PRAVILNIK

O POTVRDAMA O OBUČENOSTI VAZDUHOPLOVNO-METEOROLOŠKOG OSOBLJA I CENTRIMA ZA OBUKU

("Sl. glasnik RS", br. 43/2017 i 8/2024)

I UVODNE ODREDBE

Predmet Pravilnika

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se bliže razvrstavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, uslovi pod kojima se izdaje, menja, suspenduje ili stavlja van snage potvrda o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, obrazac potvrde o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, uslovi pod kojima se izdaje, menja, suspenduje i stavlja van snage potvrda o pravu na obučavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, vremenski period na koji se izdaje potvrda o pravu na obučavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i obrazac potvrde o pravu na obučavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja.

Značenje izraza

Član 2

Pojedini izrazi i skraćenice koji se koriste u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:

1) AIRMET je informacija koju izdaje biro za meteorološko bdenje, a koja se odnosi na javljanje ili očekivano javljanje određenih meteoroloških pojava na ruti, koje mogu da utiču na bezbednost letenja vazduhoplova na malim visinama;

2) brifing (briefing) je usmeni komentar o postojećim i/ili očekivanim meteorološkim uslovima;

3) ICAO (International Civil Aviation Organization) je skraćenica koja označava Međunarodnu organizaciju civilnog vazduhoplovstva;

3a) METAR označava meteorološki izveštaj o redovnim osmatranjima na aerodromu;

4) meteorološka informacija (meteorological information) je meteorološki izveštaj, analiza, prognoza i svaki drugi iskaz koji se odnosi na postojeće ili očekivane meteorološke uslove;

5) meteorološka konsultacija (meteorological consultation) je razgovor sa meteorologom ili drugim kvalifikovanim licem o postojećim i/ili očekivanim meteorološkim uslovima koji se odnose na let, uključujući davanje odgovora na postavljena pitanja;

6) meteorološki izveštaj (meteorological report) je informacija o osmotrenim meteorološkim uslovima koji se odnose na određeno vreme i lokaciju;

7) oblast informisanja vazduhoplova u letu (flight information region, FIR) je vazdušni prostor određenih dimenzija u kojem se pružaju usluge informisanja vazduhoplova u letu i uzbunjivanja;

8) ovlašćenje instruktora (instructor rating) je sastavni deo potvrde o obučenosti kojim se potvrđuje da je imalac ovlašćenja osposobljen da vrši stručnu obuku vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, kao i da učestvuje u sprovođenju ispita;

9) ovlašćenje procenjivača (competence assessor rating) je sastavni deo potvrde o obučenosti kojim se potvrđuje da je imalac ovlašćenja osposobljen da vrši procenu stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, kao i da učestvuje u sprovođenju praktičnog dela ispita;

10) potvrda o obučenosti (certificate of competence) je isprava kojom se potvrđuje da je njen imalac osposobljen da obavlja stručne poslove u skladu sa stepenom stručnosti i ovlašćenjem koja su u nju upisana;

11) procena stručnosti (assessment of competence) je provera sposobnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja da primeni stečeno znanje na radnom mestu, odnosno provera veština izvršavanja operativnog posla za koji je to osoblje obučeno;

12) SIGMET je informacija koju izdaje biro za meteorološko bdenje, a koja se odnosi na javljanje ili očekivano javljanje na ruti određenih vremenskih i drugih pojava u atmosferi koje mogu da utiču na bezbednost letenja vazduhoplova;

13) stepen stručnosti (level of competence) je sastavni deo potvrde o obučenosti kojim se utvrđuje nivo stručnosti imaoca potvrde i kojim su određeni poslovi koje on može obavljati na osnovu potvrde;

14) stručnost (competency) je sposobnost vazduhoplovno-meteorološkog osoblja da primeni stečeno znanje na radnom mestu, kao i veština izvršavanja operativnog posla;

15) CEFR (Common European Framework of Reference for Languages) je skraćenica koja označava Zajednički evropski referentni okvir za jezike - globalna skala;

16) WMO (World Meteorological Organization) je skraćenica koja označava Svetsku meteorološku organizaciju.

Razvrstavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja

Član 3

Vazduhoplovno-meteorološko osoblje je osoblje koje radi na radnim mestima koja su uspostavljena sa ciljem da se obezbedi efikasno pružanje vazduhoplovnih meteoroloških usluga.

U zavisnosti od stepena stručnosti vazduhoplovno-meteorološko osoblje se razvrstava na:

1) aerodromske meteorološke tehničare;

2) vazduhoplovne prognostičare (aerodromske i oblasne).

Aerodromski meteorološki tehničar kontinuirano prati meteorološke uslove na aerodromu, vrši vazduhoplovna osmatranja i beleži meteorološke pojave i elemente važne za vazduhoplovstvo, izrađuje meteorološke izveštaje o vazduhoplovnim osmatranjima, vrši kontrolu sadržaja i kvaliteta informacija u oblasti nadležnosti, dostavlja meteorološke informacije korisnicima na aerodromu, šalje METAR u vanaerodromsku razmenu, izdaje dokumentaciju za let, vrši brifing i pruža druge usluge iz delokruga rada aerodromskog meteorološkog tehničara.

Aerodromski prognostičar kontinuirano prati i analizira meteorološke uslove koji utiču na letenje u zoni aerodroma, izrađuje prognozu za aerodrom i prognozu za sletanje, izrađuje upozorenja za aerodrom, vrši kontrolu sadržaja i kvaliteta informacija u oblasti nadležnosti, distribuira meteorološke informacije korisnicima, vrši meteorološke konsultacije i pruža druge usluge iz delokruga rada aerodromskog prognostičara.

