UREDBAO UTVRĐIVANJU PLANA NAMENE RADIOFREKVENCIJSKIH OPSEGA("Sl. glasnik RS", br. 9/2024) |
Ovom uredbom utvrđuje se Plan namene radiofrekvencijskih opsega, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Plan namene iz člana 1. ove uredbe sadrži naročito podatke o:
1) granicama radiofrekvencijskih opsega;
2) nameni radiofrekvencijskih opsega za jednu ili više radiokomunikacijskih službi, pri čemu pojedini radiofrekvencijski opsezi ne moraju da budu namenjeni za određenu radiokomunikacijsku službu;
3) nameni za jednu ili više odgovarajućih primena, pri čemu se korišćenje pojedinih radiofrekvencijskih opsega zasniva na tehnološki neutralnoj osnovi;
4) osnovnim uslovima korišćenja radio-frekvencija, uključujući i podatak o nameni za civilno korišćenje i/ili korišćenje od strane organa odbrane i bezbednosti;
5) osnovu korišćenja radiofrekvencijskog opsega koja upućuje na primenu odluka i preporuka Međunarodne unije za telekomunikacije (ITU) i Evropske konferencije poštanskih i telekomunikacionih administracija (CEPT), odgovarajućih odluka i propisa Evropske unije, drugih odgovarajućih propisa, ugovora, sporazuma i standarda;
6) načinu dodele prava korišćenja;
7) mogućnosti prenosa prava korišćenja ili iznajmljivanja radiofrekvencijskog opsega.
Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da važi Uredba o utvrđivanju Plana namene radio-frekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 89/20).
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PLAN NAMENE RADIOFREKVENCIJSKIH OPSEGA
Planom namene radiofrekvencijskih opsega (u daljem tekstu: Plan namene) utvrđuju se namene radiofrekvencijskih opsega za pojedine radiokomunikacijske službe i delatnosti, u skladu sa odgovarajućim međunarodnim ugovorima, sporazumima, međunarodno-pravnim aktima i preporukama, kao i odgovarajućim propisima Evropske unije, interesima građana, privrede, odbrane i bezbednosti zemlje.
Pojedini izrazi upotrebljeni2 u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Uprava: Svaka vladina služba ili vladin resor koji je odgovoran za preduzimanje mera radi izvršenja obaveza iz Ustava, Konvencije o telekomunikacijama i međunarodnog Pravilnika o radio-komunikacijama (Radio Regulations Edition 2020);
2) Pravilnik: Međunarodni Pravilnik o radio-komunikacijama (Radio Regulations Edition 2020);
3) Telekomunikacije: Svako emitovanje, prenos ili prijem znakova, signala, tekstova, slika i zvukova ili poruka bilo koje vrste, korišćenjem žičnih, radio, optičkih ili drugih elektromagnetnih sistema;
4) Radio: Opšti izraz koji se primenjuje u vezi sa upotrebom radio-talasa;
5) Radio-talasi: Elektromagnetni talasi čija je frekvencija prema dogovoru niža od 3000 GHz, koji se rasprostiru u prostoru bez veštačkog vođenja;
6) Radio-frekvencija: Osnovni fizički parametar elektromagnetnih talasa ili radio-talasa koji se slobodno prostiru kroz prostor i čije se vrednosti konvencionalno nalaze u opsegu od 0 kHz do 3000 GHz (u daljem tekstu: frekvencija);
7) Radiofrekvencijski kanal: Deo radiofrekvencijskog spektra namenjen da se koristi za emisiju, a koji može biti definisan pomoću dve određene granice, ili svojom centralnom frekvencijom i pridruženom širinom opsega, ili pomoću bilo kojeg ekvivaletnog pokazatelja;
8) Radiofrekvencijski opseg: Deo radiofrekvencijskog spektra koji se nalazi između dve određene granične frekvencije;
9) Radio-komunikacija: Komunikacija ostvarena pomoću radio-talasa;
10) Terestrička radio-komunikacija: Svaka radio-komunikacija koja nije svemirska radio-komunikacija ili radio-astronomija;
11) Svemirska radio-komunikacija: Svaka radio-komunikacija ostvarena korišćenjem jedne ili više svemirskih stanica, ili jednog ili više reflektujućih satelita ili drugih objekata u svemiru;
12) Radio-determinacija: Određivanje položaja, brzine i/ili drugih karakteristika nekog predmeta, ili dobijanje informacija koja se odnose na ove parametre, pomoću osobina prostiranja radio-talasa;
13) Radio-navigacija: Radio-determinacija upotrebljena u svrhu navigacije, uključujući i upozorenja na prepreke;
14) Radio-lokacija: Radio-determinacija upotrebljena u druge svrhe od svrhe radio-navigacije;
15) Radio-goniometrija: Radio-determinacija u kojoj se koristi prijem radio-talasa u svrhu određivanja smera stanice ili predmeta;
16) Radio-astronomija: Astronomija zasnovana na prijemu radio-talasa svemirskog porekla;
17) Koordinisano univerzalno vreme (UTC): Vremenska skala, zasnovana na sekundi Međunarodnog sistema jedinica (SI), kako je dato u Rezoluciji Resolution 655 (WRC15);
18) Industrijska, naučna i medicinska (ISM) primena (radiofrekvencijske energije): Rad uređaja i aparata konstruisanih da lokalno proizvode i koriste radiofrekvencijsku energiju za potrebe industrije, nauke, medicine, domaćinstva ili za slične potrebe, isključujući primenu u oblasti telekomunikacija;
19) Međunarodne mobilne telekomunikacije (International Mobile Telecommunications - IMT) obuhvata IMT-2000, IMT-Advanced i IMT-2020, kao što je navedeno u Rezoluciji ITU-R 56-2 (Naming for International Mobile Telecommunications);
20) Mobilne/fiksne komunikacione mreže (Mobile/Fixed Communications Networks - MFCN) uključuje terestrički IMT i druge mreže u mobilnoj i fiksnoj službi.
______
1 Ostali pojmovi upotrebljeni u Planu namene imaju značenje propisano Zakonom o elektronskim komunikacijama.
2 Osnova za unošenje definicije izraza upotrebljenih u Planu namene jeste njihova primenjenost u tekstu. Međutim, ovde su uneti i neki termini koji se ne pojavljuju direktno u Planu namene, ali koji služe za definisanje drugih termina.
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Namena (radiofrekvencijskog opsega): Upis u Tabelu radiofrekvencijskih namena datog radiofrekvencijskog opsega (u daljem tekstu: Tabela) u svrhu njegove upotrebe od strane jedne ili više terestričkih ili svemirskih službi radio-komunikacija ili radioastronomske službe pod određenim uslovima. Takođe, ovaj termin se upotrebljava za određeni radiofrekvencijski opseg;
2) Raspodela (radio-frekvencije ili radiofrekvencijskog kanala): Upisivanje određenog radiofrekvencijskog kanala u usaglašeni plan, usvojen na odgovarajući način, u cilju korišćenja od jedne ili više delatnosti za terestričku ili svemirsku radio-službu pod određenim uslovima;
3) Dodela (radio-frekvencije ili radiofrekvencijskog kanala): Dozvola koju daje organ uprave nadležan za radio-komunikacije da stanica koristi radio-frekvenciju ili radiofrekvencijski kanal pod određenim uslovima;
4) Plan raspodele: Skup radio-frekvencija ili radiofrekvencijskih kanala usvojen na odgovarajući način i pod određenim uslovima u cilju korišćenja od jedne ili više delatnosti za terestričku ili svemirsku radio-službu;
5) Plan dodele: Plan raspodele u kome je poznat korisnik koji je dobio dozvole za korišćenje radio-frekvencija pod uslovima definisanim u Planu raspodele;
6) Usaglašeni vojni opseg: Radiofrekvencijski opseg koji je u zajedničkoj vojnoj upotrebi i identifikovan je za vojnu upotrebu u evropskoj zajedničkoj tabeli namene (ECA). Takav radiofrekvencijski opseg se formira u osnovi za vojnu upotrebu i planiranje. Radiofrekvencijski opseg se može zajednički koristiti između civilnih i vojnih korisnika saglasno sa nacionalnim zahtevima i zakonom.
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Radiokomunikacijska služba: Služba koja podrazumeva prenos, predaju i/ili prijem radio-talasa za određene potrebe telekomunikacija.
U Planu namene, ako nije drugačije naznačeno, svaka radio-služba se odnosi na terestričke radio-komunikacije;
2) Fiksna služba: Radio-služba između određenih fiksnih tačaka;
3) Fiksna satelitska služba: Radio-služba između zemaljskih stanica koje se nalaze na određenim fiksnim tačkama kada se koristi jedan ili više satelita. U izvesnim slučajevima, ova služba obuhvata i veze između satelita, koje se takođe mogu svrstati u međusatelitsku službu. Fiksna satelitska služba obuhvata, takođe, spojne veze za druge svemirske radio-službe;
4) Međusatelitska služba: Radio-služba koja obezbeđuje veze između veštačkih satelita;
5) Služba operacija u svemiru: Radio-služba čiji je zadatak da obezbedi rad sa svemirskim letelicama, za slučaj svemirskog trakinga, svemirske telemetrije i svemirske telekomande.
