PRAVILNIKO UNUTRAŠNJEM REDU I ČUVARSKOJ SLUŽBI U PARKU PRIRODE "JEGRIČKA"("Sl. list AP Vojvodine", br. 33/2024) |
Pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi Parka prirode "Jegrička" (u daljem tekstu: Pravilnik) regulišu se unutrašnji red, organizacija, način rada i oprema čuvarske službe i osnovna pravila organizacije protivpožarne zaštite Parka prirode "Jegrička" (u daljem tekstu: Park prirode), čiji je upravljač JVP "Vode Vojvodine" Novi Sad (u daljem tekstu: Upravljač), odnosno bliže definišu pravila iz člana 56. stav 4. Zakona o zaštiti prirode (u daljem tekstu: Zakon) po kojima se na području Parka prirode sprovodi režim zaštite utvrđen članom 35. Zakona i članovima od 6. do 12. Pokrajinske skupštinske odluke o zaštiti Parka prirode "Jegrička" (daljem tekstu: Odluka), a naročito:
- način ponašanja posetilaca i drugih korisnika pri kretanju, boravku i obavljanju poslova u Parku prirode;
- način obavljanja delatnosti pri korišćenju prirodnih resursa i prostora za izgradnju objekata, mesta, površine i objekti u kojima se zbog očuvanja divljih biljaka i životinja i drugih vrednosti ograničava kretanje ili zabranjuje i ograničava obavljanje određenih radnji, kao i trajanje tih mera;
- vrste divljih biljaka i životinja čije je korišćenje, odnosno branje, sakupljanje i izlov ograničeno, kao i način i uslovi obavljanja tih radnji;
- uslovi zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti;
- mesta i uslovi za odlaganje otpada;
- način održavanja urednosti i čistoće Parka prirode;
- postupak izdavanja saglasnosti i drugih akata korisnicima od strane upravljača;
- način i organizacija čuvarske službe, čuvanja Parka prirode, oprema i sredstva neophodna za čuvanje i održavanje;
- način sprovođenja preventivnih mera zaštite od požara, drugih elementarnih nepogoda i udesa.
Odredbe ovog Pravilnika odnose se na korisnike zaštićenog područja u smislu člana 4. tačka 37. Zakona, vlasnike zemljišta i drugih nepokretnosti i pravna i fizička lica koja ostvaruju pravo korišćenja nepokretnosti ili korišćenja prirodnih dobara na području Parka prirode kroz registrovanu delatnost, na posetioce Parka prirode, kao i na pravna i fizička lica koja obavljaju druge dozvoljene aktivnosti ili vrše službene radnje na području Parka prirode (u daljem tekstu: Korisnik), kao i na posetioce Parka prirode.
Posetilac Parka prirode je lice koje iz naučnih, obrazovnih, rekreativnih, turističkih, sportskih i kulturnih potreba i razloga boravi na području Parka prirode kraće od 15 dana, kao i lice u tranzitu kroz područje Parka prirode (u daljem tekstu: Posetilac).
Za korišćenje prirodnih vrednosti Parka prirode i usluga Upravljača Korisnik i Posetilac plaćaju naknadu u skladu sa članom 107. stav 2. Zakona o naknadama za korišćenje javnih dobara ("Službeni glasnik RS", broj 95/18, 49/19, 86/19-usklađeni din. izn., 156/20-usklađeni din.izn. i 15/21 - dop. usklađenih din. izn., 15/23 - usklađeni din. izn., 92/23 i 120/23 - usklađeni din. izn.)
Obveznike naknade, njenu visinu i način naplate propisuje Upravljač posebnim aktom, u skladu sa Zakonom.
Korisnici i Posetioci iz člana 2. ovog Pravilnika su dužni da se pridržavaju odredaba Zakona, Odluke, ovog Pravilnika i drugih propisa iz oblasti zaštite prirode, uputstava sa informativnih tabli i drugih oznaka, kao i uputstava ili naloga čuvara Parka prirode i drugih ovlašćenih lica Upravljača.
U planiranju i preduzimanju radova i aktivnosti na području Parka prirode, Korisnici i Posetioci dužni su da poštuju Zakon, Odluku i Plan upravljanja Parka prirode.
Unutrašnji red u Parku prirode obezbeđuje čuvarska služba Upravljača u saradnji sa lokalnim stanovništvom, udruženjima građana, javnim preduzećima i drugim privrednim subjektima, ustanovama i organima državne uprave i lokalne samouprave.
Park prirode "Jegrička" nalazi se na području opština Bačka Palanka, Vrbas, Temerin i Žabalj, a obuhvata i delove naselja: Žabalj, Zmajevo, i Ravno Selo, obuhvatajući parcele upisane u katastarske opštine Despotovo, Ravno Selo, Zmajevo, Sirig, Temerin, Žabalj, Gospođinci i Čurug.
Ukupna površina Parka prirode "Jegrička" iznosi 1.193,19 ha od čega je 1.191,65 ha (99,87%) u državnoj svojini, 1.55 ha (0,13%) u privatnoj svojini.
Uzimajući u obzir da je vodotok Jegrička integralni deo Osnovne kanalske mreže Hidrosistema Dunav - Tisa - Dunav, na zaštićenom području razlikuju se tri hidrotehničke celine:
- celina A - kanalisani deo od ustave kod Despotova (64+163 km) do regionalnog puta Temerin - Bečej (30+000km);
- celina B - deo sa očuvanim prirodnim odlikama ravničarskih reka od regionalnog puta Temerin - Bečej (30+000 km) do ustave kod Žablja (15+470 km);
- celina V - deo od ustave do Žablja (15+470km) do crpne stanice "Žabalj" (0+820 km) i deo koji predstavlja izlivni kanal Jegričke u Tisu od (0+820km) do (0+000 km).
Na području Parka prirode utvrđeni su režimi zaštite II i III stepena.
