ODLUKAO UTVRĐIVANJU GROBNOG MESTA I NADGROBNOG SPOMENIKA ALEKSANDRE ANATOLIJNE ROZENŠILD FON PAULIN SERDJUKOVE NA PRAVOSLAVNOM GROBLJU U BUDISAVI ZA SPOMENIK KULTURE("Sl. glasnik RS", br. 119/2023) |
1. Grobno mesto i nadgrobni spomenik Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serdjukove na Pravoslavanom groblju u Budisavi, utvrđuje se za spomenik kulture.
Grobno mesto i nadgrobni spomenik Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serdjukove na Pravoslavnom groblju u Budisavi (u daljem tekstu: spomenik kulture), nalazi se na Pravoslavnom groblju, u Vojvođanska b.b., u Budisavi, na teritoriji grada Novog Sada.
2. Spomenik kulture čine grobno mesto i nadgrobni spomenik Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serjukove.
Nadgrobni spomenik predstavlja varijantu sarkofaga koji su podizani pripadnicima srednjovekovnih viteških redova. U ovom slučaju reč je o nadgrobniku autentičnog pripadnika Tevtonskog reda, čiji su preci još u vremenima nastanka bili inicirani u ovaj red, a posle je pripadnost tevtoncima potvrđivana nasledno - preko muških potomaka. Spomenik kulture je rad nepoznatog autora, izrađen po modelu sa fotografije iz publikacije "Русски Некрополь", autora N.G. Pjotrovskog, objavljene u Varšavi, 1929. godine. Nadgrobni spomenik je izgrađen od ružičastog teraco kamena, na postamentu koji čine dve ploče od betona i crno-belog teraco kamena. Dimenzije: donja ploča postamenta: 220 x 109 x 19 cm, gornja ploča: 192 x 80 x 7 cm, dimenzije sarkofaga: 148 x 70 x 80 cm, gronji deo sarkofaga: 118 x 40 x 49 cm, na gornjem delu je trolistni krst od sivog teraco-kamena, dimenzija: 66 x 38 cm, na bočnim stranama se nalaze dve fasete, od kojih je jedna popunjena ovalnim mermernim kamenom sa natpisom na ruskom jeziku, sa podacima o Aleksandri Anatolijnoj Rozenšild fon Paulin Serdjukovoj. Na prednjoj, užoj strani sarkofaga je ploča od belog mermera, sa uklesanim porodičnim plemićkim grbom Rozenšild fon Paulin ispod kog je uklesan tevtonski krst, a iznad njega je tekst na ruskom jeziku sa podacima o Anatoliju Rozenšild fon Paulin.
Spomenik kulture je u solidnom stanju, sa vidljivim oštećenjima, u vidu pukotina i okrnjenosti, nastalim tokom godina. Postojeći tekstovi su slabo čitljivi.
3. Granica spomenika kulture ide spoljnim ivicama samog grobnog mesta i nadgrobnog spomenika Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serdjukove na katastarskoj parceli broj 1483 KO Budisava, a obuhvata samo grobno mesto i nadgrobni spomenik Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serdjukove na katastarskoj parceli broj 1483 KO Budisava, u javnoj svojini.
Zaštićena okolina spomenika kulture obuhvata prostor od 40 cm okolo spomenika kulture, na katastarskoj parceli broj 1483, KO Budisava, u javnoj svojini.
4. Spomenik kulture je u vlasništvu grada Novog Sada.
Zaštićena okolina spomenika kulture je u vlasništvu grada Novog Sada.
5. Aleksandra Anatolijna Rozenšild fon Paulin Serdjukova (1893-1978) je ruska plemkinja i jedna od najznačajnijih predstavnica intelektualnog dela "bele Rusije", koja je posle Revolucije i Građanskog rata, utočište našla u Kraljevini SHS. Bila je predsednik novosadskog ogranka ruske Matice, autor mnogobrojnih članaka i stručnih radova na temu obrazovanja, autor knjige "Hrišćanstvo i savremenost", i pokretač mnogih aktivnosti ruske kolonije u Novom Sadu.
Nadgrobni spomenik je izrađen i postavljen početkom 30-ih godina XX veka. Prvobitno se nalazio na Uspenskom groblju u Novom Sadu, na grobu Anatolija Rozenšild fon Paulin, visokog oficira carske Rusije, koji je bio u ličnoj pratnji imperatora Nikolaja II i autentični pripadnik Tevtonskog reda, po muškoj naslednoj liniji. Godine 1978, nadgrobni spomenik je prenet u Budisavu i postavljen na grobno mesto njegove ćerke Aleksandre Anatolijne Rozenšild fon Paulin Serdjukove.