Ove funkcije biće obezbeđene u okviru službe u kojoj rade svemirske stanice;
6) Vazduhoplovna fiksna služba: Radio-služba između određenih fiksnih tačaka kojom se prvenstveno obezbeđuje sigurnost vazdušne plovidbe i uredno, fikasno i ekonomično funkcionisanje vazdušnog saobraćaja;
7) Mobilna služba: Radio-služba između mobilnih i kopnenih stanica ili između mobilnih stanica;
8) Mobilna satelitska služba: Radio-služba:
(1) između mobilnih zemaljskih stanica i jedne ili više svemirskih stanica, ili između svemirskih stanica upotrebljavanih u ovoj službi, ili
(2) između mobilnih zemaljskih stanica posredstvom jedne ili više svemirskih stanica.
Ova služba može takođe obuhvatati i spojne veze koje su potrebne za njeno korišćenje;
9) Kopnena mobilna služba: Mobilna služba između baznih stanica i kopnenih mobilnih stanica, ili između kopnenih mobilnih stanica;
10) Kopnena mobilna-satelitska služba: Mobilna satelitska služba u kojoj se mobilne zemaljske stanice nalaze na kopnu;
11) Pomorska mobilna služba: Mobilna služba između obalnih stanica i brodskih stanica, ili između brodskih stanica, ili između pridruženih stanica za unutrašnje brodske komunikacije. Stanice na objektima za spasavanje i stanice radio-farova za označavanje mesta udesa mogu takođe učestvovati u ovoj službi;
12) Pomorska mobilna satelitska služba: Mobilna satelitska služba u kojoj se mobilne zemaljske stanice nalaze na brodu ili drugom plovilu. Stanice na objektima za spasavanje i stanice radio-farova za označavanje mesta udesa mogu takođe učestvovati u ovoj službi;
13) Služba lučkih operacija: Pomorska mobilna služba u luci ili u njenoj blizini, između obalnih stanica i brodskih stanica, ili između brodskih stanica, u kojoj su poruke ograničene na one koje se odnose na manipulaciju, kretanje i sigurnost brodova i drugih plovila, a u slučaju opasnosti i na sigurnost osoba. Poruke koje imaju prirodu javne korespondencije su isključene iz ove službe;
14) Manevarska brodska služba: Sigurnosna služba u pomorskoj mobilnoj službi, osim u službi lučkih operacija, između obalnih i brodskih stanica ili između brodskih stanica u kojoj su poruke ograničene na one koje se odnose na manevar brodova. Poruke koje imaju prirodu javne korespondencije su isključene iz ove službe;
15) Vazduhoplovna mobilna služba: Mobilna služba između vazduhoplovnih stanica i stanica na vazduhoplovu, ili između stanica na vazduhoplovima, u kojoj mogu učestvovati i stanice na sredstvima za spasavanje; stanice radio-farova za označavanje mesta udesa mogu takođe učestvovati u ovoj službi kada rade na frekvencijama određenim za bezbednost i opasnost;
16) Vazduhoplovna mobilna (R)3 služba: Vazduhoplovna mobilna služba određena za komunikacije koje se odnose na sigurnost i regularnost leta, prvenstveno duž nacionalnih ili internacionalnih civilnih vazdušnih puteva;
17) Vazduhoplovna mobilna (OR)4 služba: Vazduhoplovna mobilna služba predviđena za komunikacije prvenstveno van nacionalnih ili internacionalnih civilnih vazdušnih puteva, uključujući i komunikacije koje se odnose na koordinaciju leta;
18) Vazduhoplovna mobilna satelitska služba: Mobilna satelitska služba u kojoj se mobilne zemaljske stanice nalaze na vazduhoplovu; stanice na sredstvima za spasavanje i stanice radio-farova za označavanje mesta udesa mogu takođe učestvovati u ovoj službi;
19) Vazduhoplovna mobilna satelitska (R) služba: Vazduhoplovna mobilna satelitska služba određena za komunikacije koje se odnose na sigurnost i regularnost leta, prvenstveno duž nacionalnih ili internacionalnih civilnih vazdušnih linija;
20) Vazduhoplovna mobilna satelitska (OR) služba: Vazduhoplovna mobilna satelitska služba predviđena za komunikacije prvenstveno van nacionalnih ili internacionalnih civilnih vazdušnih linija, uključujući i komunikacije koje se odnose na koordinaciju leta;
21) Radiodifuzna služba: Radio-služba čije su emisije namenjene za neposredni prijem od strane najšire javnosti. Ova služba može obuhvatati emisije zvuka, televizije ili druge vrste prenosa;
22) Radiodifuzna satelitska služba: Radio-služba u kojoj su signali, emitovani ili reemitovani sa svemirskih stanica, namenjeni za neposredni prijem od strane najšire javnosti. U radiodifuznoj satelitskoj službi, izraz "direktni prijem" odnosi se kako na "individualni", tako i na "zajednički" prijem;
23) Radiodeterminacijska služba: Radio-služba u svrhu radio-determinacije;
24) Radiodeterminacijska satelitska služba: Radio-služba u svrhu radio-determinacije koja uključuje upotrebu jedne ili više svemirskih stanica. Ova služba može takođe uključivati spojne veze potrebne za njen vlastiti rad;
25) Radionavigacijska služba: Radiodeterminacijska služba u svrhu radio-navigacije;
26) Radionavigacijska satelitska služba: Radiodeterminacijska satelitska služba korišćena u svrhu radio-navigacije. Takođe, ova služba može sadržati spojne veze potrebne za njen rad;
27) Pomorska radionavigacijska služba: Radionavigacijska služba namenjena za korisno i sigurno funkcionisanje brodova i drugih plovila;
28) Pomorska radionavigacijska satelitska služba: Radionavigacijska satelitska služba u kojoj se zemaljske stanice nalaze na brodovima i drugim plovilima;
29) Vazduhoplovna radionavigacijska služba: Radionavigacijska služba namenjena za korisno i sigurno funkcionisanje vazduhoplova;
30) Vazduhoplovna radionavigacijska satelitska služba: Radionavigacijska satelitska služba u kojoj se zemaljske stanice nalaze na vazduhoplovima;
31) Radiolokacijska služba: Radiodeterminacijska služba u svrhu radio-lokacije;
32) Radiolokacijska satelitska služba: Radiodeterminacijska satelitska služba koja se koristi u svrhu radio-lokacije. Takođe, ova služba može sadržati spojne veze za njen rad;
33) Služba meteoroloških pomoćnih sredstava: Radio-služba koja se koristi za meteorološka, uključujući hidrološka, osmatranja i istraživanja;
34) Satelitska služba istraživanja Zemlje: Radio-služba između zemaljskih stanica i jedne ili više svemirskih stanica, koja može sadržati i veze između svemirskih stanica:
(1) u kojoj se informacije koje se odnose na karakteristike Zemlje i njenih prirodnih pojava, uključujući i podatke koji se odnose na stanje okoline, dobijaju pomoću aktivnih ili pasivnih senzora na Zemljinim satelitima;
(2) u kojoj se takve informacije skupljaju pomoću platformi na vazduhoplovima ili platformi na Zemlji;
(3) u kojoj se takve informacije mogu distribuirati zemaljskim stanicama u odgovarajućem sistemu;
(4) u kojoj u ovu službu mogu biti uključeni i upiti platformama.
Takođe, ova služba može sadržati spojne veze potrebne za njen rad.
35) Meteorološka satelitska služba: Satelitska služba istraživanja Zemlje za meteorološke potrebe;
36) Služba etalona frekvencije i signala tačnog vremena: Radio-služba za naučne, tehničke i druge svrhe, kojom se obezbeđuje prenos određenih frekvencija, vremenskih signala, ili i jednih i drugih, sa utvrđenom visokom tačnošću, koja je namenjena opštem prijemu;
37) Satelitska služba etalona frekvencije i signala tačnog vremena: Radio-služba u kojoj se svemirske stanice na satelitima koriste u iste svrhe kao kod službe etalona frekvencije i signala tačnog vremena. Takođe, ova služba može sadržati spojne veze potrebne za njen rad;
38) Služba istraživanja svemira: Radio-služba u kojoj se svemirski brod ili drugi predmet u svemiru koristi u naučno-istraživačke ili tehnološko-istraživačke svrhe;
39) Amaterska služba: Radio-služba u svrhu ličnog usavršavanja, međusobnih komunikacija i tehničkih ispitivanja koje obavljaju amateri, tj. ovlašćene osobe koje se zanimaju za radio-tehniku isključivo iz ličnih ciljeva i bez materijalne koristi;
40) Amaterska satelitska služba: Radio-služba koja koristi svemirske stanice na Zemljinim satelitima za iste svrhe kao što su svrhe amaterske službe;
41) Radioastronomska služba: Služba koja se odnosi na korišćenje radio-astronomije;
42) Služba bezbednosti: Svaka radio-služba korišćena stalno ili povremeno za čuvanje sigurnosti ljudskih života ili imovine;
43) Specijalna služba: Radio-služba koja nije na drugi način definisana ovim planom namene, a koja se obavlja isključivo za specifične potrebe i nije otvorena za javnu korespondenciju.