Režim zaštite II stepena iznosi 257,09 ha, ili 21,5% zaštićene površine, obuhvata sledeće prirodne celine:
1. Razliveno močvarno područje Jegričke - prostorna celina B;
2. Četiri ostrva u prostornoj celini V;
3. Slatine kod Male bare.
Režim zaštite III stepena iznosi 936,10 ha, ili 78,5% zaštićene površine, obuhvata sledeće prirodne celine:
1. Prostorna celina A;
2. Prostorna celina V, izuzev četiri ostrva koja su u režimu zaštite II stepena.
Oko Parka prirode "Jegrička" uspostavlja se zaštitna zona koja obuhvata površinu od 5.701,60 ha, u svim katastarskim opštinama.
Upravljač će površine sa propisanim režimom zaštite II i III stepena označiti na jasan i vidljiv način.
Upravljač obezbeđuje nadzor nad sprovođenjem propisanog režima zaštite putem Službe za upravljanje i korišćenje prirodnih resursa - Odeljenja za upravljanje i korišćenje zaštićenih područja.
Ovim Pravilnikom bliže se utvrđuju zabrane i ograničenja na području Parka prirode u skladu sa Odlukom, Zakonom i podzakonskim aktima o režimima zaštite.
Ograničenja radova i aktivnosti definišu se prostorno, vremenski i po obimu, u skladu sa održivim korišćenjem prirodnih vrednosti.
Radovi koji nisu zabranjeni, kao i radovi za koja se osnovano pretpostavlja da mogu imati nepovoljne posledice na zaštićeno područje, podležu proceduri procene uticaja na životnu sredinu i pribavlja se saglasnost, u skladu sa Zakonom.
II PONAŠANJE POSETILACA I DRUGIH KORISNIKA PRI KRETANJU, BORAVKU I OBAVLJANJU POSLOVA U PARKU PRIRODE
Za posetu Parka prirode posetilac plaća ulaznicu.
Za vreme boravka u Parku prirode Posetilac je dužan da kod sebe ima ulaznicu, lična dokumenta, dozvolu za rekreativni ribolov ili dozvolu Upravljača za obavljanje prethodno odobrenih aktivnosti, kao i da ih pokaže na zahtev čuvara Parka prirode.
Za kolektivne posete, naučno-istraživački rad, snimanje i fotografisanje i drugo dozvoljeno korišćenje prirodnih vrednosti u Parku prirode, obavezno je pribavljanje saglasnosti Upravljača.
Oblik, sadržinu i način izdavanja saglasnosti iz stava 1. ovog člana, uređuje Upravljač posebnim aktom.
Kada se radi o hitnoj intervenciji u cilju zaštite dobara, bezbednosti ili zdravlja ljudi, odobrenje ili pratnja iz stava 1. ovog člana ne mora se pribaviti, odnosno obezbediti, ali se preduzete aktivnosti moraju, u što kraćem roku, prijaviti Upravljaču.
Kretanje Korisnika i Posetilaca u Parku prirode na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena dozvoljeno je samo na, za tu svrhu, predviđenim stazama i putevima. Trasiranje staza na ovim površinama ograničava se samo na one u edukativne svrhe.
Na ostalim površinama Parka prirode kretanje i boravak su slobodni i bez ograničenja.
Na području Parka prirode ograničava se:
- korišćenje vrste plovnih objekata, na korišćenje čamaca koji se pokreću ljudskom snagom ili elektromotorom i drugih rekreativnih plovnih objekata kojima se ne ugrožavaju vrednosti ekosistema vodotoka;
- korišćenje plovnih objekata na delu prostorne celine V od 13+767 km do 11+475 km, na kretanje prethodno najavljeno čuvarskoj službi u periodu reprodukcije vrsta od 15. marta do 15. septembra.
Na podučju Parka prirode na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjuje se:
- kretanje po ostrvima sem za potrebe zaštite i čuvanja, naučno-istraživačkog rada i kontrolisanu edukaciju.
Na podučju Parka prirode na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena ograničava se:
- upotreba vanbrodskih motora na motore na elektro pogon, osim za potrebe Upravljača;
- kapacitet prevoznog sredstva za turiste na do pedeset ljudi, odnosno plovnih objekata na do trideset ljudi;
- korišćenje plovnih objekata, na potrebe upravljanja kao i prostorno i vremenski utvrđena istraživanja i kontrolisane posete;
- kretanje posetilaca prostorno i vremenski, na kretanje prethodno najavljeno čuvarskoj službi.
Kampovanje i postavljanje mobilijara i objekata za kampovanje na području Parka prirode može se organizovati samo na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite III stepena i to na, za tu svrhu, predviđene, naznačene i uređene prostore, uz saglasnost Upravljača.
Upravljač će površine i mesta sa propisanim zabranama i ograničenjima iz člana 10.-12. ovog Pravilnika, označiti na jasan i vidljiv način.
III NAČIN OBAVLJANJA DELATNOSTI PRI KORIŠĆENJU PRIRODNIH RESURSA I PROSTORA ZA IZGRADNJU OBJEKATA
Obavljanje delatnosti, radova i aktivnosti i korišćenje prostora i prirodnih resursa dozvoljeno je na način predviđen Zakonom i drugim zakonima uz poštovanje mera i režima zaštite Parka prirode propisanih Odlukom i ovim Pravilnikom.
Upravljač vodi evidenciju o delatnostima koje se obavljaju na području Parka prirode, kao i o ljudskim aktivnostima i procesima koji predstavljaju faktor ugrožavanja i oštećenja zaštićenog područja i o tome dostavlja podatke Pokrajinskom zavodu za zaštitu prirode i pokrajinskom organu uprave nadležnom za poslove zaštite životne sredine, radi preduzimanja mera u okviru njihove nadležnosti.
