mogu se predati kao avionske pošiljke i time se korisnicima poštanskih usluga omogućava prednost u prenosu i uručenju tih pošiljaka u odredišnoj zemlji. Na avionske pošiljke se, u gornji levi ugao adresne strane, stavlja nalepnica plave boje ili otisak, sa tekstom "PAR AVION" (Avionom).
Posebne avionske pošiljke su aerogrami, koji isključivo sadrže pisano saopštenje na unutrašnjoj strani tipiziranog omota (koverta). Aerogrami moraju biti pravougaonog oblika i izrađeni tako da ne ometaju preradu pošte. Pošiljka mora imati oznaku: "Aerogramme", a može imati istu oznaku i na jeziku zemlje porekla. Prednja strana namenjena je za adresu, frankiranje i službene oznake ili nalepnice. Uslove za izradu i prodaju određuje Pošta, saglasno odredbama akata Svetskog poštanskog saveza.
IX USLUGA GRUPNOG RUKOVANJA - "CONSIGNMENT"
Usluga grupnog rukovanja - "Consignment" je usluga u međunarodnom poštanskom saobraćaju, koja nudi mogućnost grupne otpreme većeg broja pošiljaka, upućenih od istog pošiljaoca za jednog ili više primalaca.
Uslovi za obavljanje usluge grupnog rukovanja, uređuju se bilateralnim sporazumom između Pošte i zainteresovanih poštanskih operatora imenovanih od strane države članice Svetskog poštanskog saveza, a u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza. Obeležje usluge je jedinstveni logotip koji sadrži reč: "CONSIGNMENT" u plavoj boji i tri vodoravne crte u crvenoj, plavoj i zelenoj boji.
X DOPUNSKE USLUGE (USLUGE PO ZAHTEVU POŠILJAOCA I PRIMAOCA) I USLUGE PO SLUŽBENOJ DUŽNOSTI
Dopunske usluge (Usluge po zahtevu pošiljaoca i primaoca) i usluge po službenoj dužnosti su, u smislu ovih opštih uslova, poštanske usluge koje Pošta obavlja prilikom obavljanja poštanskih usluga iz oblasti univerzalne poštanske usluge.
1. Usluge po zahtevu pošiljaoca
a) Slanje registrovane pošiljke sa povratnicom
Pošiljka sa povratnicom je poštanska pošiljka za koju pošiljalac zahteva pisano potvrđenje uručenja, na obrascu "POVRATNICA", koja se vraća i uručuje pošiljaocu kao neregistrovana pismonosna pošiljka. Navedena usluga podleže naplati poštarine u skladu sa cenovnikom.
Kao pošiljke sa povratnicom mogu se predati preporučene pošiljke, pošiljke sa označenom vrednošću i paketi u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, kao i poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
Povratnicu popunjava pošiljalac i predaje je zajedno sa pošiljkom. Izuzetno, u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, kod poštanske uputnice, pisma sa označenom vrednošću i paketa, povratnica se popunjava u isplatnoj pošti, u fazi isplate, odnosno uručenja.
Na pošiljku sa povratnicom se, u levom gornjem uglu adresne strane, stavlja oznaka ili nalepnica "AR", a takođe se na odgovarajući način vrši obeležavanje na adresnici, odnosno sprovodnici za pakete u međunarodnom saobraćaju.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, pošiljka sa povratnicom prima se pod uslovom da poštanski operator odredišne zemlje prihvata ovu uslugu.
Sa pošiljkama sa povratnicom u dolazu u Republiku Srbiju postupa se u skladu sa važećim propisima. Na povratnicama u međunarodnom poštanskom saobraćaju, pored potpisa primaoca mora se naznačiti njegovo ime i prezime, napisano velikim slovima ili čitko i jasno ispisati bilo kakva druga napomena kojom se jasno identifikuje potpisnik.
Plaćeni odgovor je pismonosna pošiljka (pismo ili dopisnica) za koju pošiljalac ne plaća poštarinu. U središnjem delu adresne strane plaćenog odgovora, u prostoru iznad adrese primaoca, između dve paralelne horizontalne linije, nalazi se odštampan tekst: u unutrašnjem poštanskom saobraćaju "Plaćeni odgovor", a u međunarodnom poštanskom saobraćaju "Reply paid/Réponse payée" na engleskom ili francuskom jeziku. Plaćeni odgovor namenjen je korisnicima - pravnim licima, koji distribuiraju svoje kataloge, brošure, upitnike, ankete i drugi reklamni materijal na veliki broj različitih adresa, očekujući odgovore.
Poštarinu za plaćeni odgovor koji je prispeo na poštanski pregradak plaća primalac - pravno lice, u skladu sa zaključenim ugovorom kojim se bliže uređuju uslovi za prijem plaćenih odgovora. Tim ugovorom se između ostalog reguliše obaveza otvaranja poštanskog pregratka tog pravnog lica u određenoj isporučenoj pošti, radi uručenja vraćenih plaćenih odgovora.
v) Uručenje pošiljke sa oznakom "Lično"
Uručenje pošiljke sa oznakom "Lično" je usluga koja podrazumeva uručenje pošiljke isključivo primaocu, odnosno staratelju.
Pošiljalac ovu uslugu može zahtevati u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, prilikom predaje svih vrsta registrovanih poštanskih pošiljaka, izuzev postnet uputnica.
Pošiljke za koje je zahtevano lično uručenje, moraju imati uočljivim slovima ispisanu oznaku "Lično" ili nalepnicu sa istom oznakom, u levom gornjem uglu adresne strane, a takođe se na odgovarajući način vrši obeležavanje na adresnici paketa. Na poštanskoj uputnici u unutrašnjem poštanskom saobraćaju usluga "Lično" obeležava se na odgovarajućem mestu prijemnog obrasca.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, ove pošiljke nose oznaku "A remettre en mainproper", a Pošta uslugu pruža samo u dolazu.
Pošiljalac ili ovlašćeno lice može zahtevati i sledeće dopunske usluge:
1) izmena ili ispravka adrese primaoca,
2) nadoslanje registrovane pošiljke na novu adresu uključujući i "poste - restante", osim sudskih pisama,
3) vraćanje pošiljke iz prijemne pošte, pre otpreme, osim poštanske uputnice,
4) vraćanje pošiljke, nakon otpreme,
5) opoziv neisplaćene poštanske uputnice na dan prijema,
6) potraživanje registrovane pošiljke,
7) izdavanje naknadne potvrde o prijemu vrednosne i otkupne pošiljke,
8) izdavanje na uvid uplaćene/isplaćene poštanske uputnice ili njene fotokopije,
9) izdavanje listinga uplaćenih/isplaćenih poštanskih uputnica,
10) izdavanje potvrde ili overene fotokopije poštanske isprave koja se odnosi na uručenje registrovane pošiljke (potvrda ili overena fotokopija poštanske isprave koju izdaje pošta koja je uručila pošiljku),
11) pakovanje, adresovanje pošiljke, popunjavanje obrazaca,
12) elektronska potvrda o uručenju pošiljke - SMS poruka,
13) izdavanje i dostavljanje potvrđenja o izvršenom uručenju paketa,
14) preuzimanje na adresi pet i više paketa,
15) vraćanje povratne dokumentacije.
Usluga iz stava 1. tačka 2) ovog člana ne može se zahtevati za poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnice.
Usluga iz stava 1. tačka 4) ovog člana može se zahtevati za registrovane poštanske pošiljke.
Za izvršenje usluga iz stava 1. tač. 1)-10) i 13) ovog člana, pošiljalac podnosi zahtev u pisanoj formi, uz plaćanje poštarine utvrđene cenovnikom i obavezu da dokaže svoj identitet. Ako se zahtev odnosi na registrovanu pošiljku, pošiljalac ima obavezu da preda na uvid potvrdu o prijemu pošiljke, odnosno poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnice, izuzev za usluge iz stava 1. tač. 7)-9) ovog člana. Zahtev za usluge iz stava 1. tač. 3)-5) i 7) ovog člana, pošiljalac podnosi pošti u kojoj je izvršen prijem pošiljke, odnosno poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnice.
Zahtev za uslugu iz stava 1. tač. 1), 2), 6), 8)-10) i 13) ovog člana, pošiljalac može podneti u bilo kojoj pošti, a zahtev za usluge iz stava 1. tačke 11) podnosi usmeno.
Za uslugu iz stava 1. tačka 10) ovog člana, potvrdu ili overenu fotokopiju poštanske isprave koja se odnosi na uručenje registrovane pošiljke izdaje pošta koja je uručila pošiljku, dok za uslugu iz stava 1. tačka 13) ovog člana potvrđenje o izvršenom uručenju paketa izdaje nadležni organizacioni deo Pošte, u pisanoj formi, sa fotokopijom poštanske isprave koja se odnosi na uručenje paketa, u prilogu tog potvrđenja.
Ako se zahtev za vraćanje pošiljke iz prijemne pošte pre otpreme odnosi na neregistrovanu pismonosnu pošiljku, pošiljalac je u obavezi da podnese i prepis adrese ili faksimil koverte ili omota sa adresom, koji odgovara kovertu ili omotu pošiljke na koju se zahtev odnosi.
U slučaju da pošiljalac zahteva vraćanje, izmenu ili ispravku adrese primaoca registrovane poštanske pošiljke posle otpreme iz prijemne pošte u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, podnosi zahtev za nadoslanje pošiljke.
Pošiljalac može zahtevati uslugu izdavanje naknadne potvrde o prijemu pošiljke sa označenom vrednošću i otkupne pošiljke i to u roku od godinu dana od dana prijema pošiljke.
Zahtev za usluge iz stava 1. tač. 8) i 9) ovog člana može se podneti u roku od 5 (pet) godina od dana prijema poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnice, a rok za postupanje po podnetom zahtevu ne može biti duži od 15 (petnaest) dana od dana podnošenja zahteva.
Zahtev za usluge iz stava 1. tač. 10) i 13) ovog člana pošiljalac podnosi u pisanoj formi, u roku od 18 (osamnaest) meseci od datuma uručenja pošiljke, na koju se zahtev odnosi. Uslugu koja se odnosi na potraživanje registrovanih pošiljaka, pošiljalac ostvaruje na način propisan ovim opštim uslovima.
Prilikom izdavanja overene fotokopije poštanske isprave, mora se poštovati načelo tajnosti podataka ostalih pošiljaka ukoliko se nalaze na istoj poštanskoj ispravi. Overa fotokopije se vrši poštanskim žigom.
Zahtev za uslugu iz stava 1. tačka 12) ovog člana pošiljalac podnosi usmeno prilikom predaje preporučene pošiljke i pisma sa označenom vrednošću, odnosno označavanjem zahtevane usluge na dokumentu koji predstavlja potvrdu o prijemu paketa u unutrašnjem poštanskom saobraćaju. Ovom uslugom omogućeno je da pošiljalac bude obavešten SMS-om o uručenju pošiljke i/ili da primalac bude obavešten SMS-om o njenom prispeću.
Za izvršenje usluga iz stava 1. tač. 14) i 15) ovog člana pošiljalac podnosi zahtev prilikom slanja paketa i plaća poštarinu utvrđenu cenovnikom.