_____
3 (R): route = ruta, linija, put
4 (OR): off-route = van rute, linije, puta
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Radio-stanica: Jedan ili više predajnika ili prijemnika ili kombinacija predajnika i prijemnika, uključujući pripadajuću opremu, potrebnih na jednom mestu za obavljanje radiokomunikacijske službe ili radioastronomske službe.
Svaka radio-stanica (stanica) je razvrstana prema službi u kojoj radi trajno ili privremeno;
2) Terestrička stanica: Stanica koja vrši terestričke radio-komunikacije;
U Planu namene, ako drugačije nije naznačeno, svaka stanica je terestrička stanica;
3) Zemaljska stanica: Stanica koja se nalazi ili na površini Zemlje ili u okvirima glavnog dela Zemljine atmosfere i predviđena za komuniciranje:
(1) sa jednom ili više svemirskih stanica ili
(2) sa jednom ili više stanica iste te vrste upotrebom jednog ili više reflektujućih satelita ili drugih predmeta u svemiru;
4) Svemirska stanica: Stanica koja je postavljena na objektu koji je van glavnog dela Zemljine atmosfere ili je namenjen da izađe ili je bio van tog dela Zemljine atmosfere;
5) Stanica na sredstvu za spasavanje: Mobilna stanica u pomorskoj mobilnoj službi ili vazduhoplovnoj mobilnoj službi, predviđena samo za svrhu spasavanja, a postavljena na bilo kakvom čamcu za spasavanje, splavu za spasavanje ili drugoj opremi za spasavanje;
6) Fiksna stanica: Stanica u fiksnoj službi;
7) Stanica na platformi na velikoj visini: Stanica koja je postavljena na objektu na visini od 20 km do 50 km na određenoj, nominalno fiksnoj tački u odnosu na Zemlju;
8) Vazduhoplovna fiksna stanica: Stanica u vazduhoplovnoj fiksnoj službi;
9) Mobilna stanica: Stanica u mobilnoj službi, predviđena da se koristi dok se kreće ili za vreme mirovanja na neodređenim tačkama;
10) Mobilna zemaljska stanica: Zemaljska stanica u mobilnoj satelitskoj službi, predviđena da se koristi dok se kreće ili za vreme mirovanja na neodređenim tačkama;
11) Kopnena stanica: Stanica u mobilnoj službi koja nije predviđena da se koristi dok se kreće;
12) Kopnena zemaljska stanica: Zemaljska stanica u fiksnoj satelitskoj službi ili, u nekim slučajevima, u mobilnoj satelitskoj službi, postavljena na određenoj fiksnoj tački ili u okvirima određene oblasti na kopnu kojom se ostvaruju spojne veze za mobilnu satelitsku službu;
13) Bazna stanica: Kopnena stanica u kopnenoj mobilnoj službi;
14) Bazna zemaljska stanica: Zemaljska stanica u fiksnoj satelitskoj službi ili, u nekim slučajevima, u kopnenoj mobilnoj satelitskoj službi, postavljena na određenoj fiksnoj tački ili u okvirima određene oblasti na kopnu kojom se ostvaruje spojna veza za kopnenu mobilnu satelitsku službu;
15) Kopnena mobilna stanica: Mobilna stanica u kopnenoj mobilnoj službi sposobna za površinsko kretanje u okviru geografskih granica države ili kontinenta;
16) Kopnena mobilna zemaljska stanica: Mobilna zemaljska stanica u kopnenoj mobilnoj satelitskoj službi sposobna za površinsko kretanje u okviru geografskih granica države ili kontinenta;
17) Obalna stanica: Kopnena stanica u pomorskoj mobilnoj službi;
18) Obalna zemaljska stanica: Zemaljska stanica u fiksnoj satelitskoj službi ili u pomorskoj mobilnoj satelitskoj službi, koja se nalazi na nekoj određenoj fiksnoj tački na kopnu i služi za obezbeđivanje spojne veze za pomorsku mobilnu satelitsku službu;
19) Brodska stanica: Mobilna stanica u pomorskoj mobilnoj službi postavljena na brodu ili drugom plovilu koji nije trajno usidren, osim stanice na spasilačkom sredstvu;
20) Brodska zemaljska stanica: Mobilna zemaljska stanica u pomorskoj mobilnoj satelitskoj službi postavljena na brodu ili drugom plovilu;
21) Stanica za unutrašnje brodske komunikacije: Mobilna stanica male snage u pomorskoj mobilnoj službi predviđena da se koristi za unutrašnje komunikacije na brodu, drugom plovilu ili za komunikacije između broda, drugog plovila i pripadajućih spasilačkih čamaca i spasilačkih splavova za vreme spasilačkih operacija ili vežbi, ili za komunikacije u okviru grupe plovila koji se tegle ili guraju, kao i za komunikacije koje se koriste za davanje uputa za manevre sidrenja i privezivanja;
22) Lučka stanica: Obalna stanica u službi lučkih operacija;
23) Vazduhoplovna stanica: Kopnena stanica u vazduhoplovnoj mobilnoj službi. U izvesnim slučajevima, vazduhoplovna stanica se može nalaziti npr. na brodu, drugom plovilu ili platformi na moru;
24) Vazduhoplovna zemaljska stanica: Zemaljska stanica u fiksnoj satelitskoj službi ili, u nekim slučajevima, u vazduhoplovnoj mobilnoj satelitskoj službi, koja se nalazi na određenoj fiksnoj tački na kopnu i služi za obezbeđivanje spojne veze za vazduhoplovnu mobilnu satelitsku službu;
25) Stanica na vazduhoplovu: Mobilna stanica u vazduhoplovnoj mobilnoj službi, osim stanice na spasilačkom sredstvu, postavljena na avionu;
26) Zemaljska stanica na vazduhoplovu: Mobilna zemaljska stanica u vazduhoplovnoj mobilnoj službi postavljena na vazduhoplovu;
27) Radiodifuzna stanica: Stanica u radiodifuznoj službi;
28) Radiodeterminacijska stanica: Stanica u radiodeterminacijskoj službi;
29) Radionavigacijska mobilna stanica: Stanica u radionavigacijskoj službi predviđena da se koristi dok se kreće ili za vreme mirovanja na neodređenim tačkama;
30) Radionavigacijska kopnena stanica: Stanica u radionavigacijskoj službi koja nije predviđena da se koristi dok se kreće;
31) Radiolokacijska mobilna stanica: Stanica u radiolokacijskoj službi predviđena da se koristi dok se kreće ili za vreme mirovanja na neodređenim tačkama;
32) Radiolokacijska kopnena stanica: Stanica u radiolokacijskoj službi koja nije predviđena da se koristi dok se kreće;
33) Radiogoniometrijska stanica: Radiodeterminacijska stanica koja koristi radio-goniometriju;
34) Stanica radio-fara: Stanica u radionavigacijskoj službi čije su emisije predviđene da omoguće mobilnoj stanici orijentaciju ili određivanje smera u odnosu na stanicu radio-fara;
35) Stanica radio-fara za označavanje mesta udesa: Stanica u mobilnoj službi čije su emisije predviđene da olakšaju operacije traganja i spasavanja;
36) Satelitska stanica radio-fara za označavanje mesta udesa: Zemaljska stanica u mobilnoj satelitskoj službi čije su emisije predviđene da olakšaju operacije traganja i spasavanja;
37) Stanica etalona frekvencije i signala tačnog vremena: Stanica u službi etalona frekvencije i signala tačnog vremena;
38) Amaterska stanica: Stanica u amaterskoj službi;
39) Radioastronomska stanica: Stanica u radioastronomskoj službi;
40) Eksperimentalna stanica: Stanica koja koristi radio-talase u ekperimentima sa gledišta razvoja nauke ili tehnike. Ova definicija ne uključuje amaterske stanice;
41) Brodski predajnik za slučaj opasnosti: Brodski predajnik za upotrebu isključivo na frekvenciji za opasnost u slučaju nesreće, hitnosti ili bezbednosti;
42) Radar: Radiodeterminacijski sistem zasnovan na poređenju referentnog signala s radio-signalima koji se odbijaju ili reemituju sa mesta čiji se položaj određuje;
43) Primarni radar: Radiodeterminacijski sistem zasnovan na poređenju referentnog signala sa radio-signalima koji se odbijaju sa mesta čiji se položaj određuje;
44) Sekundarni radar: Radiodeterminacijski sistem zasnovan na poređenju referentnog signala sa radio-signalima koji se reemituju sa mesta čiji se položaj određuje;
45) Radarska stanica radio-fara (racon): Predajnik-prijemnik pridružen fiksnoj navigacijskoj oznaci koji, kada je pobuđen od strane radara, automatski vraća raspoznatljivi signal koji se može pojaviti na pokazivaču okidačkog radara, dajući obaveštenja o udaljenosti, smeru i identifikaciji;
46) Sistem instrumentalnog sletanja (ILS): Radionavigacijski sistem koji omogućava vazduhoplovu horizontalno i vertikalno vođenje neposredno pre i za vreme sletanja i koji, na izvesnim fiksnim tačkama, označava rastojanje do referentne tačke sletanja;
47) Sistem instumentalnog sletanja "Lokalajzer", (Localizer): Sistem horizontalnog vođenja ugrađen u sistem instrumentalnog sletanja kojim pokazuje horizontalno odstupanje vazduhoplova od njegove optimalne putanje sletanja duž ose piste;
48) Sistem instrumentalnog sletanja "Glajd Pat" (Glide Path): Sistem vertikalnog vođenja ugrađen u sistem instrumentalnog sletanja kojim pokazuje vertikalno odstupanje vazduhoplova od njegove optimalne putanje sletanja;
49) Markerska stanica radio-fara: Predajnik u vazduhoplovnoj radionavigacijskoj službi koji vertikalno zrači naročit snop za davanje vazduhoplovu obaveštenja o položaju;
50) Radio-visinomer: Radionavigacijski uređaj na vazduhoplovu ili svemirskom brodu koji se koristi za određivanje visine vazduhoplova ili svemirskog broda iznad Zemljine površine ili iznad neke druge površine;
51) Kopnena stanica u službi meteoroloških pomoćnih sredstava: Stanica u službi meteoroloških pomoćnih sredstava koja nije namenjena za korišćenje u pokretu;
52) Mobilna stanica u službi meteoroloških pomoćnih sredstava: Stanica u službi meteoroloških pomoćnih sredstava namenjena da se koristi dok je u pokretu ili tokom zaustavljanja u neodređenim tačkama;
53) Radio-sonda: Automatski radio-predajnik u službi meteoroloških pomoćnih sredstava, obično nošen u vazduhoplovu, slobodno letećem balonu, zmaju ili padobranu, a koji prenosi meteorološke podatke;
54) Adaptivni sistem: Radiokomunikacijski sistem koji menja svoje radio karakteristike u skladu sa kvalitetom kanala;
55) Svemirski sistem: Svaki skup pridruženih zemaljskih i/ili svemirskih stanica koje obavljaju svemirske radio-komunikacije u određene svrhe;
56) Satelitski sistem: Svemirski sistem u kojem se koriste jedan ili više veštačkih Zemljinih satelita;
57) Satelitska mreža: Satelitski sistem ili deo satelitskog sistema koji se sastoji od samo jednog satelita i pridruženih zemaljskih stanica;
58) Satelitska veza: Radio-veza između predajne zemaljske stanice i prijemne zemaljske stanice posredstvom jednog satelita. Satelitska veza se sastoji od jedne uzlazne veze i jedne silazne veze;
59) Višestruka satelitska veza: Radio-veza između predajne zemaljske stanice i prijemne zemaljske stanice posredstvom dva ili više satelita, bez zemaljske stanice kao posrednika.
