PROGRAMSPROVOĐENJA MERA ZA SUZBIJANJE I UNIŠTAVANJE KOROVSKE BILJKE AMBROZIJA NA TERITORIJI GRADA KRAGUJEVCA ZA 2024. GODINU("Sl. list grada Kragujevca", br. 15/2024) |
I ZNAČAJ I CILJ SPROVOĐENJA MERA ZA SUZBIJANJE I UNIŠTAVANJE KOROVSKE BILJKE AMBROZIJA
Ambrozija je jedna od najpoznatijih i najopasnijih alergenih biljaka na svetu koja pripada rodu invazivnih korova. To je jednogodišnja biljka visine od 20 cm do 2 m. Veoma je prilagodljiva i veoma brzo se širi. Ima je i na zapuštenom, ali i na kultivisanom, obradivom zemljištu, gde sprečava razvoj drugih biljaka. Često raste uz useve: kukuruz, soju, suncokret, krompir, kao i u povrtnjacima, a može da raste i pored puteva. Ambrozija cveta od početka jula do kraja oktobra, a polen ove biljke se prenosi vrlo brzo i u vazduhu se zadržava više od 100 dana. Deca i odrasli najviše osećaju tegobe u avgustu i septembru, jer je koncentracija polena tada i najveća. Ambrozija prouzrokuje velike zdravstvene teškoće osobama osetljivim na polen ambrozije. Ona izaziva tegobe kod oko 10% ljudske populacije. Kod ljudi, polen ambrozije je uzročnik 75% svih polenskih alergija, pri čemu ne postoji starosna granica za pojavu osetljivosti. Ambrozija prouzrokuje respiratorne smetnje, digestivne i urinarne smetnje i brojne reakcije na koži.
Takođe, svaka biljka proizvede oko 100 miliona zrna polena svake godine, a već 20 do 30 zrna u kubnom metru vazduha može da izazove alergijsku reakciju i simptome rinitisa, sinusitisa i konjunktivitisa.
Brojni su načini kojima se može boriti protiv ovog korova. Najjednostavnije je da se cela biljka zajedno sa korenom iščupa iz zemlje. U slučaju kada ambrozije ima na većim površinama, preporučuje se košenje i to pre cvetanja. Kontinuiranom sanacijom korova i uklanjanjem ove biljke sa slobodnih gradskih površina sprečava se javljanje alergijskih bolesti, koje predstavljaju značajan javno- zdravstveni problem, posebno onih sugrađana koji pokazuju preosetljivost na polen ambrozije.
Imajući u vidu sve navedeno na teritoriji grada Kragujevca se vrši sistematsko suzbijanje i uništavanje korovske biljke, mehaničkim putem (košenjem).
Programom sprovođenja mera za suzbijanje i uništavanje korovske biljke ambrozija na teritoriji grada Kragujevca za 2024. godinu (u daljem tekstu: Program) definiše se način sprovođenja mera za suzbijanje i uništavanje korovske biljke ambrozija na javnim površinama na teritoriji grada Kragujevca za 2024. godinu, obim, način sprovođenja mera i postizanja veće efektivnosti, dinamika sprovođenja Programa, kao i finansijska sredstva potrebna za realizaciju Programa.
II NAČIN I OBIM SPROVOĐENJA PROGRAMA
Suzbijanje i uništavanje ambrozije na teritoriji grada Kragujevca se vrši u toku vegetacionog perioda, do početka fenološke faze cvetanja na javnim zelenim površinama primenom mehaničkih mera (košenje). Košenje se vrši pre početka fenološke faze cvetanja najmanje 5 centimetara iznad zemlje. Ukoliko se ne kosi nisko, izrasta ponovo za 20 dana. Preporuka Zavoda/Instituta za javno zdravlje na teritoriji RS je da se košenje ambrozije vrši minimum dva puta godišnje, čime se postižu dobri rezultati, jer se drastično smanjuje broj muških cvetova (samim tim i količina polena).
Mere za suzbijanje i uništavanje ambrozije se sprovode na osnovu terenskog istraživanja i otkrivanja pojave i brojnosti jedinki populacije, procene potencijalne ugroženosti teritorije Grada i iskustava iz prethodnih godina, pri čemu su potencijalne lokacije definisane kroz Tabelu broj 1.