Primalac ili ovlašćeno lice može zahtevati sledeće dopunske usluge:
1) čuvanje poštanskih pošiljaka, osim sudskih pisama, u pošti, van propisanih rokova, ali ne duže od 30 (trideset) dana;
2) nadoslanje poštanskih pošiljaka na novu adresu uključujući i "poste - restante", osim sudskih pisama;
3) dostava "poste - restante" pošiljke na adresu;
4) dostavljanje registrovanih poštanskih pošiljaka lično;
5) ponovna dostava poštanskih pošiljaka;
6) izdavanje na uvid isplaćene poštanske uputnice ili njene fotokopije;
7) izdavanje listinga isplaćenih poštanskih uputnica;
8) izdavanje potvrde ili overene fotokopije poštanske isprave koja se odnosi na uručenje registrovane pošiljke;
9) korišćenje poštanskog pregratka;
10) uručenje putem paketomata.
Zahtev za usluge iz stava 1. tač. 1)-8) ovog člana primalac podnosi u pisanoj formi, u bilo kojoj pošti i plaća poštarinu utvrđenu cenovnikom, uz obavezu da dokaže svoj identitet. Rok postupanja prema ovom zahtevu ne može biti duži od 30 (trideset) dana, ako se zahtev odnosi na uslugu iz stava 1. tačka 1) ovog člana, niti duži od 90 (devedeset) dana, za usluge iz stava 1. tač. 2)-4) ovog člana.
Ponovnu dostavu poštanske pošiljke u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, primalac može zahtevati za sve vrste poštanskih pošiljaka, izuzev poštanskih uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnica, kako pisanim putem, tako i usmeno od odredišne pošte. Za ovu uslugu poštarina koja je utvrđena Cenovnikom, plaća se prilikom uručenja pošiljke.
Korišćenje poštanskog pregratka je besplatna usluga i reguliše se sporazumom između primaoca i pošte u kojoj je primalac zahtevao ovu uslugu.
Zahtev primaoca za uslugama iz ovog člana ne može se primiti ili prema njemu postupati ako je pre uručenja pošiljke, na koju se zahtev odnosi, prispeo zahtev pošiljaoca za vraćanje pošiljke ili nadoslanje na novu adresu.
Zahtev za usluge iz stava 1. tač. 6) i 7) ovog člana može se podneti u roku od 5 (pet) godina od dana prijema poštanske uputnice, a rok za postupanje po podnetom zahtevu ne može biti duži od 15 (petnaest) dana od dana podnošenja zahteva.
Zahtev za usluge iz stava 1. tačka 8) ovog člana podnosi se u pisanoj formi, u roku od 18 (osamnaest) meseci od datuma uručenja pošiljke, na koju se zahtev odnosi.
Prilikom izdavanja overene fotokopije poštanske isprave, mora se poštovati načelo tajnosti podataka ostalih pošiljaka ukoliko se nalaze na istoj poštanskoj ispravi. Overa fotokopije se vrši poštanskim žigom.
3. Usluge po službenoj dužnosti
Usluge po službenoj dužnosti koje se mogu vršiti prilikom obavljanja poštanskih usluga iz oblasti univerzalne poštanske usluge su:
- vraćanje pošiljaocu neuručene pošiljke,
- prijem i evidentiranje punomoćja,
- prepakivanje pošiljke sa oštećenom sadržinom, sačinjavanje zapisnika o neispravnosti pošiljke i obaveštavanje korisnika,
- komisijsko otvaranje i pregled sadržine pošiljke za koju se sumnja da sadrži zabranjene predmete, a na osnovu odluke nadležnog organa,
- čuvanje pošiljke radi isporuke, saglasno rokovima utvrđenim ovim opštim uslovima (ležarina),
- podnošenje pošiljke na carinski pregled u izvozu i uvozu,
- podnošenje pošiljke na žigovinu ili kontrolu nadležnom organu,
- obaveštavanje primaoca ili pošiljaoca pošiljke da podnese potrebna ili nedostajuća dokumenta na carinski pregled,
- prenos neregistrovanog pisma ili dopisnice za koje nije plaćena ili je nedovoljno plaćena poštarina,
- povraćaj više naplaćene poštarine.
Ako pošiljalac nije drugačije odredio, poštanske pošiljke iz unutrašnjeg poštanskog saobraćaja, osim neisplaćenih otkupnih poštanskih uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnica, vraćaju se na adresu pošiljaoca, koja je označena na pošiljci, u sledećim slučajevima:
- primalac odbio prijem;
- primalac nepoznat;
- nepotpuna adresa;
- netačna adresa;
- istekao rok čuvanja;
- primalac preseljen;
- primalac umro (preminuo).
Pošta je u obavezi da prilikom vraćanja poštanskih pošiljaka, saglasno stavu 2. ovog člana, na omotu pošiljke naznači razlog vraćanja pošiljke i isto overi poštanskim žigom.
Vraćanje pošiljaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju uređeno je aktima Svetskog poštanskog saveza.
Pošiljaocu se ne vraćaju:
1) neregistrovane pismonosne pošiljke iz unutrašnjeg i međunarodnog poštanskog saobraćaja, na kojima nema adrese pošiljaoca,
2) pošiljke za koje se naknadno utvrdi da sadrže predmete čiji je prenos zabranjen.
Neregistrovana pisma i dopisnice, primljene putem poštanskog sandučića, sa neplaćenom ili nedovoljno plaćenom poštarinom, pošta otprema u odredište, ako te pošiljke zadovoljavaju ostale uslove propisane ovim opštim uslovima, uz uslov naplate poštarine od primaoca. Pre otpreme, na takve pošiljke se otiskuje otisak žiga "T", u sredini gornjeg dela adresne strane, s tim što se na pošiljke u međunarodnom poštanskom saobraćaju, pored žiga "T", upisuje razlomak, čiji brojilac predstavlja iznos nedostajuće poštarine, a imenilac iznos poštarine za pismo prve stope mase u međunarodnom poštanskom saobraćaju.
U slučaju da se u poštanskom sandučiću pronađe više od 5 (pet) neregistrovanih pošiljaka istog pošiljaoca, sa neplaćenom ili nedovoljno označenom poštarinom, pošiljke se ne otpremaju u odredište, već se vraćaju pošiljaocu, pod uslovom da na poštanske marke nije otisnut poštanski žig. Ako na ovim pošiljkama nije naznačena adresa pošiljaoca, sa njima se postupa, saglasno stavu 6. ovog člana.
Svaka pošiljka iz međunarodnog poštanskog saobraćaja prispela bez oznake "T", smatra se pošiljkom s pravilno označenom poštarinom.
Poštarina za poštanske usluge, po pravilu, plaća se unapred, ako ugovorom sa korisnikom, odnosno ugovorom po pristupu nije drugačije određeno, a prema važećim cenovnicima poštanskih usluga.
Izvod iz cenovnika poštanskih usluga Pošte mora biti istaknut u pošti, na vidnom mestu za korisnike usluga Pošte, a na zahtev korisnika usluga, pošta je u obavezi da mu omogući uvid u kompletan cenovnik.
Dokaz da je poštarina plaćena može biti poštanska marka, otisak mašine za frankiranje, otisak terminalnog ili mašinskog žiga i oznake koje se uređuju ugovorom između Pošte i korisnika poštanske usluge, a koje se moraju naznačiti na pošiljci.
Za neregistrovana pisma ili dopisnice za koje poštarina nije plaćena ili je nedovoljno plaćena, poštarinu plaća primalac prilikom uručenja, odnosno pošiljalac prilikom vraćanja takve pošiljke, u visini iznosa nedostajuće poštarine, uvećan za cenu predviđenu Cenovnikom.
Poštarinu za uplatu otkupnog iznosa u korist pošiljaoca plaća primalac prilikom uručenja otkupne pošiljke, osim kada je ugovorom sa pošiljaocem drugačije uređeno.
Za vraćene neuručene registrovane pošiljke iz unutrašnjeg i međunarodnog poštanskog saobraćaja, ako za njihovo neuručenje nije odgovorna Pošta, od pošiljaoca se prilikom uručenja naplaćuje povratna poštarina u skladu sa cenovnikom i drugim opštim aktima Pošte.
Za pošiljke u unutrašnjem poštanskom saobraćaju koje se vraćaju pošiljaocu, a za koje je naznačeno da poštarinu plaća primalac, od pošiljaoca se pored povratne poštarine naplaćuje i poštarina koja bi bila naplaćena prilikom prijema.
Pošta ugovorom sa korisnikom poštanskih usluga uređuje način regulisanja povratne poštarine.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju za vraćanje neuručenih poštanskih pošiljaka naplaćuje se poštarina kao prilikom prijema, umanjena za cenu neizvršenih usluga/rukovanja.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, za vraćanje neuručene registrovane pismonosne pošiljke naplaćuje se poštarina kao prilikom prijema, umanjena za cenu neizvršenih usluga/rukovanja i eventualno uvećana za podnošenje na carinski pregled u uvozu. Za vraćanje neuručenog paketa u međunarodnom poštanskom saobraćaju, naplaćuje se poštarina u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza, bilateralnim i multilateralnim ugovorima.
Otkupni iznos kojim je pošiljka opterećena može se uplatiti:
- nalogom za uplatu,
- poštanskom uputnicom.
Korisnik poštanskih usluga plaća poštarinu za čuvanje pošiljke radi isporuke, ležarinu, za koju mu je ostavljen izveštaj o prispeću pošiljke. Ležarina se naplaćuje po danima, izuzev za dan kada je dostavljen izveštaj o prispeću pošiljke, dane kada pošta ne radi i dan kada je pošiljka uručena.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju, ležarina se naplaćuje za sve pakete i za registrovane pismonosne pošiljke u skladu sa cenovnicima Pošte. U međunarodnom poštanskom saobraćaju, ležarina se naplaćuje za sve pismonosne pošiljke mase preko 500 g i za sve pakete.
Za pošiljke koje su adresovane na post restant i koje se po zahtevu korisnika čuvaju u pošti, ležarina se naplaćuje od dana prispeća pošiljke, s tim da se ne naplaćuje za dane kada pošta ne radi i dan uručenja pošiljke.
Ležarina se ne naplaćuje za pošiljke koje glase na poštanski pregradak.