Oblasni prognostičar kontinuirano prati i analizira meteorološke uslove u oblasti informisanja u letu (FIR) za koju je nadležan, izrađuje vazduhoplovne prognoze u vidu vazduhoplovnih meteoroloških karata za letove na malim visinama, vrši analizu i obradu specijalnih upozorenja i izveštaja iz vazduha primljenih od vazduhoplova u svim fazama leta, izrađuje AIRMET, SIGMET i informacije namenjene traganju i spasavanju, vrši kontrolu sadržaja i kvaliteta informacija u oblasti nadležnosti, vrši koordinaciju sa pružaocima drugih vazduhoplovnih usluga i vazduhoplovnim i drugim organizacijama, distribuira meteorološke informacije korisnicima, koordinira pružanje vazduhoplovnih meteoroloških usluga i pruža druge usluge iz delokruga rada oblasnog prognostičara.

Potvrda o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja

Član 4

Za obavljanje poslova vazduhoplovno-meteorološkog osoblja neophodno je da lice poseduje potvrdu o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja (u daljem tekstu: potvrda o obučenosti) sa upisanim odgovarajućim stepenom stručnosti (aerodromskog meteorološkog tehničara, aerodromskog prognostičara ili oblasnog prognostičara).

Ovlašćenja u potvrdi o obučenosti

Član 5

Imalac potvrde o obučenosti može da stekne sledeća ovlašćenja:

1) ovlašćenje instruktora;

2) ovlašćenje procenjivača.

II CENTAR ZA OBUKU - POTVRDA O PRAVU NA OBUČAVANJE, NASTAVNO OSOBLJE I DOKUMENTACIJA

Centar za obuku

Član 6

Obuku vazduhoplovno-meteorološkog osoblja sprovodi centar za obuku koji poseduje potvrdu o pravu na obučavanje vazduhoplovno-meteorološkog osoblja (u daljem tekstu: potvrda o pravu na obučavanje) izdatu od strane Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije (u daljem tekstu: Direktorat).

Potvrdu o pravu na obučavanje može da stekne pravno lice koje ima poslovno sedište u Republici Srbiji.

Sticanje potvrde o pravu na obučavanje

Član 7

Zahtev za izdavanje potvrde o pravu na obučavanje se podnosi Direktoratu i uz zahtev se dostavlja priručnik o radu i priručnik o obuci.

Uvidom u podnetu dokumentaciju i posle sprovedene osnovne provere Direktorat izdaje rešenje kojim utvrđuje da li podnosilac zahteva ispunjava uslove za izdavanje potvrde o pravu na obučavanje.

Izdavanjem potvrde o pravu na obučavanje Direktorat odobrava priručnik o radu i priručnik o obuci.

Za izmene priručnika o obuci, kao i za bitne izmene priručnika o radu, centar za obuku je dužan da pribavi odobrenje Direktorata.

Rukovodeća struktura i nastavno osoblje centra za obuku

Član 8

Rukovodeću strukturu centra za obuku čine odgovorni rukovodilac i rukovodilac obuke, koji mogu da budu isto lice.

Odgovorni rukovodilac je lice koje je odgovorno da obezbedi dovoljna finansijska i druga sredstva za sprovođenje obuke prema odobrenim priručnicima.

Rukovodilac obuke je lice odgovorno za sprovođenje obuke i preduzimanje mera da se obuka odvija u skladu sa propisima i procedurama koje su predviđene odobrenim priručnicima.

Centar za obuku mora da obezbedi odgovarajuće nastavno osoblje koje čine nastavnici teorijske obuke i instruktori praktične obuke.

Nastavno osoblje mora da ispuni kriterijume koji su utvrđeni u priručniku o radu i da bude na listi nastavnika teorijske obuke, odnosno listi instruktora praktične obuke.

Vođenje dokumentacije centra za obuku

Član 9

Uz potvrdu o pravu na obučavanje, centar za obuku je dužan da poseduje i ažurira sledeću dokumentaciju:

1) priručnik o radu;

2) priručnik o obuci;

3) evidenciju lica na obuci (registar);

4) dosijea kandidata;

5) dnevnik obuke;

6) evidenciju izdatih potvrda o obučenosti.

Priručnik o radu

Član 10

Priručnik o radu centra za obuku sadrži:

1) listu sadržaja, listu odobrenih izmena i listu važećih strana;

2) podatke o rukovodećoj strukturi centra za obuku;

3) kriterijume koje mora da ispuni nastavno osoblje;

4) liste nastavnika teorijske obuke, instruktora praktične obuke i procenjivača;

5) pravilnik o radu i unutrašnjoj organizaciji;

6) pravilnik o sistemu kvaliteta;

7) spisak i adresu prostorija za sprovođenje obuke;

8) spisak učila, uređaja, opreme, stručne literature i video-materijala koji se koriste u obuci;

9) proceduru za sprovođenje ispita za sticanje potvrde o obučenosti, stepena stručnosti i ovlašćenja instruktora i procenjivača, kao i druge procedure potrebne za sprovođenje odredaba ovog pravilnika.

Priručnik o obuci

Član 11

Priručnik o obuci sadrži programe obuka koje sprovodi centar za obuku, kao i liste sadržaja, odobrenih izmena, važećih strana i korisnika priručnika.

Programi iz stava 1. ovog člana moraju da sadrže:

1) cilj obuke;

2) naziv i opis svake teme;

3) nivo potrebnog znanja;

4) metode obuke;

5) literaturu koja se koristi u obuci;

6) ukupan broj časova po predmetu.

Evidencija lica na obuci (registar)

Član 12

Evidencija lica na obuci (registar) sadrži:

1) naziv i adresu centra za obuku;

2) podatke o licima na obuci (prezime, ime i jedinstveni matični broj građana, odnosno broj pasoša za strane državljane);

3) podatke o vrsti obuke, o početku i završetku obuke i o prekidima u vršenju obuke;

4) podatke o nastavnicima i instruktorima koji vrše obuku;

5) podatke o položenim ispitima, stepenu stručnosti i ovlašćenjima koje je kandidat stekao.

