PRAVILNIKO NAČINU PAKOVANJA, DEKLARISANJA I OBELEŽAVANJA MIRNOG VINA, NEKIH SPECIJALNIH VINA I DRUGIH PROIZVODA U PROIZVODNJI I PROMETU ("Sl. glasnik RS", br. 55/2023 i 18/2024) |
Ovim pravilnikom bliže se propisuje način pakovanja, deklarisanja i obeležavanja vina, i to mirnog vina, likerskog vina, penušavog vina, kvalitetnog penušavog vina, kvalitetnog aromatičnog penušavog vina, gaziranog vina, polupenušavog vina, slabo gaziranog vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa i drugih proizvoda, i to šire, delimično fermentisane šire, koncentrovane šire i novog vina u fermentaciji (u daljem tekstu: proizvodi), u proizvodnji i prometu.
Deklarisanje radi stavljanja u promet
Proizvodi koji se stavljaju u promet deklarišu se u skladu sa ovim pravilnikom i drugim propisima.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, proizvodi namenjeni izvozu mogu da se deklarišu iako ne ispunjavaju uslove propisane ovim pravilnikom, a na osnovu zahteva uvoznika i uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede, u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino.
Deklarisani podaci na proizvodima namenjenim izvozu mogu da se navedu na drugom jeziku.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) vino od prezrelog grožđa jeste proizvod koji nije obogaćen i koji sadrži najmanje 15% vol prirodnog alkohola, najmanje 15% vol ukupnog alkohola i najmanje 12% vol stvarnog alkohola;
2) vino od prosušenog grožđa jeste proizvod koji je proizveden od grožđa delimičnom dehidracijom na suncu ili u senci, koji nije obogaćen i koji sadrži najmanje 16% vol ukupnog alkohola, najmanje 9% vol stvarnog alkohola i najmanje 16% vol prirodnog alkohola (ili 272 g/l šećera);
3) vino sa geografskim poreklom jeste mirno vino, likersko vino, penušavo vino, kvalitetno penušavo vino, kvalitetno aromatično penušavo vino, polupenušavo vino, slabo gazirano vino, vino od prosušenog grožđa i vino od prezrelog grožđa kojima su priznate oznake za vina sa geografskim poreklom;
4) gazdinstvo jeste prostor, odnosno objekat u kojima se obavljaju sve faze proizvodnje grožđa i vina sa geografskim poreklom (sopstvena proizvodnja);
5) gazirano vino jeste proizvod dobijen od "stonog" vina (vina bez geografskog porekla), koji kad se otvori posuda u kojoj se nalazi to vino oslobađa ugljen-dioksid koji u potpunosti ili delimično potiče od tog dodatog gasa i koji u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20 °C zbog rastvorenog ugljen-dioksida ima pritisak od najmanje 3 bar;
6) deklarisanje jeste stavljanje bilo kojih reči, naznaka, zaštićenih imena, trgovačkih imena (naziva proizvoda), slikovnih prikaza, odnosno crteža ili simbola i slično na bilo koje pakovanje (uključujući bocu, etiketu, privezak, kapicu, odnosno omotač koji pokriva grlić boce, okovratnik, cedulju prikačenu za bocu, odnosno pakovanje, alkicu i slično), dokument i ispravu koji prate ili se odnose na deklarisan proizvod;
7) delimično fermentisana šira jeste proizvod koji se dobija fermentacijom šire i koji sadrži više od 1% vol stvarnog alkohola, ali manje od 3/5 ukupnog alkohola izraženog u % vol;
8) delimično fermentisana šira ekstrahovana iz prosušenog grožđa jeste proizvod koji se dobija delimičnom fermentacijom (vrenjem) šire dobijene iz prosušenog grožđa, čiji ukupan sadržaj šećera je najmanje 272 g/l pre fermentacije, a sadržaj prirodnog i stvarnog alkohola u proizvodu je najmanje 8% vol;
9) kvalitetno aromatično penušavo vino jeste kvalitetno penušavo vino čiji cuvée se dobija samo upotrebom šire ili delimično fermentisane šire koja potiče od grožđa specifičnih sorti iz Priloga 1 - Sorte vinove loze koje mogu da se koriste za proizvodnju kvalitetnog aromatičnog penušavog vina, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, i koje u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20°C zbog rastvorenog ugljen-dioksid ima pritisak od najmanje 3 bar, sadržaj stvarnog alkohola najmanje 6% vol i sadržaj ukupnog alkohola najmanje 10% vol;
10) kvalitetno penušavo vino jeste proizvod koji se dobija primarnom ili sekundarnom alkoholnom fermentacijom od svežeg grožđa, šire ili vina, kod koga se pri otvaranju posude u kojoj se nalazi to vino oslobađa ugljen-dioksid koji nastaje isključivo fermentacijom, koji u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20 °C zbog rastvorenog ugljen-dioksida ima pritisak od najmanje 3,5 bar i kod koga sadržaj ukupnog alkohola u cuvée-u namanjenom za njegovu proizvodnju ne sme da bude manji od 9% vol;
11) likersko vino jeste proizvod čija je proizvodnja i kvalitet propisan posebnim aktom, a koji sadrži najmanje 15% vol i najviše 22% vol stvarnog alkohola i najmanje 17,5% vol ukupnog alkohola, osim određenih likerskih vina sa geografskim poreklom (tzv. "PDO" i "PGI" likerska vina) koja ne moraju da imaju takav sadržaj stvarnog i ukupnog alkohola;
12) lot jeste serija, odnosno šarža jedinica proizvoda jedne vrste sa određenim nazivom u prometu, proizvedenih ili punjenih, odnosno pakovanih pod istim uslovima;
13) novo vino u fermentaciji jeste proizvod kod koga alkoholna fermentacija još nije završena i koje još nije odvojeno od svog taloga;
14) penušavo vino jeste proizvod koji se dobija primarnom ili sekundarnom alkoholnom fermentacijom (vrenjem) svežeg grožđa, šire ili vina, kod koga se pri otvaranju posude u kojoj se nalazi to vino oslobađa ugljen-dioksid koji nastaje isključivo fermentacijom, koji u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20 °C zbog rastvorenog ugljen-dioksida ima pritisak od najmanje 3 bar i kod koga sadržaj ukupnog alkohola cuvée-a namenjenog za njegovu proizvodnju ne sme da bude manji od 8,5% vol;
15) polupenušavo vino jeste proizvod koji se dobija od vina, novog vina u fermentaciji, šire ili šire u fermentaciji koji sadrže najmanje 9% vol ukupnog alkohola, koji ima najmanje 7% vol stvarnog alkohola, koji u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20 °C zbog rastvorenog ugljen-dioksida ima pritisak najmanje 1 bar i najviše 2,5 bar i koji se čuva se u posudama do 60 l;
16) predstavljanje jeste bilo koja informacija koja se daje potrošačima i to putem pakovanja proizvoda o kome se radi, uključujući i izgled i tip boce;
17) slabo gazirano vino jeste proizvod koji se dobija od vina, novog vina u fermentaciji, šire ili šire u fermentaciji, koji sadrži najmanje 7% vol stvarnog alkohola i najmanje 9% vol ukupnog alkohola, koji u zatvorenoj posudi pri temperaturi od 20 °C zbog rastvorenog ugljen-dioksida koji je u potpunosti ili delimično dodat ima pritisak najmanje 1 bar i najviše 2,5 bar i koji se čuva u posudama do 60 l;
18) cuvée jeste šira, vino ili mešavina šira i/ili vina sa različitim karakteristikama namenjeni za proizvodnju specifičnog tipa penušavog vina.
Prilikom deklarisanja i predstavljanja proizvoda ne navode se podaci koji mogu na bilo koji način da obmanjuju potrošače, i to naročito:
1) u pogledu karakteristika proizvoda, odnosno njegove prirode, identiteta, osobina, sastava, kvantiteta, kvaliteta, trajnosti, geografskog porekla, zemlje porekla, odnosno odakle proizvod potiče, metoda proizvodnje i slično;
2) tako što se proizvodu pripisuju određena svojstva, karakteristike i osobine koje on ne poseduje;
3) tako što se određena svojstva, karakteristike i osobine koje su zajedničke za sve ili neke vrste proizvoda pripisuju proizvodu sa određenim nazivom, koji pripada jednoj vrsti proizvoda, kao osobine specifične samo za taj proizvod;
4) tako što se aludira na naziv proizvoda koji već proizvodi drugi proizvođač ili na naziv, robnu marku, zaštićeni žig, delatnost ili druge podatke drugog proizvođača i tako koristi njihov ugled;
5) tako što etiketa i pakovanje kod proizvoda bez geografskog porekla, odnosno deklarisani podaci na njima na bilo koji način podsećaju na proizvod sa geografskim poreklom istog ili drugog proizvođača;
6) tako što se navode reči koje se koriste za označavanje komparativa ili superlativa;
7) tako što se potrošači dovode u zabludu u pogledu identiteta proizvođača, vlasnika proizvoda ili ovlašćenog zastupnika;
8) tako što se kod proizvoda koji su bez geografskog porekla koristi naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, geografskog obeležja ili deo naziva geografskog obeležja;
9) tako što se ime sorte vinove loze i godina berbe koriste za proizvode koji su bez geografskog porekla ili nisu stono sortno vino;
10) tako što se reči: "kvalitetno", "vrhunsko" i slični izrazi o kvalitetu koriste za proizvode koji su bez geografskog porekla ili za regionalno vino;
11) tako što se dodatne oznake koriste za proizvode koji su bez geografskog porekla i izrazi o priznatim tradicionalnim nazivima za proizvode kojima to nije odobreno;
12) tako što se na proizvodu koji nije kvalitetno vino sa geografskim poreklom koriste, odnosno navode pojmovi, izrazi, nazivi ili drugi podaci o državnim, lokalnim, istorijskim i drugim znamenitostima, ličnostima i događajima od opšteg značaja.
Prilikom deklarisanja i predstavljanja ne navode se podaci koji upućuju na preventivna, terapeutska ili lekovita svojstva proizvoda, kao i izrazi koji su protivni propisima, ugledu ili moralu.
II NAČIN DEKLARISANJA, PAKOVANJA I OBELEŽAVANJA
1. Način deklarisanja obaveznih podataka
Pri deklarisanju, odnosno predstavljanju proizvoda, navode se sledeći podaci:
1) naziv proizvoda (trgovačko ime);
2) vrsta proizvoda;
3) nazivna zapremina;
4) sadržaj stvarnog alkohola;
5) naznaka zemlje porekla, odnosno naznaka odakle proizvod potiče;
6) naziv i adresa sedišta:
(1) proizvođača koji vrši punjenje proizvoda (u daljem tekstu: punilac), a kod uslužnog punjenja naziv i adresa sedišta proizvođača za koga se vrši uslužno punjenje, ili
(2) proizvođača koji prerađuje grožđe, širu i vino u penušavo vino, gazirano vino, kvalitetno penušavo vino i kvalitetno aromatično penušavo vino (u daljem tekstu: prerađivač);
7) naziv i adresa sedišta uvoznika, samo kod proizvoda iz uvoza;
8) odgovarajući izraz za slast vina, u zavisnosti od sadržaja šećera, samo kod penušavog vina, gaziranog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina;
9) lot;
10) naznake da proizvod sadrži sastojke koji mogu da izazovu alergijske reakcije.
Obavezni podaci kod vina sa geografskim poreklom
Prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja vina sa geografskim poreklom pored podataka iz člana 5. ovog pravilnika navode se sledeći podaci:
1) oznaka kvalitetne kategorije;
2) oznaka geografskog porekla.
Prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja vina sa geografskim poreklom iz Republike Srbije kao oznaka geografskog porekla navodi se naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, u skladu sa Prilogom 2 - Nazivi vinogradarskih geografskih proizvodnih područja u Republici Srbiji koji mogu da se koriste kao oznake geografskog porekla (u daljem tekstu: Prilog 2), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Izuzetno, ako naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja koji se koristi kao oznaka geografskog porekla na osnovu rešenja o priznavanju oznake za vino sa geografskim poreklom donetog do 31. decembra 2012. godine ne odgovara nazivu iz Priloga 2, takav naziv može da se koristi prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja vina sa geografskim poreklom iz Republike Srbije.
Oznake kvalitetne kategorije za vina sa geografskim poreklom iz Republike Srbije koje se navode pri deklarisanju, odnosno predstavljanju su:
1) "G.I." i/ili "Geografska indikacija", za regionalna vina;
2) "K.P.K." i/ili "Kontrolisano poreklo i kvalitet", za kvalitetna vina sa kontrolisanim geografskim poreklom i kvalitetom, odnosno "K.G.P.K." i/ili "Kontrolisano i garantovano poreklo i kvalitet", za vrhunska vina sa kontrolisanim i garantovanim geografskim poreklom i kvalitetom.
Pored oznake kvalitetne kategorije navedene na srpskom jeziku, na vinu sa geografskim poreklom iz Republike Srbije mogu pri deklarisanju, odnosno predstavljanju da se navedu izrazi:
1) "protected geographical indication" i/ili "PGI" uz "G.I." i/ili "Geografska indikacija";
2) "protected designation of origin" i/ili "PDO" uz "K.P.K." i/ili "Kontrolisano poreklo i kvalitet", odnosno uz "K.G.P.K." i/ili "Kontrolisano i garantovano poreklo i kvalitet".
Oznaka kvalitetne kategorije i oznaka geografskog porekla na vinu sa geografskim poreklom iz uvoza pri deklarisanju, odnosno predstavljanju se ne prevode, već se navode u originalu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino.
Za vina sa geografskim poreklom iz uvoza koja sadrže oznaku geografskog porekla iz Priloga 3 - Oznake geografskog porekla uz koje nije obavezno navesti oznaku kvalitetne kategorije, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, pri deklarisanju, odnosno predstavljanju nije obavezno navesti oznaku kvalitetne kategorije.
Mesto i način deklarisanja obaveznih podataka
Svi podaci iz čl. 5. i 6. ovog pravilnika navode se prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja na srpskom jeziku, na ćiriličkom ili latiničkom pismu, u skladu sa zakonom.
Podaci iz čl. 5. i 6. ovog pravilnika moraju da se nalaze na originalnom punjenju, odnosno na pakovanju u istom vidnom polju i to tako da mogu da se istovremeno pročitaju bez okretanja originalnog punjenja, odnosno pakovanja i da su direktno vidljivi bez otvaranja pakovanja.
Izuzetno od stava 2. ovoga člana, adresa sedišta punioca i prerađivača, naziv i adresa sedišta uvoznika, lot i naznaka da proizvod sadrži sastojke koji mogu da izazovu alergijske reakcije mogu da se nalaze van vidnog polja u kome se nalaze ostali obavezni podaci.
Obavezni podaci iz čl. 5. i 6. ovog pravilnika navode se neizbrisivom bojom i moraju jasno da se razlikuju od okolnog teksta ili slika, odnosno grafičkih prikaza.
Obavezni podaci iz čl. 5. i 6. ovog pravilnika osim sadržaja stvarnog alkohola navode se karakterima čija veličina nije manja od 1,2 mm bez obzira koji je format karaktera upotrebljen.
Sadržaj stvarnog alkohola navodi se na proizvodima karakterima čija visina nije manja od:
1) 5 mm, ako je nazivna zapremina originalnog punjenja, odnosno pakovanja veća od 1 l;
2) 3 mm, ako je nazivna zapremina originalnog punjenja, odnosno pakovanja jednaka ili manja od 1 l, ali veća od 0,2 l;
3) 2 mm, ako je nazivna zapremina originalnog punjenja, odnosno pakovanja jednaka ili manja od 0,2 l.
Veličina karaktera iz stava 5. ovog člana primenjuje se na vina koja se stavljaju u promet od 1. januara 2025. godine.
Naziv proizvoda (trgovačko ime)
Prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja proizvoda vodi se računa da naziv proizvoda bude jedinstven, odnosno različit od drugih odobrenih naziva, odnosno naziva koji su u upotrebi za proizvode iste vrste.
Ne smatra se da je naziv proizvoda jedinstven, odnosno različit od drugih naziva ako se od njih razlikuje:
1) samo u jednom slovu;
2) u dva slova koja su samo promenila mesta;
3) samo u akcentu.
Izuzetno, smatra se da je naziv proizvoda jedinstven, odnosno različit od drugih naziva iako se od njih razlikuje samo u jednom slovu ako:
1) se razlikuje prvo slovo naziva proizvoda;
2) je naziv proizvoda izuzetno kratak;
3) je naziv proizvoda uočljivo različit.
Prilikom deklarisanja vodi se računa da naziv proizvoda ne sadrži:
1) reči, slova, brojeve, znake i slično koji ga čine teško izgovorljivim;
2) naziv sorte vinove loze bez izraza, odnosno reči koje naziv tog proizvoda (trgovačko ime) čine jedinstvenim, odnosno različitim od drugih naziva za proizvode iste vrste;
3) oznaku za vino sa geografskim poreklom.
Nosioci prava na žig, odnosno od njih ovlašćeni proizvođači vina, kojima je pre donošenja rešenja o priznavanju oznake vina sa geografskim poreklom priznato pravo na žig koji sadrži naziv, deo naziva ili upućuje na naziv oznake za vina sa geografskim poreklom, takav naziv mogu da koriste prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja vina bez geografskog porekla iz Republike Srbije, na način da se taj naziv navodi združeno sa nazivom proizvođača, odnosno nazivom nosioca prava na žig koji se navodi najmanje duplo krupnijim slovima, odnosno znakovima.
Prilikom deklarisanja navodi se naziv vrste proizvoda, i to: likersko vino; penušavo vino; kvalitetno penušavo vino; kvalitetno aromatično penušavo vino; gazirano vino; polupenušavo vino; slabo gazirano vino; vino od prosušenog grožđa; vino od prezrelog grožđa; šira; delimično fermentisana šira; koncentrovana šira; novo vino u fermentaciji, a za mirno vino reč: "vino".
Posebne odredbe o nazivu vrste proizvoda
Naziv gazirano vino i slabo gazirano vino prilikom deklarisanja dopunjuju se rečima: "dobijeno dodavanjem ugljen-dioksida" koje su pišu slovima iste vrste i veličine.
Kod kvalitetnog penušavog vina kod koga je prilikom deklarisanja navedena reč: "sekt" može da se izostavi naziv vrste proizvoda.
Nazivna količina, odnosno nazivna zapremina proizvoda jeste zapremina tečnosti koja je sadržana u originalnom punjenju, odnosno pakovanju i koja se navodi prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja.
Nazivna zapremina na proizvodima deklariše se, odnosno predstavlja u skladu sa pravilnikom kojim se uređuju prethodno upakovani proizvodi.
Prilikom deklarisanja proizvoda sadržaj stvarnog alkohola izražava se celim brojem ili polovinom broja posle koga se navodi oznaka: "% vol". Ispred broja i oznake: "% vol" mogu da se navedu reči: "sadržaj stvarnog alkohola", "stvarni alkohol" ili skraćenica "alk.". Prilikom deklarisanja delimično fermentisane šire i novog vina u fermentaciji, navođenje stvarnog alkohola može se zameniti ili dopuniti vrednošću sadržaja ukupnog alkohola iza koje se navodi oznaka: "% vol", a ispred koje se navode reči: "sadržaj ukupnog alkohola" ili "ukupni alkohol".
Bez obzira kojom referentnom analitičkom metodom je utvrđen sadržaj stvarnog alkohola u proizvodima, deklarisan sadržaj stvarnog alkohola ne sme da odstupa od utvrđenog sadržaja stvarnog alkohola više od 0,5% vol.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, deklarisan sadržaj stvarnog alkohola u vinima sa geografskim poreklom koja se nalaze u bocama više od tri godine, penušavim vinima, kvalitetnim penušavim vinima, gaziranim vinima, polupenušavim vinima, slabo gaziranim vinima, likerskim vinima i vinima od prezrelog grožđa ne sme da odstupa više od 0,8% vol od utvrđenog sadržaja stvarnog alkohola.
Kod vina bez geografskog porekla, i to mirnog vina, likerskog vina, gaziranog vina, polupenušavog vina, slabo gaziranog vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa, penušavog vina, kvalitetnog penušavog vina, kvalitetnog aromatičnog penušavog vina i novog vina u fermentaciji, naznaka zemlje porekla navodi se prilikom deklarisanja rečima: "vino iz", "proizvedeno u" ili "proizvod iz" ili sličnim odgovarajućim rečima, a kod penušavog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina i rečima: "sekt iz", posle kojih se navodi naziv države, i to:
1) "Republika Srbija" ili "Srbija", kada su grožđe i vino u potpunosti proizvedeni u Republici Srbiji ili naziv druge države, kada su grožđe i vino u potpunosti proizvedeni u drugoj državi (vino iz uvoza);
2) "Republika Srbija" ili "Srbija" i reči: "grožđe poreklom iz" odnosno "vino poreklom iz", posle kojih se navodi naziv države na čijoj teritoriji je proizvedeno grožđe, odnosno gde su izvršene određene faze proizvodnje vina;
3) naziv one države u kojoj je izvršena sekundarna fermentacija (vrenje) kod penušavog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina iz uvoza.
Kod vina sa geografskim poreklom, naznaka zemlje porekla navodi se prilikom deklarisanja rečima: "vino iz", "proizvedeno u" ili "proizvod iz" ili sličnim odgovarajućim rečima, posle kojih se navodi naziv države na čijoj teritoriji je proizvedeno grožđe i vino.
Kada se radi o vinu sa geografskim poreklom čija oznaka geografskog porekla je vezana za teritoriju dve ili više država (u daljem tekstu: prekogranična oznaka), kao naznaka zemlje porekla navodi se naziv jedne ili više država za čije teritorije je vezana oznaka geografskog porekla.
Naznaka odakle proizvod potiče
Kod mirnog vina, likerskog vina, gaziranog vina, polupenušavog vina, slabo gaziranog vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa i novog vina u fermentaciji, koji su bez geografskog porekla, kada se radi o mešavini vina iz različitih država ili ako je vino proizvedeno u jednoj, a grožđe u drugoj državi, naznaka zemlje porekla prilikom deklarisanja može da se zameni naznakom odakle proizvod potiče, i to rečima:
1) "mešavina vina iz Republike Srbije i", posle kojih se navodi naziv države sa kojom Republika Srbija ima ratifikovan međunarodni sporazum koji omogućuje kumuliranje porekla, ili drugim odgovarajućim rečima u skladu sa ratifikovanim međunarodnim sporazumom, ako je vino proizvedeno mešanjem vina poreklom iz Republike Srbije i druge države;
2) "vino iz Evropske unije" ili sličnim odgovarajućim rečima, ili "mešavina vina iz različitih država Evropske unije", ako je vino proizvedeno mešanjem vina poreklom iz više država članica EU;
3) "mešavina iz" ili sličnim odgovarajućim rečima, posle kojih se navodi naziv država koje nisu članice EU, ako je vino proizvedeno mešanjem vina poreklom iz više država koje nisu članice EU;
4) "vino iz Evropske unije" ili sličnim odgovarajućim rečima, ili "vino proizvedeno u... od grožđa proizvedenog u...", pri čemu se navode nazivi država članica EU, ako je vino proizvedeno u jednoj državi članici EU, a grožđe u drugoj državi članici EU;
5) "vino proizvedeno u... od grožđa proizvedenog u...", pri čemu se navode nazivi država koje nisu članice EU, ako je vino proizvedeno u jednoj državi koja nije članica EU, a grožđe u drugoj državi koja nije članica EU.