Višestruka satelitska veza se sastoji od jedne uzlazne veze, jedne ili više međusatelitskih veza i jedne silazne veze;
60) Spojna veza: Radio-veza od zemaljske stanice na datoj lokaciji do svemirske stanice, ili obrnuto, kojom se prenose informacije za neku svemirsku radio-službu, osim za fiksnu satelitsku službu. Data lokacija može da bude na određenoj fiksnoj tački ili na bilo kojoj fiksnoj tački unutar određene oblasti;
61) Radio-relejni sistem: Sistem radio-veza između određenih fiksnih tačaka, koji radi na frekvencijama iznad približno 30 MHz, upotrebljava troposfersko prostiranje i sadrži jednu ili više međustanica;
62) Funkcionalni sistem: Funkcionalni sistem podrazumeva privatni radio-sistem sa kanalnim razmakom do 25 kHz u radiofrekvencijskom opsegu od 30 MHz do 1 GHz;
63) Mobilni sistem: Mobilni sistem za posebne namene podrazumeva kopneni, pomorski i vazduhoplovni sistem u mobilnoj službi;
64) Fiksni sistem: Fiksni sistem za posebne namene podrazumeva kopneni, pomorski i vazduhoplovni sistem u fiksnoj službi;
65) Multilateracija (MLAT): Radiodeterminacijski sistem zasnovan na vremenskoj razlici dolaska radio signala na više geografski udaljenih stanica u poznato vreme;
66) Automatski zavisni nadzor - emitovanje (ADS-B): Radiodeterminacijski sistem zasnovan na predaji i/ili prijemu identifikacije, pozicije i drugih podataka čiju automatsku periodičnu emisiju vrše vazduhoplovi i pokretni objekti na aerodromima.
5. Termini koji se odnose na eksploataciju
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Javna korespondencija: Svaka vrsta telekomunikacija koju administracije i stanice moraju, budući da su na raspolaganju javnosti, da prihvate u cilju prenosa;
2) Telegrafija5: Oblik telekomunikacija koji se odnosi na svaki postupak kojim se preneta informacija upisuje na dolasku kao grafički dokument. Preneta informacija može nekada da bude predstavljena u alternativnom obliku ili može da se uskladišti za kasnije korišćenje;
3) Telegram: Pisano saopštenje koje je predviđeno za prenos telegrafijom radi isporuke primaocu. Pod ovim terminom se podrazumevaju i radio-telegrami, ako nije drugačije naznačeno.
U ovoj definiciji izraz telegrafija ima opšte značenje kao što je definisano Konvencijom o telekomunikacijama;
4) Radio-telegram: Telegram koji potiče od ili je namenjen nekoj mobilnoj stanici ili mobilnoj zemaljskoj stanici, koji se u celosti ili delimično prenosi radio-kanalima mobilne službe ili mobilne satelitske službe;
5) Radio-tel eks poziv: Teleks poziv koji potiče od neke, ili je namenjena nekoj mobilnoj stanici, ili mobilnoj zemaljskoj stanici, koja se u celosti ili delimično ostvaruje radio-kanalima mobilne službe ili mobilne satelitske službe;
6) Telegrafija sa pomeranjem frekvencije: Frekvencijski modulisana telegrafija u kojoj telegrafski signal pomera frekvenciju nosioca između unapred određenih vrednosti;
7) Faksimil: Oblik telegrafije za prenos nepokretne slike, sa ili bez polutonova, da bi se na prijemu dobio trajan oblik slike;
8) Telefonija: Oblik telekomunikacija prvenstveno namenjen za razmenu informacije u govornom obliku;
9) Radiotelefonski poziv: Telefonski poziv koja potiče od neke, ili je namenjena nekoj mobilnoj stanici, ili mobilnoj zemaljskoj stanici, koji je prenet u celosti ili delom njegovog puta preko radiokomunikacijskih kanala mobilne službe ili mobilne satelitske službe;
10) Simpleksni rad: Način rada pri kojem se prenos omogućava naizmenično u svakom smeru telekomunikacionog kanala npr. pomoću ručnog upravljanja;
11) Dupleksni rad: Način rada u kojem je prenos moguć istovremeno u oba smera;
12) Semi-dupleksni rad: Način rada kod kojeg je na jednom kraju veze simpleksni rad, a na drugom kraju dupleksni rad6;
13) Televizija: Oblik telekomunikacija za prenos promenljivih slika nepokretnih ili pokretnih objekata;
14) Individualni prijem (u radiodifuznoj satelitskoj službi): Prijem emisija svemirske stanice u radiodifuznoj satelitskoj službi pomoću jednostavnih kućnih instalacija, a naročito onih koje sadrže male antene;
15) Zajednički prijem (u radiodifuznoj satelitskoj službi): Prijem emisija svemirske stanice u radiodifuznoj satelitskoj službi pomoću prijemne opreme koja u nekim slučajevima može biti složena i imati antene veće od onih koje se koriste za individualni prijem, a koje su namenjene za korišćenje:
(1) grupe korisnika iz najšire javnosti na jednom mestu, ili
(2) preko distribucionog sistema koji opslužuje ograničenu zonu;
16) Telemetrija: Upotreba telekomunikacija za automatsko pokazivanje ili registrovanje merenja na nekom rastojanju od mernog instrumenta;
17) Radio-telemetrija: Telemetrija pomoću radio-talasa;
18) Svemirska telemetrija: Upotreba telemetrije za prenos od svemirske stanice, rezultata merenja načinjenih u svemirskom brodu, uključujući i rezultate koji se odnose na funkcionisanje svemirskog broda;
19) Telekomanda: Upotreba telekomunikacija za prenos signala da bi se započeo, izmenio ili završio rad nekog uređaja na rastojanju;
20) Prenos podataka: Oblik telekomunikacija namenjen za prenos informacija u vidu podataka;
21) Svemirska telekomanda: Upotreba radio-komunikacija za prenos signala ka svemirskoj stanici da bi se započeo, izmenio ili završio rad nekog uređaja na pridruženom svemirskom objektu, uključujući i svemirsku stanicu;
22) Svemirsko praćenje: Određivanje orbite, brzine ili trenutnog položaja objekta u svemiru sredstvima radio-determinacije, isključujući primarni radar, u cilju praćenja kretanja objekta.
______
5 Grafički dokument upisuje informaciju u stalnom obliku i može se dopunjavati i konsultovati; može da bude predstavljen u pisanom ili štampanom obliku ili sa stalnom slikom.
6 U opštem slučaju, za dupleksni rad i semi-dupleksni rad su potrebne dve frekvencije u radio-komunikaciji; za simpleksni rad može se koristiti ili jedna ili dve frekvencije.
6. Karakteristike emisija i radio-uređaja
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Zračenje: Spoljni tok energije od bilo kog izvora u obliku radio-talasa;
2) Emisija: Zračenje, proizvedeno ili koje je proizvod zračenja neke predajne radio-stanice.