Na području Parka prirode zabranjeno je:
- radovi i aktivnosti koji mogu imati nepovoljan uticaj na geomorfološke, hidrološke i pedološke karakteristike, živi svet, životnu sredinu, ekološki integritet i estetska obeležja predela;
- povećanje rascepkanosti (fragmentacije) staništa stvaranjem novih ili jačanjem efekata postojećih barijera;
- paljenje trske;
- neplansko odlaganje i skladištenje inertnog materijala (npr. pesak, šljunak, zemlja) i obavljanje ostalih radova i aktivnosti koje nisu u skladu sa principima održivog korišćenja prirodnih resursa;
- ispuštanje (emisija) zagađujućih materija u vodu, vazduh ili zemljište, fizičko zagađivanje, otvaranje deponija, odlaganje, skladištenje opasnih materija (rezervoari goriva i sl.) i sprovođenje aktivnosti koje predstavljaju potencijalnu opasnost za ugrožavanje kvaliteta životne sredine;
- obrada zemljišta, meliorativni radovi na prirodnim travnim staništima (pašnjak, livada) i uklanjanje travnog pokrivača sa slojem zemljišta.
Na području Parka prirode ograničava se:
- košenje i ispaša na travnim površinama, seča i uklanjanje trske, košenje i uklanjanje vodene (flotantne), močvarne (submerzne) i druge priobalne vegetacije, kao i izmuljivanje korita na planske aktivnosti održavanja staništa i potrebe redovnog održavanja korita i obale vodotoka;
- košenje, ispaša i seča trske, uklanjanje vodene, močvarne, kao i druge priobalne vegetacije na planske aktivnosti održavanja staništa;
- mogućnost promene namene površina (zemljišta) i kultura, na promene u smeru smanjenja intenziteta korišćenja prostora (prevođenje obradivih površina slabijeg boniteta u pašnjake i sl.), formiranja zaštitnog pojasa i u svrhu revitalizacije staništa;
- promena morfologije terena (npr. raskopavanje i nasipanje obala), na planske aktivnosti usmerene na uređenje obale uz građevinsko područje naselja i poboljšanje hidroloških i ekoloških uslova vodotoka;
- upotreba hemijskih sredstava, na primenu upravljanja;
- upotreba pesticida, na biološke preparate;
- očuvanje kontinuiteta visokog zelenila i travnih površina nebranjenog dela od crpne stanice "Žabalj" do uliva u reku Tisu.
Na podučju Parka prirode na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjuje se:
- uređenje obale.
Gajenje, zaštita i korišćenje šuma vrši se u skladu sa Zakonom o šumama, propisima donetim na osnovu tog zakona, člana 18. i 35. Zakona, Odlukom, drugim propisima i ovim Pravilnikom.
Ciljevi zaštite Parka prirode u oblasti gajenja i korišćenja šuma realizuju se kroz ostavljanje najmanje pet stabala autohtonih vrsta po hektaru u procesu obnove šume i šumskih zasada.
Gazdovanje šumama i šumskim zemljištem sprovodi se prema planu razvoja šumskih područja, osnovi gazdovanja, godišnjim planovima gazdovanja šumama i izvođačkim projektima uz pribavljene uslove zaštite prirode.
Na području Parka prirode zabranjeno je:
- unošenje alohtonih invazivnih biljnih i životinjskih vrsta, obnova i širenje zasada invazivnih drvenastih vrsta;
- pošumljavanje bara, livada i pašnjaka;
- neplanska seča i oštećivanje šumskog drveća, zamena sastojina i grupacija autohtonih vrsta drveća alohtonim;
- seča starih reprezentativnih jedinki autohtonih vrsta drveća.
Na podučju Parka prirode na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjuje se:
- seča šumaraka, žbunja i pojedinačnih stabala uz obalu i na ostrvima, osim radi revitalizacije staništa.
Upravljač upravlja vodnim režimom u Parku prirode u skladu sa propisima iz oblasti upravljanja vodama i uz poštovanje propisanog režima zaštite Parka prirode.
Na području Parka prirode zabranjuje se:
- nagla promena nivoa vode u periodu reprodukcije flore i faune od 15. marta do 15. septembra, a u skladu s hidrološkom situacijom vodotoka, uz saglasnost Upravljača;
- upuštanje neprečišćenih otpadnih voda, kao i voda ispod kvaliteta koji odgovara II klasi;
- ograđivanje prostora neposredno uz vodotok radi obezbeđivanja prohodnosti.
U zaštitnoj zoni Parka prirode zabranjuje se:
- radovi koji negativno utiču na vodni režim zaštićenog područja ili na kvalitet vode vlažnih staništa unutar zaštićenog područja.
U zaštitnoj zoni Parka prirode ograničava se:
- upotreba pesticida na udaljenost veću od pedeset metara od vodotoka;
- izgradnja zalivnih sistema u skladu s hidroekološkim potencijalom vodotoka.
Radovi na redovnom održavanju korita i obala Parka prirode kao što su izmuljivanje, uklanjanje suvišne vegetacije (bez upotrebe hemijskih sredstava), ravnanje inspekcionih staza, očuvanje i podizanje remiza sa autohtonim vrstama drveća i žbunja, kao i radovi na održavanju vodnih objekata, realizuju se u skladu sa višegodišnjim i godišnjim programima i planovima Upravljača uz pribavljene uslove zaštite prirode.
Uređenje prostora na području Parka prirode vrši se u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 81/2009 - ispr., 64/2010 - odluka US, 24/2011, 121/2012, 42/2013 - odluka US, 50/2013 - odluka US, 98/2013 - odluka US, 132/2014, 145/2014, 83/2018, 31/2019, 37/2019 - dr. zakon, 9/2020, 52/2021 i 62/2023), donetim urbanističkim planovima, Zakonom, Odlukom, Planom upravljanja i ovim Pravilnikom.
Za prostorne i urbanističke planove koji se odnose na područje Parka prirode u celosti, ili na njihove pojedine delove, sprovodi se postupak strateške procene uticaja na životnu sredinu u skladu sa Zakonom, odnosno proverava potreba sprovođenja te procene u zavisnosti od vrste i sadržaja plana i mogućih značajnih uticaja na životnu sredinu.
Postupak strateške procene iz stava 2. ovog člana sprovodi organ nadležan za donošenje plana, uz pribavljanje odgovarajućih uslova, mišljenja i saglasnosti i učešće javnosti, u skladu sa Zakonom o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu ("Službeni glasnik RS", br. 135/04 i 88/10) i Zakonom.