Dosije kandidata

Član 13

Dosije kandidata sadrži:

1) lične podatke kandidata (prezime, ime i jedinstveni matični broj građana, odnosno broj pasoša za strane državljane);

2) prijavu za stručnu obuku;

3) rešenje o prijemu na stručnu obuku;

4) potvrdu o završenoj stručnoj obuci;

5) prijavu za polaganje teorijskog, odnosno praktičnog dela ispita;

6) rešenja o sprovođenju teorijskog, odnosno praktičnog dela ispita ili o odbijanju prijave za polaganje ispita;

7) izveštaj o sprovedenom teorijskom delu ispita;

8) ispitni materijal;

9) izveštaj komisije o sprovedenom praktičnom delu ispita;

10) zahteve za izdavanje potvrde o obučenosti, upis stepena stručnosti, produženje roka i obnovu važenja stepena stručnosti i upis ovlašćenja;

11) kopiju potvrde o obučenosti;

12) rešenja o izdavanju potvrde o obučenosti, upisu stepena stručnosti, produženju roka važenja i obnovi važenja stepena stručnosti i upisu ovlašćenja;

13) liste procene, izveštaj o izvršenoj proceni stručnosti i drugi materijal relevantan za sprovođenje procene stručnosti;

14) potvrdu o vremenu provedenom na odgovarajućim poslovima;

15) druga dokumenta koja se odnose na kandidata, ako je potrebno.

Dnevnik obuke

Član 14

Dnevnik obuke je dokument koji sadrži podatke o toku obuke, podatke o nastavnom sadržaju koji je obrađen u toku obuke, podatke o vremenu održavanja i trajanju obuke, evidenciju prisutnosti kandidata, kao i potpise lica koja su prisustvovala obuci i potpise nastavnika i instruktora koji su sproveli obuku.

Ako se na obuci nalazi manji broj kandidata, centar za obuku može umesto dnevnika obuke da vodi zapisnik o konsultacijama sa predmetnim nastavnikom.

Evidencija izdatih potvrda o obučenosti

Član 14a

Evidencija izdatih potvrda o obučenosti sadrži:

1) naziv i adresu centra za obuku;

2) lične podatke imaoca potvrde o obučenosti (prezime, ime i jedinstveni matični broj građana, odnosno broj pasoša za strane državljane);

3) podatke o potvrdi o obučenosti i upisanim stepenima stručnosti i ovlašćenjima (broj potvrde i datum prvog izdavanja, važenje upisanih stepena stručnosti i ovlašćenja);

4) oznaku operativne radne jedinice u kojoj imalac potvrde o obučenosti obavlja poslove za koje je obučen;

5) pečat i potpise odgovornog rukovodioca i rukovodioca obuke.

Važenje potvrde o pravu na obučavanje

Član 15

Potvrda o pravu na obučavanje važi neograničeno, izuzev u slučaju suspenzije ili stavljanja van snage.

U toku važenja potvrde o pravu na obučavanje Direktorat vrši periodične provere imaoca potvrde prema godišnjem programu periodičnih provera.

Izgled i sadržaj obrasca potvrde o pravu na obučavanje dat je u Prilogu 1, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Suspenzija potvrde o pravu na obučavanje

Član 16

Direktorat suspenduje potvrdu o pravu na obučavanje ako utvrdi da centar za obuku ne vrši obuku na način koji je propisan ovim pravilnikom ili privremeno prestane da ispunjava druge uslove propisane ovim pravilnikom.

Suspenzija potvrde o pravu na obučavanje traje najduže šest meseci, počev od dana kada je centru za obuku dostavljeno rešenje o suspenziji.

Za vreme trajanja suspenzije centar za obuku ne može da vrši obuku vazduhoplovno-meteorološkog osoblja.

Rešenjem o suspenziji potvrde o pravu na obučavanje Direktorat može da naloži centru za obuku da otkloni uočene nepravilnosti.

Suspenzija potvrde o pravu na obučavanje prestaje da važi istekom vremena na koje je izrečena ili donošenjem rešenja o ukidanju suspenzije, ako centar za obuku otkloni uočene nepravilnosti pre isteka suspenzije.

Stavljanje van snage potvrde o pravu na obučavanje

Član 17

Direktorat stavlja van snage potvrdu o pravu na obučavanje:

1) ako utvrdi da je potvrda o pravu na obučavanje stečena na osnovu falsifikovane dokumentacije;

2) ako centar za obuku trajno prestane da ispunjava uslove propisane ovim pravilnikom;

3) ako utvrdi da je centar za obuku zloupotrebio potvrdu o pravu na obučavanje;

4) ako centar za obuku do isteka suspenzije ne ispuni obaveze koje su mu naložene rešenjem o suspenziji;

5) ako centar za obuku obavesti Direktorat da odustaje od sprovođenja obuke.

III STRUČNA OBUKA VAZDUHOPLOVNO-METEOROLOŠKOG OSOBLJA

Vrste obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja

Član 18

Stručna obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja je obuka za sticanje znanja i veština koji su neophodni za pružanje meteoroloških usluga u vazdušnom saobraćaju.

Vrste stručne obuke vazduhoplovno-meteorološkog osoblja su:

1) početna obuka - obuka za sticanje potvrde o obučenosti sa stepenom stručnosti aerodromskog meteorološkog tehničara, odnosno aerodromskog prognostičara;

2) dodatna obuka - obuka za sticanje stepena stručnosti oblasnog prognostičara;

3) posebna obuka - obuka za sticanje ovlašćenja instruktora, odnosno procenjivača;

4) kontinuirana obuka - obuka osveženja i unapređenja znanja i veština vazduhoplovno-meteorološkog osoblja.