Naznaka zemlje porekla, odnosno odakle proizvod potiče kod šire, delimično fermentisane šire, koncentrovane šire i novog vina u fermentaciji
Naznaka zemlje porekla, odnosno naznaka odakle proizvod potiče navodi se prilikom deklarisanja šire, delimično fermentisane šire, koncentrovane šire i novog vina u fermentaciji rečima:
1) "mešavina dobijena od proizvoda iz Republike Srbije i", posle kojih se navodi naziv države, ako je kupaža dobijena od šira, delimično fermentisanih šira, koncentrovanih šira i novih vina u fermentaciji iz Republike Srbije i druge države;
2) "šira iz" ili "šira proizvedena u" ili sličnim odgovarajućim rečima, posle kojih se navodi naziv države, odnosno naziv države članice EU u kojoj je šira, odnosno novo vino u fermentaciji proizvedeno;
3) "mešavina proizvedena u dve ili više država Evropske unije", ako je kupaža dobijena od šira, delimično fermentisanih šira, koncentrovanih šira ili novih vina u fermentaciji koji su proizvedeni u dve ili više država članica EU;
4) "šira proizvedena u... od grožđa proizvedenog u...", pri čemu se navode nazivi država članica EU, ako je šira proizvedena u jednoj državi članici EU, a grožđe u drugoj državi članici EU.
Naziv i adresa punioca, prerađivača i uvoznika
Ispred naziva i adrese sedišta punioca prilikom deklarisanja proizvoda navodi se reč: "punilac" ili "puni", a kod vina sa geografskim poreklom umesto ovih reči mogu da se koriste reči:
1) "puni gazdinstvo" ili "puni proizvođač vina" ili slične odgovarajuće reči, ako se punjenje vrši u okviru vinarije proizvođača;
2) "puni zadruga" ili slične odgovarajuće reči, ako se punjenje vrši u okviru proizvodnog pogona koji koriste članovi zadruge;
3) "punjeno u okviru oznake geografskog porekla od" ili "punjeno u... od" pri čemu se navodi oznaka geografskog porekla, odnosno naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, ako se punjenje vrši u vinariji drugog proizvođača koja se nalazi u vinogradarskom geografskom proizvodnom području koje je vezano za navedenu oznaku geografskog porekla.
Ako je izvršeno uslužno punjenje, prilikom deklarisanja proizvoda naziv i adresa sedišta proizvođača za koga je izvršeno uslužno punjenje navode se:
1) posle reči: "punjeno za", ili
2) posle reči: "za", a posle toga se navodi reč: "puni" i naziv i adresa sedišta punioca ("za... puni...").
Ako se punjenje obavlja u proizvodnom pogonu koji se ne nalazi na adresi sedišta punioca, podaci o nazivu i adresi sedišta punioca prilikom deklarisanja proizvoda dopunjuju se podacima o adresi proizvodnog pogona u kome je izvršeno punjenje.
Ako je proizvod punjen u posudu koja nije boca, reč: "punilac", "puni" ili slična odgovarajuća reč koja se navodi prilikom deklarisanja proizvoda, zamenjuje se rečju: "paker", "pakuje" ili sličnom odgovarajućom rečju.
Prilikom deklarisanja penušavog vina, gaziranog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina ispred naziva i adrese sedišta prerađivača navodi se reč: "proizvođač" ili "proizvodi", ako se prilikom deklarisanja tih proizvoda ne navedu reči i podaci koje se odnose na naziv i adresu sedišta punioca.
Prilikom deklarisanja vina iz člana 1. ovog pravilnika iz uvoza, ispred naziva i adrese sedišta uvoznika navode se reči: "uvoznik" ili "uvozi".
Kada je isto pravno lice, odnosno preduzetnik punilac, prerađivač i/ili uvoznik proizvoda, ispred naziva i adrese sedišta tog pravnog lica, odnosno preduzetnika mogu zajedno da se navedu svi pojmovi vezani za radnju koju je obavio, odnosno odgovarajuće reči: "proizvođač, punilac i uvoznik", "proizvođač i uvoznik", "punilac i uvoznik" ili "proizvođač i punilac" i slično.
Kod proizvoda bez geografskog porekla naziv mesta u kome se nalazi sedište punioca i/ili prerađivača, odnosno mesto u kome se nalazi proizvodni pogon, na etiketi i pakovanju navodi se slovima čija visina može da bude do 5 mm.
Naziv punioca, prerađivača i uvoznika na proizvodu bez geografskog porekla
Kada se naziv punioca, prerađivača i uvoznika koji imaju sedište na teritoriji Republike Srbije sastoji od reči koje upućuju na geografsku odrednicu iz oznake geografskog porekla ili u potpunosti sadrži oznaku geografskog porekla, odnosno naziv vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, tada se prilikom deklarisanja proizvoda bez geografskog porekla umesto naziva punioca i prerađivača navodi broj i datum upisa proizvođača (punioca i/ili prerađivača) u Vinarski registar, a umesto naziva uvoznika broj i datum registracije uvoznika u Registar privrednih subjekata, posle čega se navode reči: "Republika Srbija".
Izuzetno, naziv proizvođača (punioca i/ili prerađivača) ne mora da se zameni brojem i datumom upisa u Vinarski registar, ako je naziv punioca i prerađivača koji sadrži geografske odrednice, odnosno oznake iz stava 1. ovog člana upisan u Vinarski registar do 3. maja 2012. godine i ako je takav naziv pre 3. maja 2012. godine:
1) registrovan kao žig ili
2) kontinuirano u upotrebi najmanje 25 godina.
Naziv i adresa punioca i prerađivača iz stava 2. ovog člana navode se na etiketi i pakovanju slovima čija visina može da bude do 5 mm.
Na proizvodima iz uvoza umesto naziva i adrese sedišta punioca i prerađivača mogu da se nalaze podaci odnosno šifra iz odgovarajućeg registara i naziv države u kojoj se nalazi sedište punioca i prerađivača.
Ako na proizvodu naziv punioca, prerađivača i uvoznika mora da se zameni podacima iz stava 1. ovog člana, a u distribuciji tog proizvoda učestvuje i lice koje nije punilac, prerađivač ili uvoznik, prilikom deklarisanja se navode naziv i adresa lica koje učestvuje u distribuciji.
Izrazi koji se odnose na gazdinstvo
Samo prilikom deklarisanja vina sa geografskim poreklom uz naziv i adresu sedišta punioca i prerađivača mogu da se navedu izrazi: "vinica", "pivnica" ili "pimnica", "poljana", "vinska kuća", "kaštel", "gazdinstvo", "vila", "metoh", "manastir", "dvorac" i drugi izrazi određeni propisom kojim se uređuje način i postupak proizvodnje, odnosno sadržina elaborata vina sa geografskim poreklom, ako:
1) je vino proizvedeno isključivo od grožđa iz sopstvene proizvodnje;
2) se proizvodnja vina obavlja u potpunosti na tom gazdinstvu;
3) je upotreba izraza koji se odnose na gazdinstvo odobrena.
Slast penušavog vina, gaziranog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina
Prilikom deklarisanja penušavog vina, gaziranog vina, kvalitetnog penušavog vina i kvalitetnog aromatičnog penušavog vina navode se izrazi koji se odnose na sadržaj šećera u tim vinima, odnosno na njihovu slast iz Priloga 4 - Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo A), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ako je sadržaj šećera u proizvodima iz stava 1. ovog člana, izražen kao fruktoza i glukoza (uključujući saharozu), takav da odgovara različitim izrazima koji se odnose na sadržaj šećera iz Priloga 4 - Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo A) i da zbog toga mogu da se upotrebe dva izraza, prilikom deklarisanja navodi se samo jedan od tih izraza.
Sadržaj šećera, koji se prilikom deklarisanja proizvoda iz stava 1. ovog člana navodi odgovarajućim izrazom za označavanje slasti, može u tom proizvodu da odstupa do tri grama po litru od sadržaja šećera koji se odnosi na deklarisani izraz za označavanje slasti.
Podatak koji se odnosi na lot prilikom deklarisanja navodi se rečju: "lot" ili slovom: "L", posle čega se navodi broj, odnosno oznaka lota.
Sastojci koji mogu da izazovu alergijske reakcije
Ako proizvodi sadrže jedan ili više sastojaka koji mogu da izazovu alergijske reakcije kao što su sulfiti koncetracije veće od 10 mg/l izraženi kao SO2, kao i druge sastojke određene u Prilogu 5 - Lista sastojaka koji mogu da izazovu alergijske reakcije (u daljem tekstu: Prilog 5), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, potrebno ih je navesti prilikom deklarisanja posle reči: "sadrži".
Za sulfite, jaja i proizvode od jaja i mleko i proizvode od mleka je moguće koristiti izraze određene u Prilogu 5.
Obavezni izrazi iz stava 2. ovog člana mogu da budu propraćeni odgovarajućim piktogramom iz Priloga 6 - Piktogrami za naznaku prisustva sulfita, jaja i proizvoda od jaja i mleka i proizvoda od mleka, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Izrazi iz stava 2. ovog člana koji se mogu koristiti za navođenje jaja i proizvoda od jaja i mleka i proizvoda od mleka prilikom deklarisanja sastojaka koji mogu da izazovu alergijske reakcije iz Priloga 5, primenjuju se na vina proizvedena od grožđa ubranog najranije tokom 2016. godine, odnosno na vina proizvedena posle 1. januara 2017. godine.
2. Način deklarisanja podataka koji nisu obavezni
Prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja proizvoda pored podataka iz čl. 5. i 6. ovog pravilnika mogu da se navedu drugi podaci, i to:
1) godina berbe;
2) ime jedne ili više sorti vinove loze;
3) odgovarajući izraz za slast mirnog vina, likerskog vina, polupenušavog vina, slabo gaziranog vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa, šire, delimično fermentisane šire, koncentrovane šire i novog vina u fermentaciji, u zavisnosti od sadržaja šećera;
4) dodatna oznaka i/ili priznati tradicionalni naziv, za vino sa geografskim poreklom;
5) odgovarajući simbol Evropske unije za vino sa geografskim preklom;
6) izrazi koji se odnose na metode proizvodnje;
7) kod vina sa geografskim poreklom, naziv drugog geografskog područja, koje je manje ili veće od vinogradarskog geografskog proizvodnog područja koje je vezano za oznaku geografskog porekla, kao i reči koje upućuju na geografsko područje;
8) podaci koji mogu da se koriste u skladu sa ovim pravilnikom, odnosno kojima se potrošači ne obmanjuju.
Godina berbe može da se navede samo na proizvodu koji je najmanje 85% proizveden od grožđa ubranog u navedenoj godini berbe, a za vina proizvedena u Republici Srbiji i ako za to postoje administrativni dokazi (podaci o godišnjoj proizvodnji grožđa tj. prijava berbe, podaci o proizvodnji za datu tržišnu godinu tj. prijava proizvodnje, račun o kupljenoj sirovini, vinarijska evidencija i dr.).