Površine lokaliteta iz Tabele broj 1. mogu varirati u zavisnosti od rezultata monitoringa u toku vegetacione sezone, odnosno mogu se sprovoditi i na drugim lokacijama u slučaju opravdanih poziva građana/ki. Površina predviđena za košenje i uništavanje ambrozije tokom 2024. godine koja će biti obuhvaćena u okviru prvog ciklusa košenja, iznosi 392.856 m2. Prvo košenje, pri visini biljke do 20 cm, u zavisnosti od rezultata terenskog ispitivanja i utvrđene dinamike sazrevanja cvetova, otpočeće tokom maja meseca 2024. godine. Kasnije tokom vegetacije, u zavisnosti od vremenskih prilika, a neposredno pre otvaranja cvetova, otprilike do polovine jula meseca tekuće godine, terenskim ispitivanjem, utvrdiće se potreba ponovnog, drugog po redu košenja iste površine, odnosno drugih površina, pri čemu se u drugom ciklusu košenja može obuhvatiti površina do maksimalno 294.472 m2, tako da ukupna površina koja će biti obuhvaćena košenjem tokom 2023. godine iznosi najviše 687.328 m2.
Tabela broj 1. Spisak lokaliteta za sprovođenje monitoringa/mera suzbijanja i uništavanja ambrozije sa procenom površina
Lokacija |
Površina u m2 |
|
1. |
Južna obilaznica |
8.700.00 |
2. |
"OŠ" Đura Jakšić |
4.800.00 |
3. |
Metino brdo |
5.600.00 |
4. |
Ulica Ivana Cankara i površina između Slavije, "OŠ" Vuk Karadžić i obdaništa, škarpe stadiona u ulici Ivana Cankara |
18.500.00 |
5. |
Ulica Oktobarskih žrtava |
3.150.00 |
6. |
Stadion Jadran |
4.500.00 |
7. |
Površina kod Doma za decu bez roditeljskog staranja |
2.000.00 |
8. |
Ulica Topolivaca |
12.550.00 |
9. |
ispod Erdoglijskog stadiona i Ul. Voje Radića-Vladimira Nazora |
8.800.00 |
10. |
MZ Bubanj i ul. Slobode, Ul. Dragana Panića (saobraćajnica uz Sušički potok) |
20.000.00 |
11. |
Levačka ulica i ambulanta Zastava |
20.750.00 |
12. |
MZ Erdeč |
13.100.00 |
13. |
MZ Jovanovac |
5.600.00 |
14. |
Industrijska zona |
14.500.00 |
15. |
Denino brdo (sa ul. Pauna Jankovića - K. Vojinovića) Ul. Sime Markovića (blok za s (blok za snage bezbednosti) |
35.000.00 |
16. |
MZ Sušica |
12.200.00 |
17. |
Železnička stanica - Pivarski park |
20.000.00 |
18. |
Železnička stanica - Lekina bara |
21.000.00 |
19. |
Površina kod groblja prema Petrovcu |
9.800.00 |
20. |
MZ Uglješnica |
20.000.00 |
21. |
Površina kod Ekonomskog fakulteta |
15.000.00 |
22. |
Površina kod Druge gimnazije Ul. Đure Pucara Starog (ispod Druge gimnazije ka Mlekari) |
15.000.00 |
23. |
MZ Stanovo |
17.600.00 |
24. |
Čegarska ulica i površina iznad baraka |
25.300.00 |
25. |
Površina uz Bresnički potok i kod silosa |
10.000.00 |
26. |
Sunce-Petrovačka magistrala |
5. 000.00 |
27. |
Petrovačka magistrala-deponija |
4.530.00 |
28. |
MZ Male Pčelice |
5.000.00 |
29. |
MZ Maršić |
3.000.00 |
30. |
MZ Ilićevo |
1.356.00 |
31. |
Kraljevačka ulica, ul. Miroslava Ristića, ul. Branka Ćopića |
24.720.00 |
32. |
MZ Šumarice (A. Pljakić-D.D udića) |
5.800.00 |
|
|
|
|
Ukupno: |
392.856.00 |
Takođe, obaveza je vlasnika i korisnika površina poljoprivrednog zemljišta, građevinskog zemljišta, kao i zapuštenih površina pored puteva, staza, utrina, parloga, degradiranih pašnjaka, zapuštenih parkova, iskrčenih mesta u šumama, da u toku vegetacione sezone, do početka fenološke faze cvetanja, na navedenim površinama suzbijaju i uništavaju ambroziju, primenom sledećih mera:
- agrotehničke mere - obrada zemljišta, nega useva i drugo;
- mehaničke mere - košenje, čupanje, spaljivanje biljaka i drugo;
- hemijskih mera - upotreba herbicida sa kontaktnim i totalnim delovanjem.