Na području Parka prirode zabranjuje se:
- formiranje građevinskog zemljišta van građevinskog područja naselja suprotno ciljevima zaštite i održivo korišćenje prirodnih vrednosti;
- izgradnja malih kućica na vodi.
Na području Parka prirode ograničava se:
- formiranje novog građevinskog zemljišta, na površine neophodne za izgradnju objekata na osnovu važeće prostorno-planske dokumentacije koja je doneta pre pokretanja postupka zaštite;
- izgradnja nadzemnih vodova i infrastrukture na izgradnju u okvirima postojećih objekata infrastrukture;
- izgradnja molova i stacionarnih plutajućih objekata, na one za potrebe upravljanja, kao i na planski postavljene u okviru postojećeg građevinskog područja radi organizovanja održivih vidova turizma, rekreacije i edukacije;
- modernizacija pruge Beograd - Subotica - državna granica (Kelebija);
- izgradnja, rekonstrukcija i održavanje objekata na elektroenergetske, telekomunikacione, hidrotehničke i komunalne infrastrukture, čime se obezbeđuje nesmetan prolaz vozilima prilikom otklanjanja havarijskih stanja, preventivnog održavanja, vršenja revizija, remonta i rekonstrukcije postojeće infrastrukture;
- izgradnja objekata turističkog smeštaja, infrastrukturne mreže i infrastrukturnih objekata u skladu sa održivim korišćenjem prirodnih vrednosti i kapacitetom prostora;
- uređenje obale na područje kupališta i ribolovnih mesta određenih planskim dokumentima.
Na podučju Parka prirode na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena ograničava se:
- postavljanje i izgradnja novih objekata na izgradnju za potrebe sprovođenja mera zaštite i unapređivanja zaštićenog područja.
U zaštitnoj zoni Parka prirode zabranjuje se:
- podizanje industrijskih objekata, prerađivačkih pogona, turističkih i drugih sadržaja, kao i izvođenje radova koji narušavaju ekološki ili vizuelni integritet područja ili su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracija i/ili uznemiravanja živog sveta osvetljavanjem;
- formiranje građevinskog zemljišta van građevinskog područja naselja suprotno ciljevima zaštite i održivo korišćenje prirodnih vrednosti;
- izgradnja ribnjaka, deponija komunalnog otpada, postrojenja za korišćenje energije vetra i drugih objekata, kao i izvođenje radova kojima se narušavaju ekološki i vizuelni integritet područja.
U zaštitnoj zoni Parka prirode ograničava se:
- izgradnja novih i proširenje postojećih industrijskih kompleksa na one koji ne utiču negativno na životnu sredinu i zaštićeno područje;
- modernizacija pruge Beograd - Subotica - državna granica (Kelebija);
- izgradnja saobraćajnica višeg reda (državni put I i II reda) na osnovu važeće prostorno-planske dokumentacije koja je doneta pre pokretanja postupka zaštite;
- planiranje turističkih i drugih sadržaja koji su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracija i/ili uznemiravanja živog sveta neodgovarajućim korišćenjem osvetljenja, na rastojanje veće od trista metara celom dužinom nasipa od staništa zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta;
Upravljač vodi evidenciju o nepokretnostima na Području Parka prirode sa podacima od značaja za upravljanje zaštićenim područjem.
IV OČUVANJE DIVLJIH BILJAKA I ŽIVOTINJA I DRUGIH PRIRODNIH VREDNOSTI
Korisnici i Posetioci dužni su da primenjuju mere zaštite prirodnih, kulturnih i drugih vrednosti i životne sredine, u skladu sa Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom, merodavnim zakonima i propisima donetim na ostnovu tih zakona.
Biljke i i gljive koje žive u slobodnoj prirodi na području Parka prirode, a kojima je Pravilnikom o proglašenju i zašti ti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni glasnik RS", br. 5/10, 47/11, 32/16 i 98/16, u daljem tekstu: Pravilnik o divljim vrstama), utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, nije dozvoljeno seći, kidati, lomiti, čupati, sakupljati njihovo seme i plodove, ili ih na drugi način oštećivati i uništavati.
Životinje koje žive, povremeno ili sezonski borave u slobodnoj prirodi na području Parka prirode, a kojima je Pravilnikom o divljim vrstama, utvrđen status strogo zaštićenih vrsta, nije dozvoljeno rasterivati, uznemiravati, hvatati, ubijati i ranjavati, nehotično i namerno trovati, sakupljati jaja i druge razvojne oblike, uništavati i oštećivati gnezda i ostala mesta i objekte na kojima se te životinje razmnožavaju, odgajaju mladunce, sklanjaju, borave i hrane.
Zabranjeno je postupanje sa strogo zaštićenim divljim vrstama biljaka, životinja i gljiva suprotno odredbama stava 1. i 2. ovog člana.
Lice koje na području Parka prirode primeti i nađe primerke biljaka i životinja iz stava 1. i 2. ovog člana koji su oštećeni, odnosno ranjeni, bolesni, nemoćni ili mrtvi, ili primeti pojave oštećenja i uništavanja staništa biljaka i životinja, treba da o tome bez odlaganja obavesti čuvara ili drugo ovlašćeno lice Upravljača, odnosno da tim licima preda spomenuti nađeni primerak biljke, odnosno životinje. Upravljač vodi evidenciju o podnetim obaveštenjima, odnosno sastavlja zapisnik u vezi utvrđenog stanja po podnetom obaveštenju ili nađenom primerku biljke odnosno životinje.
Upravljač će o nalazima i obaveštenjima iz stava 3. ovog člana obavestiti Pokrajinski zavod za zaštitu prirode i nadležnog inspektora, odnosno preduzeti druge potrebne radnje u vezi tih nalaza i obaveštenja.
Divlje vrste biljaka, gljiva, lišajeva i životinja koje su utvrđene Uredbom o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune ("Službeni glasnik RS" br. 31/05, 45/05 - ispr, 22/07, 38/08, 9/10, 69/11 i 95/18 - dr. zakon, u daljem tekstu: Uredba o divljoj flori i fauni) mogu se sakupljati na području Parka prirode na način i pod uslovima utvrđenim Uredbom o divljoj flori i fauni, odnosno uz prethodno pribavljenu dozvolu za sakupljanje i korišćenje u komercijalne svrhe (koju izdaje nadležno ministarstvo).