Pošta, na zahtev pošiljaoca ili ovlašćenog lica, vraća pošiljaocu naplaćenu poštarinu, u sledećim slučajevima:
1) kada pošiljalac zahteva da mu se pošiljka u unutrašnjem poštanskom saobraćaju vrati iz prijemne pošte pre otpreme - u iznosu naplaćene poštarine, a ukoliko je registrovana pošiljka u unutrašnjem poštanskom saobraćaju već otpremljena iz prijemne pošte, pošiljaocu se ne vraća poštarina, već pošiljalac podnosi zahtev za nadoslanje pošiljke;
2) ukoliko pošiljalac zahteva da mu se pošiljka u međunarodnom poštanskom saobraćaju vrati iz prijemne pošte pre otpreme, pošiljaocu se vraća iznos naplaćene poštarine, koja uključuje i naplaćenu poštarinu za podnošenje na carinski pregled. Ukoliko je registrovana pošiljka u međunarodnom poštanskom saobraćaju već otpremljena iz pošte, pošiljaocu se vraća poštarina u visini dela poštarine koji ostane kada se iznos naplaćene poštarine umanji jednostrukim iznosom poštarine koja bi se naplatila za istu pošiljku u unutrašnjem poštanskom saobraćaju; za preporučene male pakete naplaćena poštarina umanjuje se jednostrukim iznosom poštarine za preporučeno pismo iste stope mase u unutrašnjem poštanskom saobraćaju. Ukoliko pošiljka nije podneta na carinski pregled, pošiljaocu se vraća i naplaćena poštarina za podnošenje na carinski pregled;
3) kada se pošiljka u međunarodnom poštanskom saobraćaju vrati pošiljaocu iz pošte carinjenja zbog toga što ne zadovoljava uslove predviđene carinskim ili deviznim propisima, pošiljaocu se vraća poštarina u visini dela poštarine koji ostane kada se iznos naplaćene poštarine umanji jednostrukim iznosom poštarine, koja bi se naplatila za istu pošiljku u unutrašnjem poštanskom saobraćaju; za preporučene male pakete naplaćena poštarina umanjuje se jednostrukim iznosom poštarine za preporučeno pismo iste stope mase u unutrašnjem poštanskom saobraćaju; za neregistrovane male pakete naplaćena poštarina umanjuje se jednostrukim iznosom poštarine za pismo iste stope mase u unutrašnjem poštanskom saobraćaju. U ovom slučaju pošiljaocu se ne vraća naplaćena poštarina za podnošenje na carinski pregled. Ako je Pošta odgovorna za vraćanje pošiljaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju iz pošte carinjenja, pošiljaocu se vraća celokupni iznos naplaćene poštarine, koja uključuje i naplaćenu poštarinu za podnošenje na carinski pregled;
4) kod opoziva postnet uputnice sa zahtevanom isplatom na označenoj adresi primaoca, pošiljaocu se vraća deo poštarine u visini razlike cenovnih stavova za prenos postnet uputnice sa isplatom na adresi primaoca i prenosa postnet uputnice sa isplatom na šalteru pošte, a za ostale poštanske uputnice korisniku se ne vraća naplaćena poštarina.
U slučaju više naplaćene poštarine, Pošta je u obavezi da vrati korisniku poštanskih usluga iznos dela poštarine koji je više naplaćen.
XII USLOVI ZA OBAVLJANJE UNIVERZALNE POŠTANSKE USLUGE
Pošta, kao davalac univerzalne poštanske usluge u obavezi je da organizuje i održava poštansku mrežu u skladu sa Zakonom i uslovima koje posebnim aktom definiše Agencija.
Pošta je dužna da obezbedi prijem i uručenje poštanskih pošiljaka iz domena univerzalne poštanske usluge, u toku dana, svaki radni dan, a ne manje od 5 (pet) dana u nedelji, osim u slučajevima državnih i verskih praznika, više sile i ugroženosti zdravlja i sigurnosti zaposlenih, izuzetaka u pogledu radnih vremena definisanim u članu 10. stav 2. ovih opštih uslova, kao i izuzetaka u pogledu dostave iz st. 4-9. ovog člana.
U pogledu teritorijalne dostupnosti univerzalne poštanske usluge, Pošta obezbeđuje dovoljan broj pošta (ili organizacionih delova pošte) prema sledećim kriterijumima:
1) u naseljenim mestima u kojima ima više od 1.300 domaćinstava, u slučaju da je rastojanje od (administrativne granice) naselja do najbliže pošte veće od 2 km, obavezno se mora organizovati rad jedne pošte. U slučaju da grupa naseljenih mesta ima više od 1.300 domaćinstava i da je rastojanje od (administrativne) granice posmatrane grupe naseljenih mesta do najbliže pošte veće od 5 km, po pravilu se organizuje rad pošte u naseljenom mestu koje je centar gravitacije posmatrane grupe naselja;
2) u naseljenim mestima između 3.000 i 12.000 domaćinstava, organizuje se rad pošte na svakih 3.500 domaćinstava, s tim da je rastojanje od planirane lokacije nove pošte do najbliže pošte veće od 2 km;
3) u naseljenim mestima između 12.000 i 36.000 domaćinstava, organizuje se rad pošte na svakih 4.000 domaćinstava, s tim da je rastojanje od planirane lokacije nove pošte do najbliže jedinice poštanske mreže veće od 1,5 km;
4) u naseljenim mestima između 36.000 i 100.000 domaćinstava, organizuje se rad pošte na svakih 6.000 domaćinstava, s tim da je rastojanje od planirane lokacije nove pošte do najbliže pošte veće od 1,25 km;
5) u naseljenim mestima preko 100.000 domaćinstava, organizuje se rad pošte na svakih 7.500 domaćinstava, s tim da je rastojanje od planirane lokacije nove pošte veće od 1 km.
Podelu dostavnih područja na kojima se obavlja univerzalna poštanska usluga određuje Pošta, na način da se obuhvate sva naseljena mesta u Republici Srbiji. Podela dostavnih područja izvršena je u zavisnosti od broja dana vršenja dostave i broja domaćinstava:
- svakoga dana (uže dostavno područje);
- od dva do četiri puta nedeljno (šire dostavno područje);
- jednom nedeljno (najšire dostavno područje).
Uže dostavno područje organizovano je u naseljenim mestima sa preko 1.000 domaćinstava, na kome se dostava pošiljaka iz oblasti univerzalne poštanske usluge vrši svakog radnog dana, a najmanje pet dana u nedelji, osim u dane državnih i verskih praznika, u slučaju više sile i ugroženosti zdravlja i sigurnosti zaposlenih.
Dostava pošiljaka iz oblasti univerzalne poštanske usluge može se vršiti manje od pet dana nedeljno u naseljenim mestima sa manje od 1.000 domaćinstava, u posebnim geografskim područjima sa otežanim pristupom za obavljanje poštanskih usluga, u ruralnim područjima i u područjima sa malim brojem stanovnika i pošiljaka, i to na:
- širem dostavnom području na kome se univerzalna poštanska usluga obavlja najmanje dva puta nedeljno u naseljenim mestima od 250 do 500 domaćinstava, odnosno najmanje tri puta nedeljno u naseljenim mestima od 500 do 1.000 domaćinstava;
- najširem dostavnom području na kome se univerzalna poštanska usluga obavlja najmanje jednom nedeljno u naseljenim mestima sa manje do 250 domaćinstava.
Razlozi za izuzetak od petodnevne dostave pošiljaka mogu biti i:
1) udaljenost domaćinstava od javnog puta koja je veća od 500 metara;
2) domaćinstva do kojih ne postoji odgovarajuća saobraćajnica za nesmetani pristup zaposlenom Pošte;
3) domaćinstva koja se nalaze u brdsko-planinskim područjima sa izuzetno otežanim uslovima za pristup;
4) domaćinstva kojima se prijem i uručenje neregistrovanih pošiljaka i obaveštenja o prispeću registrovanih pošiljaka obavlja putem zbirnih sandučića.
Svaki izuzetak od petodnevne dostave, Pošta planira i posebno analizira vodeći računa o kriterijumima kvaliteta dostave i isti dostavlja Agenciji u cilju dobijanja saglasnosti.
Izuzetno od prethodnog stava, u slučaju više sile ili vanredne situacije moguće je do 15 radnih dana, na određenom području organizovati dostavu pošiljaka manje od pet dana nedeljno, bez obaveze prethodnog obaveštavanja Agencije o tome.
2. Adresovanje poštanskih pošiljaka
Pošiljalac je dužan da poštansku pošiljku adresuje u skladu sa odredbama ovih opštih uslova.
Poštanska pošiljka može imati samo jednu adresu pošiljaoca i jednu adresu primaoca.
Na adresnoj strani svake pošiljke mora biti čitko i jasno ispisana adresa primaoca, koja sadrži sve podatke za brzu i tačnu otpremu i uručenje.
Najmanje desna polovina adresne strane pošiljke je namenjena za adresu primaoca, poštanske marke, otiske za frankiranje i žigosanje ili za nalepnice koje ih zamenjuju. Adresa primaoca mora biti paralelna sa dužom stranom pošiljke.
Pošiljke sa providnim delom na adresnoj strani moraju biti opremljene tako da se kroz providni deo vidi samo adresa primaoca, ili da ona bude odvojena od drugih, eventualno, kroz providni deo vidljivih oznaka. Providni deo mora biti postavljen tako da ostavi dovoljno prostora za frankiranje i žigosanje pošiljaka.
Pošiljalac je dužan da na poštanskoj pošiljci pravilno i jasno označi naziv, odnosno svoje ime i prezime i tačnu adresu.
Adresa pošiljaoca je obavezna na svim poštanskim pošiljkama, osim na neregistrovanim pošiljkama ili ukoliko je na omotu označeno "za licitaciju"/"za konkurs" i sl. Upisivanje adrese pošiljaoca je obavezno i na neregistrovanim pošiljkama u slučaju predaje pošiljaka putem ugovora, odnosno pošiljaka oslobođenih od plaćanja poštarine ili dela poštarine.
Adresa pošiljaoca se ispisuje ili označava u levom gornjem delu adresne strane ili na poleđini pošiljke.
Ako je pošiljka u omotu, adresa primaoca se ispisuje na strani koja nema preklop za zatvaranje.
Dozvoljeno je da se u donjem desnom delu adresne strane pošiljke, osim za vrednosna pisma, nalepi adresa primaoca ispisana na papiru. Ako se za ispisivanje adrese primaoca koristi adresnica, najmanja dimenzija adresnice mora biti 90x140 mm.
Ako je pošiljka upakovana u providnu foliju, adresa se mora ispisati na papirnoj nalepnici koja je zalepljena na foliju spolja, i koja je dovoljne veličine da se na nju mogu staviti (zalepiti) sve službene poštanske oznake. Minimalne dimenzije nalepnice su 70x90 mm.
Pošta sa korisnikom poštanskih usluga može ugovoriti izgled i dimenzije adresnice/nalepnice drugačije od navedenih odredaba.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju, podaci u adresi pošiljke moraju biti naznačeni jedan ispod drugoga i to sledećim redom:
- titula, ime i prezime ili naziv primaoca,
- ulica i broj, podbroj, broj stana ili broj poštanskog pregratka, ili broj i naziv vojne pošte ili oznaka "post restant"/"poste restante",
- naziv naseljenog mesta (odredišta),
- poštanski broj i naziv odredišne pošte,
- poštanski adresni kod (PAK).
Za pošiljke koje su adresovane na "post restant", poštanski pregradak ili na vojnu poštu, pošiljalac nije u obavezi da navede naziv naseljenog mesta, ni poštanski adresni kod (PAK) odredišne pošte.
U unutrašnjem poštanskom saobraćaju, adresa primaoca ispisuje se na srpskom jeziku, ćiriličkim ili latiničkim pismom i arapskim brojevima.
Pošiljke koje glase za inostranstvo, adresuju se u skladu sa propisima odredišne zemlje, s tim da se u zadnjoj liniji adrese ispisuje naziv odredišne zemlje.
