PRAVILNIK

O UTVRĐIVANJU PLANA RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA U RADIOFREKVENCIJSKIM OPSEZIMA 1710-1785/1805-1880 MHZ

("Sl. glasnik RS", br. 61/2024)

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuje se Plan raspodele radio-frekvencija za mobilne/fiksne komunikacione mreže (Mobile/Fixed Communications Networks - MFCN) za pružanje javne elektronske komunikacione usluge u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz za teritoriju Republike Srbije.

Plan raspodele iz stava 1. ovog člana je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2

Uslovi za raspodelu radiofrekvencija u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz i drugi tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija u delovima radiofrekvencijskih opsega 1710-1785/1805-1880 MHz, koji se koriste za mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN), utvrđeni su u Planu raspodele iz člana 1. ovog pravilnika.

Član 3

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o utvrđivanju Plana raspodele radio-frekvencija za rad u radio-frekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz ("Službeni glasnik RS", br. 112/14 i 125/14).

Član 4

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

PLAN RASPODELE RADIO-FREKVENCIJA U RADIOFREKVENCIJSKIM OPSEZIMA 1710-1785 MHZ/1805-1880 MHZ

Uvod

Plan raspodele radio-frekvencija za rad u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785 MHz/1805-1880 MHz (u daljem tekstu: Plan raspodele), utvrđuje se na osnovu Uredbe o utvrđivanju Plana namene radiofrekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 9/24) i drugih relevantnih nacionalnih akata i odgovarajućih međunarodnih sporazuma i preporuka, a imajući u vidu potrebe i zahteve korisnika.

Osnov za donošenje i uslovi za izradu Plana raspodele sadržani su u sledećim dokumentima:

1) Nacionalna regulativa

(1) Zakon o elektronskim komunikacijama ("Službeni glasnik RS", broj 35/23, u daljem tekstu: Zakon);

(2) Uredba o utvrđivanju Plana namene radiofrekvencijskih opsega ("Službeni glasnik RS", broj 9/24, u daljem tekstu: Plan namene);

(3) Tehnički sporazum između administracija Austrije, Hrvatske, Mađarske, Rumunije, Srbije, Republike Slovačke, Slovenije i Ukrajine o koordinaciji u pograničnim oblastima, širokopojasnih sistema (UMTS, LTE i WiMAX) u opsegu 1800 MHz, 1710-1785/1805-1880 MHz, Budimpešta, 28. maj 2014;

(4) Tehnički sporazum između administracija Srbije i Crne Gore o koordinaciji u pograničnim oblastima za IMT/UMTS sisteme u GSM frekvencijskim opsezima 880-915/925-960 MHz (GSM 900) i 1710-1785/1805-1880 MHz (GSM 1800);

(5) Tehnički sporazum između administracija država Hrvatske, Mađarske i Srbije o dodeli preferencijalnih frekvencija i koordinaciji GSM 1800 sistema u frekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz;

(6) Tehnički sporazum između nacionalnih tela za upravljanje radio-frekvencijskim spektrom HRVATSKE, MAĐARSKE I SRBIJE koji se odnosi na raspodelu preferentnih frekvencija i koordinaciju GSM 1800 sistema u frekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz, usaglašen putem korespondencije, novembar 2018;

(7) Tehnički sporazum između Bosne i Hercegovine, Republike Severne Makedonije, Crne Gore i Republike Srbije o graničnoj koordinaciji MFCN mreža u frekvencijskim opsezima 1710-1785MHz i 1805-1880 MHz, Budva, septembar 2019;

(8) SRPS EN 301 502 - Globalni sistem za mobilne komunikacije (GSM) - Oprema baznih stanica (BS);

(9) SRPS EN 301 511 - Globalni sistem za mobilne komunikacije (GSM) - Oprema mobilnih stanica (MS);

(10) SRPS EN 301 908 - IMT ćelijske mreže - Harmonizovani standard za pristup radio-spektru (standard iz više delova);

(11) SRPS EN 303 609 - Globalni sistem za mobilne komunikacije (GSM) - GSM repetitori.