Početna obuka - aerodromski meteorološki tehničar

Član 19

Početnoj obuci za sticanje potvrde o obučenosti sa stepenom stručnosti aerodromskog meteorološkog tehničara može da pristupi lice koje ispunjava sledeće uslove:

1) ima četvrti stepen stručne spreme i zvanje meteorološki tehničar;

2) poseduje znanje engleskog jezika najmanje na nivou B1 po CEFR skali.

Obuka iz stava 1. ovog člana se sastoji od teorijskog i praktičnog dela.

Teorijski deo obuke obuhvata sledeće predmete:

1) Vazduhoplovna meteorološka osmatranja i izveštaji i vazduhoplovne telekomunikacije;

2) Osnove vazduhoplovne meteorologije;

3) Vazduhoplovni propisi i međunarodni standardi i preporučena praksa;

4) Engleski jezik.

Obuka iz predmeta Engleski jezik se sastoji od obnavljanja i utvrđivanja znanja engleskog jezika nivoa B1 po CEFR skali, kao i od obuke iz stručne terminologije za oblast vazduhoplovne meteorologije.

Praktični deo obuke se sastoji u sticanju odgovarajuće osposobljenosti za rad na pružanju vazduhoplovnih meteoroloških usluga iz nadležnosti aerodromskog meteorološkog tehničara i sprovodi se na odgovarajućem radnom mestu u aerodromskoj operativnoj radnoj jedinici pod nadzorom instruktora.

Početna obuka - aerodromski prognostičar

Član 20

Početnoj obuci za sticanje potvrde o obučenosti sa stepenom stručnosti aerodromskog prognostičara može da pristupi lice koje ispunjava sledeće uslove:

1) ima završene studije meteorologije i zvanje diplomirani meteorolog;

2) poseduje znanje engleskog jezika najmanje na nivou B1 po CEFR skali.

Obuka iz stava 1. ovog člana se sastoji od teorijskog i praktičnog dela.

Teorijski deo obuke obuhvata sledeće predmete:

1) Opasne meteorološke pojave koje utiču na bezbednost letenja;

2) Vazduhoplovna meteorološka osmatranja i izveštaji i vazduhoplovne telekomunikacije;

3) Aerodromi i operacije vazduhoplova;

4) Vazduhoplovni propisi i međunarodni standardi i preporučena praksa;

5) Engleski jezik.

Praktični deo obuke se sastoji u sticanju odgovarajuće osposobljenosti za rad na pružanju vazduhoplovnih meteoroloških usluga iz nadležnosti aerodromskog prognostičara i sprovodi se na odgovarajućem radnom mestu u odgovarajućoj operativnoj radnoj jedinici pod nadzorom instruktora.

Dodatna obuka - oblasni prognostičar

Član 21

Dodatnoj obuci za sticanje potvrde o obučenosti sa stepenom stručnosti oblasnog prognostičara može da pristupi lice koje poseduje važeću potvrdu o obučenosti sa upisanim stepenom stručnosti aerodromskog prognostičara.

Obuka iz stava 1. ovog člana se sastoji iz praktičnog dela i obuhvata sticanje odgovarajuće osposobljenosti za rad na pružanju vazduhoplovnih meteoroloških usluga iz nadležnosti oblasnog prognostičara, a sprovodi se na radnom mestu u odgovarajućoj operativnoj radnoj jedinici pod nadzorom instruktora.

Ovlašćenje instruktora

Član 22

Obuci za sticanje ovlašćenja instruktora može da pristupi lice koje poseduje važeću potvrdu o obučenosti i ima najmanje tri godine radnog iskustva u obavljanju poslova aerodromskog meteorološkog tehničara, aerodromskog prognostičara ili oblasnog prognostičara.

Posebna obuka za sticanje ovlašćenja instruktora se sastoji iz teorijskog dela i obuhvata sledeće predmete:

1) Metodika obuke;

2) Psihologija.

Imalac potvrde o obučenosti sa ovlašćenjem instruktora planira, organizuje i sprovodi stručnu obuku i učestvuje u sprovođenju ispita.

Vazduhoplovni prognostičar koji poseduje ovlašćenje instruktora mora da u potvrdi o obučenosti ima upisan stepen stručnosti koji je jednak ili veći od stepena stručnosti kandidata kojeg obučava ili ispituje.

Ovlašćenje procenjivača

Član 23

Obuci za sticanje ovlašćenja procenjivača može da pristupi imalac potvrde o obučenosti koji poseduje važeći stepen stručnosti i najmanje dve godine ima ovlašćenje instruktora.

Posebna obuka za sticanje ovlašćenja procenjivača se sastoji iz teorijskog i praktičnog dela.

Teorijski deo obuke obuhvata sledeće predmete:

1) Ljudski faktor;

2) Principi procene;

3) Metodi procene.

Praktični deo obuke se sastoji u sticanju odgovarajuće osposobljenosti za vršenje procene stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i sprovodi se na radnom mestu u odgovarajućoj operativnoj radnoj jedinici pod nadzorom instruktora.

Imalac potvrde o obučenosti sa ovlašćenjem procenjivača planira i sprovodi procene stručnosti aerodromskih meteoroloških tehničara, odnosno aerodromskih i oblasnih prognostičara i učestvuje u sprovođenju praktičnog dela ispita.

Procenjivač mora da u potvrdi o obučenosti ima upisan stepen stručnosti koji je jednak ili veći od stepena stručnosti kandidata kojeg procenjuje.