U međunarodnom poštanskom saobraćaju, adresa primaoca se ispisuje latiničkim pismom i arapskim brojevima, s tim da adresa može biti ispisana i pismom odredišne zemlje, uz uslov da se naziv odredišne zemlje mora ispisati i latiničkim pismom.
Za pošiljke koje glase na primaoca koji je podstanar, prilikom adresovanja, pored imena i prezimena primaoca, ispisuje se i ime i prezime stanodavca (npr. Petar Petrović kod Jovana Jovanovića).
Pošiljke adresovane na post restant moraju sadržati ime i prezime ili naziv primaoca, oznaku "post restant" ili "poste restante", poštanski broj i naziv pošte.
Pošiljke adresovane na poštanski pregradak moraju sadržati ime i prezime ili naziv korisnika poštanskog pregratka, tekst: Poštanski pregradak (ili skraćeno - PP) sa brojem, poštanski broj i naziv pošte u kojoj se nalazi pregradak.
Poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnica se adresuju popunjavanjem prijemnog obrasca. Postnet uputnica za isplatu na šalteru ne sadrži adresu primaoca jer je dostupna za isplatu u bilo kojoj pošti. Poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, kao otkupni dokument za pošiljku, ne može glasiti na post restant.
Prilikom prijema pošiljke sa povratnicom, adresa pošiljaoca na pošiljci mora biti identična adresi primaoca na povratnici.
Ispod adrese primaoca ne sme se nalaziti nikakav grafički znak ili natpis. Adresa i ostali podaci na pošiljci i na ispravama ne mogu se popunjavati grafitnom olovkom.
Pošta nije odgovorna za posledice uzrokovane nepropisnim adresovanjem poštanskih pošiljaka, koje je pošiljalac predao ubacivanjem u poštanski sandučić ili na neki drugi posredan način.
3. Pakovanje i zatvaranje pošiljaka
Pod pakovanjem pošiljke podrazumeva se stavljanje sadržine pošiljke u odgovarajući omot, radi obezbeđenja te sadržine. Pakovanje mora odgovarati vrsti, prirodi, sadržini, obliku, veličini, masi i vrednosti pošiljke.
Pošiljalac je u obavezi da upakuje pošiljku tako da obezbedi nepovredivost sadržine i tajnost podataka, zaštiti sadržinu pošiljke, druge pošiljke, zaposlene i poštansku opremu. Za štetu koja je prouzrokovana sadržinom ili neodgovarajućim pakovanjem poštanske pošiljke, odgovoran je pošiljalac.
Ukoliko zaposleni prilikom prijema proceni da ambalaža u koju je upakovana pošiljka ne odgovara prirodi i sadržini pošiljke, odnosno da ne može da obezbedi nepovredivost sadržine i tajnost podataka, na način propisan zakonom, dužan je da odbije prijem takve pošiljke.
Preuzimanje pošiljke na prenos ne znači da je pakovanje iste od strane pošiljaoca usklađeno sa zakonom i odredbama ovih opštih uslova.
Ukoliko pošiljalac pakuje pošiljku, zaposleni na prijemu, u pošti ili na adresi pošiljaoca, je dužan da upozori korisnika na obavezu pravilnog pakovanja pošiljke i da obavesti korisnika o načinu na koji se pakuju predmeti i materije iz st. 6-10. ovog člana.
Predmeti od stakla i ostali lomljivi predmeti (predmeti od keramike, električna i računarska oprema i dr.) treba da budu zapakovani u tvrdoj kutiji, ispunjenoj odgovarajućim zaštitnim materijalom, odnosno obmotani zaštitnim materijalom i upakovani u tvrde kartone, kada oblik predmeta ne dozvoljava pakovanje u kutiju, tako da se spreči svako trenje ili udaranje tokom transporta, bilo između predmeta uzajamno, bilo između predmeta i zidova kutije i obezbedi puna sigurnost sadržaja pošiljke u prenosu. Paket koji sadrži predmete od stakla i ostale lomljive predmete pošiljalac je dužan da preda kao izdvojeni paket, čiji sadržaj zahteva posebnu pažnju prilikom prijema, prerade, prevoza i uručenja. Prilikom prijema izdvojenog (lomljivog) paketa naplaćuje se poštarina za izdvojeno rukovanje, a zaposleni na prijemu u gornjem levom uglu adresne strane paketa lepi nalepnicu "Lomljivo", koja upozorava na sadržinu paketa.
Tečnosti treba da budu zatvorene u potpuno nepromočive posude. Svaka posuda se stavlja u specijalno tvrdu kutiju u kojoj se nalazi odgovarajući zaštitni materijal za upijanje tečnosti u slučaju oštećenja posude. Poklopac kutije se čvrsto zatvara, tako da ne može da se otvori.
Masne i teško topive materije (maziva, tekući sapun, kreme, smola i sl.) moraju biti zatvorene u prvo pakovanje (kutija, platnena vreća ili plastična vreća), a zatim u kutiju od drveta, metala, čvrstog plastičnog materijala ili nekog drugog materijala kako bi se sprečilo isticanje sadržaja.
Razne vrste suvih praškova moraju biti upakovane u posudu (vreću, kutiju od metala, drveta, otpornog plastičnog materijala ili od kartona).
Sve pošiljke moraju biti upakovane, osim onih kojima zbog njihove prirode ili sadržine, pakovanje nije potrebno (sanduk, bure, komadi drveta i sl.).
Za zatvaranje pošiljke, zavisno od njene vrste i vrednosti, mogu se koristiti odgovarajuća sredstva: lepak, lepljiva traka, poštanska sigurnosna lepljiva traka, kanap sa plombom, brava, katanac, plastična sigurnosna zatvornica i sl. Za zatvaranje pošiljaka ne sme se koristiti spajalica i klamerice.
Postupanja koja se primenjuju, radi dodatnog osiguranja zatvaranja i sadržine pošiljke, zavisno od njene vrste i vrednosti, su:
- pakovanje i zatvaranje pošiljaka sa označenom vrednošću u namenskoj visokosigurnosnoj ambalaži, pri čemu nije dozvoljeno lepiti službene nalepnice ili sredstva za zatvaranje istih preko rubova (ivica omota pošiljke);
- pečaćenje pošiljke voskom: mesto zatvaranja pošiljke obezbeđuje se nanošenjem pečatnog voska i utiskivanjem pečatnjaka;
- lepljenje poštanske sigurnosne zalepnice: mesto zatvaranja pošiljke obezbeđuje se lepljenjem zalepnice;
- lepljenje poštanske sigurnosne lepljive trake i providne lepljive trake: mesto zatvaranja pošiljke obezbeđuje se lepljenjem trake, a pošiljalac je dužan da stavi otisak pečata, ukoliko isti upotrebljava u svom poslovanju, faksimil potpisa ili na neki drugi način stavi svoju overu preko trake, tako da su delovi otiska, odnosno potpisa vidljivi na traci i omotu;
- kanap sa plombom sa otiskom plombir klešta, brava, katanac, plastična sigurnosna zatvornica.
Pošta može ugovoriti sa korisnikom poštanskih usluga i drugačiji postupak zatvaranja sadržine pošiljke sa označenom vrednošću, zavisno od njene vrste.
Pošiljalac je dužan da svaku pošiljku čiji oblik to dozvoljava, odnosno čija ambalaža ne obezbeđuje punu sigurnost sadržaja pošiljke u fazama obavljanja poštanskih usluga, poveže unakrsno kanapom, čija jačina odgovara masi pošiljke.
Uslovi za pakovanje i zatvaranje, u zavisnosti od vrste pošiljke, bliže su uređeni u glavama IV, VI. i VIII. ovih opštih uslova.
U slučaju kada pošta ima organizovanu uslugu pakovanja pošiljaka i kada pošiljalac zahteva uslugu pakovanja, ista se obavlja u skladu sa odredbama ovih opštih uslova.
4. Predmeti čiji je prenos zabranjen u poštanskim pošiljkama
Zabranjeno je slanje poštanskih pošiljaka koje sadrže:
1) opasne i štetne materije, kao i predmete koji mogu ugroziti zdravlje i život ljudi i oštetiti druge poštanske pošiljke, osim materija u vezi sa kojima je postupanje uređeno posebnim zakonom, međunarodnom konvencijom i drugim međunarodnim aktima;
2) narkotike i psihotropne supstance, osim kada su pošiljalac i primalac ovlašćeni za njihov promet odnosno za njihovu upotrebu;
3) materijale pornografskog ili erotskog karaktera koji prikazuju seksualnu eksploataciju dece (dečiju pornografiju), odnosno seksualne radnje ljudi koje se odnose na životinje i nekrofiliju;
4) proizvode ili supstance koje mogu oštetiti druge poštanske pošiljke ili poštansku opremu zbog svoje prirode ili ambalaže, odnosno pakovanja;
5) novac, kovanice, novčanice, druge hartije od vrednosti, plemenite metale i vredne komade nakita, osim u vrednosnim pošiljkama;
6) žive životinje;
7) predmete čiji je uvoz zabranjen u državi u koju se šalje;
8) druge materije, odnosno predmete čije slanje je zabranjeno drugim propisima.
Ako postoji osnovana sumnja da pošiljka u unutrašnjem saobraćaju sadrži neke predmete čiji je prenos zabranjen zakonom i drugim propisima, zaposleni Pošte može od lica koja predaje pošiljku zahtevati otvaranje radi uvida u sadržinu, kao i utvrđivanje identiteta.
Kada postoji osnovana sumnja da se u poštanskoj pošiljci nalaze zabranjeni predmeti iz stava 1. ovog člana, Pošta je dužna da, bez odlaganja, o tome obavesti nadležni organ i da po njegovoj odluci komisijski otvori i pregleda sadržinu pošiljke.
Ako se otvaranjem utvrdi da pošiljka sadrži zabranjene predmete, Pošta je u obavezi da pošiljke čiji je sadržaj zakonom zabranjen preda, uz zapisnik, nadležnom organu, koji potvrđuje prijem pošiljke na drugom primerku zapisnika.
5. Otvaranje i prepakivanje poštanskih pošiljaka
Pošta može komisijski otvoriti i pregledati sadržinu pošiljke pod uslovima:
- ako se pošiljka ne može uručiti primaocu, niti vratiti pošiljaocu (neisporučiva pošiljka);
- ako postoji osnovana sumnja da se u pošiljci nalaze zabranjeni predmeti;
- ako pošiljka u međunarodnom poštanskom saobraćaju podleže carinskom nadzoru i deviznoj kontroli u smislu carinskih i deviznih propisa, u prisustvu nadležnih organa;
- ako se po spoljnom izgledu pošiljke može zaključiti da je sadržina pošiljke dostupna, oštećena ili umanjena, uz komisijsko sačinjavanje zapisnika i prepakivanje sadržine pošiljke.
Ako primalac ili ovlašćeno lice prilikom uručenja uloži prigovor zbog vidnog oštećenja ili umanjenja sadržine, Pošta je u obavezi da nakon uručenja pošiljke istu komisijski otvori u prisustvu primaoca ili ovlašćenog lica i o tome sačini zapisnik.