Spomenik kulture je značajan pošto je po svom izgledu i simbolici koju nosi jedinstven ne samo na području grada Novog Sada, već i u Republici Srbiji.
6. Kategorija spomenika kulture je kulturno dobro (kulturno dobro III kategorije).
7. Utvrđuju se sledeće mere zaštite spomenika kulture:
1) bliži uslovi čuvanja, održavanja i korišćenja kulturnog dobra:
- očuvanje izgleda, originalnih materijala, horizontalnog i vertikalnog gabarita, dekorativnih elemenata i autentičnih natpisa;
- redovno održavanje spomenika kulture.
2) stručne i tehničke mere zaštite radi obezbeđivanja kulturnog dobra od propadanja, oštećenja, uništenja i krađe:
- vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;
- nivelisanje (ispravljanje) nagnutog dela nadgrobnog spomenika;
- uklanjanje naknadno dodate boje sa mermerne ploče na kojoj su upisani podaci i uklesani simboli;
- sanacija oštećenih delova sarkofaga i konzervacija;
- uklanjanje biljnih naslaga sa kamenih površina hemijskim sredstvima.
3) način obezbeđivanja korišćenja i dostupnosti kulturnog dobra javnosti:
- obezbeđenje pristupa i vidljivosti;
4) ograničenja i zabrane u pogledu raspolaganja kulturnim dobrom i njegove upotrebe, u skladu sa zakonom:
- za objekte u javnoj svojini u skladu sa odredbama Zakona o javnoj svojini;
5) ograničenja, odnosno zabrane izvođenja određenih građevinskih radova, promene oblika terena i korišćenja zemljišta u okviru zaštićene okoline kulturnog dobra, kao i promene namena pojedinih kulturnih dobara:
- zabrana sahranjivanja i upisivanje novih podataka;
- zabrana izmeštanja ili pomeranja;
- zabrana korišćenja u reklamne svrhe;
- zabrana radova koji mogu ugroziti statičku stabilnost spomenika kulture.
6) uklanjanje građevinskog ili drugog objekta čije postojanje ugrožava zaštitu ili korišćenje kulturnog dobra.
Utvrđuju se sledeće mere zaštite zaštićene okoline spomenika kulture:
1) bliži uslovi čuvanja, održavanja i korišćenja zaštićene okoline spomenika kulture:
- redovno uređenje staza oko spomenika kulture;
- održavanje travnate površine.
2) stručne i tehničke mere zaštite radi obezbeđivanja zaštićene okoline spomenika kulture od propadanja, oštećenja, uništenja i krađe:
- vođenje elektro i TT vodova podzemnim putem;
3) način obezbeđivanja korišćenja i dostupnosti zaštićene okoline spomenika kulture javnosti:
- dozvoljava se postavljanje klupa, palionice za sveće, saksija, žardinjere ili vaze za cveće, i drugog mobilijara, po uslovima službe zaštite.
4) ograničenja i zabrane u pogledu raspolaganja zaštićenom okolinom spomenika kulture i njegove upotrebe, u skladu sa zakonom;
- za objekte u javnoj svojini u skladu sa odredbama Zakona o javnoj svojini.
5) ograničenja, odnosno zabrane izvođenja određenih građevinskih radova, promene oblika terena i korišćenja zemljišta u okviru zaštićene okoline spomenika kulture, kao i promene namena pojedinih kulturnih dobara:
- zabrana sahranjivanja na stazama oko spomenika kulture;
- zabrana odlaganja, skladištenja i deponovanja otpadnih ili opasnih materija.
6) uklanjanje građevinskog ili drugog objekta čije postojanje ugrožava zaštitu ili korišćenje kulturnog dobra:
- uklanjanje spomen ploče ispred spomenika kulture, koja sadrži prepisane podatke sa njega.
8. Sastavni deo ove odluke je grafički prikaz osnove spomenika kulture i njegove zaštićene okoline sa svim objektima koji se u njoj nalaze, sa katastarskim i zemljišnoknjižnim podacima, koji je u prilogu ove odluke.
9. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GRANICA SPOMENIKA KULTURE GROBNOG MESTA I NADGROBNOG SPOMENIKA ALEKSANDRE ANATOLIJNE ROZENŠILD FON PAULIN SERDJUKOVE