Kontinuirana obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja

Član 23a

Imalac potvrde o obučenosti sa upisanim stepenom stručnosti je dužan da završi obuku osveženja znanja i veština koja se sprovodi dva puta godišnje, tokom meseca marta za period godine proleće/leto, odnosno tokom meseca septembra za period godine jesen/zima.

Imalac potvrde o obučenosti sa ovlašćenjem instruktora je dužan da svake tri godine završi obuku osveženja znanja i veština obuke.

Imalac potvrde o obučenosti sa ovlašćenjem procenjivača je dužan da svake tri godine završi obuku osveženja znanja i tehnika procenjivanja.

Imalac potvrde o obučenosti je dužan da završi obuku unapređenja znanja i veština ako dođe do promene u obavljanju poslova za koje je obučen.

IV POTVRDA O OBUČENOSTI - STICANJE, UPIS I VAŽENJE STEPENA STRUČNOSTI I OVLAŠĆENJA

Ispit za sticanje potvrde o obučenosti, stepena stručnosti i ovlašćenja

Član 24

Ispitu za sticanje potvrde o obučenosti i ovlašćenja koja se upisuju u tu potvrdu može da pristupi lice koje ima završenu odgovarajuću obuku propisanu ovim pravilnikom.

Ispit iz stava 1. ovog člana sprovodi centar za obuku, na osnovu odredaba ovog pravilnika i priručnika o radu.

Ispit za sticanje potvrde o obučenosti sa stepenom stručnosti aerodromski tehničar, odnosno prognostičar se sastoji iz teorijskog i praktičnog dela, a ispit za sticanje stepena stručnosti oblasni prognostičar se sastoji iz praktičnog dela.

Ispit za sticanje ovlašćenja instruktora, odnosno ovlašćenja procenjivača se sastoji iz teorijskog i praktičnog dela.

Polaganje teorijskog dela ispita

Član 25

Teorijski deo ispita se sprovodi na računaru ili pisanim putem, uz korišćenje testova, pri čemu se smatra da je kandidat položio ispit ako tačno odgovori na najmanje 75% pitanja iz svakog predmeta.

Nakon utvrđivanja rezultata ispita nastavnici teorijske obuke unose rezultate ispita iz svog predmeta u izveštaj o sprovedenim ispitima i potpisuju taj izveštaj.

Kandidat koji ne položi ispit iz nekog od predmeta propisanih ovim pravilnikom ima pravo da ponovo polaže ispit iz tog predmeta u roku koji ne može da bude kraći od 15 dana.

Polaganje praktičnog dela ispita

Član 26

Posle uspešno položenog teorijskog dela ispita kandidat za sticanje potvrde o obučenosti pristupa praktičnoj obuci i polaže praktični deo ispita koji obuhvata proveru poznavanja dokumenata za operativni rad i praktičnu primenu stečenog znanja za rad na poslovima za koje se stiče stepen stručnosti.

Provera poznavanja dokumenata za operativni rad se sprovodi putem testa.

Praktični deo ispita za sticanje ovlašćenja instruktora se sastoji u proveri primene stečenog znanja u izradi plana obuke i demonstraciji zadate teme u ulozi instruktora.

Praktični deo ispita za sticanje ovlašćenja procenjivača se sastoji u proveri primene stečenog znanja kroz demonstraciju vršenja procene stručnosti u ulozi procenjivača.

Kandidat ima pravo da polaže praktični deo ispita najviše dva puta.

Praktični deo ispita kandidat polaže pred komisijom za sprovođenje ispita koju formira centar za obuku.

Komisiju za sprovođenje ispita sačinjavaju predsednik komisije i dva člana komisije, pri čemu predsednik komisije ne može, po pravilu, da bude instruktor koji je vršio praktičnu obuku kandidata.

Sva lica koja sačinjavaju komisiju moraju da se nalaze na listi instruktora praktične obuke koju je odobrio Direktorat, a najmanje jedan član komisije mora da poseduje ovlašćenje procenjivača.

Nakon završenog praktičnog dela ispita komisija ocenjuje kandidata ocenom "položio" ili "nije položio", unosi ocenu u izveštaj o sprovedenom ispitu i potpisuje taj izveštaj.

Obaveštavanje Direktorata

Član 27

Centar za obuku je dužan da o vremenu i mestu sprovođenja obuke, teorijskog i praktičnog dela ispita obavesti Direktorat.

Izdavanje potvrde o obučenosti

Član 28

Kandidatu koji je uspešno završio početnu obuku i položio teorijski i praktični deo ispita, centar za obuku izdaje potvrdu o obučenosti sa upisanim stepenom stručnosti aerodromskog meteorološkog tehničara, odnosno aerodromskog prognostičara.

Imaocu potvrde o obučenosti koji je uspešno završio dodatnu obuku i položio praktični deo ispita, centar za obuku upisuje u potvrdu o obučenosti stepen stručnosti oblasnog prognostičara.

Imaocu potvrde o obučenosti koji je uspešno završio posebnu obuku i položio teorijski i praktični deo ispita, centar za obuku upisuje u potvrdu o obučenosti ovlašćenje instruktora, odnosno procenjivača.

Uz zahtev za izdavanje potvrde o obučenosti, odnosno upisa stepena stručnosti ili ovlašćenja, kandidat prilaže izveštaj o položenom ispitu.

Obrazac potvrde o obučenosti

Član 29

Obrazac potvrde o obučenosti se izrađuje dvojezično, na srpskom i na engleskom jeziku, na hartiji ili drugom materijalu bele boje, dimenzija 1/8 formata A4.

Hartija ili drugi materijal koji se koristi za izradu potvrde o obučenosti mora da bude takav da spreči ili jasno pokaže bilo kakve izmene ili brisanja.