6. Prijem poštanskih pošiljaka
Prijem poštanskih pošiljaka obavlja se u prostorijama Pošte, posredstvom poštanskih sandučića, zbirnih sandučića, automata, posredstvom ovlašćenog lica Pošte na adresi korisnika ili elektronskim putem. Po osnovu zaključenog ugovora sa korisnikom, prijem poštanskih pošiljaka može se vršiti i na adresi po zahtevu korisnika.
Prijem poštanskih uputnica vrši se u poslovnim prostorijama Pošte ili elektronski.
Putem poštanskih i zbirnih poštanskih sandučića primaju se samo neregistrovane pismonosne pošiljke.
Pošta može da izvrši uvid u sadržinu pošiljke na prijemu, pre njenog zatvaranja, a pošiljalac je dužan da omogući uvid, osim u pošiljke čija je sadržina pisano saopštenje.
Za poštanske pošiljke koje sadrže predmete za čiji prijem je potrebno odobrenje nadležnog organa, ovlašćene ustanove ili organizacije, pošiljalac je dužan da takvo odobrenje priloži zajedno sa pošiljkom.
Prijem pošiljaka u međunarodnom poštanskom saobraćaju, čija sadržina podleže carinskom nadzoru i deviznoj kontroli, obavlja se u skladu sa propisima kojima se uređuje ova oblast i aktima Svetskog poštanskog saveza. Pošiljke u međunarodnom poštanskom saobraćaju pošiljalac predaje otvorene da bi zaposleni Pošte, u prisustvu pošiljaoca, izvršio kontrolu sadržine pošiljke, u smislu propisa kojima se uređuje carinska i devizna kontrola poštanskih pošiljaka, osim u slučajevima uređenim posebnim ugovorima. Po izvršenoj kontroli, pošiljalac zatvara pošiljku u prisustvu zaposlenog Pošte.
Pošiljku koja podleže carinskoj kontroli, pošiljalac je dužan da preda sa odgovarajućim carinskim ispravama predviđenim carinskim propisima.
Pošta je dužna da svaku primljenu poštansku pošiljku i poštanska dokumenta koja se na tu pošiljku odnose označi datumom prijema i svojim identifikacionim znakom.
Datumom prijema ne moraju biti označene pošiljke koje su primljene po ugovoru kojim je, između ostalog, uređeno da se sve pošiljke predate Pošti ne označavaju datumom prijema, već za njih važi datum otisnut na dokumentu koji služi kao dokaz o predaji pošiljke na dalju otpremu.
Datumom prijema poštanskih pošiljaka smatra se datum otiska žiga prijemne pošte, odnosno datum otisnut mašinom za frankiranje, mašine za žigosanje ili na neki drugi mehanografski način.
Ako se datum, otisnut mašinom za frankiranje ili mehanografski i datum predaje pošiljaka ne slažu, izuzetno se može odobriti prijem takvih pošiljaka, ako razlika između datuma utisnutog mašinom i datuma prijema pošiljaka nije veća od tri dana. U tom slučaju, prijemna (kontrolna) pošta stavlja otisak poštanskog žiga sa datumom prijema na sve takve pošiljke, a netačan otisak žiga mašine se precrtava. Otisak žiga prijemna (kontrolna) pošta stavlja na čistoj površini adresne strane pošiljke i ne sme se stavljati preko mehanografskog otiska ili otiska mašine za frankiranje.
Poštanske pošiljke, izuzev pošiljaka definisanih u članu 44. stav 6. ovih opštih uslova, ne otpremaju se iz pošte ako ne ispunjavaju uslove za prenos i uručenje, i vraćaju se pošiljaocu, po pravilu, nežigosane. Ako na ovim pošiljkama ne postoji adresa pošiljaoca, pošiljke se smatraju neisporučivim.
Pošiljalac koji predaje pošiljke po ugovoru, po pravilu, dužan je da Prijemnu knjigu-list overi svojim pečatom, ukoliko pravno lice, kao pošiljalac, u svom poslovanju upotrebljava pečat, a ako to nije slučaj, niti je upotreba pečata izričito ugovorena, Prijemnu knjigu-list overava štambiljem ili istu svojeručno potpisuje punomoćnik pravnog lica, na za to predviđeno mesto u Prijemnoj knjizi-listu, a svoj identitet i identitet davaoca punomoćja dokazuje u skladu sa članom 11. ovih opštih uslova.
Pošta vodi posebnu evidenciju lica opunomoćenih za potpisivanje Prijemne knjige-list.
Pošiljalac koji predaje pošiljke na osnovu zaključenog ugovora, pošiljke predaje preko lica opunomoćenog za predaju svih vrsta pošiljaka. Pošta, odnosno zaposleni vrše uvid u ličnu ispravu sa fotografijom punomoćnika za predaju pošiljaka i evidentiraju registarski broj lične isprave, u cilju utvrđivanja identiteta punomoćnika ili identifikaciju vrše na osnovu deponovanog punomoćja.
Prijem i evidentiranje punomoćja navedenih u st. 14. i 15. ovog člana se ne naplaćuje.
Pošta sa korisnicima može ugovoriti obavljanje poštanskih usluga koje se u pogledu dimenzija, mase i rokova prenosa mogu razlikovati od uslova propisanih ovim opštim uslovima i cenovnikom za univerzalnu poštansku uslugu.
7. Prijem registrovanih poštanskih pošiljaka
Pošta je dužna da pošiljaocu izda potvrdu o prijemu pošiljke prilikom prijema preporučene pošiljke, sudskog pisma, pošiljke sa označenom vrednošću, paketa i poštanske uputnice. Pošiljalac prilikom predaje registrovane poštanske pošiljke predaje, po pravilu, i obrazac potvrde o prijemu pošiljke popunjen prema tekstu obrasca.
Potvrdom o prijemu pošiljke smatra se: obrazac Potvrda o prijemu pošiljke, Potvrda o prijemu paketa, deo obrasca paketske adresnice, Prijemna knjiga - list, obrazac ili deo obrasca za uplatu poštanske uputnice i spisak poštanskih uputnica i svaki drugi dokument, uključujući i elektronsku potvrdu, kojim se potvrđuje prijem registrovane pošiljke.
Za prijem poštanske uputnice kojom se doznačava otkupni iznos ne izdaje se Potvrda o prijemu.
Prilikom prijema registrovane poštanske pošiljke, pošiljaocu se obavezno izdaje potvrda o prijemu pošiljke overena poštanskim ili terminalnim žigom, koja po pravilu mora da sadrži elemente na osnovu kojih se može utvrditi identitet pošiljke, kao što je ime i prezime ili naziv i adresa primaoca, broj pošiljke, zahtevane dopunske usluge i rukovanja, datum prijema, masa, vrednost, opis sadržine, naplaćena poštarina i drugi podaci o pošiljci. Potvrda o prijemu pošiljke može se, uz saglasnost korisnika, izdati i elektronskim putem. Kada se prijem pošiljaka vrši na adresi pošiljaoca, potvrda o prijemu pošiljke ne sadrži otisak poštanskog ili terminalnog žiga.
Prilikom predaje registrovane poštanske pošiljke, pošiljalac svojim potpisom na potvrdi potvrđuje verodostojnost upisanih podataka i zahtevanih usluga. Sve ponuđene usluge na potvrdi o prijemu pošiljke, a koje pošiljalac ne zahteva moraju se precrtati, osim kod pošiljaka kod kojih se popunjava, odnosno sačinjava adresnica kod prijema paketa.
Ukoliko pošiljalac želi da pošiljka bude uručena isključivo primaocu, mora koristiti uslugu Uručenje pošiljke sa oznakom "lično".
Zaposleni u Pošti dužni su da pri prijemu otkupnih i vrednosnih pošiljaka izvrše uvid u ličnu ispravu korisnika sa fotografijom i evidentiraju registarski broj lične isprave u cilju utvrđivanja identiteta pošiljaoca i sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma i prometa robe neregistrovanih subjekata.
Pošta je dužna da podatke iz stava 7. ovog člana čuva kao poslovnu tajnu, koristi u svrhu za koju su prikupljeni i da samo po zahtevu suda ili drugog nadležnog organa, za potrebe postupka koji se vodi pred tim organom, dostavi tražene podatke.
Podatke iz stava 7. ovog člana Pošta je dužna da čuva najmanje godinu dana, na način propisan zakonom kojim se uređuje tajnost podataka.
Pošiljalac koji redovno ili povremeno predaje pet ili više pošiljaka, pošiljke predaje grupisane po vrstama, uz obrazac Prijemna knjiga - list, koji se popunjava u jednom ili više primeraka, zavisno od vrste pošiljaka i načina plaćanja poštarine. Na izričit zahtev pošiljaoca, pošiljke iz ovog stava mogu se primiti i bez obrasca Prijemna knjiga - list, uz Potvrdu o prijemu pošiljke.
Obrazac Prijemnu knjigu - list mogu štampati i sami korisnici pod uslovom da sadrži sve propisane elemente i uz saglasnost Pošte.
8. Uručenje poštanskih pošiljaka
Pod uručenjem poštanskih pošiljaka podrazumeva se predaja pošiljaka primaocu, punomoćniku ili ovlašćenom licu na označenoj adresi, putem kućnog ili zbirnog sandučića (dostava), odnosno predaja pošiljaka primaocu ili ovlašćenom licu u prostorijama pošte, kao i putem paketomata (isporuka) i sl.
Pošta, po pravilu, uručuje registrovanu poštansku pošiljku lično primaocu, punomoćniku ili ovlašćenom licu. Registrovana pošiljka može se uručiti primaocu na označenoj adresi, u prostorijama pošte, kao i preko kućnih sandučića i paketomata u slučajevima kada je to posebno propisano.
Uručenje registrovane poštanske pošiljke vrši se uz prethodno utvrđivanje identiteta lica kome se pošiljka uručuje, u skladu sa članom 11. ovih opštih uslova.
Izuzetno, ukoliko nemaju oznaku "lično", pošiljke bez označene vrednosti, kao i pošiljke sa označenom vrednošću i poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju do visine utvrđene aktom Pošte, mogu se uručiti na adresi primaoca i odraslom članu porodičnog domaćinstva, kao i licu zaposlenom u domaćinstvu, odnosno poslovnoj prostoriji primaoca, pod uslovom da se primalac ne zatekne na označenoj adresi i ukoliko zaposleni zna ili utvrdi da su ta lica u navedenom odnosu sa primaocem.
U prostorijama pošte, poštanske pošiljke koje nemaju oznaku "lično", pošiljke bez označene vrednosti, kao i pošiljke sa označenom vrednošću do visine utvrđene aktom Pošte mogu se uručiti i odraslom članu porodičnog domaćinstva kada to lice donese Izveštaj o prispeću pošiljke i kada na uvid, zaposlenom u pošti, podnese lična dokumenta sa adresom na koju glasi tražena poštanska pošiljka. U prostorijama pošte, sudska pisma i poštanske uputnice mogu se uručiti isključivo primaocu, ovlašćenom licu, zakonskom zastupniku i staratelju.
Pod članom domaćinstva podrazumeva se: bračni/vanbračni drug, roditelj, dete, brat, sestra i svaki drugi srodnik koji sa primaocem živi u zajedničkom domaćinstvu.
