ODLUKAO PODIZANJU, ODRŽAVANJU, PREMEŠTANJU I UKLANJANJU UMETNIČKIH DELA("Sl. list Grada Sombora", br. 4/2024) |
Ovom odlukom uređuju se postupak i način podizanja, postavljanja, premeštanja, uklanjanja, održavanja i finansiranja umetničkih dela na površinama javne namene na teritoriji grada Sombora, kao i uspostavljanje i vođenje propisanih evidencija.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovoj odluci imaju sledeće značenje:
1) "umetničko delo" u smislu ove odluke je spomenik, spomen obeležja, skulpturalno delo, mural, mozaik i drugo umetničko delo likovne, primenjene i multimedijalne umetnosti;
2) "spomenik i spomen obeležje" je predmet-delo likovne ili primenjene umetnosti koje obeležava značajno mesto, događaj ili ličnost značajnu za grad Sombor ili nacionalnu ili svetsku istoriju i kulturu i koje ima pre svega memorijalnu vrednost ali i umetničku i estetsku vrednost (reljef, spomen ploča, bista-poprsje, portret-glava, statua, kip, figura-sedeća, stojeća, grupa figura, konjanička figura i dr. vajarska dela);
3) "skulpturalno delo" je predmet-delo likovne i primenjene umetnosti koje pre svega ima estetsku i umetničku vrednost ali i smisaonu, istorijsku i društvenu (reljef, spomen ploča, bista-poprsje, portret-glava, statua, kip, figura-sedeća, stojeća, grupa figura, konjanička figura i dr. vajarska dela);
4) "mural" je umetnička, slikarska kompozicija urađena na zidu, tavanici ili nekoj drugoj površini koja ima pre svega umetničku i estetsku ali i smisaonu, istorijsku i društvenu vrednost;
5) "mozaik" je umetnička, slikarska kompozicija urađena na zidu, tavanici ili nekoj drugoj površini urađena tehnikom slaganja i sastavljanja raznobojnih kockica kvadratnog ili nepravilnog oblika od kamena, keramike, stakla, cigle i dr. materijala koja ima pre svega umetničku i estetsku ali i smisaonu, istorijsku i društvenu vrednost;
6) "drugo umetničko delo likovne, primenjene i multimedijalne umetnosti" jeste umetnički predmet ili delo nastalo kao rezultat talenta, inspiracije, uloženog rada, izraza misli i osećaja umetnika, izrađena raznim tehnikama i materijalima koje ima umetničku, estetsku, smisaonu, istorijsku i/ili društvenu vrednost (umetničke instalacije, dela ulične umetnosti, pejsažne umetnosti i dr,);
7) "površina javne namene" jeste prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju objekata javne namene ili javnih površina za koje je predviđeno utvrđivanje javnog interesa u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i dr.) kao i druge površine i prostori koji se javno koriste (pešačka i razdelna ostrva, ostrvo kružne raskrsnice, rečna i kanalska obala, most, zelena i druga površina između i oko zgrada, fasada zgrade koja je vidljiva sa javne površine, pasaž i deo dvorišta ili parka u sklopu kompleksa javnog objekta a koji nije ograđen i koji se javno koristi);
8) "podizanje, postavljanje i izrada umetničkog dela" predstavlja proces koji podrazumeva: izradu idejnog rešenja odnosno skice umetničkog dela, izradu umetničkog dela u određenoj tehnici i izvođenje radova na postavljanju umetničkog dela na lokaciju;
9) "uređenje lokacije" je urbanističko-arhitektonsko uređenje lokacije i predstavlja izvođenje građevinskih i drugih radova na podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela.
Zabranjeno je postavljanje spomenika i spomen obeležja izvan površina javne namene.
Umetničko delo se može, na površini javne namene, trajno ili privremeno podignuti, postaviti, izraditi, premestiti ili ukloniti.
Trajno podizanje, postavljanje, izrađivanje, premeštanje ili uklanjanje Umetničkog dela na površini javne namene može se izvršiti na osnovu odobrenja koje izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo a uz prethodno donetu odluku Skupštine grada Sombora na koju je ministarstvo nadležno za poslove kulture dalo prethodnu saglasnost.
Privremeno podizanje, postavljanje, izrađivanje, premeštanje ili uklanjanje Umetničkog dela na površini javne namene može se izvršiti na osnovu odobrenja koje izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo, a uz prethodno donetu odluku Gradskog veća, a na period koji nije duži od manifestacije povodom koje se postavlja.