Izgled i sadržaj obrasca potvrde o obučenosti dat je u Prilogu 2, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Važenje potvrde o obučenosti, stepena stručnosti i ovlašćenja

Član 30

Potvrda o obučenosti važi neograničeno, izuzev u slučaju suspenzije ili stavljanja van snage.

Rok važenja stepena stručnosti koji je upisan u potvrdu o obučenosti je tri godine, računajući od dana kada je kandidat položio praktični deo ispita za odgovarajući stepen stručnosti.

U slučaju produženja važenja stepena stručnosti, rok iz stava 2. ovog člana se računa od datuma isticanja njegovog važenja.

Ovlašćenja instruktora i procenjivača se upisuju u potvrdu o obučenosti bez ograničenja roka važenja i prestaju da važe u sledećim slučajevima:

1) ako prestane da važi odgovarajući stepen stručnosti koji je upisan u potvrdu o obučenosti;

2) ako imalac ovlašćenja ne završi kontinuiranu obuku u roku koji je propisan u članu 23a ovog pravilnika.

Produženje roka važenja stepena stručnosti

Član 31

Zahtev za produženje roka važenja stepena stručnosti koji je upisan u potvrdu o obučenosti se podnosi centru za obuku najkasnije 30 dana pre isteka roka važenja upisanog stepena.

Uz zahtev iz stava 1. ovog člana imalac potvrde o obučenosti podnosi:

1) dokaz da u toku važenja stepena stručnosti nije imao prekid u radu na odgovarajućem radnom mestu ili da je imao prekid u radu, ali ne duži od šest meseci u kontinuitetu;

2) izveštaj o izvršenoj redovnoj proceni stručnosti.

Ako je u toku važenja stepena stručnosti imalac potvrde o obučenosti imao prekid u radu na odgovarajućem radnom mestu duži od šest meseci, a kraći od 12 meseci u kontinuitetu, potrebno je da uz zahtev za produženje roka važenja stepena stručnosti dostavi:

1) dokaz o dužini prekida rada na odgovarajućem radnom mestu;

2) izveštaj o izvršenoj vanrednoj proceni stručnosti.

Ako je u toku važenja stepena stručnosti imalac potvrde o obučenosti imao prekid u radu na odgovarajućem radnom mestu duži od 12 meseci u kontinuitetu, potrebno je da uz zahtev za produženje roka važenja stepena stručnosti dostavi:

1) dokaz o dužini prekida rada na odgovarajućem radnom mestu;

2) dokaz o završenom praktičnom delu obuke sa instruktorom;

3) izveštaj o izvršenoj vanrednoj proceni stručnosti.

Ako je imalac potvrde o obučenosti uspešno završio vanrednu procenu stručnosti u periodu od šest meseci pre isteka roka važenja stepena stručnosti ne sprovodi se redovna procena stručnosti.

Obnova važenja stepena stručnosti i ovlašćenja

Član 32

Za obnovu važenja stepena stručnosti imalac potvrde o obučenosti je dužan da centru za obuku podnese zahtev za obnovu važenja, dokaz o završenom praktičnom delu obuke sa instruktorom i dokaz o izvršenoj vanrednoj proceni stručnosti.

Praktični deo obuke iz stava 1. ovoga člana traje od jednog do tri meseca, u zavisnosti od dužine prekida u radu na odgovarajućem radnom mestu, pri čemu tačnu dužinu i sadržinu ove obuke određuje instruktor koji tu obuku sprovodi, u saradnji sa procenjivačem koji po završetku praktičnog dela obuke vrši procenu stručnosti.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, ako je imalac potvrde o obučenosti imao prekid u radu na odgovarajućem radnom mestu duži od 36 meseci, on je dužan da pre vanredne procene stručnosti završi teorijski i praktični deo obuke, čija dužina i sadržaj se određuju u zavisnosti od dužine prekida u radu na odgovarajućem radnom mestu.

U slučaju iz člana 30. stav 4. tačka 1) ovog pravilnika, za obnovu važenja ovlašćenja instruktora, odnosno procenjivača je potrebno da imalac potvrde o obučenosti obnovi važenje stepena stručnosti i završi odgovarajuću obuku iz člana 23a stav 2, odnosno stav 3. ovog pravilnika, a u slučaju iz člana 30. stav 4. tačka 2) ovog pravilnika potrebno je da završi odgovarajuću obuku iz člana 23a stav 2, odnosno stav 3. ovog pravilnika.

Suspenzija i stavljanje van snage potvrde o obučenosti

Član 33

Direktorat može naložiti centru za obuku da suspenduje potvrdu o obučenosti ako je u toku provere ili inspekcijskog nadzora utvrđeno da imalac potvrde nije vršio prava iz potvrde u skladu sa zakonom kojim se uređuje vazdušni saobraćaj i propisima donetim na osnovu njega.

Za vreme trajanja suspenzije imalac potvrde o obučenosti ne može da koristi prava iz te potvrde.

Centar za obuku stavlja van snage potvrdu o obučenosti:

1) ako imalac potvrde o obučenosti prilikom sprovođenje konačne procene stručnosti nije dokazao stručnost za radno mesto na kome radi;

2) na osnovu naloga Direktorata, ako je u toku provere ili inspekcijskog nadzora utvrđeno da obuka za potvrdu nije izvršena u skladu sa odredbama ovog pravilnika ili da je potvrda izdata na osnovu falsifikovane dokumentacije ili kao posledica druge nedozvoljene radnje.

Imalac potvrde o obučenosti koja je suspendovana ili stavljena van snage je dužan da potvrdu vrati centru za obuku u roku od 15 dana, računajući od dana kada je primio rešenje o suspenziji ili stavljanju potvrde van snage.