Lica koja vrše sakupljanje divlje flore i faune iz stava 1. ovog člana na području Parka prirode dužna su da čuvaru Parka prirode prijave dnevne količine i vrste sakupljene flore i faune.
Zabranjeno je sakupljanje divlje flore i faune suprotno odredbama ovog člana.
Na području Parka prirode zabranjeno je:
- uznemiravanje, neplansko sakupljanje i uništavanje faune;
- uništavanje i neplansko uklanjanje vegetacije i divlje flore;
- povećanje fragmentacije staništa stvaranjem novih ili jačanjem efekata postojećih barijera;
- unošenje alohtonih invazivnih biljnih i životinjskih vrsta, obnova i širenje zasada invazivnih drvenastih vrsta;
- druge aktivnosti u prostoru koje nisu zasnovane na održivom korišćenju prirodnih resursa.
Na području Parka prirode ograničava se:
- košenje i ispaša na travnim površinama, seča i uklanjanje trske, košenje i uklanjanje vodene (flotantne), močvarne (submerzne) i druge priobalne vegetacije, kao i izmuljivanje korita na planske aktivnosti održavanja staništa i potrebe redovnog održavanja korita i obale vodotoka;
- košenje, ispaša i seča trske, uklanjanje vodene, močvarne, kao i druge priobalne vegetacije na planske aktivnosti održavanja staništa;
U zaštitnoj zoni Parka prirode ograničava se:
- unošenje i gajenje alohtonih vrsta, na antropogene površine i na vrste koje nisu invazivne u Panonskom regionu.
Upravljač će na pogodan način javno prikazati, i učiniti dostupnim svima koji koriste ili po nekom osnovu borave na području Parka prirode, spiskove vrsta divlje flore i faune iz člana 19. sa imenima na srpskom i naučnom jeziku i drugim neophodnim informacijama značajnim za njihovo prepoznavanje, zaštitu i režim korišćenja.
Zabranjeno je oštećivanje, uništavanje, iznošenje i prisvajanje primeraka biljaka i životinja.
Lov na području Parka prirode vrši se u skladu sa Zakonom o divljači i lovstvu ("Službeni glasnik RS", broj 18/10 i 95/18 - dr. zakon i 92/23 - dr. zakon), propisima koji uređuju oblast divljači i lovstva, Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Korisnici lovišta na području Parka prirode dužni su da o planiranim i preduzetim lovnim aktivnostima redovno izveštavaju Upravljača.
Na području Parka prirode na površinama na kojima je utvrđen režim zaštite II stepena zabranjuje se:
- lov u periodu seobe i gnežđenja (od 15. marta do 15. oktobra) na svim vodenim površinama i ostrvima.
Na području Parka prirode ograničava se:
- lovstvo na sanitarni lov divljači, zaštitu i unapređivanje populacija divljači u lovištu i mere na unapređivanju staništa divljači.
Zaštita i korišćenje ribljeg fonda na području Parka prirode vrši se u skladu sa Zakonom o zaštiti i održivom korišćenju ribljeg fonda, propisima donetim na osnovu tog zakona, Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Na području Parka prirode proglašeno je Ribarsko područje "Jegrička", čiji je korisnik Upravljač.
Ribarsko područje "Jegrička", koristi se za rekreativni ribolov.
Dozvole za rekreativni ribolov izdaje Upravljač.
Na Ribarskom području može se obavljati ribolov u naučno-istraživačke svrhe uz prisustvo ribočuvara i na osnovu dozvole koju izdaje nadležno ministarstvo.
Na području Parka prirode zabranjuje se:
- privredni ribolov.
Na području Parka prirode ograničava se:
- ribolov na rekreativni, sanacioni i naučnoistraživački, osim na pojedinim delovima vodotoka, koji su značajni za reprodukciju;
- obavljanje sportskog i rekreativnog ribolova na područja predviđena planskim dokumentima.
V USLOVI ZAŠTITE PRILIKOM OBAVLJANJA NAUČNIH ISTRAŽIVANJA I OBRAZOVNIH AKTIVNOSTI
Na području Parka prirode mogu se vršiti naučna i druga istraživanja i obrazovne aktivnosti u prirodi u skladu sa propisima koji uređuju oblast naučnih istraživanja i obrazovanja, Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Upravljač Planom upravljanja Parkom prirode utvrđuje prioritetne zadatke naučnoistraživačkog i obrazovnog rada.
Naučno istraživanje i obrazovne aktivnosti iz stava 1. ovog člana mogu se obavljati na način da se ne izazovu nepovoljne promene ili unište prirodne vrednosti, kao i da se ne zagadi životna sredina.
Naučna istraživanja, istražni radovi i obrazovne aktivnosti na području Parka prirode mogu da se obavljaju uz prethodno pribavljenu saglasnost Upravljača i dozvole i uslove propisane posebnim zakonom.
Zahtev za izdavanje saglasnosti iz stava 1. ovog člana naročito sadrži: naziv i adresu podnosica zahteva; podatke o rukovodiocu i učesnicima istraživanja, odnosno obrazovnih aktivnosti; naziv i ukupno trajanje istraživanja, odnosno obrazovnih aktivnosti (vreme početka i završetka); glavne metode i tehnike istraživanja, odnosno obrazovnih aktivnosti; podatke o uzorcima i primercima žive i nežive prirode čije je uzimanje planirano; mesta i objekte na kojima se istraživanje, odnosno obrazovna aktivnost vrši i druge relevantne podatke.
Uz zahtev za izdavanje saglasnosti prilaže se dozvola nadležnog ministarstva, u skladu sa Zakonom.
O podnetom zahtevu iz stava 2. ovog člana Upravljač će odlučiti u roku od sedam dana od dana podnošenja zahteva.