U procenat iz stava 1. ovog člana nije uključena:
1) količina proizvoda upotrebljena za doslađivanje, ekspedicioni liker ili tiražni liker, ili
2) količina proizvoda iz Priloga 7 - Proizvodi koji se dodaju u proizvodnji likerskih vina (u daljem tekstu: Prilog 7), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Za proizvode koji se tradicionalno dobijaju od grožđa ubranog u januaru ili februaru, kao godina berbe može da se navede samo prethodna kalendarska godina.
Imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi mogu prilikom deklarisanja i predstavljanja da se navedu ako se proizvod proizvodi od grožđa sorti koje su navedene, i to:
1) za vina iz člana 1. ovog pravilnika koja se proizvode u Republici Srbiji, ako je sorta vinove loze upisana u Registar sorti poljoprivrednog bilja;
2) za vina iz člana 1. ovog pravilnika koja se proizvode u Evropskoj uniji, ako je sorta vinove loze upisana u Listu sorti vinove loze i njihovih sinonima određene države članice Evropske unije u kojoj je vino proizvedeno;
3) za vina iz člana 1. ovog pravilnika poreklom iz država koje nisu članice Evropske unije, ako je upotreba imena sorti vinove loze ili njihovih sinonima u skladu sa propisima tih država, uključujući pravila reprezentativnih strukovnih organizacija, a imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi se nalaze na jednoj od lista koje su donete od strane:
(1) Međunarodne organizacije za vinovu lozu i vino (OIV),
(2) Unije za zaštitu biljnih sorti (UPOV),
(3) Međunarodnog tela za biljne genetičke resurse (IBPGR).
Ime sorte vinove loze ili njen sinonim može prilikom deklarisanja da se navede ako se proizvod proizvodi od grožđa sorte koja je navedena i ako je najmanje 85% tog proizvoda dobijeno od navedene sorte, s tim da u taj procenat nije uključena:
1) količina proizvoda upotrebljena za doslađivanje, ekspedicioni liker ili tiražni liker, ili
2) količina proizvoda koji se dodaju u proizvodnji likerskih vina iz Priloga 7.
Imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi mogu prilikom deklarisanja da se navedu ako se proizvod proizvodi od grožđa sorti koje su navedene i ako je 100% tog proizvoda dobijeno od navedenih sorti, s tim da u taj procenat nije uključena:
1) količina proizvoda upotrebljena za doslađivanje, ekspedicioni liker ili tiražni liker, ili
2) količina proizvoda koji se dodaju u proizvodnji likerskih vina iz Priloga 7.
Kada se prilikom deklarisanja proizvoda iz stava 3. ovog člana navode imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi, oni se navode slovima iste veličine redosledom koji predstavlja količinu upotrebljenog grožđa, odnosno vina sorti.
Imena sorti vinove loze "pinot blanc", "pinot noir", "pinot meunier" ili "pinot gris" ili njihovi sinonimi mogu prilikom deklarisanja penušavih vina i kvalitetnih penušavih vina da budu zamenjeni sinonimom "pinot".
Ime sorte vinove loze kod proizvoda bez geografskog porekla
Imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi iz Priloga 8 - Sorte vinove loze čija imena ili sinonimi mogu da se navedu prilikom deklarisanja proizvoda bez geografskog porekla, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo, mogu prilikom deklarisanja proizvoda bez geografskog porekla iz Republike Srbije da se navedu ako postoje administrativni dokazi (podaci o godišnjoj proizvodnji grožđa tj. prijava berbe, podaci o proizvodnji za datu tržišnu godinu tj. prijava proizvodnje, račun o kupljenoj sirovini, vinarijska evidencija i dr.) i senzorna potvrda ispunjenosti uslova utvrđena od strane ovlašćene laboratorije.
Ako su ispunjeni uslovi iz člana 24. ovog pravilnika, odnosno stava 1. ovog člana prilikom deklarisanja vina bez geografskog porekla mogu da se navedu reči: "sortno vino" posle kojih se navode naziv države gde je grožđe i vino proizvedeno, odnosno odakle vino potiče i/ili imena sorti vinove loze ili njihovi sinonimi.
Prilikom deklarisanja slasti mirnog vina, likerskog vina, polupenušavog vina, slabo gaziranog vina, vina od prosušenog grožđa, vina od prezrelog grožđa, šire, delimično fermentisane šire, koncentrovane šire i novog vina u fermentaciji, mogu da se navedu izrazi koji se odnose na sadržaj šećera u tim proizvodima, odnosno na njihovu slast iz Priloga 4 - Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo B), koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ako je sadržaj šećera u proizvodima iz stava 1. ovog člana, izražen kao fruktoza i glukoza, takav da odgovara različitim izrazima koji se odnose na sadržaj šećera iz Priloga 4 - Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo B) i da zbog toga mogu da se upotrebe dva izraza, prilikom deklarisanja navodi se samo jedan od tih izraza.
Sadržaj šećera koji se prilikom deklarisanja proizvoda iz stava 1. ovog člana navodi odgovarajućim izrazom za označavanje slasti, može u tom proizvodu da odstupa do jednog grama po litru od sadržaja šećera koji se odnosi na deklarisani izraz za označavanje slasti.
Na likerskom vinu, polupenušavom vinu i slabo gaziranom vinu iz uvoza umesto izraza iz Priloga 4 - Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo B) mogu da budu navedeni drugi izrazi koji se odnose na sadržaj šećera u tim proizvodima ako je država izvoznica propisala uslove za upotrebu izraza za označavanje slasti tih vina.
Dodatna oznaka i/ili priznati tradicionalni naziv
Dodatna oznaka može da se navede zajedno sa oznakom geografskog porekla i oznakom kvalitetne kategorije samo prilikom deklarisanja i predstavljanja vina sa geografskim poreklom kod koga je ta dodatna oznaka odobrena elaboratom i rešenjem o ispunjenosti uslova za korišćenje oznake i stavljanje vina sa geografskim poreklom u promet iz date godine berbe. Dodatna oznaka za vino sa geografskim poreklom proizvedeno u Republici Srbiji navodi se u zavisnosti od kvalitetne kategorije u skladu sa propisom kojim se uređuju oznake za vina sa geografskim poreklom.
Priznati tradicionalni naziv za vino iz člana 1. ovog pravilnika proizvedeno u Republici Srbiji može prilikom deklarisanja i predstavljanja da se navede kod vina sa određenog vinogradarskog geografskog proizvodnog područja za koja je taj naziv odobren elaboratom i rešenjem o ispunjenosti uslova za korišćenje oznake i stavljanje vina sa geografskim poreklom u promet iz date godine berbe.
Dodatna oznaka za vina iz stava 1. ovog člana iz uvoza se ne prevodi, a za vina iz Evropske unije tradicionalne oznake i priznati tradicionalni nazivi mogu da se navedu ako su registrovani u registru zaštićenih tradicionalnih izraza Evropske unije za vina.
Simboli Evropske unije za vina sa geografskim poreklom
Prilikom deklarisanja vina sa geografskim poreklom proizvedenih u Republici Srbiji mogu da se navedu simboli Evropske unije iz Priloga 9 - Simboli Evropske unije za oznake kvalitetne kategorije vina sa geografskim poreklom, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Navode: "protected geographical indication" i "protected designation of origin" koji se nalaze u simbolima Evropske unije za vina sa geografskim poreklom moguće je zameniti istovetnim izrazima na drugom službenom jeziku Evropske unije.
Ako je prilikom deklarisanja naveden simbol Evropske unije za vina sa geografskim poreklom, simbol prati oznaka geografskog porekla.
Izrazi koji se odnose na metode proizvodnje
Prilikom deklarisanja vina sa geografskim poreklom može da se navede izraz:
1) "fermentisalo u drvenom sudu od" posle čega se navodi vrsta drveta ili izraz: "fermentisalo u drvenom sudu", za vino koje je fermentisalo u drvenim sudovima;
2) "odležalo u drvenom sudu od" posle čega se navodi vrsta drveta ili izraz: "odležalo u drvenom sudu", za vino koje je odležavalo u drvenim sudovima;
3) "sazrevalo u drvenom sudu od" posle čega se navodi vrsta drveta ili "sazrevalo u drvenom sudu", za vino koje je sazrevalo u drvenim sudovima.
Na vinu iz stava 1. ovog člana iz uvoza mogu da budu navedeni izrazi ekvivalentni izrazima iz stava 1. ovog člana.
Izrazi koji se odnose na sazrevanje mogu da se navedu na vinu iz stava 1. ovog člana koje je sazrevalo u drvenim sudovima, pa i na onom kod koga je postupak sazrevanja nastavljen u sudovima koji nisu drveni, u skladu sa propisom kojim se uređuju enološki postupci.
Izrazi iz stava 1. ovog člana ne mogu da se koriste za vino proizvedeno dodavanjem komadića hrastovog drveta, pa i ako su ti komadići dodati u vino koje je u drvenim sudovima.
Izraz "vrenje u boci" ili "fermentacija u boci" može da se koristi samo prilikom deklarisanja penušavih vina sa geografskim poreklom ili kvalitetnih penušavih vina kod kojih su ispunjeni određeni uslovi za proizvodnju, i to da:
1) penušavost potiče od sekundarne alkoholne fermentacije (vrenja) u boci;
2) proizvodni proces, koji se računa od početka vrenja kojim se dobija cuvée, nije kraći od devet meseci, uključujući sazrevanje u vinariji u kojoj je proizvod dobijen;
3) proces vrenja kojim se dobija cuvée i njegovo držanje u kontaktu sa vinskim talogom traju najmanje 90 dana;
4) se proizvod odvaja od vinskog taloga filtriranjem u skladu sa metodom pretakanja ili degoržiranjem.
Izrazi: "vrenje u boci tradicionalnom metodom", "fermentacija u boci tradicionalnom metodom", "tradicionalna metoda", "klasična metoda" ili "klasična tradicionalna metoda" mogu da se koriste samo prilikom deklarisanja penušavih vina sa geografskim poreklom ili kvalitetnih penušavih vina kod kojih su ispunjeni određeni uslovi za proizvodnju, i to da:
1) penušavost potiče od sekundarne alkoholne fermentacije (vrenja) u boci;
2) je proizvod najmanje devet meseci od trenutka nastanka cuvée-a bio neprekidno u kontaktu sa vinskim talogom u vinariji u kojoj je dobijen;
3) se proizvod odvaja od vinskog taloga degoržiranjem.
Izraz "crémant" može da se koristi prilikom deklarisanja samo za bela ili roze kvalitetna penušava vina sa geografskim poreklom kod kojih su ispunjeni određeni uslovi za proizvodnju, i to da:
1) je grožđe ručno ubrano;
2) je vino proizvedeno od šire dobijene muljanjem celog grožđa ili grožđa bez peteljki, pri čemu količina dobijene šire ne sme da bude veća od 100 l na 150 kg grožđa;
3) je sadržaj sumpor-dioksida do 150 mg/l;
4) je sadržaj šećera manji od 50 g/l;
5) su ispunjeni uslovi za proizvodnju vina iz stava 6. ovoga člana;
6) se taj izraz navodi zajedno sa nazivom vinogradarskog geografskog proizvodnog područja koje je vezano za oznaku vina sa geografskim poreklom.