Komisiju za podizanje spomenika i postavljanje skulpturalnih dela na teritoriji grada Sombora (u daljem tekstu: Komisija) imenuje Skupština grada.
Komisija ima predsednika, zamenika predsednika i pet članova.
Predsednik, zamenik predsednika i tri člana imenuju se iz reda stručnjaka iz oblasti kulture (likovni i primenjeni umetnici i kritičari, književnici, istoričari, istoričari umetnosti i dr.) i iz oblasti urbanizma (arhitekte i urbanisti).
Dva člana imenuju se iz reda odbornika Skupštine grada.
Komisija se imenuje na period od četiri godine, odnosno do isteka mandata odbornicima Skupštine grada, a može biti razrešena i pre isteka perioda na koji je imenovana.
Komisija odlučuje većinom glasova od ukupnog broja članova.
Stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe Komisije obavlja Odeljenje za društvene delatnosti.
II PODIZANJE, POSTAVLJANJE I IZRADA UMETNIČKOG DELA NA POVRŠINAMA JAVNE NAMENE
Inicijativu za podizanje, postavljanje, odnosno izradu umetničkog dela može dati svako fizičko ili pravno lice osim Komisije.
Inicijativa se podnosi Odeljenju za društvene delatnosti (u daljem tekstu: Odeljenje) u pisanom obliku i ista mora da sadrži:
- obrazloženje o potrebi i razlozima za podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela,
- predlog mesta i lokacije za podizanje, postavljanje odnosno izradu sa izvodom iz katastara nepokretnosti,
- vremenski period na koji se podiže, postavlja i izrađuje,
- izvore finansiranja,
- i druge podatke od značaja za odlučivanje.
Ukoliko se umetničko delo podiže, postavlja i izrađuje na fasadi zgrade koja je vidljiva sa javne površine neophodno je da podnosilac inicijative pribavi i dostavi saglasnost polovine vlasnika posebnih delova zgrade.
O predlogu inicijative Komisija odlučuje Zaključkom.
Zaključak kojim se prihvata inicijativa treba da sadrži:
- obrazloženje inicijative,
- predlog lokacije, broj parcele i poziciju umetničkog dela na parceli,
- opis i način postavljanja umetničkog dela,
- vrstu i okvirnu dimenziju umetničkog dela,
- izvor finansiranja (iz budžeta Grada, sredstvima fizičkih ili pravnih lica, donacija),
- vremenski period na koji se podiže, postavlja odnosno izrađuje umetničko delo (trajno ili privremeno).
Uslovi za podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela
Uslovi za podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela definišu se urbanističkim uslovima koje izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo na osnovu zahteva Odeljenja i zaključka Komisije.
Urbanistički uslovi iz prethodnog stava sadrže izvod iz planskog dokumenta, situacioni plan ili skicu, tehničke i druge posebne uslove za podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela.
Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo pribavlja mere tehničke zaštite od nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture i saglasnosti, mišljenja i uslove drugih nadležnih organa, institucija, imalaca javnih ovlašćenja i drugih pravnih lica.
Odluka o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela
Odluku o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela za umetničko delo iz člana 4. stav 2. donosi Skupština grada uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove kulture.
Odluku o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela za umetničko delo iz člana 4. stav 3. donosi Gradsko veće.
Odluku o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela iz stava 1. i stava 2. ovog člana sprovodi Odeljenje.
Predlog Odluke o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela izrađuje Odeljenje.
Odluka o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela sadrži sledeće:
- naziv umetničkog dela i svrhu postavljanja (obeležavanje događaja, mesta, ličnosti, poruka koju nosi);
- lokaciju umetničkog dela;
- potrebna sredstva za realizaciju;
- izvore iz kojih će se finansirati;
- vremenski period na koji se podiže, postavlja i izrađuje umetničko delo.
Sprovođenje Odluke o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela
Komisija određuje način sprovođenja Odluke o podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela iz člana 10. ove odluke.
Način sprovođenja odluka iz prethodnog stava može biti:
1. sprovođenje konkursa za izbor idejnog rešenja - konkurs za dizajn;
2. angažovanje autora po pozivu.
Konkurs za dizajn (u daljem tekstu: Konkurs) sprovodi se na osnovu važećeg Zakona o javnim nabavkama i Pravilnika kojima se uređuje način i postupak za raspisivanje i sprovođenje urbanističko arhitektonskog konkursa.
Komisija utvrđuje bliže uslove Konkursa.