Npr. energija koju zrači lokalni oscilator nekog radio-prijemnika nije emisija, već zračenje;
3) Vrsta emisije: Skup karakteristika neke emisije, kao što su vrsta modulacije glavnog nosioca, priroda modulišućeg signala, vrsta saopštenja koje se prenosi, a takođe i ukoliko je to primereno, svaka dodatna karakteristika signala;
4) Emisija sa jednim bočnim opsegom: Amplitudski modulisana emisija koja sadrži samo jedan od dva bočna opsega;
5) Emisija sa jednim bočnim opsegom i punim nosiocem: Emisija sa jednim bočnim opsegom bez smanjivanja nosioca;
6) Emisija sa jednim bočnim opsegom i smanjenim nosiocem: Emisija sa jednim bočnim opsegom i smanjenim nosiocem kod koje je stepen smanjenja nosioca takav da omogućuje njegovo obnavljanje radi demodulacije;
7) Emisija sa jednim bočnim opsegom i potisnutim nosiocem: Emisija sa jednim bočnim opsegom kod koje je nosilac potpuno potisnut i nije predviđen da se koristi za demodulaciju;
8) Emisija izvan opsega: Emisija na frekvenciji ili frekvencijama neposredno izvan potrebne širine opsega koja je rezultat procesa modulacije, ali isključujući sporedne emisije;
9) Sporedne emisije: Emisija na frekvenciji ili frekvencijama koje su izvan potrebne širine opsega i takvog nivoa koji može da se smanji bez uticaja na odgovarajući prenos informacije. Sporedne emisije sadrže harmonijske emisije, parazitne emisije, proizvode modulacije i proizvode konverzije frekvencije, ali isključuju emisije izvan opsega;
10) Neželjene emisije: Sastoje se od sporednih emisija i emisija izvan opsega;
11) Domen izvan opsega (neke emisije): Frekvencijsko područje, neposredno izvan potrebne širine opsega, ali isključujući sporedni domen, u kome emisije izvan opsega generalno preovlađuju. Emisije izvan opsega, definisane na osnovu njihovog porekla, pojavljuju se u domenu izvan opsega, a u manjem stepenu, u domenu sporednih emisija;
12) Domen sporednih emisija: Frekvencijsko područje, izvan domena izvan opsega u kome sporedne emisije generalno preovlađuju;
13) Dodeljeni frekvencijski opseg: Frekvencijski opseg unutar kojeg je emisija stanice dozvoljena, čija je širina jednaka širini potrebnog opsega uvećanoj za dvostruku apsolutnu vrednost tolerancije frekvencije. Ako se radi o svemirskoj stanici, dodeljeni frekvencijski opseg uključuje dvostruku vrednost maksimalnog pomeraja frekvencije usled Doppler-ovog efekta, koji se može pojaviti u odnosu na bilo koju tačku na površini Zemlje;
14) Dodeljena frekvencija: Centar radiofrekvencijskog opsega dodeljenog stanici;
15) Karakteristična frekvencija: Frekvencija koja se lako identifikuje i meri u datoj emisiji.
Frekvencija nosioca može npr. biti naznačena kao karakteristična frekvencija;
16) Referentna frekvencija: Frekvencija koja ima fiksni i tačno određeni položaj u odnosu na dodeljenu frekvenciju. Odstupanje ove frekvencije u odnosu na dodeljenu frekvenciju, u pogledu vrednosti i znaka, isto je kao i odstupanje karakteristične frekvencije u odnosu na centar frekvencijskog opsega zauzetog emisijom;
17) Tolerancija frekvencije: Maksimalno dozvoljeno odstupanje centralne frekvencije frekvencijskog opsega zauzetog emisijom od dodeljene frekvencije ili karakteristične frekvencije emisije od referentne frekvencije.
Tolerancija frekvencije je izražena u delovima 106 ili Hz;
18) Širina potrebnog opsega: Širina frekvencijskog opsega koja je dovoljna da za datu vrstu emisije osigura prenos saopštenja brzinom i kvalitetom koji se pod određenim uslovima zahtevaju;
19) Širina zauzetog opsega: Širina opsega između donje i gornje granične frekvencije, koje su određene tako, da je emitovana srednja snaga ispod donje granične frekvencije jednaka određenom procentu β/2 ukupne srednje snage date emisije.
Osim ako nije drugačije određeno od strane ITU-R za odgovarajuću vrstu emisije, vrednost β/2 treba uzeti da je 0,5%;
20) Desno (u smeru kretanja kazaljke) polarizovan talas: Eliptično ili kružno polarizovan talas čiji se vektor električnog polja, ako se posmatra u smeru prostiranja, obrće u funkciji vremena, u nekoj nepokretnoj ravni normalnoj na pravac prostiranja, udesno, tj. u smeru kretanja kazaljke na satu;
21) Levo (u smeru suprotnom kretanju kazaljke) polarizovan talas: Eliptično ili kružno polarizovan talas čiji se vektor električnog polja, ako se posmatra u smeru prostiranja, obrće u funkciji vremena, u nekoj nepokretnoj ravni normalnoj na pravac prostiranja, ulevo, tj. u smeru suprotnom kretanju kazaljke na satu;
22) Snaga: Svaki put kada se navodi snaga predajnika i sl. ona se izražava u jednom od sledećih oblika, zavisno od vrste emisije, upotrebljavajući sledeće dogovorene simbole:
(1) vršna snaga obvojnice (PX ili pX);
(2) srednja snaga (PY ili pY);
(3) snaga nosioca (PZ ili pZ).
Za različite vrste emisija odnosi između vršne snage obvojnice, srednje snage i snage nosioca u uslovima normalnog rada i bez modulacije sadržani su u nacionalnim standardima i ITU-R preporukama, koji se mogu koristiti kao uputstvo.
Za korišćenje u formulama simbol p predstavlja snagu izraženu u vatima (W) i simbol P izražava snagu izraženu u decibelima (dB) u odnosu na referentni nivo;
23) Vršna snaga obvojnice (radio-predajnika): Srednja snaga sa kojom predajnik u uslovima normalnog rada napaja antenski vod u toku jedne radiofrekvencijske periode pri maksimalnoj amplitudi obvojnice modulacije;
24) Srednja snaga (radio-predajnika): Srednja snaga sa kojom predajnik u uslovima normalnog rada napaja antenski vod u toku intervala vremena koji je dovoljno dug u poređenju sa periodom najniže modulišuće frekvencije;
25) Snaga nosioca (radio-predajnika): Srednja snaga sa kojom predajnik bez modulacije napaja antenski vod u toku jedne radiofrekvencijske periode;
26) Dobitak antene: Odnos potrebne snage na ulazu u referentnu antenu bez gubitaka i snage dovedene na ulaz date antene, obično izražen u decibelima, da bi obe antene proizvele, u posmatranom smeru, istu jačinu polja ili istu gustinu fluksa snage na istom rastojanju. Ako nije drugačije naznačeno, dobitak se odnosi na smer maksimalnog zračenja. Dobitak se može razmatrati za određenu polarizaciju.
Zavisno od izbora referentne antene razlikuju se:
(1) apsolutni ili izotropni dobitak (Gi), kada je referentna antena izotropna antena izolovana u prostoru;
(2) dobitak u odnosu na polutalasni dipol (GD), kada je referentna antena polutalasni dipol izolovan u prostoru, čija ekvatorijalna ravan sadrži posmatrani smer;
(3) dobitak u odnosu na kratku vertikalnu antenu (GV), kada je referentna antena pravolinijski provodnik mnogo kraći od 1/4 talasne dužine, normalan na površinu idealno provodne ravni koja sadrži posmatrani smer;
27) Ekvivalentna izotropna izračena snaga (EIRP): Proizvod snage koja se dovodi anteni i dobitka antene u posmatranom smeru u odnosu na izotropnu antenu (apsolutnog ili izotropnog dobitka);
28) Efektivno izračena snaga (ERP) (u posmatranom smeru): Proizvod snage koja se dovodi anteni i dobitka antene u posmatranom smeru u odnosu na polutalasni dipol;
29) Ekvivalentna snaga izračena preko kratke vertikalne antene (EMPR) (u posmatranom smeru): Proizvod snage koja se dovodi anteni i dobitka antene u posmatranom smeru u odnosu na kratku vertikalnu antenu;
30) Troposfersko rasipanje: Način prostiranja radio-talasa usled rasipanja zbog nepravilnosti ili diskontinuiteta fizičkih svojstava troposfere;
31) Jonosfersko rasipanje: Način prostiranja radio-talasa usled rasipanja zbog nepravilnosti ili diskontinuiteta u jonizaciji jonosfere.