Prilikom deklarisanja belih ili roze kvalitetnih penušavih vina sa geografskim poreklom izraz "crémant" koji je sadržan u žigu registrovanom pre 1. marta 1986. godine može da se koristi od strane proizvođača koji su vlasnici takvog žiga ako su ispunjeni svi uslovi iz stava 7. ovog člana, osim uslova iz tač. 1) i 6) tog stava.
Izrazi koji se odnose na organsku proizvodnju, a koji mogu da se koriste prilikom deklarisanja proizvoda uređuju se posebnim propisom.
Naziv drugog geografskog područja i reči koje upućuju na geografsko područje
Naziv drugog geografskog područja, koje je manje ili veće od vinogradarskog geografskog proizvodnog područja koje je vezano za oznaku geografskog porekla i reči koje upućuju na geografsko područje mogu da se navedu samo prilikom deklarisanja, odnosno označavanja vina sa geografskim poreklom.
Manje geografsko područje nalazi se unutar vinogradarskog geografskog proizvodnog područja, a veće geografsko područje uključuje, odnosno obuhvata vinogradarsko geografsko proizvodno područje koje je vezano za navedenu oznaku geografskog porekla.
Naziv manjeg ili većeg geografskog područja i reči koje upućuju na geografsko područje mogu da se sastoje od naziva:
1) lokaliteta, grupe lokaliteta i/ili malih apelacija (apsolutne, elitne, istorijske i organske vinogradarske parcele);
2) dela katastarske opštine, katastarske opštine, dela opštine i/ili opštine;
3) vinogradarskog rejona, dela vinogradarskog rejona, vinogorja, dela vinogorja, vinogradarskih oaza i/ili dela vinogradarskih oaza;
4) okruga i/ili regiona.
Naziv manjeg geografskog područja može da se navede samo ako je to geografsko područje jasno definisano u specifikaciji proizvoda te oznake geografskog porekla, pri čemu najmanje 85% grožđa od kojeg je vino proizvedeno potiče iz manjeg geografskog područja ne uključujući količinu proizvoda upotrebljenu za doslađivanje, ekspedicioni liker ili tiražni liker i količinu proizvoda iz Priloga 7, a preostala količina grožđa potiče iz vinogradarskog geografskog proizvodnog područja unutar koga se nalazi manje geografsko područje.
Izuzetno od stava 4. ovog člana, naziv manjeg geografskog područja može da se navede i ako to geografsko područje nije definisano u specifikaciji proizvoda te oznake geografskog porekla ukoliko je ta oznaka geografskog porekla priznata do dana stupanja na snagu ovog pravilnika.
Prilikom deklarisanja vina sa geografskim poreklom naziv manjeg geografskog područja koji je sadržan u žigu registrovanom pre 11. maja 2002. godine, može da se koristi od strane proizvođača koji su vlasnici takvog žiga i kada manje od 85% grožđa od kojeg je vino proizvedeno potiče iz manjeg geografskog područja.
Pojmovi, izrazi i nazivi od opšteg značaja
Samo na kvalitetnom vinu sa geografskim poreklom mogu prilikom deklarisanja, odnosno predstavljanja da se koriste pojmovi, izrazi, nazivi ili drugi podaci o državnim, lokalnim, istorijskim i drugim znamenitostima, ličnostima i događajima od opšteg značaja.
Podaci iz stava 1. ovog člana mogu da se navedu na kvalitetnom vinu sa geografskim poreklom samo ako su vezani za vinogradarsko geografsko proizvodno područje sa koga to vino potiče.
Vino sa geografskim poreklom može da se stavi u promet u boci specifičnog izgleda.
Ako se boca iz stava 1. ovog člana koristi najmanje 25 godina za vino sa određenom oznakom geografskog porekla i ako izgled boce potrošači povezuju sa oznakom geografskog porekla, tada se takav tip boce stavlja na listu iz Priloga 10 - Lista specifičnih tipova boca koje su rezervisane za vina sa određenom oznakom geografskog porekla, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Boca tipa "boca za penušavo vino"
Penušavo vino, kvalitetno penušavo vino i kvalitetno aromatično penušavo vino može da se stavi u promet samo u boci tipa "boca za penušavo vino" izrađenu od stakla, koja se:
1) ako je zapremine veće od 0,20 l zatvara čepom u obliku pečurke od plute ili drugog materijala koji može da dođe u dodir sa hranom, koji je pričvršćen i po potrebi prekriven pločicom i obložen folijom koja u potpunosti prekriva čep, kao i deo ili ceo grlić boce;
2) ako je zapremine do 0,20 l zatvara bilo kojim odgovarajućim zatvaračem.
Boca iz stava 1. ovog člana može da se koristi i za gazirano vino, polupenušavo vino i slabo gazirano vino.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, penušavo vino, kvalitetno penušavo vino i kvalitetno aromatično penušavo vino koje je namenjeno konzumaciji u avionu ne mora da se stavi u promet u staklenoj boci tipa "boca za penušavo vino".
Za zatvaranje posuda sa proizvodima mogu da se koriste samo zatvarači koji nisu prekriveni navlakom ili folijom na bazi olova.
Vina sa geografskim poreklom obeležavaju se evidencionom markicom, u skladu sa zakonom kojim se uređuje vino.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o načinu pakovanja, deklarisanja i obeležavanja mirnog vina, nekih specijalnih vina i drugih proizvoda u proizvodnji i prometu ("Službeni glasnik RS", br. 38/12, 50/15, 62/16, 24/17, 22/19 i 30/21).
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", osim odredbe člana 22. tačka 5) i člana 28. ovog pravilnika koje se primenjuju od dana stupanja Republike Srbije u Evropsku uniju.
Odredba člana 6. stav 3. ovog pravilnika primenjuje se do 31. marta 2024. godine, odredba člana 30. stav 5. ovog pravilnika primenjuje se do 31. decembra 2027. godine, a odredba člana 17. stav 2. tačka 2) ovog pravilnika do dana stupanja Republike Srbije u Evropsku uniju.
Samostalni član Pravilnika o izmeni
Pravilnika o načinu pakovanja, deklarisanja i obeležavanja mirnog vina, nekih specijalnih vina i drugih proizvoda u proizvodnji i prometu
("Sl. glasnik RS", br. 18/2024)
Član 2
Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
SORTE VINOVE LOZE KOJE MOGU DA SE KORISTE ZA PROIZVODNJU KVALITETNOG AROMATIČNOG PENUŠAVOG VINA
1) Airén;
2) Albariño;
3) Aleatico N;
4) Alvarinho;
5) Ασύρτικο (Assyrtiko);
6) Bourboulenc B;
7) Brachetto N;
8) Busuioacă de Bohotin;
9) Clairette B;
10) Colombard B;
11) Csaba gyöngye B;
12) Cserszegi fűszeres B;
13) Devín;
14) Fernão Pires;
15) Freisa N;
16) Gamay N;
17) Gewürztraminer Rs;
18) Girò N;
19) Glera;
20) Γλυκερύθρα (Glykerythra);
21) Huxelrebe;
22) Irsai Olivér B;
23) Macabeo B;
24) Macabeu B;
25) Cve Malvazije (All the Malvoisies);
26) Mauzac blanc and rosé;
27) Monica N;
28) Μοσχοφίλερο (Moschofilero);
29) Müller-Thurgau B;
30) Svi Muskati (All the Muscatels);
31) Manzoni moscato;
32) Nektár;
33) Pálava B;
34) Parellada B;
35) Perle B;
36) Piquepoul B;
37) Poulsard;
38) Ροδίτης (Roditis);
39) Scheurebe;
40) Tămâioasă românească;
41) Torbato;
42) Touriga Nacional;
43) Verdejo;
44) Zefír B.
NAZIVI VINOGRADARSKIH GEOGRAFSKIH PROIZVODNIH PODRUČJA U REPUBLICI SRBIJI KOJI MOGU DA SE KORISTE KAO OZNAKE GEOGRAFSKOG POREKLA
1. Vinogradarski region Centralna Srbija / Centralna Srbija
1.1. Pocersko-valjevski rejon / Cer-Valjevo
1.1.1. Pocersko vinogorje / Pocerina
1.1.2. Podgorsko vinogorje / Podgorina
1.1.3. Kolubarsko-ljiško vinogorje / Kolubara-Ljig
1.2. Rejon Negotinska Krajina / Negotinska Krajina
1.2.1. Ključko vinogorje / Ključ
1.2.2. Brzopalanačko vinogorje / Brza Palanka
1.2.3. Mihajlovačko vinogorje / Mihajlovac
1.2.4. Negotinsko vinogorje / Negotin
1.2.5. Rogljevačko-rajačko vinogorje / Rogljevo-Rajac
1.3. Knjaževački rejon / Knjaževac
1.3.1. Borsko vinogorje / Bor
1.3.2. Boljevačko vinogorje / Boljevac
1.3.3. Zaječarsko vinogorje / Zaječar
1.3.4. Potrkanjsko vinogorje / Potrkanje
1.4. Mlavski rejon / Mlava
1.4.1. Braničevsko vinogorje / Braničevo
1.4.2. Požarevačko vinogorje / Požarevac
1.4.3. Resavsko vinogorje / Resava
1.5. Toplički rejon / Toplica
1.5.1. Prokupačko vinogorje / Prokuplje
1.5.2. Jugbogdanovačko vinogorje / Jug Bogdan
1.5.3. Žitorađsko vinogorje / Žitorađa
1.6. Niški rejon / Niš
1.6.1. Sokobanjsko vinogorje / Sokobanja
1.6.2. Aleksinačko vinogorje / Aleksinac
1.6.3. Žitkovačko vinogorje / Žitkovac
1.6.4. Čegarsko vinogorje / Čegar
1.6.5. Kutinsko vinogorje / Kutina
1.6.6. Svrljiško vinogorje / Svrljig
1.7. Nišavski rejon / Nišava
1.7.1. Belopalanačko vinogorje / Bela Palanka
1.7.2. Pirotsko vinogorje / Pirot
1.7.3. Babušničko vinogorje / Babušnica
1.8. Leskovački rejon / Leskovac
1.8.1. Babičko vinogorje / Babičko
1.8.2. Pustorečko vinogorje / Pusta Reka
1.8.3. Vinaračko vinogorje / Vinarci
1.8.4. Vlasotinačko vinogorje / Vlasotince
1.9. Vranjski rejon / Vranje
1.9.1. Surduličko vinogorje / Surdulica
1.9.2. Vrtogoško vinogorje / Vrtogoš
1.9.3. Buštranjsko vinogorje / Buštranje
1.10. Čačansko-kraljevački rejon / Čačak-Kraljevo
1.10.1. Ljubićko vinogorje / Ljubić