Obavezu sprovođenja navedenih mera imaju i subjekti koji upravljaju vodotokovima i kanalima i površinama uz vodotokove i kanale, kao i subjekti koji održavaju površine uz javne puteve i železničke pruge.
Zbog toga je, u toku sprovođenja Programa, neophodna koordinacija aktivnosti sa nadležnim inspekcijskim službama, predstavnicima mesne samouprave i drugim nadležnim subjektima, u cilju utvrđivanja prisutnosti ambrozije, preduzimanja adekvatnih mera u granicama zakonskim i podzakonskim aktima utvrđenih nadležnosti i postizanja što boljih efekata, uz punu ekonomsku opravdanost.
III DINAMIKA SPROVOĐENJA PROGRAMA
Realizacija ovog programa podrazumeva sledeće faze:
1. faza - donošenje Programa sprovođenja mera za suzbijanje i uništavanje korovske biljke ambrozija na teritoriji grada Kragujevca za 2024. godinu;
2. faza - zaključenje ugovora o sprovođenju mera suzbijanja i uništavanja ambrozije sa JKP;
3. faza - sprovođenje mera, organizacija, koordinacija i nadzor.
Realizacija Programa vrši se na osnovu zaključenog ugovora o poveravanju sprovođenja mera za suzbijanje i uništavanje korovske biljke ambrozija javnom komunalnom preduzeću čiji je osnivač Grad. Načelnik Gradske uprave koja sprovodi društvenu brigu za javno zdravlje, zaključuje ugovor o poveravanju sprovođenja navedenih mera javnom komunalnom preduzeću, u skladu sa odobrenom aproprijacijom u budžetu Grada za 2024. godinu.
Realizaciju Programa prate lica zadužena za poslove nadzora u okviru Gradske uprave koja sprovodi društvenu brigu za javno zdravlje.
Obaveza javnog komunalnog preduzeća kome je povereno sprovođenje mera je da u saradnji sa nadzornim organom vrši monitoring i kontrolu ambrozije.
Grad Kragujevac izvršava svoje obaveze saglasno likvidnim mogućnostima budžeta Grada u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu i planiranim sredstvima u budžetu Grada. Ukoliko u toku 2024. godine dođe do izmena planiranih sredstava u budžetu grada Kragujevca ili propisa koji regulišu predmetnu materiju, a radi usaglašavanja sa odobrenim aproprijacijama, biće zaključen aneks ugovora sa JKP kome je povereno pružanje predmetne usluge, u zavisnosti od mogućnosti realizacije planiranih poslova.
Sredstva za realizaciju Programa planirana su Odlukom o budžetu grada Kragujevca za 2024. godinu ("Službeni list grada Kragujevca", broj 13/24), na Razdelu 6 - Gradska uprava za društvene delatnosti, Programska klasifikacija 1801 - Program 12 - Zdravstvena zaštita, PA/P 0003 - Sprovođenje aktivnosti iz oblasti društvene brige za javno zdravlje, Funkcija 740 - Usluge javnog zdravstva, broj aproprijacije 63, Ekonomska klasifikacija 424 - Ostale specijalizovane usluge, u iznosu od 7.000.000,00 dinara.
Sredstva za realizaciju ovog programa uključuju PDV saglasno Zakonu o porezu na dodatu vrednost, u skladu sa jediničnom cenom usluge košenja i uništavanja ambrozije, koju utvrđuje Gradsko veće.
Plaćanje za izvršene usluge vrši se po ispostavljenim situacijama (privremenim i okončanom), overenim od strane nadzornog organa i načelnika Gradske uprave, kao rukovodioca direktnog budžetskog korisnika. Mere predviđene Programom se izvode u skladu sa Programom i zaključenim Ugovorom, po nalogu nadzornog organa.
Program objaviti u "Službenom listu grada Kragujevca".