7. Zajedničko korišćenje frekvencije
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Smetnja (interferencija): Prisustvo neželjenih signala na ulazu u prijemnik datog radiokomunikacijskog sistema, kao posledica emisije, zračenja, indukcije ili njihovih kombinacija od strane drugih radiokomunikacijskih sistema. Prisustvo smetnje manifestuje se degradacijom kvaliteta prenosa signala;
2) Dozvoljena smetnja7: Uočena ili predviđena smetnja koja zadovoljava kvantitativnu smetnju i kriterijume zajedničkog korišćenja koji su sadržani u Pravilniku ili ITU-R preporukama ili u specijalizovanim sporazumima predviđenim Pravilnikom;
3) Prihvatljiva smetnja: Smetnja čiji je nivo veći od onog koji je definisan kao dozvoljena smetnja i koji je prihvaćen od dve ili više administracija, a da to ne ide na štetu drugim administracijama;
4) Štetna smetnja: Smetnja koja ugrožava funkcionisanje datog radiokomunikacijskog sistema, u skladu sa definisanim kriterijumima kvaliteta prenosa signala;
5) RF8 odnos zaštite: Minimalna vrednost odnosa željenog i neželjenog signala, obično izražena u decibelima, na ulazu u prijemnik određena pod utvrđenim uslovima tako da se na izlazu prijemnika postigne određeni kvalitet prijema željenog signala;
6) Minimalna upotrebljiva jačina polja: Najmanja vrednost jačine polja koja je potrebna da omogući željeni kvalitet prijema, pod određenim uslovima prijema, u prisustvu prirodnog i veštačkog šuma, ali u odsustvu smetnji od drugih stanica;
7) Upotrebljiva jačina polja: Najmanja vrednost jačine polja koja je potrebna da omogući željeni kvalitet prijema, pod određenim uslovima prijema, u prisustvu prirodnog i veštačkog šuma i smetnji, bilo u stvarnoj situaciji ili kako je određeno prema planovima raspodele frekvencija;
8) Referentna upotrebljiva jačina polja: Ugovorna vrednost upotrebljive jačine polja koja može da služi kao referenca ili osnova za frekvencijsko planiranje;
9) Zona opsluživanja: Zona opsluživanja je prostorna oblast u kojoj je moguće ostvariti radio-komunikacije pod određenim uslovima;
10) Zona pokrivanja (terestričke predajne stanice): Zona pokrivanja sa predajnom stanicom za datu službu i određenu frekvenciju, unutar koje se, pod određenim tehničkim uslovima, mogu ostvariti radio-komunikacije sa jednom ili više prijemnih stanica;
11) Koordinaciona oblast: Kada se odluči da je potrebna koordinacija, oblast koja okružuje zemaljsku stanicu koja zajednički koristi isti frekvencijski opseg sa terestričkim stanicama, ili koja okružuje predajnu zemaljsku stanicu koja koristi isti dvosmerno dodeljeni frekvencijski opseg sa prijemnim zemaljskim stanicama, izvan koje nivo dozvoljenih smetnji neće biti prevaziđen i koordinacija se ne zahteva;
12) Koordinaciona kontura: Linija koja obuhvata koordinacionu oblast;
13) Koordinaciono rastojanje: Kada se odluči da je potrebna koordinacija, rastojanje u posmatranom azimutu od zemaljske stanice, koja zajednički koristi isti frekvencijski opseg sa terestričkim stanicama, izvan kojeg nivo dozvoljenih smetnji neće biti prevaziđen i koordinacija se ne zahteva;
14) Ekvivalentna temperatura šuma satelitske veze: Temperatura šuma na izlazu prijemne antene zemaljske stanice koja odgovara snazi radiofrekvencijskog šuma, a proizvodi ga ukupno posmatran šum na izlazu satelitske veze, izuzimajući šum zbog smetnje od satelitskih veza koje koriste druge satelite, kao i od terestričkih stanica;
15) Efektivna oblast (upravljačkog satelitskog snopa): Oblast na površini Zemlje unutar koje nameravamo da usmerimo upravljački satelitski snop.
Ovde može da postoji više od jedne nepriključene efektivne oblasti u kojoj pojedinačan upravljački satelitski snop nameravamo da usmerimo;
16) Kontura efektivnog dobitka antene (upravljačkog satelitskog snopa): Anvelopa kontura dobitka antene koje su rezultat pomeranja upravljačkog satelitskog snopa duž granica efektivne oblasti.
_____
7 Izraz "dozvoljena smetnja" i "prihvatljiva smetnja" je korišćen u koordinaciji frekvencijskih dodela između administracija.
8 RF = radiofrekvencijski
8. Tehnički termini koji se odnose na svemir
Pojedini izrazi upotrebljeni u Planu namene imaju sledeće značenje:
1) Daleki svemir: Svemir na rastojanjima od Zemlje približno jednakim ili većim od 2 × 106 km;
2) Svemirski brod: Vozilo koje je čovek stvorio i predviđeno je da se kreće izvan glavnog dela Zemljine atmosfere;
3) Satelit: Telo koje se okreće oko drugog tela znatno veće mase i čije je kretanje prvenstveno i stalno određeno silom privlačenja tog drugog tela;
4) Aktivni satelit: Satelit koji nosi stanicu predviđenu za emitovanje ili reemitovanje radio-signala;
5) Reflektujući satelit: Satelit predviđen da reflektuje radio-signale;
6) Aktivni senzor: Merni instrument u satelitskoj službi istraživanja Zemlje ili u službi istraživanja svemira pomoću kojega se dobijaju informacije predajom i prijemom radio-talasa;
7) Pasivni senzor: Merni instrument u satelitskoj službi istraživanja Zemlje ili u službi istraživanja svemira pomoću koga se dobijaju informacije prijemom radio-talasa prirodnog porekla;
8) Orbita: Putanja, u odnosu na određeni skup referenci, opisana centrom mase satelita ili drugog predmeta u svemiru, podložna prvenstveno prirodnim silama, i to uglavnom gravitacijskoj sili;
9) Inklinacija orbite (Zemljinog satelita): Ugao određen ravni koja sadrži orbitu u ravni Zemljinog ekvatora izmeren u stepenima između 0° i 180° i u smeru kazaljke na satu od ekvatorijalne ravni na rastućoj tački orbite;
10) Perioda (satelita): Vreme koje protekne između dva uzastopna prolaska satelita kroz neku karakterističnu tačku na njegovoj orbiti;
11) Visina apogeja ili perigeja: Visina apogeja ili perigeja iznad određene referentne površine koja služi za predstavljanje površine Zemlje;
12) Geosinhroni satelit: Zemljin satelit čija je perioda okretanja jednaka periodi rotacije Zemlje oko svoje ose;
13) Geostacionarni satelit: Geosinhroni satelit čija kružna i direktna orbita leži u ravni Zemljinog ekvatora i koji kao posledica toga ostaje fiksni u odnosu na Zemlju; u širem smislu, to je geosinhroni satelit koji ostaje približno fiksni u odnosu na Zemlju;
14) Orbita geostacionarnog satelita: Orbita u koju satelit mora biti postavljen da bi bio geostacionarni satelit;
15) Upravljački satelitski snop: Snop satelitske antene koji može da se preusmerava.
U svrhu namene radiofrekvencijskih opsega svet je podeljen u tri Regiona9. Ovi Regioni su tačno definisani u Pravilniku. Region 1 obuhvata oblast ograničenu na istoku linijom A, a na zapadu linijom V, isključujući teritoriju Islamske Republike Iran, koja se nalazi između ovih granica. Takođe, uključena je i čitava teritorija Armenije, Azerbejdžana, Ruske Federacije, Gruzije, Kazahstana, Mongolije, Uzbekistana, Kirgistana, Tadžikistana, Turkmenistana, Turske i Ukrajine i oblast severno od Ruske Federacije koja se nalazi između linija A i S (shodno mapi Regiona, Slika 1); Teritorija Republike Srbije nalazi se u Regionu 1;
_______
9 Kada se u Planu namene reč: Region piše sa velikim P, to se odnosi na ovako definisana tri Regiona.
Slika 1. Mapa Regiona
Za pojedine radio-službe svet je podeljen u različite zone. Teritorija Republike Srbije se nalazi u:
1) Evropskoj radiodifuznoj zoni,
2) CIRAF zoni 28 (za potrebe radiodifuzije u HF opsegu), Slika 2,
3) Evropskoj pomorskoj zoni i
4) Pomorskoj zoni broj 17 za pomorsku mobilnu službu u opsezima do 27,5 MHz.
Slika 2. CIRAF zone
10. Kategorije radio-službi i namena (primarne i sekundarne službe)
Kada je u Tabeli namene radiofrekvencijskih opsega u drugoj koloni pod nazivom - Nacionalna namena (SRB) upisano da je frekvencijski opseg namenjen za više od jedne radio-službe, te službe su navedene po sledećem redosledu:
1) Službe čiji su nazivi štampani velikim slovima (primer: FIKSNA). Ove službe se nazivaju "primarnim" službama;
2) Službe čiji su nazivi štampani običnim slovima (primer: Mobilna). Ove službe se nazivaju "sekundarnim" službama.
Dodatna zapažanja su štampana običnim slovima (primer: MOBILNA, izuzev vazduhoplovne mobilne);
Stanice sekundarne službe:
1) Ne smeju uzrokovati štetne smetnje stanicama primarnih službi kojima su frekvencije već dodeljene ili kojima frekvencije mogu biti dodeljene naknadno;
2) Ne mogu zahtevati zaštitu od štetnih smetnji od stanica primarnih službi kojima su frekvencije već dodeljene ili kojima frekvencije mogu biti dodeljene naknadno.
11. Uslovi za namenu radiofrekvencijskih opsega
11.1. Opšti uslovi
Radiofrekvencijski opsezi se namenjuju za korišćenje pojedinim delatnostima u slučajevima kada je karakter primene telekomunikacija takav da nije moguća, ili nije opravdana upotreba drugih vrsta telekomunikacija osim radio-komunikacija.