1.10.2. Jeličko vinogorje / Jelica
1.10.3. Ibarsko vinogorje / Ibar
1.11. Rejon Tri Morave / Tri Morave
1.11.1. Paraćinsko vinogorje / Paraćin
1.11.2. Jagodinsko vinogorje / Jagodina
1.11.3. Jovačko vinogorje / Jovac
1.11.4. Levačko vinogorje / Levač
1.11.5. Temnićko vinogorje / Temnić
1.11.6. Trsteničko vinogorje / Trstenik
1.11.7. Kruševačko vinogorje / Kruševac
1.11.8. Župsko vinogorje / Župa
1.11.9. Ražanjsko vinogorje / Ražanj
1.12. Beogradski rejon / Beograd
1.12.1. Avalsko-kosmajsko vinogorje / Avala-Kosmaj
1.12.2. Gročansko vinogorje / Grocka
1.12.3. Smederevsko vinogorje / Smederevo
1.12.4. Dubonsko vinogorje / Dubona
1.12.5. Lazarevačko vinogorje / Lazarevac
1.13. Šumadijski rejon / Šumadija
1.13.1. Krnjevačko vinogorje / Krnjevo
1.13.2. Oplenačko vinogorje / Oplenac
1.13.3. Račansko vinogorje / Rača
1.13.4. Kragujevačko vinogorje / Kragujevac
2. Vinogradarski region Vojvodina / Vojvodina
2.1. Sremski rejon / Srem
2.1.1. Fruškogorsko vinogorje / Fruška gora
2.2. Subotički rejon / Subotica / Subotičko-horgoška peščara
2.2.1. Riđičko vinogorje / Riđica
2.2.2. Palićko vinogorje / Palić
2.2.3. Horgoško vinogorje / Horgoš
2.3. Rejon Telečka / Telečka
2.3.1. Zapadnotelečko vinogorje / Telečka kosa
2.3.2. Centralnotelečko vinogorje / Bačka Topola
2.3.3. Istočnotelečko vinogorje / Mali Iđoš
2.4. Potiski rejon / Tisa
2.4.1. Severnopotisko vinogorje / Gornja Tisa
2.4.2. Srednjepotisko vinogorje / Srednje Potisje
2.4.3. Južnopotisko vinogorje / Donja Tisa
2.5. Severno-srednje banatski rejon / Severni-srednji Banat
2.5.1. Kikindsko vinogorje / Kikinda
2.5.2. Srednjebanatsko vinogorje / Srednji Banat
2.6. Južnobanatski rejon / Južni Banat
2.6.1. Vršačko vinogorje / Vršac
2.6.2. Belocrkvansko vinogorje / Bela Crkva
2.6.3. Vinogorje Deliblatske peščare / Deliblatska peščara
2.7. Bački rejon / Bačka
3. Vinogradarski region Kosovo i Metohija / Kosovo i Metohija
3.1. Severnometohijski rejon / Severna Metohija
3.1.1. Pećko vinogorje / Peć
3.1.2. Istočko vinogorje / Istok
3.2. Južnometohijski rejon / Južna Metohija
3.2.1. Đakovačko vinogorje / Đakovica
3.2.2. Orahovačko vinogorje / Orahovac
3.2.3. Prizrensko vinogorje / Prizren
3.2.4. Suvorečko vinogorje / Suva Reka
3.2.5. Mališevsko vinogorje / Mališevo
OZNAKE GEOGRAFSKOG POREKLA UZ KOJE NIJE OBAVEZNO NAVESTI OZNAKU KVALITETNE KATEGORIJE
Oznake geografskog porekla |
Država odakle oznaka geografskog porekla potiče |
Κουμανδαρία (Commandaria) |
Kipar |
Σάμος (Samos) |
Grčka |
Cava |
Španija |
Champagne |
Francuska |
Asti |
Italija |
Madeira ili Madère |
Portugalija |
IZRAZI KOJI SE KORISTE PRILIKOM DEKLARISANJA SLASTI (DEO A)
Proizvodi: penušavo vino, gazirano vino, kvalitetno penušavo vino i kvalitetno aromatično penušavo vino |
||
Izrazi koji se koriste u Republici Srbiji |
Izrazi koji se koriste u zemljama Evropske unije |
Uslovi za navođenje izraza |
brut natur |
brut nature, naturherb, bruto natural, pas dosé, dosage zéro, natūralusis briutas, īsts bruts, přírodně tvrdé, popolnoma suho, dosaggio zero, brюt natюr, brut natur |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera manji od 3 g/l; ovaj izraz se može koristiti samo za proizvode kojima nije dodat šećer nakon sekundarne fermentacije (vrenja) |
ekstra brut |
extra brut, extra herb, ekstra briutas, ekstra brut, ekstra bruts, zvláště tvrdé, extra bruto, izredno suho, ekstra wytrawne, ekstra brюt |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera između 0 i 6 g/l |
brut |
brut, herb, briutas, bruts, tvrdé, bruto, zelo suho, bardzo wytrawne, brюt |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera manji od 12 g/l |
ekstra suvo |
extra dry, extra trocken, extra seco, labai sausas, ekstra kuiv, ekstra sausais, különlegesen száraz, wytrawne, suho, zvláště suché, extra suché, ekstra suho, extra sec, ekstra tør, vrlo suho |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera između 12 i 17 g/l |
suvo |
sec, trocken, secco, asciutto, dry, tør, ξηρός, seco, torr, kuiva, sausas, kuiv, sausais, száraz, półwytrawne, polsuho, suché, suho, suho |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera između 17 i 32 g/l |
polusuvo |
demi-sec, halbtrocken, abboccato, medium dry, halvtør, ημίξηρος, semi seco, meio seco, halvtorr, puolikuiva, pusiau sausas, poolkuiv, pussausais, félszáraz, półsłodkie, polsladko, polosuché, polosladké, polusuho, polusuho |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera između 32 i 50 g/l |
slatko |
doux, mild, dolce, sweet, sød, γλυκός, dulce, doce, söt, makea, saldus, magus, édes, helu, słodkie, sladko, sladké, dulce, saldais, slatko |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera veći od 50 g/l |
Izrazi koji se koriste prilikom deklarisanja slasti (deo B)
Proizvodi: mirno vino, likersko vino, polupenušavo vino, slabo gazirano vino, vino od prosušenog grožđa, vino od prezrelog grožđa, šira, delimično fermentisana šira, koncentrovana šira i novo vino u fermentaciji |
||
Izrazi koji se koriste u Republici Srbiji |
Izrazi koji se koriste |
Uslovi za navođenje izraza |
suvo |
suho, seco, suché, tør, trocken, kuiv, ξηρός, dry, sec, secco, asciuttto, sausais, sausas, száraz, droog, wytrawne, seco, sec, suho, kuiva |
Ako sadržaj neprevrelog šećera ne prelazi: |
polusuvo |
polusuho, semiseco, polosuché, halvtør, halbtrocken, poolkuiv, ημίξηρος, medium dry, demi-sec, abboccato, pussausais, pusiau sausas, félszáraz, halfdroog, półwytrawne, meio seco, adamado, demisec, polsuho, puolikuiva, halvtorrt, polusuho |
Ako sadržaj neprevrelog šećera prelazi utvrđene maksimalne vrednosti za izraz "suvo", ali ne prelazi: |
poluslatko |
polusladko, semidulce, polosladké, halvsød, lieblich, poolmagus, ημίγλυκος, medium, medium sweet, moelleux, amabile, pussaldais, pusiau saldus, félédes, halfzoet, półsłodkie, meio doce, demidulce, polsladko, puolimakea, halvsött, poluslatko |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera veći od utvrđenih maksimalnih vrednosti za izraz "polusuvo", ali ne veći od 45 g/l. |
slatko |
sladko, dulce, sladké, sød, süss, magus, γλυκός, sweet, doux, dolce, saldais, saldus, édes, ćelu, zoet, słodkie, doce, dulce, sladko, makea, sött, slatko |
Ako je sadržaj neprevrelog šećera veći od 45 g/l. |
LISTA SASTOJAKA KOJI MOGU DA IZAZOVU ALERGIJSKE REAKCIJE
Sastojci koji mogu da izazovu alergije i/ili intolerancije su:
1) Žitarice koje sadrže gluten: pšenica (poput spelte i kamuta), raž, ječam, ovas i hibridi dobijeni njihovim ukrštanjem i njihovi proizvodi, osim:
(1) glukoznog sirupa na bazi pšenice, uključujući i dekstrozu (*),
(2) maltodekstrina na bazi pšenice (*),
(3) glukoznih sirupa na bazi ječma,
(4) žitarica koje se koriste za proizvodnju alkoholnih destilata ili etil alkohol poljoprivrednog porekla;
2) Ljuskari (rakovi) i proizvodi od ljuskara;
3) Jaja i proizvodi od jaja;
4) Riba i proizvodi od ribe, osim:
(1) ribljeg želatina koji se koristi kao nosač za vitamine i karotenoidne pripravke,
(2) ribljeg želatina ili želatina iz ribljeg mehura (Isinglass) za bistrenje piva i vina;
5) Kikiriki i proizvodi od kikirikija;
6) Soja i proizvodi od soje, osim:
(1) potpuno rafinisanog sojinog ulja i masti (*),
(2) prirodne smese tokoferola (E 306), prirodnog D-alfa tokoferola, D-alfa tokoferol acetata, D-alfa tokoferol sukcinata poreklom iz soje,
(3) izdvojenog fitosterola i estara fitosterola iz ulja soje,
(4) estara biljnog stanola proizvedenog iz sterola ulja soje.
7) Mleko i proizvodi od mleka (uključujući i laktozu), osim:
(1) surutke koja se koristi za proizvodnju alkoholnih destilita ili etil alkohola poljoprivrednog porekla,
(2) laktitola;
8) Jezgrasto voće: badem (Amygdalus communis L.), lešnik (Corylus avellana), orah (Juglans regia), indijski orah (Anacardium occidentale), pekan orah (Carya illinoiesis (Wangenh.) K. Koch), brazilski orah (Bertholettia excelsa), pistać (Pistacia vera), makadamia orah i Queensland orah (Maccadamia ternifolia) i njihovi proizvodi, osim jezgrastih plodova koji se koriste za proizvodnju alkoholnih destilata ili etil alkohola poljoprivrednog porekla;
9) Celer i proizvodi od celera;
10) Slačica i proizvodi od slačice;
11) Seme susama i proizvodi od susama;
12) Sumpor-dioksid i sulfiti u koncentracijama većim od 10 mg/kg ili 10 mg/l izraženo kao SO2, koji se izračunava za proizvode koji su spremni za potrošnju ili koji su rekonstituisani u skladu sa uputstvom proizvođača.
13) Lupina i proizvodi od lupine;
14) Mekušci i njihovi proizvodi.
_______
(*) i njihovi proizvodi, u slučaju da proces kojem su podvrgnuti neće povisiti nivo koji uzrokuje alergije procenjen od strane EFSA-e za odgovarajući proizvod od koga potiču.