Izbor idejnih rešenja na Konkursu koji će biti nagrađeni ili otkupljeni, vrši poseban Žiri izabran u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama i Pravilnikom kojim se uređuje način i postupak za raspisivanje i sprovođenje urbanističko-arhitektonskog konkursa.
Komisija nakon završenog Konkursa, a na osnovu nagrađenih i otkupljenih idejnih rešenja, daje predlog idejnog rešenja koje će se realizovati.
Gradsko veće na predlog Komisije donosi odluku o izabranom idejnom rešenju koje će se realizovati i izabranom autoru sa kojim će se zaključiti ugovor o izradi umetničkog dela.
Izrada idejnog rešenja i izrada umetničkog dela može se ugovorom poveriti autoru angažovanom po pozivu, uz učešće najmanje tri autora, a u skladu sa važećim Zakonom o javnim nabavkama.
Trajno podizanje, postavljanje i izrada umetničkog dela
Trajno podizanje, postavljanje i izrađivanje umetničkog dela na površini javne namene neophodno je izvesti uz radove na uređenju predmetne lokacije, a na osnovu rešenja o odobrenju za trajno podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela koje izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo u skladu sa zakonom koji reguliše uslove i način uređenja prostora, uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta i izgradnju objekata i ovom odlukom.
Projektno-tehnička dokumentacija za uređenje lokacije se izrađuje na osnovu idejnog rešenja iz člana 13. stav 5. i člana 14. i ista mora biti izrađena u skladu sa zakonom koji reguliše uslove i način uređenja prostora, uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta i izgradnju objekata.
Izvođenje radova na uređenju lokacije i podizanju, postavljanju i izradi umetničkog dela obavezno se prijavljuje nadležnom zavodu za zaštitu spomenika kulture.
Privremeno podizanje, postavljanje i izrada umetničkog dela
Privremeno podizanje, postavljanje i izrađivanje umetničkog dela na površini javne namene vrši se na osnovu rešenje o odobrenju za privremeno podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela na lokaciju izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo u skladu sa ovom odlukom.
Zahtev za izdavanje odobrenja iz člana 17. sadrži:
1. odluku Gradskog veća iz člana 10. stav 2. ove odluke;
2. idejno rešenje odabrano konkursom za dizajn u skladu sa članom 13. ili angažovanjem autora po pozivu u skladu sa članom 14. ove odluke;
3. ukoliko je u pitanju donacija odnosno poklon dostavlja se ugovor o donaciji.
Rešenje o odobrenju sadrži:
1. naziv umetničkog dela i svrhu postavljanja (obeležavanje mesta, događaja ili ličnosti);
2. podatke o površini na kojoj se podiže, postavlja i izrađuje umetničko delo (lokacija, broj parcele, opis površine javne namene i dr.);
3. karakteristike umetničkog dela (materijalizacija, vrsta umetničkog dela, tehnika izrade, pozicija na površini javne namene, dimenzije, način pristupa umetničkom delu i dr.);
4. posebne uslove pod kojim se umetničko delo može postaviti (u skladu sa urbanističkim uslovima iz člana 8. i 9. ove odluke);
5. vremenski period na koji se podiže, postavlja i izrađuje umetničko delo;
6. ostale obaveze u zavisnosti od vrste umetničkog dela koje se postavlja na površini javne namene a u delu primene propisa koji se odnose na komunalni red, održavanje čistoće i druge propise;
7. obavezu uklanjanja umetničkog dela u propisanom roku po isteku važenja Odobrenja;
8. obavezu dovođenja površine za javne namene u uredno i tehnički ispravno stanje u propisanom roku nakon uklanjanja umetničkog dela;
9. mogućnost donošenja rešenja o privremenom uklanjanju ili premeštanju umetničkog dela u slučaju održavanja manifestacije kojoj je pokrovitelj Grad ili izvođenja građevinskih ili drugih radova u okviru površine javne namene;
10. i druge posebne uslove od značaja za podizanje, postavljanje odnosno izradu umetničkog dela.
Na Rešenje o odobrenju iz stava 2. ovog člana može se izjaviti žalba Gradskom veću Grada Sombora u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.
III POSTAVLJANJE POSTOJEĆEG UMETNIČKOG DELA ILI REPLIKE UMETNIČKOG DELA
Na površini javne namene može se privremeno ili trajno postaviti i već postojeće umetničko delo ili podići replika umetničkog dela.
Na postupak podizanja odnosno postavljanja postojećeg umetničkog dela ili replike umetničkog dela na površini javne namene shodno se primenjuju odredbe ove odluke koje se odnose na podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela.