V PROCENA STRUČNOSTI

Ciljevi procene stručnosti

Član 34

Imalac potvrde o obučenosti može samostalno da radi na odgovarajućem radnom mestu samo ako se tokom rada na tom radnom mestu kontinuirano vrši procena njegove stručnosti i ako je na procenama stručnosti ocenjen stručnim za obavljanje tih poslova.

Procena stručnosti ima za cilj da:

1) utvrdi manjkavosti u operativnim poslovima vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i mogućnosti unapređenja;

2) identifikuje mogućnosti unapređenja postojećeg sistema obuke vazduhoplovno-meteorološkog osoblja;

3) obezbedi dokumentaciju i dokaze o izvršenoj proceni.

Vrste procena stručnosti

Član 35

Procena stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja se vrši prema međunarodnim standardima ICAO i WMO i može da bude redovna i vanredna.

Redovna procena stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja vrši se svake tri godine i započinje najranije šest meseci pre isteka roka važenja stepena stručnosti.

Godišnji plan redovnih procena stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja izrađuje se do kraja tekuće kalendarske godine za narednu godinu.

Vanredna procena stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja vrši se u sledećim slučajevima:

1) ako je imalac potvrde o obučenosti u toku važenja stepena stručnosti imao prekid u radu na odgovarajućem radnom mestu duži od šest meseci u kontinuitetu;

2) ako se vrši procena stručnosti u cilju obnove važenja stepena stručnosti;

3) ako je Direktorat naložio centru za obuku da izvrši procenu stručnosti imaoca potvrde o obučenosti;

4) u drugim slučajevima u kojima postoji osnovana sumnja u sposobnost imaoca potvrde o obučenosti da samostalno obavlja poslove vazduhoplovno-meteorološkog osoblja na odgovarajućem radnom mestu.

Dužnosti procenjivača stručnosti

Član 36

Procenu stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja vrši lice koje poseduje važeću potvrdu o obučenosti sa upisanim ovlašćenjem procenjivača.

Procenjivač stručnosti, u zavisnosti od vrste procene koju sprovodi, vrši izbor metoda za sprovođenje procene stručnosti, utvrđuje pitanja za procenu, vodi liste procene kandidata tokom procesa procene, daje preporuke i definiše rokove za poboljšanje stručnosti.

Bliže uslove koji se odnose na proces procene stručnosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja, standarde i kriterijume za procenu, formu i način čuvanja dokumentacije o proceni, utvrđuje centar za obuku.

Rezultati procene stručnosti

Član 37

Na osnovu sprovedene procene stručnosti procenjivač ocenjuje kandidata ocenom "stručan" ili "nije stručan" koju upisuje u listu procene.

Kandidat se smatra stručnim ako je ispunio sve standarde stručnosti koji se zahtevaju za obavljanje poslova na odgovarajućem radnom mestu vazduhoplovnog meteorološkog tehničara, odnosno vazduhoplovnog prognostičara.

Ako je na osnovu sprovedene procene stručnosti utvrđeno da imalac potvrde o obučenosti nije pokazao dovoljnu stručnost za obavljanje jednog ili više zadataka u okviru odgovarajućeg standarda za svoje radno mesto, procenjivač u listu procene unosi preporuku za poboljšanje stručnosti kandidata i rok u kome se moraju definisati mere u tom cilju.

Tokom sprovođenja mera za poboljšanje stručnosti kandidat radi pod nadzorom instruktora.

Uspešnost mera za poboljšanje stručnosti se proverava ponovljenom procenom stručnosti, koja se vrši u periodu od tri meseca od sprovedene procene stručnosti.

Ako kandidat nije zadovoljio i posle ponovljene procene stručnosti, vrši se konačna procena stručnosti, u periodu od tri meseca od sprovođenja ponovljene procene stručnosti.

Konačnu procenu stručnosti kandidata sprovodi tročlana komisija koju obrazuje centar za obuku i koju čine instruktori koji poseduju odgovarajući stepen stručnosti i najmanje jedan procenjivač koji, po pravilu, nije sprovodio prethodne procene stručnosti tog kandidata.

Ako kandidat prilikom sprovođenje konačne procene stručnosti nije dokazao stručnost neophodnu za odgovarajuće radno mesto, komisija dostavlja centru za obuku obrazloženi predlog za stavljanje van snage njegove potvrde o obučenosti.

VI PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Važenje potvrda o pravu na obučavanje izdatih pre stupanja na snagu ovog pravilnika

Član 38

Potvrde o pravu na obučavanje vazduhoplovnog meteorološkog osoblja koje su izdate na osnovu Pravilnika o potvrdama o obučenosti vazduhoplovnog meteorološkog osoblja i centrima za obuku ("Službeni glasnik RS", br. 32/11 i 24/13) prestaju da važe istekom roka na koji su izdate.

Obuka započeta pre stupanja na snagu ovog pravilnika priznaje se za sticanje potvrda o obučenosti po odredbama ovog pravilnika, pod uslovom da su obuka i ispiti završeni u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

Važenje potvrda o obučenosti izdatih pre stupanja na snagu ovog pravilnika

Član 39

Potvrde o obučenosti vazduhoplovnog meteorološkog osoblja koje su izdate na osnovu Pravilnika o potvrdama o obučenosti vazduhoplovnog meteorološkog osoblja i centrima za obuku ("Službeni glasnik RS", br. 32/11 i 24/13) prestaju da važe danom isticanja roka važenja stepena obučenosti koji je upisan u te potvrde, a najkasnije 12 meseci od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

Potvrde o obučenosti iz stava 1. ovog člana zameniće se potvrdama o obučenosti koje se izdaju u skladu sa obrascem koji je utvrđen u Prilogu 2. ovog pravilnika.

Prestanak važenja drugih propisa

Član 40

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o potvrdama o obučenosti vazduhoplovnog meteorološkog osoblja i centrima za obuku ("Službeni glasnik RS", br. 32/11 i 24/13).