Saglasnost Upravljača za obavljanje naučnih istraživanja i obrazovnih aktivnosti naročito sadrži: uputstvo o primeni uslova i mera zaštite prirode i pravila unutrašnjeg reda; posebne uslove, ako ih ima, u vezi sa mestom, vremenom i načinom izvođenja istražnih radova, odnosno obrazovnih aktivnosti; obezbeđenje pratnje Čuvara ili drugog ovlašećnog lica Upravljača; mogućnost i uslove pružanja traženih usluga Upravljača; rok u kome se dostavlja izveštaj o toku i rezultatima istraživanja, odnosno aktivnosti i druge uslove.
U roku od 15 dana po završetku naučnih istraživanja, odnosno obrazovnih aktivnosti, realizator istraživanja, odnosno organizator aktivnosti dužan je Upravljaču dostavi izveštaj o toku i glavnim rezultatima sprovedenih istraživanja i obrazovnih aktivnosti.
Realizator naučnih istraživanja dužan je da uz izveštaj iz stava 1. ovog člana obavesti Upravljača o javnoj prezentaciji rezultata istraživanja kao i da primerak prezentovanog naučono-istraživačkog rada dostavi Upravljaču.
VI UPRAVLJANJE OTPADOM I ODRŽAVANJE ČISTOĆE
O održavanju urednosti i čistoće u Parku prirode stara se Upravljač.
Upravljanje otpadom i održavanje čistoće na području Parka prirode vrši se u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom ("Sl. glasnik RS", br. 36/2009, 88/2010, 14/2016, 95/2018 - dr. zakon i 35/2023), propisima donetim na osnovu tog zakona, drugim zakonima i propisima koji se odnose na otpadne materije, Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Na području Parka prirode zabranjeno je:
- odlaganje svih vrsta otpadnih i opasnih materija, kao i uspostavljanje transportne rute opasnog otpada;
- upuštanje neprečišćenih otpadnih voda, kao i voda ispod kvaliteta koji odgovara II klasi.
U zaštitnoj zoni Parka prirode zabranjuje se:
- privremeno i trajno odlaganje svih vrsta otpadnih materija, kao i transport opasnog otpada, izvođenje radova i aktivnosti koje utiču na promene vodnog režima i fizičko-hemijskih karakteristika slatinskih staništa, ukoliko te promene za rezultat imaju trajne negativne posledice na prirodne vrednosti zaštićenog područja ili ugrožavaju kvalitet zemljišta, sedimenta, podzemne i površinske vode.
U zaštitnoj zoni Parka prirode ograničava se:
- skladištenje/deponovanje stajnjaka, osoke i drugih izvora eutrofikacije na, za tu svrhu predviđene, propisno opremljene lokacije, i na delu prostora koji nije u kontaktu s podzemnim vodama;
- izgradnja podzemnih etaža za skladištenje svih vrsta opasnih materija, na prostor građevinskog područja, čija je minimalna udaljenost od granice zaštićenog područja 500 metara, a kod koga dubina podzemnih voda iznosi 3,5 i više metara.
Upravljač obezbeđuje sakupljanje komunalnog otpada postavljanjem kanti i korpi za smeće na određenim mestima koja posećuju posetioci.
Posetioci i korisnici su dužni da sakupljaju i odlažu otpatke u postavljene kante i korpe, odnosno na mestima koja su posebno određena za te namene.
Vlasnici i korisnici nepokretnosti dužni su da ih održavaju u čistom i urednom stanju.
Korisnici šuma dužni sa da održavaju šumski red u skladu sa propisima u oblasti šumarstva i uslovima zaštite prirode.
VII SPORT, REKREACIJA, TURIZAM I FOTOGRAFISANJE
Na području Parka prirode mogu se organizovati sportska takmičenja i aktivnosti ukoliko se time ne oštećuju ili ugrožavaju prirodne vrednosti i kvalitet životne sredine.
Za takmičenja iz stava 1. ovog člana, organizator pribavlja saglasnost Upravljača najkasnije sedam dana pre takmičenja i plaća naknadu u skladu sa Odlukom o naknadama.
Za planirane sportske aktivnosti kod kojih se osnovano pretpostavlja mogućnost uticaja na prirodne vrednosti Parka prirode i kvalitet životne sredine, organizator pribavlja i uslove zaštite prirode.
Na području Parka prirode, pravna i fizička lica mogu obavljati delatnosti turizma i organizovati rekreaciju u skladu sa propisima iz oblasti turizma i sporta, Zakona, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Upravljač organizuje, koordinira i planira zajedno sa turističkim, ugostiteljskim i dr. organizacijama, sve vrste grupnih poseta i obilazaka Parka prirode preko svoje nadležne službe (vreme, mesto i način posete).
Nameravana organizovana poseta turističkih grupa Parku prirode iz stava 2. ovog člana prijavljuje se Upravljaču najkasnije sedam dana pre posete.
Upravljač organizuje vođenje turističkih grupa iz stava 2. ovog člana putem vodiča ili drugog ovlašćenog lica Upravljača.
Na području Parka prirode ograničava se:
- organizovanje javnih skupova i manifestacija na planske usmerene aktivnosti;
- trasiranje i uređenje staza za edukaciju i rekreaciju, odnosno pristupnih staza do mesta za osmatranje.
Fotografisanje i snimanje video zapisa i filmova na području Parka prirode je dozvoljeno.
Za snimanje video zapisa i filmova, organizator pribavlja saglasnost Upravljača najkasnije sedam dana pre početka snimanja i plaća naknadu u skladu sa Odlukom o naknadama. U slučaju potrebe i po obaveštenju Upravljača za ove aktivnosti pribavlja se i akt o uslovima zaštite prirode od nadležnog organa.
Fizičko ili pravno lice koje obavlja ili za čiji račun se obavlja snimanje video zapisa i filmova, dužno je da primerak snimljenog materijala koji će publikovati, odnosno prikazivati u javnosti dostavi Upravljaču.