Namena radiofrekvencijskih opsega radio-službama u Planu namene u načelu odgovara nameni opsega utvrđenoj u članu 5. Pravilnika i Evropskoj zajedničkoj tabeli namene (u daljem tekstu: ECA tabela).
Radiofrekvencijski opsezi se namenjuju određenim delatnostima vodeći računa o principu racionalnog i ekonomičnog korišćenja radiofrekvencijskog spektra.
Radiofrekvencijski opsezi se namenjuju određenim delatnostima vodeći računa o potrebama za radio-komunikacijama u tehnološkom procesu rada na teritoriji obuhvaćenoj potrebom za komuniciranjem.
Radiofrekvencijski opsezi se namenjuju odgovarajućim delatnostima vodeći računa o stepenu zauzetosti odnosnih opsega.
11.2. Posebni uslovi
Radio-frekvencije iz frekvencijskih opsega namenjenih radionavigacijskoj službi ili drugim službama bezbednosti zahtevaju posebne mere zaštite od štetnih smetnji.
Nijedna odredba Plana namene ne sprečava da stanica koja se koristi u slučaju udesa koristi bilo koje sredstvo radio-komunikacija koje joj je na raspolaganju kako bi privukla pažnju na sebe, dala obaveštenje o uslovima u kojima se nalazi i o svojoj lokaciji i dobila pomoć.
Nijedna odredba Plana namene ne sprečava da u izuzetnim uslovima opisanim u prethodnom stavu, stanica koja pomaže stanici u udesu koristi bilo koje sredstvo radio-komunikacija koje joj je na raspolaganju.
Nijedna odredba Plana namene ne sprečava organe odbrane i bezbednosti, kao i službe za hitne intervencije da koristi sredstva radio-komunikacija koja imaju ili će imati na upotrebi, kako bi obezbedili izvršavanje zadataka, za slučajeve kada je u pitanju spoljna i unutrašnja bezbednost i odbrana zemlje.
12. Namena frekvencijskih opsega: delatnost - korišćenje
Nazivi delatnosti navedeni u Planu namene su u skladu sa terminima koji su u opštoj upotrebi (npr. "Vazdušni saobraćaj" ili "Elektroprivreda").
Pojam "Sve delatnosti" označava da je odnosni radiofrekvencijski opseg namenjen za korisnike bilo koje delatnosti izuzev organa odbrane i bezbednosti, kao i službi za hitne intervencije.
13. Nomenklatura radiofrekvencijskih opsega i talasnih dužina
U Planu namene radiofrekvencijski opsezi i talasne dužine su označene u skladu sa Pravilnikom.
Radiofrekvencijski spektar je podeljen u devet frekvencijskih opsega koji su označeni rastućim celim brojevima saglasno sledećoj tabeli. Kako je jedinica frekvencije Hertz (Hz), frekvencije se izražavaju u:
- kilohercima (kHz), do i uključujući 3000 kHz;
- megahercima (MHz), iznad 3 MHz do i uključujući 3000 MHz;
- gigahercima (GHz), iznad 3G Hz, do i uključujući 3000 GHz.
Međutim, tamo gde poštovanje ovih odredaba može da izazove ozbiljne teškoće, na primer u vezi sa notifikacijom i prijavljivanjem frekvencija, lista frekvencija i srodnih pitanja, sa razumnog polazišta, može biti izmenjena.
Redni broj opsega |
Oznaka za opseg |
Frekvencijska podela opsega |
Odgovarajuća metrička podela |
1. |
VLF |
3 do 30 kHz |
mirijametarski talasi |
2. |
LF |
30 do 300 kHz |
kilometarski talasi |
3. |
MF |
300 do 3000 kHz |
hektometarski talasi |
4. |
HF |
3 do 30 MHz |
dekametarski talasi |
5. |
VHF |
30 do 300 MHz |
metarski talasi |
6. |
UHF |
300 do 3000 MHz |
decimetarski talasi |
7. |
SHF |
3 do 30 GHz |
centimetarski talasi |
8. |
EHF |
30 do 300 GHz |
milimetarski talasi |
9. |
|
300 do 3000 GHz |
decimilimetarski talasi |
Napomena 1: "Opseg N" (N redni broj opsega) proteže se od 0,3 x 10N Hz do 3 x 10N Hz.
Napomena 2: Prefiksi: k = kilo (103), M = mega (106), G = giga (109).
Napomena 3: Značenje sledećih oznaka za opseg su:
VLF - vrlo niske frekvencije;
LF - niske frekvencije;
MF - srednje frekvencije;
HF - visoke frekvencije;
VHF - vrlo visoke frekvencije;
UHF - ultra visoke frekvencije;
SHF - super visoke frekvencije;
EHF - ekstremno visoke frekvencije.
Emisije se razvrstavaju i označavaju simbolima saglasno njihovim osnovnim karakteristikama.
Osnovne karakteristike su:
1) prvi simbol - vrsta modulacije glavnog nosioca;
2) drugi simbol - priroda signala koji moduliše glavni nosilac;
3) treći simbol - vrsta informacije koja se prenosi.
Modulacija koja se koristi samo u kratkim periodima i povremeno (kao takva, u određenim slučajevima, za identifikaciju ili pozivanje) može se zanemariti, pod uslovom da se usled toga naznačena širina opsega ne povećava.
Prvi simbol - Vrsta modulacije glavnog nosioca
1. emisija nemodulisanog nosioca |
N |
2. emisija kod koje je glavni nosilac amplitudski modulisan (uključujući slučajeve kod kojih su pomoćni nosioci ugaono modulisani) |
|
2.1. dva bočna opsega |
A |
2.2. jedan bočni opseg, pun nosilac |
H |
2.3. jedan bočni opseg, smanjen ili po nivou promenljiv nosilac |
R |
2.4. jedan bočni opseg, potisnut nosilac |
J |
2.5. nezavisni bočni opsezi |
B |
2.6. delimično prenošen drugi bočni opseg |
C |
3. emisija kod koje je glavni nosilac ugaono modulisan |
|
3.1. frekvencijska modulacija |
F |
3.2. fazna modulacija |
G |
4. emisija kod koje je glavni nosilac amplitudno i ugaono modulisan bilo jednovremeno ili po prethodno utvrđenom redu |
D |
5. impulsna emisija* |
|
5.1. nemodulisan niz impulsa |
P |
5.2. niz impulsa |
|
5.2.1. modulisan po amplitudi |
K |
5.2.2. modulisan po širini/trajanju |
L |
5.2.3. modulisan po položaju/fazi |
M |
5.2.4. kod kojeg je nosilac ugaono modulisan za vreme perioda impulsa |
Q |
5.2.5. koji je kombinacija prethodno spomenutih ili je proizveden na neki drugi način |
V |
6. slučajevi koji nisu obuhvaćeni prethodnim, kod kojih se emisija sastoji od glavnog nosioca koji je modulisan bilo jednovremeno, bilo po prethodno utvrđenom redu, kombinacijom dva ili više sledećih načina: amplitudno, ugaono, impulsno |
W |
7. ostali slučajevi |
X |
* Emisije kod kojih je glavni nosilac direktno modulisan pomoću signala koji je kodiran u kvantizovanoj formi (npr. impulsna kodna modulacija) označavaju se prema tački 2. ili 3. iz oznake za prvi simbol.
Drugi simbol - Priroda signala koji moduliše glavni nosilac
1. bez modulišućeg signala |
0 |
2. jedan kanal koji sadrži kvantizovanu ili digitalnu informaciju bez korišćenja modulišućeg pomoćnog nosioca** |
1 |
3. jedan kanal koji sadrži kvantizovanu ili digitalnu informaciju sa korišćenjem modulišućeg pomoćnog nosioca** |
2 |
4. jedan kanal koji sadrži analognu informaciju |
3 |
5. dva ili više kanala koji sadrže kvantizovanu ili digitalnu informaciju |
7 |
6. dva ili više kanala koji sadrže analognu informaciju |
8 |
7. složeni sistem sa jednim ili više kanala koji sadrže kvantizovanu ili digitalnu informaciju, zajedno sa jednim ili više kanala koji sadrže analognu informaciju |
9 |
8. ostali slučajevi |
X |
** Ovo isključuje multipleks sa vremenskom raspodelom.
Treći simbol - Vrsta informacije*** koja se prenosi
*** U ovom kontekstu, reč "informacija" ne uključuje informaciju konstantne, nepromenljive prirode, kao što je slučaj emisija etalon frekvencija, radara sa kontinualnim talasom, impulsnih radara, itd.
1. bez prenosa informacija |
N |
2. telegrafija - za prijem na sluh |
A |
3. telegrafija - za automatski prijem |
B |
4. faksimil |
C |
5. prenos podataka, telemetrija, telekomanda |
D |
6. telefonija (uključujući zvučnu radio-difuziju) |
E |
7. televizija (slika) |
F |
8. kombinacija prethodnog |
W |
9. ostali slučajevi |
X |
Dve opcione karakteristike bi trebale biti dodate za kompletniji opis emisije:
1) Četvrti simbol - Detalji o signalu (signalima);
2) Peti simbol - Priroda multipleksiranja.