2) Međunarodna regulativa

(1) ERC/DEC/(95)03 - The frequency bands to be designated for the introduction of DCS 1800;

(2) ECC/DEC/(06)13 - Harmonised technical conditions for mobile/fixed communications networks (MFCN) including terrestrial IMT systems, other than GSM and EC-GSM IoT, in the bands 880-915/925-960 MHz and 1710-1785/1805-1880 MHz;

(3) ECC/REC/(05)08 - Frequency planning and cross-border coordination between GSM Land Mobile Systems (GSM 900, GSM 1800 and GSM-R);

(4) ECC/REC/(08)02 - Frequency planning and frequency coordination for GSM/UMTS/LTE/WiMAX Land Mobile systems operating within the 900 and 1800 MHz bands;

1. Uslovi za izradu Plana raspodele

Pri izradi Plana raspodele primenjeni su sledeći uslovi:

1) omogućavanje optimalnog, tehničkog i ekonomičnog planiranja na bazi tehnološke neutralnosti, kao i izgradnja i funkcionisanje javnih mobilnih/fiksnih komunikacionih mreža na teritoriji Republike Srbije;

2) korišćenje osnovnih regulatornih postavki za izradu i realizaciju Plana raspodele, koje su usaglašene sa dokumentima koji se primenjuju u državama članicama CEPT-a;

3) osnovni tehnički parametri za izradu i realizaciju Plana raspodele, koji su usaglašeni sa dokumentima koji se primenjuju u državama članicama CEPT-a;

4) usaglašeno korišćenje radiofrekvencijskih blokova/radio-frekvencija na nacionalnom i međunarodnom nivou;

5) korišćenje radio-frekvencija iz radiofrekvencijskih opsega 1710-1785/1805-1880 MHz u cilju izbegavanja pojave međusobnih smetnji.

Na osnovu uslova za izradu Plana raspodele u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz propisuju se opšti i regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija u ovim radiofrekvencijskim opsezima, kao i tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz.

2. Opšti uslovi za raspodelu radio-frekvencija iz namenjenih radiofrekvencijskih opsega

Plan raspodele propisuje uslove za raspodelu radio-frekvencija iz radiofrekvencijskih opsega 1710-1785/1805-1880 MHz za mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN) i za pružanje javne elektronske komunikacione usluge.

Mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN), u smislu ovog pravilnika, uključuju GSM (Global System for Mobile Communications) i terestrički IMT (International Mobile Telecommunications), gde IMT obuhvata IMT-2000, IMT-Advanced i IMT-2020 (Rezolucija ITU-R 56 - Naming for International Mobile Telecommunications).

U radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz za GSM i IMT koristi se dupleksni način rada FDD (Frequency Division Duplex).

Donji radiofrekvencijski opseg 1710-1785 MHz je predajni opseg za mobilnu stanicu (uplink), a gornji radiofrekvencijski opseg 1805-1880 MHz je predajni opseg za baznu stanicu (downlink). Razmak između predajne i prijemne frekvencije za baznu i terminalnu stanicu iznosi 95 MHz.

Osnovni radiofrekvencijski blok je širine 5 MHz.

Radiofrekvencijski blokovi formiraju se spajanjem jednog ili više sukcesivnih osnovnih radiofrekvencijskih blokova (n x 5MHz).

Raspored osnovnih radiofrekvencijskih blokova u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz prikazan je u Tabeli 1.

Tabela 1.

Opseg 1710-1785/1805-1880 MHz za GSM i IMT sisteme deli se na 15 uparenih osnovnih radiofrekvencijskih blokova širine 2 x 5 MHz. Raspored osnovnih radiofrekvencijskih blokova prikazan je u Tabeli 2.

Tabela 2.

Oznaka osnovnog radiofrekvencijskog bloka	Radiofrekvencijski opseg 1710-1785 MHz		Radiofrekvencijski opseg 1805-1880 MHz
Oznaka osnovnog radiofrekvencijskog bloka	Donja granica (MHz)	Gornja granica (MHz)	Donja granica (MHz)	Gornja granica (MHz)
1	1710	1715	1805	1810
2	1715	1720	1810	1815
3	1720	1725	1815	1820
4	1725	1730	1820	1825
5	1730	1735	1825	1830
6	1735	1740	1830	1835
7	1740	1745	1835	1840
8	1745	1750	1840	1845
9	1750	1755	1845	1850
10	1755	1760	1850	1855
11	1760	1765	1855	1860
12	1765	1770	1860	1865
13	1770	1775	1865	1870
14	1775	1780	1870	1875
15	1780	1785	1875	1880

3. Tehnički uslovi za korišćenje radio-frekvencija

U cilju izbegavanja smetnji između korisnika radiofrekvencijskog spektra primenjuje se zaštitni frekvencijski razmak od najmanje 200 kHz između nominalnih ivica kanala dva različita sistema koji rade u susednim radiofrekvencijskim blokovima.