VIII OBELEŽAVANJE I POSTAVLJANJE OZNAKA
Upravljač je dužan da obeleži zaštićeno područje Parka prirode, granice i režime zaštite u skladu sa Odlukom i Pravilnikom o načinu obeležavanja zaštićenih prirodnih dobara ("Službeni glasnik RS", broj 30/92, 24/94 i 17/96), kao i granice ribarskog područja u skladu sa Pravilnikom o načinu obeležavanja ribarskog područja ("Službeni glasnik RS", broj 16/2016).
Upravljač odgovarajućim tablama obeležava mesta i objekte gde je pristup i boravak zabranjen ili ograničen.
Upravljač postavlja table, odnosno druge oznake sa informacijama o pravilima unutrašnjeg reda, propisanim zabranama i ograničenjima, mogućnostima korišćenja prirodnih vrednosti i drugo.
Upravljač postavlja i druge table i oznake od značaja za sprovođenje režima zaštite i prezentaciju vrednosti Parka prirode, kao što su panoi, bilbordi, posetilačke staze, mesta za kampovanje, hranilišta, mesta za otpatke i drugo.
Na području Parka prirode mogu se postavljati informativne table sa nazivima pravnih i fizičkih lica i reklamni i drugi panoi uz prethodnu saglasnost Upravljača.
Table i panoi iz stava 1. ovog člana moraju biti postavljene na mesto i način kako odredi Upravljač a u vizuelnom i estetskom pogledu moraju afirmisati prirodne vrednosti Parka prirode.
Službene table i druge oznake koje su utvrđene propisima u oblasti saobraćaja i javnih puteva, šumarstva, vodoprivrede i energetike postavljaju se u skladu sa tim propisima i uz prethodno pribavljeno mišljenje Upravljača.
Za postavljanje tabli i panoa iz stava 1. ovog člana Upravljač može naplatiti naknadu u skladu sa posebnim aktom.
Radi obezbeđenja unutrašnjeg reda u Parku prirode, Upravljač organizuje čuvarsku službu preko čuvara zaštićenog područja (u daljem tekstu: čuvar) u skladu sa Zakonom i Pravilnikom o uslovima koje mora da ispunjava upravljač zaštićenog područja ("Službeni glasnik RS", broj 85/2009).
Čuvar kontroliše sprovođenje pravila unutrašnjeg reda u Parku prirode i obavlja druge poslove u skladu sa Zakonom, Odlukom i ovim Pravilnikom.
Broj čuvara Upravljač utvrđuje aktom o organizaciji i sistematizaciji poslova.
Za vreme službe, čuvar nosi službenu odeću, odnosno uniformu na kojoj je znak zaštite prirode i znak Parka prirode.
Izgled uniforme utvrđuje Upravljač posebnim aktom u skladu sa Pravilnikom o službenoj odeći, odnosno uniformi čuvara u nacionalnim parkovima i zaštićenim područjima ("Službeni glasnik RS", broj 105/2020).
Za vreme službe, čuvar može nositi oružje.
Vrstu, uslove i pravila nošenja, upotrebe i načina čuvanja oružja utvrđuje Upravljač u skladu sa Zakonom.
Čuvar ima status službenog lica.
U vršenju službe čuvar je dužan da pokaže službenu legitimaciju.
Službenu legitimaciju čuvara izrađuje i izdaje Upravljač u skladu sa Pravilnikom o obrascu službene legitimacije čuvara zaštićenog područja ("Službeni glasnik RS", br. 117/2015).
O izdatim legitimacijama Upravljač vodi evidenciju.
U slučaju gubitka ili nestanka službene legitimacije čuvar je dužan da o tome odmah obavesti Upravljača.
Izgubljena ili nestala legitimacija oglašava se nevažećom u "Službenom glasniku Republike Srbije" i briše se iz evidencije iz stava 4. ovog člana.
Čuvar koji je prestao da vrši čuvarsku službu, dužan je da službenu legitimaciju vrati Upravljaču u roku od 3 dana od dana prestanka vršenja službe, koju će Upravljač poništiti i izbrisati iz evidencije iz stava 4. ovog člana.
Čuvar je odgovoran za unutrašnji red i sprovođenje propisanog režima zaštite Parka prirode.
U cilju sprovođenja propisanog režima zaštite i unutrašnjeg reda čuvar svakodnevno vrši obilazak Parka prirode, delova ili u celosti, prema utvrđenom rasporedu.
U vršenju čuvarske službe, čuvar naročito:
1) prati kretanje i aktivnosti posetilaca i drugih korisnika u Parku prirode, posebno transport građevinskog matertijala, izgradnju objekata i građevinske radove na postojećim objektima; korišćenje mineralnih sirovina, šuma, flore i faune uključujući divljač i ribe; upotrebu motornih vozila i plovila; postavljanje objekata na vodi; ulazak u zone u kojima je poseta zabranjena ili ograničena, loženje vatre na otvorenom; odlaganje otpada; odvijanje sportskih takmičenja i drugih manifestacija;
2) prati stanje biljnih i životinjskih vrsta, kao i drugih vrednosti Parka prirode;
3) pruža pomoć i sarađuje sa lokalnim stanovništvom u cilju zaštite prirode;
4) pruža podatke, pomoć i usluge posetiocima i drugim licima pri obilasku i razgledanju Parka prirode, naučnim istraživanjima i obrazovnim aktivnostima;
5) sarađuje sa korisnicima prirodnih resursa u Parku prirode u cilju zaštite i racionalnog korišćenja prirodnih resursa;
6) sarađuje sa nosiocima stvarnih prava na nepokretnostima u Parku prirode u cilju zaštite prirode;
7) sarađuje sa drugom čuvarskom službom, inspekcijskom službom i organom unutrašnjih poslova;
8) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i internim aktima Upravljača.