Izrazi koji se mogu koristiti za navođenje sulfita, jaja i proizvoda od jaja i mleka i proizvoda od mleka prilikom deklarisanja sastojaka koji mogu da izazovu alergijske reakcije
Jezik |
Izraz koji se odnosi na sulfite |
Izraz koji se odnosi na jaja i proizvode od jaja |
Izraz koji se odnosi na mleko i proizvode od mleka |
Srpski |
"sulfiti" ili "sumpor-dioksid" |
"jaje", "protein iz jaja", "proizvod od jaja", "lizozim iz jaja" ili "albumin iz jaja" |
"mleko", "proizvod od mleka", "kazein iz mleka" ili "protein iz mleka" |
Bugarski |
"sulfiti" ili "seren dioksid" |
"яйce", "яйčen protein", "яйčen produkt", "яйčen lizozim" ili "яйčen albumin" |
"mlяko", "mlečni produkti", "mlečen kazein" ili "mlečen protein" |
Španski |
"sulfitos" ili "dióxido de azufre" |
"huevo", "proteína de huevo", "ovoproducto", "lisozima de huevo" ili "ovoalbúmina" |
"leche", "productos lácteos", "caseína de leche" ili "proteína de leche" |
Češki |
"siřičitany" ili "oxid siřičitý" |
"vejce", "vaječná bílkovina", "výrobky z vajec", "vaječný lysozym" ili "vaječný albumin" |
"mléko", "výrobky z mléka", "mléčný kasein" ili "mléčná bílkovina" |
Danski |
"sulfitter" ili "svovldioxid" |
"æg", "ægprotein", "ægprodukt", "æglysozym", ili "ægalbumin" |
"mælk", "mælkeprodukt", "mælkecasein" ili "mælkeprotein" |
Nemački |
"Sulfite" ili "Schwefeldioxid" |
"Ei", "Eiprotein", "Eiprodukt", "Lysozym aus Ei" ili "Albumin aus Ei" |
"Milch", "Milcherzeugnis", "Kasein aus Milch" ili "Milchprotein" |
Estonski |
"sulfitid" ili "vääveldioksiid" |
"muna", "munaproteiin" "munatooted", "munalüsosüüm" ili "munaalbumiin" |
"piim" "piimatooted", "piimakaseiin" ili "piimaproteiin" |
Grčki |
"θειώδη" "διοξείδιο του θείου" ili "ανυδρίτης του θειώδους οξέος" |
"αυγό", "πρωτεΐνη αυγού", "προϊόν αυγού", "λυσοζύμη αυγού" ili "αλβουμίνη αυγού" |
"γάλα", "προϊόντα γάλακτος", "καζεΐνη γάλακτος" ili "πρωτεΐνη γάλακτος" |
Engleski |
"sulphites", "sulfites", "sulphur dioxide" ili "sulfur dioxide" |
"egg", "egg protein", "egg product", "egg lysozyme" ili "egg albumin" |
"milk", "milk products", "milk casein" ili "milk protein" |
Francuski |
"sulfites" ili "anhydride sulfureux" |
"oeuf", "protéine de l’oeuf", "produit de l’oeuf", "lysozyme de l’oeuf" ili "albumine de l’oeuf" |
"lait", "produits du lait", "caséine du lait" ili "protéine du lait" |
Hrvatski |
"sulfiti" ili "sumporov dioksid" |
"jaje", "bjelančevine iz jaja", "proizvodi od jaja", "lizozim iz jaja" ili "albumin iz jaja"; |
"mlijeko", "mliječni proizvodi", "kazein iz mlijeka" ili "mliječne bjelančevine" |
Italijanski |
"solfiti", ili "anidride solforosa" |
"uovo", "proteina dell’uovo", "derivati dell’uovo", "lisozima da uovo" ili "ovoalbumina" |
"latte", "derivati del latte", "caseina del latte" ili "proteina del latte" |
Letonski (latvijski) |
"sulfīti" ili "sēra dioksīds" |
"olas", "olu olbaltumviela", "olu produkts", "olu lizocīms" ili "olu albumīns" |
"piens", "piena produkts", "piena kazeīns" ili "piena olbaltumviela" |
Litvanski |
"sulfitai" ili "sieros dioksidas" |
"kiaušiniai", "kiaušinių baltymai", "kiaušinių produktai", "kiaušinių lizocimas" ili "kiaušinių albuminas" |
"pienas", "pieno produktai" "pieno kazeinas" ili "pieno baltymai" |
Mađarski |
"szulfitok" ili "kén-dioxid" |
"tojás", "tojásból származó fehérje", "tojástermék", "tojásból származó lizozim" ili "tojásból származó albumin" |
"tej", "tejtermékek", "tejkazein" ili "tejfehérje" |
Malteški |
"sulfiti" ili "diossidu tal-kubrit" |
"bajd", "proteina tal-bajd", "prodott tal-bajd", "liżożima tal-bajd" ili "albumina tal-bajd" |
"ħalib", "prodotti tal-ħalib", "kaseina tal-ħalib" ili "proteina tal-ħalib" |
Holandski |
"sulfieten" ili "zwaveldioxide" |
"ei", "eiproteïne", "eiderivaat", "eilysozym" ili "eialbumine" |
"melk", "melkderivaat", "melkcaseïne" ili "melkproteïnen" |
Poljski |
"siarczyny", "dwutlenek siarki" ili "ditlenek siarki" |
"jajo", "białko jaja" "produkty z jaj", "lizozym z jaja" ili "albuminę z jaja" |
"mleko", "produkty mleczne", "kazeinę z mleka" ili "białko mleka" |
Portugalski |
"sulfitos" ili "dióxido de enxofre" |
"ovo", "proteína de ovo", "produto de ovo", "lisozima de ovo" ili "albumina de ovo" |
"leite" "produtos de leite" "caseína de leite" ili "proteína de leite" |
Rumunski |
"sulfiti" ili "dioxid de sulf" |
"ouă", "proteine din ouă", "produse din ouă", "lizozimă din ouă" ili "albumină din ouă" |
"lapte", "produse din lapte", "cazeină din lapte" ili "proteine din lapte" |
Slovački |
"siričitany" ili "oxid siričitý" |
"vajce", "vaječná bielkovina", "výrobok z vajec", "vaječný lyzozým" ili "vaječný albumín" |
"mlieko" "výrobky z mlieka", "mliečne výrobky", "mliečny kazeín" ili "mliečna bielkovina" |
Slovenački |
"sulfiti" ili "žveplov dioksid" |
"jajce", "jajčne beljakovine", "proizvod iz jajc", "jajčni lizocim" ili "jajčni albumin" |
"mleko", "proizvod iz mleka", "mlečni kazein" ili "mlečne beljakovine" |
Finski |
"sulfiittia", "sulfiitteja" ili "rikkidioksidia" |
"kananmunaa", "kananmunaproteiinia" "kananmunatuotetta", "lysotsyymiä (kananmunasta)" ili "kananmuna-albumiinia" |
"maitoa", "maitotuotteita", "kaseiinia (maidosta)" ili "maitoproteiinia" |
Švedski |
"sulfiter" ili "svaveldioxid" |
"ägg", "äggprotein", "äggprodukt", "ägglysozym" ili "äggalbumin" |
"mjölk", "mjölkprodukter", "mjölkkasein" ili "mjölkprotein" |
PIKTOGRAMI ZA NAZNAKU PRISUSTVA SULFITA, JAJA I PROIZVODA OD JAJA I MLEKA I PROIZVODA OD MLEKA
PROIZVODI KOJI SE DODAJU U PROIZVODNJI LIKERSKIH VINA
Likersko vino je proizvod koji ima:
1) sadržaj stvarnog alkohola od 15% vol do 22% vol;
2) sadržaj ukupnog alkohola od najmanje 17,5% vol, osim za određena likerska vina sa geografskim poreklom ("PDO" i "PGI" likerska vina).
Likersko vino se dobija od:
1) delimično fermentisane šire;
2) vina;
3) mešanjem delimično fermentisane šire i vina;
4) šire ili njene mešavine sa vinom, ako se radi o likerskim vinima sa geografskim poreklom ("PDO" i "PGI" likerska vina), a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Σάμος (Samos), |
Grčka |
Alicante, |
Španija |
Cannonau di Sardegna, |
Italija |
Likersko vino je proizvod koji ima početni sadržaj prirodnog alkohola od najmanje 12% vol, osim za određena likerska vina sa geografskim poreklom.
Likerskom vinu se dodaje:
1) pojedinačno ili u kombinaciji:
(1) neutralni alkohol vinskog porekla, uključujući alkohol proizveden od prosušenog grožđa, čiji je sadržaj stvarnog alkohola najmanje 96% vol,
(2) destilat vina ili prosušenog grožđa čiji je sadržaj stvarnog alkohola od 52% vol do 86% vol;
2) u određenim slučajevima jedan ili više sledećih proizvoda:
(1) koncentrovana šira,
(2) mešavina jednog od sledećih proizvoda: neutralni alkohol vinskog porekla, uključujući alkohol proizveden od prosušenog grožđa, čiji je sadržaj stvarnog alkohola najmanje 96% vol, destilat vina ili destilat od prosušenog grožđa čiji je sadržaj stvarnog alkohola od 52% vol do 86% vol sa delimično fermentisanom širom ili sa širom ili sa mešavinom šire i vina kada se radi o likerskom vinu sa geografskim poreklom.
Kada se radi o određenim likerskim vinima sa geografskim poreklom njima se dodaje:
1) pojedinačno ili u kombinaciji: neutralni alkohol vinskog porekla, uključujući alkohol proizveden od prosušenog grožđa, čiji je sadržaj stvarnog alkohola najmanje 96% vol i/ili destilat vina ili prosušenog grožđa čiji je sadržaj stvarnog alkohola od 52% vol do 86% vol;
2) ili jedan ili više sledećih proizvoda:
(1) vinski destilat ili destilat od prosušenog grožđa sa sadržajem stvarnog alkohola od 95% vol do 96% vol, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Σάμος (Samos), |
Grčka |
Condado de Huelva, |
Španija |
Κουμανδαρία (Commandaria) |
Kipar |
(2) jaka alkoholna pića destilovana iz vina ili komine sa sadržajem stvarnog alkohola od 52% vol do 86% vol, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Μαυροδάφνη Πατρών (Mavrodafne of Patras), |
Grčka |
Pineau des Charentes ili Pineau charentais, |
Francuska |
Κουμανδαρία (Commandaria) |
Kipar |
(3) jaka alkoholna pića destilovana iz prosušenog grožđa sa sadržajem stvarnog alkohola od 52% vol do 94,5% vol, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Μαυροδάφνη Πατρών (Mavrodafne of Patras), |
Grčka |
3) jedan ili više sledećih proizvoda kada je to primenjivo:
(1) delimično fermentisana šira dobijena iz prosušenih bobica grožđa, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Jerez-Xérès-Sherry, |
Španija |
Aleatico di Gradoli, |
Italija |
Κουμανδαρία (Commandaria) |
Kipar |
(2) proizvod dobijen koncentrovanjem šire neposrednim zagrevanjem, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Alicante, |
Španija |
Marsala |
Italija |
(3) koncentrovana šira, a likerska vina sa geografskim poreklom koja se dobijaju na taj način su:
Naziv likerskog vina |
Država porekla |
Málaga, |
Španija |
Oltrepó Pavese Moscato, |
Italija |
(4) mešavina jednog od sledećih proizvoda: vinski destilat ili destilat od prosušenog grožđa sa sadržajem stvarnog alkohola od 95% vol do 96% vol, jaka alkoholna pića destilovana iz vina ili komine sa sadržajem stvarnog alkohola od 52% vol do 86% vol, jaka alkoholna pića destilovana iz prosušenog grožđa sa sadržajem stvarnog alkohola od 52% vol do 94,5% vol sa delimično fermentisanom širom ili sa njenom mešavinom sa vinom.