Ako je primalac pravno lice, poštanske pošiljke se uručuju licu koje je ovlašćeno za prijem ili licu koje je primalac opunomoćio. Ako pravno lice prestane da postoji, poštanske pošiljke se uručuju njegovom pravnom sledbeniku na osnovu rešenja nadležnog organa.
Poštanske pošiljke adresovane na advokata, mogu se uručiti i licu zaposlenom na adresi advokatske kancelarije.
Poštanske pošiljke za fizičko lice koje u adresi imaju i naziv pravnog lica mogu se uručiti tom pravnom licu (posredovanjem) koje se nalazi na adresi primaoca, osim pošiljaka koje su opterećene otkupninom, carinskim i drugim dažbinama, kao i pošiljaka za koje je zahtevana usluga Uručenje pošiljke sa oznakom "lično".
Ako pošiljka glasi na fizičko lice koje privremeno boravi u prostorijama pravnog lica (hotel, odmaralište, bolnica, studentski ili đački dom, vojne ekspedicije i slično), uručenje se vrši licu ovlašćenom za prijem pošiljaka ili na način koji je Pošta ugovorila sa nadležnom institucijom.
Poštanske pošiljke koje su adresovane na lica pod starateljstvom, lica u pritvoru ili lica koje se nalaze na izdržavanju kazne zatvora, ne mogu se uručiti primaocu, već:
- za lica pod starateljstvom - njihovom staratelju,
- za lica u pritvoru - istražnom organu,
- za lica koja se nalaze na izdržavanju kazne zatvora - upravniku zatvora, kazneno- popravnog ili vaspitno-popravnog doma u kome se lice nalazi ili licu koje je od strane upravnika ovlašćeno za prijem pošiljaka.
Poštanske pošiljke koje su adresovane na vojna lica i lica koja su na odsluženju vojnog roka, uručuju se na način koji je Pošta ugovorila/dogovorila sa nadležnom institucijom.
Potvrđenje uručenja poštanskih pošiljaka vrši se saglasno članu 60. ovih opštih uslova.
Otkupna i ocarinjena pošiljka uručuje se primaocu, punomoćniku ili ovlašćenom licu uz prethodnu naplatu otkupnog iznosa ili iznosa kojim je pošiljka opterećena i uz naplatu odgovarajućeg iznosa poštarine za uplatu otkupnog iznosa pošiljaocu, odnosno carinskom organu, osim kada je ugovorom sa korisnikom drugačije uređeno. Na zahtev primaoca ili ovlašćenog lica Pošta je dužna da izda račun za naplaćeni iznos poštarine.
Oštećene i prepakovane pošiljke uručuju se u prostorijama pošte, lično primaocu, zakonskom zastupniku ili ovlašćenom licu, zajedno sa zapisnikom o neispravnosti pošiljke.
9. Dostava poštanskih pošiljaka
Pod dostavom poštanskih pošiljaka podrazumeva se predaja pošiljaka primaocu na označenoj adresi.
Sve poštanske pošiljke dostavljaju se na adresu primaoca, osim onih koje se prema ovim opštim uslovima uručuju u prostorijama Pošte i putem paketomata, u skladu sa zakonom i podzakonskim aktima. Pokušaj dostave se, po pravilu, vrši samo jedanput, osim ako posebnim ugovorom nije drugačije određeno.
Neregistrovane pismonosne pošiljke uručuju se ubacivanjem u kućne i zbirne poštanske sandučiće, na adresi stana ili poslovnoj prostoriji korisnika.
Ukoliko poštanska pošiljka nije uručena na naznačenoj adresi, obaveza Pošte, odnosno zaposlenog je da primaocu ostavi izveštaj o prispeću pošiljke koji sadrži obaveštenje u kom roku i gde primalac može preuzeti poštansku pošiljku.
Izveštaj o prispeću pošiljke ostavlja se i u slučaju kada:
- primalac ili ovlašćeno lice stavi prigovor na ispravnost pošiljke ili na iznos carinskih dažbina;
- u odredišnu poštu stigne registrovana pošiljka koju prati zapisnik o neispravnosti pošiljke;
- u odredišnu poštu stigne oštećena registrovana pošiljka za koju je potrebno sačiniti zapisnik o neispravnosti pošiljke;
- poštanska uputnica u unutrašnjem poštanskom saobraćaju glasi na veći iznos od limita utvrđenog aktom Pošte za isplatu na dostavi.
10. Isporuka poštanskih pošiljaka
Isporuka poštanskih pošiljaka podrazumeva predaju pošiljaka ili isplatu poštanskih uputnica primaocu ili ovlašćenom licu u prostorijama pošte i to, po pravilu, u sledećim slučajevima:
- kada je primaocu ostavljen Izveštaj o prispeću pošiljke, u skladu sa odredbama ovih opštih uslova, kao i ugovorenim uslovima;
- kada su pošiljke adresovane na primaoce - korisnike poštanskih pregradaka, bez obzira da li te pošiljke u adresi imaju oznaku broja pregratka;
- kada su pošiljke naslovljene na fizička lica, a u adresi primaoca imaju naziv korisnika poštanskog pregratka;
- kada su pošiljke adresovane na post restant;
- kada je postnet uputnica primljena za isplatu na šalteru;
- u skladu sa ugovorenim uslovima sa korisnikom;
- na zahtev primaoca ili ovlašćenog lica, nakon carinjenja pošiljke.
11. Uručenje poštanskih pošiljaka preko poštanskog pregratka
Korisnik poštanskih usluga može zahtevati da mu se pošiljke uručuju putem poštanskog pregratka. Pošta je u obavezi da korisniku omogući korišćenje poštanskog pregratka, osim ako to zbog malog broja pošiljaka nije opravdano ili ako nema dovoljno prostornih mogućnosti za otvaranje poštanskog pregratka.
Pošta može sa korisnikom ugovoriti da se pojedine poštanske pošiljke prispele na poštanski pregradak uručuju na adresi.
Korisnik poštanskih usluga je dužan da sve prispele pošiljke preuzme u roku propisanom za čuvanje ovih pošiljaka.
U slučaju da korisnik poštanskih usluga ne podiže pošiljke u roku, Pošta će otkazati upotrebu poštanskog pregratka.
12. Rokovi za uručenje poštanskih pošiljaka i isplatu poštanskih uputnica
Pod rokovima za uručenje poštanskih pošiljaka i isplatu poštanskih uputnica, podrazumeva se vreme od prijema pošiljke/poštanske uputnice do uručenja odnosno isplate poštanske uputnice primaocu. Pošta je u obavezi da sve primljene poštanske pošiljke u unutrašnjem poštanskom saobraćaju uruči u najkraćem roku, a najkasnije u roku od 5 (pet) radnih dana ne računajući dan prijema.
Datum prijema utvrđuje se na osnovu:
- otiska žiga na potvrdi o prijemu pošiljke ili u poštanskoj ispravi;
- otiska žiga na pošiljci;
- datuma i vremena (sat i minut) označenog na obrascu za prijem poštanske pošiljke;
- datuma otisnutog mašinom za frankiranje ili mehanografski;
- datuma na Spisku primljenih poštanskih uputnica za pošiljaoce pravna lica.
Za pošiljke u međunarodnom poštanskom saobraćaju ne postoje garantovani rokovi uručenja.
U rokove za uručenje poštanskih pošiljaka iz domena univerzalne poštanske usluge ne računaju se: dan prijema, dani kada pošta ne radi ili kada ne vrši dostavu odnosno isporuku pošiljaka i dani državnih i verskih praznika koji se praznuju u Republici Srbiji.
Takođe, u rokove se ne računa i vreme kašnjenja zbog nepotpune i netačne adrese primaoca, zbog više sile ili zastoja u saobraćaju nastalog bez krivice Pošta.
Ako je pošiljka primljena posle poslednje otpreme pošiljaka iz pošte, rokovi za uručenje se produžavaju za jedan radni dan, o čemu se prilikom prijema odmah obaveštava pošiljalac. Kada je u pitanju registrovana poštanska pošiljka, neophodno je na potvrdi o prijemu pošiljke uneti zabelešku: "primljena posle poslednje otpreme".
Pošta može sa korisnicima ugovoriti drugačije rokove za uručenje poštanskih pošiljaka od rokova utvrđenih ovim članom.
13. Rokovi za čuvanje poštanskih pošiljaka
Poštanske pošiljke iz ovih opštih uslova, osim sudskih pisama, čuvaju se u pošti 20 (dvadeset) dana, osim u sledećim slučajevima:
1) 5 (pet) radnih dana - za pakete u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i poštanske pošiljke za primaoce koji koriste poštanski pregradak;
2) 30 (trideset) dana - za poštanske pošiljke adresovane na post restant;
3) 30 (trideset) dana - za pakete iz međunarodnog poštanskog saobraćaja za primaoce na područjima na kojima se dostava vrši jednom nedeljno;
4) poštanske uputnice se elektronski čuvaju u roku u kom su raspoložive za isplatu.
Rokovi za čuvanje poštanskih pošiljaka teku od narednog dana od dana ostavljanja izveštaja o prispeću pošiljaka, odnosno od dana prispeća za pošiljke koje glase na post restant i korisnike poštanskih pregradaka.
Rokovi utvrđeni ovim članom primenjuju se ukoliko Pošta sa pošiljaocem nije ugovorila drugačije rokove čuvanja.
14. Potvrđenje uručenja poštanskih pošiljaka
Registrovane poštanske pošiljke, po pravilu, uručuju se primaocu ili ovlašćenom licu uz potpis na odgovarajućoj poštanskoj ispravi. Za potvrđenje uručenja ne sme se upotrebljavati grafitna olovka.
Primalac, po pravilu, potvrđuje uručenje registrovane pošiljke uz potpis na odgovarajućoj poštanskoj ispravi ili na odgovarajućem uređaju.
Ako je primalac pošiljke nepismen, potvrđenje uručenja pošiljke vrši se otiskom kažiprsta na odgovarajućoj poštanskoj ispravi. Otisak kažiprsta primaoca overava zaposleni u Pošti svojim potpisom.
Kada je primalac nesposoban za pisanje zbog nekog telesnog nedostatka, za potvrđenje uručenja može koristiti faksimil ili uručenje pošiljke potvrđuje svedok čiji se identitet utvrđuje u skladu sa odredbama ovih opštih uslova. U slučaju upotrebe faksimila, zaposleni u Pošti prvo pristupa identifikaciji korisnika na osnovu lične isprave, a zatim vrši upoređivanje otiska faksimila na poštanskoj ispravi sa otiskom faksimila na identifikacionoj ispravi. Otisak faksimila na poštanskoj ispravi mora biti stavljen u prisustvu zaposlenog u Pošti.
Kada u ime primaoca pošiljku prima ovlašćeno lice, član domaćinstva ili lice zaposleno kod primaoca, zaposleni u Pošti mora na odgovarajućoj poštanskoj ispravi ili na uređaju označiti i odnos tog lica prema primaocu (lice ovlašćeno za prijem pošte, supružnik, dete, sekretar/ica i sl.). Pored potpisa ili drugog oblika potvrđenja preuzimanja pošiljke, zaposleni mora naznačiti ime i prezime primaoca, napisano velikim štampanim slovima ili čitko i jasno ispisati drugu napomenu kojom se nesporno identifikuje potpisnik.