Kada se upotrebljavaju, četvrti i peti simbol treba da budu označeni kako dalje sledi.
Kada se ne upotrebljavaju, četvrti i peti simbol treba da budu naznačeni crticom na mestu gde bi trebalo da se postave.
Četvrti simbol - Detalji o signalu (signalima)
1. kod sa dva stanja sa elementima razlikovanja brojeva i/ili trajanja |
A |
2. kod sa dva stanja sa elementima istog broja i trajanja bez korekcije greške |
B |
3. kod sa dva stanja sa elementima istog broja i trajanja sa korekcijom greške |
C |
4. kod sa četiri stanja u kojem svako stanje predstavlja signalni elemenat (jednog ili više bita) |
D |
5. kod sa više stanja u kojem svako stanje predstavlja signalni elemenat (jednog ili više bita) |
E |
6. kod sa više stanja u kojem svako stanje ili kombinacija stanja predstavlja karakter |
F |
7. zvuk radiodifuznog kvaliteta (monofonski) |
G |
8. zvuk radiodifuznog kvaliteta (stereofonski ili kvadrofonski) |
H |
9. zvuk komercijalnog kvaliteta |
J |
10. zvuk komercijalnog kvaliteta sa korišćenjem frekvencijske inverzije ili deljenja opsega |
K |
11. zvuk komercijalnog kvaliteta sa odvojenim frekvencijski modulisanim signalima za kontrolu nivoa demodulisanog signala |
L |
12. jednobojno |
M |
13. kolor |
N |
14. kombinacija prethodnog |
W |
15. ostali slučajevi |
X |
Peti simbol - Priroda multipleksiranja
1. nema multipleksiranja |
N |
2. multipleks sa kodnom raspodelom**** |
C |
3. multipleks sa frekvencijskom raspodelom |
F |
4. multipleks sa vremenskom raspodelom |
T |
5. kombinacija multipleksa sa frekvencijskom i vremenskom raspodelom |
W |
6. ostali tipovi multipleksiranja |
X |
**** Ovo uključuje tehnike proširenog spektra.
15. Tabela namene radiofrekvencijskih opsega
Namena radio frekvencijskih opsega u Republici Srbiji utvrđena je u Tabeli 1.
Prva kolona Tabele 1. pod nazivom - Radiofrekvencijski opseg sadrži radiofrekvencijski opseg izražen u jedinicama kHz, MHz ili GHz.
Druga kolona Tabele 1. pod nazivom - Nacionalna namena (SRB) sadrži prikaz radio-službe uz dodatak posebnih odredaba (nota) koje se odnose na primenjene note iz međunarodnog Pravilnika o radio-komunikacijama (RR), Evropske tabele namena (ECA TABLE ERC REPORT 25), kao i na nacionalne posebne odredbe - SRB note:
1) brojčana oznaka note iz međunarodnog Pravilnika o radio-komunikacijama (RR), data u Prilogu 1, pod nazivom: NOTE IZ MEĐUNARODNOG PRAVILNIKA O RADIO-KOMUNIKACIJAMA RELEVANTNE ZA PLAN NAMENE,
2) ECA-broj, nota iz Evropske tabele namene (ECA TABLE ERC REPORT 25), data u Prilogu 1, pod nazivom: NOTE IZ EVROPSKE TABELE NAMENE (ECA TABLE ERC REPORT 25) RELEVANTNE ZA PLAN NAMENE i
3) SRB-broj, nota data u Prilogu 1, pod nazivom NACIONALNE NOTE;
Treća kolona Tabele 1. pod nazivom - Primena sadrži delatnost i/ili primenjenu tehnologiju pri korišćenju frekvencijskog opsega u okviru odgovarajuće radio-službe.
Četvrta kolona Tabele 1. pod nazivom - Osnovni uslovi korišćenja - delatnost sadrži specifičnosti koje se odnose na navedeni frekvencijski opseg, a u zavisnosti od slučaja navode se:
1) karakteristične frekvencije;
2) podopsezi unutar frekvencijskog opsega;
3) način rada: simpleks (S), dupleks (D) ili semidupleks (SD);
4) bliže definisanje vrste delatnosti, odnosno, namena u okviru navedene delatnosti i drugo.
Peta kolona Tabele 1. pod nazivom - ITU-R/CEPT regulativa sadrži po potrebi, oznaku međunarodnih propisa kojima je bliže regulisano korišćenje frekvencijskog opsega, odnosno harmonizaciju nacionalnog korišćenja frekvencijskog opsega sa navedenim međunarodnim propisima. Međunarodni propisi koji se navode u petoj koloni su dati u prilozima 2 i 3.
Šesta kolona Tabele 1. pod nazivom - Standard sadrži broj evropskog standarda (ETSI) koji se primenjuje za frekvencijski opseg i dat je u prilogu 4.
Sedma kolona Tabele 1. pod nazivom - Način izdavanja dozvole prikazuje način izdavanja pojedinačne dozvole za korišćenje radiofrekvencijskog spektra i sadrži sledeće oznake:
"PZ" - korišćenje radio-frekvencije na osnovu pojedinačne dozvole za korišćenje radiofrekvencijskog spektra, koja se izdaje na osnovu zahteva;
"JN" - korišćenje radio-frekvencije na osnovu pojedinačne dozvole za korišćenje radiofrekvencijskog spektra, koja se izdaje na osnovu sprovedenog postupka javnog nadmetanja;
"PN" - korišćenje radio-frekvencije za posebne namene;
"OO" - korišćenje radio-frekvencije po režimu opšteg ovlašćenja;
Ukoliko u koloni nije prikazana ni jedna od navedenih oznaka znači da korišćenje nije definisano.
Osma kolona Tabele 1. pod nazivom - Prenos i/ili iznajmljivanje pojedinačnih prava korišćenja radiofrekvencijskog spektra prikazuje mogućnost da imalac pojedinačne dozvole za koju je platio naknadu za pravo korišćenja može da prenese i/ili iznajmi drugom licu radiofrekvencijski opseg, koji mu je dodeljen tom pojedinačnom dozvolom na osnovu sprovedenog postupka javnog nadmetanja.
Ukoliko je u osmoj koloni Tabele 1. navedeno "DA" znači da je prenos i/ili iznajmljivanje moguće.
Ukoliko u osmoj koloni Tabele 1. nije prikazana nijedna oznaka, to znači da prenos i/ili iznajmljivanje nije moguć/e ili nije definisan/o.
NAPOMENE:
1. Radiofrekvencijski opsezi od 100 GHz do 3000 GHz namenjeni su u skladu sa Pravilnikom i ECA tabelom.
2. Note koje regulišu način korišćenja pojedinih radiofrekvencijskih opsega označene su sa:
1. RR i odgovarajućim brojem, a u svemu identično sa međunarodnim Pravilnikom o radio-komunikacijama (RR) i uglavnom se odnose na globalne radiokomunikacijske službe na svetskom nivou;
2. ECA i odgovarajućim brojem, a u svemu identično sa ECA tabelom i korišćenjem frekvencija u frekvencijskom opsegu od 8.3 kHz do 3000 GHz i odnose se na radiokomunikacijske službe koje se uglavnom koriste na zajedničkoj osnovi u Evropi;
3. SRB i odgovarajućim brojem regulišu specifičnosti po pitanju uslova korišćenja frekvencijskih opsega na nacionalnom nivou, uz obavezu korisnika da dodele nemaju uticaja na rad sistema koji se koriste u skladu sa međunarodnom regulativom.
3. PRILOG 1 (PREGLED NOTA KORIŠĆENIH U PLANU NAMENE) sadrži Pregled nota korišćenih u Planu namene:
- NACIONALNE NOTE,
- NOTE IZ MEĐUNARODNOG PRAVILNIKA O RADIO-KOMUNIKACIJAMA RELEVANTNE ZA PLAN NAMENE i
- NOTE IZ EVROPSKE TABELE NAMENE (ECA TABLE ERC REPORT 25) RELEVANTNE ZA PLAN NAMENE.
4. PRILOG 2 (CEPT/ECC/ERC ODLUKE I PREPORUKE KOJE SU PREUZETE IZ ERC IZVEŠTAJA 25), sadrži Spisak CEPT/ECC/ERC Odluka i Preporuka koje su preuzete iz ERC Izveštaja.
5. PRILOG 3 (SPISAK ITU PREPORUKA KOJE SE NALAZE U PLANU NAMENE) sadrži Spisak ITU Preporuka koje se nalaze u Planu namene.
6. PRILOG 4 (SPISAK SRPSKIH STANDARDA donetih identičnim preuzimanjem evropskih standarda) sadrži Spisak srpskih standarda koji se nalaze u Planu namene.
7. PRILOG 5 (SPISAK SKRAĆENICA KORIŠĆENIH U PLANU NAMENE) sadrži Pregled skraćenica korišćenih u Planu namene.
8. PRILOG 6 (SPISAK KORIŠĆENIH MEĐUNARODNIH AKATA IZ OBLASTI RADIO-KOMUNIKACIJA) sadrži Spisak korišćenih međunarodnih akata iz oblasti radio-komunikacija koji su korišćeni u izradi Plana namene.
Priloge 1-6, koji su sastavni deo ove uredbe, objavljene u "Sl. glasniku RS", br. 9/2024, možete pogledati OVDE