IV PREMEŠTANJE I UKLANJANJE UMETNIČKOG DELA
Umetničko delo se sa površine javne namene može trajno ili privremeno premestiti odnosno ukloniti, ako za to postoje opravdani razlozi.
Sredstva za potrebe premeštanja odnosno uklanjanja obezbeđuju se u budžetu Grada.
Inicijativu za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela može dati svako fizičko ili pravno lice, udruženje građana, organizacija i dr.
Inicijativa se podnosi Odeljenju u pisanom obliku i ista mora da sadrži:
- obrazloženje o potrebi i razlozima za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela;
- šta se premešta tj. uklanja (naziv umetničkog dela);
- opis postojećeg stanja umetničkog dela;
- ako se premešta: predlog lokacije za premeštanje umetničkog dela i obrazloženje predloga;
- vremenski period na koji se planira premeštanje odnosno uklanjanje.
O predlogu inicijative iz člana 21. ove odluke Komisija odlučuje Zaključkom.
Zaključak kojim se prihvata inicijativa treba da sadrži:
- opis i obrazloženje inicijative;
- ako se premešta umetničko delo: predlog lokacije za premeštanje umetničkog dela i način transporta, vremenski period na koji se planira premeštanje;
- ako se uklanja: način demontaže, mesto deponovanja/čuvanja ili način uništavanja/recikliranja;
- vremenski period na koji se planira premeštanje odnosno uklanjanje (trajno odnosno privremeno);
- orijentacioni iznos potrebnih finansijskih sredstava i izvor finansiranja.
Uslovi za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela
Uslovi za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela definišu se urbanističkim uslovima koje izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo na osnovu zahteva Odeljenja i zaključka Komisije.
Urbanistički uslovi iz prethodnog stava sadrže izvod iz planskog dokumenta, situacioni plan, tehničke i druge posebne uslove za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela, lokaciju za premeštanje umetničkog dela kao i mesto i način deponovanja/čuvanja ili način uništavanja/recikliranja.
Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo pribavlja mere tehničke zaštite od nadležnog zavoda za zaštitu spomenika kulture i saglasnosti, mišljenja i uslove drugih nadležnih organa, institucija, imalaca javnih ovlašćenja i drugih pravnih lica.
Odluka o premeštanju odnosno uklanjanju umetničkog dela
Skupština grada za umetničko delo koje se trajno premešta odnosno uklanja donosi Odluku o premeštanju odnosno uklanjanju umetničkog dela uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove kulture.
Gradsko veće za umetničko delo koje se privremeno premešta odnosno uklanja donosi Odluku o premeštanju odnosno uklanjanju umetničkog dela.
Donetu Odluku o premeštanju odnosno uklanjanju umetničkog dela iz stava 1. i stava 2. ovog člana sprovodi Odeljenje.
Odluka o premeštanju odnosno uklanjanju umetničkog dela obavezno sadrži sledeće:
- naziv umetničkog dela i razlog premeštanja odnosno uklanjanja;
- ako se premešta: lokaciju za premeštanje umetničkog dela;
- ako se uklanja: mesto i način deponovanja/čuvanja ili način uništavanja/recikliranja;
- vremenski period na koji se planira premeštanje odnosno uklanjanje;
- potrebna finansijska sredstva za realizaciju;
- izvore iz kojih će se finansirati premeštanje odnosno uklanjanje.
Odobrenje za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela
Rešenje o odobrenju za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela izdaje Odeljenje za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo u skladu sa ovom odlukom.
Rešenje o odobrenju za premeštanje odnosno uklanjanje sadrži:
1. podatke o podnosiocu zahteva;
2. naziv umetničkog dela i obrazloženje premeštanja odnosno uklanjanja;
3. podatke o lokaciji na koju se premešta odnosno uklanja umetničko delo;
4. karakteristike i opis postojećeg stanja umetničkog dela;
5. posebne uslove pod kojim se umetničko delo može premestiti odnosno ukloniti;
6. vremenski period na koji se premešta odnosno uklanja umetničko delo;
7. ostale obaveze u zavisnosti od načina premeštanja odnosno uklanjanja sa površine javne namene a u delu primene propisa koji se odnose na komunalni red, održavanje čistoće i druge propise;
8. obavezu dovođenja površine za javne namene u uredno i tehnički ispravno stanje u propisanom roku nakon premeštanja odnosno uklanjanja umetničkog dela;
9. i druge posebne uslove od značaja za premeštanje odnosno uklanjanje umetničkog dela.