Kada je primalac pošiljke pravno lice, potvrđenje uručenja vrši se, po pravilu svojeručnim potpisom punomoćnika ili otiskom štambilja/pečata pravnog lica i potpisom lica koje preuzima pošiljku, ukoliko pravno lice u svom poslovanju upotrebljava štambilj/pečat. Potvrđenje uručenja pošiljaka pravnom licu može se prilikom dostave izvršiti i na osnovu potpisa zaposlenog kod pravnog lica koje prima pošiljku, uz obavezno upisivanje broja i naziva lične isprave i njegove funkcije kod pravnog lica.
U prostorijama pošte, ukoliko pravno lice u svom poslovanju ne upotrebljava pečat, zastupnik pravnog lica, kao i ostali zastupnici pravnog lica upisani u odgovarajući registar mogu lično preuzeti pošiljku adresovanu na pravno lice, uz prethodno dokazivanje svog identiteta, na osnovu važeće lične isprave i svojstva zastupnika/ostalog zastupnika pravnog lica, dostavljanjem jednog od tri dokumenta iz člana 12. stav 11. ovih opštih uslova, ne starijih od 5 (pet) dana od dana preuzimanja te pošiljke, koji ostaje u pošti i čuva se uz poštansku ispravu. Zaposleni u pošti, u odgovarajućoj poštanskoj ispravi upisuje registarski broj lične isprave i napomenu "Ne upotrebljava pečat", koja se ispisuje ukoliko pravno lice nije u pošti deponovalo punomoćje.
Izuzetno, kada zastupnik pravnog lica, ne poseduje jedan od tri dokumenta iz člana 12. stav 11. ovih opštih uslova, obaveza zaposlenog u pošti je da zastupnika identifikuje i da proveru podataka o registrovanom zastupniku izvrši uvidom u registar Agencije za privredne registre. Zaposleni ne štampa izvod iz APR, već u odgovarajućoj poštanskoj ispravi upisuje ime i prezime, registarski broj lične isprave i napomenu "Zastupnik - uvid u APR".
Poštanske pošiljke sa povratnicom uručuju se uz potvrđenje uručenja na odgovarajućoj poštanskoj ispravi i na povratnici, uz obavezno potpisivanje i upisivanje datuma uručenja pošiljke, što zaposleni u pošti overava otiskom žiga na povratnici.
15. Odbijanje prijema poštanskih pošiljaka
Primalac, odnosno pošiljalac može da odbije prijem pošiljke.
Ako korisnik poštanske usluge odbije prijem pošiljke, zaposleni u pošti stavlja oznaku "NE PRIMA" i to overava potpisom i otiskom žiga.
16. Vraćanje već uručenih pošiljaka
Pošta mora da primi natrag pogrešno uručene pošiljke. Za te pošiljke, Pošta vraća licu koje je pošiljku primilo celokupni iznos koji je eventualno naplatilo od njega prilikom uručenja.
Pogrešno uručene pošiljke, pošta je dužna da primi natrag iako su otvorene.
Za vraćene otvorene pogrešno uručene pošiljke, pošta sačinjava zapisnik o neispravnosti pošiljke.
Zaposleni pošte može na terenu primiti već uručene pošiljke na adresi primaoca samo ako su bile pogrešno uručene i ako se vraćaju neotvorene.
17. Postupanje sa neisporučivim pošiljkama i otvaranje neisporučivih pošiljaka
Poštanska pošiljka smatra se neisporučivom ukoliko:
1) pošiljku nije moguće uručiti ni primaocu ni pošiljaocu;
2) poštarina nije plaćena ili je delimično plaćena, a pošiljalac i primalac su odbili da plate neplaćeni iznos poštarine.
Pošta je u obavezi da komisijski pregleda neisporučive poštanske pošiljke i komisijski ih otvori ukoliko:
1) je istekao rok čuvanja i nije moguće utvrditi adresu pošiljaoca,
2) postoje vidljivi dokazi o oštećenju poštanske pošiljke čiji sadržaj može oštetiti druge poštanske pošiljke ili ugroziti sigurnost i bezbednost opreme i zaposlenih,
3) postoji odluka nadležnog organa.
Ukoliko se ni posle komisijskog pregleda pošiljka ne može uručiti primaocu ili vratiti pošiljaocu, Pošta će:
- neregistrovanu pošiljku, koja sadrži samo pisano saopštenje, komisijski odmah uništiti;
- ostale pošiljke čuvati 6 (šest) meseci, računajući od dana komisijskog pregleda.
U slučaju kada primalac i pošiljalac odbiju prijem poštanske pošiljke, izuzev poštanske uputnice smatra se da su se odrekli prava vlasništva u korist Pošte i nemaju pravo na pokretanje reklamacionog postupka, kao ni pravo na naknadu štete. Takve pošiljke se mogu odmah prodati ili uništiti.
Isprave i dokumenta, pronađena u poštanskoj pošiljci, dostavljaju se u roku od 30 (trideset) dana od dana komisijskog pregleda, organu koji je isprave i druga dokumenta izdao ili nadležnom organu opštine na čijoj teritoriji je ta pošiljka primljena.
Poštanska uputnica postaje vanredni prihod Pošte po isteku raspoloživosti za isplatu i tada postaje neisplativa, pri čemu se za poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju komisijski utvrđuje da se nisu mogle uručiti ni primaocu ni pošiljaocu, a za postnet uputnice i poštanske uputnice u međunarodnom poštanskom saobraćaju komisijski utvrđuje da su ispravno primljene, ali da nisu isplaćene ni primaocu ni pošiljaocu. Poštanska uputnica može se isplatiti pošiljaocu, na pisani zahtev, i posle isteka roka u kom je poštanska uputnica raspoloživa za isplatu ako se utvrdi nepravilnost u postupanju sa poštanskom uputnicom.
Robu i druge predmete koje sadrži neisporučiva poštanska pošiljka, po isteku roka čuvanja, Pošta izlaže javnoj prodaji.
Ako je sadržina neisporučive poštanske pošiljke podložna kvarenju, Pošta predmetnu pošiljku uništava ili je prodaje neposrednom pogodbom.
Novčana sredstva dobijena prodajom sadržine poštanske pošiljke čuvaju se godinu dana od isteka roka za čuvanje poštanske pošiljke.
Sredstva dobijena javnom prodajom isplaćuju se pošiljaocu ako u roku od godinu dana od dana izvršene prodaje podnese zahtev za isplatu, umanjena za troškove čuvanja, javne prodaje i isplate ovih sredstava. Ako pošiljalac ne podnese zahtev za isplatu u predviđenom roku, novčana sredstva od prodaje sadržine neisporučive pošiljke postaju vanredni prihod Pošte.
Postupak sa neisporučivim pošiljkama uređuje se posebnim aktom Pošte.
XIII REKLAMACIJE I POTRAŽIVANJE POŠILJAKA
Ukoliko korisnik ili ovlašćeno lice smatra da poštanska pošiljka nije uručena primaocu ili da je uručena sa zakašnjenjem, da posebno ugovorena obaveza nije izvršena ili da nije izvršena u celini, može izjaviti reklamaciju Pošti u roku od 60 (šezdeset) dana u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i u roku od 6 (šest) meseci u međunarodnom poštanskom saobraćaju, računajući od narednog dana od dana predaje poštanske pošiljke.
Reklamaciju za poštansku uputnicu korisnik može podneti u roku od 3 (tri) godine od dana uplate.
U slučajevima oštećenja ili umanjenja sadržine poštanske pošiljke primalac ili ovlašćeno lice može izjaviti reklamaciju Pošti odmah prilikom uručenja pošiljke ili najkasnije narednog radnog dana, a u daljem roku od 60 (šezdeset) dana od dana uručenja pošiljke podneti zahtev za naknadu štete.
U zavisnosti od vrste usluga korisnik može podneti reklamaciju pisanim putem, elektronskim putem, telefonom i neposredno u poslovnim prostorijama Pošte.
Za reklamacije koje korisnici podnose telefonskim putem, a koje ne mogu biti rešene u neposrednoj komunikaciji, korisnik se upućuje da iste podnese pisanim putem, elektronskim putem i neposredno u poslovnim prostorijama Pošte.
Reklamacija mora da sadrži: broj poštanske pošiljke, ime, prezime i adresu pošiljaoca i primaoca, kao i podatke o vrednosti pošiljke i otkupnom iznosu, ukoliko je predmet reklamacije vrednosna ili otkupna pošiljka. Prilikom podnošenja reklamacije, po pravilu, korisnik dostavlja i Potvrdu o prijemu pošiljke.
Sve podnete reklamacije, evidentiraju se u Pošti i za svaku podnetu reklamaciju korisniku se, sem reklamacija podnetih telefonom, izdaje potvrda kao dokaz o preuzimanju podnete reklamacije.
Pošta je u obavezi da se izjasni u roku od 8 (osam) dana od dana prijema reklamacije u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i u roku propisanom aktima Svetskog poštanskog saveza u međunarodnom poštanskom saobraćaju, donošenjem odluke o osnovanosti reklamacije.
U slučaju da korisnik ne podnese reklamaciju u zakonskom roku gubi pravo na novčanu naknadu štete koju bi mogao da ostvari po odredbama zakona i ovim opštim uslovima.
2. Reklamacija zbog neuručenja ili prekoračenja roka za uručenje poštanske pošiljke
Korisnik ili ovlašćeno lice može da podnese reklamaciju Pošti ako smatra da poštanska pošiljka nije uručena primaocu ili mu nije uručena u propisanom roku prema odredbama ovih opštih uslova.
Ako se reklamacija iz stava 1. ovog člana odnosi na registrovane pošiljke u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju pošiljalac ili ovlašćeno lice pokreće potražni postupak u pošti, prilažući na uvid potvrdu o prijemu pošiljke.
Za pošiljke od čijeg prijema nije prošlo više od 10 (deset) dana, ne može se pokrenuti potražni postupak, osim za poštanske uputnice.
Potražni postupak se može pokrenuti u bilo kojoj pošti, bez obzira da li je pošiljalac u njoj predao potraživanu pošiljku.
Za neregistrovane pošiljke se ne pokreće potražni postupak.
Za pokretanje potražnog postupka u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, pošiljalac ili ovlašćeno lice plaća poštarinu prema cenovniku, osim za potraživanje pošiljaka sa povratnicom koje se vrši bez naplate poštarine. Potražni postupak u međunarodnom poštanskom saobraćaju pokreće se bez naknade.
Pošiljalac ili ovlašćeno lice ima pravo da, po isteku roka za potraživanje, od Pošte traži obaveštenje o uručenju registrovane pošiljke, najkasnije do isteka roka u kome se čuvaju poštanske isprave, ali bez prava na naknadu štete.
Način sprovođenja potražnog postupka u unutrašnjem i u međunarodnom poštanskom saobraćaju uređuje se aktom kojim se uređuje sprovođenje reklamacionog postupka u Pošti.