Stupanje Pravilnika na snagu

Član 41

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Samostalni članovi Pravilnika o izmenama i dopunama
Pravilnika o potvrdama o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i centrima za obuku

("Sl. glasnik RS", br. 8/2024)

Član 21

Lica koja su stekla ovlašćenje procenjivača pre stupanja na snagu ovog pravilnika mogu da nastave da obavljaju poslove procenjivača po stupanju na snagu ovog pravilnika.

Kandidati za sticanje ovlašćenje procenjivača koji su započeli obuku, ali nisu položili ispit do stupanja na snagu ovog pravilnika, dužni su da završe praktični deo obuke i polože praktični deo ispita za procenjivača po odredbama ovog pravilnika.

Centri za obuku vazduhoplovno-meteorološkog osoblja su obavezni da u roku od šest meseci od stupanja na snagu ovog pravilnika dostave Direktoratu dokaze o tome da su uskladili priručnik o radu i priručnik obuci sa odredbama ovog pravilnika.

Član 22

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Prilog 1.

IZGLED I SADRŽAJ OBRASCA POTVRDE O PRAVU NA OBUČAVANJE

DIREKTORAT CIVILNOG VAZDUHOPLOVSTVA REPUBLIKE SRBIJE
CIVIL AVIATION DIRECTORATE OF THE REPUBLIC OF SERBIA

Na osnovu 179. stav 3. Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni glasnik RS". br. 73/10, 57/11, 93/12, 45/15, 66/15 - dr. zakon, 83/18, 9/20 i 62/23) i dole naznačenih uslova, Direktorat civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije izdaje
Pursuant to Article 179 paragraph 3 of the Air Transport Law ("Official Gazzette of the Republic of Serbia", No. 73/10, 57/11, 93/12, 45/15, 66/15 - other Law, 83/18, 9/20 and 62/23) and subject to the conditions specified below, the Civil Aviation Directorate of the Republic of Serbia hereby issues

POTVRDU O PRAVU NA OBUČAVANJE VAZDUHOPLOVNO-METEOROLOŠKOG OSOBLJA
CERTIFICATE FOR AERONAUTICAL METEOROLOGICAL PERSONNEL TRAINING

SRB-ATO-MET-_ _ _

Naziv centra za obuku
Name of the Training Organization
_____________________________________

Sedište centra za obuku
Address of the Training Organization
__________________________________

kojom stiče svojstvo odobrenog centra za obuku vazduhoplovno-meteorološkog osoblja u skladu sa Pravilnikom o potvrdama o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i centrima za obuku, za sledeće obuke:
that empowers the training organization to operate as approved training organization for aeronautical meteorological personnel in accordance with the Regulation on Certificate of Competence of Aeronautical Meteorological Personnel and Training Organizations, for the following training:

• Početna obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja
Aeronautical Meteorological Personnel Basic Training

• Dodatna obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja
Aeronautical Meteorological Personnel Specialized Training

• Posebna obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja
Aeronautical Meteorological Personnel Rating Training

• Kontinuirana obuka vazduhoplovno-meteorološkog osoblja
Aeronautical Meteorological Personnel Continuation Training

USLOVI/CONDITIONS:

Ova potvrda važi sve dok centar za obuku ispunjava uslove propisane Pravilnikom o potvrdama o obučenosti vazduhoplovno-meteorološkog osoblja i centrima za obuku i drugim odgovarajućim propisima.
This certificate is valid whilst the approved organization remains in compliance with Regulation on Certificate of Competence of Aeronautical Meteorological Personnel and Training Organizations and other applicable regulations.

Ova potvrda važi neograničeno, osim ako se suspenduje ili stavi van snage.
This certificate is valid unlimited, unless the certificate has been suspended or revoked.

Datum izdavanja: _____________ Date of issue:		Potpis: Signed:
	m.p. Stamp	Direktor Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije Director of Civil Aviation Directorate of the Republic of Serbia

Prilog 2.

IZGLED I SADRŽAJ OBRASCA POTVRDE O OBUČENOSTI VAZDUHOPLOVNO-METEOROLOŠKOG OSOBLJA

Naslovna strana

Logo centra za obuku

Logo of the Training Organization

Naziv centra za obuku
Name of the Training Organization

POTVRDA O OBUČENOSTI
VAZDUHOPLOVNO-METEOROLOŠKOG OSOBLJA

Certificate of Competence
of Aeronautical Meteorological Personnel

Strana 2

Država izdavanja State of issue	Republika Srbija Republic of Serbia
Broj potvrde Certificate number
Prezime i ime imaoca Last and first name of holder
Datum i mesto rođenja/Date and place of birth
Adresa Address
Državljanstvo Nationality
Potpis imaoca Signature of holder
Izdavalac potvrde Issuing Authority
Potpis ovlašćenog lica i datum Signature of authorized person and date
Pečat ili žig izdavaoca potvrde Seal or stamp of issuing authority

Strana 3

Datum prvog izdavanja Date of initial issue
Važenje potvrde Validity of certificates	Neograničeno Unlimited
Stepen stručnosti / Level of competence
Stepen Level	Datum izdavanja Date of issue	Važi do Valid until	Potpis ovlašćenog lica/pečat Signature of authorized person/stamp
Aerodromski meteorološki tehničar Aeronautical Meteorological Technician
Aerodromski prognostičar Aerodrome Forecaster
Oblasni prognostičar Area Forecaster

Strana 4

Ovlašćenja / Ratings
Vrsta Type	Datum izdavanja Date of issue	Potpis ovlašćenog lica/pečat Signature of authorized person/stamp
Instruktor Instructor
Procenjivač Assessor
Napomene / Remarks