Na Rešenje iz stava 1. ovog člana može se izjaviti žalba Gradskom veću Grada Sombora u roku od 15 dana od dana prijema istog.
V EVIDENCIJA I ODRŽAVANJE UMETNIČKIH DELA
Odeljenje vodi Evidenciju umetničkih dela na teritoriji grada Sombora (u daljem tekstu: Evidencija) na osnovu koje izrađuje godišnji plan održavanja umetničkih dela sa potrebnim finansijskim sredstvima za njihovo održavanje.
O održavanju umetničkih dela stara se grad Sombor, preko Odeljenja i JKP "Zelenilo" Sombor.
Održavanje umetničkih dela u smislu odredaba ove odluke podrazumeva redovno održavanje čistoće, negu zelenih površina, kontrolu i održavanje rasvete, popravku prilazne staze ili puta i po potrebi sprovođenje mera na rekonstrukciji, revitalizaciji, sanaciji i konzervatorskoj zaštiti umetničkog dela.
Umetnička dela građani su dužni da čuvaju i da se prema njima odnose sa dužnom pažnjom.
Zabranjeno je prljanje, skrnavljenje, oštećivanje ili uništavanje umetničkih dela.
Pravno ili fizičko lice koje neovlašćeno podigne, postavi, izradi, premesti, ukloni ili ošteti umetničko delo dužno je da uspostavi pređašnje stanje, odnosno nadoknadi nastalu štetu, u skladu sa zakonom i ovom odlukom.
Čuvanje i održavanje jednog ili nekoliko umetničkih dela Gradsko veće može poveriti školi, preduzeću, ustanovi, ili drugom organu ili organizaciji, uz njihovu saglasnost.
Odeljenje na predlog Komisije izrađuje godišnji program podizanja, postavljanja, izrade, premeštanja i uklanjanja umetničkih dela na teritoriji grada Sombora.
U Budžetu grada Sombora obezbeđuju se sredstva za podizanje, postavljanje, izradu, premeštanje, uklanjanje i održavanje umetničkih dela.
Sredstva pravnih i fizičkih lica
Podizanje, postavljanje i izrada umetničkog dela se može finansirati sredstvima fizičkih ili pravnih lica a u skladu sa ovom odlukom i Odlukom o kontroli prijema i realizacije donacija budžetu Grada Sombora.
Pravno ili fizičko lice koje obezbedi sva sredstva ili više od 50% potrebnih sredstava za podizanje, postavljanje i izradu umetničkog dela ima pravo da mu se ime upiše pored umetničkog dela.
O načinu upisa imena pored umetničkog dela odlučuje Komisija.
Nadzor nad primenom ove odluke, vrši Odeljenje.
Poslove inspekcijskog nadzora nad sprovođenjem ove odluke vrši Odeljenje inspekcije i komunalne milicije gradske uprave Grada Sombora, putem komunalnih inspektora i komunalnih milicionera.
Novčanom kaznom u iznosu od 150.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice:
- ako podigne, postavi i izradi umetničko delo suprotno odredbama ove odluke;
- ako premesti ili ukloni umetničko delo suprotno odredbama ove odluke.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od 25.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom u iznosu od 75.000 dinara.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se fizičko lice novčanom kaznom u iznosu od 25.000 dinara.
Novčanom kaznom u iznosu od 25.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice:
- ako namerno ili iz krajnje nepažnje uništi ili ošteti umetničko delo;
- ako umetničko delo prlja ili skrnavi.
Odredbe ove odluke, osim u pogledu organa nadležnog za donošenje odluke o postavljanju umetničkog dela, ne primenjuje se kada se umetničko delo postavlja na inicijativu druge države.
Za izgradnju i postavljanje spomenika na grobljima primenjuju se odredbe posebne odluke kojom je uređena ova materija.
Za izgradnju i postavljanje spomenika, spomen obeležja i skulpturalnih dela evidentiranih kao ratni memorijali (vojno groblje, pojedinačni grob, nadgrobni spomenik, spomen kosturnica, spomen kapela, spomen crkva, spomenik, javno spomen obeležje, spomen ploča, mesto stradanja, znamenito mesto i drugi pijetetni simbol od značaja za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova) primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje pitanja od značaja za ratne memorijale.
Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o podizanju i održavanju spomenika i skulpturalnih dela na teritoriji Grada Sombora ("Sl. list Grada Sombora", br. 9/2010).
Postupci za postavljanje spomenika i spomen obeležja na površinama javne namene započeti do dana stupanja na snagu ove odluke okončaće se po propisima po kojima su započeti.
Ova Odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Sombora".