SORTE VINOVE LOZE ČIJA IMENA ILI SINONIMI MOGU DA SE NAVEDU PRILIKOM DEKLARISANJA PROIZVODA BEZ GEOGRAFSKOG POREKLA
Sorte koje mogu da se navedu za bela vina
1) Aligote beli (Aligoté);
2) Bagrina (Bagrina crvena, Bagrina rošie);
3) Bačka *;
4) Bakator (Bakator beli);
5) Bena (Bena);
6) Buvijeova Ranka (Bouvier, Ranina);
7) Veltlinac zeleni (Veltliner, Grüner Veltliner)*;
8) Veltlinac crveni rani (Veltliner rouge précoce, Veltliner crveni)*;
9) Vionjer (Viognier);
10) Glera (Glera);
11) Godominka*;
12) Grašac (Italijanski rizling*, Riesling Italico*, Grašac beli, Graševina, Grašica, Talijanski rizling, Olasz rizling);
13) Grenaš (Grenaš beli, Grenache blanc);
14) Ezerjo (Ezerjo);
15) Žilavka;
16) Župljanka*;
17) Kerner (Kerner);
18) Kladovska bela*;
19) Klaret (Klaret beli, Clairette, Clairette Blanche);
20) Kolombard (Colombard);
21) Kosmopolita;
22) Kreaca (Kreacer, Kreazer);
23) Lipolist (Lipovina, Haršleveli, Harslevelü);
24) Malvazija (Malvazija bela, Aromatična Malvazija);
25) Manconi (Manconi beli, Manzoni Bianco);
26) Medenac beli (Belo medeno, Medenac);
27) Miler-Turgau* (Müller-Thurgau*, Rizvanac);
28) Morava*,****;
29) Muskat Krokan (Mirisavka, Vanilijevka, Muscat de Hongrie, Muskat vengerskij);
30) Muskat Otonel (Muscat Ottonel);
31) Neoplanta*;
32) Nova Dinka;
33) Palava (Pálava)*;
34) Panonia*;
35) Petka;
36) Pino blan (Pinot Blanc, Burgundac beli*,****, Pinot beli);
37) Pino gri (Pinot gris, Burgundac sivi*,****, Sivi pinot);
38) Pinjoleto (Pignoletto);
39) Rajnski Rizling*,**** (Riesling, Rizling, Riesling renano****, Weiβer);
40) Rebula (Rebula rumena, Rebula žuta, Ribolla Gialla);
41) Rkaciteli (Rkatziteli);
42) Rubinka;
43) Ružica (Crvena Ružica, Kevidinka, Crvena Dinka);
44) Semijon (Semillon);
45) Sirmium*;
46) Sila;
47) Silvaner (Grüner Silvaner, Silvanac zeleni, Sylvaner);
48) Slankamenka* (Slankamenka crvena*, Plovdina*, Drenak);
49) Slankamenka bela* (Mađarka*);
50) Smederevka* (Belina, Krupna Belina, Dimjat);
51) Sovinjon (Sauvignon blanc, Sauvignon, Sovinjon beli);
52) Sremska zelenika*,**** (Zelenika);
53) Tamjanika (grupa Tamjanika): Tamjanika, Tamjanika bela, Muscat a petit grain, Muskat beli, Tamjanika žuta, Muskat žuti, Muskat;
54) Mirisni traminac (Gewuerztraminer, Gewurztraminer, Roter traminer)**
55) Traminac crveni (Savignin rose, Mirisavi traminac)**
56) Traminac beli (Savagnin Blanc)**
57) Trebjano Toskano* (Trebbiano Toscano*, Unji blan, Ugni blanc);
58) Fole blanš (Folle Blanche);
59) Furmint (Šipon, Furmint blanc);
60) Frajla;
61) Šardone (Chardonnay, Pino Šardone);
62) Šasla bela (Chasselas, Plemenka bela)***
63) Šasla muskatna (Chasselas misquo, Plemenka muskatna)***
64) Šasla crvena (Chasselas rosse, Plemenka crvena)***
65) ostale sorte i njihovi sinonimi upisane u Vinogradarski registar.
Sorte koje mogu da se navedu za roze/crvena vina
1) Aleatiko**** (Aléatico****);
2) Alikant Buše**** (Alicante Hentri Bouschet****, Alikant****, Alicante Bouschet****, Bojadiserka);
3) Anćelota (Ancellotta);
4) Vladun
5) Vožd
6) Vranac;
7) Game (Gamay, Gamay noir);
8) Game Bojadiser (Gamay Tenturier);
9) Dionis
10) Župski bojadiser*;
11) Začinak (Začinjak);
12) Jagodinka*;
13) Kaberne Sovinjon (Cabernet Sauvignon);
14) Kaberne Fran (Cabernet Franc);
15) Kaberne volos (Cabernet volos)
16) Kavčina (Žametovka, Žametna črnina, Kavčina crna);
17) Karinjan (Carignan);
18) Karmenere (Carmenere);
19) Krajinski bojadiser*;
20) Madelin Noar (Madeline noir);
21) Malbek (Malbec);
22) Marselan (Marselan);
23) Merlo (Merlot);
24) Merlo korus (Merlot khorus)
25) Montepulćano**** (Montepulciano****);
26) Muskat Hamburg (Muscat de Hambourg);
27) Negotinka*,****;
28) Pino Noar (Pinot Noir, Burgundac Crni*,****, Pinot Crni);
29) Portugizer (Blauer Portugieser, Portugizac, Portugalka)*, ****;
30) Probus;
31) Prokupac (Kameničarka, Rskavac, Niševka*, Crnka);
32) Pti Verdo (Petit Verdot);
33) Rebo (Rebo);
34) Regent (Regent);
35) Rumenika;
36) Sanđoveze**** (Sangiovese****);
37) Saperavi (Saperavi);
38) Seduša
39) Sira (Syrah, Širaz, Shyraz);
40) Skadarka*(Kadarka, Fusteres Kadarka, Braničevka*, Čekereška, Mekiš);
41) Srpski rubin*;
42) Stanušina;
43) Tamjanika crna (grupa Crnih Tamjanika): Tamjanika crna, Muskat ruža, Muscat des roses noir, Muscato della rose nero;
44) Tempraniljo (Tempranillo);
45) Teran****;
46) Teroldego****;
47) Trolinger (Trollinger Blauer, Tirolan Crni*);
48) Cvajgelt (Zweigelt, Blauer Zweigelt);
49) Frankovka**** (Limberger, Moravka*,****);
50) ostale sorte i njihovi sinonimi upisane u Vinogradarski registar.
_______
* Sorte koje u svojim imenima i sinonimima imaju geografske odrednice, odnosno reči i izraze koji upućuju na geografske pojmove, pa se mogu navoditi, odnosno deklarisati veličinom slova do 5 mm uz objašnjenje da se radi o sorti vinove loze.
** Imena sorti vinove loze i ili njihovi sinonimi navedena pod rednim br. 54. 55. i 56. mogu prilikom deklarisanja da budu zamenjeni sinonimima Traminac i Traminer.
*** Imena sorti vinove loze i ili njihovi sinonimi navedena pod rednim br. i 62. 63. i 64. mogu prilikom deklarisanja da budu zamenjeni sinonimima Šasla i Plemenka.
**** Sorte koje u svojim imenima i sinonimima imaju nazive zaštićenih oznaka geografskog porekla ili delove tih naziva mogu se navoditi do ulaska Republike Srbije u EU.
SIMBOLI EVROPSKE UNIJE ZA OZNAKE KVALITETNE KATEGORIJE VINA SA GEOGRAFSKIM POREKLOM
|
"protected designation of origin" ili "PDO" |
|
"protected geographical indication" ili "PGI" |
LISTA SPECIFIČNIH TIPOVA BOCA KOJE SU REZERVISANE ZA VINA SA ODREĐENOM OZNAKOM GEOGRAFSKOG POREKLA
1. Tip boce: "Flûte d’Alsace"
Izgled boce: staklena boca koja se sastoji od pravog cilindričnog tela sa dugačkim grlićem, približno sledećih proporcija:
1) ukupna visina/prečnik u osnovi = 5:1;
2) visina cilindričnog tela = ukupna visina/3.
Ovaj tip boce je rezervisan za vina proizvedena od grožđa ubranog na teritoriji Francuske sa sledećim oznakama geografskog porekla:
1) "Alsace" ili "vin d’Alsace" "Alsace Grand Cru";
2) "Crépy";
3) "Château-Grillet";
4) "Côtes de Provence", crveno i roze;
5) "Cassis";
6) "Jurançon", "Jurançon sec";
7) "Béarn", "Béarn-Bellocq", roze;
8) "Tavel", roze.
Ograničenja upotrebe: boca ovog tipa primenjuje se samo za vina proizvedena od grožđa ubranog na teritoriji Francuske.
2. Tip boce: "Bocksbeutel" ili "Cantil"
Izgled boce: boca kratkog grlića, okruglog ali pljosnatog oblika, osnova i presek boce su na tački najveće konveksnosti elipsoidni:
1) odnos između dugih i kratkih osa elipsoidnog preseka = 2:1;
2) odnos između visine konveksnog tela i cilindričnog grlića boce = 2,5:1.
Ovaj tip boce je rezervisan za:
1) vina iz Nemačke sa sledećim oznakama geografskog porekla:
(1) "Franken",
(2) "Baden":
- koja potiču iz Taubertal i Schüpfergrund,
- koja potiču iz sledećih delova lokalne administrativne oblasti Baden-Baden: Neuweier, Steinbach, Umweg and Varnhalt;
2) vina iz Italije sa sledećim oznakama geografskog porekla:
(1) "Santa Maddalena" (St. Magdalener),
(2) "Valle Isarco" (Eisacktaler), proizvedeno od sorti vinove loze Sylvaner i Müller-Thurgau,
(3) "Terlaner", proizvedeno od grožđa sorte vinove loze Pinot bianco,
(4) "Bozner Leiten",
(5) "Alto Adige" (Südtiroler), proizvedeno od grožđa sorti vinove loze: Riesling, Müller-Thurgau, Pinot nero, Moscato giallo, Sylvaner, Lagrein, Pinot blanco (Weissburgunder) i Moscato rosa (Rosenmuskateller),
(6) "Greco di Bianco",
(7) "Trentino", proizvedeno od grožđa sorti grupe Muskata;
3) vina iz Grčke:
(1) "Agioritiko",
(2) "Rombola Kephalonias",
(3) vina sa ostrva Kefalonija,
(4) vina sa ostrva Paros,
(5) vina sa geografskim poreklom sa Peloponeza;
4) vina iz Portugalije:
(1) roze vina i druga vina sa geografskim poreklom za koje se može dokazati da su pravilno i tradicionalno predstavljena u bocama tipa "cantil" pre nego što su klasifikovana kao vina sa oznakama geografskog porekla.
3. Tip boce "Clavelin"
Izgled boce: staklena boca kratkog grlića koja sadrži 0,62 l, sastoji se od cilindričnog tela sa širokim delom do grlića koji daje boci šćućuren izgled, približno sledećih dimenzija:
1) ukupna visina/prečnik u osnovi = 2,75;
2) visina cilindričnog tela = ukupna visina/2.
Ovaj tip boce je rezervisan za vina iz Francuske sa sledećim oznakama geografskog porekla:
1) "Côte du Jura";
2) "Arbois";
3) "L’Etoile";
4) "Château Chalon".
4. Tip boce: "Tokaj"
Izgled boce: prava, dugog grlića, bezbojna staklena boca koja se sastoji od cilindričnog tela sledećih dimenzija:
1) visina cilindričnog tela/ukupna visina = 1:2,7;
2) ukupna visina/prečnik u osnovi = 1:3,6;
3) nazivna zapremina: 500 ml; 375 ml, 250 ml, 100 ml ili 187,5 ml (u slučaju izvoza);
4) zapušač napravljen od materijala koji upućuje na vinski region ili proizvođača vina može biti stavljen na bocu.
Ovaj tip boce je rezervisan za vina iz Mađarske i Slovačke sa sledećim oznakama geografskog porekla:
1) "Tokaj";
2)" Vinohradnícka oblasť Tokaj",
uz dodatak jedne od sledećih zaštićenih tradicionalnih izraza: aszú/výber, aszúeszencia/ výberova esencia, eszencia/esencia, máslas/mášláš, fordítás/forditáš, szamorodni/samorodné.
Ograničenja upotrebe: Boca ovog tipa primenjuje se samo za vina proizvedena od grožđa ubranog na teritoriji Mađarske i Slovačke.