3. Reklamacija zbog oštećenja ili umanjenja sadržine poštanske pošiljke
Primalac ili ovlašćeno lice može da izjavi reklamaciju zbog oštećenja ili umanjenja sadržaja registrovane pošiljke odmah prilikom uručenja, a najkasnije narednog radnog dana. Reklamacija se podnosi pošti koja je uručila predmetnu pošiljku. U tom slučaju, pošta je dužna da izvrši komisijski pregled pošiljke u prisustvu primaoca ili ovlašćenog lica i da sačini zapisnik o neispravnosti pošiljke.
Ako primalac ili ovlašćeno lice izjavi reklamaciju posle uručenja pošiljke dužan je da priloži izjavu da oštećenje ili umanjenje sadržaja registrovane pošiljke nije nastalo nakon uručenja.
Ukoliko se reklamacija iz stava 1. ovog člana izjavi van propisanih rokova, zaposleni u pošti neće sačinjavati zapisnik o neispravnosti pošiljke. U tom slučaju primalac ili ovlašćeno lice, može podneti reklamaciju u pisanoj formi, bez prava na naknadu štete.
Ako se reklamira oštećenje ili umanjenje sadržaja neregistrovane pošiljke, postupa se na način opisan u stavu 3. ovog člana.
Oštećenje ili umanjenje sadržaja registrovane pošiljke može da reklamira i lice, koje je u skladu sa odredbama ovih opštih uslova, primilo pošiljku.
4. Reklamacija zbog neizvršene ili delimično izvršene poštanske usluge i reklamacija zbog više naplaćene poštarine
Pošiljalac ili ovlašćeno lice može podneti reklamaciju ako smatra da poštanska usluga nije izvršena ili je delimično izvršena, kao i reklamaciju zbog više naplaćene poštarine.
Reklamacija iz stava 1. ovog člana podnosi se u pisanoj formi, elektronskim putem i neposredno u pošti, uz dostavljanje potvrde o prijemu pošiljke.
Reklamaciju zbog delimičnog izvršenja poštanske usluge i više naplaćene poštarine može podneti i primalac ili ovlašćeno lice ukoliko je platio poštarinu za njeno izvršenje. U tom slučaju primalac reklamaciju podnosi odredišnoj pošti prilažući dokaz na osnovu kojeg se može utvrditi osnovanost reklamacije.
XIV POSTUPAK ZA OSTVARIVANJE NAKNADE ŠTETE I DRUGA POTRAŽIVANJA
Pošta je dužna da poštansku pošiljku uruči primaocu u stanju u kome je primljena od pošiljaoca.
Ako korisnik poštanskih usluga želi da ostvari naknadu štete i druga potraživanja, u obavezi je da pošti podnese zahtev kojim se opredeljuje za visinu potraživanja i priloži dokaz na kojem se taj zahtev zasniva.
Uz zahtev za naknadu štete iz stava 2. ovog člana, koji se odnosi na oštećenje ili umanjenje sadržaja poštanske pošiljke, prilaže se zapisnik o neispravnosti pošiljke.
Zahtevu koji se odnosi na neuručenje pošiljke ili prekoračenje roka za uručenje, podnosilac zahteva prilaže rešenje potražnice u kojem je konstatovano da je pošiljka izgubljena ili uručena sa zakašnjenjem ili neki drugi dokaz na osnovu kojeg se nesumnjivo može utvrditi osnovanost reklamacije.
Za prouzrokovanu štetu koja je nastala u međunarodnom poštanskom saobraćaju, Pošta odgovara u skladu sa aktima Svetskog poštanskog saveza, u granicama utvrđene odgovornosti.
Za prouzrokovanu štetu koja je nastala u unutrašnjem poštanskom saobraćaju, Pošta je dužna da korisniku isplati naknadu štete, i to:
1) za gubitak ili potpuno oštećenje pošiljke sa označenom vrednošću - iznos označen na pošiljci uvećan za poštarinu naplaćenu po vrednosti i desetostruki iznos naplaćene poštarine za tu pošiljku umanjenu za poštarinu po vrednosti;
2) za delimično oštećenje ili umanjenje sadržine pošiljke sa označenom vrednošću - iznos u visini utvrđenog dela oštećenja ili umanjenja sadržine, s tim da iznos ne može biti veći od iznosa koji bi se isplatio na osnovu tačke 1) ovog stava;
3) za gubitak ili potpuno oštećenje registrovane poštanske pošiljke - desetostruki iznos naplaćene poštarine;
4) za delimično oštećenje ili umanjenje sadržine registrovane poštanske pošiljke - iznos u visini utvrđenog dela oštećenja ili umanjenja sadržine, s tim da iznos ne može biti veći od iznosa koji bi se isplatio na osnovu tačke 3) ovog stava;
5) gubitak ili pogrešnu isplatu poštanske uputnice u unutrašnjem poštanskom saobraćaju i postnet uputnice - iznos u visini uputničkog iznosa uvećan za naplaćenu poštarinu po vrednosti i desetostruki iznos plaćene poštarine za prenos poštanske uputnice;
6) za neizvršenu, nepotpuno ili pogrešno izvršenu poštansku uslugu registrovane poštanske pošiljke - petostruki iznos naplaćene poštarine uvećan za jednostruki iznos eventualno naplaćene povratne poštarine;
7) za prekoračenje roka za uručenje registrovane poštanske pošiljke - trostruki iznos naplaćene poštarine;
8) za više naplaćenu poštarinu - iznos više naplaćene poštarine.
U slučaju navedenom u stavu 6. tačka 1) ovog člana, ako je u pitanju pošiljka za koju je ugovoreno da primalac plati poštarinu - iznos naknade se umanjuje za poštarinu koja nije naplaćena.
Indirektna šteta ili izmakla dobit se ne uzima u obzir prilikom obračuna naknade štete.
Pošta je u obavezi da štetu iz stava 6. ovog člana naknadi korisniku koji je platio poštarinu za prenos te pošiljke i koji je podneo zahtev za naknadu štete u pisanom obliku i u propisanom roku.
Troškove potražnog postupka pošiljke snosi pošiljalac ili ovlašćeno lice, a u slučajevima kada se utvrdi da je reklamacija osnovana, Pošta je u obavezi da pošiljaocu ili ovlašćenom licu vrati troškove potražnog postupka.
Ako korisnik ostvari pravo na naknadu štete, Pošta je u obavezi da isplati tu naknadu u roku od 30 (trideset) dana od dana podnošenja zahteva.
Isplata naknade štete korisniku može se izvršiti po više osnova, saglasno stavu 6. ovog člana, s tim da ukupan iznos ne bude veći od iznosa koji bi se isplatio u slučaju gubitka, potpunog oštećenja pošiljke ili pogrešne isplate poštanske uputnice.
Pošta se oslobađa odgovornosti za naknadu štete u slučajevima:
1) nastanka štete usled više sile;
2) prijema, prerade, prevoza i uručenja poštanske pošiljke u skladu sa zakonom i drugim aktima donetim na osnovu zakona;
3) nastanka štete usled propusta pošiljaoca u vezi sa izborom poštanske usluge ili obezbeđenjem njene sadržine;
4) prekoračenja roka ili neizvršenja usluge zbog nepotpune ili netačne adrese.
Protiv odluke Pošte o odbijanju reklamacije, korisnik može podneti prigovor Agenciji u roku od 15 (petnaest) dana od dana prijema odluke o reklamaciji.
Korisnik može podneti prigovor Agenciji i zbog nedostavljanja odluke o podnetoj reklamaciji.
Prigovor Agenciji ne isključuje pravo na sudsku zaštitu u skladu sa zakonom.
1. Rokovi čuvanja dokumentacije i zastarelost
Rok čuvanja poštanskih isprava koje se odnose na prijem, prenos i uručenje poštanskih pošiljaka iznosi 18 (osamnaest) meseci.
Rok čuvanja dokumentacije produžava se za dokument koji se odnosi na nalog za uplatu i iznosi 5 (pet) godina od dana izdavanja naloga za uplatu, naplatu i potraživanja.
Dokumentacija o pošiljkama iz reklamacionih postupaka i o pošiljkama koje se odnose na sudske postupke, čuvaju se do okončanja sudskog postupka.
Potraživanja korisnika za naknadu štete zastarevaju istekom roka od 3 (tri) godine.
Zastarelost iz stava 4. ovog člana, počinje da teče:
1) za potraživanja naknade štete zbog manje ili više naplaćene poštarine ili drugih troškova - od dana plaćanja;
2) za potraživanja koja se odnose na otkupninu - nakon 15 (petnaest) dana od dana kada je istekao rok za uručenje poštanske pošiljke;
3) za potraživanje naknade štete zbog oštećenja ili umanjenja sadržine vrednosne poštanske pošiljke ili zbog prekoračenja roka za uručenje registrovane poštanske pošiljke - od dana uručenja poštanske pošiljke, odnosno od dana isteka roka za uručenje;
4) za potraživanja naknade štete zbog gubitka poštanske pošiljke - nakon 30 (trideset) dana od isteka roka za uručenje poštanske pošiljke;
5) za potraživanja naknade štete po osnovu isplate poštanske uputnice neovlašćenom licu od dana isplate poštanske uputnice.
Zastarevanje se prekida kada se Pošti dostavi zahtev za isplatu potraživanja u pisanoj formi ili se pokrene postupak za vansudsko rešavanje spora pred Agencijom u skladu sa zakonom. Zastarevanje počinje iznova da teče kada je korisniku ili ovlašćenom licu dostavljen pisani odgovor na taj zahtev.
Zastarevanje ne može da nastupi pre isteka roka od 30 (trideset) dana od dana dobijanja odgovora poštanskog operatora u vezi sa zahtevom za potraživanje.
Naknadni zahtevi u vezi sa istim predmetom ne prekidaju zastarevanje.
U poštanskim ispravama i obrascima koji su u upotrebi u Pošti, a koji sadrže mesto otiska pečata, bez obzira na način na koji je to označeno (npr. oznaka: "MP" ili dr.), pravno lice, kao korisnik poštanskih usluga, nije dužan da te isprave i obrasce overava pečatom, ukoliko u svom poslovanju ne upotrebljava pečat, u kom slučaju se poštanske isprave i obrasci overavaju svojeručnim potpisom ovlašćenog lica u pravnom licu.
Pošta je u obavezi da ove opšte uslove istakne na vidnom mestu u poštama, objavi na svojoj internet stranici i na drugi način učini javno dostupnim korisnicima.
Stupanjem na snagu ovih opštih uslova prestaju da važe Opšti uslovi za obavljanje univerzalne poštanske usluge u Javnom preduzeću "Pošta Srbije", Beograd ("Službeni glasnik RS", broj 20/21).
Ovi opšti uslovi, po dobijanju saglasnosti Agencije, stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuju se od 1. januara 2022. godine.
Samostalni članovi Odluke o izmenama i dopunama
Opštih uslova za obavljanje univerzalne poštanske usluge u Javnom preduzeću "Pošta Srbije", Beograd
("Sl. glasnik RS", br. 115/2023)
Član 5
Javno preduzeće "Pošta Srbije", Beograd u obavezi je da ovu odluku istakne na vidnom mestu u jedinicama poštanske mreže, objavi na svojoj internet stranici i na drugi način učini javno dostupnom korisnicima.
Član 6
Ova odluka, po dobijanju saglasnosti Regulatornog tela za elektronske komunikacije i poštanske usluge, stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se počev od 1. januara 2024. godine.