Kada čuvar utvrdi ili osnovano pretpostavi da je posetilac, odnosno korisnik Parka prirode učinio radnju suprotno pravilima unutrašnjeg reda ili merama zaštite prirode propisanim u skladu sa Zakonom, ovlašćen je da:
1) legitimiše lice zatečeno u vršenju nedozvoljenih radnji, a lice zatečeno bez ličnih isprava privede nadležnom organu unutrašnjih poslova;
2) izvrši pregled svih vrsta vozila, plovnih objekata i tovara;
3) privremeno oduzme predmete i sredstva kojima je izvršen prekršaj ili krivično delo i predmete koji su nastali ili pribavljeni izvršenjem takvog dela, kao i da ove predmete, bez odlaganja, preda Upravljaču radi čuvanja;
4) zatraži uspostavljanje prethodnog stanja, odnosno naredi mere za sprečavanje i uklanjanje štetnih posledica (privremeno obustavi i zabrani radove i aktivnosti koje se obavljaju bez propisanih saglasnosti ili odobrenja, odnosno uslova zaštite prirode ili protivno pravilima unutrašnjeg reda i sl);
5) izvrši svaki pregled, osim stanova i drugih prostorija, za čiji je pregled potreban sudski nalog.
O svim preduzetim radnjama iz člana 43. ovog Pravilnika, čuvar sačinjava zapisnik.
Sadržaj zapisnika ili opis koji se unosi u zapisnik je saopštavanje onog što je zatečeno, nađeno, utvrđeno ili na drugi način pribavljeno i konstatovano.
U zapisnik se obavezno unose:
- podaci o zatečenom stanju;
- podaci o izvršiocima nedozvoljenih radnji (lični podaci, adresa, zaposlenje i drugi podaci za identifikaciju), a ako je izvršilac nepoznat to se konstatuje uz osnovanu pretpostavku o mogućem izvršiocu;
- način i vreme izvršenja radnje;
- sredstva i alati kojima je radnja izvršena;
- podaci o svedocima i drugim raspoloživim dokazima koji se mogu pribaviti;
- podaci o evetnualnoj šteti, a posebno količine, broj komada, prečnici, vrste i drugi podaci na osnovu kojih se pouzdano može utvrditi visina štete;
- podaci o oduzetim predmetima i sredstvima iz člana 43. tačka 3). ovog Pravilnika.
Uz zapisnik se prilažu fotografije i dokumentacija koja postoji u momentu sačinjavanja zapisnika.
Zapisnik potpisuje čuvar i lice zatečeno u vršenju nedozvoljene radnje, a mogu da potpišu i druga prisutna lica. Ako lice zatečeno u vršenju nedozvoljene radnje odbije da potpiše zapisnik, isto će se uneti u zapisnik kao i njegove eventualne primedbe.
Zapisnik se sastavlja u onolikom broju primeraka koliko zahteva konkretna situacija, a primerak zapisnika se uručuje licu zatečenom u vršenju nedozvoljene radnje i svim drgim potpisnicima zapisnika.
Zapisnik se sačinjava na obrascu koji propisuje Upravljač.
O privremeno oduzetim predmetima iz člana 43. tačka 3). ovog Pravilnika čuvar izdaje potvrdu sa tačnim podacima o vrsti i količini oduzetih predmeta.
Upravljač obezbeđuje uslove za održavanje i čuvanje privremeno oduzetih predmeta i preduzima radnje za dalje postupanje sa primercima oduzetih i nađenih životinjskih i biljnih vrsta, uključujući njihovo vraćanje u prirodu ili zbrinjavanje do okončanja postupka.
O privremeno oduzetim predmetima Upravljač vodi evidenciju sa podacima o vrsti, količini, razlogu privremenog oduzimanja, licu kome su predmeti privremeno oduzeti, kao i čuvaru koji je predmete privremeno oduzeo.
Na osnovu zapisnika čuvara i izdate potvrde o oduzetim predmetima u vršenju nedozvoljne radnje, Upravljač podnosi odgovarajuće prijave ili zahteve za pokretanje krivičnog, prekršajnog ili upravnog postupka.
Čuvar u vršenju službe postupa stručno i odgovorno, u skladu sa ovlašćenjima koja ima, vodeći računa o ugledu Upravljača.
Čuvar je dužan da potpuno i detaljno poznaje terenske uslove na području Parka prirode u zonama koje čuva, kao i spoljne i unutrašnje granice zaštićenih zona.
Čuvar vodi dnevnik, odnosno evidenciju dnevnih aktivnosti, na obrascu koji propisuje Upravljač.
X NAČIN SPROVOĐENJA PREVENTIVNIH MERA ZAŠTITE OD POŽARA, DRUGIH ELEMENTARNIH NEPOGODA I UDESA
Na području Parka prirode Upravljač planira i sprovodi preventivne mere zaštite od požara i drugih elementarnih nepogoda i udesa u skladu Zakonom o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 111/09, 20/15, 87/18, 87/18 - dr.zakoni), Zakonom o šumama i propisima donetim na osnovu tih zakona, Planom upravljanja Parka prirode i planovima zaštite od požara.
Upravljač donosi plan zaštite od požara za područje Parka prirode shodno članu 47. Zakona o zaštiti od požara i odredbama Uredbe o razvrstavanju objekata, delatnosti i zemljišta u kategorije ugroženosti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 76/10).
U cilju sprovođenja preventivnih mera zaštite iz stava 1. ovog člana Upravljač, samostalno ili u saradnji sa korisnicima Parka prirode i drugim nadležnim službama:
- organizuje svakodnevno praćenje klimatskih uslova i stanja gorivog materijala u cilju procene tekuće opasnosti od pojave udesa ili požara;
- organizuje osmatranje i obaveštavanje o pojavi požara tokom požarnih sezona, na ugroženim delovima Parka prirode, kao što su površine pod trskom i travnatom vegetacijom;
- obavlja pojačan sezonski nadzor na mestima na kojima je dozvoljeno loženje vatre.
Zaštitu od požara i drugih elementarnih nepogoda i udesa Upravljač realizuje u saradnji sa nadležnim službama Ministarstva unutrašnjih poslova.
Neposrednu kontrolu sprovođenja preventivnih mera zaštite iz stava 1. ovog člana vrši čuvar, koji je dužan da o svim uočenim pojavama i opasnostima, bez odlaganja obavesti Upravljača i nadležne službe Ministarstva unutrašnjih poslova.
Ovaj Pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu AP Vojvodine", a objaviće se po dobijanju saglasnosti od nadležnog pokrajinskog organa za poslove zaštite životne sredine.