Tehnički uslovi za bazne i terminalne radio-stanice u radiofrekvencijskim opsezima 1710-1785/1805-1880 MHz definisani su na osnovu spektralne maske na ivici radiofrekvencijskog bloka - BEM (block edge mask). BEM se sastoji od komponenti unutar i izvan radiofrekvencijskog bloka, koje određuju dozvoljene nivoe radio-emisije. Primenjuje se za non-AAS (non-active antenna systems) i AAS (active antenna systems) bazne radio-stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži.

Non-AAS se odnosi na MFCN bazne stanice sa jednim ili više antenskih konektora povezanih sa jednim ili više odvojenih pasivnih antenskih elemenata, koji emituju radio-talas.

AAS se odnosi na MFCN bazne stanice i antenske sisteme gde se amplituda i/ili faza između antenskih elemenata konstantno prilagođava dajući dijagram antene, koji varira u zavisnosti od kratkotrajnih promena u okruženju gde se prostiru radio talasi.

U Tabeli 3. date su definicije BEM elemenata bazne stanice MFCN sistema za koje se propisuju odgovarajuća ograničenja snage.

Tabela 3.

BEM element	Definicija
Unutar bloka	Dodeljeni radiofrekvencijski blok za koji se maska definiše.
Osnovni region	Radio-frekvencije unutar opsega 1805-1880 MHz, osim dodeljenog radiofrekvencijskog bloka i radio-frekvencija iz bilo kog prelaznog regiona koji se odnosi na dodeljeni radiofrekvencijski blok.
Prelazni region	0 do 10 MHz ispod donje i iznad gornje ivice dodeljenog radiofrekvencijskog bloka. Prelazni region ne uključuje radio-frekvencije ispod 1805 MHz i iznad 1880 MHz.
Dodatni osnovni region	Radio-frekvencije ispod 1805 MHz i iznad 1880 MHz (u cilju zaštite radio-stanica drugih službi koje rade u susednim opsezima).

Za izvođenje maske na ivici radiofrekvencijskog bloka bazne stanice u mobilnoj/fiksnoj komunikacionoj mreži, BEM elementi definisani u Tabeli 3. se koriste na sledeći način:

1) ograničenje snage unutar bloka se primenjuje za dodeljeni radiofrekvencijski blok;

2) za opseg od 0 do 10 MHz ispod donje i iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka primenjuju se ograničenja snage propisana za prelazni region;

3) za preostale radio-frekvencije unutar opsega 1805-1880 MHz primenjuju se ograničenja snage propisana za osnovni region;

4) za radio-frekvencije ispod 1805 MHz i iznad 1880 MHz primenjuju se ograničenja snage propisana za dodatni osnovni region;

5) maska na ivici radiofrekvencijskog bloka je određena kombinacijom odgovarajućih BEM elemenata koji se odnose na radiofrekvencijski blok.

U Tabeli 4. data su ograničenja emisije non-AAS i AAS bazne stanice MFCN sistema unutar radiofrekvencijskog bloka.

Tabela 4.

Radiofrekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP - Equivalent Isotropically Radiated Power) po anteni (non-AAS)	Maksimalna srednja ukupno izračena snaga (TRP - Total Radiated Power) po ćeliji (AAS)
1805-1880 MHz	65 dBm/5 MHz (WB) 65 dBm/200 kHz (NB)	58 dBm/5 MHz (WB)

U Tabeli 5. data su ograničenja emisije non-AAS i AAS bazne stanice MFCN sistema izvan radiofrekvencijskog bloka (zahtevi u osnovnom regionu).

Tabela 5.

Radiofrekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP - Equivalent Isotropically Radiated Power) po anteni (non-AAS)	Maksimalna srednja ukupno izračena snaga (TRP - Total Radiated Power) po ćeliji (AAS)
Unutar opsega 1805-1880 MHz i više od 10 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	3 dBm/MHz (NB)	-6 dBm/ MHz (WB)

U Tabeli 6. data su ograničenja emisije non-AAS i AAS bazne stanice MFCN sistema izvan radiofrekvencijskog bloka (zahtevi u prelaznom regionu).

Tabela 6.

Radiofrekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP - Equivalent Isotropically Radiated Power) po anteni (non-AAS)	Maksimalna srednja ukupno izračena snaga (TRP - Total Radiated Power) po ćeliji (AAS)
Unutar opsega 1805-1880 MHz i 0 do 0,2 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	32,4 dBm/0,2 MHz	17,4 dBm/0,2 MHz
Unutar opsega 1805-1880 MHz i 0,2 do 1 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	13,8 dBm/0,8 MHz	4,7 dBm/0,8 MHz
Unutar opsega 1805-1880 MHz i 1 do 5 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	5 dBm/MHz	-4 dBm/MHz
Unutar opsega 1805-1880 MHz i 5 do 10 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	12 dBm/5 MHz	3 dBm/5 MHz

U Tabeli 7. data su ograničenja emisije non-AAS i AAS bazne stanice MFCN sistema izvan radiofrekvencijskog opsega (zahtevi u dodatnom osnovnom regionu).

Tabela 7.

Radiofrekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP - Equivalent Isotropically Radiated Power) po anteni (non-AAS)	Maksimalna srednja ukupno izračena snaga (TRP - Total Radiated Power) po ćeliji (AAS)
Ispod 1805 MHz i 0 do 10 MHz ispod donje ivice radiofrekvencijskog bloka/Iznad 1880 MHz i 0 do 10 MHz iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	Kao u Tabeli 6.	Kao u Tabeli 6.
Ispod 1805 MHz i više od 10 MHz ispod donje ivice radiofrekvencijskog bloka/Iznad 1880 MHz i više od 10 MHz iznad gornje ivice radiofrekvencijskog bloka	Kao u Tabeli 5.	Kao u Tabeli 5.
Više od 10 MHz ispod donje/iznad gornje ivice radiofrekvencijskog opsega	U skladu sa Preporukom ERC/REC 74-01	U skladu sa Preporukom ERC/REC 74-01

U Tabeli 8. dato je ograničenje emisije MFCN terminalne stanice unutar radiofrekvencijskog bloka.

Tabela 8.

Radiofrekvencijski opseg	Maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP - Equivalent Isotropically Radiated Power) po anteni1
1710-1785 MHz	25 dBm
1 Ovo ograničenje se definiše kao maksimalna srednja ekvivalentno izotropno izračena snaga (EIRP- Equivalent Isotropically Radiated Power) za fiksne ili ugrađene terminale, odnosno kao maksimalna srednja ukupno izračena snaga (TRP - Total Radiated Power) za mobilne ili nomadske terminale. Za navedenu graničnu vrednost dozvoljava se tolerancija do +2 dB, kako bi se uzeo u obzir rad u ekstremnim uslovima sredine i podržao širok opseg proizvođača.

4. Regulatorni uslovi za raspodelu radio-frekvencija

Pravo na korišćenje radio-frekvencija iz radiofrekvencijskih opsega 1710-1785/1805-1880 MHz, koji se koriste za mobilne/fiksne komunikacione mreže (MFCN), stiče se na osnovu pojedinačne dozvole za korišćenje radiofrekvencijskog spektra, koja se izdaje po sprovedenom postupku javnog nadmetanja, u skladu sa Zakonom.

Imaoci pojedinačnih dozvola za korišćenje radiofrekvencijskog spektra, kojima su dodeljeni susedni radiofrekvencijski blokovi, mogu međusobno da se usaglase o drugim uslovima koji omogućavaju efikasnije korišćenje radiofrekvencijskog spektra od uslova propisanih u tački 3. ovog plana raspodele, uz saglasnost Regulatornog tela za elektronske komunikacije i poštanske usluge (u daljem tekstu: Regulator).

Imalac pojedinačne dozvole je u obavezi da prilagodi parametre svoje bazne stanice tako da budu ispunjeni tehnički uslovi izvan granica teritorije Republike Srbije, utvrđeni bilateralnim ili multilateralnim međunarodnim tehničkim sporazumima. U nedostatku bilateralnih ili multilateralnih međunarodnih tehničkih sporazuma potrebno je poštovati ograničenja iz važećih verzija preporuka ECC/REC/(05)08 - Frequency planning and cross-border coordination between GSM Land Mobile Systems (GSM 900, GSM 1800 and GSM-R), ECC/REC/(08)02 - Cross-border coordination for Mobile/Fixed Communications Networks (MFCN) in the frequency bands 900 MHz and 1800 MHz excluding GSM vs. GSM and for Railway Mobile Radio (RMR) in the 900 MHz frequency band excluding GSM-R vs. GSM-R i ERC/REC 74-01 - ECC/REC 74-01 - Unwanted emissions in the spurious domain.

U pojedinim slučajevima smetnji Regulator će utvrditi dodatna ograničenja korišćenja radiofrekvencijskih opsega 1710-1785/1805-1880 MHz, radi zaštite postojećih službi koje rade u susednim radiofrekvencijskim opsezima.